Prinsjesdaglezing. Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam. Landgoed Voorlinden, Wassenaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Prinsjesdaglezing. Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam. Landgoed Voorlinden, Wassenaar"

Transcriptie

1 Prinsjesdaglezing Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Landgoed Voorlinden, Wassenaar

2 Economisch beeld: constant (somber) beeld sinds juni BBP groei (%) -½ (was -¾) ¾ EMU saldo (%bbp) -3.7 (was -3.8) -2.7 (was -2.9) Werkloosheid % 5¼ 5¾ (was 6) Koopkracht % - 1¾ (was -2) - ¾ 2 Prinsjesdaglezing

3 Groei in Nederland blijft achter Du NL NL Axis Title Belgium Germany Greece Spain France Italy Netherlands Sweden 3 Prinsjesdaglezing

4 Onzekerheid over pensioenen, huizenmarkt, koopkracht (zorgkosten) dalende dekkingsgraad pensioenen dalende huizenprijzen % % index (2002-I = 100) dekkingsgraad (linkeras) pensioenpremies werkgevers (rechteras) pensioenpremies werknemers (rechteras) nominale prijzen gecorrigeerd voor inflatie (cpi) 4 Prinsjesdaglezing

5 Middellange termijn: Uitgangssituatie voor nieuwe kabinet (na lente-akkoord) EMU-saldo Houdbaarheidssaldo Basispad KiK verwacht niveau in % bbp in eindjaar ,9-4, ,6-1,1 5 Prinsjesdaglezing

6 Lente akkoord : ombuiging 9 a 10 mld Lasten verzwaringen BTW % (4 mld) vergroening Verhoging AOW leeftijd 1 mnd in jaar in 2019 Loonstop ambtenaren (1,7 mld) Zorg (1,4 mld) eigen betalingen van 235 naar 350 (0,8 mld) Woningmarkt Hypotheek binnen 30 jr aflossen 6 Prinsjesdaglezing

7 Opgave voor komende periode sluiting structureel tekort 2017: 16 mld sluiting feitelijk tekort 2017: 28 mld sluiting houdbaarheidstekort: 7 mld Studiegroep begrotingsruimte: 16 mld 7 Prinsjesdaglezing

8 EMU saldo 2017 zonder uitverdieneffecten 0,0 % bbp -0,5-1,0-1,5-2,0-2,5 VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK -3,0 8 Prinsjesdaglezing

9 EMU saldo 2017 zonder (links) en met uitverdieneffecten (rechts) 0,0 % bbp -0,5-1,0-1,5-2,0-2,5 VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK -3,0 9 Prinsjesdaglezing

10 EMU saldo 2017 zonder (links) en met uitverdieneffecten (rechts) 0,0 % bbp -0,5-1,0-1,5-2,0-2,5 VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK -3,0 10 Prinsjesdaglezing

11 herverdeling, sociale zekerheid en arbeidsmarkt: de klassieke tegenstellingen 11 Prinsjesdaglezing

12 Werkgelegenheid structureel (2040) 5 %-punt VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK 12 Prinsjesdaglezing

13 Koopkracht: uitkering versus werkenden 3 % VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK 13 Prinsjesdaglezing

14 Koopkracht: lage versus hoge inkomens ( ) 7 % VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK 14 Prinsjesdaglezing

15 De drie knelpunten Zorg zorguitgaven groeien met 5% per jaar > bbp-groei Woningmarkt sinds % prijsdaling verwachtte aanpassing HypotheekRenteAftrek Pensioenen verhoging AOW leeftijd onzekerheid over aanvullende pensioenen 15 Prinsjesdaglezing

16 Alle partijen bezuinigen op zorg, 2017 (op totaal van 80 mld) 9 mld euro VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK 16 Prinsjesdaglezing

17 Marktwerking zorg, meer (+) of minder (-) VVD PvdA PVV CDA SP D66 GL ChrU SGP DPK +/ /- -- +/- +/- +/- +/ Prinsjesdaglezing

18 Zorg : VVD vs PvdA Totaal - 8½ mld Totaal - 4½ mld eigen betaling max 250 hoger eigen risico met 80 diverse maatregelen abwz: 4 mrd diverse maatregelen abwz: ca 2 mld groei ziekenhuiszorg van 2½ % naar 2% (0,5 mld) budgetfinanciering curatieve zorg (2 mld) 18 Prinsjesdaglezing

19 Pensioenen 1e pijler : AOW lente akkoord: verhoging AOW leeftijd en koppeling aan levensverwachting VVD: naar 69 jaar in 2024 PvdA: 66 1/2 jaar in Prinsjesdaglezing

20 Onzekerheid in in aanvullende pensioenen 2e pijler : aanvullende pensioenen lage dekkingsgraden dreigende afstempeling sommige fondsen >10% gemiddeld 1% aanpassing rekenrente? 20 Prinsjesdaglezing

21 1% hoger disconto verhoogt dekkingsgraad met 15 punten, en voorkomt afstempelen, maar... 20% 15% netto profijt toekomstige deelnemers: -10% (geboortejaar 1990 en verder) 10% 5% 0% -5% -10% -15% -20% Prinsjesdaglezing

22 Meer dan ombuigen alleen... Hervormingen in Woningmarkt doorstroming in huur - en koopmarkt neem onzekerheid weg over HRA Aanvullende pensioenen transparante, risicodragende pensioenen Zorg beheersing van uitgaven efficientie bij vragers (eigen betalingen) en aanbieders 22 Prinsjesdaglezing

23 Een solide basis voor de toekomst 23 Prinsjesdaglezing

Keuzes in Kaart

Keuzes in Kaart Keuzes in Kaart 211-215 Uitgangssituatie Naweeën van de kredietcrisis Historische 4% krimp bbp in 29 EMU-tekort 4,9% in 29 Levensverwachting stijgt sneller dan verwacht Mooi: we leven langer Maar: onbetaalde

Nadere informatie

Keuzes in Kaart Johannes Hers

Keuzes in Kaart Johannes Hers Keuzes in Kaart 2013-2017 Johannes Hers MLT KIK: Thema's Planning Proces en werkafspraken 25 mei 2012 MLT basispad - wat zit er in? Bij MLT zal precies beschreven worden wat wel en niet in basispad Algemeen

Nadere informatie

Keuzes in Kaart. Analyse verkiezingsprogramma s No 20 dollar notes lying on the sidewalk. Coen Teulings. Persconferentie Keuzes in Kaart

Keuzes in Kaart. Analyse verkiezingsprogramma s No 20 dollar notes lying on the sidewalk. Coen Teulings. Persconferentie Keuzes in Kaart Keuzes in Kaart Analyse verkiezingsprogramma s 28-2 No 2 dollar notes lying on the sidewalk Coen Teulings Waarom? Op verzoek van politieke partijen 6 e analyse partijprogramma s 8 partijen Dienstverlening

Nadere informatie

De begroting , na 230 dagen regeren

De begroting , na 230 dagen regeren De begroting 2011-15, na 230 dagen regeren Wim Suyker CPB, Hoofd afdeling overheidsfinanciën Masterclass Financieel Management Rijksacademie voor Financiën en Economie Inhoud Op weg naar het regeerakkoord

Nadere informatie

Hervorming van het Nederlandse woonbeleid

Hervorming van het Nederlandse woonbeleid Hervorming van het Nederlandse woonbeleid Gerbert Romijn CPB Programmaleider wonen en mobiliteit Opzet presentatie Karakterisering huidige woonbeleid Hervorming van het woonbeleid door een economische

Nadere informatie

Houdbaarheid. Albert van der Horst

Houdbaarheid. Albert van der Horst Houdbaarheid Albert van der Horst Vergrijzing => dalend EMU-saldo => houdbaarheidstekort 4 2 0-2 -4-6 % gdp Sustainability gap: 4½% gdp -8 2010 2020 2030 2040 2050 2060 sustainable primary balance primary

Nadere informatie

Prinsjesdag 2012 Sterker uit de crisis

Prinsjesdag 2012 Sterker uit de crisis Prinsjesdag 212 Sterker uit de crisis Kennis & Economisch Onderzoek 19 september 212 In de greep van bezuinigingsdrift Prinsjesdag 212 Begroting Bruto consolidatie-inspanningen 6 % BBP % BBP 6 5 5 4 Lente-akkoord

Nadere informatie

NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND EN EUROPA

NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND EN EUROPA NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND EN EUROPA Coen Teulings Den Haag 28 augustus 2012 Rebel without a cause - the chicken game 2 Twee delen: 1. Nederland 2. Europa Nederland groeit

Nadere informatie

NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND, EUROPA en OVERIJSSEL

NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND, EUROPA en OVERIJSSEL NADERE ANALYSE VAN DE MACRO-ECONOMISCHE SITUATIE IN NEDERLAND, EUROPA en OVERIJSSEL Coen Teulings 22 januari 2013 Rebel without a cause - the chicken game http://youtu.be/u7hz9jkrwvo?t=2m11s 2 22 januari

Nadere informatie

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Prof. dr Casper van Ewijk CPB & Universiteit van Amsterdam Seneca 7 september 2010 Agenda Financiele stand van zaken: update sinds Athene Welke

Nadere informatie

Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO

Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO 6-9-2016 Gepensioneerden over de coalitie. Een peiling van ANBO Deze peiling over de huidige opinie van gepensioneerden over de coalitie is uitgevoerd door seniorenorganisatie ANBO. Het betreft een online

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Naar een leiderschapscrisis. Visie zonder actie is hallucinatie

Naar een leiderschapscrisis. Visie zonder actie is hallucinatie Naar een leiderschapscrisis Visie zonder actie is hallucinatie Enkele risico s Spanningen tussen China en VS lopen verder op en monden uit in handelsoorlog Nieuwe spanningen binnen eurozone M.n. in de

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Agenda. De Rit van Rutte II. De kool en de geit

Agenda. De Rit van Rutte II. De kool en de geit Prinsjesdaglezing Agenda De Rit van Rutte II De kool en de geit 2 Nederlandse economie is tijdens Rutte II weer gaan groeien 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 % % 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 5 4 3 2 1 0-1

Nadere informatie

Reaktie na bekend worden van uitwerking van Lente Akkoord

Reaktie na bekend worden van uitwerking van Lente Akkoord Reaktie na bekend worden van uitwerking van Lente Akkoord Sinds 16 mei 2012 zijn de details van het Lente-akkoord bekend geworden. Wat denkt Nederland nu van dit akkoort en de 5 partijen die het akkoord

Nadere informatie

Prof.dr. Lans Bovenberg

Prof.dr. Lans Bovenberg Lezersavond o.l.v.anita de Haas WAAR GAAT HET HEEN MET ONS PENSIOEN? OPENBAAR COLLEGE door Prof.dr. Lans Bovenberg 1 Het Nederlandse pensioensysteem in internationaal perspectief Nederland Duitsland Frankrijk

Nadere informatie

Aanpak. Keuzes in Kaart Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van:

Aanpak. Keuzes in Kaart Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van: Keuzes in Kaart 2013-2017 In de aanloop naar de verkiezingen van 12 september 2012 hebben tien politieke partijen - VVD, PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, DPK - gevraagd om een analyse

Nadere informatie

Economische groei herstelt; klap van de crisis dreunt echter nog lang na in de overheidsfinanciën.

Economische groei herstelt; klap van de crisis dreunt echter nog lang na in de overheidsfinanciën. PERSBERICHT CENTRAAL PLANBUREAU 16 maart 2010 Economische groei herstelt; klap van de crisis dreunt echter nog lang na in de overheidsfinanciën. De Nederlandse economie groeit dit en komend jaar naar verwachting

Nadere informatie

Vergrijzing; de noodzaak van verandering

Vergrijzing; de noodzaak van verandering Vergrijzing; de noodzaak van verandering Peter Kooiman CPB Vergrijzing 2006 2020 2040 Leeftijdsgroep 0-4,0 3,8 3,8 20-64 10,0 9,8 9,2 65+ 2,3 3,2 4,0 Totaal 16,4 16,8 17,0 Grijze druk Aantal 65+ gedeeld

Nadere informatie

Langer werken voor het pensioen

Langer werken voor het pensioen Langer werken voor het pensioen Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Rotterdam, 20 mei 2005 Oudedag in discussie Nederland verwelkomt de 2,5 miljoenste AOW-er en het aantal zal stijgen tot 4,5

Nadere informatie

Doorrekening Catshuispakket: hoofdtabellen Uitgevoerd op verzoek van de minister-president

Doorrekening Catshuispakket: hoofdtabellen Uitgevoerd op verzoek van de minister-president CPB Notitie 20 april 2012 Doorrekening Catshuispakket: hoofdtabellen Uitgevoerd op verzoek van de minister-president. CPB Notitie Aan: Catshuis-beraad Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510

Nadere informatie

Worden senioren onbetaalbaar? Demografische verkenningen. Gerard Langerhorst 7 maart 2013

Worden senioren onbetaalbaar? Demografische verkenningen. Gerard Langerhorst 7 maart 2013 Worden senioren onbetaalbaar? Demografische verkenningen. Gerard Langerhorst 7 maart 2013 1 2 Trap des ouderdoms in de Gouden Eeuw In de Gouden Eeuw lieten de rijken geïllustreerde voorstellingen maken

Nadere informatie

Houdbaarheid overheidsfinanciën

Houdbaarheid overheidsfinanciën Houdbaarheid overheidsfinanciën Sterk verbeterd door maatregelen van afgelopen jaren Marcel Lever 12 februari 2016 Inhoud Definitie en veronderstellingen Houdbaarheid, stand 2014 Gevoeligheidsanalyse Actualisatie

Nadere informatie

Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland

Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland Uitdagingen voor de drie pensioenpijlers in Nederland Casper van Ewijk CPB, Universiteit van Amsterdam, Netspar 4e Nederlandse Pensioentop 2009 2 december 2009 Albert Hahn, 1913 Goede uitgangssituatie

Nadere informatie

1 Inleiding en samenvatting

1 Inleiding en samenvatting 1 Inleiding en samenvatting 1.1 Inleiding Ruim voor de Grote Recessie was de positie van de Nederlandse overheidsfinanciën niet houdbaar op lange termijn (Ter Rele, 1998). Door de vergrijzing lopen de

Nadere informatie

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van:

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van: Keuzes in Kaart 2013-2017 In de aanloop naar de verkiezingen van 12 september 2012 hebben tien politieke partijen - VVD, PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, DPK - gevraagd om een analyse

Nadere informatie

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt

De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt De pensioenmarkt wikt, de fiscaliteit beschikt Casus: aftopping Tjerk Kroes Directeur Strategie, Beleid, Ontwikkeling en Communicatie APG 30 januari 2017 6e Pensioenseminar Maastricht Agenda Waarom is

Nadere informatie

Roads to recovery. George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne. Centraal Planbureau 1

Roads to recovery. George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne. Centraal Planbureau 1 Roads to recovery George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne 1 De Grote Recessie 2008: Financiële crisis subprime hypotheken crisis 15 september: Lehman Brothers bankroet stilstand

Nadere informatie

Wat moeten we met de hypotheekrente-aftrek? Miljoenennota 2013

Wat moeten we met de hypotheekrente-aftrek? Miljoenennota 2013 Wat moeten we met de hypotheekrente-aftrek? - Een economisch perspectief - Miljoenennota 213 Scheveningen, 2 oktober 212 Prof. dr. Barbara Baarsma Vanaf 213: voor nieuwe hypotheken alleen recht op renteaftrek

Nadere informatie

Tekortreducerende maatregelen

Tekortreducerende maatregelen Tekortreducerende maatregelen 2011-2017 MEV2014-versie CPB Achtergronddocument Wim Suyker 17 september 2013 1 1 Inleiding Vanaf 2011 zijn netto tekortreducerende maatregelen genomen door de achtereenvolgende

Nadere informatie

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van:

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van: Keuzes in Kaart 2013-2017 In de aanloop naar de verkiezingen van 12 september 2012 hebben tien politieke partijen - VVD, PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, DPK - gevraagd om een analyse

Nadere informatie

CPB Notitie 16 augustus Houdbaarheidsberekeningen. Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam

CPB Notitie 16 augustus Houdbaarheidsberekeningen. Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam CPB Notitie 16 augustus 2013 Houdbaarheidsberekeningen Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam. CPB Notitie Aan: Flip de Kam Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau 10 jaar Zvw Operatie Cure geslaagd? 10 jaar Zvw: Resultaten in grote lijnen Werkt het zoals beoogd? Hoe nu verder? Ontwikkeling uitgaven in de curatieve zorg 9 Volumegroei curatieve zorg in % (rechteras)

Nadere informatie

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van:

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van: Keuzes in Kaart 2013-2017 In de aanloop naar de verkiezingen van 12 september 2012 hebben tien politieke partijen - VVD, PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, DPK - gevraagd om een analyse

Nadere informatie

Pensioen in natura of liever flex pensioen?

Pensioen in natura of liever flex pensioen? Pensioen in natura of liever flex pensioen? Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Netspar 13 mei 2011 5 punten We hebben al pensioen in natura Wat is pensioen? Pensioen en life cycle planning:

Nadere informatie

Analyse economische effecten Begrotingsafspraken. Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Analyse economische effecten Begrotingsafspraken. Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal CPB Notitie 17 oktober 2013 Analyse economische effecten Begrotingsafspraken 2014 Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. CPB Notitie Aan: Voorzitter

Nadere informatie

Welkom. Prinsjesdaglezing Rabobank. Een bank met ideeën. 6 oktober Rabobank Valkenswaard en Waalre

Welkom. Prinsjesdaglezing Rabobank. Een bank met ideeën. 6 oktober Rabobank Valkenswaard en Waalre Welkom Prinsjesdaglezing 2 Rabobank. Een bank met ideeën. 6 oktober 2 Rabobank Valkenswaard en Waalre Programma 6.3 uur Welkomstwoord Johan van de Louw, manager Bedrijven Rabobank Valkenswaard en Waalre

Nadere informatie

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van:

Keuzes in Kaart 2013-2017. Een analyse van tien verkiezingsprogramma s. Planbureau voor de Leefomgeving. Dit is een uitgave van: Keuzes in Kaart 2013-2017 In de aanloop naar de verkiezingen van 12 september 2012 hebben tien politieke partijen - VVD, PvdA, PVV, CDA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP, DPK - gevraagd om een analyse

Nadere informatie

Onderzoek uitwerking Lenteakkoord

Onderzoek uitwerking Lenteakkoord Onderzoek uitwerking Lenteakkoord Over het onderzoek Aan het onderzoek deden ruim 15.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 16 tot en met 17 mei 2012. Over het EenVandaag

Nadere informatie

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017

Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen. Emile Soetendal 10 januari 2017 Pensioenscenario s in het licht van de komende verkiezingen Emile Soetendal 10 januari 2017 2 Tsunami van politieke partijen voor komende verkiezingen De kiesraad heeft voor de Tweede Kamer verkiezingen

Nadere informatie

Keuzes in kaart CPB (mei 2010)

Keuzes in kaart CPB (mei 2010) Keuzes in kaart CPB (mei 2010) Samenvatting woonbeleid politieke partijen CDA Het woningmarktprogramma van het CDA laat de fiscale subsidiëring van koopwoningen ongemoeid. Wel voorziet het in een aanpassing

Nadere informatie

Ten geleide 7. 1 Achtergronden en aanpak 9

Ten geleide 7. 1 Achtergronden en aanpak 9 INHOUD Inhoud Ten geleide 7 1 Achtergronden en aanpak 9 1.1 Een moeilijke uitgangssituatie 9 1.2 Begrotingstekort, bbp en welvaart 10 1.3 Houdbaarheid van de overheidsfinanciën 11 1.4 Een bedreiging voor

Nadere informatie

Persconferentie Keuzes in Kaart februari Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics

Persconferentie Keuzes in Kaart februari Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics Persconferentie Keuzes in Kaart 181 16 februari 17 Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics LET OP: embargo tot donderdag 16 februari, 1:45u Samenvattend overzicht Budgettaire keuzes 1 netto

Nadere informatie

AOW leeftijd, een public finance perspectief

AOW leeftijd, een public finance perspectief AOW leeftijd, een public finance perspectief Casper van Ewijk AOW seminar, Amsterdam 20 november 2017 Vraagstelling Financierbaarheid en AOW leeftijd Verschillende invalshoeken (Intergenerationele) herverdeling

Nadere informatie

Waar staan we? Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? 30 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË. Inhoud van de lezing

Waar staan we? Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? 30 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË. Inhoud van de lezing UNIVERSITEIT DERDE LEEFTIJD LEUVEN 3 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË Inhoud van de lezing Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? Prof. André Decoster Centrum voor Economische

Nadere informatie

CEP 2009 Oorzaken en gevolgen van de kredietcrisis

CEP 2009 Oorzaken en gevolgen van de kredietcrisis Persconferentie CEP CEP Oorzaken en gevolgen van de kredietcrisis Coen Teulings Opzet Persconferentie CEP I II III Oorzaken en gevolgen kredietcrisis Gevolgen voor NL Wat betekent dit voor beleid? Persconferentie

Nadere informatie

Vertrouwen duidelijkheid D66

Vertrouwen duidelijkheid D66 Rijksbegroting 2014 Vertrouwen duidelijkheid D66 Alternatief begrotingsplan De Nederlandse economie verkeert in zwaar weer. Voor de derde keer in vier jaar bevinden wij ons in een recessie. Aan het eind

Nadere informatie

Internationaal onderzoek naar de relatie tussen medische technologie en zorguitgaven. FHI Symposium Medische technologie; gouden ei of kostenpost?

Internationaal onderzoek naar de relatie tussen medische technologie en zorguitgaven. FHI Symposium Medische technologie; gouden ei of kostenpost? Internationaal onderzoek naar de relatie tussen medische technologie en zorguitgaven FHI Symposium Medische technologie; gouden ei of kostenpost? 26 september 2013 Paul Besseling Programmaleider Zorg Inhoud

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 Nota over de toestand van s Rijks Financiën Nr. 74 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Onderzoek verkiezingsthema Woningmarkt

Onderzoek verkiezingsthema Woningmarkt Onderzoek verkiezingsthema Woningmarkt Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 27.953 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 22 tot en met 28 augustus 2012. Over het

Nadere informatie

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM

Nadere informatie

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Aan: Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen

CPB Notitie. Samenvatting. Ministerie van SZW. Aan: Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Datum: 30 januari 2017 Betreft: Effecten van bodem in rekenrente voor pensioenfondsen Centraal Planbureau Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den Haag Postbus 80510 2508 GM

Nadere informatie

Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances

Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances Ed Westerhout CPB Opzet studie Drie vragen staan centraal in de studie: Is er sprake van een vergrijzings- of, beter, houdbaarheidsprobleem? Zo, wat

Nadere informatie

Zorguitgaven in perspectief

Zorguitgaven in perspectief Zorguitgaven in perspectief NVZ Jubileumcongres 1 december 2016 Jan Derk Brilman Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt Inhoud 1. Waarom groeien de uitgaven in de zorg? 2. Hoe wordt

Nadere informatie

Prinsjesdag Wat denkt u dat in het komend jaar met de economie in Nederland zal gebeuren?

Prinsjesdag Wat denkt u dat in het komend jaar met de economie in Nederland zal gebeuren? Prinsjesdag 2010 Onderzoek voorafgaande aan Prinsjesdag 2010 is vergeleken met de resultaten van de voorgaande vijf jaren. De veranderingen zijn evident ten aanzien van de opvattingen over de economie

Nadere informatie

Miljoenennota door René Boon

Miljoenennota door René Boon Miljoenennota door René Boon .. .. .. .. .. ... .. Conclusies: Herstel Nederlandse economie, maar wel kwetsbaar In 2015 komen overheidsfinanciën in rustiger vaarwater terecht Toch nog groot tekort, circa

Nadere informatie

In deze notitie zal aan de hand van onze speerpunten arbeidsparticipatie, eerlijk delen, onderwijs en zorg een korte beoordeling worden gegeven.

In deze notitie zal aan de hand van onze speerpunten arbeidsparticipatie, eerlijk delen, onderwijs en zorg een korte beoordeling worden gegeven. Doorrekening verkiezingsprogramma's CPB Ter inleiding Deze notitie geeft een samenvatting van de op 26 oktober verschenen doorrekening van de verkiezingsprogramma s door het CPB. In de CPB-analyse Keuzes

Nadere informatie

Peiling hypotheekrenteaftrek

Peiling hypotheekrenteaftrek Vereniging Eigen Huis Peiling hypotheekrenteaftrek Wat is uw mening? Mei 2010 Wat vindt u in dit rapport? Ten geleide 5 Door Marlies E.C. Pernot, algemeen directeur Vereniging Eigen Huis De resultaten

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst hypotheek en pensioen. NVHP Hypotheek & pensioen

Informatiebijeenkomst hypotheek en pensioen. NVHP Hypotheek & pensioen Informatiebijeenkomst hypotheek en pensioen NVHP 14-5-2019 Hypotheek & pensioen Even voorstellen Inhoud Aflossingsblij Waar gaat het mis? Voorspellen is moeilijk. Een oplossing. Aflossingsblij Campagne

Nadere informatie

Themabericht 2012/15. Keuzes in kaart op de woningmarkt

Themabericht 2012/15. Keuzes in kaart op de woningmarkt Themabericht 2012/15 Keuzes in kaart op de woningmarkt Vorige week heeft het Centraal Planbureau (CPB) de doorrekening van de verkiezingsprogramma s (Keuzes in Kaart) 1 gepubliceerd. Hierin worden de economische

Nadere informatie

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 De parlementaire behandeling van de fiscale hervorming van de pensioenen is afgerond. Op dinsdag 27 mei is de Eerste Kamer in meerderheid akkoord gegaan met de plannen

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie ChristenUnie. Datum: 23 september 2013 Betreft: Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie ChristenUnie. Datum: 23 september 2013 Betreft: Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie ChristenUnie Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Daniël van Vuuren Datum: 23 september 2013

Nadere informatie

Bouw en Verkiezingen. Joep Rats. Toelichting tijdens pitchbijeenkomst Regio Zuid

Bouw en Verkiezingen. Joep Rats. Toelichting tijdens pitchbijeenkomst Regio Zuid Bouw en Verkiezingen Joep Rats Toelichting tijdens pitchbijeenkomst Regio Zuid 30-5-2017 Economische groei 2013-2017 Breed gedragen groei met consumptie als drijvende kracht Bron: CPB (december 2016) EMU-saldo

Nadere informatie

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1

Ouderen en de arbeidsmarkt. Inhoudsopgave. 1 Algemeen...1 Inhoudsopgave 1...1 2 Hoofdsectie...2 1 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende stellingen met betrekking tot ouderen van 55 + en de arbeidsmarkt?...2 2 Oudere werknemers moeten goedkoper

Nadere informatie

De Nederlandse Economie:

De Nederlandse Economie: De Nederlandse Economie: stand van zaken en vooruitzichten Prinsjesdaglezing 2014 Wim Boonstra Internationale omgeving: basisscenario De wereldeconomie groeit ook in 2014, met name in de VS. Maar spectaculair

Nadere informatie

CPB Notitie 19 juni Nadere analyse van houdbaarheidswinst en saldodoelstellingen voor de komende kabinetsperiode

CPB Notitie 19 juni Nadere analyse van houdbaarheidswinst en saldodoelstellingen voor de komende kabinetsperiode CPB Notitie 19 juni 2012 Nadere analyse van houdbaarheidswinst en saldodoelstellingen voor de komende kabinetsperiode CPB Notitie Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)

Nadere informatie

We kunnen de vergrijzing betalen. Dick Scherjon, bestuursadviseur

We kunnen de vergrijzing betalen. Dick Scherjon, bestuursadviseur We kunnen de vergrijzing betalen Dick Scherjon, bestuursadviseur Duurzaamheidsscore Oost-Groningen Zeeuws-Vlaanderen Groot-Rijnmond Zuidoost-Drenthe Zuid-Limburg Delfzijl en omgeving Overig Groningen Midden-Limburg

Nadere informatie

Vergrijzing, zorg, wonen en leven

Vergrijzing, zorg, wonen en leven Vergrijzing, zorg, wonen en leven Casper van Ewijk Netspar, University of Amsterdam Johan de Witt lezing, Actuarieel Genootschap, 25 april 2014 Netspar = Network Studies Pension Aging Retirement Pension

Nadere informatie

De doorrekening van verkiezingsprogramma s door het CPB

De doorrekening van verkiezingsprogramma s door het CPB De doorrekening van verkiezingsprogramma s door het CPB Wim Suyker Programmaleider overheidsfinanciën Gastcollege Hogeschool Rotterdam, lerarenopleiding economie 8 juni 2017 1. Introductie CPB 2. Plaats

Nadere informatie

Eerste koopkracht-indicaties Kunduz-akkoord. Maatregelen

Eerste koopkracht-indicaties Kunduz-akkoord. Maatregelen de vakcentrale voor professionals Eerste koopkracht-indicaties Kunduz-akkoord Op 26 april jl. zijn de vijf fracties in de Tweede Kamer van VVD, CDA, D66, GL en CU tot een akkoord gekomen om maatregelen

Nadere informatie

BIJLAGE K: VERGELIJKING RESULTATEN TUSSEN PARTIJEN

BIJLAGE K: VERGELIJKING RESULTATEN TUSSEN PARTIJEN BIJLAGE K: VERGELIJKING RESULTATEN TUSSEN PARTIJEN Bijlage K.3 Zorg De zorguitgaven stijgen in het basispad van de Economische Verkenning 2011-2015 met reëel 4% per jaar. In dat basispad is gerekend met

Nadere informatie

Generatie-effecten pensioenakkoord. Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam

Generatie-effecten pensioenakkoord. Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam Generatie-effecten pensioenakkoord Casper van Ewijk CPB Netspar Universiteit van Amsterdam Netspar, 22 juni 2012 Vraagstelling CPB berekeningen Intergenerationele effecten Algemeen: de overgang van het

Nadere informatie

Bijlage 2: gevolgen verhoging energiebelasting op aardgas in de eerste schijf met 25%

Bijlage 2: gevolgen verhoging energiebelasting op aardgas in de eerste schijf met 25% Bijlage 2: gevolgen verhoging energiebelasting op aardgas in de eerste schijf met 25% Inleiding Deze bijlage bevat de effecten van een mogelijke verhoging van de energiebelasting (EB) op aardgas in de

Nadere informatie

Startklaar voor vier jaar

Startklaar voor vier jaar Startklaar voor vier jaar Amsterdam 6 december 2012 Paul Schnabel Universiteit Utrecht Global competitiveness report 2012-2013 (144 landen) Nederland 5 Labor market efficiency 17 Flexibility of wage determination

Nadere informatie

1 Overzicht

1 Overzicht 1 Overzicht 2011-2017 Op basis van de huidige beleidsvoornemens bedragen in de jaren 2011 tot en met 2017 de tekortreducerende maatregelen gemiddeld 7 mld euro per jaar (circa 1% bbp per jaar). Cumulatief

Nadere informatie

Zorg om de zorg. Paul Schnabel. Amsterdam, 9 oktober 2013 Universiteit Utrecht

Zorg om de zorg. Paul Schnabel. Amsterdam, 9 oktober 2013 Universiteit Utrecht Zorg om de zorg Paul Schnabel Amsterdam, 9 oktober 2013 Universiteit Utrecht Hoe rijker het land Hoe duurder de zorg! 16-18% BBP VS! 13-14% BBP Nederland! 10-12% BBP BRD, Frankrijk, Canada, Zwitserland,

Nadere informatie

De zorgmiljarden in de Miljoenennota

De zorgmiljarden in de Miljoenennota De zorgmiljarden in de Miljoenennota HEAD CONGRES 2016 Houten, 9-10 Juni Richard Doornbosch Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt It is not a solution, if its not affordable Dr davis

Nadere informatie

Doorrekening varianten aanpassing aflossingseis Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Financiën

Doorrekening varianten aanpassing aflossingseis Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Financiën CPB Notitie 9 mei 2018 Doorrekening varianten aanpassing aflossingseis Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Financiën CPB Notitie Aan: Ministerie van Financiën Datum: 9 mei 2018 Betreft: Doorrekening

Nadere informatie

FISCALISERING ALS SYMBOOL. K.P. Goudswaard. Inleiding

FISCALISERING ALS SYMBOOL. K.P. Goudswaard. Inleiding BRON : TIJDSCHRIFT VOOR OPENBARE FINANCIËN, 39 (1), 2007, PP.1-5 FISCALISERING ALS SYMBOOL K.P. Goudswaard Inleiding Het Centraal Planbureau heeft in 2006 nieuwe berekeningen gemaakt over de gevolgen van

Nadere informatie

Kwalitatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op korte termijn van de tegenbegrotingen

Kwalitatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op korte termijn van de tegenbegrotingen CPB Notitie Datum : 28 september 2009 Aan : Tweede Kamer Kwalitatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op korte termijn van de tegenbegrotingen 1 Inleiding Tijdens de afgelopen Algemene Politieke Beschouwingen

Nadere informatie

Centraal Planbureau. Planbureau voor de Leefomgeving. Bijzondere Publicatie

Centraal Planbureau. Planbureau voor de Leefomgeving. Bijzondere Publicatie Centraal Planbureau Planbureau voor de Leefomgeving Bijzondere Publicatie No 85 Mei 2010 Keuzes in Kaart 2011-2015 Effecten van negen verkiezingsprogramma's op economie en milieu Centraal Planbureau Van

Nadere informatie

Sense of urgency; Hervormingen; Impact.

Sense of urgency; Hervormingen; Impact. Sense of urgency; Hervormingen; Impact. Sense of urgency Korte termijn: financiële tekorten (2011) algemene ouderdomsvoorziening: ca. 100 mln/ jr schommelfonds uitgeput in 2013; ziektekostenverzekering:

Nadere informatie

Koopkrachteffecten verkiezingsprogramma s 2011-2015

Koopkrachteffecten verkiezingsprogramma s 2011-2015 Koopkrachteffecten verkiezingsprogramma s 2011-2015 Juni 2010 Inhoud 1. Toelichting 3 2. Resultaten per huishouden 5 3. Resultaten per politieke partij 7 4. Koopkracht in beeld 9 5. Tot slot 11 Bijlage:

Nadere informatie

Het betrekkelijke van Koopkrachtplaatjes

Het betrekkelijke van Koopkrachtplaatjes Het betrekkelijke van Koopkrachtplaatjes Statistiek versus persoonlijk Koopkrachtplaatjes gaan uit van standaardpersonen met standaard consumptiepatroon De werkelijke persoonlijke situatie kan daarvan

Nadere informatie

Houdbaar en duurzaam?

Houdbaar en duurzaam? Houdbaar en duurzaam? Prinsjesdaglezing 2016 Dick Scherjon RaboResearch Agenda Houdbaar het beleid van Rutte Duurzaam circulaire economie Miljoenennota wat zijn de highlights 2 Vertrouwen in regering in

Nadere informatie

Duidelijkheid over pensioenen

Duidelijkheid over pensioenen Duidelijkheid over pensioenen Casper van Ewijk Het regeerakkoord kiest een duidelijke koers voor de toekomst van het pensioenstelsel. Ondanks het uitblijven van het SER-advies pakt de nieuwe regering het

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2016 2017 34 552 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2017) P VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 12 mei

Nadere informatie

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Pensioenactualiteiten Robert Deddens 19 november 2013 Copyright 2012 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het

Nadere informatie

Houdbaarheidseffecten van participatiebeleid

Houdbaarheidseffecten van participatiebeleid CPB Notitie Datum : 19 januari 2007 Aan : SER secretariaat (Devreese) Houdbaarheidseffecten van participatiebeleid 1 Inleiding Uit de analyse van Van Ewijk e.a. (2006) volgt dat bij ongewijzigd beleid

Nadere informatie

Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008

Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008 CPB Notitie Datum : 18 september 2007 Aan : Tweede Kamerfractie VVD Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008 1 Inleiding Het CPB heeft op verzoek van de VVD de ex ante budgettaire effecten

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE

PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM

Nadere informatie

3 Effect van varianten zoals door de VROM-raad gevraagd

3 Effect van varianten zoals door de VROM-raad gevraagd belastingsderving (saldo HRA en EWF) tot 13,8 miljard doen toenemen in 2011. Daarbij is geen rekening gehouden met het drukkende effect van de rentestijging op de prijs van de woningen. 3 Effect van varianten

Nadere informatie

[pag. 33 uit Bruggen Slaan, Regeerakkoord VVD PvdA, 29 oktober 2012]

[pag. 33 uit Bruggen Slaan, Regeerakkoord VVD PvdA, 29 oktober 2012] [pag. 33 uit Bruggen Slaan, Regeerakkoord VVD PvdA, 29 oktober 2012] X. Woningmarkt De woningmarkt zit op slot. Dat is slecht voor onze economie en buitengewoon belemmerend voor mensen die willen kopen,

Nadere informatie

Bijlage L Toelichting op economische termen

Bijlage L Toelichting op economische termen Bijlage L Toelichting op economische termen Beleidsmatige effecten op koopkracht en winst De beleidsmatige effecten op de koopkracht en de winst omvat de effecten van beleid aan de inkomsten- en de uitgavenkant,

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal 1

Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2010-2011 32 500 Nota over de toestand van 's Rijks financiën B VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 8 november 2010 In verband met de Algemene

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Datum: 12 december 2014 Betreft: Effecten aanpassing pensioenregels 2015: een toelichting

Datum: 12 december 2014 Betreft: Effecten aanpassing pensioenregels 2015: een toelichting CPB Notitie Aan: Eerste Kamer der Staten-Generaal Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon M.H.C. Lever en Th. Michielsen Datum: 12

Nadere informatie