Staatssteun/Nederland SA (2012/N) Investeringen op het terrein van energiebesparing voor de glastuinbouw

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2012) 4954 final Betreft: Staatssteun/Nederland SA (2012/N) Investeringen op het terrein van energiebesparing voor de glastuinbouw Excellentie, De Commissie wenst Nederland ervan in kennis te stellen dat zij, na onderzoek van de informatie die de Nederlandse autoriteiten over het bovenvermelde steunschema hebben verstrekt, heeft besloten geen bezwaar te maken tegen de betrokken steun omdat deze verenigbaar is met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) 1. Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen. 1. PROCEDURE (1) Bij elektronisch schrijven van 5 maart 2012, geregistreerd op diezelfde dag, heeft de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie bovengenoemd steunschema bij de Commissie aangemeld, overeenkomstig artikel 108, lid 3 VWEU. De Nederlandse autoriteiten hebben bij schrijven van 15 mei 2012 aanvullende informatie verstrekt. 2. OMSCHRIJVING 2.1. Titel (2) Investeringen op het terrein van energiebesparing voor de glastuinbouw. 1 Per 1 december 2009 zijn de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag vervangen door respectievelijk de artikelen 107 en 108 VWEU. De bepalingen zijn in beide verdragen inhoudelijk identiek. In dit besluit dienen verwijzingen naar de artikelen 107 en 108 VWEU in voorkomend geval te worden gelezen als verwijzingen naar respectievelijk de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag. Zijne Excellentie de Heer Uri ROSENTHAL Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus NL 2500 EB Den Haag Commission européenne, B-1049 Bruxelles Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: 32 (0)

2 2.2. Begrotingsmiddelen (3) De totale begroting bedraagt maximaal EUR Het jaarlijks budget voor de jaren 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 en 2017 betreft maximaal EUR Begunstigden (4) Glastuinbouwbedrijven, merendeels kleine en middelgrote ondernemingen Rechtsgrondslag (5) Het steunschema is gebaseerd op de volgende instrumenten: (a) Kaderwet LNV-subsidies (b) Regeling LNV-subsidies (bijlage 2) Beschrijving van de steun (6) Het aangemelde steunschema behelst steun dat gegeven kan worden aan energieextensieve en energie-intensieve glastuinbouwbedrijven. De steun wordt verleend voor investeringen die leiden tot een energiebesparing voor de productie van producten die onder bijlage I van het VWEU vallen (teelt van gewassen). Nederland streeft naar een duurzame glastuinbouw in De steun is in het bijzonder gericht op de verlaging van de productiekosten en/of door het bereiken van energiebesparing op instandhouding en verbetering van het natuurlijk milieu. (7) Het schema is geregeld in Regeling investeringen op het terrein van energiebesparing (hierna: IRE) welk een onderdeel is van de Regeling LNVsubsidies (bijlage 2). Voorheen hebben de Nederlandse autoriteiten de IRE gemeld onder Verordening (EG) nr. 1857/ voor de periodes (XA 38/2007) en 2011 (SA.31968). De Nederlandse autoriteiten hebben nu besloten om het schema voor de periode aan te melden onder de richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector (8) De Nederlandse autoriteiten bevestigen dat steun alleen wordt verstrekt voor investeringen die verder gaan dan de naleving van bestaande EU en/of nationale normen. Daarnaast mogen dergelijke investeringen niet leiden tot een verhoging van de productiecapaciteit van het bedrijf. (9) De investeringssteun voor energiebesparing kan alleen worden verleend wanneer de Minister de mogelijkheid om dergelijke steun aan te vragen openstelt met inbegrip van een maximum budget en een deadline voor aanvragen. Naar aanleiding van het openstellingsbesluit kunnen potentiële begunstigen tot aan de deadline een verzoek indienen voor de steun met gebruikmaking van elektronische formulieren bij de 2 Verordening (EG) nr. 1857/2006 van de Commissie van 15 december 2006 betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het Verdrag op staatssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen die landbouwproducten produceren en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 70/2001 (PB L 358, , blz.3). 3 PB C 319, , p.1. 2

3 Dienst Regelingen. Deze zal de aanvragen beoordelen en besluiten of de steun al dan wel of niet wordt verleend. Als het steunplafond is bereikt dan zullen de laatst ontvangen aanvragen niet worden beoordeeld. (10) De Nederlandse autoriteiten verbinden zich ertoe om de uitkering van steun in het kader van de aangemelde maatregel op te schorten indien een onderneming eerder onrechtmatige steun heeft ontvangen die door een besluit van de Commissie onverenigbaar is verklaard, totdat die onderneming de onrechtmatige en onverenigbare steun, vermeerderd met de bij terugvordering verschuldigde rente, heeft terugbetaald of op een geblokkeerde rekening heeft gestort. Subsidiabele kosten (11) De IRE (bijlage 2 van de Regeling LNV-subsidies) omvat een limitatieve opsomming van investeringsactiviteiten. De investeringslijst kan zonodig worden aangepast aan de goedkeuringsbeschikking en toekomstige technologische ontwikkelingen. Deze zal dan pas worden opengesteld nadat Europese goedkeuring is verleend. De investeringsactiviteiten zijn als volgt: (a) Eerste energieschermen, niet zijnde teeltkundig noodzakelijke gevelschermen of wettelijk verplichte lichtafschermingsschermen (b) Tweede energieschermen, niet zijnde teeltkundig noodzakelijke gevelschermen of wettelijk verplichte lichtafschermingsschermen (c) (d) (e) (f) (g) (h) (i) Klimaatcomputer Meerinvestering kasdek met antireflectie gecoat kasdekglas Warmtebuffersysteem Verticale ventilatoren Energieclusters Hogedruk vernevelingssysteem ten behoeve van kaskoeling Gevelscherm (j) Energiebesparend ventilatiesysteem met voorverwarming en/of warmteterugwinning (k) (l) (m) Meerinvestering diffuus glas Biomassa gestookte ketelinstallatie Aansluiting op een energie- of CO 2 netwerk. Met betrekking tot onderdeel g 'energieclusters' hebben de Nederlandse autoriteiten beloofd dat, in het kader van het project 'Energieweb' en soortgelijke projecten, deze apart zullen worden gemeld bij de Commissie. (12) Alleen de volgende kosten komen in aanmerking voor de subsidie: 3

4 (a) (b) (c) (d) Kosten voor bouw, verwerving of verbetering van onroerende zaken Kosten voor de aanschaf van nieuwe machines en apparatuur, waarvan de aanvrager de eerste gebruiker is Kosten voor de aanschaf van plantmateriaal en de kosten van derden voor het planten van blijvende teelten bedoeld in artikel 2, onderdeel b, van Verordening (EG) nr. 1120/ Algemene kosten in verband met onder a bedoelde uitgaven bijv. notariële kosten, overdrachtsbelasting en inschrijvingskosten. (13) De subsidie bedraagt maximaal 40% van de in aanmerking komende investeringen welke gelieerd zijn aan het doel tot energiebesparing. In 2012 en 2013 beogen de Nederlandse autoriteiten niet meer dan 25% steunintensiteit te verlenen. Voor uitgaven die na het vijfde jaar worden gedaan mag geen steun worden toegekend. (14) Glastuinbouwbedrijven, niet zijnde ondernemingen in moeilijkheden, komen voor subsidies in aanmerking in het geval hun aanvraag wordt goedgekeurd onder de IRE Cumulatie (15) In artikel 1:16, derde lid, van de Regeling LNV-subsidies is bepaald dat 'Ingeval een activiteit gedeeltelijk uit andere hoofde wordt gesubsidieerd, wordt op grond van deze regeling een zodanig subsidiebedrag vastgesteld dat het totaal van alle subsidies voor die activiteit niet hoger is dan het totale subsidiebedrag dat op grond van deze regeling kan worden verstrekt.' De potentiële begunstigden moeten in de aanvraagformulieren aangeven of ze steun uit andere fondsen genieten voor dezelfde investeringen. Daarnaast zijn de subsidies gecentraliseerd bij één autoriteit namelijk de Dienst Regelingen, welke alle aanvragen bijhoudt. Hierbij wordt overcompensatie bij cumulatie uitgesloten Duur (16) Het steunschema zal in werking treden op 1 juli 2012 (na de datum van goedkeuring door de Commissie) en zal van kracht zijn tot 31 december (17) De Nederlandse autoriteiten hebben zich ertoe verbonden om het steunschema in overeenstemming te brengen met de toekomstige richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector post Steunintensiteit (18) Maximaal 40 % en in de jaren 2012 en 2013 maximaal 25 % van de totale kosten als omschreven in paragraaf Verordening (EG) nr. 1120/2009 van de Commissie van 29 oktober 2009 houdende bepalingen voor de uitvoering van de bedrijfstoeslagregeling waarin is voorzien bij titel III van Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften inzake rechtstreekse steunverlening in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot vaststelling van bepaalde steunregelingen voor landbouwers (PB L 316, , p.1). 4

5 2.9. Stimuleringseffect (19) Volgens de Regeling-LNV subsidies zal steun alleen worden verleend overeenkomstig punt 16 paragraaf 4 van de gemeenschappelijke richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector Bovendien hebben de Nederlandse autoriteiten bevestigd dat steun alleen zal worden verleend voor activiteiten die worden uitgevoerd nadat het steunschema is ingesteld en goedgekeurd door de Commissie in overeenstemming met het Verdrag (zie ook punt 11). 3. EVALUATIE 3.1. De vraag of er sprake is van staatssteun (20) Overeenkomstig artikel 107, lid 1, VWEU "zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt". (21) Het onderhavige schema voldoet aan deze voorwaarden. De onderhavige steun wordt gefinancierd met staatsmiddelen en begunstigt glas- en tuinbouwbedrijven. Overeenkomstig jurisprudentie van het Hof van Justitie kan steunverlening aan een onderneming die actief is op een voor intra-uniaal handelsverkeer openstaande markt, het handelsverkeer tussen de lidstaten negatief beïnvloeden 5. Het feit dat de concurrentiepositie van een onderneming wordt versterkt ten opzichte van andere, concurrerende ondernemingen, door deze onderneming een economisch voordeel te geven dat deze anders bij de normale bedrijfsuitoefening niet zou hebben gekregen, wijst op een mogelijke verstoring van de concurrentie 6. De begunstigden van de steun opereren op een markt waar intra-uniale handel plaatsvindt in glastuinbouwproducten 7. Steun kan daarom worden aangemerkt als concurrentieverstorend en handelsbelemmerend en kan derhalve worden aangemerkt als steun in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU Onderzoek naar de verenigbaarheid van de steunmaatregelen (22) In artikel 107, lid 3, onder c), VWEU is bepaald dat steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken als verenigbaar met de interne markt kunnen worden beschouwd, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. (23) Wat het aangemelde steunschema betreft, is paragraaf IV.A inzake steun voor investeringen in landbouwbedrijven (punten 29 en volgende) van de 5 Zie met name het arrest van het Hof van 13 juli 1988 in zaak 102/87 Frankrijk v Commissie van de Europese Gemeenschappen [1988] ECR Arrest van het Hof van 17 september 1980 in zaak 730/79 Philip Morris Holland BV v Commissie van de Europese Gemeenschappen [1980] ECR en 5

6 Communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector (hierna "de richtsnoeren" genoemd) van toepassing. (24) In punt 29 van deze richtsnoeren is bepaald dat steun voor investeringen in landbouwbedrijven voor specifieke agrarische producten (hier: glastuinbouw) als verenigbaar met artikel 107, lid 3, onder c), van het VWEU wordt aangemerkt, indien hij voldoet aan alle voorwaarden die zijn vastgesteld bij artikel 4 van Verordening (EG) nr. 1857/2006. In het onderhavige geval gaat het om de hierna genoemde voorwaarden: (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) de investeringen moeten verband houden met de primaire productie van landbouwproducten (artikel 4, lid 1, van Verordening (EG) nr. 1857/2006 en punt 27 van de richtsnoeren); de investeringen moeten gericht zijn op de volgende doelstellingen: (1) verlaging van de productiekosten; (2) verbetering en omschakeling van de productie; (3) verhoging van de kwaliteit; (4) instandhouding en verbetering van het natuurlijke milieu, of verbetering van de hygiëneomstandigheden of de normen inzake dierenwelzijn (artikel 4, lid 3, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); de in aanmerking komende uitgaven mogen betrekking hebben op (1) de bouw, verwerving of verbetering van onroerende goederen; (2) de koop of huurkoop van machines en materieel; (3) algemene kosten in verband met de onder 1) en 2) bedoelde uitgaven (artikel 4, lid 4, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); de steunintensiteit mag niet meer bedragen dan 50% steun van de voor steun in aanmerking komende kosten in probleemgebieden of in de in artikel 36, onder a), i), ii) en iii), van Verordening (EG) nr. 1698/ bedoelde gebieden, of niet meer bedragen dan 40% in andere gebieden (artikel 4, lid 2, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); er mag slechts steun worden toegekend aan landbouwbedrijven die geen ondernemingen in moeilijkheden zijn (artikel 4, lid 5, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); de steun mag niet worden toegekend in strijd met verbods- of beperkende bepalingen die zijn vastgesteld in verordeningen van de Raad houdende een gemeenschappelijke marktordening (artikel 4, lid 6, van Verordening (EG) nr. 1857/2006 en punt 37 van de richtsnoeren); er mag geen steun worden toegekend in verband met: de aankoop van productierechten, dieren en niet-permanente gewassen, de aanplant van niet-permanente gewassen (artikel 4, lid 7, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); 8 PB C 319, , p.1. 9 PB L 277, , blz. 1. 6

7 de aankoop van andere grond dan bouwgrond tot ten hoogste 10% van de in aanmerking komende kosten van de investering (artikel 4, lid 8, van Verordening (EG) nr. 1857/2006); de vervaardiging van producten die melk en zuivelproducten imiteren of vervangen (artikel 4, lid 10, van Verordening (EG) nr. 1857/2006). (25) Het onderhavige schema voldoet aan deze voorwaarden: (a) (b) (c) (d) (e) (f) de subsidiabele investeringen hebben betrekking op de teelt van gewassen; zij hebben ten doel de productiekosten te verlagen en/of het milieu te beschermen door een vermindering van het energiegebruik; de investeringen zijn gericht op de bouw, verwerving of verbetering van onroerende goederen en op de koop van materieel; voor investeringen is de maximale steunintensiteit 40% en voor de jaren 2012 en 2013 zelfs maximaal 25%; ondernemingen in moeilijkheden komen niet voor het schema in aanmerking; niets wijst erop dat het schema leidt tot overtreding van een verordening houdende een gemeenschappelijke marktordening; (g) de maatregel heeft geen betrekking op een van de activiteiten onder artikel 4, lid 7, 8, 10 van Verordening (EG) nr. 1857/2006. (26) Overeenkomstig punt 36 van de richtsnoeren heeft Nederland gegevens verstrekt waaruit blijkt dat de steun wordt toegespitst op duidelijk omschreven doelstellingen die aansluiten bij onderkende structurele en territoriale behoeften en structurele nadelen. De Nederlandse autoriteiten hebben er met name op gewezen dat het schema aangepast is aan de specifieke kenmerken van de Nederlandse landbouw die vele taken moet vervullen terwijl de ruimte beperkt is, die vrij intensief is en waarin de glastuinbouw een belangrijke plaats bekleedt. (27) Bovendien heeft de aard van het schema, de Regeling LNV subsidies, een stimuleringseffect en zal steun alleen worden verleend overeenkomstig punt 16 van de richtsnoeren. (28) Uit deze overwegingen volgt dat de aangemelde steunmaatregel in overeenstemming is met de richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector , en met name met het hoofdstuk IV.A van deze richtsnoeren over investeringssteun aan landbouwondernemingen. (29) De Commissie neemt er kennis van dat de Nederlandse autoriteiten zich ertoe verbinden om de uitkering van steun in het kader van de aangemelde maatregel op te schorten indien een onderneming eerder onrechtmatige steun heeft ontvangen die door een besluit van de Commissie onverenigbaar is verklaard, totdat die onderneming de onrechtmatige en onverenigbare steun, vermeerderd met de bij terugvordering verschuldigde rente, heeft terugbetaald of op een geblokkeerde rekening heeft gestort. 7

8 4. CONCLUSIE (30) De Commissie concludeert dat het bij dit schema gaat om staatssteun in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU. (31) Het schema is in overeenstemming met de Communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector , in het bijzonder met de vereisten voor investeringen in landbouwproducten. Bijgevolg kan het schema als verenigbaar met de interne markt worden aangemerkt overeenkomstig artikel 107, lid 3, onder c), VWEU. (32) Indien deze brief vertrouwelijke gegevens bevat die niet mogen worden bekendgemaakt aan derde partijen, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen die termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op de internetsite Uw verzoek dient bij aangetekend schrijven of per faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling Directoraat M Kamer: Loi 130 5/98A B-1049 Brussel Faxnummer: Met de meeste hoogachting, Voor de Commissie Dacian CIOLOŞ Lid van de Commissie 8