DE KERN BIJZONDER DE HARTLIJN - DEN HAAG VOORLOPIG ONTWERP FASE 1 PLAATS - LANGE VIJVERBERG FEBRUARI 2018 BUREAU B+B

Transcriptie

1 DE KERN BIJZONDER DE HARTLIJN - DEN HAAG VOORLOPIG ONTWERP FASE 1 PLAATS - LANGE VIJVERBERG FEBRUARI 2018 BUREAU B+B

2 COLOFON De Kern Bijzonder De Hartlijn - Den Haag Voorlopig Ontwerp fase 1 tot stand gekomen in opdracht van: Gemeente Den Haag DSO afdeling PmdH Postbus DP Den Haag Opdrachtnemer: Bureau B+B Stedebouw en Landschapsarchitectuur Gedempt Hamerkanaal KR Amsterdam FEBRUARI 2018

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. DE HARTLIJN 3. VISIE OP DE PLAATS 4. VOORLOPIG ONTWERP DE PLAATS FASE 1 5. BIJLAGEN

4

5 1 INLEIDING De Hartlijn omvormen tot excellente verbinding tussen het Hofkwartier, het Museumkwartier, het Spuikwartier en de Winkelkern, gedragen door het fundament van De Kern Gezond. Dit is de ambitie van De Kern Bijzonder. De Hartlijn; de route tussen Spui - Buitenhof - Plaats en Lange Voorhout, is enerzijds een verbinding tussen de verschillende bestemmingen in de binnenstad, anderzijds een ruimte voor flaneren en verblijven. De Hartlijn is bovendien een drukke fietsroute. Deze verschillende functies maken de Hartlijn in potentie tot een levendige stedelijke ruimte. De Hartlijn is in drie gebieden te verdelen; het historische Hofgebied, de Kneuterdijk ten Noorden hiervan en het Spui ten zuiden hiervan. Voor u ligt, concept voorlopig ontwerp voor een iconische plek op de Hartlijn en onderdeel van het historische Hofgebied, de Plaats. < de Hartlijn Den Haag

6

7 2 DE HARTLIJN 2.1 RUIMTELIJK CONCEPT Momenteel wordt de Hartlijn nog niet gebruikt in zijn volle potentie. De laatste jaren heeft een verandering van de functie van de Hartlijn plaatsgevonden. In de Kern Gezond was de Hartlijn een doorgaande (verkeers-) lijn door de binnenstad. Met de invoering van het verkeerscirculatieplan (VCP) is een deel van de route omgevormd tot voetgangersgebied. Dit was de eerste stap naar een gebied waar bewoners en bezoekers graag willen verblijven. Met de Kern Bijzonder bouwen we hierop voort. Hofplaats, hetgeen de oude situatie van het Spui als gracht tot aan het Binnenhof symboliseert. Achtereenvolgend leidt de Hartlijn naar de plekken Buitenhof, Plaats en Voorhout die, zoals in de oorspronkelijke situatie, over de Hofweg en Kneuterdijk heen getrokken worden. Kortom: het nieuwe concept voorziet in een verbindende structuur tussen verschillende gebieden in het hart van de binnenstad waarbij oorspronkelijke plekken en structuren weer beleefbaar gemaakt worden. Als onderdeel van de Kern Bijzonder wordt de Hartlijn vormgegeven als een route van plek naar plek. Het karakter van de verschillende plekken wordt bepaald door de historische situatie, de ruimtelijke begrenzing, de aanliggende bebouwing, groen en het huidige gebruik. De bezoeker wordt van plein naar plein geleid. De passages tussen de pleinen zijn vaker gesloten van karakter en begeleiden de bezoeker naar het volgende plein. Zichtlijnen naar monumenten en markante objecten vormen houvast en zorgen voor oriëntatie. Op de pleinen opent de ruimte zich en creëert ruimte voor de aanliggende monumenten en uitzichten. Doorbouwend op de Kern Gezond wordt het basismateriaal van de binnenstad; de mangaan klinker voortgezet. Bijzondere pleinen worden verbijzonderd door middel van afwijkende bestrating passend bij het karakter van de plek. Hierdoor ontstaat een logische route van plek naar plek, langs verschillende (historische) hoogtepunten van de binnenstad. Kneuterdijk - Voorhout Oost-West verbindingen dominant Spui dominant < de Hartlijn Den Haag schaal 1:4000 deelgebied Lange Voorhout De Hartlijn loopt nu (2018) door verschillende sfeergebieden heen en kruist daarbij onder andere het Buitenhof, de Plaats en de Lange Voorhout - Kneuterdijk. Het concept gaat uit van een Hartlijn die als een verbindende route door de verschillende sfeergebieden loopt. Hierbij vormt het Spui een continue vormgegeven structuur vanaf Schedeldoekshaven tot aan de ^ ruimtelijk concept - pleinen en route

8 huidig voetgangersgebied uitbreiding voetgangersgebied parkeeroute 30 km/uur gebied uitbreiding 30 km/uur gebied

9 2 2.2 VERKEERSPARAGRAAF Om de Hartlijn in z n geheel samenhang, verblijfs- en belevingskwaliteit te kunnen geven, wordt een uitbreiding van het 30 km/u gebied vanaf Plaats tot in de Parkstraat (kruising Kazernestraat) en een uitbreiding van het voetgangersgebied van de Hofweg tot en met de Plaats voorgesteld. De gehele Hartlijn behoort hiermee tot voetgangersgebied of 30 km/u gebied. De afgenomen verkeersfunctie (vooral autoverkeer) en het vergrote voetgangersgebied bieden mogelijkheden voor een nieuwe inrichting die beter aansluit bij het huidige gebruik en een kwalitatief hoogwaardig ruimtelijke beeld oplevert. Voetgangersgebied Met de invoering van het verkeerscirculatieplan (VCP) is een deel van de route in het verleden reeds omgevormd tot voetgangersgebied. Dit voetgangersgebied wordt nu verder uitgebreid van Hofweg tot aan Plaats. Hierdoor kan de buitenruimte worden aangepast van verkeersfunctie naar verblijfsgebied voor de voetganger. Uitgangspunt bij deze uitbreiding van het voetgangersgebied is dat het openbaar vervoer, taxi s, fietsers, nood- en hulpdiensten, expeditie verkeer en ontheffingshouders toegestaan blijven binnen het voetgangersgebied. 30 km/uur gebied De aansluiting van de Kneuterdijk op de Lange Vijverberg wordt vormgegeven als een rijbaan die tussen trottoirbanden de bocht om begeleid wordt. De banden worden verzonken in het maaiveld op de plaats waar de tramsporen door de trottoirband heen lopen. De tramhalte op de Kneuterdijk blijft gehandhaafd. Deze halte is te smal voor dubbelgebruik met bussen. De bussen rijden hier op de rijbaan achter de halte langs. Route De route Spui tot aan Hofplaats wordt zo veel mogelijk ingericht als promenade met in het midden de ov-baan, gebruikt door zowel de bussen als de trams, uitgevoerd in gebakken klinkers (mangaan) en aangeduid door een sierlijst van natuursteen (40 cm breed). Verandering t.o.v. de huidige situatie is de kleur van de gebakken klinkers (mangaan i.p.v. zwart), het legverband en de toevoeging van de sierlijst. Aan weerszijden van deze ov-baan wordt de gedeelde ruimte (ruimte waar zowel voetgangers, fietsers en het gemotoriseerde verkeer; ontheffing houders, nood- en hulpdiensten en expeditie verkeer van gebruik maken) maximaal verbreed, en wordt de resterende gevelzone aangeduid met een tweede sierlijst van natuursteen. Taxi s en Nood- en Hulpdiensten mogen van de ov-baan gebruik maken, maar hebben ook een 4.5m brede obstakelvrije ruimte in de gedeelde ruimte tot hun beschikking. Fietsers, ontheffing houders, en expeditie verkeer maakt gebruik van de gedeelde ruimte. Fietsenstalling vakken, opstelruimte voor laden en lossen en andere inrichtingselementen liggen buiten de 4.5 meter brede obstakelvrije ruimte voor de nood- en hulpdiensten. Plekken Ter plaatse van Buitenhof en Plaats (en Hofweg, niet uitgewerkt binnen dit VO) wordt de inrichting van het Spui onderbroken om het oorspronkelijke pleinvlak volledig over de route heen te kunnen trekken. De sierlijst die de ov-baan begeleid wordt omgezet over de sporen. De sporen worden op de pleinen ingelegd met de (natuursteen) verharding van het desbetreffende plein en worden begeleid met punaises in de verharding. Op de pleinen wordt buiten de punaises langs de ov-baan geen sturende inrichting aangebracht t.b.v. het verkeer van de hartlijn. Het verkeer dat van de Hartlijn gebruik maakt is te gast op het plein en dient rekening te houden met de overstekende gebruikers van het plein. Door de inrichting (plaatsing van standbeelden, bomen en sierlijst etc.) is duidelijk waar de route verder gaat. Net als op de route maken op de pleinen zowel de bus als de tram gebruik van de ov-baan. Nood- en Hulpdiensten en taxi s mogen gebruik maken van de ov-baan maar hebben ook een 4.5 meter brede obstakelvrije zone naast de ov-baan ter beschikking. Deze is niet aangeduid in de verharding. Fietsers, ontheffing houders en expeditie verkeer maken gebruik van de zone naast de ov-baan. Fietsstalling vakken en andere inrichtingselementen liggen buiten de 4.5 meter brede obstakelvrije ruimte voor de nood- en hulpdiensten.

10

11 hulpdiensten fiets auto (parkeerroute) laden-lossen / ontheffingshouders bus tram taxi voetgangersgebied 30 km/h gebied 50 km/h gebied < Verkeer schema de Hartlijn Bureau B+B

12

13 2 2.3 Verlichting Het concept van de Hartlijn binnen de Kern Bijzonder: een route van plein naar plein, wordt ook in het verlichtingsconcept tot uiting gebracht. Dit verlichtingsconcept is gebaseerd op de Lichtvisie binnenstad de Haagse Nacht. De openbare verlichting die wordt gebruikt over de gehele lengte van de Hartlijn wordt subtieler in vormgeving en lichtintensiteit. De kenmerkende gecombineerde bovenleiding- en lichtmasten met de horizontale balk wordt vervangen voor terughoudende masten met moderne armaturen op het Spui. Bovendien is het illuminatiebeleid voor het Spui gericht op architectuur, het verlichten van bijzondere accenten van de bebouwing. Vanaf Hofplaats start de route van plek naar plek. De route wordt hier begeleid door dezelfde masten als op het Spui. De plekken daarentegen krijgen een eigen verlichting die de verlichting van de route onderbreekt. lichtmasten met spots (zo mogelijk gecombineerd met de bovenleidingsmasten) verlichten het pleinvlak. Zeker in het geval van een dubbele bomenrij zorgen lage paaltoparmaturen voor een extra verlichtingslaag onder de bomen. Er is ruimte voor accent verlichting voor de kiosk van Berlage, het standbeeld van Willem II en het balkon aan de Hofvijver als aanvulling op de aanlichting van het Binnenhof. De verlichting van Plaats wordt voorzien door middel van masten met spots. Dit vervangt de historische armaturen die momenteel aan de rand van het plein staan. De hangende kroontjes worden geupdate met LED verlichting waar nodig en blijven vooralsnog behouden. Deze zouden in de toekomst kunnen komen te vervallen. De kop van het Lange Voorhout wordt zoveel mogelijk aangelicht door middel van de historische paaltop armaturen zoals gebruikt elder op het Lange Voorhout. lichtmasten Spui masten met spots op Buitenhof Hierbij wordt de identiteit Den Haag, Hofstad zichtbaar gemaakt door het opnemen van rijksgebouwen zoals aan de Hartlijn het Binnenhof, de Gevangenpoort en de Raad van State in het nachtbeeld. Ze fungeren ook hierdoor als belangrijke bakens in de stad. De kruising Grote Marktstraat - Spui wordt gemarkeerd als markante plaats in Den Haag en als oriëntatiepunt doormiddel van een lichtobject. De verlichting van Hofplaats moet nog uitgewerkt te worden in relatie tot het ontwerp van Hofplaats, maar zal eigen zijn aan het ontwerp van deze ruimte en zal in relatie staan tot het lichtbeeld van de Tweede Kamer. De verlichting van het Buitenhof is gestoeld op de uiting van het Buitenhof als een open pleinruimte tot aan de poort van het Binnenhof. Een aantal huidige paaltop armaturen op Lange Voorhout huidige hangende verlichting op Plaats

14 Plaats - Lange Vijverberg - Visie uiteindelijke situatie

15 3 VISIE OP DE PLAATS 3.1 DE RELATIE PLAATS - HOFVIJVER HERSTELD De driehoekige Plaats is momenteel een intiem en gezellig pleintje, maar keert zich af van de Hofvijver. Doordat de verkeersroute wordt afgebogen van Kneuterdijk naar Lange Vijverberg en het voetgangersgebied wordt doorgetrokken ontstaat de kans en behoefte om het plein tot aan de Hofvijver te laten lopen. Vanuit hier ontstaat een mooi zicht op de meest gefotografeerde plek van Den Haag: de hofvijver en het Binnenhof. De pleinruimte wordt flink vergroot door de verkeersruimte tussen Johan de Witt en de Hofvijver in te richten als verblijfsruimte waar naast de voetganger iedereen te gast is. Een markant podium rondom Johan de Witt komt midden in de gevoelsmatig groter geworden ruimte te staan en vormt het middelpunt. De vloer wordt uitgevoerd in elementenverharding van natuursteen die qua kleur, uitstraling, formaat en verband dicht bij de alom gebruikte mangaanklinker ligt. Doordat het natuursteen het licht weerkaatst in plaats van absorbeert zoals bij gebakken klinkers licht en het plein als het ware op. De overgang 30 km/u naar 50 km/u op de Lange Vijverberg wordt aangeduid met een bord en verder verduidelijkt door dubbele strepen en een 30 op het asfalt (zie tekening). Er is gekozen deze overgang (gezien vanaf het Toernooiveld) voor de halte te positioneren omdat deze hier meer opvalt. Na de halte komt het zebrapad. De start en het einde van het voetgangersgebied wordt aangeduid door een bord (zie tekening) de huidige poller en klaphek voorzieningen worden binnen deze herinrichting gehandhaafd in afwachting van toekomstige ontwikkelingen. Terrassen In het ontwerp is rekening gehouden met het oppervlak uitgegeven terrassen. Langs de huidige gevels terrassen wordt een loopstok vrijgehouden. Op het middenvlak is voldoende ruimte voor eilandterrassen, echter vanwege de te plaatsen gebouwen en het plateau moet de opstelling in de toekomst worden aangepast. De hoeveelheid vierkante meters uitgegeven terras kunnen binnen dit ontwerp worden behouden. De opstelling op de Plaats wordt verder afgestemd met de ondernemers. Fietsparkeerplekken Er is een grote behoefte aan fietsparkeerplekken op de Plaats. Daarom wordt de capaciteit op het maaiveld vergroot. Op dit moment worden er regelmatig fietsen gestald op het punt van de Plaats aan de zijde van het Noordeinde. Dit is o.a. voor de ondernemers een doorn in het oog en blokkeert de verbinding vanaf het Noordeinde. Er is voor gekozen twee vakken aan te leggen aan de zijde van de Hofvijver aan weerszijde van het plein. Het voorstel is om hier geen nietjes te plaatsen om weesfietsen zoveel mogelijk tegen te gaan. Groen Vergroening van de binnenstad is een belangrijk onderdeel van de Kern Bijzonder. Ook verschillende ondernemers, bewoners en vertegenwoordigers hebben gevraagd om de Plaats verder te vergroenen. In het concept ontwerp wordt voorgesteld om 9 bomen bij te planten. < VO Plaats - Fase 1 + Fase 2 schaal 1:500 > axonometrie Plaats - Lange Vijverberg - Visie uiteindelijke situatie

16 ^ verkeersruimte - huidige situatie ^ verkeersruimte - toekomstige situatie Plaats - Lange Vijverberg - Visie uiteindelijke situatie

17 3 ^ pleinruimte - huidige situatie ^ bomen - huidige situatie ^ terrasruimte - huidige situatie ^ pleinruimte - toekomstige situatie ^ bomen - toekomstige situatie ^ terrasruimte - toekomstige situatie ^ schema s transformatie Plaats Plaats - Lange Vijverberg - Visie uiteindelijke situatie

18

19 4 DE KERN BIJZONDER DE HARTLIJN - DEN HAAG VOORLOPIG ONTWERP FASE 1 FEBRUARI 2018 BUREAU B+B PLAATS - LANGE VIJVERBERG

20 ^ Visualisatie Plaats fase-1 < huidige situatie Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

21 4 VOORLOPIG ONTWERP DE PLAATS 4.1 VOORLOPIG ONTWERP FASE 1 In fase 1 vormt de Plaats de poort voor het uitgebreide voetgangersgebied. Voor het verkeer wordt de route Kneuterdijk - Lange Vijverberg (de parkeerroute) de doorgaande route. De Plaats wordt doorgetrokken tot aan de Hofvijver en uitgevoerd in een bijzondere verharding. Bovendien wordt de ruimte gemarkeerd door het stadspodium rondom het standbeeld van Johan de Witt. ^ verkeersruimte - huidige situatie ^ pleinruimte - huidige situatie > schema s transformatie Plaats fase-1 ^ verkeersruimte - fase 1 ^ pleinruimte - fase 1 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

22 bord: zone voetgangers bord: toegestaan bord: einde 30 zone bord: einde voetgangerszone Bord: zone 30 km/u verbijzondering in patroon natuursteen elementenverharding Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

23 4 4.2 TEKENING VOORLOPIG ONTWERP FASE 1 bord: 30 zone bord: einde 30 zone Mangaanklinkers waalformaat in voetgangersgebied (elleboogverband) Natuursteen elementenverharding Plaats dikformaat (elleboogverband) mogelijke verbijzondering of nuance in de natuursteen elementenverharding < VO Plaats - Fase 1 schaal 1:500 < VO Plaats - overgang km/u fase 1 schaal 1:500 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

24 < uitsnede Plaats - Lange Vijverberg begeleiding parkeerroute, overgang voetgangersgebied- Fase 1 schaal 1:200 ^ Doorsnede Plaats - Lange Vijverberg schaal: 1:250 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

25 4 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

26 1,40 12,00 1,40 0,45 patroon op natuursteen naden of ingefreesd strek in bestrating natuursteen gelijk aan sokkel standbeeld standbeeld Johan de Witt opgetild zitrand natuursteen gelijk aan sokkel standbeeld Project: Opdrachtgever: Onderwerp: Fase: Schaal: Datum: Formaat: O070 DenHaag- Kern Bijkzonder Gemeente Den Haag VO stadspodium Plaats VO 1: ISO FULL BLEED A3 ( X MM) plateau stadspodium: - Johan de Witt - wetmatigheid van de kromme lijn gulden snede waaier gebaseerd op het basement van het standbeeld Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

27 4 4.3 UITWERKING STADSPODIUM RONDOM STANDBEELD JOHAN DE WITT materiaal stadspodium matcht met sokkel Voorstel: Johan de Witt op stadspodium referentie rand op zithoogte, betreedbaar plateau Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

28 Bijlage 1: < VO Plaats fase 2 - met ondergrond schaal 1:500 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

29 5 Profiel van vrije ruimte obstakelvrije ruimte uitgegeven terassen grens terassen toekomst Bijlage 2: < VO Plaats fase 2- met aanduiding PVR-ruimte, obstakelvrije ruimte en uitgegeven terassen schaal 1:500 Plaats - Lange Vijverberg - Voorlopig Ontwerp

30