Zorguitgaven in perspectief

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zorguitgaven in perspectief"

Transcriptie

1 Zorguitgaven in perspectief NVZ Jubileumcongres 1 december 2016 Jan Derk Brilman Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt

2 Inhoud 1. Waarom groeien de uitgaven in de zorg? 2. Hoe wordt de zorg gefinancierd? 3. Wat staat ons te wachten met de Tweede Kamerverkiezingen?

3 Blok 1 de zorguitgaven 1. Om hoeveel geld gaat het eigenlijk? 2. Hoeveel groeien de uitgaven in de komende jaren? 3. Waarom groeien de zorguitgaven?

4 Kosten internationaal vergeleken 18% Zorguitgaven in % van het bbp, 2015 Bron: OESO (2016) 16% 14% 12% 10% 10,8% 8% 6% 4% 2% 0% 4

5 Bij curatieve zorg 14% Curatieve zorguitgaven in % van bbp, 2014 Bron: OESO (2016) 12% 10% 8% 6% 5,5% 4% 2% 0% 5

6 Hoeveel gaat er nu precies om in de zorg? VWS gebruikt het (bruto) Budgettair Kader Zorg (2017: 73,5 mld) Netto BKZ: 68,5 mld Bruto BKZ: 73,5 mld Eigen betalingen (eigen risico) CBS-definitie: 93,9 mld (2013) Zorg in aanvullende verzekering Gedecentraliseerde zorg (GGD s) Kinderopvang 6

7 Waar gaat dat geld heen? (1) BKZ 73,5 miljard (2017) 2% 1% 6% 29% MSZ 27% Overig Zvw Wlz WMO Jeugdzorg 34% Overig 7

8 Zorguitgaven in perspectief 8

9 En in de komende jaren Groei collectieve uitgaven , MLT (CPB) 9

10 Lasten groeien vooral door Zvw-premie 10

11 Voor saldo geen probleem (premies stijgen mee!) maar de koopkracht 11

12 Waardoor groeien de zorgkosten zo hard? Komt het door de vergrijzing? 12

13 Waardoor groeien de zorguitgaven zo hard? 13

14 Welke trends zijn er nog meer? Hogere welvaart Duurdere (en betere) technologie Patiënten stellen hogere eisen aan zorg Hogere arbeidsparticipatie minder ruimte voor mantelzorg? Meer ziektes kunnen opgespoord en behandeld worden 14

15 Hoe komt CPB aan 4,9% groei per jaar in MLT? 1,5% Algemene prijsontwikkeling ( inflatie) 0,7% Specifieke prijsontwikkeling in de zorg 1,2% Demografische ontwikkeling (o.a. vergrijzing) -0,1% Beleid dat nog in de planning zit 0,7% 0,9% 4,9% Inkomensgroei (effect van hogere welvaart) Onverklaarde groei (aangenomen wordt dat die gelijk is aan de onverklaarde groei in de afgelopen decennia) Totale groei 15

16 Blok 2 Hoe wordt de zorg gefinancierd? 1. Hoeveel betaalt de gemiddelde burger aan zorg? 2. Hoe wordt dat geld verdeeld? 3. Welke politieke keuzes liggen achter de financiering?

17 Waar komt het geld vandaan? 17

18 Nominale premie Als enige onafhankelijk van zorggebruik of inkomen Nog steeds niet voor iedereen hetzelfde: Collectiviteiten Verschillende premies per verzekeraar Korting met vrijwillig eigen risico Moet iedereen die betalen? Bijna! Gemoedsbezwaarden Militairen (Wanbetalers) 18

19 Inkomensafhankelijke bijdrage (IAB) Zvw Afdracht werkgever (onzichtbaar) 50/50-verdeling werknemer/werkgever Voor zelfstandigen en ouderen laag tarief 19

20 Eigen betalingen Inkomensafhankelijk? Zvw: niet Wlz/WMO: sterk afhankelijk (tot aan kostprijs) Rechtvaardig? Boete op ziek zijn of solidariteit tussen gebruikers en premiebetalers Effectief? Remeffect moeilijk meetbaar, wel aanwijzingen Zorgmijding kostenremmend of gevaarlijk? Afschaffen eigen risico? Kosten: 4,5 miljard Geschat: 630 mln hogere zorgconsumptie 20

21 Wlz-premie Zit verstopt in eerste en tweede schijf inkomstenheffing Voor meerdere jaren vast Kostendekkend over kabinetsperiode 21

22 Belastingen Veel zaken komen uit belastingen: WMO en Jeugdzorg ( 6,7 mld uitkering aan gemeenten) Rijksbijdrage kinderen ( 2,5 mld) Rijksbijdrage HLZ ( : loopt af van 1,8 mld naar nul) Zorgtoeslag ( 4,4 mld) Academische ziekenhuizen / opleidingen ( 1,3 mld) 22

23 Zorgtoeslag Tegemoetkoming in zorgkosten voor lage inkomens Iemand betaalt nooit meer dan normpercentage Wordt vaak aangepast bij koopkrachtreparaties 23

24 Hoe stroomt het geld in de zorg? Zvw Wlz 24

25 Welke groepen betalen meer/minder? Nominale premie Afhankelijk van zorggebruik? Afhankelijk van inkomen? Nom. premie en eigen risico niet afhankelijk, maar wel zorgtoeslag Eigen betalingen / IAB (bijdrage werkgever) Wlz-premie Belastingen Zorgtoeslag 25

26 Tegelijkertijd steeds groter beroep op solidariteit Elk jaar Gaan hoge inkomens meer betalen voor lage inkomens Gaan gezonden meer betalen voor (chronisch) zieken Gaan jongere generaties meer betalen voor oudere generaties Solidariteitsoverdrachten 26

27 Lange termijn herverdelingseffecten 27

28 Blok 3 Wat staat ons te wachten bij de TKverkiezingen? 1. Overzicht agenda 2. Waar worden de besluiten genomen over de zorguitgaven?

29 Ambtelijke voorbereiding Input voor verkiezingsprogramma s: Zorgkeuzes in Kaart (voorschot op Keuzes in Kaart) Studiegroep Begrotingsruimte Financiële opgave voor volgend kabinet: 0 Studiegroep Duurzame Groei (NIEUW) Versterking verdienvermogen Meer doelmatigheid door verminderen praktijkvariatie Meer ruimte voor zorginkoop op basis van kwaliteit Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 29

30 Partijen bereiden zich voor Partijen schrijven hun verkiezingsprogramma s Partijen stellen hun kandidatenlijsten op Moeten beide langs het verkiezingscongres (meestal geen grote wijzigingen). Partijen stellen spreadsheet op voor het CPB Keuzes in Kaart : nieuwe inzichten Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 30

31 Keuzes in Kaart CPB rekent de verkiezingsprogramma s door Verwachte publicatiedatum: midden februari (maand voor verkiezingen) Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 31

32 VERKIEZINGEN Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 32

33 Coalitievorming Kamer benoemt informateur om coalitiemogelijkheden te verkennen (2012: Henk Kamp). Kamer benoemt informateur(s) om coalitieonderhandelingen te leiden (2012: Henk Kamp en Wouter Bos) Coalitie smeedt een regeerakkoord met visie en beleidsprioriteiten: TWBZ als input? Financiële paragraaf regeerakkoord met uitgaven- en inkomstenkaders, maatregelen en begrotingsregels. Kamer benoemt formateur om kabinet samen te stellen (2012: Mark Rutte) Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 33

34 % BBP Vaststellen Regeerakkoord Coalitie stelt het uitgavenkader (BKZ) vast voor de kabinetsperiode (met een lager groeipad vanwege de koopkrachteffecten van stijgende premies?) Frame: bezuiniging of minder meer? 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 34

35 Regeerperiode (?) Uitvoeren beleid uit regeerakkoord binnen de uitgavenkaders Wetgeving Nieuwe HLAs? MBI? Voorjaar en zomer 2016 Nu Voorjaar maart 2017 Na verkiezingen Na beëdiging kabinet 35

36 Cijfers Ook als app! 36

De zorgmiljarden in de Miljoenennota

De zorgmiljarden in de Miljoenennota De zorgmiljarden in de Miljoenennota HEAD CONGRES 2016 Houten, 9-10 Juni Richard Doornbosch Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt It is not a solution, if its not affordable Dr davis

Nadere informatie

Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst. Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg

Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst. Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg Inhoud 1.Gevolgen van stijgende zorguitgaven 2.Oplossingen nu en in de toekomst Blik op

Nadere informatie

Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN

Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN Zorguitgaven Bruto-BKZ uitgaven 72.900.000.000 Per dag: 200.000.000 Per uur: 8.300.000 Per minuut:

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2018 2019 34 775 Nota over de toestand van s Rijks financiën AM BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg?

Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg vanuit de burgers? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg vanuit de werkgevers en uitkeringsinstanties?

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen

Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen Belangenvereniging pensioengerechtigden Politie 21 november 2012 Joop Blom, voorzitter commissie Zorg en Welzijn en Wonen NVOG. Belangenvereniging Pensioengerechtigden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en

Nadere informatie

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel Avondsymposium HANAV Zorg voor Zorginkoop 12 november 2015 Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel 1 Inhoud 1. Introductie (Stichting) IZZ, perspectief 2. Zorg in geld 3. Zorginkoop Vraagstukken voor

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Prof. dr Casper van Ewijk CPB & Universiteit van Amsterdam Seneca 7 september 2010 Agenda Financiele stand van zaken: update sinds Athene Welke

Nadere informatie

Doelmatigheid als panacee, makkelijker gezegd dan gedaan

Doelmatigheid als panacee, makkelijker gezegd dan gedaan Doelmatigheid als panacee, makkelijker gezegd dan gedaan Laura van Geest Overzicht 1. Historische trends 2. Toekomstscenario s CPB overzicht is meer zorg een probleem? meer zorg en meer solidariteit? 3.

Nadere informatie

Doorrekening mondzorg Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Doorrekening mondzorg Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie 20 juni 2016 Doorrekening mondzorg Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie Aan: De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Centraal

Nadere informatie

De impact van de kosten van Zorg en Welzijn op de inkomenspositie van gepensioneerden

De impact van de kosten van Zorg en Welzijn op de inkomenspositie van gepensioneerden De impact van de kosten van Zorg en Welzijn op de inkomenspositie van gepensioneerden ALV Vereniging Deelnemers NEDLLOYD Pensioenfonds Utrecht, 20 maart 2013. Joop Blom Voorzitter commissie Zorg en Welzijn

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 Nota over de toestand van s Rijks Financiën Nr. 74 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

De begroting , na 230 dagen regeren

De begroting , na 230 dagen regeren De begroting 2011-15, na 230 dagen regeren Wim Suyker CPB, Hoofd afdeling overheidsfinanciën Masterclass Financieel Management Rijksacademie voor Financiën en Economie Inhoud Op weg naar het regeerakkoord

Nadere informatie

CPB Notitie. Henk van Gerven (SP) Datum: 24 augustus 2015 Betreft: SP-alternatief voor de financiering van de zorg

CPB Notitie. Henk van Gerven (SP) Datum: 24 augustus 2015 Betreft: SP-alternatief voor de financiering van de zorg CPB Notitie Aan: Henk van Gerven (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Rob Euwals Sjoerd Ottens Datum: 24 augustus 2015 Betreft:

Nadere informatie

1 Inleiding. Zie Smid et al. (2014). Het gaat hierbij zowel om de curatieve als de langdurige zorg. 2

1 Inleiding. Zie Smid et al. (2014). Het gaat hierbij zowel om de curatieve als de langdurige zorg. 2 Samenvatting De financiering en het gebruik van de zorg brengen belangrijke verdelingsvraagstukken met zich mee. Wanneer een verdere groei van de zorguitgaven op dezelfde manier als nu wordt gefinancierd

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie CDA. Datum: 18 september 2014 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting CDA

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie CDA. Datum: 18 september 2014 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting CDA CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie CDA Datum: 18 september 2014 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting CDA Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383

Nadere informatie

De Rijksbegroting voor dokters

De Rijksbegroting voor dokters Medisch Contact Live 11 december 2013 De Rijksbegroting voor dokters Marco Varkevisser Universitair hoofddocent Economie en Beleid van de Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Contact: varkevisser@bmg.eur.nl

Nadere informatie

Zorg. Studiedag Sociale partners, het Lente-akkoord en de verkiezingen Emile Voorn / CO / Achmea Zorg & Gezondheid 2 juli 2012

Zorg. Studiedag Sociale partners, het Lente-akkoord en de verkiezingen Emile Voorn / CO / Achmea Zorg & Gezondheid 2 juli 2012 Zorg Studiedag Sociale partners, het Lente-akkoord en de verkiezingen Emile Voorn / CO / Achmea Zorg & Gezondheid 2 juli 2012 1 Inhoud A B C D De context: Langer leven, stijgende kosten en dreigende personeelstekorten

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Aan: Ewout Irrgang (SP) Datum: 4 november 2011 Betreft: SP alternatief voor de premiestelling ZVW

CPB Notitie. 1 Inleiding. Aan: Ewout Irrgang (SP) Datum: 4 november 2011 Betreft: SP alternatief voor de premiestelling ZVW CPB Notitie Aan: Ewout Irrgang (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070) 3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Paul Besseling Daniel van Vuuren Datum: 4 november 2011

Nadere informatie

Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017

Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op basis van Regeerakkoord van het kabinet Rutte-II Nibud, 2012 Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 1 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 1 april 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

SP alternatief voor de premiestelling ZVW Op verzoek van de SP

SP alternatief voor de premiestelling ZVW Op verzoek van de SP CPB Notitie 4 november 2011 SP alternatief voor de premiestelling ZVW Op verzoek van de SP. CPB Notitie Aan: Ewout Irrgang (SP) Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)

Nadere informatie

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014 1 Van goede zorg verzekerd Zorgverzekering Oegstgeest 27 september 2014 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2013 Uitgangspunten zorgverzekeraars Zorgverzekeraars: Hanteren solidariteit en voor iedereen

Nadere informatie

Zorg in perspectief. Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis 26 september Albert van der Horst

Zorg in perspectief. Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis 26 september Albert van der Horst Zorg in perspectief Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis Albert van der Horst 10 8 6 4 2 0 Zorguitgaven stijgen sneller dan ons inkomen... share gdp 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 1972 1976 1980 1984

Nadere informatie

Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017

Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op basis van Regeerakkoord van het kabinet Rutte-II Nibud, 2012 Koopkrachtberekeningen voor 100 huishoudens 2012-2017 Berekeningen op

Nadere informatie

ZorgCijfers Monitor. De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger. Van goede zorg verzekerd JULI 2018

ZorgCijfers Monitor. De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger. Van goede zorg verzekerd JULI 2018 ZorgCijfers Monitor De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger JULI 2018 Van goede zorg verzekerd Dit is een uitgave van Zorginstituut Nederland Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Datum: 10 augustus 2016 Betreft: Startnotitie Keuzes in Kaart : de budgettaire effecten

Datum: 10 augustus 2016 Betreft: Startnotitie Keuzes in Kaart : de budgettaire effecten CPB Notitie Aan: Contactpersonen politieke partijen Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383 380 I www.cpb.nl Contactpersoon Johannes Hers en Wim Suyker Datum: 10

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2018 Nr. 15 NOTA VAN

Nadere informatie

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau 10 jaar Zvw Operatie Cure geslaagd? 10 jaar Zvw: Resultaten in grote lijnen Werkt het zoals beoogd? Hoe nu verder? Ontwikkeling uitgaven in de curatieve zorg 9 Volumegroei curatieve zorg in % (rechteras)

Nadere informatie

Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip

Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip Opdrachtgever SZW Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip Opdrachtnemer CPB / D. van Vuuren, M. Gielen Onderzoek Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip Categorie Wets- en beleidsevaluatie Conclusie

Nadere informatie

AWBZ-premie over vier schijven Uitgevoerd op verzoek van de Socialistische Partij

AWBZ-premie over vier schijven Uitgevoerd op verzoek van de Socialistische Partij CPB Notitie 17 juni 2014 AWBZ-premie over vier schijven Uitgevoerd op verzoek van de Socialistische Partij. CPB Notitie Aan: SP, Henk van Gerven Datum: 17-6-2014 Betreft: AWBZ-premie over vier schijven

Nadere informatie

De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag

De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag Ruben Wenselaar, vice-voorzitter RvB Menzis werkgeversvoorzitter Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) Landelijk congres Pensioenforum,

Nadere informatie

langdurige ouderenzorg zorgspaarmodellen Arjen Hussem PGGM Netspar 24 april 2012

langdurige ouderenzorg zorgspaarmodellen Arjen Hussem PGGM Netspar 24 april 2012 Sparen voor langdurige ouderenzorg zorgspaarmodellen Arjen Hussem PGGM Netspar 24 april 2012 Agenda Stijgende zorgkosten en doelen zorgsparen Modelaannames Onhoudbare solidariteit? Lessen uit het buitenland

Nadere informatie

CPB Notitie 19 september Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting 2019 van GroenLinks, PvdA en SP. Op verzoek van GroenLinks, PvdA en SP.

CPB Notitie 19 september Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting 2019 van GroenLinks, PvdA en SP. Op verzoek van GroenLinks, PvdA en SP. CPB Notitie 19 september 2018 Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting 2019 van GroenLinks, PvdA en SP Op verzoek van GroenLinks, PvdA en SP. CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie van GroenLinks, PvdA

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1500 Vragen van de leden

Nadere informatie

Toelichting middellangetermijn- (MLT-)raming voor de Wmo / jeugd

Toelichting middellangetermijn- (MLT-)raming voor de Wmo / jeugd CPB Notitie 18 oktober 2017 Toelichting middellangetermijn- (MLT-)raming voor de Wmo / jeugd Uitgevoerd op verzoek van Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Financiën en Volksgezondheid,

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie Partij Van Vliet

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie Partij Van Vliet CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie Partij Van Vliet Datum: 16 september 2015 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting Partij Van Vliet Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508

Nadere informatie

IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG

IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG VFP ZORG Drs. John Beier is zelfstandig trainer op het gebied van Zvw, Awbz, Wmo en pensioen Een van de snelst groeiende organisaties binnen de

Nadere informatie

Memo beperken inkomenseffecten

Memo beperken inkomenseffecten Memo beperken inkomenseffecten Aanleiding De ongerustheid in de samenleving over de effecten van de nieuwe zorgpremie op het koopkrachtbeeld, de arbeidsmarkt en de werking van het zorgstelsel. Kernpunten

Nadere informatie

Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip

Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip CPB Notitie 1 juni 13 Inkomenseffecten Wet Uniformering Loonbegrip Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Financiën en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. CPB Notitie Aan: Ministerie

Nadere informatie

Samen verzekerd van goede zorg. André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016

Samen verzekerd van goede zorg. André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016 Samen verzekerd van goede zorg André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016 Status van de Nederlandse gezo dheidszorg Bron: VWS Nederland in internationaal

Nadere informatie

Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting GroenLinks

Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting GroenLinks CPB Notitie Datum : 16 september 2009 Aan : Tweede Kamerfractie GroenLinks Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting GroenLinks 1 Inleiding Het CPB heeft op verzoek van GroenLinks de ex-ante budgettaire

Nadere informatie

ZORG VOOR ELKAAR. Een sociaal alternatief. Renske Leijten, Kamerlid SP Henk van Gerven, Kamerlid SP en oud-huisarts

ZORG VOOR ELKAAR. Een sociaal alternatief. Renske Leijten, Kamerlid SP Henk van Gerven, Kamerlid SP en oud-huisarts ZORG VOOR ELKAAR Een betaalbaar zorgstelsel voor iedereen: Een sociaal alternatief Renske Leijten, Kamerlid SP Henk van Gerven, Kamerlid SP en oud-huisarts Den Haag, november 2011 ZORG VOOR ELKAAR Een

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie ChristenUnie. Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie ChristenUnie. Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie ChristenUnie Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den

Nadere informatie

Keuzes in Kaart. Analyse verkiezingsprogramma s No 20 dollar notes lying on the sidewalk. Coen Teulings. Persconferentie Keuzes in Kaart

Keuzes in Kaart. Analyse verkiezingsprogramma s No 20 dollar notes lying on the sidewalk. Coen Teulings. Persconferentie Keuzes in Kaart Keuzes in Kaart Analyse verkiezingsprogramma s 28-2 No 2 dollar notes lying on the sidewalk Coen Teulings Waarom? Op verzoek van politieke partijen 6 e analyse partijprogramma s 8 partijen Dienstverlening

Nadere informatie

Code Red Scenario voor zorgontwikkeling in de huidige crisis. Amsterdam, 20 april 2009

Code Red Scenario voor zorgontwikkeling in de huidige crisis. Amsterdam, 20 april 2009 Code Red Scenario voor zorgontwikkeling 2009-2014 in de huidige crisis Amsterdam, 20 april 2009 Vraag Antwoord 1 Zijn de nieuwe maatregelen voldoende om de financiële consequenties van de huidige economische

Nadere informatie

In 2013 verandert het basispakket van de zorgverzekering als volgt:

In 2013 verandert het basispakket van de zorgverzekering als volgt: Zorgverzekering Iedereen die in Nederland woont of werkt moet een basisverzekering hebben. Dit basispakket dekt de standaardzorg van bijvoorbeeld huisarts, ziekenhuis of apotheek. Daarnaast kunt u zich

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 410 Kabinetsformatie 2012 Nr. 32 MOTIE VAN DE LEDEN ZIJLSTRA EN SAMSOM Voorgesteld 13 november 2012 De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende

Nadere informatie

No show in de zorg. Voorstel om verspilling in de gezondheidszorg aan te pakken. Pia Dijkstra Tweede Kamerlid D66.

No show in de zorg. Voorstel om verspilling in de gezondheidszorg aan te pakken. Pia Dijkstra Tweede Kamerlid D66. No show in de zorg Voorstel om verspilling in de gezondheidszorg aan te pakken. Notitie Juli 2012 Pia Dijkstra Tweede Kamerlid D66 Inleiding De kosten van de gezondheidzorg stijgen hard. Dat komt voornamelijk

Nadere informatie

Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie 1 juni 2018 Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie Aan: Ministerie van Volksgezondheid,

Nadere informatie

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Gezond Gedrag Is (G)een Keuze Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Workshop Het zorgstelsel Conferentie Gezond gedrag is (g)een keuze WGV Zorg en Welzijn, Menzis, Zilveren Kruis, Colijn & Partners

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2011 2012 32 131 Wijziging van een aantal wetten ter uniformering van het loonbegrip (Wet uniformering loonbegrip) F BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIEN

Nadere informatie

uitdagingen voor een gezonde zorg

uitdagingen voor een gezonde zorg uitdagingen voor een gezonde zorg Willem Vermeend & Roger van Boxtel Uitdagingen voor een gezonde zorg verkenningen op het gebied van kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg

Nadere informatie

Prinsjesdaglezing. Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam. Landgoed Voorlinden, Wassenaar

Prinsjesdaglezing. Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam. Landgoed Voorlinden, Wassenaar Prinsjesdaglezing Casper van Ewijk CPB Universiteit van Amsterdam Landgoed Voorlinden, Wassenaar Economisch beeld: constant (somber) beeld sinds juni BBP groei (%) -½ (was -¾) 2012 2013 ¾ EMU saldo (%bbp)

Nadere informatie

Toekomst voor de zorg in viervoud

Toekomst voor de zorg in viervoud Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose 2 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,0 14,1 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9 7,7 7,7 7,7 7,5 6,0 4,0 2,0

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 104 Langdurige zorg 29 538 Zorg en maatschappelijke ondersteuning Nr. 199 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de

Nadere informatie

De prijs van gelijke zorg. CPB Policy Brief 2013/01. Albert van der Horst Harry ter Rele. Dit is een uitgave van:

De prijs van gelijke zorg. CPB Policy Brief 2013/01. Albert van der Horst Harry ter Rele. Dit is een uitgave van: Solidariteit Zorg op maat onder druk? heeft toekomst Dit is een uitgave van: Centraal Planbureau Postbus 80510 2508 GM Den Haag t (070) 3383 380 Januari 2013 ISBN 978-90-5833-577-7 CPB Policy Brief 2013/01

Nadere informatie

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 34 104 Langdurige zorg 29 538 Zorg en maatschappelijke ondersteuning Nr. 199 Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting VVD 2009

Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting VVD 2009 CPB Notitie Datum : 17 september 2008 Aan : Tweede Kamerfractie VVD Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting VVD 2009 1 Inleiding Het CPB heeft op verzoek van de VVD de ex ante budgettaire effecten

Nadere informatie

Datum: 16 september 2015 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie

Datum: 16 september 2015 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie ChristenUnie Datum: 16 september 2015 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting ChristenUnie Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den

Nadere informatie

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea 1 2 3 Zorgkostenstijging is van alle jaren maar extra waakzaamheid geboden Ontwikkeling zorguitgaven

Nadere informatie

Toekomst voor de zorg in viervoud

Toekomst voor de zorg in viervoud Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose Outline zorgboek 9 maart 2012 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,1 14,0 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9

Nadere informatie

Zorguitgaven een zorg?

Zorguitgaven een zorg? Prof. C.N. Teulings Zorguitgaven in Nederland en VS % BBP 18 16 14 12 10 8 6 4 Ontwikkeling Zorguitgaven als % GDP (OECD-definities) VS (totaal) Nederland (totaal) VS (publiek) Nederland (publiek) 2 0

Nadere informatie

Het sociale hart van zakelijk Nederland

Het sociale hart van zakelijk Nederland Het sociale hart van zakelijk Nederland Keuzes en impact van voorgenomen bezuinigingen in het reageerakkoord voor de langdurige ouderenzorg Amsterdam, 7 november 2012 Niets uit dit rapport mag worden verspreid,

Nadere informatie

Vertrouwen in de toekomst van de zorg?

Vertrouwen in de toekomst van de zorg? Vertrouwen in de toekomst van de zorg? Erik Schut, Marco Varkevisser en Stéphanie van der Geest 1 Inleiding De zorgparagraaf van het regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst begint met de stelling dat dit

Nadere informatie

Zorgupdate Aan Tafel!

Zorgupdate Aan Tafel! Zorgupdate Aan Tafel! ONVZ Informatiebijeenkomsten Jean-Paul van Haarlem - oktober 2012 Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Mobiliteit 3 Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Premiestelling

Nadere informatie

Gezondheidszorg. C.A. de Kam

Gezondheidszorg. C.A. de Kam hoofdstuk 3 Gezondheidszorg C.A. de Kam 3.1 Inleiding Nederland financiert zijn gezondheidszorg voor het overgrote deel collectief, uit de opbrengst van belastingen en premies voor twee sociale verzekeringen.

Nadere informatie

Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008

Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008 CPB Notitie Datum : 18 september 2007 Aan : Tweede Kamerfractie VVD Ex ante budgettaire effecten VVD tegenbegroting 2008 1 Inleiding Het CPB heeft op verzoek van de VVD de ex ante budgettaire effecten

Nadere informatie

Bijlage: Vaststelling eigen bijdrage en besteedbaar inkomen voor een aantal categorieën.

Bijlage: Vaststelling eigen bijdrage en besteedbaar inkomen voor een aantal categorieën. Bijlage: Vaststelling eigen bijdrage en besteedbaar inkomen voor een aantal categorieën. Beschrijving van de eigen bijdrage systematiek Deze bijlage geeft een beschrijving van de wijze waarop de eigen

Nadere informatie

Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen

Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen Voorzitter commissie Zorg, Welzijn en Wonen NVOG/KNVG Vereniging van DSM gepensioneerden s-hertogenbosch, 11 april 2017 Vergrijzing in Nederland Bevolkingsopbouw

Nadere informatie

Werkloosheid 2004-2011. Ontwikkeling en. zorglasten sinds 2006. Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie

Werkloosheid 2004-2011. Ontwikkeling en. zorglasten sinds 2006. Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie Werkloosheid 2004-2011 Ontwikkeling en Stromen financiering en duren van de Werkloosheidsduren op basis van de Enquête zorglasten sinds 2006 beroepsbevolking

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 IX Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het

Nadere informatie

Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015

Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2013 Nibud, september 2014 In opdracht

Nadere informatie

Koopkracht in perspectief. In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden, ANBO, PCOB, Unie KBO Nibud, 2008

Koopkracht in perspectief. In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden, ANBO, PCOB, Unie KBO Nibud, 2008 Koopkracht in perspectief In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden, ANBO, PCOB, Unie KBO Nibud, 2008 Koopkrachtberekeningen 2007-2008/ 2 Koopkracht in perspectief In opdracht van de gezamenlijke ouderenbonden,

Nadere informatie

Persconferentie Keuzes in Kaart februari Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics

Persconferentie Keuzes in Kaart februari Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics Persconferentie Keuzes in Kaart 181 16 februari 17 Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics LET OP: embargo tot donderdag 16 februari, 1:45u Samenvattend overzicht Budgettaire keuzes 1 netto

Nadere informatie

50PLUS heeft acht prioriteiten verwerkt in zijn Tegenbegroting 2019:

50PLUS heeft acht prioriteiten verwerkt in zijn Tegenbegroting 2019: TEGENBEGROTING 2019 50PLUS heeft acht prioriteiten verwerkt in zijn Tegenbegroting 2019: 1) De AOW-leeftijd in 2019 bevriezen op 66 jaar en in 2020 verlagen naar 65 jaar 50PLUS heeft altijd gestreden voor

Nadere informatie

Stroomschema financiering zorg 2014

Stroomschema financiering zorg 2014 Paper Stroomschema financiering zorg 2014 November 2017 CBS Paper, 1 Bedragen in mln euro 2 0 1 4 13.586 KKK Eigen risico Zvw (3.181) Eigen bijdrage Zvw (27) Eigen bijdragen AWBZ (2.127) Eigen betalingen

Nadere informatie

Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015

Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 Koopkrachtverandering van ouderen 2014-2015 Berekeningen Prinsjesdag 2014 Nibud, september 2014 In opdracht

Nadere informatie

Transitie Langdurige Zorg

Transitie Langdurige Zorg Transitie Langdurige Zorg Manager Inkoop Verpleging, Verzorging, Thuiszorg Manager Inkoop Verpleging, Verzorging, Thuiszorg AWBZ in historisch perspectief 1968 Ontstaan van de AWBZ voor langdurige onverzekerbare

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en

Nadere informatie

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie D66. Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting D66

CPB Notitie. 1 Inleiding. Tweede Kamerfractie D66. Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting D66 CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie D66 Datum: 21 september 2016 Betreft: Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting D66 Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM Den Haag T (070)3383

Nadere informatie

Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting D

Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting D CPB Notitie Nummer Datum : 2008/36 17 september 2008 Datum Aan : Tweede 17 september Kamerfractie 2008 D66 Aan : Tweede kamerfractie D66 Ex ante budgettaire effecten tegenbegroting D66 2009 1 Inleiding

Nadere informatie

Analyse economische effecten Begrotingsafspraken. Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Analyse economische effecten Begrotingsafspraken. Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal CPB Notitie 17 oktober 2013 Analyse economische effecten Begrotingsafspraken 2014 Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. CPB Notitie Aan: Voorzitter

Nadere informatie

Koersvast in onzekere tijden Miljoenennota 2012

Koersvast in onzekere tijden Miljoenennota 2012 Koersvast in onzekere tijden Miljoenennota 2012 Staatsschuld in 2015: ruim 450 miljard euro. Dat is 60 miljard meer dan aan het begin van de kabinetsperiode Nederland is door de grenzen die het stabiliteitspact

Nadere informatie

Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting PLUS Op verzoek van 50PLUS

Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting PLUS Op verzoek van 50PLUS CPB Notitie 19 september 2018 Ex-ante budgettaire effecten tegenbegroting 2019 50PLUS Op verzoek van 50PLUS. CPB Notitie Aan: Tweede Kamerfractie van 50PLUS Datum: 19 september 2018 Betreft: Ex-ante budgettaire

Nadere informatie

27926 Huurbeleid. Lijst van vragen en antwoorden Vastgesteld 11 oktober 2016

27926 Huurbeleid. Lijst van vragen en antwoorden Vastgesteld 11 oktober 2016 27926 Huurbeleid Nr. 269 Lijst van vragen en antwoorden Vastgesteld 11 oktober 2016 De algemene commissie voor Wonen en Rijksdienst heeft een aantal vragen voorgelegd aan de minister voor Wonen en Rijksdienst

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Zó werkt de zorg in Nederland Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015 dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Inhoudsopgave Inleiding 3 Voorwoord 3 Medicijn tegen dat knagende gevoel en andere 5 redenen

Nadere informatie

April 26, 2016 Bernard van den Berg

April 26, 2016 Bernard van den Berg 15-Jul-16 1 Financiële organisatie van het Nederlandse zorgsysteem: Welke gezondheidseconomische principes liggen ten grondslag aan het Nederlandse zorgstelsel? April 26, 2016 Bernard van den Berg Email:

Nadere informatie

Lesbrief Jong en Oud 3 e druk

Lesbrief Jong en Oud 3 e druk Hoofdstuk 1. 1.16 C. School of baantje 1.17 a. 200/ 10 = 20 keer. b. Zie figuur. c. Zie figuur. d. 15 keer naar de bioscoop kost hem 150. Er blijft dan nog 50 over voor tijdschriften. Hij kan nog 50/5

Nadere informatie

Stroomschema Uiteindelijke financiering 2016

Stroomschema Uiteindelijke financiering 2016 Paper Stroomschema Uiteindelijke financiering 2016 Maart 2018 CBS Paper, 1 Bedragen in mln euro 2 0 1 6 Huishoudens (incl. zelfstandigen) 6.423 QQ Zorgtoeslag (4.328) Kinderopvangtoeslag (2.046) Tegemoetkoming

Nadere informatie

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Zó werkt de zorg in Nederland Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015 dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Inhoudsopgave Voorwoord VvAA 3 Voorwoord De Argumentenfabriek 7 Verantwoording 13 Lijst van

Nadere informatie

Tekortreducerende maatregelen

Tekortreducerende maatregelen Tekortreducerende maatregelen 2011-2017 MEV2014-versie CPB Achtergronddocument Wim Suyker 17 september 2013 1 1 Inleiding Vanaf 2011 zijn netto tekortreducerende maatregelen genomen door de achtereenvolgende

Nadere informatie

Zorgvastgoed. Verwachte groei op de korte en lange termijn. Matthieu Zuidema, Programmaleider Vastgoed EIB. Zorgvastgoed Delft, 8 juli 2015 1

Zorgvastgoed. Verwachte groei op de korte en lange termijn. Matthieu Zuidema, Programmaleider Vastgoed EIB. Zorgvastgoed Delft, 8 juli 2015 1 Zorgvastgoed Verwachte groei op de korte en lange termijn Matthieu Zuidema, Programmaleider Vastgoed EIB Zorgvastgoed Delft, 8 juli 2015 1 Zorgvastgoed Agenda Wat is het perspectief? Wat is de positie

Nadere informatie

Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten. Nibud, juni 2008

Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten. Nibud, juni 2008 Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten Nibud, juni 2008 Koopkrachteffecten en de nieuwe compensatieregeling chronisch zieken en gehandicapten Nibud, juni

Nadere informatie

betaald eigen risico zorgkosten

betaald eigen risico zorgkosten Bijlage toelichting inkomenseffecten Inkomenseffecten nader bekeken De inkomenseffecten van het pakket aan maatregelen om de stapeling van eigen bijdragen te verminderen, zijn in onderstaande tabellen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 426 Regels inzake het beheer, de informatievoorziening, de controle en de verantwoording van de financiën van het Rijk, inzake het beheer van

Nadere informatie

Toelichting n.a.v. vragen over houdbaarheid overheidsfinanciën

Toelichting n.a.v. vragen over houdbaarheid overheidsfinanciën CPB Memorandum Sector : Directiesecretariaat Afdeling/Project : Samensteller(s) : Jacqueline Timmerhuis Nummer : 167 Datum : 17 november 2006 Toelichting n.a.v. vragen over houdbaarheid overheidsfinanciën

Nadere informatie