Desinfectie van flexibele endoscopen met lumen. Studiedag Verpleegkundigen Infectiebeheersing 19 maart 2018

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Desinfectie van flexibele endoscopen met lumen. Studiedag Verpleegkundigen Infectiebeheersing 19 maart 2018"

Silke Gerritsen
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Desinfectie van flexibele endoscopen met lumen Studiedag Verpleegkundigen Infectiebeheersing 19 maart 2018

2 Inhoud Situering Voorbereiding Gegevensverzameling Feedback en rapportage Inhoud beleidsrapport Vervolgtraject

3 Situering

4 Situering Sinds een aantal jaren bestaat toezicht door Zorginspectie op algemene ziekenhuizen grotendeels uit nalevingstoezicht. georganiseerd per zorgtraject (chirurgische patiënt, internistische patiënt, cardiologische patiënt ). de inspectie van een zorgtraject wordt voorafgegaan door de opmaak van een eisenkader door Zorg en Gezondheid in samenwerking met het werkveld.

5 Situering Bij opmaak eisenkader internistisch zorgtraject ( ): geen overeenstemming tussen beroepsgroepen m.b.t. het onderdeel desinfectie van flexibele endoscopen met lumen losgekoppeld van inspecties internistisch zorgtraject om deze inspecties niet nodeloos uit te stellen en om het daarmee gepaard gaande kwaliteitsproces dat is ingezet in de ziekenhuizen verder te kunnen zetten. Vraag aan Zorginspectie om rond desinfectie van flexibele endoscopen met lumen stand van zaken op te maken (dus geen inspectie) na afloop inspecties internistisch zorgtraject

6 Voorbereiding

7 Voorbereiding Doornemen richtlijnen (HGR, SFERD, WIP) Informatieve werkbezoeken in twee ziekenhuizen (2/2016): klein AZ met 1 campus / groot AZ met meerdere campussen Elektronische vragenlijst naar alle algemene, universitaire en categorale ziekenhuizen: 1e beeld i.f.v. verdere aanpak (2/2016) Uitwerken bevragingsmethodiek en bevragingsinstrumenten Regelmatig overleg over aanpak met kabinet, met Zorg en Gezondheid en met Zorgnet-Icuro

8 Gegevensverzameling

9 Gegevensverzameling Elektronische vragenlijst naar alle universitaire, algemene en categorale ziekenhuizen ingevuld voor alle campussen waar flexibele endoscopen met lumen gebruikt worden (99 campussen van 58 ziekenhuizen/exclusief poli s zonder specifieke erkenning) Antwerpen 27 Limburg 12 West-Vlaanderen 21 Oost-Vlaanderen 26 Vlaams-Brabant en Brussel 13 Totaal 99

10 Gegevensverzameling Elektronische vragenlijst (vervolg) aantal campussen waar bepaald type endoscopie gebeurt (met flexibele endoscopen)

11 Gegevensverzameling Elektronische vragenlijst (vervolg) Vaak zeer veel variatie in de processen op één campus Voorbeeld 1 Voorbeeld 2

12 Gegevensverzameling Plaatsbezoeken Alle campussen bezoeken was niet haalbaar met een redelijke inzet van middelen Representatieve/extrapoleerbare steekproef niet haalbaar (cfr. hoge variatie) Op de bezochte campussen niet haalbaar om alle processen te bekijken Keuze gemaakt om op basis van een aantal plaatsbezoeken een oplijsting te maken van risico s en goede praktijken die in het desinfectie-proces voorkomen, en na te gaan in hoeverre die gevat worden door het eisenkader

13 Plaatsbezoeken (vervolg) willekeurige steekproef van 12 campussen (mix van categoraal ziekenhuis, grote en kleine AZ, centrale en perifere campussen, universitair ziekenhuis) op de bezochte campussen alle processen bekeken m.b.t. gastroscopie, cystoscopie en bronchoscopie: komen op meeste campussen voor worden binnen de campus op veel verschillende locaties gebruikt worden door verschillende specialismen gebruikt centrale bevraging één vragenlijst per proces (= traject van één soort endoscoop die op een bepaalde locatie gebruikt wordt en vervolgens wordt gereinigd, gedesinfecteerd, gedroogd en bewaard) 49 ingevulde vragenlijsten met observatie door ziekenhuismedewerkers

14 Feedback en rapportage

15 Feedback en rapportage Plaatsbezoeken verschillende vormen van feedback: observator bij elke inspecteur tijdens plaatsbezoeken: (met onmiddellijke feedback) feedbackgesprek met verantwoordelijken op het einde van het bezoek geen individuele rapporten: geen inspectie, dus geen opvolging vaststellingen in functie van algemeen beeld in de praktijk niet herleidbaar tot niveau individueel ziekenhuis Beleidsrapport vaststellingen uit de praktijk, op basis van sectorbrede bevraging en op basis van plaatsbezoeken (weliswaar anoniem) aanbevelingen over aanpassingen eisenkader factoren die conformering met eisenkader en richtlijnen bemoeilijken

16 Inhoud beleidsrapport

17 Inhoud beleidsrapport opbouw 1. Terminologie, afkortingen en definities 2. Inleiding 3. Managementsamenvatting 4. Context (nalevingstoezicht, moeilijkheden m.b.t. eisenkader,.) 5. Methodiek en rapportage (sectorbrede bevraging, plaatsbezoeken, ) 6. Algemene gegevens (op basis van sectorbrede bevraging / plaatsbezoeken) 7. Onderzoek en voorreiniging 8. Manuele reiniging 9. Desinfectie 10. Drogen 11. Bewaren 12. Transport 13. Tracering 14. Overige

18 Inhoud beleidsrapport Hoofdstukken 7 14: per onderwerp telkens: eisenkader Vlaamse Overheid en richtlijnen (HGR, WIP, SFERD 3.0, SFERD 4.0) vaststellingen op basis van sectorbrede bevraging vaststellingen op basis van plaatsbezoeken reflecties

19 Inhoud beleidsrapport Veel knelpunten in de praktijk Voorreiniging direct na onderzoek: gebeurt niet systematisch + zinvolheid ervan wordt in vraag gesteld Manuele reiniging: bij 10 van de 49 processen geen manuele reiniging bij de helft van de processen geen geschikte spoelbak voorhanden bij slechts 20 processen een manuele lektest slechts 14 van de 49 processen voldoen aan de drie bovengenoemde voorwaarden op 9 van de 12 campussen voldeed geen enkel proces aan deze drie voorwaarden herbruikbare reinigingsborstels zijn niet zeldzaam, en worden tussendoor onvoldoende gereinigd wegwerpborstels worden vaak niet als single use gebruikt: vaak een halve of een hele dag lang, tot zelfs een week

20 Inhoud beleidsrapport Veel knelpunten in de praktijk (vervolg) Desinfectie: op 58 van de 99 campussen gebeurt nog manuele desinfectie; (op 3 campussen enkel manueel) bij de helft van de 49 processen onvoldoende scheiding rein / onrein bij de helft van de processen met machinale desinfectie geen validatie van de desinfectietoestellen Drogen (na machinale desinfectie) en bewaren: slechts 39 van de 99 campussen hadden droogkast opnieuw desinfecteren noodzakelijk indien niet gebruikt binnen de 4 uur, maar dit gebeurde slechts in de helft van de gevallen

21 Inhoud beleidsrapport Veel knelpunten in de praktijk (vervolg) Tracering (registratie): nergens volledig soms erg versnipperd, soms totaal niet Transport: in de helft van de gevallen niet conform de richtlijnen (aanduiding rein / onrein) Meermaals een gebrek aan kennis bij artsen en medewerkers vastgesteld

22 Inhoud beleidsrapport Veel verbeterpunten in eisenkader Belang en details van manuele reiniging onvoldoende beschreven spoeltafel (materiaal, afmetingen, reiniging) gebruik van reinigingsborstels samenstelling en verversing reinigingsoplossing Manuele en automatische lektest niet beschreven (in alle andere richtlijnen wel) Geen voorschriften voor inrichting desinfectieruimte indien geen scheiding rein / onrein Nood aan duidelijke normen rond validatie van desinfectoren Noodzaak aaneensluitend uitvoeren van bepaalde processtappen niet vermeld

23 Inhoud beleidsrapport Veel verbeterpunten in eisenkader (vervolg) Veel termen onvoldoende geoperationaliseerd (bv. machinale droging) Bepaalde goede praktijken staan niet in eisenkader (bv. bewaring in afgesloten bakken) Geen uitsluitsel over bepaalde nieuwere werkwijzen (bv. steriele hoesjes) Verwachtingen inzake transportbakken niet beschreven (bv. open of gesloten, reiniging tussendoor)

24 Inhoud beleidsrapport Veel verbeterpunten in eisenkader (vervolg) Te hoge verwachtingen m.b.t. registratie/tracering? Eisenkader niet van toepassing op flexibele endoscopen zonder lumen Voorwaarden inzake vorming niet opgenomen

25 Inhoud beleidsrapport Factoren die conformering met eisenkader / richtlijnen bemoeilijken Hoge kostprijs (aankoop en onderhoud toestellen, verbruiksgoederen, personeelskosten, bijkomende endoscopen) Ziekenhuis soms maar gedeeltelijke controle en zeggenschap over desinfectieproces (endoscopen soms eigendom van artsen, proces soms uitgevoerd door persoonlijke medewerkers van artsen) Voorlopig statuut van eisenkader en beperkte wetenschappelijke onderbouwing van richtlijnen (o.a. veel discussie rond 4u-regel) Gevoel van onrechtvaardigheid tegenover praktijk buiten ziekenhuizen

26 Vervolgtraject

27 Vervolgtraject Zorg en Gezondheid: initiatief tot herwerking eisenkader duidelijkheid voor sector betreffende verwachtingen, ook omwille van snel veranderende situatie op het werkveld (o.a. met oog op accreditatie) in overleg met stakeholders afstemming met HGR (Hoge GezondheidsRaad) Zorgnet-Icuro: overzicht van eisen en richtlijnen per onderdeel wordt aangevuld met eisen JCI/NIAZ Zorginspectie: ter beschikking stellen bevragingsinstrumenten via Zorgnet-Icuro, met duidelijke kadering

28 vragen?

Vergelijkbare documenten

Nieuwe Endoscopen Sterilisatie Afdeling

19 07 Nieuwe Endoscopen Sterilisatie Afdeling Het Agentschap Zorg en Gezondheid maakte op 19 juli 2017 de resultaten bekend van zijn inspectie-onderzoek naar de manier waarop de Vlaamse ziekenhuizen omspringen