Beleidsplan. Integrale Veiligheid Gemeente Waddinxveen. Veiligheid is een werkwoord

Transcriptie

1 Beleidsplan Integrale Veiligheid Gemeente Waddinxveen Veiligheid is een werkwoord

2 Bestemd voor : Multi Disciplinair Overleg Managementteam College van B&W Gemeenteraad Opgesteld door : Mevr. E.E. Manschot Wnd. Veiligheidsregisseur Dhr. M. van Zanten Medewerker OOV Versie : 25 augustus e behandeling : 11 augustus 2015 Multi Disciplinair Overleg 2 e behandeling : 19 augustus 2015 Managementteam 3 e behandeling : 25 augustus 2015 College van Burgemeester & Wethouders 4 e behandeling : 16 september 2015 Besluitvormende Raad Colofon Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de gemeente Waddinxveen. 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 Leeswijzer Huidige situatie Strategisch kader Inbedding van het veiligheidsbeleid Strategische uitgangspunten Hoofdkoers Strategische partners Flankerend beleid Prioriteiten Jeugdcriminaliteit: vroegsignalering en persoonsgerichte aanpak Zelforganisatie en samenwerkzaamheid Ondermijnende criminaliteit: de basis op orde Overige veiligheidsthema s Sociale kwaliteit Fysieke kwaliteit Objectieve veiligheid Subjectieve veiligheid Veilig ondernemen Veilige evenementen Jeugdoverlast Jeugd en verslaving Veilige leeromgeving Parkeerknelpunten Aanrijtijden brandweer Rampenbestrijding en crisisbeheersing Polarisatie en radicalisering Veilige publieke taak Informatieveiligheid Ambtelijke en bestuurlijke integriteit Organisatie en coördinatie Bestuurlijke coördinatie Ambtelijke coördinatie Ambtelijke afstemming Plancyclus en ambtelijke inbedding Financiën Flankerend budget Budget veiligheid

4 1. Inleiding Veiligheid is een kerntaak van zowel het college als van de burgemeester afzonderlijk. Ik ben daarom trots en blij met het (voorlopige) resultaat van het proces dat wij doorlopen hebben en dat tot het bijgevoegde resultaat geleid heeft. Een proces waaraan velen en veel partijen hebben deelgenomen. En dat moest ook. Nu ligt er een beleid, een beleid dat natuurlijk onverlet laat dat er meer gebeurt dan in dit beleid verwoord is. Met name ons beleid op het terrein van crisis- en rampenbestrijding is geen onderdeel van dit integrale veiligheidsbeleid, maar daarom niet minder belangrijk, zoals de recente gebeurtenissen in Alphen aan den Rijn opnieuw bewezen hebben. Waddinxveen is een veilige gemeente, waarin overeenkomstig de landelijke trend, de meeste vormen van criminaliteit in omvang afnemen. Maar dat is niet vanzelfsprekend. Het hoge niveau van de woninginbraken blijft ons zorgen baren. Ook het toenemende aantal meldingen van jeugdoverlast vergt extra aandacht en oplettendheid. En ook de vraag wat weten wij niet? houdt ons bezig. Want als je niet zoekt zul je het ook niet vinden. Er zijn genoeg redenen om aan te nemen dat er ook in Waddinxveen activiteiten van georganiseerde criminaliteit voorkomen. En dat vereist scherpte en klaar zijn. Klaar om bestuurlij k instrumentarium in te zetten zodra dat mogelijk en nodig is. Klaar om door te pakken met onze partners zodra er signalen zijn van verwevenheid van de boven- met de onderwereld. De raad heeft de prioriteiten bepaald. Dat zijn de zaken waaraan wij EXTRA aandacht zullen schenken, om onze effectiviteit te kunnen vergroten en de veiligheid in Waddinxveen te versterken. Wij omarmen het motto dat zoals bekend ook landelijk wordt uitgedragen: veiligheid maak je samen. Dat is in ons geval heel letterlijk zo. Samen, dat betekent dat vele professionele partijen bewust hun verantwoordelijkheid nemen en gezamenlijk hun schouders onder gedeelde doelstellingen zetten. Natuurlijk de politie in de eerste plaats, en ook justitie, reclassering, onderwijs, jongerenwerk en anderen. In een samenwerking waarin openheid en resultaatsturing de cultuur bepalen. Samen betekent ook een steeds grotere rol van onze inwoners, door een hoger bewustzijn van de risico s en de mogelijkheid zelf een bijdrage te leveren aan hun eigen veiligheid. Door samen te werken met instanties bij buurtpreventie of via Burgernet. En door beleidsmatige suggesties te doen, al dan niet via georganiseerde vormen van bewonersparticipatie als de Wijkplatforms. Wij hebben als Waddinxveen een motto toegevoegd aan het landelijk motto: Veiligheid is een werkwoord. Het is ook het motto dat is meegegeven aan dit integrale veiligheidsbeleid. Het drukt uit dat de veiligheid niet iets is wat je in een eenmalige actie kunt bewerkstelligen. In een wereld waarin de veiligheidsrisico s steeds aan verandering onderhevig zijn, criminaliteit vele gedaanten kent en steeds van aard verandert en gevoelens van onveiligheid door vele factoren beïnvloed worden is veiligheid een waarde waaraan voortdurend gewerkt moet worden, altijd waakzaamheid vereist is en nieuwe creativiteit gevergd wordt. Ook dit geldt voor zowel de instanties als voor onze inwoners. Gewerkt wordt er. Dat maakt dit document ook duidelijk. De gemeente is bereid haar verantwoordelijkheid te nemen en is er ook op toegerust. Wij vertrouwen er op dat dat bij onze partners niet anders zal zijn. Bert Cremers Burgemeester 4

5 Leeswijzer Deze rapportage bevat het Integraal Veiligheidsbeleid van de gemeente Waddinxveen. Zowel het proces dat doorlopen is als de opbouw van deze rapportage is conform de methode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Kernbeleid Veiligheid (ed. 2013). Van belang in deze methode is de definitie van integrale veiligheid : Kernbeleid Veiligheid onderscheidt in totaal vijf veiligheidsvelden, die met elkaar het integrale veiligheidsterrein van gemeenten vormen. Het gaat om de volgende veiligheidsvelden: Veilige woon- en leefomgeving, Bedrijvigheid en veiligheid, Jeugd en veiligheid, Fysieke veiligheid en Integriteit en veiligheid. Het volgen van de methode Kernbeleid Veiligheid leidt tot maatwerk waardoor het resulterende beleid goed aansluit op de lokale situatie. Er is bij de totstandkoming van dit beleidsplan gewerkt volgens de vijf veiligheidsvelden. Daarnaast is er voor gekozen om in dit beleidsplan enkel de veiligheidsthema s te behandelen die voor Waddinxveen relevant, daarnaast zijn namen van veiligheidsthema s aangepast of samengevoegd. Dit heeft geleidt tot onderstaande verdeling van de veiligheidsvelden en veiligheidsthema s: Velden Veilige woon- en leefomgeving Bedrijvigheid en veiligheid Jeugd en veiligheid Fysieke veiligheid Integriteit en veiligheid Thema s - Zelforganisatie & samenwerkzaamheid - Sociale kwaliteit - Fysieke kwaliteit - Objectieve veiligheid - Subjectieve veiligheid - Veilig ondernemen - Veilige evenementen - Jeugdcriminaliteit - Jeugdoverlast - Jeugd en verslaving - Veilige leeromgeving - Parkeerknelpunten - Aanrijtijden Brandweer - Rampenbestrijding en crisisbeheersing - Ondermijnende criminaliteit - Polarisatie en radicalisering - Veilige publieke taak - Informatiebeveiliging - Ambtelijke en bestuurlijke integriteit Voorliggend Beleidsplan Integrale Veiligheid is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 van dit beleidsplan beschrijft de huidige veiligheidssituatie in de gemeente Waddinxveen en geeft een beknopt overzicht van de aandachtspunten die uit de veiligheidsanalyse naar voren kwamen. Hoofdstuk 3 beschrijft het strategische kader, waaronder de strategische uitgangspunten, de drie prioritaire thema s en de hoofdkoers. In hoofdstuk 4 en 5 staan per veiligheidsthema de hoofdlijnen voor de aanpak beschreven. Waarbij hoofdstuk 4 een beschrijving van de drie prioritaire thema s bevat en hoofdstuk 5 de overige strategische thema s. Per veiligheidsthema worden in dit beleidsplan behandeld: een beknopte uitleg van de reikwijdte van het thema; de visie voor ; de hoofdlijnen van de aanpak voor ; de kwalitatieve en kwantitatieve doelstelling voor De beschreven activiteiten in een thema worden na het vaststellen van het Beleidsplan Integrale Veiligheid nader uitgewerkt en geconcretiseerd in een Uitvoeringsprogramma en in een uitvoeringsprogramma 2018 (zie hoofdstuk 6.4). 5

6 2. Huidige situatie Waddinxveen is een relatief veilig dorp, dit is ook verwoord in het Beleidsplan Integrale Veiligheid Er is in Waddinxveen niet veel criminaliteit en nog steeds is er een dalende lijn zichtbaar bij de meeste vormen van criminaliteit. Dit willen wij dan ook voortzetten in de beleidsperiode Ondanks de afnemende criminaliteitscijfers zien wij geen significante verhoging van het gevoel van veiligheid onder de inwoners. De inwoners van Waddinxveen beoordelen de veiligheid van de eigen woonomgeving met een 7,2 wat positief genoemd mag worden (Veiligheidsmonitor 2013). In het kader van de ontwikkeling van het Integraal Veiligheidsbeleid voor de jaren heeft in de periode tussen december 2014 en maart 2015 een analyse plaatsgevonden van de veiligheidssituatie in de gemeente Waddinxveen. De rapportage van deze analyse is op 17 maart 2015 vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en vormde de basis voor het bepalen van de aandachtspunten en prioriteiten van het veiligheidsbeleid door de gemeenteraad op 20 mei De Veiligheidsanalyse Integrale Veiligheid maakt onderdeel uit van het Integraal Veiligheidsbeleid voor de periode en vormt als zodanig ook de basis voor het Beleidsplan Integrale Veiligheid en de diverse uitvoeringsprogramma s. De veiligheidsanalyse beschrijft voor ieder veiligheidsveld en veiligheidsthema de huidige veiligheidsproblematiek (kwantitatief en kwalitatief), de aanpak en de verbeterpunten in die aanpak. In de onderstaande tabel worden de aandachtspunten weergegeven die uit de veiligheidsanalyse naar voren kwamen. Voor een compleet beeld van de veiligheidssituatie in Waddinxveen wordt verwezen naar de Veiligheidsanalyse Integrale Veiligheid Tabel 1 Aandachtspunten op basis van Veiligheidsanalyse Integrale Veiligheid Veilige woon- en leefomgeving 1 Sociale cohesie Wat doet de inwoner en wat doet de overheid? Het meer inspelen op de initiatieven van inwoners. Grotere rol voor wijkplatforms om in te spelen op wat er in de wijk leeft en activiteiten te organiseren. 2 Loketsturing Door middel van loketsturing de integrale samenwerking meer zichtbaar maken. Waar kan de inwoner of professional met welk probleem terecht. (Bijvoorbeeld warme doorverwijzing naar buurtbemiddeling). 3 Kwetsbare groepen Meer aandacht voor ouderen, mensen met beperkingen, vluchtelingen en jongeren zonder startkwalificatie. Vooral aandacht voor dagbesteding en kansen bieden. Bedrijvigheid en veiligheid 4 Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) Jeugd en veiligheid Het voortzetten van projecten KVO winkelgebieden en bedrijventerrein. 5 Vroegsignalering Signalen en zorgen over (individuele) jongeren moeten vroegtijdig een plek krijgen in de integrale samenwerking tussen veiligheids- en zorg/hulpverleningspartners. 6 Overlastgevende jeugd Investeren op zichtbaarheid van de aanpak. 7 Jeugd en verslaving Aandacht voor verslavingspreventie. Fysieke veiligheid 8 Parkeerknelpunten Verminderen van knelpunten ter verbetering van verkeersveiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid voor de hulpdiensten. 1 De volledige veiligheidsanalyse is terug te vinden op 6

7 9 Aanrijtijden brandweer: anders werken Focus op beheersing bij brand, tegenstrijdige belangen brandveiligheid, duurzaam veilige inrichting van wegen, locatie brandweerkazerne. 10 Communicatie richting inwoners Meer begrip en eigen verantwoordelijkheid inwoner door aandacht voor beleidskeuzes, afwegingen en wederzijdse verwachtingen (bijv. ten aanzien van bereikbaarheid brandweer). Integriteit en veiligheid 11 Georganiseerde criminaliteit: de basis op orde Het juridisch instrumentarium op orde brengen voor de bestuurlijke aanpak van motorclubs, mensenhandel (bijv. illegale prostitutie) en vervaardiging van drugs. 12 Polarisatie en radicalisering Medewerkers trainen om signalen van radicalisering te herkennen en een handelingsperspectief geven. 13 Informatiebeveiliging Uitvoeren van informatiebeveiligingsbeleid. 7

8 3. Strategisch kader 3.1 Inbedding van het veiligheidsbeleid In de politiewet 2012 is geregeld dat de gemeenteraad de doelen die de gemeente nastreeft op het gebied van veiligheid ten minste één keer in de vier jaar vaststelt. Het vigerende Integraal Veiligheidsbeleid loopt tot en met Daarom dient er voor 2016 en de jaren daarna nieuw lokaal veiligheidsbeleid te worden opgesteld. Normaliter wordt een beleidsplan Integrale Veiligheid vervaardigd voor de duur van vier jaar. Dit sluit echter niet aan op de beleidscyclus van het collegeprogramma ( ) Met elkaar voor Waddinxveen, het Regionaal Beleidsplan van de politie en de beheerplannen Waddinxveen ( ). Om die reden is voorgesteld eenmalig het Integraal Veiligheidsbeleid op te stellen voor de periode van drie jaar ( ). Hierna kan de 4-jaarlijkse cyclus worden hervat. De afgelopen jaren is het motto Regie, verbinding en daadkracht vanuit het Beleidsplan Integrale Veiligheid vormgegeven. Het beleidsplan bood richting en houvast voor te maken keuzes en is derhalve, naast de wettelijke verplichting, ook daadwerkelijk een waardevol instrument gebleken. De regierol van de gemeente is weliswaar versterkt, maar is tegelijkertijd onlosmakelijk verbonden met maatschappelijke opvattingen over de verdeling van verantwoordelijkheden in de samenleving. De veranderende rol van de gemeente is dan ook een ontwikkeling die tijd nodig heeft. Zo zal het gedachtengoed van integraal werken en zelfwerkzaamheid van de burger de komende jaren verder geïnternaliseerd moeten worden. Dit beleidsplan biedt de structuur om in die behoefte te voorzien en voornoemd motto verder gestalte te geven. Het collegeprogramma Met elkaar voor Waddinxveen stelt dat inwoners vragen om een leefomgeving waarin ze veilig kunnen wonen, werken en recreëren en zich ook veilig voelen. De samenleving van nu kent andere opvattingen over de verdeling van verantwoordelijkheid tussen inwoners en overheid dan de samenleving van vroeger. Daar speelt de gemeente op in door inwoners veel participatieruimte te geven, het wijkgericht werken te ontwikkelen en de regiefunctie in de samenwerking met andere professionele partijen te versterken. Met die reden heeft dit beleidsplan het motto Veiligheid is een werkwoord. Om bovenstaande visie te realiseren wordt het volgende uitgevoerd. Er wordt gewerkt aan de hand van een vastgesteld integraal veiligheidsbeleid. We zijn verantwoordelijk voor de ketensamenwerking wat betreft openbare orde en veiligheid. In de ketensamenwerking wordt actuele problematiek daadkrachtig en snel opgepakt. Waarbij gebruik gemaakt wordt van gestructureerde samenwerkingsverbanden zoals het Keurmerk Veilig Ondernemen en het Veiligheidshuis Hollands Midden. Inwoners worden actief ondersteund en gefaciliteerd om maatschappelijke initiatieven te ontplooien en we stimuleren zelforganisatie van inwoners zonder de verantwoordelijkheid over te nemen. De inzet is gericht op het wegnemen van gevoelens van onveiligheid en voorkomen van onveiligheid. De waardering door de inwoners voor de veiligheidsbeleving neemt toe naar de score 7,4 en de waardering voor de leefbaarheid neemt toe naar de score 7,5 in de periode (Veiligheidsmonitor). 8

9 3.2 Strategische uitgangspunten Bij de realisatie van het Beleidsplan Integrale Veiligheid zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd. Om het Integraal Veiligheidsbeleid vorm te geven is er door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een uniforme methode ontwikkeld, te weten Kernbeleid Veiligheid. Deze methode leidt tot een integraal veiligheidsbeleid in diverse opzichten. Het strekt zich uit tot alle schakels van de veiligheidsketen (proactie, preventie, preparatie, repressie en nazorg), benut de mogelijkheden van alle relevante partijen, bewaakt en benut de dwarsverbanden tussen de diverse beleidslijnen en richt zich op het integrale veiligheidsterrein. Het Kernbeleid Veiligheid beschrijft de regierol van gemeenten als volgt: het zodanig sturen, interveniëren en in stand houden van allerlei randvoorwaarden dat de diverse betrokken partijen op het terrein van veiligheid op een effectieve manier blijven samenwerken en met elkaar een aanvaardbaar niveau van veiligheid en leefbaarheid weten te consolideren. Binnen het Integraal Veiligheidsbeleid wordt gewerkt met gekozen prioriteiten die op basis van een gedegen veiligheidsanalyse tot stand zijn gekomen. Dit beleidsplan is volgens genoemde methode tot stand gekomen. Het Beleidsplan Integrale Veiligheid is in het bijzonder gericht op het wegnemen van oorzaken ter voorkoming van onveiligheid. Vanuit deze proactieve benadering worden maatregelen genomen met een structureel karakter, waarbij de veiligheidsvraagstukken vooral bij de bron worden aangepak t en de aanpak minder gericht is op het bestrijden van de symptomen. Een integrale en daadkrachtige samenwerking tussen de partners wordt, samen met de regierol van de gemeente, gezien als de belangrijkste uitgangspunten. Het belang van die integrale en daadkrachtige samenwerking komt ook terug in de missie en visie van de organisatie van de gemeente Waddinxveen. De organisatie wil daarbij als slagvaardige partner een brug slaan naar de samenleving. Integraliteit: Bij de uitvoering van het veiligheidsbeleid wordt nadrukkelijk integraal samengewerkt. Deze integraliteit komt, zowel intern als extern, tot stand door het maken van verbinding en het realiseren van samenhang. De verbinding is gericht op het efficiënt betrekken en committeren van partners, inwoners en ondernemers. De samenhang is gericht op het integreren van beleidsvelden en uitvoeringsplannen. Binnen deze integrale samenwerking hanteert iedere veiligheidspartner een flexibele en resultaatgerichte houding. Daadkrachtig: De gemeente vervult een vitale functie binnen het veiligheidsnetwerk. De gemeente bundelt de krachten binnen het veiligheidsnetwerk en zet deze om in daadkracht. Hierbij zal de gemeente zi ch profileren als een betrouwbare en slagvaardige partner. Er wordt zorggedragen voor een flexibel netwerk dat barrières wegneemt bij mogelijk ervaren afstandelijkheid of overmatige bureaucratisering. Regierol: De gemeente voert de regie op het Beleidsplan Integrale Veiligheid en op de samenwerking tussen de verschillende partners (zowel extern als intern) binnen het domein van openbare orde en veiligheid. Dit houdt onder meer in dat zij de partners in de veiligheidsketen verbindt (al dan niet fysiek), dat zij de relevante partners ondersteunt bij het komen tot een gedeeld informatiebeeld en dat zij zorgt dat de partners kennis hebben van elkaars mogelijkheden en activiteiten. Dit leidt er idealiter toe dat er vanuit de verschillende organisaties en verantwoordelijkheden gekomen wordt tot een gezamenlijke doelstelling waar alle partijen zich aan committeren. De gemeente werkt met regisseurs op het gebied van fysieke buitenruimte, jeugd, handhaving, veiligheid, zorg en sociale leefomgeving die mandaat en doorzettingsmacht (zowel extern als intern) hebben om adequaat en effectief in te kunnen spelen op voorkomende (veiligheids)vraagstukken. Op deze wijze wordt de woon- en leefomgeving integraal beheerd. 9

10 3.3 Hoofdkoers Voor de totstandkoming van dit beleidsplan is er gewerkt met vijf werkgroepen. In de werkgroepen zijn medewerkers van de gemeente, ketenpartners, inwoners en ondernemers vertegenwoordigd en zodoende betrokken bij het uitvoeren van de veiligheidsanalyse en het opstellen van het Beleidsplan Integrale Veiligheid Iedere werkgroep heeft naar aanleiding van de veiligheidsanalyse een top 3 aan aandachtspunten geformuleerd. De werkgroep Bedrijvigheid en veiligheid had één aandachtspunt. Het totaal aan aandachtspunten was hierdoor 13. Vervolgens heeft de projectgroep waarin alle veiligheidsvelden zijn vertegenwoordigd een ambtelijke prioriteitensessie gehouden. De afwegingscriteria die zijn gebruikt om prioriteiten te bepalen, zijn: A. (Relatief) hoog aantal incidenten/misdrijven B. Wordt als probleem ervaren door doelgroepen (inwoners/ondernemers) C. Wordt als probleem ervaren door professionals D. Mogelijkheid beïnvloeding probleem op lokaal niveau E. Groot bestuurlijk belang F. Groot beleidsmatig belang G. Regionale/landelijke druk Op basis van de afwegingscriteria hebben de leden van de projectgroep de aandachtspunten kwalitatief beoordeeld en hun aanbeveling voor prioritering gedaan. Het resultaat is te zien in tabel 2. Tabel 2 Beoordeling aandachtspunten op basis van afwegingskader Sociale cohesie Loketsturing Kwetsbare groepen Keurmerk veilig ondernemen Vroegsignalering (jeugd) Overlastgevende jeugd Alcohol,drugs, gamen en seksualiteit Verminderen parkeerknelpunten Aanrijtijden brandweer: anders werken Communicatie richting bewoners Georganiseerde criminaliteit: basis op orde Polarisatie en radicalisering Informatiebeveiliging Op basis van de uitkomsten van de veiligheidsanalyse en de prioriteringssessie is de gemeenteraad voorgesteld om de volgende prioriteiten vast te stellen voor het Beleidsplan Integrale Veiligheid : Jeugdcriminaliteit: vroegsignalering en persoonsgerichte aanpak Georganiseerde criminaliteit: de basis op orde Zelforganisatie en samenwerkzaamheid Op 20 mei 2015 heeft de gemeenteraad bovenstaande prioriteiten vastgesteld voor het Beleidsplan Integrale Veiligheid Onderstaand wordt kort beschreven wat deze drie prioriteiten inhouden. Prioriteit 1: Jeugdcriminaliteit: vroegsignalering en persoonsgerichte aanpak In bovenstaande tabel is zichtbaar dat op twee jeugdthema s hoog wordt gescoord. Er is voor gekozen om niet twee prioriteiten op het jeugddomein te benoemen. Het thema alcohol, drugs, gamen en seksualiteit scoort weliswaar hoog, maar de aanpak hiervan kent een betere basis in het nog op te stellen preventiebeleid van de gemeente. Het thema vroegsignalering en persoonsgerichte aanpak biedt concrete 10

11 handvatten ter voorkoming van onveiligheid in het publieke domein. Binnen dit thema wordt ook verslaving expliciet meegenomen. Prioriteit 2: Georganiseerde criminaliteit: de basis op orde Georganiseerde criminaliteit is een bijzondere vorm van onveiligheid. Landelijk en regionaal is er veel aandacht voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit en dan vooral in de vorm van ondermijning: het benutten van faciliteiten van de overheid om criminele activiteiten te ontplooien. We willen als lokale overheid geen georganiseerde criminaliteit faciliteren en vinden dan ook dat barrières moeten worden opgeworpen. De ambitie voor 2018 is om een volwaardige partner te zijn in de aanpak van georganiseerde criminaliteit door snel en adequaat bestuurlijk op te treden. Prioriteit 3: Zelforganisatie en samenwerkzaamheid Binnen meerdere veiligheidsvelden komen procesmatige aandachtspunten naar voren, zoals bij de onderwerpen: communicatie naar inwoners, loketsturing, sociale cohesie (burgerinitiatieven), zichtbaarheid aanpak overlastgevende jeugd. Bij al deze onderwerpen staat ter discussie over wat de taak/rol van inwoners is, wat de overheid en professionele partners doen en hoe we wederz ijdse verwachtingen naar elkaar uitdragen. Zelforganisatie is een vorm van sociaal ondernemen dat tot doel heeft een sociale dynamiek te creëren die bijdraagt aan de continuïteit van de samenleving (burgerinitiatieven). Samenwerkzaamheid benadrukt het versterkende karakter die inwoners, overheid en professionele partners hebben door het benoemen van gezamenlijke ambities en daarin gezamenlijk op te trekken. Juist ook binnen het veiligheidsdomein. Deze prioritering leidt in essentie tot een verdeling van de veiligheidsthema s in enerzijds prioritaire en anderzijds overige strategische thema s. De drie prioriteiten zijn daarbij het visitekaartje van de gemeente in het nieuwe veiligheidsbeleid, waar de overige strategische thema s een lager profiel kennen en in sterkere mate going concern betreffen. Het benoemen van prioriteiten kent geen juridische of financiële consequenties. 3.4 Strategische partners Voor het Beleidsplan Integrale Veiligheid kunnen de navolgende externe en interne partijen in willekeurige volgorde als belangrijke strategische partners van de gemeente worden beschouwd (niet limitatief): Externe partners Openbaar Ministerie arrondissementsparket s-gravenhage (OM) Politie eenheid Den Haag, team Waddinxveen - Zuidplas Veiligheidsregio Hollands Midden Regionaal Informatie- en expertisecentrum Georganiseerde Criminaliteit (RIEC) GGD Hollands Midden Woningcorporatie Woonpartners Midden-Holland Jeugdbescherming west Stichting Jeugd- en jongerenwerk Midden-Holland Ondernemersvereniging Waddinxveen Industrieel Contact Waddinxveen Ondernemersvereniging Gouweplein Waddinxveen Koninklijke Horeca Nederland Stichting Kwadraad Stichting Halt Veiligheidshuis Hollands Midden Wijkplatforms gemeente Waddinxveen 11

12 Interne partners Gemeenteraad, portefeuillehouder(s), directie en managementteam; Afdeling Maatschappij op het gebied van sociale zaken, welzijn, jeugd, onderwijs, Sociaal Team, vergunningverlening, handhaving APV en bijzondere wetten en sociale- en fysieke veiligheid; Afdeling Publieksplein op het gebied van wijkregie, communicatie en frontoffice; Afdeling Ruimte op het gebied van verkeer, milieu, recreatie, ruimtelijke ordening, handhaving WABO en wijk- en buurtbeheer; 3.5 Flankerend beleid Er zijn verschillende beleidsontwikkelingen, zowel intern als extern, die nauw samenhangen met integrale veiligheid en die een directe samenhang hebben met het Beleidsplan Integrale Veiligheid Een aantal van deze flankerende beleidsstukken staan hieronder in willekeurige volgorde beschreven: Uitvoeringsprogramma Alcohol Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Wijkactieplannen Beleidsplan Jeugd en WMO Nota lokaalgezondheidsbeleid Mobiliteitsplan Waddinxveen Beleidsnota Externe Veiligheid Algemene Plaatselijke Verordening 2009 (APV) Integraal Handhavingsbeleid Regionaal Crisisplan Veiligheidsregio Hollands-Midden Regionaal Risicoprofiel Veiligheidsregio Hollands-Midden Regionaal Beleidsplan Veiligheidsregio Hollands-Midden Rapportages Bevolkingszorg VRHM 2015 Handboek Bevolkingszorg Parkeerbeleid juli 2014 Integraal Beheerplan Openbare Ruimte Regionaal Beleidsplan Eenheid Den Haag 2 In dit beleidsplan staan de processen en verantwoordelijkheden van de diverse hulpdiensten ten tijde van rampen en crises uitgeschreven. 12

13 4. Prioriteiten 4.1 Jeugdcriminaliteit: vroegsignalering en persoonsgerichte aanpak Inleiding Hier staan de individuele probleemjongeren centraal. Het gaat om jongeren met meerdere antecedenten veelplegers die in bepaalde opzichten de maatschappelijke aansluiting kunnen hebben verloren. Ze vormen de harde kern van overlastgevende jeugdgroepen en plegen verschillende vormen van criminaliteit. Soms is er sprake van een criminele jeugdgroep (zwaarste categorie in shortlistmethodiek), waarbij het Openbaar Ministerie (OM) een grote rol heeft. Signalen en zorgen over (individuele) jongeren moeten vroegtijdig een plek krijgen in de integrale samenwerking tussen veiligheids - en zorg/hulpverleningspartners. Visie De decentralisatie op het gebied van (jeugd)zorg en werk en inkomen hebben belangrijke taken naar de gemeente overgebracht. Naast veiligheid is nu ook de zorg een grote pijler binnen het veiligheids - en jeugdbeleid. Om jeugdcriminaliteit in de toekomst te voorkomen is het van belang om zorgen en signalen in een zo vroeg mogelijk stadium te herkennen en hierop te acteren. Het centraal stellen van een niet pluis gevoel bij professionals en het uitwerken van de mogelijkheden om deze signalen te uiten is hierbij onmisbaar. De aanpak van jeugdcriminaliteit is het meest effectief aan de voorkant, waarbij zorg-, veiligheids- en hulpverleningspartners proactief en preventief samenwerken in een persoonsgerichte aanpak. Wat zijn de hoofdlijnen van de aanpak van het thema in de planperiode ? Vroegsignalering Door de communicatie in het voorveld te verbeteren herkennen partners signalen eerder en kunnen zij hier eerder op acteren. Door structureel overleg, wordt er meer inzicht verkregen in het gemeenschappelijk belang en elkaars mogelijkheden om te acteren. Om signalen van basisschoolleerlingen eerder in beeld te krijgen en de informatievoorziening over actuele onderwerpen te verbeteren worden de lessen van jongerenwerk uitgebreid naar de basisscholen. Hierdoor zijn leerlingen beter op de hoogte over risico s en zijn er meer laagdrempelige mogelijkheden om hulp in te schakelen. Dit leidt tot het eerder herkennen en acteren op signalen, waarbij ook duidelijk wordt waar iemand om hulp kan vragen. Jeugd en veiligheid: Jeugdcriminaliteit, Jeugdoverlast, Jeugd en verslaving en Veilige leeromgeving Persoonsgerichte aanpak Wanneer uit de signalen blijkt dat er specifieke behoeften zijn van een individu, kan de persoonsgerichte aanpak uitkomst bieden. Hierbij wordt gekeken naar inzet op maat, waardoor de aanpak gericht is op een bepaald individu. Onderdelen hierbij zijn bijvoorbeeld correctie (strafrechtelijk), dagbesteding (opleiding/werk) en de hulpvraag. Er vindt in eerste instantie een overleg op lokaal niveau plaats, daarnaast is er een opschalingsmogelijkheid naar het focusoverleg van het Veiligheidshuis Hollands Midden. Integrale samenwerking Een goede samenwerking tussen de ketenpartners is vereist voor een juiste informatiedeling en het inzetten van een integrale aanpak. Het maken van heldere samenwerkingsafspraken en het verzorgen van een adequate informatie-uitwisseling draagt bij aan een sluitende ketenstructuur. Om een goede verbinding tussen veiligheids-, zorg- en hulpverleningspartners te bewerkstelligen en te behouden worden partijen als Halt, Centrum voor Jeugd en Gezin of het Sociaal Team betrokken. Door het creëren van een overzicht van alle partners en hun mogelijkheden ontstaat meer inzicht in de diverse mogelijkheden van de partners. 13

14 Wat is de kwalitatieve doelstelling/ambitie van de aanpak? We krijgen zicht op de dynamische leefomgeving van jongere of groepen, waardoor zorgwekkende signalen vroegtijdig opgemerkt worden en er vervolgens adequaat gehandeld wordt op deze signalen. Wat is doelstelling die we kunnen meten? indicator bron nulmeting Criminele jeugdgroep volgens BEKE methodiek (in aantallen) 3 Politie 1 (2015) streefwaarde Jeugd en veiligheid: Jeugdcriminaliteit, Jeugdoverlast, Jeugd en verslaving en Veilige leeromgeving 3 Met de BEKE methodiek worden problematische jeugdgroepen in beeld gebracht en onderverdeeld in hinderlijke, overlastgevende of criminele jeugdgroepen. Vanaf 2016 wordt de BEKE methodiek vervangen, gemeente Waddinxveen sluit aan bij de nieuwe werkwijze voor de definiëring van de jeugdgroepen zoals deze regionaal / landelijk wordt vastgesteld. 14

15 4.2 Zelforganisatie en samenwerkzaamheid Inleiding De samenleving van nu kent andere opvattingen over de verdeling van verantwoordelijkheid tussen inwoners en overheid, dan vroeger. Daar spelen wij op in door inwoners veel participatieruimte te geven. 4 Zelforganisatie is een vorm van sociaal ondernemen die tot doel heeft een sociale dynamiek te creëren die bijdraagt aan de continuïteit van de samenleving (burgerinitiatieven). Samenwerkzaamheid benadrukt het versterkende karakter die inwoners, overheid en professionele partners hebben door het benoemen van gezamenlijke ambities en daarin gezamenlijk op te trekken. Visie In Waddinxveen hecht men waarde aan zelforganisatie en samenwerkzaamheid onder inwoners. De gemeente en haar ketenpartners stellen zich dan ook faciliterend en ondersteunend op ten opzichte van burgerinitiatieven. Bij initiatieven van inwoners wordt er gekeken naar de mogelijkheden om initiatieven van inwoners te realiseren. Hierbij is het belangrijk dat er gedacht wordt in mogelijkheden in plaats van in onmogelijkheden. Wat zijn de hoofdlijnen van de aanpak van het thema in de planperiode ? Wijkkaart In Waddinxveen zijn verschillende organisaties actief die allen hun eigen activiteiten organiseren. Niet iedereen in Waddinxveen is op de hoogte van welke organisaties er actief zijn in de wijk en welke activiteiten er worden georganiseerd. Door een wijkkaart te ontwikkelen kan er meer inzicht gegeven worden in welke activiteiten er in een wijk georganiseerd worden. Stimuleren van burgerparticipatie binnen het veiligheidsdomein Op diverse vlakken probeert de gemeente burgerinitiatieven te stimuleren, te faciliteren en te ondersteunen. Zo ook binnen het veiligheidsdomein. Inwoners vormen de ogen en oren van de eigen leefomgeving. Inwoners weten vaak beter dan professionals wie er wel en niet in hun buurt thuishoren. Burgerparticipatie op het gebied van veiligheid kan dan ook worden gestimuleerd door actief gebruik te maken van deze signaleringsfunctie. Door de inzet van Burgernet, buurtpreventie en WhatsApp-groepen kunnen inwoners actief participeren binnen het veiligheidsdomein. Vrijwilligers ondersteunen In Waddinxveen zijn verschillende vrijwilligers die zich actief inzetten voor de Waddinxveense samenleving. De gemeente en haar partners waarderen de inzet van deze vrijwilligers en maken graag gebruik van hun diensten. Hierbij zijn we er ons van bewust dat onze verwachtingen hoog zijn en sommige vrijwilligers overbevraagd worden. Hiervoor zal aandacht zijn en in gezamenlijkheid zal er gestreefd worden naar het activeren van andere vrijwilligers. Verbinden van beleidsterreinen Veiligheid is het resultaat van een samenwerking tussen verschillende partijen. Zowel professionals als inwoners leveren daaraan hun bijdrage. Op het professionele vlak is het belangrijk dat de verschillende beleidsterreinen de verbinding met elkaar zoeken. Veiligheid raakt verschillende beleidsterreinen en een samenwerking tussen deze beleidsterreinen kan dan ook een positieve weerslag hebben op de veiligheid in Waddinxveen. Bij bijvoorbeeld een persoonsgerichte aanpak speelt er vaak naas t een veiligheidsvraagstuk ook een zorgaspect. Hiervoor is het belangrijk dat de lijnen tussen veiligheid en zorg kort zijn. Belangrijk voor korte lijntjes is dat er met regelmaat contact is tussen de verschillende beleidsterreinen en dat een ieder zich bewust is van zijn eigen verantwoordelijkheden met betrekking tot veiligheid. Veilige w oon- en leefomgeving: Zelforganisatie en samenw erkzaamheid, Sociale kw aliteit, Fysieke kw aliteit, Objectieve veiligheid en Subjectieve veiligheid 4 Collegeprogramma Waddinxveen

16 Wat is de kwalitatieve doelstelling/ambitie van de aanpak? In Waddinxveen worden burgerinitiatieven gestimuleerd, gefaciliteerd en ondersteund. Wat is doelstelling die we kunnen meten? indicator bron nulmeting Inwoners dat actief bijdraagt aan leefbaarheid (%) Veiligheidsmonitor (2015) (jaar) Nvt. 5 streefwaarde 2018 > 15 (2017) Veilige w oon- en leefomgeving: Zelforganisatie en samenw erkzaamheid, Sociale kw aliteit, Fysieke kw aliteit, Objectieve veiligheid en Subjectieve veiligheid 5 Deze indicator wordt voor het eerst gemeten in de Veiligheidsmonitor De Veiligheidsmonitor is een tweejaarlijks onderzoek onder inwoners die in 2015 en 2017 wordt afgenomen. 16

17 4.3 Ondermijnende criminaliteit: de basis op orde Inleiding Bij dit thema gaat het om vormen van georganiseerde criminaliteit die zich manifesteren in gemeenten en die in bepaalde mate gebruik (misbruik) maken van gemeentelijke voorzieningen en beschikkingen (waaronder vergunningen en aanbestedingen). Sprake kan zijn van verwevenheid van onder- en bovenwereld en van witwassen ook wel ondermijnende criminaliteit genoemd. Misdaadbranches die het betreft zijn bijvoorbeeld drugshandel, vastgoedfraude en mensenhandel. Visie Landelijk en regionaal is er veel aandacht voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit en dan vooral in de vorm van ondermijning: het benutten van faciliteiten van de overheid om criminele activiteiten te ontplooien. We willen als lokale overheid geen georganiseerde criminaliteit faciliteren en vinden dan ook dat barrières moeten worden opgeworpen. Hierbij moeten we gelijk optrekken met omliggende gemeenten om een zogenaamd waterbedeffect te voorkomen. De wens is om in 2018 een volwaardige partner te zijn in de aanpak van georganiseerde criminaliteit door snel en adequaat bestuurlijk optreden. Wat zijn de hoofdlijnen van de aanpak van het thema in de planperiode ? Juridisch instrumentarium wordt uitgebreid Het is belangrijk dat de gemeente haar juridisch instrumentarium op orde heeft op het gebied van motorclubs, illegale prostitutie en vervaardiging van drugs. Bij vaststelling van de beleidsregels op het gebied van toepassing BIBOB, Opiumwet, aanpak mensenhandel en aanpak hennepteelt bleek er behoefte te zijn aan aanvullende beleidsregels op het gebied van de Woningwet en de Gemeentewet. De instrumenten Victoria (artikel 174a Gemeentewet) en Victor (artikel 14 Woningwet en artikel 77 lid 1 sub 7 Onteigeningswet) zijn respectievelijk in 1997 en 2002 op verzoek van gemeenten ontwikkeld. Zij geven de burgemeester de mogelijkheid om overlastpanden te sluiten en om gesloten panden in beheer te geven of te nemen, of als laatste stap te onteigenen. Er worden beleidsregels op het gebied van de Wet Victoria en de Wet Victor opgesteld en vastgesteld. Regionaal handhavingsarrangement mensenhandel Samenwerking die de gemeentegrenzen overstijgt is van groot belang in de bestrijding van mensenhandel. In samenspraak met diverse ketenpartners (gemeenten, politie, openbaar ministerie) is in 2015 een regionaal handhavingsarrangement mensenhandel ontwikkeld. Dit handhavingsarrangement zorgt ervoor dat handhaving op het gebied van mensenhandel binnen de politie eenheid Den Haag eenduidig en consistent wordt uitgevoerd. Het handhavingsarrangement heeft tot doel: - de handhavingsactiviteiten van gemeente(n), politie en justitie op elkaar af te stemmen en zoveel mogelijk complementair te laten zijn; - dat geconstateerde overtredingen gevolgd worden door een reactie die qua intensiteit zo goed mogelijk aansluit bij de ernst van de overtreding; - kenbaar te maken aan de overtreder welke maatregel hij van de overheid kan verwachten na een overtreding. Het regionaal handhavingsarrangement mensenhandel wordt vastgesteld en er wordt aandacht besteed aan het vergroten van het bewustzijn van medewerkers van de gemeente in het herkennen van signalen door middel van een bewustwordingstraining. Integriteit en veiligheid: Ondermijnende criminaliteit, Polarisatie en radicalisering, Veilige publieke taak, Informatiebeveiliging en Ambtelijke en bestuurlijke integriteit Bewustwordingstraining signalen ondermijning Een bewustwordingstraining heeft als doel om personeel kennis te laten maken met criminele ontwikkelingen op het gebied van mensenhandel, illegale hennepteelt en witwassen en de daarbij waarneembare signalen. Naast het herkennen van die signalen zal de training ook aandacht geven aan het doorgeven van deze signalen. Deze cursus zal aangeboden worden aan de Buitgewoon Opsporingsambtenaren (BOA s) die regelmatig binnen onze gemeente ingezet worden als mogelijk ook aan de toezichthouders Bouw- en woningtoezicht van de Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH). 17

18 Lokaal overleg ondermijning Lokaal wordt het netwerk van interne en externe partners actief onderhouden om kenmerken van georganiseerde criminaliteit vroegtijdig te signaleren en om te voorkomen dat georganiseerde c riminaliteit zich kan vestigen. Binnen het samenwerkingsverband met het Regionaal Informatie- en expertisecentrum Georganiseerde Criminaliteit (RIEC) wordt relevante casuïstiek opgepakt binnen het Lokaal overleg ondermijning, waarbij alle beschikbare informatie ter beschikking wordt gesteld aan het RIEC. Dit lokaal overleg is ook een platform om te komen tot een gezamenlijke aanpak van locaties waar illegale activiteiten zich concentreren. Wat is de kwalitatieve doelstelling/ambitie van de aanpak? Het ongewild en onbewust faciliteren van criminele activiteiten door overheidsinstanties wordt voorkomen. Daarnaast voert de gemeente actief beleid op het voorkomen van georganiseerde drugshandel en drugsproductie, vastgoedfraude en mensenhandel. Wat is doelstelling die we kunnen meten? indicator bron nulmeting (jaar) streefwaarde 2018 Bestuurlijke rapportages 6 waarop door het bestuursorgaan een maatregel is genomen (%) Gemeente % Integriteit en veiligheid: Ondermijnende criminaliteit, Polarisatie en radicalisering, Veilige publieke taak, Informatiebeveiliging en Ambtelijke en bestuurlijke integriteit 6 In een bestuurlijke rapportage worden door een controle- of opsporingsdienst en het OM signalen, knelpunten en misstanden in de maatschappij benoemd. 18

19 5. Overige veiligheidsthema s 5.1. Sociale kwaliteit Inleiding De sociale kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op de intermenselijke relaties in een buurt: tussen inwoners en eventueel andere aanwezige personen. Belangrijke aspecten van de sociale kwaliteit zijn betrokkenheid van inwoners bij de buurt, de kwaliteit van sociale netwerken, de mate van informele sociale controle, e.d. De sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door verschijnselen als woonoverlast, burenoverlast, multi-probleemgezinnen /-huishoudens, overlast gerelateerd aan illegale bewoning, drank- en drugsoverlast, overlast van prostitutie en overlast van zwervers. Visie Om de gezamenlijke doelen van professionals te kunnen behalen is een heldere samenwerking nodig. Een aspect van een goede samenwerking is dat er helder gecommuniceerd wordt. De communicatie is een aspect dat zowel van belang is binnen de samenwerking, als naar buiten toe. Inwoners van Waddinxveen dienen op de hoogte te zijn van wat er speelt. Anderzijds dienen professionals ook op de hoogte te zijn van wat er speelt onder inwoners. Daarom is zichtbaarheid van professionals in de wijk een vereiste. De daarbij behorende visie luidt als volgt: In Waddinxveen is een heldere samenwerking/communicatie tussen professionals en inwoners. Wat zijn de hoofdlijnen van de aanpak van het thema in de planperiode ? Meer zichtbaar in de wijk Gemeenteambtenaren, collegeleden en raadsleden dienen zichtbaar te zijn in de wijk. Voor zowel medewerkers van de gemeente, als college- en raadsleden is het belangrijk om te weten wat er speelt in Waddinxveen. Daarnaast kan beleid niet enkel vanuit het gemeentehuis tot stand komen, maar dient integraal in overleg met partners en inwoners tot stand te komen. Hierbij is het van belang dat professionals meer op de hoogte zijn van de problematiek in de wijk. Er zijn meerdere opties om meer zichtbaar in de wijk aanwezig te zijn en om beter op de hoogte te zijn van de problematiek in de wijk. Eén van deze opties is om het college en de raad eens per kwartaal een rondje te laten maken in de wijk. Een andere mogelijkheid is om inwonersbijeenkomsten in de wijk te organiseren waarvoor het college en de raad uitgenodigd worden. Meer proactief contact kan onder meer gerealiseerd worden doordat professionals de straat op gaan en de inwoners te vragen naar zijn mening op diverse aspecten. Daarnaast verdient het betrekken van de wijkplatforms bij de totstandkoming van beleid de aandacht. Aandacht voor (integratie) kwetsbare inwoner, toekomstperspectieven, burenruzies Uit de veiligheidsanalyse blijkt dat er in de afgelopen periode een stijgend aantal meldingen is van overlast door verwarde personen en burenruzies. De meldingen overlast verwarde personen hebben veelal betrekking op bij de politie bekende personen. Er is een project gestart in de regio Alphen aan den Rijn Gouda en Leiden Bollenstreek om een integrale aanpak te organiseren rondom verwarde personen. Deze aanpak dient recht te doen aan het welzijn van de cliënt, maar ook rekening te houden met de belangen van betrokken partijen en partners. Veilige w oon- en leefomgeving: Zelforganisatie en samenw erkzaamheid, Sociale kw aliteit, Fysieke kw aliteit, Objectieve veiligheid en Subjectieve veiligheid De toename van het aantal burenruzies wordt toegeschreven aan diverse maatschappelijke ontwikkelingen. Door deze ontwikkelingen zijn diverse (kwetsbare) huishoudens onder druk komen te staan. Onder de kwetsbare inwoners vallen onder meer ouderen, vluchtelingen (subculturen), financieel zwakkeren en mensen met een beperking. Er dient aandacht te zijn en te blijven voor de dagbesteding en toekomstperspectieven van kwetsbare inwoners. Onder meer door hen ook te betrekken bij activiteiten die worden georganiseerd. Er zijn verschillende organisaties in Waddinxveen actief die bijvoorbeeld een koffie ochtend kunnen organiseren. Door ouderen hierbij te betrekken kan vereenzaming tegen worden gegaan. 19

20 Door kwetsbare groepen bij dergelijke activiteiten te betrekken kunnen sociale problemen worden tegengegaan. Betrekken (sport)verenigingen voor versterken sociale cohesie. In Waddinxveen zijn meerdere (sport)verenigingen en binnen deze verenigingen zijn veel actieve vrijwilligers. Echter zijn de verschillende verenigingen veelal intern gericht aan het werk. In de subsidieverlening kunnen afspraken gemaakt worden om (sport)verenigingen meer sociale initiatieven te laten opzetten. Deze sociale initiatieven kunnen wel verband houden met de kernactiviteit van de vereniging, maar dienen dan wel een breder publiek te bereiken dan alleen de eigen leden. Wat is de kwalitatieve doelstelling/ambitie van de aanpak? De sociale cohesie in wijken en buurten vergroten door het verbeteren van de communicatie tussen professionals en inwoners. Wat is doelstelling die we kunnen meten? indicator bron nulmeting (jaar) streefwaarde Sociale cohesie (schaalscore) Veiligheidsmonitor 6,1 (2013) 6,5 (2017) 2018 Veilige w oon- en leefomgeving: Zelforganisatie en samenw erkzaamheid, Sociale kw aliteit, Fysieke kw aliteit, Objectieve veiligheid en Subjectieve veiligheid 20

21 5.2. Fysieke kwaliteit Inleiding De fysieke kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op fysieke kenmerken van de woonomgeving: in het bijzonder de inrichting, het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Het gaat bij dit thema om de vraag: hoe staat de openbare ruimte erbij? Hoe prettig is het wonen in de buurt gegeven die fysieke kwaliteit? Aspecten zijn dan onderhoud van groen, aanpak zwerfvuil, verlichting van achterpaden e.d. Inbreuk op de fysieke kwaliteit maken onder meer vernielingen, graffiti, zwerfvuil en andere tekenen van verloedering. Visie De openbare ruimte speelt een belangrijke rol binnen (het gevoel van) veiligheid. De Broken window theory (Wilson & Kelling: 1982) stelt dat tekenen van vervuiling, leegstand en straatoverlast het startpunt zijn van verloedering. Dit zal uiteindelijk andere vormen van (ernstige) criminaliteit uitlokken. De inrichting van de openbare ruimte kan gevoelens van onveiligheid doen afnemen of juist versterken en kan verloedering in de hand werken. Bij de inrichting van de openbare ruimte dient de inrichting te voldoen aan het gewenste en het daadwerkelijke gebruik. Daarbij dient de inrichting ook onveiligheid en gevoelens van onveiligheid als gevolg van de inrichting van de openbare ruimte zoveel mogelijk weg te nemen. Wat zijn de hoofdlijnen van de aanpak van het thema in de planperiode ? Inrichting, onderhoud & opknappen speelvoorzieningen Bij de inrichting, het beheer en het onderhoud van de openbare ruimte wordt er ingespeeld op het gevoel van veiligheid. De inrichting van de openbare ruimte dient te voldoen aan het gewenste en het daadwerkelijke gebruik. Hierbij zal er rekening worden gehouden met de wensen en behoeften van inwoners. Zij zullen betrokken worden bij de herinrichting en het onderhoud van de openbare ruimte in hun leefomgeving. Door middel van bewonersavonden krijgen zij de mogelijkheid om met de gemeente mee te denken. Daarnaast maken we gebruik van de top drie belangrijkste buurproblemen uit de Veiligheidsmonitor om inzicht te verkrijgen in wat de buurtbewoners belangrijk vinden. Bij de ontwikkeling van nieuwbouw zal er aandacht blijven voor het groen en de speelvoorzieningen in de wijk. Groen en spelen zijn belangrijk voor de kwaliteit van de buurt. Hierbij zal gelet worden op onveilige aspecten in de buurt. Vanuit veiligheidsoverwegingen kan er besloten worden om de groenvoorziening in de wijk aan te passen of om een extra lantaarnpaal bij te plaatsen. Een ander aspect dat kan bijdragen aan een betere leefomgeving zijn de speelvoorzieningen in de buurt. Door speeltoestellen op tijd op te knappen kan dit zorgen voor een prettigere uitstraling. Zelforganisatie in de openbare ruimte Binnen Waddinxveen krijgen inwoners en ondernemers zelf de kans om te participeren in de eigen woon- en leefomgeving. Door het toepassen van het concept van zelfbeheer krijgen inwoners en ondernemers de mogelijkheid om de openbare ruimte in te richten, te beheren en te onderhouden. Dit kan leiden tot een kwaliteitsverhoging van de openbare ruimte. Het wijkplatform vervult een belangrijke rol binnen dit proces. Zij vormen de schakel tussen de gemeente en inwoners. Daarbij kunnen zij vanuit het wijkbudget ook de financiële middelen beschikbaar stellen om zelfbeheer te realiseren. De gemeente vervult hierin een faciliterende en ondersteunende rol in de initiële fase en maakt praktische afspraken over de samenwerking. Veilige w oon- en leefomgeving: Zelforganisatie en samenw erkzaamheid, Sociale kw aliteit, Fysieke kw aliteit, Objectieve veiligheid en Subjectieve veiligheid Openstellen van beschikbare accommodaties In Waddinxveen zijn verschillende accommodaties aanwezig die niet optimaal gebruikt worden. Op de momenten dat er geen verenigingsactiviteiten zijn, kunnen deze accommodaties opengesteld worden voor openbaar gebruik. Hiermee kan voorkomen worden dat speelplekken in de wijk worden gebruikt voor activiteiten die niet passen bij het gewenste en het daadwerkelijke gebruik. De accommodaties van bijvoorbeeld een voetbalvereniging zijn om diverse redenen soms meer geschikt om te voetballen dan een speelplek in de wijk. Hiermee kan voorkomen worden dat er onnodig overlast in de buurt ontstaat. 21