Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving
|
|
- Elias Moens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Emeritiforum KU Leuven donderdag 24 maart 2016 Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving Prof. Dr. A. Decoster Faculteit Economie & Bedrijfswetenchappen KU Leuven Met dank aan Toon vanheukelom en Tom Strengs voor gedachtenwisselingen en assistentie bij de empirie
2 wegwijzer uiteenzetting 1. Hoe nieuw is de aandacht voor (on)gelijkheid? 2. Wat zegt Piketty? 3. Wat weten we vergelijkbaar over België? jaar herverdeling in België in vogelvlucht 5. Sociale Verzekering Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 2/30
3 1. hoe nieuw is focus op ongelijkheid? i.t.t. perceptie: niet nieuw klassieken: verdeling N.I. over productiefactoren arbeid en kapitaal macro benadering bruto inkomen (en weinig/geen data) vanaf jaren 70 dubbele verschuiving (bvb. Pen): micro benadering (data beschikbaar) beschikbaar inkomen (na belastingen en transfers) Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 3/30
4 1. simultaan: methodologische doorbraken in: meting meten is ook normatief (bvb. centen/procenten) ongelijkheid armoede welvaart theorie: equity efficiency trade off (O.T. model) doel gelijkere inkomensverdeling corrigeren ongelijke verdeling initiële endowments hét endowment is: talent, productiviteit,... in sociaal filosofische onderbouw: responsibility sensitive egalitarianism Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 4/30
5 1. hoe nieuw is focus op ongelijkheid? bijdrage Piketty: terug naar verdeling over productiefactoren door gebruik micro data over bruto inkomens (fiscale data) over heel lange periodes vanuit optimale belastingtheorie & groeitheorie twee delen: beschrijvend verklarend (theorie) Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 5/30
6 2. Piketty vertrekpunt: Kuznets curve begin industrialisering: ongelijkheid pas in latere faze: ongelijkheid leidt tot: inverted U shape ongelijkheid pre industriëel industrialisatie post industriëel tijd Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 6/30
7 2. Piketty: income share top deciel in US Kuznets facts Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 7/30
8 2. Piketty: US income shares (top 5 10; 1 5; 1) Top 1% Top 5 1% Top 10 5% Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 8/30
9 3. en België? Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 9/30
10 3. en België? maar we horen toch cijfers over België? bvb. OECD: Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 10/30
11 3. Ongelijkheid in België Gini Source: OECD (2015) In it together. Why less inequality benefits all. Figure 1.3 p. 24 Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 11/30
12 3. Ongelijkheid in België verandering Gini 0.50 Toename van ongelijkheid Status quo Afname Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 12/30
13 3. en België? ongelijkheid in België is laag niet of heel weinig gestegen in tegenstelling tot andere landen maar: hierboven beschikbaar inkomen transitie van inkomens vorming: brutoloon, vermogensinkomen tot beschikbaar inkomen per persoon via (o.a.) herverdeling belastingen & sociale zekerheid Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 13/30
14 3. van primair inkomen naar welvaart Bijdragen S.Z. Directe belastingen uurloon x uren werk = Arbeidsinkomen belastbaar inkomen beschikbaar inkomen Inkomen uit vermogen Vervangingsinkomsten Andere transferten Indirecte belastingen bestedingen welvaart per persoon + sparen demografie Demografie Publieke goederen publieke goederen Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 14/30
15 3. verklaringen veranderingen ongelijkheid verandering in verdeling volgt dan ook uit: verandering in de primaire inkomens lonen al dan niet werken, en aantal uren gewerkt vermogensinkomen verandering in het belasting en uitkeringenbeleid verandering in demografie (bvb. gezinsverdunning) zijn afzonderlijke studies; afzonderlijke verklaringen (vaak) tegengestelde trends (mogelijk) Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 15/30
16 3. verklaringen veranderingen ongelijkheid verandering primair inkomen: globalisering race between education and technology... verandering belastingen en uitkeringen vanaf halfweg jaren 80: Reagonomics, Thatcher, deregulering,... demografie Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 16/30
17 3. en België? loonspanning P90/P Source: OECD (2015) Employment Outlook Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 17/30
18 3. en België? Jaarlijkse reële loongroei (%) BE Decielgrenzen Bron: FOD Economie, enquête naar de structuur en de verdeling van de lonen (SES); NBB; en U.S. Bureau of Labor Statistics Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 18/30
19 3. en België? Jaarlijkse reële loongroei (%) VS BE Decielgrenzen Bron: FOD Economie, enquête naar de structuur en de verdeling van de lonen (SES); NBB; en U.S. Bureau of Labor Statistics Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 19/30
20 3. en België? fiscale gegevens micro fiscale data (de aangiften) omwille van internationale vergelijkbaarheid afhankelijk van fiscale wetgeving: bvb. liberatoire belasting inkomen uit vermogen afhankelijk van administratieve procedures/beslissingen work in progress: backwards tot 1990 Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 20/30
21 3. en België? groei in de fiscale gegevens Gem. jaarlijkse reële groei (%) Top 1% Gem. reële groei Laagste 99% Gem. reële groei Deel van de groei naar top 1% Inkomensaandeel van top 1% US ,86% 2,71% 0,47% 55,0% 17,9% Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 22/30
22 3. en België? groei in de fiscale gegevens Gem. jaarlijkse reële groei (%) Top 1% Gem. reële groei Laagste 99% Gem. reële groei Deel van de groei naar top 1% Inkomensaandeel van top 1% US ,86% 2,71% 0,47% 55,0% 17,9% BE ,1% 0,7% 1,2% 5,4% 9,0% Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 23/30
23 4. hoe herverdelend is beleid in BE? Source: Verbist and Figari (2013) Reynolds Smolesnky index Π RS (reductie Gini coefficient) Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 25/30
24 4. beleid in BE: 20 jaar in vogelperspectief % change in disposable income 14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% 2.0% 4.0% Overall Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 26/30
25 4. beleid in BE: 20 jaar in vogelperspectief 14 Price uprating (growth = +50.1%) Wage uprating (growth = +70.5%) All All Social assistance Family benefits Indirect Taxes Social insurance contributions Unemployment benefits Pensions Personal income tax Disposable income Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 27/30
26 5. sociale verzekering 70% % van bruto inkomen 60% 50% 40% 30% 20% 10% Roerende voorheffing Onroerende voorheffing Inkomensbelasting Zelfstandigen SSC Werkgevers SSC Werknemers SSC Accijnzen 0% Deciel van geëquivaliseerd bruto inkomen BTW Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 28/30
27 5. sociale verzekering ander licht op hoge lasten op arbeid zijn deels verzekeringspremies enkel herverdeling ex post, niet ex ante gevolgen: gelinked met arbeid al grondslag én proportioneel andere effecten (o.a. op gedrag) échte vraag: hoe best SverZ financieren? enige echte andere grondslag: kapitaalinkomen Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 29/30
28 samenvatting uiteenzetting 1. aandacht (on)gelijkheid niet nieuw 2. Piketty 1. terug naar verdeling productiefactoren 2. toename ongelijkheid; vooral bovenaan 3. België 1. gelijke verdelingbeschikbaar inkomen 2. inkomen vóór herverdeling:...? 3. sterke herverdeling 4. deel van herverdeling: Sociale Verzekering Emeritiforum KU Leuven 24 maart 2016 Decoster : Vragen rond gelijkheid en ongelijkheid in de samenleving 30/30
Belastingen: rechtvaardig en/of efficiënt?
Christen Forum Gent 1 februari 2016 Belastingen: rechtvaardig en/of efficiënt? A. Decoster (CES KU Leuven) Deze slides zijn vrij beschikbaar voor persoonlijk gebruik. Ze mogen echter niet publiek gebruikt
Nadere informatieTax Shift: waarom (niet)?
Alumni Lovaniensis 21 mei 2015 Tax Shift: waarom (niet)? A. Decoster (CES KU Leuven) Met dank aan Bart Capéau, Willem Sas, Kevin Spiritus en Toon Vanheukelom voor gedachtenwisselingen Inhoud 1. twee non-starters
Nadere informatieDe impact van supersterbedrijven op de inkomensverdeling
VIVES BRIEFING 2018/05 De impact van supersterbedrijven op de inkomensverdeling Relatief verlies, absolute winst voor werknemers Yannick Bormans KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 24 515 Preventie en bestrijding van stille armoede en sociale uitsluiting Nr. 482 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan
Nadere informatieHervorming personenbelasting: wat weten we (nog niet)?
Hoorzitting Kamer & Senaat - Fiscale Hervorming Brussel 21 oktober 2013 Hervorming personenbelasting: wat weten we (nog niet)? A. Decoster (CES KU Leuven) Met dank aan Kris De Swerdt en Kevin Spiritus
Nadere informatie2513AA22XA. Inleiding. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieEr zijn meer werkende armen dan we denken. Prof. dr. B. Merlevede, UGent
Er zijn meer werkende armen dan we denken Prof. dr. B. Merlevede, UGent Prijzen van brandstoffen in Frankrijk: + 0,13/l. 01/2018 => + 140 per jaar/15 000 km http://www.fiches-auto.fr/articles-auto/prix-des-carburants/s-1762-evolution-du-prix-du-gazole.php
Nadere informatieDe toekomst van de welvaartsstaat
De toekomst van de welvaartsstaat Bea Cantillon Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck,, Universiteit Antwerpen Leuven, 17 november 2008 0 Het sociaal pact van 1944 het compromis tussen arbeid en kapitaal
Nadere informatie1. Wat? 2. Waarom? 3. Hoe?
FLEMOSI Instrumenten voor ex ante evaluatie van sociaal economische beleidsmaatreglen in Vlaanderen Slotconferentie IWT project (SBO project 90044) 16 september 2013 wordt gefinancierd door Het FLEMOSI-project
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur
Samenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur Samenvatting door een scholier 1286 woorden 9 januari 2013 6,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent 19.1 Personele inkomensverdeling
Nadere informatieEen nieuw beleidsinstrument voor de Vlaamse overheid: regionale opcentiemen op de personenbelasting
Brussel 6 december 2012 Een nieuw beleidsinstrument voor de Vlaamse overheid: regionale opcentiemen op de personenbelasting A. Decoster, K. De Swerdt, W. Sas (CES KULeuven) Inhoud 1. Fantasi 2. Is onze
Nadere informatie0. Wat is Macro-economie? 1. Totale Productie ( Aggregate Output ) 2. Werkloosheid 3. Prijsstijging (Inflatie) 4. Wegwijzer = Structuur cursus
Economie De basis 0. Wat is Macro-economie? 1. Totale Productie ( Aggregate Output ) 2. Werkloosheid 3. Prijsstijging (Inflatie) 4. Wegwijzer = Structuur cursus Slide #2 2.0 Wat is macro-economie Slide
Nadere informatieOverheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen
Overheidsontvangsten en -uitgaven: analyse en aanbevelingen Seminarie voor leerkrachten, 26 oktober 2016 Ruben Schoonackers Bruno Eugène INTERN Departement Studiën Groep Overheidsfinanciën Structuur van
Nadere informatieOver oude en nieuwe paradigma's: herverdelen, investeren, innoveren
Over oude en nieuwe paradigma's: herverdelen, investeren, innoveren Bea Cantillon Het Europees Sociaal Investeringspakket door een Vlaamse bril, 4 november 2013, VLEVA, Brussel Hoe realistisch zijn de
Nadere informatieUIT personele inkomensverdeling
De personele inkomensverdeling. Bij de personele inkomensverdeling kijken we naar de verschillen tussen rijk en arm, in een land. Omdat we niet alle inkomens in een land individueel kunnen vergelijken,
Nadere informatieDatum: 16 november 2015 Betreft: Structurele effecten 4e nota van wijziging Belastingplan 2016
CPB Notitie Aan: Ministerie van Financiën Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Henk-Wim de Boer Datum: 16 november 2015 Betreft:
Nadere informatieHoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid?
vbo-analyse Hoeveel dragen onze bedrijven bij aan de schatkist en de sociale zekerheid? September 2014 I Raf Van Bulck 39,2% II Aandeel van de netto toegevoegde waarde gegenereerd door bedrijven dat naar
Nadere informatiePiketty en de sociale vlaktaks: economieles Bonaventuracollege Piketty en de sociale vlaktaks
Piketty en de sociale vlaktaks: economieles Bonaventuracollege Raymond Gradus Geboren te Veldhoven in 1962 68-74: Mgr. Bekkerschool 74-80: Anton van Duinkerkencollege 80-86: Econometrie gestudeerd aan
Nadere informatieUIT theorie ASAD
Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is een samenvoeging van de theorie van Keynes met de oude klassieke modellen. In verschijningsvorm
Nadere informatie7.7. Samenvatting door een scholier 2041 woorden 26 juni keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 2041 woorden 26 juni 2012 7.7 6 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Brutoloon Het brutoloon is het loon dat de werknemer ontvangt van zijn werkgever. Van dit loon worden
Nadere informatieNetto toegevoegde waarde: loon + huur + rente + winst Bruto toegevoegde waarde: waarde van verkopen waarde van productiebenodigdheden
Paragraaf 1 Nationaal inkomen en welvaart Economie samenvatting H8 Om de welvaart in een land te meten gebruik je het bbp (bruto binnenlands product). Dat is de omvang van de totale productie in het hele
Nadere informatieRelatieve schaartste (met productie factoren bereikt(prijs)) Vrij goed (zonder de mens bereikt (gratis))
Samenvatting door een scholier 421 woorden 11 maart 2002 6 51 keer beoordeeld Vak Economie Economie Lesbrief Welvaart Hoofstuk 1 Goederen Diensten Materieel Immaterieel Stoffelijk
Nadere informatieHet loonaandeel, een index van sociale rechtvaardigheid? Het loonaandeel, de inkomensverdeling en het draagvlak voor de sociale zekerheid.
Het loonaandeel, een index van sociale rechtvaardigheid? Het loonaandeel, de inkomensverdeling en het draagvlak voor de sociale zekerheid. Inleiding Karel Van den Bosch Centrum voor Sociaal Beleid Herman
Nadere informatieCategoriale inkomensverdeling
Categoriale inkomensverdeling - 1 van 5 Categoriale inkomensverdeling 1. Verdeling Het nationaal inkomen dat ontstaat wordt verdeeld over de productiefactoren arbeid, kapitaal en ondernemingsinitiatief.
Nadere informatieHet primaire inkomen is de beloning voor het ter beschikking stellen van productiefactoren.
Samenvatting door R. 1396 woorden 17 februari 2014 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent 19.1 personele inkomensverdeling Het besteedbaar uitkomen per huishouding. De besteedbarde inkomens
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 1202 woorden 10 januari keer beoordeeld. Hoofdstuk 4.3 t/m & 4.4 begrippen;
Samenvatting door een scholier 1202 woorden 10 januari 2002 6 104 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 4.3 t/m 5 4.3 & 4.4 begrippen; arbeidsinkomen voor werknemers is dit het loon en voor zelfstandigen
Nadere informatiePersconferentie 29/09/2009. Fiscaliteit
Persconferentie 29/09/2009 Fiscaliteit 1 Belastingen betalen: een zaak van rechtvaardigheid Onontbeerlijke voorwaarde voor de goede werking van elke samenleving Bijeenbrengen van middelen voor de werking
Nadere informatieWERKPRIKKELS EN HERVERDELING ONDER MICHEL I : AANVULLING EN CORRECTIES BIJ LEUVENS ECONOMISCH STANDPUNT 172
WERKPRIKKELS EN HERVERDELING ONDER MICHEL I : AANVULLING EN CORRECTIES BIJ LEUVENS ECONOMISCH STANDPUNT 172 ANDRÉ DECOSTER TOON VANHEUKELOM deze versie: 19/12/2018 De release van het Leuvens Economisch
Nadere informatieDe evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België Samenvatting en kernboodschappen
De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België 2017 Samenvatting en kernboodschappen Juli 2017 ANNEX 5 : NEDERLANDSTALIGE SAMENVATTING EN KERNBOODSCHAPPEN VAN DE ANALYSE VAN DE
Nadere informatieSOCIALE BESCHERMING IN HET TIJDPERK VAN
VAKGROEP ECONOMIE SOCIALE BESCHERMING IN HET TIJDPERK VAN DIGITALISERING Forum De Sociale Zekerheid van de Toekomst - Bart Cockx - Brussel, 28 februari 2019 Sociale bescherming in het tijdperk van digitalisering
Nadere informatieGROEIENDE ONGELIJKHEDEN? EN ZO JA, WAAROM PRECIES? Bea Cantillon
GROEIENDE ONGELIJKHEDEN? EN ZO JA, WAAROM PRECIES? Bea Cantillon 2 Globale stabiliteit van de inkomensongelijkheid Evolutie (%) 1994-2000 2004-2007 2007-2010 Gini van beschikbaar equivalent inkomen Gini
Nadere informatieALGEMENE ECONOMIE /04
HBO Algemene economie Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 M 3 benaderingen van het begrip inkomen : F economisch: - nominaal inkomen (in geld uitgedrukt) - reëel
Nadere informatieBijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald
Bron: O. van Vliet (2017) Bijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald, Sociaal Bestek, nr. 6, pp. 58-59. Bijstandsuitkeringen in veel OESO-landen gedaald Olaf van Vliet Universiteit Leiden Voor veel
Nadere informatieACTUALIA FISCALE ECONOMIE
Erasmus Open Dag Bachelor 2016 ACTUALIA FISCALE ECONOMIE PROF. DR. PETER KAVELAARS 05 maart 2016 ACTUALIA FISCALE ECONOMIE Actualia fiscale economie Pagina 2 OPBRENGSTEN 2016 DIRECTE BELASTINGEN 69,9 -
Nadere informatieWerk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland
Werk voor lagergeschoolde mensen: lessen en vragen uit een vergelijkende analyse voor België en Nederland VLOR 7 juni 2017 Ive Marx Waar we voor staan Tewerkstellingsgraad bij kortgeschoolden en mensen
Nadere informatieArmoede en ongelijkheid in de wereld. Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016
Armoede en ongelijkheid in de wereld Inleiding tot een eenvoudig én complex onderwerp Francine Mestrum, 27 maart 2016 Wat gaan we bestuderen? Wanneer en hoe zijn armoede en ongelijkheid op de agenda van
Nadere informatieSamenvatting Economie Toetsweek 2
Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN
Nadere informatieVermogensaanwas- of vermogenswinstbenadering voor vermogen in de inkomstenbelasting?
Vermogensaanwas- of vermogenswinstbenadering voor vermogen in de inkomstenbelasting? Prof. dr. Arie Rijkers, 25 januari 2018 Vereniging voor Belastingwetenschap 2018 MIJN FOCUS: Wet IB 1964 A geniet salaris
Nadere informatieGlobalisering, technologische verandering en de polarisatie van de arbeidsmarkt
VIVES BRIEFING 207/04 Globalisering, technologische verandering en de polarisatie van de arbeidsmarkt Koen Breemersch KU Leuven, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen, VIVES Met dank aan Cathy Lecocq
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 6
Samenvatting Economie Hoofdstuk 6 Samenvatting door een scholier 2139 woorden 16 oktober 2005 7,4 25 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Paragraaf 1 Micro-economie: als we de productie door 1
Nadere informatieScholing voor oudere werknemers: literatuuroverzicht en kosten-baten analyse
Scholing voor oudere werknemers: literatuuroverzicht en kosten-baten analyse Wim Groot & Henriette Maassen van den Brink In samenwerking met Annelies Notenboom, Karin Douma en Tom Everhardt, APE Den Haag
Nadere informatieONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD
ONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD UW TOEKOMST ONTCIJFERD we creëren sociale welvaart met vier bouwstenen 1 meer jobs 2 stijgende koopkracht 3 sociale zekerheid voor iedereen 4 een toekomst voor
Nadere informatieMeso-economie De totale productie van een bedrijfskolom kun je vinden door de toegevoegde waarde van afzonderlijke
Samenvatting door een scholier 1938 woorden 28 januari 2006 6,4 14 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief 1 Welvaart Hoofdstuk 1 vakantie en werken Mensen voorzien in hun behoefte door goederen en diensten
Nadere informatie2. Simulatie van de impact van een "centen i.p.v. procenten"-systeem
Bijlage/Annexe 15 DEPARTEMENT STUDIËN Impact van een indexering in centen i.p.v. procenten 1. Inleiding Op regelmatige tijdstippen wordt vanuit verschillende bronnen gesuggereerd om het huidige indexeringssysteem
Nadere informatieFinanciële werkprikkels en herverdeling onder Michel I
Financiële werkprikkels en herverdeling onder Michel I André Decoster Toon Vanheukelom Gerlinde Verbist December 2018 D/2018/6104/03 Inhoud 1 Data en methode... 3 2 Koopkrachtplaatjes voor arm en rijk...
Nadere informatieType belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013
Type belastingen in het systeem van nationale rekeningen Curaçao, 2013 Lorette Ford Inleiding Belastingen worden gezien als de belangrijkste inkomstenbron voor de overheid, mede ter financiering van de
Nadere informatie2.2 Kinderjaren. De bedragen en percentages uit dit hoofdstuk hoef je niet uit je hoofd te leren. Indien nodig krijg je deze op een proefwerk erbij.
2.2 Kinderjaren Het krijgen van kinderen heeft voor ouders economische gevolgen: 1. Ouders krijgen minder tijd voor andere zaken en gaan bv. minder werken; 2. Kinderen kosten geld. De overheid komt ouders
Nadere informatieHoofdstuk 4 Inkomensongelijkheid 4.1. a/b/c.
Hoofdstuk 4 Inkomensongelijkheid 4.1. a/b/c. 4.2. a/b. (1) (2) (3) (4) (5) (6) bruto inkomen bruto inkomen cumulatief in % in % % van het totaal ( 1.000) van het totaal inkomensgroep van het totale inkomen
Nadere informatieEconomische effecten van een verlaging van de administratieve lasten
CPB Notitie Datum : 7 april 2004 Aan : Projectdirectie Administratieve Lasten Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten 1 Inleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord het
Nadere informatieKU LEUVEN ONDERZOEKSEENHEID CENTRUM VOOR ECONOMISCHE STUDIËN LEUVENSE ECONOMISCHE STANDPUNTEN 2013/138
KU LEUVEN ONDERZOEKSEENHEID CENTRUM VOOR ECONOMISCHE STUDIËN LEUVENSE ECONOMISCHE STANDPUNTEN 2013/138 ZIN EN ONZIN VAN EEN VERLAGING VAN DE PATRONALE LASTEN Paul De Grauwe Departement Economie, KU Leuven
Nadere informatieHet kadaster en de unieke taks
Lode Vereeck, Leentje Ann Sourbron, Wim Marneffe Universiteit Hasselt, Faculteit BEW één unieke belasting geheven op één belastinggrondslag heilige graal: John Locke (1632 1704), David Ricardo (1772 1823),
Nadere informatie6,6. Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Hoofdstuk Bruto- en nettoloon
Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart 2015 6,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Hoofdstuk 1 1.1 Bruto- en nettoloon Loonstrook/Salarisspecificatie -> krijg je elke
Nadere informatieVermogen in Nederland gelijker verdeeld sinds eind negentiende eeuw
Vermogen in Nederland gelijker verdeeld sinds eind negentiende eeuw Koen Caminada, Universiteit Leiden Kees Goudswaard, Universiteit Leiden Marike Knoef, Universiteit Leiden De verdeling van vermogen in
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieCPB Achtergronddocument
CPB Achtergronddocument Tekortreductie in internationaal perspectief Erik Floor 3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Tekortreducerende maatregelen 5 3 Tekortreducering 7 3.1 Overheidsuitgaven 8 3.2 Overheidsinkomsten
Nadere informatieBelastingen en inkomensongelijkheid: België in een internationaal perspectief
Belastingen en inkomensongelijkheid: België in een internationaal perspectief Verbist, G. (2003). De fiscus als herverdeler. Personenbelasting en inkomensongelijkheid in België en andere OESO-landen. Antwerpen:
Nadere informatie20.1 Wat is economische groei?!
20.1 Wat is economische groei? Om te beoordelen of er geproduceerd is, moet het BBP worden gecorrigeerd voor de inflatie. BBP is de totale product door binnenlandse sectoren. We vinden dan de toename van
Nadere informatieHenk Jager. voor de Emeritigroep. maart 2015
Henk Jager voor de Emeritigroep maart 2015 David Ricardo, Principles of political economy and taxation (1817) Karl Marx, Capital (1867) Simon Kuznets, Economic growth and income inequality, America Economic
Nadere informatieMASTERTHESIS. Belastingdruk
MASTERTHESIS Belastingdruk Een onderzoek naar de verdeling van de druk van directe en indirecte belastingen en zijn invloed op inkomensverdeling en economische groei Naam: Niels van Haperen Administratienummer:
Nadere informatieHet nivelleringsfeestje houdt aan
Het nivelleringsfeestje houdt aan Kees Goudswaard 1 Inleiding Inkomensongelijkheid is al enige jaren een belangrijk maatschappelijk en wetenschappelijk thema. Dat komt onder meer door gezaghebbende studies
Nadere informatieUITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1 EXAMEN: 2002-I
TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1 NIVEAU: HAVO EAMEN: 2002-I De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die
Nadere informatie9,6. Samenvatting door N woorden 15 oktober keer beoordeeld. Hoofdstuk 1. Begrippen
Samenvatting door N. 1514 woorden 15 oktober 2016 9,6 4 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1 Begrippen bindende afspraak Een afspraak waar je (juridisch) niet van af kunt/niet onderuit kunt. budget
Nadere informatieDYNAMIEK OP DE NEDERLANDSE
DYNAMIEK OP DE NEDERLANDSE ARBEIDSMARKT TRENDS, OORZAKEN EN GEVOLGEN Stefan P.T. Groot Vrije Universiteit INHOUD PRESENTATIE De Nederlandse arbeidsmarkt Trends in globalisering Trends in loonongelijkheid
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer vwo 2003-II
Opgave 1 Armoede en werk 1 Het proefschrift bespreekt de effecten van het door twee achtereenvolgende kabinetten-kok gevoerde werkgelegenheidsbeleid. / De titel van het proefschrift heeft betrekking op
Nadere informatie4 Toon met twee verschillende berekeningen aan dat het ontbrekende gemiddelde inkomen (a) in de tabel gelijk moet zijn aan 70 000 euro.
Grote opgave personele inkomensverdeling Blz. 1 van 4 personele inkomensverdeling Inkomensverschillen tussen personen kunnen te maken hebben met de verschillende soorten inkomen. 1 Noem drie soorten primair
Nadere informatieDé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan.
Samenvatting door Marit 1960 woorden 24 januari 2016 7,2 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO economie H.4 1 klaar met de opleiding Als je klaar bent met je opleiding ga je op zoek naar een werkkring.
Nadere informatieUitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag.
Uitleg theorie AS-AD model. Het AS-AD model is een theoretisch model over de werking van de economie. Het model is daarmee een macro-economisch model. Het model maakt sterk gebruik van het marktmodel uit
Nadere informatieEen pensioenhervorming in het teken van defined ambition? Frank Vandenbroucke Jaarevent Alumni & Friends, Actuariaat Leuven 28 september 2015
Een pensioenhervorming in het teken van defined ambition? Frank Vandenbroucke Jaarevent Alumni & Friends, Actuariaat Leuven 28 september 2015 Documentatie European Commission, The 2015 Ageing Report, European
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieCPB-reactie op OESOstudie over de relatie tussen inkomensongelijkheid. economische groei
CPB Notitie 22 december 2014 CPB-reactie op OESOstudie over de relatie tussen inkomensongelijkheid en economische groei Uitgevoerd op verzoek van de vaste commissie Financiën van de Tweede Kamer CPB Notitie
Nadere informatieFinanciële werkprikkels en herverdeling onder Michel I
Financiële werkprikkels en herverdeling onder Michel I André Decoster Toon Vanheukelom Gerlinde Verbist Februari 2019 D/2019/6104/03 Inhoud 1 Data en methode... 3 2 Koopkrachtplaatjes voor arm en rijk...
Nadere informatie1) Wat krijgt een werknemer, een ambtenaar, huisarts, boekenschrijvers, makelaars en soldaten?
Samenvatting door een scholier 1896 woorden 6 februari 2007 5,7 20 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie samenvatting : 1) Wat krijgt een werknemer, een ambtenaar, huisarts, boekenschrijvers,
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 23 en 24
Samenvatting Economie Hoofdstuk 23 en 24 Samenvatting door een scholier 1361 woorden 23 mei 2003 8,3 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Samenvatting Economie Hoofdstuk 23: Productiefactoren
Nadere informatieSamenvatting Economie Nationale Rekeningen
Samenvatting Economie Nationale Rekeningen Samenvatting door een scholier 1747 woorden 18 november 2004 4,8 57 keer beoordeeld Vak Methode Economie Kern van de economie 1.1 Macro-economie Kenmerk macro-economie
Nadere informatieVeranderingen in de inkomensverdeling van Nederlandse ouderen tussen 1989 en 2020: een analyse op basis van microsimulatie
Veranderingen in de inkomensverdeling van Nederlandse ouderen tussen 1989 en 2020: een analyse op basis van microsimulatie Marike Knoef, Universiteit van Tilburg, Netspar en CentERdata Rob Alessie, Rijksuniversiteit
Nadere informatieDe evolutie van de woonsituatie in Vlaanderen in de periode
De evolutie van de woonsituatie in Vlaanderen in de periode 24-29 Resultaten EU-SILC enquête Kristof Heylen HIVA, KULeuven www.steunpuntwonen.be Woonsituatie: evolutie 1976-25 Bronnen: SEP, PSBH, SEE en
Nadere informatieBeleggingen. Risico s en opportuniteiten. voor een wereld in beweging
Beleggingen Risico s en opportuniteiten voor een wereld in beweging luxegoederen Petercam kapitaalbescherming open architectuur profiel water inflatie thema s Amerika responsible growth energie Edmond
Nadere informatieHet rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam. Augustus 2015
Het rendement van taaltrajecten: casus gemeente Amsterdam Augustus 2015 Inleiding De Nederlandse samenleving kent nog steeds een aanzienlijk aantal laaggeletterde mensen. Taaltrajecten blijken nodig te
Nadere informatieSchalen bedrijfsvoorheffing vanaf 1 januari 2015
Onderstaande schalen gelden voor de maandlonen. Belastbaar : Schaal 1 : Schaal 2 : Schaal 3 : Schalen bedrijfsvoorheffing vanaf 1 januari 2015 Brutoloon - persoonlijke R.S.Z.-bijdragen. Indien het belastbare
Nadere informatieHoe jobs creëren op de goedkoopste en meest efficiënte manier?
Hoe jobs creëren op de goedkoopste en meest efficiënte manier? Al jaren proberen opeenvolgende regeringen de werkgelegenheid in ons land op te krikken om zo de vergrijzing betaalbaar te houden. Tegen 22
Nadere informatieVersion 1 (model 78-A) A. Symbolenlijst
Dutch moel 77/3 (The GRECON-Moel of the Netherlans (two versions)) Source: W. Voorhoeve, B. Bos, R. H. Ketellapper, M. A. Kooyman, Rijksuniversiteit Groningen, SE-42/7803, 1978 Version 1 (moel 78-A) A.
Nadere informatieGoede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen
Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Goede tijden, slechte tijden Soms zit het mee, soms zit het tegen 1 De toegevoegde waarde De toegevoegde waarde is de verkoopprijs van een product min de ingekochte
Nadere informatieSymposium Kindcentra 2020
Symposium Kindcentra 22 s-gravenhage, 9 Oktober 215 Willem Adema, D.Phil Senior Economist, OECD Social Policy Division Cognitieve ontwikkeling van kinderen Ondersteunen van arbeidsparticipatie van ouders
Nadere informatieEen halve eeuw arbeidsmarkt. 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen
Een halve eeuw arbeidsmarkt 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen Een veranderende arbeidsmarkt sluiten instituties nog wel aan? 2 Mogelijke hervorming: basisinkomen Gegarandeerd onvoorwaardelijk
Nadere informatieProefexamen Inleiding tot de Algemene Economie. Prof. Dr. Jan Bouckaert december 2015
Proefexamen Inleiding tot de Algemene Economie Prof. Dr. Jan Bouckaert 11-14 december 2015 1. Wat wordt niet meegerekend in het netto nationaal inkomen (nni) van België? A. Lonen van Belgische grensarbeiders
Nadere informatieWat vertellen fiscale gegevens over het aandeel van de topinkomens in België tussen 1990 en 2013?
Wat vertellen fiscale gegevens over het aandeel van de topinkomens in België tussen 1990 en 2013? een samenvatting van de Discussion Paper 17.18 Using Fiscal Data to Estimate the Evolution of Top Income
Nadere informatieECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam
ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM 2018 Input voor een nieuwe MRA Agenda Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam Achtergrond Streven om EVMRA te benutten als basis voor evidence
Nadere informatieEindexamen economie vwo I
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Uit het antwoord moet
Nadere informatieHerverdeling door pensioenregelingen: gestegen levensverwachting. Jan Bonenkamp (CPB)
Herverdeling door pensioenregelingen: de invloed van de gestegen levensverwachting en het Lenteakkoord Jan Bonenkamp (CPB) Wilma Nusselder (Erasmus MC) Johan Mackenbach (Erasmus MC) Frederik Peters (Erasmus
Nadere informatieTweede graad Derde graad Algemene economie Derde graad Bedrijfswetenschappen Thema 1: De kern van ondernemen
Tweede graad Derde graad Algemene economie Derde graad Bedrijfswetenschappen Thema 1: De kern van ondernemen Welke activiteiten vinden in een onderneming plaats? - de productiefactoren natuur, arbeid en
Nadere informatieDe inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken
Bron: K. Caminada & K. Goudswaard (2017), De inkomensverdeling van ouderen internationaal vergeleken, Geron Tijdschrift over ouder worden & maatschappij jaargang 19, nummer 3: 10-13. De inkomensverdeling
Nadere informatie1 De economische kringloop
1 De economische kringloop Wat is Marco-economonie? Studie van het verband tussen Gezinnen Bedrijven Overheid Buitenland Welke soorten economische vraagstukken hebben we? Productie Werkloosheid Inflatie
Nadere informatieRapport. Verdeling lonen van werknemersbanen op Caribisch Nederland. Frank van der Linden. Fra nk va n de r w
Rapport Verdeling lonen van werknemersbanen op Caribisch Nederland Fra nk va n de r w Frank van der Linden CBS Den Haag Henri Faasdreef 312 2492 JP Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag +31 70 337 38
Nadere informatieHervorming fiscaliteit. Aandachtspunten.
Hervorming fiscaliteit. Aandachtspunten. Prof. Dr. Michel Maus 11-2-2014 Herhaling titel van presentatie 1 Grondslag van het fiscaal systeem - Doel belastingen: financiering van de openbare uitgaven -
Nadere informatieVerschil tussen arm en rijk is verkleind
Onderzoek Nederlandse topinkomens in de twintigste eeuw Verschil tussen arm en rijk is verkleind Emiel Afman is student aan Université de Paris 1 Panthéon Sorbonne en was ten tijde van het onderzoek als
Nadere informatieWelfare vs Workfare: op weg naar maatschappelijke tweedeling?
Welfare vs Workfare: op weg naar maatschappelijke tweedeling? Mara Yerkes Institute for Social Science Research The University of Queensland m.yerkes@uq.edu.au Een essentiële functie van de verzorgingsstaat
Nadere informatieEen taks shift naar financieel vermogen, is een shift weg van de middenklasse
Economie gepubliceerd dinsdag16 december 2014 Een taks shift naar financieel vermogen, is een shift weg van de middenklasse Dirk Verwerft - Inti Ghysels - Jan Cornillie Alexander De Croo wil geen vermogenswinstbijdrage
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens
Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van het vijfde leerjaar lager onderwijs tot het zevende
Nadere informatieSense of urgency; Hervormingen; Impact.
Sense of urgency; Hervormingen; Impact. Sense of urgency Korte termijn: financiële tekorten (2011) algemene ouderdomsvoorziening: ca. 100 mln/ jr schommelfonds uitgeput in 2013; ziektekostenverzekering:
Nadere informatie