Privatisering een kans? Marcel Sturkenboom

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Privatisering een kans? Marcel Sturkenboom"

Jonathan Jozef de Coninck
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Privatisering een kans? Marcel Sturkenboom Interim directeur Congres Sportvelden 21 nov

2 Stakeholders: sportvelden. Aannemers Leveranciers Beleidsmakers Adviseurs Managers Gemeenten Hoveniers 2

sportaccommodaties in Nederland loopt gevaar door bezuinigingen.

3 Privatisering een kans? Dreigende kapitaalvernietiging sportaccommodaties De exploitatie van sportaccommodaties in Nederland loopt gevaar door bezuinigingen. Gemeenten dragen het eigendom, beheer en onderhoud hiervan steeds meer over aan verenigingen zelf. Hierdoor komt de exploitatie in handen van goedbedoelende, maar meestal niet gespecialiseerde handen terecht en dreigt een enorme kapitaalvernietiging. BSNC-voorzitter Pleun Lok spreekt zijn grote zorgen hierover uit. 3

4 Dreigende kapitaalvernietiging. Lokale overheden faciliteren sportaccommodaties. Geen wettelijke verplichting, maar lokaal beleid. Exploitatie wordt uitbesteed als gevolg bezuinigingen. Deskundige ambtenaren worden ook wegbezuinigd. Laagste prijs bij aanbesteding i.p.v. ook op kwaliteit. Kwaliteit van Sportinfrastructuur zwaar onder druk. 4

noodzaak van sportgrasvelden en kunstgrasvelden.

verbod op gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Maar: Gemeenten als draaipunt van uitvoering

5 Presentatie. Geen cultuurtechnische discussie over nut en noodzaak van sportgrasvelden en kunstgrasvelden. Geen discussie over duurzaamheid, het mogelijke verbod op gebruik van gewasbeschermingsmiddelen of normeringen. Maar: Gemeenten als draaipunt van uitvoering van beleid. Trends beheer en onderhoud van buitensportaccommodatie. Praktijkvoorbeeld Nieuw Welgelegen Utrecht. 5

6 Verantwoordelijkheden gemeenten. Van wettelijke regeling naar voorziening. Recessie Bezuinigen Decentralisaties Verkiezingen 6

Het Rijk geeft gemeenten steeds meer taken en verantwoo Het kabinet: Hevelt de begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de Awbz per 2015 over naar de Wmo.

7 Het Rijk geeft gemeenten steeds meer taken en verantwoo Het kabinet: Hevelt de begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de Awbz per 2015 over naar de Wmo. Vanaf 2014 vervalt bovendien de aanspraak op dagbesteding en wijzigt de aanspraak op persoonlijke verzorging. Legt de uitvoering van de Participatiewet vanaf 2015 (voor WWB, voormalig Wajong en Wsw) bij gemeenten. (Hoewel het Sociaal Akkoord van 11 april ook een rol voorziet voor werkgevers, werknemers en regionale structuren); en maakt gemeenten per 2015 verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het gaat hier om de provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en -reclassering, de jeugd-ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd. 7

8 Sport als onderdeel van sociaal domein. Maatschappelijke betekenis van sport: Plezier Wedijver Talentontwikkeling Gezondheid Integratie Participatie Innovatie Presteren Identificeren 8

9 Olympisch Plan

10 Recessie. 10

11 Keuze t.a.v. sport. Sociaal domein? Wat is Uw mening? Profijtbeginsel? 11

12 De werkelijkheid: Gemeentelijk sportbeleid. Onderzoeksbureau Mulier mei Verhoging huurprijzen Bijna de helft van de gemeenten verwacht in de komende tijd een verhoging van de huurprijzen van de buitensportaccommodaties met meer dan indexering. Tariefstelsel Bij 44 procent van de gemeenten is het Privatisering In acht op de tien gemeenten is één of meer van de buitensportaccommodaties geprivatiseerd. Het gaat hier met name om tennisaccommodaties. 32 procent van de buitensportaccommodaties is volledig geprivatiseerd en 21 procent is gedeeltelijk geprivatiseerd. Gelet op het beleidsvoornemen van gemeenten om (meer) te privatiseren neemt dit aandeel in de toekomst naar verwachting toe. 12

Privatiseren. Beleidsvoornemen van gemeenten om in de komende beleidsperiode buitensportaccommodaties (meer) te privatiseren of (meer) te deprivatiseren.

13 Privatiseren. Beleidsvoornemen van gemeenten om in de komende beleidsperiode buitensportaccommodaties (meer) te privatiseren of (meer) te deprivatiseren. In totaal geeft vier op de tien gemeenten aan ernaar te streven om in de komende beleidsperiode (meer) te privatiseren. Slechts een klein deel (4%) geeft aan ernaar te streven (meer) te deprivatiseren. In zeer sterk stedelijke (14%) en sterk stedelijke gemeenten (23%) is er minder behoefte om (meer) te privatiseren dan in weinig stedelijke (52%) en niet stedelijke gemeenten (42%). Privatisering van buitensportaccommodaties 95 procent van de gemeenten heeft tennisaccommodaties die (gedeeltelijk) zijn geprivatiseerd. Iets meer dan de helft (53%) van de gemeenten heeft voetbalaccommodaties die (gedeeltelijk) zijn 13

Bijdragen. Gemeentelijke bijdrage aan de verschillende typen buitensportaccommodaties Bij rugby- en honk- en softbalaccommodaties betalen gemeenten het grootste deel van de kosten (7,4).

14 Bijdragen. Gemeentelijke bijdrage aan de verschillende typen buitensportaccommodaties Bij rugby- en honk- en softbalaccommodaties betalen gemeenten het grootste deel van de kosten (7,4). Hockeyaccommodaties kennen een lagere gemeentelijke bijdrage (6,1) en zijn hiermee meer kostendekkend dan atletiek-, korfbal-, voetbal-, honk- en softbal- en rugbyaccommodaties. Bij tennisaccommodaties is de gemeentelijke bijdrage het laagst (3,5) en daarmee is de kostendekkendheid voor tennisaccommodaties het hoogst. Bijna de helft van de gemeenten geeft aan dat tariefsverhogingen voor de buitensport te verwachten zijn, waarmee in de komende jaren de gemeentelijke bijdrage voor buitensportaccommodaties zal afnemen. 14

Extra investeren in onderhoud loont, omdat het de levensduur van sportvelden verlengt. 72 procent van de gemeenten is het (helemaal) eens met bovenstaande stelling.

Gezamenlijk inkopen Vier op de vijf gemeenten heeft geen ervaring met gezamenlijk inkopen met andere gemeenten of partijen op het gebied van sportaccommodaties.

15 Extra investeren in onderhoud loont, omdat het de levensduur van sportvelden verlengt. 72 procent van de gemeenten is het (helemaal) eens met bovenstaande stelling. Slechts twee procent is het er (helemaal) mee oneens. De rest staat er neutraal in. Gezamenlijk inkopen Vier op de vijf gemeenten heeft geen ervaring met gezamenlijk inkopen met andere gemeenten of partijen op het gebied van sportaccommodaties. Voor de gemeenten die ervaring hebben met gezamenlijk inkopen geldt dat driekwart van de gemeenten die ervaring hebben met gezamenlijk inkopen hier positief over is. Gelegenheid tot sportbeoefening en BTW De helft van de gemeenten heeft verenigingen die werken met een stichting of B.V. die gebruik maken van het BTW aftrekrecht op de investering voor een 15

16 Conclusie. Verschillen in het eigendom en beheer van buitensportaccommodaties: Voetbalaccommodaties overwegend eigendom van gemeenten, Hockeyaccommodaties voor ongeveer de helft en tennisaccommodaties zijn overwegend geprivatiseerd. Soortgelijke verschillen zijn zichtbaar waar het gaat om groot onderhoud en financiering van de toplaag. Deze verschillen zijn vanuit een historisch perspectief te verklaren. Voetbal werd als volkssport in beginsel ondersteund door de overheid als verantwoorde vrijetijdsbesteding. Tennis en hockey waren elitaire sporten waar geen overheidsbemoeienis plaatsvond en sporters zelf in hun accommodatie moesten voorzien. Tegenwoordig investeren gemeenten ook in tennisbanen en hockeyvelden, maar in mindere mate dan bij andere buitensporten 16

17 Conclusie. Hockeyaccommodaties in stedelijke gemeenten zijn vaker geprivatiseerd dan in plattelandsgemeenten en voor voetbalaccommodaties geldt het omgekeerde. grotere omvang van de hockeyverenigingen in de stedelijke gemeenten mate waarin topsport en sponsoren aanwezig zijn, hetgeen het mede mogelijk maakt om te investeren in exploitatie en beheer van de accommodatie. Meer privatisering bij voetbalaccommodaties in plattelandsgemeenten: hechtere gemeenschappen, grotere vrijwilligersparticipatie en sterkere agrarische karakter van de omgeving meer open houding tot het zelf verrichten van onderhoud en beheer van de accommodatie. Veranderingen buitensportaccommodaties: Aangekondigde tariefsverhogingen en beleid privatiseren. 17

19 Nieuw Welgelegen voorgeschiedenis Eind jaren 90: Particulier initiatief voor Nieuw Welgelegen : Raadvoorstel, besluit B&W en inspraak : Bouw en oplevering kantine Omnivereniging Zwaluwen Utrecht 1911 April 2006: Ondertekening samenwerkingsovereenkomst door partners Nieuw Welgelegen Juni 2007: Afscheid en sloop sportzaal Welgelegen Januari 2008: Start bouw multifunctionele accommodatie November 2008: Hoogste punt bereikt Augustus 2009: Oplevering multifunctionele accommodatie 29 januari 2010: Officiële opening Nieuw Welgelegen Januari 2010: Start Stichting Nieuw Welgelegen : Ontmoetingsplaats voor de wijk

20 plangebied

21 Sportpark Welgelegen

23 Hoofdopzet gebouw

Nieuw Welgelegen Utrecht Participanten & Partners: Globe College (vmbo) ROC ASA (mbo) Gemeente Utrecht, Dienst maatschappelijke ontwikkeling Joozt (jeugdzorg) Vereniging Sport Utrecht

24 Nieuw Welgelegen Utrecht Participanten & Partners: Globe College (vmbo) ROC ASA (mbo) Gemeente Utrecht, Dienst maatschappelijke ontwikkeling Joozt (jeugdzorg) Vereniging Sport Utrecht (belangenbehartiging sport) Omnivereniging Zwaluwen Utrecht 1911 Ladyfit (sport voor vrouwen) Fit4free (fitness) Saartje (naschoolse opvang) De Rank (Baptistengemeente) Medicort Sports & Orthopedic Care Sportverenigingen Domstad Dodgers en De Halter

25 Nieuw Welgelegen beheer en exploitatie Uitgangspunten: De gemeente is ontwikkelaar en eigenaar Flexibiliteit in exploitatie Exploitatiemanager De gemeente heeft met alle partijen een huurovereenkomst Onderdeel overeenkomst is deelname aan stichting NW

Vergelijkbare documenten

Exploitatie en beheer van buitensportaccommodaties

Exploitatie en beheer van buitensportaccommodaties Sven Bakker Remco Hoekman FACTSHEET MEI 2013 Factsheet over het onderzoek naar de exploitatie en het beheer van buitensportaccommodaties, in opdracht