Sense of urgency; Hervormingen; Impact.
|
|
- Jeroen Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Sense of urgency; Hervormingen; Impact.
2 Sense of urgency Korte termijn: financiële tekorten (2011) algemene ouderdomsvoorziening: ca. 100 mln/ jr schommelfonds uitgeput in 2013; ziektekostenverzekering: ca. 60 mln/jr; ziektekosten overheidsbudget Lange termijn: inkomensdruk door vergrijzing groter gedeelte van inkomen naar overdrachten
3 Sense of urgency #1 35 vergrijzing 30 dependency ratio (60+/werkenden)
4 Sense of urgency #2 gdp per werknemer groeivoet uitgaven sociale zekerheid 60+ per werknemer
5 Sense of urgency # Investeringen Meer uitgaven aan sociale zekerheid: = op z n best een verschuiving van consumptiepatroon = minder sparen minder investeren meer consumeren
6 Sense of urgency # Investeringen 1. In 2010 wordt ca. 250 mln meer verdiend, dan in 2000 (prijspeil 2000); als gevolg van vergrijzing gaat bijna de helft (115 mln) naar ouderen als dekking voor ziektekosten en aov; 2. De komende tien jaar zet de vergrijzing in hetzelfde tempo door; 3. Hoe verhoudt zich dit met een ambitieus onderwijs investeringsprogramma?
7 Sense of urgency # Arbeidsmarkt Meer uitgaven aan sociale zekerheid: = belasting- en premiedruk neemt toe: loonkosten > werkgelegenheid
8 Sense of urgency # Arbeidsmarkt 1. Vergrijzing heeft ertoe geleid dat het gemiddelde besteedbaar inkomen van de werkende beroepsbevolking tussen 2000 en 2010 niet of nauwelijks is gestegen; 2. Het zal moeilijker worden om nieuwkomers aan te trekken en talent te behouden; 3. Een economie gericht op internationale dienstverlening kan niet zonder een competitieve positie op de internationale arbeidsmarkt.
9 Hervormingen: doelstelling Toegankelijkheid tot betaalbare zorg Gepensioneerden, zelfstandigen en parttimers. Financiering Tekorten bij de fondsen en uitgavenbeheersing.
10 Hervormingen: uitwerking 2011 Ongewijzigd Belastingplan beleid 2011 Hervorming aov loongrens 82,184 83,828 93, ,000. premie werknemer 6.0% +0.5% W > 100K premie werkgever 7.0% +0.5% W > 100K Zv loongrens 58,484 59,654 90,000 Priv.sect. premie werknemer 2.1% 2.1% 3.0% Priv.sect. premie werkgever 8.3% 8.3% 9.0% premie overheid 2.1% 2.1% mln
11 Hervormingen: uitwerking SGTZ PP Overheidsdienaren /gelijkgestelden 100%-regeling 90%-regeling werkgever +0% of +1% +1.05% of +1.25% werknemer/verzekerde -0.50% +3% +2% of +3% -0.05% of % FZOG ZV -0.72% +0.7% +0.9% pensionade/verzekerde 2% of 8.25% LAND loonderving tekort totaal premiepercentage -0.50% +3% 1% 1% +1.28% +1.60% grondslag belastb.ink. bruto loon' bruto loon bruto loon belastb.ink. bruto loon. loongrens < =10260: 0%; schaal 1-5: 1% schaal 6-17 <= 500: 3.75%; >500: 10% nominale premie Ang 25 Ang 25 Ang 25 Ang 25 Ang 25 Ang 25 eigen bijdrage Ang 1, -/ receptregel Ang 1, -/ receptregel Ang 1, -/ receptregel Ang 1, -/ receptregel Ang 1, -/ receptregel Ang 1, -/ receptregel klasse pakket - - -/- -/- - +
12 Impact Financieel-economische impact: Herverdeling van inkomen koopkracht, loonkosten; Herverdeling van financiele risico s; Economische risico s. Toets: Doelstellingen economische beleid.
13 Impact: Herverdeling van inkomen koopkracht #1 10.0% 7.5% Belastingplan Beleid geinduceerde inflatie +0.5% 5.0% 2.5% 0.0% -2.5% 5,000 25,000 45,000 65,000 85, , , ,000
14 Impact: Herverdeling van inkomen koopkrachtmuaties #2 10.0% 7.5% 5.0% Belastingplan Hervorming Basis ziektekostenverz. en Aov en belastingplan2011 (part.ziekteknverz. genormeerd op 2011; ca Ang 3.300) Beleid geinduceerde inflatie +0.5% 2.5% 0.0% -2.5% 5,000 25,000 45,000 65,000 85, , , ,000
15 Impact: Herverdeling van inkomen koopkrachtmuaties #3 Contract switch premieloon tussen Ang en Ang : Van privaat naar basis ziektekostenverzekering Vier mogelijkheden uitgewerkt ten aanzien van arbeidscontract in oude situatie: Wie betaalde in 2011 ziekteknverzekering Minimaal Normbedrag Maximaal Werknemer Werkgever
16 Impact: Effecten op het inkomen van de werknemer koopkrachtmutaties # wn betaalde min. premie wn betaalde max. premie wg betaalde min. premie wg betaalde max. premie
17 Impact: Effecten op de loonkosten wn. betaalde min. premie wn.betaalde max. premie wg. betaalde min. premie wg. betaaldemax. premie
18 Impact: Herverdeling van inkomen Inkomens tussen 60k 90k netto loon loonkosten werknemer min werknemer max werkgever min werkgever max Werknemer (/zelfstandige) die lage premie betaalde, gaat er op achteruit in guldens, maar krijgt beter pakket; Werkgever die hoge premie betaalde, is beter af, maar werknemer krijgt minder pakket.
19 Impact - Herverdeling van financiele risico s #2 Van slechte risico s (oud en ongezond) naar goede risico s (jong en gezond); Van kapitaal naar arbeid agv stijgende loonkosten; Van hogere inkomen naar lagere inkomens: tekort zv o.a. gedekt door 60K+-inkomens; Van algemene middelen naar arbeid?; Dekking van de tekorten en specifieke risico s van diverse fondsen is ondoorzichtig (impliciet): Tekorten huidige bzv-fondsen; Mutaties pp-bestand? (conjuncturele werkloosheid, herdefiniering); Mutaties ambtenarenapparaat ( vaste overheidheidsbijdrage ).
20 Impact - Economische risico s: Arbeidsmarkt Aov: 1. Houdbaarheid uittredingsleeftijd: Personen per 1/1/ of jonger > 65 (2/1/ : 2014 wordt 2019 (flexibel) > alternatief premie + 1%; 2. Schommelfonds Bij voorgenomen beleid onvoldoende om tegenvallende economische groei op te vangen > alternatief premie +?%; BV: 3. Houdbaarheid bezuinigingsdoelstellingen Medische Specialistisch Bedrijf, Medicijnkosten, Nieuwe Beloningsstructuur Gezondheidszorg, Norminkomen Apothekers, Integratie Svb/Bzv > alternatief premie + 7.5% (2019).
21 Impact Macro-economische toets Werkgelegenheid Economische groei Betalingsbalans Prijsstabiliteit Plussen Meer consumeren (leidt nauwelijks tot groei) Inkomensverdeling Toegankelijkheid betaalbare zorg verbetert Aov is nog in de lucht Minnen Loonkosten nemen over hele linie toe; ondernemingen met arbeidscontracten (60 90K) zonder werkgeversbijdrage 2011 ziektekosten kunnen klappen krijgen Beheersrisico's worden opgevangen door extra belasting op arbeid Vormgeving door inkomensafh. premieheffing is belasting op productiviteitsverbetering Heronderhandeling arbeidscontracten > dynamiek Minder investeren; Curalyse geeft aan dat effect van premieverhoging BV en Aov op economische groei ca. -0.7% is Onzekerheid m.b.t. uitgavenbeheersing: onzeker investeringsklimaat Signaal: economische groei lijkt niet op de agenda Meer consumeren > meer import Prijspeil export neem toe, minder export Koopkrachteffecten lonen tot 60K zijn negatief, komt er correctie? Winstdruk neemt toe > prijsaanpassingen? Politieke pakket is niet evenwichtig: er zijn plussen bij hoge ink. en minnen bij lage ink. (20k 60k en pp); tussen 60k 90k extreme effecten ruimte voor tweede pijler verdampt
22 Oplossingen hervormingen sociale zekerheid Algemene ouderdomsvoorzieningen Verlaging van de aov-uitkering Mildere varianten: Bevriezing van de uitkering; Indexering naar economische groei (meedeelregeling); Differentiatie van de hoogte van de uitkering naar inkomen: De ouderenhuishoudens met laag pensioeninkomen krijgen toeslag. Conform de aov-toeslag die reeds bestaat: Financiering uit algemene middelen als aparte voorziening. Grondslag voor de hoogte maximale uitkering is bestaansminimum; Afschaffen ouderenaftrek inkomstenbelasting als dekking; Ouderenhuishoudens met hogere pensioeninkomens gaan (werknemersdeel van de) premie bijdragen; Verdere verhoging van de leeftijd. Ziektekosten Verklein basispakket; Stel maximumgrens voor belasting- en premiedruk op arbeid; en maak omvang basispakket afhankelijk van succes bezuinigingsdoelstellingen gezondheidszorg; Verhogen nominale premie basisverzekering; Verhogen eigen risico basisverzekering; Iedereen verplicht verzekerd (geen premieloongrens in basisverzekering hanteren voor uitsluiting). Hybride of voor beide geldend Fiscalisering van basis ziektekostenverzekering en Aov (grondslagverbreding financiering); Verhogen van de aov-uitkering in combinatie met verhogen eigen risico basisverzekering.
CPB Notitie. 1 Inleiding. Aan: Ewout Irrgang (SP) Datum: 4 november 2011 Betreft: SP alternatief voor de premiestelling ZVW
CPB Notitie Aan: Ewout Irrgang (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070) 3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Paul Besseling Daniel van Vuuren Datum: 4 november 2011
Nadere informatieSP alternatief voor de premiestelling ZVW Op verzoek van de SP
CPB Notitie 4 november 2011 SP alternatief voor de premiestelling ZVW Op verzoek van de SP. CPB Notitie Aan: Ewout Irrgang (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)
Nadere informatieEindexamen economie vwo I
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Uit het antwoord moet
Nadere informatieStandpunt van ATIA t.a.v. AOV fonds
Notitie AOV-problematiek en oplossingen Standpunt van ATIA t.a.v. AOV fonds De huidige AOV-problematiek is al jaren bekend. Sinds de verlaging van de pensioenleeftijd sinds medio jaren 90 van de vorige
Nadere informatieA 2013 N 4 PUBLICATIEBLAD
A 2013 N 4 PUBLICATIEBLAD LANDSBESLUIT, houdende algemene maatregelen, van de 31 ste januari 2013 ter uitvoering van de artikelen 3.1, derde lid, 6.2, tweede en derde lid, en 6.8, vijfde lid, van de Landsverordening
Nadere informatieDé Bank voor de Sociale Verzekeringen.
DE PENSIOENEN, TOESLAG, PREMIEPERCENTAGES, LOONGRENZEN, PREMIE- INKOMENSGRENZEN, EN BIJDRAGE VAN DE SOCIALE VERZEKERINGEN 2014 WEDUWEN- EN WEDUWNAARSPENSIOEN: OUDERDOMSPENSIOEN: t/m 39 jaar NAf. 400,-
Nadere informatieWW tot november 2016
WW tot 1-1-2016 Tot 1-1-2016 golden de volgende WW regels: Heb je van de laatste 36 weken er 26 weken gewerkt, dan krijg je 3 maanden WW; Voldoe je aan de 1 e voorwaarde en heb je van de laatste 5 jaar
Nadere informatieONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD
ONS ENGAGEMENT VOOR UW TOEKOMST ONTCIJFERD UW TOEKOMST ONTCIJFERD we creëren sociale welvaart met vier bouwstenen 1 meer jobs 2 stijgende koopkracht 3 sociale zekerheid voor iedereen 4 een toekomst voor
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 1 Hoe verdelen we de zorgkosten? 1 maximumscore 2 Stel het bbp op 100 en het totaal van de zorgkosten op 9 9 1,035 24 = 9 2,283328 = 20,55 1 100 1,0132 24 = 136,99 20,55 136,99 100% = 15% (en dat
Nadere informatieCPB Notitie. Henk van Gerven (SP) Datum: 24 augustus 2015 Betreft: SP-alternatief voor de financiering van de zorg
CPB Notitie Aan: Henk van Gerven (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Rob Euwals Sjoerd Ottens Datum: 24 augustus 2015 Betreft:
Nadere informatieSamenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6
Samenvatting Economie Lesbrief werk H1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1767 woorden 28 juni 2011 6,4 212 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie lesbrief Werk hoofdstuk 1 t/m 6. Hoofdstuk
Nadere informatieKoopkrachtverandering van ouderen 2015-2016
Koopkrachtverandering van ouderen 2015-2016 Berekeningen Prinsjesdag 2015 Nibud, september 2015 Koopkrachtverandering van ouderen 2015-2016 Berekeningen Prinsjesdag 2015 Nibud, september 2015 In opdracht
Nadere informatieFiscale hervorming pensioenopbouw 2015
Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 De parlementaire behandeling van de fiscale hervorming van de pensioenen is afgerond. Op dinsdag 27 mei is de Eerste Kamer in meerderheid akkoord gegaan met de plannen
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 Rek in het arbeidsaanbod 1 maximumscore 2 Doordat het aanbod van
Nadere informatieUIT groei en conjunctuur
Economische groei. Economische groei drukken we uit in de procentuele groei van het BBP op jaarbasis. De groei van het BBP heeft twee oorzaken. Het BBP kan groeien omdat de prijzen van producten stijgen
Nadere informatieKoopkracht van 65-plussers
Koopkracht van 65-plussers 2011-2012 Berekeningen Prinsjesdag 2011 In opdracht van de ouderenbonden Unie KBO, PCOB en NVOG Nibud, september 2011 Koopkracht van 65-plussers 2011-2012 Berekeningen Prinsjesdag
Nadere informatieTe weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.
Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar
Nadere informatieExamen HAVO en VHBO. Economie
Economie Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 Woensdag 19 mei 13.30 16.30 uur 19 99 Dit examen bestaat uit 36 vragen.
Nadere informatieEen halve eeuw arbeidsmarkt. 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen
Een halve eeuw arbeidsmarkt 14 december 2018 Paul de Beer, Wieteke Conen Een veranderende arbeidsmarkt sluiten instituties nog wel aan? 2 Mogelijke hervorming: basisinkomen Gegarandeerd onvoorwaardelijk
Nadere informatieConsumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1 2.6 Bruto vaste kapitaalvorming 4.2 5.9 4.
Kerncijfers voor de Belgische economie Wijzigingspercentages in volume - tenzij anders vermeld Consumptieve bestedingen van de particulieren 2.0 2.6 1.4 Consumptieve bestedingen van de overheid 0.0 2.1
Nadere informatie4.1 Klaar met de opleiding
4.1 Klaar met de opleiding 1. Werken in loondienst - Bij een bedrijf of bij de overheid (gemeente, provincie, ministerie); - Je krijgt loon/salaris; - Je hebt een bepaalde zekerheid, dat je werk hebt,
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 havo 2002-II
4 Antwoordmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juiste berekening is: 1,5
Nadere informatieSociale Verzekeringen per 1 juli 2012
Sociale Verzekeringen per 1 juli 2012 Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan vanaf 1 juli 2012 omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd omdat de uitkeringen zijn gekoppeld aan het wettelijk
Nadere informatieAWBZ-premie over vier schijven Uitgevoerd op verzoek van de Socialistische Partij
CPB Notitie 17 juni 2014 AWBZ-premie over vier schijven Uitgevoerd op verzoek van de Socialistische Partij. CPB Notitie Aan: SP, Henk van Gerven Datum: 17-6-2014 Betreft: AWBZ-premie over vier schijven
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 vwo 2003-II
4 Antwoordmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 Een voorbeeld van een juist antwoord
Nadere informatieGuardian Group Fatum Pensioen en Bedrijvendag 27 Mei 2016 Steven Martina President & CEO Guardian Group Fatum
Guardian Group Fatum Pensioen en Bedrijvendag 27 Mei 2016 Steven Martina President & CEO Guardian Group Fatum TAKING CARE OF GENERATIONS!!! HET BELANG VAN HET SOCIAAL ZEKERHEIDSSTELSEL HET BELANG
Nadere informatiePresentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017
10-3-2017 Presentatie voor de PVGE Best Roel Fonville Best, 10 maart 2017 1 10-3-2017 2 Opleiding: Doctoraal diploma Anorganische Chemie RU Groningen Carrière: Ruim 30 jaar Koninklijke Philips Electronics:
Nadere informatieOp het bovenstaande geldt een aantal uitzonderingen. Niet verzekerd zijn de volgende categorieën ingezetenen:
Basisverzekering ziektekosten Per 1 februari 2013 is de Landsverordening basisverzekering ziektekosten (hierna: BVZ) van kracht geworden. Dit memo behandelt uitsluitend de heffing en inning van de inkomensafhankelijke
Nadere informatiePrinsjesdaglezing. Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam. Landgoed Voorlinden, Wassenaar
Prinsjesdaglezing Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Landgoed Voorlinden, Wassenaar Economisch beeld: constant (somber) beeld sinds juni BBP groei (%) -½ (was -¾) 2012 2013 ¾ EMU saldo (%bbp)
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieAgenda. 2011, een bewogen jaar Waarheen met onze pensioenen? Besluit Questions & Answers
1 Persontmoeting 28 maart 2012 Agenda 2011, een bewogen jaar Waarheen met onze pensioenen? 1 ste pijler waarborgen 2 de pijler verder uitbouwen 3 de pijler stimuleren Besluit Questions & Answers 2 Persontmoeting
Nadere informatieSOCIALE VERZEKERINGEN PER 1 JULI 2012.
SOCIALE VERZEKERINGEN PER 1 JULI 2012. bron: Redactioneel/Rijksoverheid. door: Ton van Vugt. Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan vanaf 1 juli 2012 omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd
Nadere informatieSamenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen
Samenvatting Economie Arbeidsmarkt & inkomen Samenvatting door een scholier 1239 woorden 30 oktober 2003 6,6 81 keer beoordeeld Vak Economie Lesbrief Arbeidsmarkt Hoofdstuk 1 Beroepsbevolking= werkgelegenheid
Nadere informatieKoopkracht in perspectief. In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden, ANBO, PCOB, Unie KBO Nibud, 2008
Koopkracht in perspectief In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden, ANBO, PCOB, Unie KBO Nibud, 2008 Koopkrachtberekeningen 2007-2008/ 2 Koopkracht in perspectief In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden,
Nadere informatie6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven:
Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari 2016 6,9 10 keer beoordeeld Vak Methode Economie Index Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1 Actieven en inactieven: Actieven; mensen die betaald werk
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieRekenregels per 1 januari 2008
Rekenregels per 1 januari 2008 1. Inleiding In deze rekenregels zijn het bruto wettelijke minimumloon, de sociale premies, belastingtarieven en heffingskortingen per 1 januari 2008 opgenomen. Deze premies
Nadere informatieKoopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten. Nibud, juni 2008
Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten Nibud, juni 2008 Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten Nibud, juni
Nadere informatie6,6. Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Hoofdstuk Bruto- en nettoloon
Samenvatting door een scholier 768 woorden 3 maart 2015 6,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Hoofdstuk 1 1.1 Bruto- en nettoloon Loonstrook/Salarisspecificatie -> krijg je elke
Nadere informatieEindexamen vwo economie I
Opgave 1 1 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat de hoogte van de arbeidsinkomensquote 0,7 / 70% is. 2 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat als b 1 daalt, het inkomen na belastingheffing
Nadere informatieEindexamen economie vwo II
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatie20.1 Wat is economische groei?!
20.1 Wat is economische groei? Om te beoordelen of er geproduceerd is, moet het BBP worden gecorrigeerd voor de inflatie. BBP is de totale product door binnenlandse sectoren. We vinden dan de toename van
Nadere informatieEindexamen economie havo I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat
Nadere informatie2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd
2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd Mensen moeten steeds de keuze maken tussen werken en vrije tijd: 1. Werken * Je ontvangt loon in ruil voor je arbeid; * Langer werken geeft meer loon (en dus kun
Nadere informatieALGEMENE ECONOMIE /04
HBO Algemene economie Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 M 3 benaderingen van het begrip inkomen : F economisch: - nominaal inkomen (in geld uitgedrukt) - reëel
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatie3. Minimum(jeugd)lonen De minimum(jeugd)lonen bedragen per 1 juli 2014 (bruto per maand, per week en per dag, in euro s, exclusief vakantiebijslag):
Rekenregels per 1 juli 2014 1. Inleiding In deze rekenregels zijn het bruto wettelijk minimumloon, de sociale premies, belastingtarieven en heffingskortingen per 1 juli 2014 opgenomen. Deze premies en
Nadere informatieKoopkracht van 65-plussers
Koopkracht van 65-plussers 2010-2011 Berekeningen Prinsjesdag 2010 In opdracht van de ouderenbonden Unie KBO, PCOB en NVOG Nibud, 6 oktober 2010 Koopkracht van 65-plussers 2010-2011 Berekeningen Prinsjesdag
Nadere informatieSociale Verzekeringen per 1 januari 2012
Sociale Verzekeringen per 1 januari 2012 Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan vanaf 1 januari 2012 omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd omdat de uitkeringen zijn gekoppeld aan
Nadere informatieEconomische conjunctuur
Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. Ontstaat door veel vraag naar producten Trend (Gemiddelde groei over groot aantal jaren) laagconjunctuur
Nadere informatieEindexamen vwo economie 2013-I
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit
Nadere informatieSamenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3
Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken
Nadere informatieDé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan.
Samenvatting door Marit 1960 woorden 24 januari 2016 7,2 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO economie H.4 1 klaar met de opleiding Als je klaar bent met je opleiding ga je op zoek naar een werkkring.
Nadere informatie3. Minimum(jeugd)lonen De minimum(jeugd)lonen bedragen per 1 juli 2014 (bruto per maand, per week en per dag, in euro s, exclusief vakantiebijslag):
Rekenregels per 1 juli 2014 1. Inleiding In deze rekenregels zijn het bruto wettelijk minimumloon, de sociale premies, belastingtarieven en heffingskortingen per 1 juli 2014 opgenomen. Deze premies en
Nadere informatieDomein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)
1) Geef de omschrijving van trendmatige groei. 2) Wat houdt conjunctuurgolf in? 3) Noem 5 conjunctuurindicatoren. 4) Leg uit waarom bij hoogconjunctuur de bedrijfswinsten zullen stijgen. 5) Leg uit waarom
Nadere informatieKoopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017
Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op basis van Regeerakkoord van het kabinet Rutte-II Nibud, 2012 Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op
Nadere informatieArbeidsmarkt Vraag naar arbeid Werkgelegenheid Aanbod van arbeid: b Marktmechanisme Loonkosten per product
Arbeidsmarkt Vraag naar arbeid = mensen Door werkgevers: bedrijven en overheid Werkgelegenheid Hoe lager het loon, hoe groter de vraag naar arbeid Aanbod van arbeid: beroepsbevolking (iedereen tussen de
Nadere informatieModule 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging
Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit
Nadere informatieCPB Notitie 16 augustus Houdbaarheidsberekeningen. Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam
CPB Notitie 16 augustus 2013 Houdbaarheidsberekeningen Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam. CPB Notitie Aan: Flip de Kam Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383
Nadere informatieSamenvatting door een scholier 1310 woorden 17 februari keer beoordeeld
Samenvatting door een scholier 1310 woorden 17 februari 2009 8 3 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 11 Arbeidsmarkt = geheel vraag naar en aanbod van arbeid. Ondoorzichtige markt = werknemers+werkgevers
Nadere informatieHet rapport van de commissie van Dijkhuizen "Naar een activerender belastingstelsel".
Het rapport van de commissie van Dijkhuizen "Naar een activerender belastingstelsel". Conclusies na analyse en doorrekenen van de adviezen: -- De adviezen van de Commissie van Dijkhuizen leiden tot een
Nadere informatieWerkstuk Economie Lesbrief inkomen
Werkstuk Economie Lesbrief inkomen Werkstuk door een scholier 2411 woorden 19 februari 2000 6,2 173 keer beoordeeld Vak Economie HOOFDSTUK 1 INKOMEN 1.1 SOORTEN INKOMEN Als we het in de economie over inkomen
Nadere informatieKoopkrachtontwikkeling 2006: plussen en minnen
CPB Notitie Datum : 20 april 2006 Aan : FNV, CNV, MHP, NIBUD, SZW, VWS, BZK en FIN Koopkrachtontwikkeling 2006: plussen en minnen 1 Inleiding In het Voorjaarsoverleg is afgesproken dat de vakbonden, de
Nadere informatie1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?
1. De productiemogelijkhedencurve van een land verschuift naar boven. Waardoor kan dit verklaard worden?. een daling van het aantal werklozen B. een toename van de emigratie uit het betreffende land. de
Nadere informatieUITLEG PRINCIPEAKKOORD PENSIOEN
UITLEG PRINCIPEAKKOORD PENSIOEN PROGRAMMA Sprekers voorstellen Inhoudelijke uitleg Boodschap van Han Eerste vragen Pauze Vragen vervolg 2 ONDERWERPEN 1. Vertraging stijging AOW leeftijd 2. Nieuwe mogelijkheden
Nadere informatieWelvaart en groei. 1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte kunnen voorzien. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten?
1) Leg uit wat welvaart inhoudt. 2) Waarmee wordt welvaart gemeten? 3) Wat zijn negatief externe effecten? 4) Waarom is deze maatstaf niet goed genoeg? Licht toe. 1) De mate waarin mensen in hun behoefte
Nadere informatieEconomische effecten van een verlaging van de administratieve lasten
CPB Notitie Datum : 7 april 2004 Aan : Projectdirectie Administratieve Lasten Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten 1 Inleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord het
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 002 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2015) N BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieSociale Verzekeringen per 1 januari 2011
Sociale Verzekeringen per 1 januari 2011 Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan vanaf 1 januari 2011 omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd omdat de uitkeringen zijn gekoppeld aan
Nadere informatieMark Bremen. Financieel gevolg bij arbeidsongeschiktheid
Mark Bremen Financieel gevolg bij arbeidsongeschiktheid 1 WIA = Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen vormt bij arbeidsongeschiktheid de basis van uw inkomen. 80-100% duurzaam - IVA uitkering 80-100%
Nadere informatieFinanciële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid
Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid Inkomen bij arbeidsongeschiktheid kan erg tegenvallen Stelt u zich eens voor, u wordt ziek. En twee jaar later bepaalt UWV dat u arbeidsongeschikt bent. Helemaal
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Beoordelingsmodel Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een voorbeeld van een
Nadere informatieSAZAS BASIS-verzekering
SAZAS BASIS-verzekering Verzuimverzekering voor loondoorbetaling van arbeidsongeschikt personeel SAZAS dé verzuimspecialist Voor wie is de BASIS-verzekering? Wat kan ik verwachten van de BASIS-verzekering?
Nadere informatieKoopkrachtberekeningen Uitgewerkte voorbeelden Prinsjesdag 2017
Koopkrachtberekeningen 2017-2018 Uitgewerkte voorbeelden Prinsjesdag 2017 Het Nibud heeft de koopkrachteffecten voor 100 verschillende voorbeeldhuishoudens berekend op basis van de plannen die op Prinsjesdag
Nadere informatieDe erfenis van Rutte en financieel-economische alternatieven investeren voor een sociale economie
De erfenis van Rutte en financieel-economische alternatieven investeren voor een sociale economie Bastiaan van Apeldoorn Partijraad 24/09/16, Amersfoort 30 jaar neoliberalisme: 30 jaar scheefgroei 1. Uit
Nadere informatieSamenvatting Economie Jong & Oud
Samenvatting Economie Jong & Oud Samenvatting door S. 1109 woorden 25 april 2017 7,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: School of baantje Budgetlijn - Geeft verschillende combinaties
Nadere informatieKoopkracht van 65-plussers met aanvullend pensioen in 2009
Koopkracht van 65-plussers met aanvullend pensioen in 2009 Nibud, februari 2009 In opdracht van de NVOG Koopkracht van 65-plussers met aanvullend pensioen in 2009 Nibud, februari 2009 In opdracht van de
Nadere informatiePersbericht. Sociale Verzekeringen per 1 januari 2013
Persbericht Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 33 Fax (070) 333 40 30 www.szw.nl Sociale Verzekeringen per 1 januari 2013 Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA,
Nadere informatie3. Minimum(jeugd)lonen De minimum(jeugd)lonen bedragen per 1 juli 2015 (bruto per maand, per week en per dag, in euro s, exclusief vakantietoeslag):
Rekenregels per 1 juli 2015 1. Inleiding In deze rekenregels zijn de gevolgen verwerkt van aanpassingen in het bruto wettelijk minimumloon, de sociale premies, belastingtarieven en heffingskortingen per
Nadere informatieKoopkracht 2001-2010. Een onderzoek naar de koopkrachtontwikkeling van gepensioneerden en werkenden. Nibud 2010
Koopkracht 2001-2010 Een onderzoek naar de koopkrachtontwikkeling van gepensioneerden en werkenden Nibud 2010 Koopkracht 2001-2010 Een onderzoek naar de koopkrachtontwikkeling van gepensioneerden en werkenden
Nadere informatieH1: Economie gaat over..
H1: Economie gaat over.. 1: Belangen Geld is voor de economie een smeermiddel, door het gebruik van geld kunnen we handelen, sparen en goederen prijzen. Belangengroep Belang = Ze komen op voor belangen
Nadere informatieVragen en antwoorden pensioenakkoord
Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.
Nadere informatieArbeidsongeschiktheidverzekeringen
Algemene informatie Arbeidsongeschiktheidverzekeringen VERZEKERING BEDRIJFSRISICO HYPOTHEEK PENSIOEN Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), de verschillende vormen De volledige AOV Deze verzekering biedt
Nadere informatieGoede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen
Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Goede tijden, slechte tijden Soms zit het mee, soms zit het tegen 1 De toegevoegde waarde De toegevoegde waarde is de verkoopprijs van een product min de ingekochte
Nadere informatieRISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK
RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK PPF APG Pieter Kasse / Manja Rietjens 15/16/17 januari 2014 RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK ONDER DEELNEMERS AANLEIDING ONDERZOEK Inzicht in (risico)voorkeuren van deelnemers en gepensioneerden
Nadere informatieHet flexibele AOW pakket berekeningen
Het flexibele AOW pakket berekeningen Algemeen Deze notitie laat in aanvulling met het 10 puntenplan een aantal voorbeeld rekensommen zien wat de inkomenseffecten zijn van het flexibele AOW pakket. De
Nadere informatieKoopkrachtberekeningen voor 2015 Uitgewerkte voorbeelden januari 2015
Koopkrachtberekeningen voor 2015 Uitgewerkte voorbeelden januari 2015 In januari 2015 berekent het Nibud de koopkrachteffecten voor 100 verschillende huishoudens. Hier staan van 5 van deze huishoudens
Nadere informatieNaar een nieuw pensioencontract
Naar een nieuw pensioencontract Kees Goudswaard Montae Pensioenbijeenkomst werkgevers, Utrecht, 31 mei 2018 Bij ons leer je de wereld kennen Overzicht Sterke en zwakke punten van het huidige stelsel SER
Nadere informatieKoopkracht van 65-plussers 2012-2013
Koopkracht van 65-plussers 2012-2013 Berekeningen Prinsjesdag 2012 In opdracht van de ouderenbonden Unie KBO, PCOB en NVOG Nibud, september 2012 Koopkracht van 65-plussers in 2013 / 1 Koopkracht van 65-plussers
Nadere informatieSAZAS BASIS-verzekering
SAZAS BASIS-verzekering Verzuimverzekering voor loondoorbetaling van arbeidsongeschikt personeel SAZAS dé verzuimspecialist Voor wie is de BASIS-verzekering? De SAZAS BASIS-verzekering is bestemd voor
Nadere informatieVoorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 26 mei 13.30 16.30 uur
Economische wetenschappen 1 en recht Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 26 mei 13.30 16.30 uur 19 99 Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven
Nadere informatieRekenregels per 1 januari 2015
Rekenregels per 1 januari 2015 1. Inleiding In deze rekenregels zijn de gevolgen verwerkt van aanpassingen in het bruto wettelijk minimumloon, de sociale premies, belastingtarieven en heffingskortingen
Nadere informatieEindexamen economie 1-2 havo 2007-I
4 Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 twee van de volgende voorbeelden
Nadere informatieSociale verzekeringen per 1 juli 2009
Sociale verzekeringen per 1 juli Uitkeringen als de AOW, ANW, WW, WIA, WAO en Wajong gaan vanaf 1 juli omhoog. De verhogingen worden doorgevoerd omdat de uitkeringen zijn gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.
Nadere informatie