ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM Input voor een nieuwe MRA Agenda. Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam

Transcriptie

1 ECONOMISCHE VERKENNINGEN METROPOOLREGIO AMSTERDAM 2018 Input voor een nieuwe MRA Agenda Henri L.F. de Groot, Vrije Universiteit Amsterdam

2 Achtergrond Streven om EVMRA te benutten als basis voor evidence based beleid Samenwerking TNO, Neo Observatory, VU Amsterdam en Ecorys In kaart brengen en duiden van Stand van de economie Korte termijn prognoses Lange termijn trends Identificeren van uitdagingen voor beleid Vandaag een focus op de update van de MRA agenda met bijzonder aandacht voor ongelijkheid in de regio

3 Spannende tijden Bron: SCP (2018)

4 Het MRA verhaal van 2018 Periode van hoogconjunctuur Economie is krachtig, wendbaar en weerbaar Krapte op arbeidsmarkt dient zich aan Regionale verschillen zijn substantieel Politieke en economische onzekerheid is substantieel

5 De regio en de equity efficiency trade off Groei ongelijkheid Kuznets curve Fysiek vs menselijk kapitaal Gelijke kansen Equity 2 Groei duurzaamheid Groene Kuznets curve Porter hypothese Beprijzing als instrument Specialisatie diversiteit Agglomeratie Resilience 1 3 Efficiency

6 Economische groei is stabiel. Reële groei BRP / BNP in procenten

7 en ook in internationaal perspectief hoog Reële groei BRP / BNP in procenten

8 Forse daling werkloosheid Werkloosheidspercentage

9 Waarvan alle groepen profiteren Werkloosheidspercentage

10 En toch spanningen... Ongelijkheid tussen regio s Ongelijkheid binnen regio s Ongelijkheid tussen arbeid en kapitaal Toegangkelijkheid van de woningmarkt

11 ... die overigens niet nieuw zijn In almost all countries, there is a constant migration towards the towns. The large towns [...] absorb the very best blood from all the rest [...]; the most enterprising, the most highly gifted, those with the highest physique and the strongest characters go there to find scope for their abilities. Alfred Marshall (1890) 11

12 Ongelijkheid tussen regio s Groei BRP / werkgelegenheid in procenten ( )

13 Met druk op infrastructuur als gevolg... Aantal personen x (2017)

14 ... die toeneemt in de tijd Verandering in aantal personen x personen ( )

15 Ongelijkheid binnen regio s...

16 ... weliswaar in perspectief te bezien

17 Wijzigende verdeling productiviteitsgroei... X euro Bron: EVMRA (2017)

18 waardoor AIQ daalt Aandeel arbeidsinkomen in toegevoegde waarde Bron: EVMRA (2017)

19 Aandeel flexibele arbeid stijgt sterk Index 2008 = 100

20 MRA: een bijzonder landschap 20

21 Ontwikkeling vierkantemeterprijzen 21

22 Groei aantrekkelijkheid in MRA 22

23 Voordelen van clustering Groei prijs per m 2 6% Oud IJmuiden, Velsen 4% 2% Rozenprieel, Haarlem Helmersbuurt, Amsterdam Van Lennepbuurt Amsterdam 0% Bevolkingsdichtheid % -4% Eilandenbuurt, Almere -6% -8% Lelycentre, Lelystad -10% -12%

24 Lonen naar opleidingsniveau Laag Midden Hoog Legenda <14.10 Minder dan tot tot tot tot tot tot tot > of meer Legenda <16.80 Minder dan tot tot tot tot tot > of meer Legenda <23.60 Minder dan tot tot tot tot tot tot of meer >

25 Bij wijze van conclusie Nut van evidence base en inzicht in afruilen Belang van MRA om afruilen te kunnen maken en te kunnen verevenen Hoogconjunctuur in krachtige, wendbare en weerbare regio Groei werkgelegenheid loopt tegen grenzen aan Voedingsbodem voor benutten van potentieel (scholing en participatie) Immigratie helpt om krapten op te vangen Regionale opgave woningmarkt, verduurzaming en infrastructuur In kwantiteit, maar ook belangrijke ruimtelijke keuzes met complexe afruilen Ongelijkheden en ruimtelijke spreiding belangrijk punt van aandacht Gelijkheid van kansen (onder andere scholing) Locatie woningen (incl. sociale woningbouw) en grondopbrengsten Infrastructuur Sociale zekerheid Duurzaamheidsopgave

26 Een prikkelende stelling tot slot Het bewaken of bevorderen van equity is geen kwestie van ruimtelijk beleid: throwing resources at troubled cities is usually a terribly inefficient means of taking care of troubled people. Helping poor people is an appropriate task for government, but helping poor places is not (Glaeser, 2011, p. 250) 26

27 Meer weten Mail Henri de Groot via Economische Verkenningen MRA Stad en Land (2010) Groei & Krimp (2016) SER advies Agenda Stad (2015 en 2017) Benjamin Barber, Ed Glaeser, en nog heel veel meer