EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2015/N) België Verlenging van de steun aan de koopvaardijvloot en aan de bagger- en sleepvaartsector

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16/03/2016 C(2016)1552 OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA (2015/N) België Verlenging van de steun aan de koopvaardijvloot en aan de bagger- en sleepvaartsector Excellentie, 1. PROCEDURE 1. Op 18 september 2015 hebben de Belgische autoriteiten per de verlenging van de maatregelen ten behoeve van de koopvaardij, de baggersector en de sleepvaart bij de Commissie aangemeld. De Commissie had deze maatregelen oorspronkelijk goedgekeurd op 27 juli Na de goedkeuring van de communautaire richtsnoeren betreffende staatssteun voor het zeevervoer 2 (hierna de "richtsnoeren van 2004" genoemd) hebben de Belgische autoriteiten dienstige maatregelen genomen om de bestaande steunregeling ermee in overeenstemming te brengen zoals bepaald in punt 13 van de richtsnoeren van Zij hebben de wijzigingen op 13 juni en 5 juli schriftelijk aan de Commissie meegedeeld. 1 Steunmaatregel N142/2000, PB C 126 van , blz PB C 13 van , blz Brief E van de Permanente Vertegenwoordiging van België van 13 juni Brief E van de Permanente Vertegenwoordiging van België van 5 juli Europese Commissie, 1049 Brussel, BELGIË - tel

2 3. Door deze kennisgeving zijn de Belgische autoriteiten hun verbintenis nagekomen om de regeling vóór eind 2015 opnieuw aan te melden als zij die willen verlengen Op vraag van de Commissie van 6 november 2015 hebben de Belgische autoriteiten bij brief van 18 januari 2016 aanvullende inlichtingen verstrekt. 2. BESCHRIJVING VAN DE AANGEMELDE MAATREGEL 2.1. Samenvatting 5. In de onderzochte regeling is bepaald dat de werkgevers die behoren tot de koopvaardij-, de bagger- en de sleepvaartsector er niet toe gehouden zijn de bedrijfsvoorheffing die zij verschuldigd zijn uit hoofde van bezoldigingen aan de werknemers, in de schatkist te storten Doelstellingen 6. De regeling heeft tot doel, enerzijds, de Belgische reders aan te moedigen om hun schepen opnieuw in België in plaats van in scheepvaartregisters in derde landen te registreren en, anderzijds, de maritieme activiteiten aan wal op Belgisch grondgebied, zoals het strategische en commerciële beheer van schepen, te behouden of te ontwikkelen. 7. Volgens de door de Belgische autoriteiten verstrekte gegevens is het aantal EUzeelieden in dienst van Belgische zeevaartmaatschappijen dankzij de steunregeling in kwestie, in combinatie met de regeling voor vrijstelling van sociale bijdragen voor zeevarenden in de sector maritiem vervoer en maritieme baggerwerken 6, de afgelopen tien jaar niet alleen op hetzelfde niveau gebleven maar zelfs met 4 % toegenomen 7, ondanks een ongunstig internationaal concurrentieklimaat. 8. Het aantal studenten aan de Hogere Zeevaartschool van Antwerpen is opgelopen van 372 tijdens het academiejaar tot 675 tijdens het academiejaar % van het totale aantal studenten is van een EU-lidstaat afkomstig. Die stijging is onder meer toe te schrijven aan de hernieuwde aantrekkingskracht van de beroepen in de maritieme sector (onder andere als gevolg van promotiecampagnes van de onderwijsinstellingen), aan de toename van het aantal schepen onder 5 Brief E van de Permanente Vertegenwoordiging van België van 13 juni Zijne Excellentie de Heer Didier REYNDERS Minister van Buitenlandse Zaken en Europese Zaken Karmelietenstraat 15 B Brussel 6 Deze regeling werd op 14 september 2015 door de Commissie goedgekeurd, PB C 403 van , blz personen in

3 Belgische vlag (en dus van de maritieme activiteit onder Belgische controle) en aan de toegekende werkgelegenheidssteun voor zeelieden. 9. Ook economische studies wijzen uit dat de maatregelen die België ten gunste van de maritieme sector heeft getroffen, ervoor hebben gezorgd dat deze sector in België is gegroeid en dat er Europese arbeidsplaatsen in deze sector behouden zijn gebleven Volgens de Belgische autoriteiten is het derhalve raadzaam deze regeling in de toekomst te handhaven Kenmerken van de regeling 11. In de regeling is bepaald dat de werkgevers die behoren tot de koopvaardij-, de bagger- en de sleepvaartsector er niet toe gehouden zijn de bedrijfsvoorheffing die zij verschuldigd zijn uit hoofde van bezoldigingen aan de werknemers die zij als EU-zeelieden (ten tijde van de richtsnoeren van 2004 "communautaire zeelieden" genoemd) tewerkstellen aan boord van in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte geregistreerde schepen waarvoor een zeebrief wordt voorgelegd, in de schatkist te storten. 12. Met EU-zeelieden worden in de regeling bedoeld: burgers van de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte (EER) wanneer het zeelieden betreft die werken aan boord van schepen, met inbegrip van roro-veerboten, die geregelde passagiersdiensten tussen havens van de Unie verzorgen; in alle andere gevallen alle zeelieden die in een lidstaat onderworpen zijn aan belasting en/of socialezekerheidsbijdragen. 13. Wat de sleepvaart- en de baggersector betreft, is de maatregel slechts van toepassing op het zeevervoersgedeelte van de sleep- en baggerwerkzaamheden. 14. De EU-zeelieden moeten tewerkgesteld zijn aan boord van zeewaardige sleepboten of aan boord van zeewaardige baggerschepen met eigen voorstuwing die ingericht zijn voor het vervoer van lading over zee: die in een lidstaat zijn geregistreerd; waarvoor een zeebrief wordt voorgelegd; en die minstens 50 % van hun bedrijfstijd werkzaamheden op zee verrichten. 15. Wat de sleepvaartsector betreft, wordt een evenredig deel van de wachttijd in aanmerking genomen als zeevervoer voor de berekening van de drempel van 50 % Nationale rechtsgrondslag 16. Volgens de Belgische autoriteiten is hun administratieve praktijk wat de vermindering van de fiscale en andere kosten en lasten voor de EU-rederijen en 8 Met inbegrip van internationale studies, zoals de studie van april 2014, getiteld "Oxford Economics study on the economic value of the EU shipping industry", 3

4 -zeelieden betreft, sinds 1 juli 2015 in overeenstemming met de beginselen die zijn vervat in de richtsnoeren van België heeft dienstige maatregelen genomen, zoals vereist in punt 13 van de richtsnoeren van 2004, en heeft de bepalingen van deze regeling ten behoeve van de koopvaardij, de baggersector en de sleepvaart vastgelegd in de wet van 20 juli 2005 tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 op het vlak van de bedrijfsvoorheffing door aan die wet een nieuw artikel 275 toe te voegen. 18. De wet van 20 juli 2005 werd op 8 januari 2006 aangevuld met een koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 275², 5, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 en tot wijziging van het KB/WIB 92 op het stuk van de aangifte in de bedrijfsvoorheffing (1) en op 22 augustus 2006 met een tweede koninklijk besluit tot wijziging van het KB/WIB 92 op het stuk van de aangifte in de bedrijfsvoorheffing Budget van de regeling 19. Volgens de Belgische autoriteiten bedragen de kosten van de aangemelde regeling voor de overheidsbegroting voor de periode maximaal 570 miljoen EUR. 20. De Belgische autoriteiten hebben zich ertoe verbonden de jaarverslagen over de krachtens de huidige steunregeling toegekende bedragen en over het aantal EUzeelieden dat van de regeling profiteert, bij de Commissie te blijven indienen Duur 21. De aangemelde regeling heeft betrekking op de periode van 1 juli 2016 tot en met 30 juni De Belgische autoriteiten hebben zich ertoe verbonden de regeling opnieuw aan te melden als ze na 30 juni 2025 wordt voortgezet. 3. BEOORDELING VAN DE STEUNREGELING 3.1. Aanwezigheid van steun 22. Op grond van artikel 107, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (hierna "VWEU" genoemd), zijn, behoudens de afwijkingen waarin de Verdragen voorzien, steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de interne markt, voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt. 23. Volgens de besluitvormingspraktijk van de Commissie, en ook volgens het vorige besluit betreffende de regeling in kwestie, betekent een vrijstelling van de bedrijfsvoorheffing voor de koopvaardijsector en bepaalde tot de koopvaardij-, de 9 Overeenkomstig artikel 26 van Verordening (EU) 2015/1589 van de Raad van 13 juli 2015 tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 108 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (gecodificeerde tekst) (PB L 248 van , blz. 9). 4

5 bagger- en de sleepvaartsector behorende ondernemingen een selectieve vermindering van de overheidsinkomsten ten voordele van deze sectoren en dreigt deze de concurrentie aldus te vervalsen. 24. Het handelsverkeer tussen de lidstaten kan daardoor ongunstig worden beïnvloed omdat de maritieme sector binnen de Unie bijna volledig is geliberaliseerd krachtens de Verordeningen (EEG) nr. 4055/86 10 en (EEG) nr. 3577/ De maatregelen zijn derhalve staatssteun in de zin van artikel 107, lid 1, VWEU Beoordeling van de verenigbaarheid 25. Krachtens artikel 107, lid 3, onder c), VWEU zijn steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken verenigbaar met de gemeenschappelijke markt, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. 26. De steunmaatregelen ten gunste van de maritieme sector moeten in het licht van de richtsnoeren van 2004 worden onderzocht. In die richtsnoeren is gedefinieerd welke staatssteunregelingen mogen worden ingevoerd om het belang van de sector maritiem vervoer in de EU te behartigen, door algemene doelstellingen na te streven zoals 12 : het bevorderen van de omvlagging of heromvlagging naar registers van lidstaten; het in stand houden en uitbreiden van de knowhow op maritiem gebied en het beschermen en bevorderen van de werkgelegenheid voor EU-zeelieden. 27. Zoals blijkt uit de punten 6 tot en met 10 (punt 2.2.) worden met de aangemelde steunregeling algemene doelstellingen nagestreefd die verenigbaar zijn met de richtsnoeren van De regelingen die leiden tot lagere loonkosten voor reders moeten worden onderzocht in het licht van punt 3.2 "Arbeidskosten" van de richtsnoeren van Dit punt voorziet in de mogelijkheid om de inkomstenbelastingtarieven voor EUzeelieden op in een lidstaat geregistreerde schepen te verlagen. 29. In dit verband zij er in de eerste plaats op gewezen dat EU-zeelieden in de richtsnoeren van 2004 als volgt worden omschreven: EU-/EER-burgers wanneer het zeelieden betreft die werken aan boord van schepen [...] die geregelde passagiersdiensten tussen havens van de Unie verzorgen; in alle andere gevallen alle zeelieden die in een lidstaat belasting en/of socialezekerheidsbijdragen moeten betalen. 10 Verordening (EEG) nr. 4055/86 van de Raad van 22 december 1986 houdende toepassing van het beginsel van het vrij verrichten van diensten op het zeevervoer tussen de lidstaten onderling en tussen de lidstaten en derde landen (PB L 378 van , blz. 1). 11 Verordening (EEG) nr. 3577/92 van de Raad van 7 december 1992 houdende toepassing van het beginsel van het vrij verrichten van diensten op het zeevervoer binnen de lidstaten (cabotage in het zeevervoer) (PB L 364 van , blz. 7). 12 Punt 2.2. van de richtsnoeren van

6 30. In de nationale rechtsgrondslagen die van toepassing zijn op de aangemelde steunregeling is duidelijk vermeld dat, ingeval het zeelieden betreft, de verlaagde inkomstenbelasting alleen geldt voor in de richtsnoeren van 2004 omschreven EUzeelieden (destijds "communautaire zeelieden" genoemd) die aan boord van in een lidstaat geregistreerde schepen werken. 31. Voor het zeevervoersgedeelte van sleep- en baggerwerkzaamheden (zeevervoer van baggerspecie) mag overeenkomstig de regels in punt 3.2. van de richtsnoeren van 2004 werkgelegenheidssteun voor EU-zeelieden worden verleend. De steun mag echter alleen betrekking hebben op EU-zeelieden die werken op in een lidstaat geregistreerde zeewaardige sleepboten en baggerschepen met eigen voortstuwing, die ten minste 50 % van hun bedrijfstijd werkzaamheden op zee verrichten. 32. Zoals vermeld in punt 14, is de werkgelegenheidssteun voor EU-zeelieden wat de sleepboten en baggerschepen betreft, beperkt tot het zeevervoersgedeelte van de werkzaamheden van die schepen. Alleen schepen die ten minste 50 % van hun bedrijfstijd werkzaamheden op zee verrichten, komen in aanmerking. 33. Tot slot mag de steun aan rederijen 13 overeenkomstig punt 11 van de richtsnoeren van 2004 niet hoger zijn dan het totale bedrag aan belastingen en sociale bijdragen dat deze zeevaartmaatschappijen en hun zeelieden normaal hadden moeten betalen Om na te gaan of de aangemelde steunregeling aan punt 11 van de richtsnoeren van 2004 voldoet, merkt de Commissie op dat in België momenteel voor zover zij weet de volgende regelingen voor de maritieme sector bestaan: de regeling waarvan de verlenging is aangemeld; de regeling voor vrijstelling van sociale bijdragen voor zeevarenden in de sector maritiem vervoer en maritieme baggerwerken (SA.38336, (2015/NN) 15 ); en de regeling waarbij aan zeevaartmaatschappijen een belastingverlichting wordt toegekend (regeling C20/2003). 35. De vrijstellingen van fiscale en sociale lasten mogen niet resulteren in de overschrijding van het in punt 11 van de richtsnoeren van 2004 vastgestelde steunplafond 16. De Commissie stelt tevens vast dat de aangemelde regeling uitsluitend betrekking heeft op de bedrijfsvoorheffing. 36. België heeft zich er in het kader van de procedure betreffende steunmaatregel SA (2015/NN) voor vrijstelling van sociale bijdragen voor zeevarenden in 13 Het steunbedrag dat uit hoofde van de punten 3 tot en met 6 van genoemde richtsnoeren wordt toegekend (namelijk de steun met betrekking tot de vennootschapsbelasting, de loonkosten, de inkomstenbelasting van zeelieden en de kosten van het aflossen van de bemanning, alsook de investeringssteun en de regionale steun). 14 "Het totale steunbedrag dat in het kader van de punten 3 tot en met 6 wordt toegekend, mag niet meer bedragen dan het totale bedrag aan belastingen en sociale bijdragen dat afkomstig is van zeevaartactiviteiten en zeelieden". 15 De regeling die bij besluit van de Commissie van 14 september 2015 is goedgekeurd, PB C 403 van , blz Behalve als het maatregelen betreft die verband houden met de verlaging van de belasting op de meerwaarde van schepen die zijn verworven vóór de overschakeling op de tonnagebelastingregeling zie de besluiten van de Commissie betreffende de steunmaatregelen N448/2010, SA.21233, SA en SA

7 de sector maritiem vervoer en maritieme baggerwerken echter toe verbonden om alle ondernemingen jaarlijks te controleren om te verifiëren hoe groot het cumulatieve effect is van alle in punt 11 van de richtsnoeren van 2004 bedoelde steun die op nationaal, regionaal en/of gemeentelijk niveau aan hen is toegekend. 37. Alle andere steunmaatregelen dan de drie bovengenoemde regelingen zullen door de Belgische autoriteiten worden aangemeld 17 en zullen pas worden toegekend na een positief besluit van de Commissie en voor zover het voor de rederij/rederijen in kwestie berekende steunplafond niet wordt overschreden. 38. De Belgische autoriteiten hebben zich er ook toe verbonden de jaarverslagen over de krachtens de huidige steunregeling toegekende bedragen en over het aantal EUzeelieden dat van de regeling profiteert, bij de Commissie te blijven indienen. 39. Dit alles heeft tot gevolg dat de gewijzigde regeling in kwestie aan de toepassingsvoorwaarden van de richtsnoeren van 2004 voldoet. 4. BESLUIT 40. In het licht van de bovenstaande beoordeling besluit de Commissie geen bezwaar te maken en beschouwt zij de steunregeling in kwestie overeenkomstig artikel 107, lid 3, onder c), VWEU als verenigbaar met de interne markt. 41. Aangezien de aanmelding geen vertrouwelijke gegevens bevat die niet mogen worden bekendgemaakt, zal het besluit in de authentieke taal worden gepubliceerd op de volgende website: Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Margrethe Vestager Lid van de Commissie 17 Zoals de Belgische autoriteiten hebben aangegeven, zijn de Belgische steunregelingen die van aanmelding zijn vrijgesteld, niet van toepassing op ondernemingen die onder de NACE-codes 49 (vervoer te land), 50 (vervoer over water, waarvan zeevervoer) en 51 (luchtvervoer) vallen. 7