Exploitatievormen sportaccommodaties

Transcriptie

1 Exploitatievormen sportaccommodaties Verkennende studie in opdracht van het Ministerie van VWS Remco Hoekman, Corry Floor en Wikke Stam 13 juni, 2018 Mulier Instituut

2 Doel bijeenkomst Toelichten achtergrond studie Bespreken plan van aanpak Ophalen ervaringen uit het veld 2

3 Aanleiding studie Collegeprogramma s focus op effectief en doelmatig accommodatiebeleid Uitkomsten Monitor lokaal sportbeleid Discussies in vorige werkconferenties VSG vooral lokaal maatwerk (Wijziging sportbesluit) nieuwe situatie die van invloed is op voordeligste wijze van inrichting beheer en exploitatie 3

4 Uitkomsten monitor lokaal sportbeleid 4

5 Uitkomsten monitor lokaal sportbeleid 5

6 Aanleiding studie Collegeprogramma s focus op effectief en doelmatig accommodatiebeleid Uitkomsten Monitor lokaal sportbeleid Discussies in vorige werkconferenties VSG vooral lokaal maatwerk (Wijziging sportbesluit) nieuwe situatie die van invloed is op voordeligste wijze van inrichting beheer en exploitatie 6

7 Stand van zaken Veel interesse in inzichten in verschillende exploitatievormen Onderzoek exploitatievormen buitensport (Mulier) Onderzoek exploitatie sportaccommodaties (CBS) Geen inzicht in werkzame bestanddelen of voor- en nadelen van diverse exploitatievormen Uitzondering: DSP studie in opdracht van VWS (2000) 7

8 Achtergrond DSP studie Monitor van privatiseringstrajecten diverse typen accommodaties (4 sporthallen, 4 sportparken) Studie van proces en effecten van privatisering Focus op gebruik, kwaliteit en financiële situatie sportaccommodaties Relatie met gestelde doelen en randvoorwaarden Procesfactoren van invloed op uiteindelijk resultaat Communicatie, informatie, planning, registratie, procesmanagement 8

9 Uitkomsten DSP monitor 9

10 Conclusie DSP studie Geen enkel privatiseringsproces volgens plan verlopen Sprake van verschillende doelstellingen en uitgangspunten en verschillende betrokken partijen Elk privatiseringsproces is uniek en vergt op maat gesneden aanpak Kwaliteit van procesmanagement vormt belangrijke succesfactor Uitkomst privatisering vaker positief dan negatief 10

11 Hoe nu verder Verder komen dan vergt maatwerk systematisch overzicht van ervaringen Werkconferentie VSG: behoefte aan inzicht in succes en faalfactoren van verschillende exploitatievormen 11

12 Studie: exploitatievormen Ontstaan vanuit vraag vanuit het werkveld, mogelijk gemaakt door VWS Onderzoek samen met het veld, voortbouwend op wat er is Inzichten ophalen en kennislacunes benoemen Looptijd juni 2018 januari 2019 Klankbordgroep bij onderzoek (wie interesse?) 12

13 Onderzoeksvragen 1) Welke exploitatievormen bij sportvoorzieningen kunnen worden onderscheiden? 2) Op welke gronden/met welke criteria kan het succes en falen van de onderscheiden exploitatievormen worden beoordeeld op korte (< vijf jaar) en lange termijn (> jaar, afhankelijk van type accommodatie)? 3) Wat is bekend over de succes- en faalfactoren, en wat zijn daarbij overeenkomsten en verschillen tussen de diverse betrokken belanghebbenden (verenigingen, exploitanten, toeleveranciers, gemeenten,..) 4) Wat zijn eventueel resterende lacunes in data en/of kennis, en hoe zou hierin kunnen worden voorzien? 13

14 Onderzoeksopzet Literatuuronderzoek Welke exploitatievormen zijn er, wat is bekend over succes- en faalfactoren en verschillen deze voor de diverse betrokkenen/belanghebbenden Sessies bij de VSG werkconferenties In juni toetsen plan van aanpak, ophalen ervaringen, afstemmen criteria voor beoordeling succes en falen van verschillende exploitatievormen In december presenteren voorlopige uitkomsten van onderzoek en discussie hierover Casestudies exploitatievormen Alle cases uit het DSP-onderzoek (Brielle, Capelle ad IJssel, Zaanstad, Wijchen, Arnhem, Den Haag, Nijmegen en Vught) Voetbalverenigingen Bronckhorst (privatisering buitensportaccommodaties) Andere suggesties? (3-4 uitgesproken successen en mislukkingen ) 14

15 Opzet case studies Criteria voor beoordelen succes/falen: Financieel (korte en lange termijn) Beleidsmatig (sturingsmogelijkheden) Beheersmatig/organisatorisch (betekenis voor vereniging / sportbedrijf) Bezetting (intensiteit van gebruik / maatschappelijk rendement) Ruimtelijk/planologisch (betekenis voor meervoudig gebruik / flexibilisering) Andere aspecten? (Groeps)interviews beheerders accommodaties / gemeente Documentstudie beleidsstukken, evaluatierapporten, tevredenheidsonderzoeken, jaarverslagen, bezettingsoverzichten, 15

16 Uitkomsten literatuuronderzoek Volgende factoren zijn van invloed op het succes of falen van de verzelfstandiging of privatisering (Van der Bij, 1995; Luimstra, 2008; Bruinink et al, 2000; De Jong & Ruedisulj, 2013): Communicatie en informatie Duidelijke doelstellingen Planning, registratie en procesmanagement Transparantie verantwoordelijkheden Financiering 16

17 Uitkomsten literatuuronderzoek Inzichten betekenis wijziging exploitatievormen: Financieel (kosten gemeente omlaag bij uitbesteding, vereniging meer verantwoordelijkheden en financiële uitdaging, commerciële partijen goedkoper exploiteren dan gemeente) Beleidsmatig (minder sturingsmogelijkheden) Beheersmatig (toegenomen druk op vrijwilligers/besturen, wel grotere tevredenheid over accommodatie bij verenigingen wanneer zelf beheer) Bezetting (hogere bezetting bij overstap naar sportbedrijf, andere studie wijst op hogere bezetting bij gemeenten) Ruimtelijk (nog weinig over bekend) 17

18 Ervaringen uit het veld: rondvraag Sluiten ervaringen aan op literatuurstudie? Plannen voor wijziging exploitatievormen in komende jaren, waarom? Eigen kennislacunes? 18

19 Planning Uitvoering onderzoek juni oktober 2018 Opstellen concept rapportage november 2018 Bespreking klankbordgroep oktober/november 2018 Bespreken concept rapportage in VSG werksessie december 2018 Opleveren eindrapport januari

20 Vragen of opmerkingen? Delen ervaringen, eigen evaluaties, etc. Remco Hoekman Mulier Instituut