Ten Geleide. Lijst van afkortingen

Transcriptie

1 Ten Geleide Inhoudstafel Lijst van afkortingen V VII XXIX Inleiding 1 Afd. 1. Bepaling van de belasting 1 Afd. 2. Kenmerken van de belasting 3 Afd. 3. Functies van de belasting 7 1. Financiële functie 8 2. Economische functie Sociale functie 11 Afd. 4. Belastingheffende instanties 11 Afd. 5. Beginselen van de belastingheffing Principes voortvloeiend uit de Grondwet 13 A. Geen belasting zonder wet (art. 170, par. 1 GW) 13 B. Eénjarigheid van de belasting (art. 171 GW) 31 C. Het gelijkheidsbeginsel (art. 10, 11 en 172 GW) Principes voortvloeiend uit het publiekrechtelijk karakter van de belastingwet 37 A. De belastingwet is van openbare orde 38 B. De belastingwet moet strikt worden geïnterpreteerd 48 C. De belastingwet heeft geen terugwerkende kracht 50 D. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn ook in belastingzaken van toepassing 53 E. Naast zuiver fiscale sancties kan de belastingwet in strafrechtelijke sancties voorzien 57 Afd. 6. Gemeenschappelijke fiscale geschilprocedure 69 Afd. 7. Veralgemening van de rulingpraktijk 72 Afd. 8. Indeling van de belastingen 75 Afd. 9. Opbrengst van de belastingen 76 Afd. 10. Administratieve inrichting 77 Afd. 11. Rekenhof 80 Afd. 12. Ombudsman 81 Afd. 13. Fiscale bemiddeling 82 Afd. 14. Tegemoetkomingen voor fiscale spijtoptanten en maatregelen ter bevordering van een correcte belastinginning Eenmalige bevrijdende aangifte Fiscale regularisatie ( ) Permanent systeem inzake fiscale regularisatie Maatregelen ter bevordering van een correcte belastinginning 89 A. Aanwending door de fiscus van terug te geven of te betalen sommen 89

2 B. Bevoegdheid belastingontvanger 91 C. Notificatie na overlijden 91 D. Diamantstelsel 92 Afd. 15. Afschaffing effecten aan toonder 96 Boek I. Staatsbelastingen 99 Deel I. Inkomstenbelastingen 100 Titel I. Inleiding 100 Hoofdstuk I De verschillende inkomstenbelastingen 100 Hoofdstuk II Ontstaan en ontwikkeling 100 Hoofdstuk III Definities 102 Titel II. Personenbelasting 121 Hoofdstuk I Algemeen overzicht 121 Afd. 1. De personenbelasting: een gedeelde en een samengevoegde belasting 121 Afd. 2. De fiscale autonomie van de gewesten Algemeen Het algemeen normatief kader 124 Afd. 3. De fiscale bevoegdheden van de gewesten inzake de personenbelasting Schematisch overzicht De autonomiefactor De gereduceerde belasting Staat en de belasting Staat 127 A. De gereduceerde belasting Staat 127 B. De belasting Staat Gewestelijke bevoegdheden inzake de personenbelasting 127 A. Opcentiemen 128 B. Kortingen 130 C. Belastingvermeerderingen 130 D. Belastingverminderingen 131 E. Belastingkredieten 132 F. Exclusieve bevoegdheden voor de gewesten Federale bevoegdheden inzake de personenbelasting Progressiviteitsregel 134 A. Algemeen principe 134 B. Afzwakking van de progressiviteitsregel 135 C. Afwijking voor bepaalde leningen afgesloten vóór 1 januari Respect voor het recht tot het heffen van aanvullende belastingen door gemeenten en agglomeraties Lokalisatiecriterium Procedureverplichtingen Dienst van de personenbelasting 140 VIII

3 Afd. 4. De berekening van de personenbelasting Samenstelling van het belastbaar inkomen Bepaling van de belasting Staat Bepaling van de gereduceerde belasting Staat Berekening van de federale personenbelasting Berekening van de gewestelijke personenbelasting Overschotregeling Vaststelling van de totale belasting Verrekeningen op de totale belasting Inwerkingtreding 144 Hoofdstuk II Aan de belasting onderworpen personen en territorialiteit van de belasting 145 Hoofdstuk III Grondslag van de belasting 150 Afd. 1. Algemene bepaling van het belastbare inkomen 150 Afd. 2. Inkomen van onroerende goederen Synthese Belastbare inkomsten 151 A. Voor in België gelegen onroerende goederen 151 B. Voor in het buitenland gelegen onroerende goederen 153 C. Voor de bedragen verkregen bij vestiging of overdracht van een recht van erfpacht of van opstal of van gelijkaardige onroerende rechten m.b.t. een in België of in het buitenland gelegen onroerend goed: de verkregen bedragen Vaststelling van het netto-inkomen 154 A. Forfaitaire tegemoetkoming voor eigenaarsonderhoud 154 B. Interesten en termijnen Het kadastraal inkomen 158 A. Bepaling van het kadastraal inkomen 158 B. Aangifte 159 C. Vaststelling van het kadastraal inkomen 159 D. Perequatie, herziening en herschatting van de kadastrale inkomens. Indexering 161 E. Invoegetreding van de nieuw vastgestelde of herziene kadastrale inkomens 161 F. Procedure Vrijstellingen en verminderingen 163 A. Private goederen bestemd voor openbare eredienst, onderwijs of weldadigheid 163 B. Loopbaanpacht en langetermijnpacht 164 C. Eigen woning 164 D. Onbewoonde, improductieve of vernielde eigendommen 166 E. Woningaftrek Onroerende inkomsten met beroepskarakter 167 Afd. 3. Inkomen van roerende goederen en kapitalen Bepaling 168 IX

4 A. Dividenden 168 B. Interest 177 C. Inkomsten van verhuring van roerende goederen 186 D. Inkomsten begrepen in zekere renten 186 E. Inkomsten van auteursrechten Vaststelling van het netto-inkomen 188 A. Inkomsten uit roerende kapitalen 188 B. Inkomsten van verhuring van roerende goederen Duurzame deglobalisatie van de roerende inkomsten met ingang van het aanslagjaar Roerende inkomsten met beroepskarakter 190 Afd. 4. Beroepsinkomen Belastbare inkomsten 190 A. Winst 191 B. Baten 202 C. Winst en baten van een vorige beroepswerkzaamheid 204 D. Bezoldigingen 206 E. Pensioenen Vrijgestelde inkomsten 227 A. Sociale en culturele vrijstellingen (art. 38 en 38/1 WIB 92) 227 B. Vrijgestelde pensioenen, renten, kapitalen, spaartegoeden en afkoopwaarden 233 C. Stelsel van de meerwaarden 234 D. Vrijgestelde waardeverminderingen en voorzieningen 254 E. Winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord Vaststelling van het netto-inkomen 257 A. Beroepskosten 257 B. Forfaitaire aftrek voor beroepskosten 281 C. Economische vrijstellingen 284 D. Beroepsverliezen 291 E. Aftrekken van het totale beroepsinkomen 293 Afd. 5. Divers inkomen Opsomming Echtgenoten en wettelijk samenwonenden Diverse inkomsten met beroepskarakter 308 Afd. 6. Van het totale netto-inkomen aftrekbare bestedingen 309 Afd. 7. Gemeenschappelijke aanslag voor echtgenoten en wettelijk samenwonenden Grondregel Meewerkinkomen Huwelijksquotiënt Correctiemaatregel Het begrip beroepsinkomsten Bijzondere regelingen 315 Afd. 8. Beperking van de voordelen in verhouding tot de duur van het belastbare tijdperk 317 X

5 Hoofdstuk IV Berekening van de belasting 317 Afd. 1. Gewoon stelsel van aanslag Belastingvrije som 317 A. Belastingvrije som ten gunste van alle belastingplichtigen 318 B. Aanvullende vrijstelling voor personen ten laste 318 C. Diverse aanvullende vrijstellingen 321 D. Wie zijn personen ten laste? 321 E. Aanrekening van het vrijgestelde inkomen Belastingtarief Jaarlijkse indexering 328 A. Algemeen 328 B. Regionale verschillen Belastingkredieten 330 A. Federale belastingkredieten 330 B. Gewestelijke belastingkredieten Verminderingen 337 A. Inleiding 337 B. Vermindering voor het langetermijnsparen 340 C. Vermindering voor het bouwsparen (overgangsbepaling (art. 145/17 tot 145/20 WIB 92 zoals ze bestonden alvorens te zijn opgeheven door de Programmawet van 27 december 2004 wat de hypothecaire leningen betreft die vanaf 1 januari 2005 zijn gesloten voor het verwerven of behouden van de enige woning van de belastingplichtige) 350 D. Vermindering voor uitgaven betaald voor prestaties in het kader van plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen en voor prestaties betaald met dienstencheques andere dan sociale dienstencheques (art. 145/21 tot 145/23 WIB 92) Algemeen 351 E. Vermindering voor energiebesparende uitgaven in een woning (art. 145/24 WIB 92) 354 F. Vermindering voor woningrenovatie in het kader van het grootstedenbeleid (art. 145/25WIB 92) 358 G. Vermindering ter bevordering van de financiering van startende ondernemingen (art. 145/26 WIB 92) 359 H. Vermindering voor verwerving van elektrische voertuigen (art. 145/28 WIB 92) 363 I. Vermindering voor de vernieuwing van huurwoningen (art. 145/30 WIB 92) 364 J. Vermindering voor aandelen in ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering in ontwikkelingslanden (art. 145/32 WIB 92) 365 K. Vermindering voor giften (art. 145/33 WIB 92) 366 L. Vermindering voor bezoldigingen voor een huisbediende (art. 145/34 WIB 92) 366 M. Vermindering voor kinderoppas (art. 145/35 WIB 92) 367 N. Vermindering voor onderhoud en restauratie van beschermde monumenten en landschappen (art. 145/36 WIB 92) 368 O. Verminderingen voor woningen (art. 145/36bis t/m art. 145/46 WIB 92) 369 XI

6 P. Vermindering voor uitgaven voor dakisolatie (art. 145/47 WIB 92) 395 Q. Vermindering voor pensioenen en vervangingsinkomsten (art. 146 t/m 154 WIB 92) 396 R. Vermindering voor bezoldigingen ingevolge het presteren van overwerk dat recht geeft op een overwerktoeslag 400 S. Vermindering voor inkomsten uit het buitenland (art WIB 92) 402 T. Verminderingen van de gewesten op basis van oud art. 6 par. 2 lid 1, 4 BFW Vermeerderingen 406 A. Aanvullende crisisbijdrage 406 B. Vermeerdering ingeval geen of ontoereikende voorafbetalingen zijn gedaan 406 C. Aanvullende gemeente- en agglomeratiebelasting (art. 465 t/m 470/2 WIB 92) 410 Afd. 2. Bijzondere stelsels van aanslag Omzetting van sommige kapitalen, vergoedingen en afkoopwaarden in lijfrente Afzonderlijke aanslagen 413 A. Belasting tegen een aanslagvoet van 33 % (art. 171, 1 WIB 92) 414 B. Belasting tegen een aanslagvoet van 8% (art. 171, 1 bis WIB 92) 416 C. Belasting tegen een aanslagvoet van 10 % (art. 171, 2 WIB 92) 417 D. Belasting tegen een aanslagvoet van 15 % (art. 171, 2 bis WIB 92) 419 E. Belasting tegen een aanslagvoet van 18 % (art. 171, 2 quater WIB 92) 419 F. Belasting tegen een aanslagvoet van 30% (art. 171, 3 WIB 92) 419 G. Belasting tegen een aanslagvoet van 20 % (art. 171, 3 bis WIB 92) 420 H. Belasting tegen de toepasbare aanslagvoet op de inkomsten van roerende goederen, kapitalen of loten waarop die vergoedingen betrekking hebben (art. 171, 3 ter WIB 92) 420 I. Belasting tegen een aanslagvoet van 15 % (art. 171, 3 quinquies WIB 92) 420 J. Belasting tegen een aanslagvoet van 15 % (art. 171, 3 quinquies WIB 92) 421 K. Belasting tegen een aanslagvoet van 20% of 15% (art. 171, 3 sexies WIB 92) 421 L. Belasting tegen een aanslagvoet van 5% of 20% (art. 171, 3 septies WIB 92) 422 M. Belasting tegen een aanslagvoet van 16,5 % (art. 171, 4 WIB 92) 422 N. Belasting tegen een aanslagvoet van 12,5% (art. 171, 4 bis WIB 92) 427 O. Belasting tegen een gemiddelde aanslagvoet (art. 171, 5 WIB 92) 427 XII

7 P. Belasting tegen de aanslagvoet met betrekking tot het geheel van de andere belastbare inkomsten (art. 171,6 WIB 92) 430 Q. Belasting tegen de aanslagvoet van 10,38% (art. 171,7 WIB 92) Beperking van de voordelen in verhouding tot de duur van het belastbare tijdperk 432 Afd. 3. Bonificatie voor voorafbetaling van de belasting 433 Titel III. Vennootschapsbelasting 434 Inleiding 434 Hoofdstuk I Aan de belasting onderworpen vennootschappen 435 Hoofdstuk II Grondslag van de belasting 446 Afd. 1. Algemene bepalingen Principiële verwijzing naar de regels van de personenbelasting Antimisbruikbepaling Gestort kapitaal 449 A. Begrip 449 B. Uitgiftepremies 451 C. Uitgifte van winstbewijzen 451 D. Rentegevende voorschotten 451 E. Inbrengverrichtingen 452 F. Liquidatiereserve en bijzondere liquidatiereserve Fiscale nettowaarde 463 Afd. 2. Belastinggrondslag Naar Belgisch recht opgerichte vennootschappen Naar buitenlands recht opgerichte vennootschappen Verkrijging van eigen aandelen Gedeeltelijke verdeling van het maatschappelijk vermogen 475 Afd. 3. Vrijgestelde inkomsten Meerwaarden 476 A. Algemeen 477 B. Bijzonderheden Gewestelijke steunmaatregelen Inschakelingsbedrijven Vrijgestelde voorzieningen Verzekeringsondernemingen Investeringen in audiovisuele producties en in podiumwerken Investeringsreserve Vrijgestelde innovatie-inkomsten Specifieke vrijstellingen 499 A. Financieringskostensurplus 499 B. Groepsbijdrageregeling 500 Nieuw recht Kapitaalvergoedingen in het kader van de economische heropleving 500 Afd. 4. Vaststelling van het netto-inkomen Beroepskosten Vaststelling van het belastbare inkomen 516 XIII

8 A. Algemeen 517 B. Eerste bewerking 518 C. Tweede bewerking 519 D. Derde bewerking 519 E. Vierde bewerking 520 F. Vijfde bewerking 535 G. Zesde bewerking 542 H. Zevende bewerking 547 I. Achtste bewerking 557 J. Negende bewerking 560 K. Nieuw recht 562 Afd. 5. Ontbinding en vereffening Verdeling van het maatschappelijk vermogen Met verdeling van het maatschappelijk vermogen gelijkgestelde verrichtingen 572 A. Fusie 572 B. Splitsing 573 C. Partiële fusie of splitsing 573 D. Ontbinding zonder verdeling 574 E. Omzetting 574 F. Verandering van nationaliteit 574 G. Verlening van vergunning als vastgoed-bevak of als PRIVAK 576 H. Verlening van vergunning als gespecialiseerde vastgoedvennootschap Het fusieregime 577 A. Historiek 577 B. Krachtlijnen 579 C. Voorwaarden 579 D. Belastingneutrale fusie of splitsing 581 E. Partiële splitsing of afsplitsing 597 F. Zetelverplaatsing van een binnenlandse vennootschap 600 Hoofdstuk III Berekening van de belasting 601 Afd. 1. Gewoon stelsel van aanslag Algemeen belastingtarief Bijzondere belastingtarieven Belastingkrediet voor uitbreiding van de eigen middelen van de onderneming Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling Vermindering voor inkomsten uit het buitenland Aanvullende crisisbijdrage Vermeerdering ingeval geen of ontoereikende voorafbetalingen zijn gedaan 611 Afd. 2. Afzonderlijke aanslagen 612 Afd. 3. Bijzondere fiscale stelsels Historiek Beleggingsvennootschappen Coöperatieve participatievennootschappen Zeescheepvaart 628 XIV

9 A. Tonnagestelsel 629 B. Bijzonder keuzestelsel van afschrijvingen 630 C. Vrijstelling van meerwaarden op zeeschepen 630 D. Investeringsaftrek 631 E. Beheer van zeeschepen voor rekening van derden 631 F. Vermindering van het registratierecht op zeescheepshypotheken Organisme voor de Financiering van Pensioenen 632 Titel IV. Rechtspersonenbelasting 634 Hoofdstuk I Aan de belasting onderworpen rechtspersonen 634 Hoofdstuk II Grondslag en berekening van de belasting 635 Afd. 1. Alle soorten van rechtspersonen 635 Afd. 2. Rechtspersonen van de tweede soort 636 Afd. 3. Rechtspersonen van de derde soort 637 Titel V. Belasting van niet-inwoners 639 Hoofdstuk I Aan de belasting onderworpen personen 639 Hoofdstuk II Grondslag en berekening van de belasting 640 Afd. 1. Belastbare inkomsten 640 Afd. 2. Grondslag en berekening van de belasting per categorie van belastingplichtigen Natuurlijke personen (art. 227, 1 WIB 92) 651 A. Samenvoeging van onroerende en beroeps- en diverse inkomsten 651 B. Invloed van de zesde staatshervorming 652 C. Vaststelling van het nettobedrag van de samen te voegen inkomsten. Van het totaal van de netto-inkomsten aftrekbare uitgaven Vennootschappen en verenigingen met winstoogmerk (art. 227, 2 WIB 92) Vreemde Staten en verenigingen zonder winstoogmerk (art. 227, 3 WIB 92) Overige niet-inwoners 665 Titel VI. Aan de vier belastingen gemene bepalingen 666 Hoofdstuk I Storting van de belasting door voorheffing 666 Afd. 1. Algemene bepalingen 666 Afd. 2. Onroerende voorheffing Schuldenaars Aanslagjaar Opeisbaarheid en invordering Grondslag en aanslagvoet Vrijstellingen 673 A. Vrijstellingen van toepassing in het Vlaamse Gewest 673 XV

10 B. Vrijstellingen van toepassing in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest 675 C. Vrijstellingen van toepassing in het Waalse Gewest Verminderingen 676 A. Verminderingen van toepassing in het Vlaamse Gewest 676 B. Verminderingen van toepassing in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 678 C. Verminderingen van toepassing in het Waalse Gewest Kwijtschelding of proportionele vermindering 681 A. Vlaamse regeling 681 B. Brusselse regeling 682 C. Waalse regeling Bijzondere regionale tegemoetkomingen 683 Afd. 3. Voorheffingen op roerende inkomsten Roerende voorheffing 684 A. Schuldenaars 684 B. Opeisbaarheid en invordering 687 C. Aanslagvoet 688 D. Voornaamste heffingsregels 690 E. Bevrijdende roerende voorheffing Fictieve roerende voorheffing Forfaitair gedeelte van buitenlandse belasting 705 Afd. 4. Bedrijfsvoorheffing 710 Afd. 5. Belastingkredieten 719 A. Belastingkrediet voor uitbreiding van de eigen middelen van de onderneming 720 B. Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling 720 C. Belastingkrediet voor kinderen ten laste 720 D. Belastingkredieten voor lage inkomsten 720 E. Terugbetaalbare bestanddelen 721 Hoofdstuk II Verrekening van de voorheffingen 721 Afd. 1. Personenbelasting 722 Afd. 2. Vennootschapsbelasting 723 Afd. 3. Rechtspersonenbelasting 727 Afd. 4. Belasting van niet-inwoners 727 Titel VII. Vestiging en invordering van de belastingen 728 Hoofdstuk I Algemene bepalingen 728 Hoofdstuk II Aangifte 730 Afd. 1. Aangifte inzake inkomstenbelastingen 730 Afd. 2. Aangifte inzake roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing 734 Afd. 3. Vrijstelling van de verplichting om bepaalde inkomsten uit kapitalen en bepaalde diverse inkomsten aan te geven 735 Afd. 4. Identificatie van de belastingplichtige 735 Afd. 5. Bewijskracht van aangiften 735 Hoofdstuk III Onderzoeks- en controlerechten van de Administratie 736 XVI

11 Afd. 1. Plichten van de belastingplichtige Voorlegging van boeken en bescheiden Verstrekking van inlichtingen Toegang tot bedrijfslokalen, werven en privéwoningen Boekhoudverplichting Aanvullende rapporteringsverplichtingen inzake verrekenprijzen 740 Afd. 2. Plichten van derden 741 Afd. 3. Plichten van openbare diensten, instellingen en inrichtingen 743 Afd. 4. Gemene bepalingen inzake recht van onderzoek ten aanzien van de belastingplichtige en van derden 745 Afd. 5. Uitwisseling van inlichtingen tussen fiscale besturen 747 Afd. 6. Wederzijdse bijstand in EU-verband 748 Afd. 7. Wederzijdse bijstand in OESO-verband 750 Afd. 8. Europees arbitrageverdrag 751 Afd. 9. Mechanismen ter beslechting van belastinggeschillen in de Europese Unie 753 Hoofdstuk IV Bewijsmiddelen van de Administratie 754 Afd. 1. Beginsel 754 Afd. 2. Bijzondere bewijsmiddelen 755 Afd. 3. Niet-tegenstelbaarheid van bepaalde verrichtingen 758 Afd. 4. Ruling 760 Hoofdstuk V Aanslagprocedure 761 Afd. 1. Wijziging van de aangifte 761 Afd. 2. Aanslag van ambtswege 762 Hoofdstuk VI Aanslag 763 Afd. 1. Aanslagjaar 763 Afd. 2. Belastbaar tijdperk 763 Afd. 3. Aanslagtermijnen Gewone aanslagtermijn Aanslagtermijn van drie/vijf of zeven/negen jaar (art. 354 WIB 92) Nieuwe aanslag na vernietiging van een onregelmatige aanslag (art. 355 WIB 92) Subsidiaire aanslag (art. 356 WIB 92) Bijzondere aanslagtermijnen (art. 358 WIB 92) 768 Afd. 4. Aanslag in hoofde van overnemende of verkrijgende vennootschappen 771 Hoofdstuk VII Rechtsmiddelen 771 Afd. 1. Administratief beroep 771 Afd. 2. Gerechtelijk beroep 778 Hoofdstuk VIII Invordering van de belasting 780 Afd. 1. Belastingschuldigen Algemeen beginsel Echtgenoten en wettelijk samenwonenden Feitelijk gescheiden echtgenoten Overleden belastingplichtige Aannemer Betwiste aanslagen 788 XVII

12 Afd. 2. Betaaltermijn van voorheffingen en belastingen Roerende voorheffing en bedrijfsvoorheffing Ten kohiere gebrachte directe belastingen en onroerende voorheffing Over hun geheel onverwijld betaalbare belastingen en voorheffingen Exitheffing Keuzestelsel tussen onmiddellijke of gespreide betaling Bescherming van personen die tegelijk schuldeiser en schuldenaar zijn van sommige openbare besturen en instellingen van openbaar nut Onbeperkt uitstel van de invordering van directe belastingen 792 Afd. 3. Interesten 793 Afd. 4. Verjaring 796 Afd. 5. Vervolgingen 797 Afd. 6. Rechten en voorrechten van de Schatkist inzake invordering 798 Hoofdstuk IX Sancties 803 Hoofdstuk X Aanvullende crisisbijdrage 805 XVIII