SUID-AFRIKAANSE WYN OESVERSLAG 2018

Transcriptie

1 SUID-AFRIKAANSE WYN OESVERSLAG 2018 Groot uitdagings in die wingerd, groot verrassings in die kelder Saamgestel deur: Vinpro In samewerking met SAWIS (SA Wynbedryfinligting- en Stelsels) 5 Mei 2018

2 I BEDRYFSOORSIG SA WYNOES 2018: GROOT UITDAGINGS IN DIE WINGERD, GROOT VERRASSINGS IN DIE KELDER Wyndruifprodusente en kelders in Suid-Afrika is positief oor die gehalte van wyne uit die oes, ondanks uitdagende toestande wat tot een van die kleinste oeste in meer as ʼn dekade gelei het. Volgens die wynbedryfliggaam Vinpro is die 2018-oes, wat op ton sowat 15% kleiner is as in 2017, aanvanklik selfs laer geskat. Die 2018-seisoen was werklik uitdagend vanweë een van die ergste droogtes in 100 jaar, tesame met waterbeperkings en rypskade in sekere gebiede, sê Francois Viljoen, bestuurder van Vinpro se wingerdkundige konsultasiediens. Alle streke behalwe die Breedekloof het ʼn kleiner wyndruifoes aangeteken, en die Olifantsrivierstreek is die hardste getref weens ʼn watertoedeling van slegs 20% van die streek se normale toelaag uit die Clanwilliamdam. Bykomend tot die watertekorte het sommige wingerde in die Breedekloof-, Worcester- en Robertsonstreke in September en Oktober 2017 rypskade ondervind. Die Noord-Kaapstreek, wat nie watertekorte beleef het nie, se produksie was ook laer by wingerde wat swak herstel het van rypskade vroeër in die seisoen. Die droë weer regdeur die seisoen het die voordeel ingehou dat wingerde gesond was, en die meeste streke het min of geen plae en siektes aangeteken nie. Die Suid-Afrikaanse wynbedryf is reeds baie divers weens variasies in klimaat en terroir tussen die onderskeie streke. Dit was egter hierdie jaar selfs moeiliker om te veralgemeen, aangesien die toestande wesenlik sou verskil van een streek en selfs van een plaas tot die volgende, na gelang van toegang tot water, die prioritisering van ander gewasse op die plaas en hoe die wingerd die droogte hanteer het, sê Francois. Die aantal druiwetrosse het aanvanklik belofte ingehou, maar die korrels was heelwat kleiner as gewoonlik, wat die totale tonnemaat beïnvloed het. Kleiner korrels het gewoonlik goeie kleur en geurintensiteit en hierdie, tesame met koeler weer gedurende parstyd, het druk op wingerde verlig en gehalte bevorder, sê Francois. Ons is baie positief oor die gehalte van die druiwe uit die 2018-oes omdat dit een van die belangrikste aspekte is waarop ons as ʼn bedryf fokus, sê Siobhan Thompson, bestuurshoof van Wines of South Africa (Wosa). Die standaard van die wyne wat ons plaaslik en oorsee verkoop móét met die res van die wêreld se wyne meeding. Dit toon ware karakter, nie net van die gehalte van ons terroir nie, maar ook van ons wynmakers wat by uitdagende toestande van hierdie aard aanpas en dit oorkom om volhoubaar te bly, sê Siobhan. Ek haal my hoed af vir Suid-Afrikaanse wyndruifprodusente en wynmakers wat hul praktyke in die wingerd en kelder aangepas het om die effek van die watertekorte te buffer. Ons hoop van harte die 2018 winter breek die droogte en die wingerde herstel voldoende in die aanloop tot die 2019 wyndruifoes, sê Francois. 1

3 Suid-Afrika is die agste grootste wyndruifprodusent wêreldwyd en produseer nagenoeg 4% van die wêreld se wyn. Die wynbedryf dra R36 miljard by tot die land se bruto binnelandse produk (BBP) en verskaf werk aan nagenoeg mense. Totale oesgrootte Die 2018-wyndruifoes word op ton beraam, volgens Suid-Afrikaanse Wynbedryfinligting- en Stelsels (Sawis) aan die einde van April Dit is 15% laer as in Die 2018-wynoes sap en konsentraat vir nie-alkoholiese doeleindes, wyn vir brandewyn en distilleerwyn ingesluit sal na raming miljoen liter beloop, bereken teen ʼn gemiddelde verhaling van 777 liter per ton wyndruiwe. 2017/18 Groeiseisoen: In die na-oesperiode (April en Mei 2017) het heelwat streke se wingerde hul blare langer as gewoonlik gehou, wat voordelig was vir die opbou van reserwes vir die komende seisoen. Winter het in die meeste streke laat aangebreek, maar was koud genoeg om dormansie te breek. Dagtemperature was kenmerkend warmer en nagtemperature kouer as normaal weens die droë toestande. Alle streke het heelwat laer reënval ontvang, met die Olifantsrivier, Breedekloof, Paarl en Swartland wat minder as die helfte van hul langtermyn gemiddelde reënval aangeteken het, en die Klein Karoo slegs 20%. Wingerde het later begin bot weens koeler weer wat tot Augustus en September gestrek het. Onegalige blom en set was algemeen weens winderige toestande, koue periodes en reënval in die meeste areas, maar in Robertson was die set goed weens warm, droë weer en voldoende besproeiing gedurende blom. Sommige wyndruifprodusente in die Breedekloof, Worcester, Robertson en Noord-Kaap het in September en Oktober ryp ondervind, wat tot oesverliese gelei het. Na aanvanklike stadige lootgroei het wingerde spoed opgetel namate temperature na die einde van November begin styg het. Alhoewel Desember en Januarie warm was, met temperature naby 35 C, het die streke geen van die gewone hittegolwe beleef nie. Die res van die groeiseisoen en oes was merkbaar koeler as normaal. Teen die einde van Februarie het die nagte koeler begin raak, wat voordelig was vir kleur- en geurvorming in (veral rooi) kultivars wat later in die seisoen ryp word. Parstyd het in die meeste streke sewe tot 14 dae later as gewoonlik afgeskop en sommige wyndruifprodusente was steeds teen die einde van April nog besig om te pars. Die meeste kultivars is in hul gewone volgorde gepars, wat beteken het dat kelderspasie nie onder druk was nie. Weens die droë weer was wingerde gesond met beperkte voorkoms van plae, siektes of vrot. Wynpotensiaal: Verbruikers kan uitsien na ʼn paar baie goeie wyne uit die 2018-oes, sê Francois. Wynmakers is gelukkig met die algemene wyngehalte op hierdie stadium ondanks die uitdagende toestande vroeër in die seisoen en beperkte waterbronne. 2

4 Die droë, warm weer het gesonde druiwe en klein korrels met goeie intensiteit tot gevolg gehad. Groter variasie tussen nag- en dagtemperature gedurende die rypwordingsperiode het kleur- en geurvorming ʼn verdere hupstoot gegee ʼn teken van uitsonderlike gehalte wyne. van die streke: Breedekloof: Baie gesonde toestande en die feit dat nuwe Colombar- en Pinotageaanplantings begin dra het, het tot ʼn groter wyndruifoes bygedra. Klein Karoo: Hoewel ʼn kleiner oes gerealiseer is, sal die rooiwyne ʼn dieper kleur hê danksy kleiner korrels, en die witwyne het vars eienskappe. Noord-Kaap: Chenin Blanc-produksie het ietwat verhoog, maar Colombar, die grootste bydraende kultivar in die streek, is die meeste deur rypskade in sekere areas geaffekteer. Olifantsrivier: Die streek is die hardste deur watertekorte getref en ervaar die grootste oesafname. Paarl: Die aantal wyndruiftrosse is deur heelwat kleiner korrels getroef, wat tot ʼn laer opbrengs gelei het, spesifiek in droëlandwingerde. Robertson: ʼn Kleiner, maar baie belowende wyndruifoes ondanks rypskade in sekere areas. Stellenbosch: Ondanks besproeiingsuitdagings en ʼn kleiner oes, verwag wyndruifprodusente en wynmakers wonderlike wyne. Swartland: ʼn Onverwagse goeie jaar in terme van wyngehalte, ondanks ʼn kleiner oes weens waterstremming in hierdie droëlandstreek. Worcester: Een van die mees uitdagende seisoene nóg weens waterbeperkings en ryp, maar wyndruifprodusente en wynmakers was innoverend in die wingerd en kelder om goeie wyne te produseer. Besoek vir die volledige oesverslag per streek. Medianavrae: Wanda Augustyn Tel: E-pos: 3

5 II OORSIG OOR DIE STREKE BREEDEKLOOF Die Breedekloofstreek het in 2017/18 beslis een van die droogste groei- en rypwordingsperiodes ooit beleef, sê Leon Dippenaar, Vinpro-wingerdkundige vir dié streek. Ons het egter wel goeie ervaring opgedoen oor waterbesparing. Die 2018-wyndruifoes is groter as in 2017, die druiwe is gesond en die ontledings sien goed daaruit. Die kleur, geur en volheid van vanjaar se wyne is veral belowend. Produksietendense Die 2018-wyndruifoes is groter as aanvanklik verwag, deels vanweë goeie produksie by die laat rooi kultivars en die feit dat dit ʼn uiters gesonde jaar was. Die streek se Chenin Blanc-druiwe het baie goed presteer, wat Leon aan minimale vrot en nuwe aanplantings toeskryf. Heelwat nuwe Colombar- en Pinotage-aanplantings het ook vanjaar in drag gekom, wat ʼn positiewe effek op die oes gehad het. Klimaats- en wingerdkundige tendense Wingerde se lowers was in die na-oesperiode van 2017 gesond en die blare het besonders lank aan die stokke bly hang, wat beteken dat hulle oor die algemeen genoegsame tyd gehad het om goeie styselreserwes op te bou. Daar was egter ʼn paar uitsonderings, onder andere Pinotage-wingerde waarvan die lowers nie ten volle herstel het in die na-oesperiode nie. Die effek van rolbladvirus op kultivars Cabernet Sauvignon wat laat ryp word, was minder prominent in die na-oesperiode vanjaar en daar het relatief min siektes in die na-oesperiode voorgekom. Die begin van die winter was een van die droogste ooit met slegs 12.2 mm reënval by die Du Toitskloof-weerstasie gemeet in April en 1.5 mm in Mei. Die meeste reënval, mm, is in Junie gemeet. Die streek het egter steeds slegs die helfte van die gemiddelde langtermyn reënval in die streek ontvang. Van April tot Augustus is slegs mm reënval by Du Toitskloof-kelder aangeteken. Soortgelyk aan 2016, was die sneeuval ook heelwat minder in Koue dagtemperature in Augustus het veroorsaak dat die wingerde oor die algemeen aanvanklik stadig gebot en gegroei het. Die bot en aanvanklike groei was egter egalig. Wingerdgroei is aangehelp deur relatief warmer weer vanaf middel September, en die wingerde het ongeveer ʼn week later as normaal begin bot. Die blomperiode is gekenmerk deur onegalige set. Hierdie onegaligheid was kenmerkend van die hele seisoen en het beide onegalige deurslaan en rypwording meegebring. Bykans geen reën het in die groeiseisoen vanaf middel November tot en met einde Januarie voorgekom nie. Die gemiddelde temperature was opvallend koeler as die vorige seisoen ʼn tendens wat verlede jaar ook opgemerk is. Die aandtemperature was veral merkbaar koeler. Buiten twee tot drie uitermatige warm dae was die rypwordingstyd ook koeler as normaal en baie droog. Die wingerde het aanvanklik sowat tien dae later as in 2017 begin ryp word. 4

6 Die vroeë kultivars het oor die algemeen nie probleme met rypwording gehad nie maar van die later kultivars het gesukkel om optimaal ryp te raak. Bykans geen siektes het vanjaar voorgekom danksy die droë weerstoestande nie. Witroesen botritisinfeksies het slegs in uitsonderlike gevalle voorgekom. In Oktober 2017 het dit in sekere dele van die streek geryp, wat wel skade aangerig het, maar heelwat minder as na die voorkoms van ryp dieselfde tyd in Die wingerde het in die algemeen goed gegroei, met geen oormatige of geil groei nie. Hoewel watervoorrade beperk was, was dit genoeg vir die meerderheid wingerde om hul oeste voldoende ryp te maak en vir produsente om selfs ʼn na-oesbesproeiing te doen. Druif- en wyngehalte Die geure van die Sauvignon Blanc-wyne lyk op hierdie stadium baie belowend en die kleur van die rooiwyne lyk baie goed, sê Leon. Die vaste suurvlakke het oor die algemeen beter daaruit gesien as die vorige twee oesjare. Leon Dippenaar, , KLEIN KAROO In die Klein Karoo was wingerde gesond ondanks groot druk wat beperkte waterbronne op besproeiing geplaas het. Volgens Hennie Visser, Vinpro-wingerdkundige vir die streek is die oes kleiner, maar die wyne uit hierdie streek gaan op hierdie stadium beïndruk. Produksietendense Die 2018-oes is heelwat kleiner as die vorige jaar. Die voortslepende droogte en onvoldoende besproeiingswater het klein lowers en klein wyndruifkorrels tot gevolg gehad. Klimaats- en wingerdkundige tendense Die wingerde se blare het gedurende die na-oesperiode langer as normaal gehang weens ʼn laer voorkoms van witroes en donsskimmel. Die wingerde het dus goeie reserwes opgebou. Droë weerstoestande het in die herfs voortgeduur en die winter het laat aangebreek. Die dagtemperature was deurgaans warmer en die nagtemperature laer weens die droë weer. Die winter was koud genoeg om dormansie op te hef, maar slegs 20% van die normale winterreënval het voorgekom. Die wingerde het later as normaal, maar baie egalig gebot. Die droë weer het in die lente voortgeduur en minder as 80% van die normale reën het in die lente voorgekom. Maksimumtemperature gedurende die somer was nie buitengewoon hoog nie, maar Maart was heelwat koeler as normaal met laer as normale nagtemperature. Die druiwe was oor die algemeen later ryp as normaal. Daar was uitsonderings waar druiwe noodgedwonge verminder moes word vanweë onvoldoende besproeiingswater. Siektedruk was baie laag weens die lae reënval, met veral ʼn lae voorkoms van donsskimmel, botritisvrot en witroes. Ryp- en haelskade in September het ʼn negatiewe effek op die opbrengs 5

7 in sekere dele van die streek gehad. Suurvrot het veral by druiwe voorgekom wat haelskade opgedoen het en van die laat Chenin Blanc-druiwe. Produsente se grootste uitdaging was om beperkte watervoorrade oordeelkundig te bestuur en tussen die verskillende gewasse te verdeel. Wingerde se groeikrag was laer en korrels was merkbaar kleiner weens die besproeiingstekorte. Druif-en wyngehalte Die rooiwyne is vanjaar heelwat donkerder weens die kleiner korrels en die witwyne is vars met mooi geure, sê Hennie. Die wyngehalte lyk op hierdie stadium baie belowend. Kelders het nie groot kelderdruk ondervind nie weens die kleiner oes. Sommige kelders het laer verhalings gerapporteer weens die kleiner korrels. Die sure is oor die algemeen laer, met hoër ph-vlakke. Hennie Visser, , NOORD-KAAP Die Oranjerivierstreek, nou bekend as die Noord-Kaapstreek, het wel nie watertekorte beleef soos die res van die wynbedryf nie, maar het steeds ʼn heelwat kleiner wyndruifoes gerealiseer weens swak herstel van rypskade en uitkappings, sê Henning Burger, wingerdkundige by Oranjerivier Kelders. Produksietendense Die 2018-wyndruifoes in die streek is heelwat kleiner weens uitkappings van wyndruifwingerde, skade weens ryp in September 2017 en laer opbrengste. Die Laer-Oranjeriviergebied se damvlakke lyk goed en geen waterbeperkings was van toepassing gedurende die of 2018-seisoene nie, sê Henning. Die totale Chenin Blanc-oes was effens hoër as verlede jaar, maar Colombar, wat ʼn groot deel van die streek se totale kultivarsamestelling opneem, se wyndruifoes het aansienlik gekrimp weens rypskade in die oostelike gebiede van die streek. Rooi wyndruifkultivars het ook gemiddeld kleiner opbrengste gelewer. Die tafel- en droogdruifkultivars Sultana en Merbein Seedless het goed presteer met hoër gemiddelde produksies as in Klimaats- en wingerdkundige tendense Na ʼn baie nat 2017-parsseisoen was die na-oesperiode warm en droog met feitlik geen reën nie. Daarom was die wingerde gesond, met slegs witroes wat by sekere, meer vatbare kultivars voorgekom het waar onvoldoende spuitprogramme gevolg is. Omdat temperature gematig was in Mei, sonder die voorkoms van ryp, het die wingerde hul blare lank gehou. Die eerste temperature onder vriespunt het in die tweede week van Junie voorgekom met gepaardgaande wydverspreide ryp. Produsente het eers vanaf middel Junie begin om wingerde te snoei en finale vleg, of terugknip uitgestel tot Julie. 6

8 Die wingerde het teen einde Junie op ʼn gemiddeld van 200 koue-eenhede gestaan; effens hoër as dieselfde tyd die vorige seisoen. Julie was egter behoorlik koud, met heelwat laer gemiddelde dag- en nagtemperature as in Junie. In die derde week van Julie het die nagtemperature elke nag tot onder -5ºC gedaal. Gereelde ryp het voorgekom en koueeenhede het teen einde Augustus op 295 gestaan, effens minder as dieselfde tyd die vorige jaar. Bot het minstens tien dae later plaasgevind as die vorige jaar. Onegalige bot en simptome van groeistilstand is veral op Chenin Blanc en sekere Sultana-blokke waargeneem. Die grootste deel van September was lekker warm, wat gelei het tot vinnige uitbot en lootgroei. Die oggend van 28 September het ʼn sterk kouefront tot wydverspreide rypskade aanleiding gegee, veral in die Groblershoop- en Grootdrinkgebied, met beperkte skade in die ander areas. Die eerste wyndruiwe is middel Januarie 2018 ontvang, sewe tot tien dae later as in Geen reën het in die seisoen voorgekom nie, wat gesonde, siektevrye wingerde met sterk groeikrag tot gevolg gehad het. November was redelik matig, maar Desember was uiters warm, met hittegolftoestande, wat hiertoe bygedra het. In Januarie 2018 kon gesien word dat wingerde wat rypskade in September 2017 opgedoen het swakker as verwag herstel het. Druif- en wyngehalte Wyngehalte is deurgaans goed en die sapverhalings was ongeveer dieselfde as in 2017, sê Henning. Die gemiddelde ph s was wel aansienlik laer en die sure hoër as in Henning Burger, , henning@owk.co.za OLIFANTSRIVIER Die Olifantsrivierstreek het die grootste afname in die wyndruifoes van al die streke ondervind, weens die feit dat slegs 20% van die normale waterkwota aan wyndruifprodusente beskikbaar gestel is, sê Gert Engelbrecht, Vinpro-wingerdkundige vir die Olifantsrivier. Met feitlik geen water beskikbaar in die na-oesperiode nie, sal die effek van die droogte beslis ʼn effek op die en 2020-opbrengste hê. Produksietendense Beide rooi en wit wyndruifkultivars het oor die algemeen merkbaar kleiner oeste gerealiseer, maar daar word tussen die kultivars onderskei. Die Hanepoot-, Shiraz- en Merlot-produksies het veral wesenlik afgeneem teenoor 2017, deels vanweë ʼn afname in die aanplanting van hierdie kultivars. Hoewel die opbrengste van Pinotage en Sauvignon Blanc ook baie afgeneem het, is hierdie die enigste kultivars wat minder afgeneem het as die algehele gemiddelde afname vir die streek. Beide hierdie kultivars word vroeg ryp, en die wingerde is jonger. 7

9 Klimaats- en wingerdkundige tendense Die droogte wat die streek die afgelope paar jaar beleef het, het selfs vererger gedurende die 2018-wyndruifseisoen. Nie net was die na-oesperiode baie droog nie, maar dit was ook bogemiddeld warm. Blaarval was baie deurmekaar. Sommige wingerde het blare vroeg afgegooi en weer begin bot weens die droogte en waterstremming. Heelwat wingerde se blare het verbruin, maar eers in Junie geval vanweë warm toestande in April en Mei. Die herbot van wingerde was ʼn algemene verskynsel in Die warm weer in Mei het daartoe gelei dat winter laat aangebreek het. Junie, Julie en Augustus se nagtemperature was laer as normaal. Die opbou van koue-eenhede het dus laat begin, maar vinnig opgevang en bogemiddeld geëindig. Die Olifantsrivierstreek se totale reënval gedurende die seisoen was 50 mm teenoor die langtermyngemiddeld van 150 mm. Die opvanggebied van die Clanwilliamdam het dieselfde tendens beleef en die dam het in September ʼn maksimum kapasiteit van net bo 40% behaal. Die koeler toestande in Augustus en September het daartoe gelei dat wingerde laat gebot het. Die uitbot was oor die algemeen goed en egalig by wingerde wat genoeg reserwes kon opbou. Daar was egter heelwat wingerde wat baie onegalig gebot het, met kolle wat werklik laat ontwikkel het weens swak groei en gevolglike gebrekkige reserwe-opbou die vorige seisoen. Die effek van die vorige droë seisoene is besig om nou die streek se wingerde te beïnvloed. Dit was egter nog nie so prominent gedurende blom en set nie, en dié groeifase van die wingerd het grotendeels glad verloop. Kouefronte in Oktober het wel die set van sekere wingerde negatief beïnvloed. Die weer was meestal koeler as normaal gedurende die groeiseisoen, met die uitsondering van effens warmer nagte in Januarie en ʼn intense hittegolf wat die streek begin Desember getref het. Parstyd het later as in 2017 afgeskop en tot twee weke vroeër as normaal geëindig. Die volgorde van innames was ook deurmekaar tussen kultivars weens die droogte. Die droë toestande het enige ernstige siektes afgeweer. Witluisbeheer bly steeds ʼn prioriteit wat plae betref, en het weer vanjaar wyd voorgekom. Die swak stand van die Clanwilliamdam het die seisoen dikteer en die beperkte waterbronne het tot verlaagde groeikrag, kleiner lower en aansienlik ligter opbrengste gelei. Die hittegolf in Desember was die keerpunt in die seisoen, waarna wingerde erg onder waterstremming gebuk gegaan het soos wat daar nie genoeg water beskikbaar was om tekorte aan te vul nie. Die kanaal wat water aan die streek voorsien het begin Maart vir die laaste keer geloop; daar was dus geen water vir voldoende na-oesbesproeiing en -bemesting nie. Druif- en wyngehalte Met die lae siektedruk was die druiwe oor die algemeen baie gesond met gevalle van laat witroes plek-plek, sê Gert. Die vogstremming weens die droogte en groter sonligblootstelling waaraan druiwe onderworpe was, lei tot definitiewe stylverskille in die wyne. Oor die algemeen sien ons 8

10 minder vrug by die witwyne, en die Sauvignon Blanc het ʼn merkbaar minder groen -karakter. Aan die rooi kant lyk die kleur en konsentrasie baie goed, sê Gert. Die sapverhaling was ook minder by die wit kultivars. Gert Engelbrecht, , PAARL Ondanks ʼn belowende aantal wyndruiftrosse in die Paarlstreek was die korrels klein weens die droogte, wat ʼn heelwat laer wyndruifoes meegebring het. Wyngehalte lyk egter baie goed, sê Hanno van Schalkwyk, Vinpro-wingerdkundige vir die streek, wat Paarl, Franschhoek, Wellington en Tulbagh insluit. Die oesjaar sal onthou word vir ʼn koeler lente en voorsomer, met ʼn skielike swaai na ʼn baie warm en droë rypwordingstyd. Kultivars het op tyd ryp geword en kelders was nooit onder druk weens gelyktydige innames nie. Produksietendense Die voortgesette droogtetoestande het tot kleiner korrels aanleiding gegee, en heelwat produsente het gerapporteer dat vragte lig was. Chenin Blanc-wingerde wat tydens deurslaan en daarna onder stres was, het veral klein korrels en oeste opgelewer. Die Merlotopbrengs was weens los trosse ook baie laer. Klimaats- en wingerdkundige tendense Die na-oesperiode was uiters warm en droog en baie min produsente kon na-oesbesproeiing toedien. Ondanks die droë toestande, was dit ook baie warm, wat daartoe gelei het dat blare redelik lank bly sit en op die normale tyd geval het. Omdat die winterreën laat begin val het, is dekgewasse (waar dit wel die geval was) laat gesaai. Goeie reën en koue het in Junie voorgekom, wat genoegsaam was om aan die wingerd se behoeftes te voldoen. Die reënval in Julie en Augustus was baie laag, en die totale reënval slegs die helfte van die langtermyngemiddeld vir die Paarlstreek. Aan die begin van die nuwe groeiseisoen was die groot opgaar- en plaasdamme in totaal heelwat leër as dieselfde tyd die vorige seisoen. Die stand van dekgewasse was oor die algemeen swak en weens die droogte is dit in baie gevalle voor bot doodgespuit. Die vroeë lente is gekenmerk deur relatief koel periodes en die nagtemperature was veral laag. Chardonnay-wingerde wat met rusbrekende middels behandel is, het teen einde Augustus begin bot en die bot was baie mooi egalig. Wingerde wat nie behandel is nie, het n week tot tien dae later as die vorige seisoen gebot. Heelwat Shiraz- en sommige Cabernet Sauvignon-blokke het effe onegalig gebot. Weens die koeler toestande het die kultivars oor n redelike lang periode gebot. Teen die einde van September het die wingerde vinniger begin groei. Oktober en November is deur bogemiddelde reënval en betreklike koel toestande gekenmerk. Set was oor die algemeen goed, behalwe Merlot, wat losser trosse opgelewer het. Cabernet Sauvignon en Merlot het in baie gevalle ongelyke korrel- en trosontwikkeling ondergaan. Trosgetalle en vrugbaarheid was egter oor die algemeen baie goed. 9

11 Na die aanvanklike stadige lootgroei, het dit in November en Desember spoed opgetel en was die lowers groot genoeg om die druiwe ryp te maak. Die lootgroei het veral skielik toegeneem na donderweer in November. Parstyd het aanvanklik bietjie later en redelik traag begin, maar hittegolwe in Januarie en Februarie, tesame met ʼn tekort aan water, het rypwording versnel. Vanaf middel Maart het temperature gedaal en die nagte het afgekoel. Dit het veroorsaak dat van die laat kultivars stadiger ryp geword het. Witroes is plek-plek waargeneem en witluisuitbrake was n groter probleem vanaf begin Januarie. Vroeë haelskade het sporadies in wingerde in die Perdeberg, Noorder-Paarl en Drakenstein areas voorgekom. Brakkolle het weens die droogte al hoe meer prominent begin uitslaan in wingerde. Na die hittegolwe in parstyd het relatief min sonbrand voorgekom, aangesien die druiwe tydens die nagte kon herstel en oor die algemeen het produsente weens die droogte beter gesuier wat ook gehelp het om die druifdoppe meer gewoond aan die son te maak. Watervoorrade was onder groot druk en streng waterbeperkings het gegeld. Produsente het slegs 40% van hul gewone watertoekenning ontvang, en die beskikbaarheid van water uit die Bergrivier-skema is teen die einde van Januarie gestaak. Druif- en wyngehalte Verbruikers kan baie goeie gehalte wyne uit die Paarlstreek verwag, met Chardonnay, Chenin Blanc, Pinotage en Shiraz wat op hierdie stadium potensiaal inhou, sê Hanno. Druifontledings was aan die begin van die pars baie goed, maar die ph s het in die tweede helfte van die pars verhoog. Titreerbare sure was effens laer vanweë appelsure wat vroeg reeds gemetaboliseer is. Kleurontwikkeling was goed, hoewel kultivars wat laat deurgeslaan het en wat onder waterstres was, in sommige gevalle lank geneem het om die kleurontwikkelingsproses volledig te voltooi. Sommige Cabernet Sauvignon-, Shiraz- en veral Merlot-trosse het oneweredig ontwikkel. In baie het druiwe by laer suikerkonsentrasies ryp geword. Die wit kultivars se sapverhalings was veral laer as normaal. Hanno van Schalkwyk, , hanno@vinpro.co.za ROBERTSON Ondanks rypskade en ʼn voortslepende droogte het die Robertsonstreek ʼn kleiner, maar verbasend goeie oesjaar beleef, met belowende wyne wat op verbruikers wag, sê Hennie Visser, Vinpro-wingerdkundige vir dié streek. Die 2018-seisoen was baie warm, met min water beskikbaar vir besproeiing. 10

12 Produksietendense Na ʼn rekordoes in 2017, het die Robertsonstreek in 2018 een van die kleinste wyndruifoeste in die afgelope paar jaar gepars. Die seisoen wat uitermatig droog, wat daarvoor gesorg het dat die wingerde gesond was, met byna geen verliese weens vrot of donsskimmel nie. Die kleiner oes kan grootliks toegeskryf word aan rypskade, ʼn afname in die wingerdstand soos wat meer wingerde uitgekap as aangeplant word, asook ʼn beperking op die beskikbaarheid van besproeiingswater. Sauvignon Blanc en Wit Muskadel se opbrengste was goed, maar Chenin Blanc en Chardonnay het heelwat kleiner oeste opgelewer. Die rooi kultivars se produksies was ook laer as die vorige jaar, maar hoër as wat aanvanklik verwag is. Klimaats- en wingerdkundige tendense Na die 2017-oes het die wingerde se blare langer as normaalweg aan die stokke gebly en die wingerde se lowers het verbasend goed vertoon laat in die seisoen. Dit kan toegeskryf word aan die lae witroes- en donsskimmel-siektedruk, asook droë weerstoestande wat vanaf die vorige somer tot die 2017-winter voortgeduur het. Dit het tot goeie reserwe-opbouing gelei. Robertson het slegs 70% van die normale winterreën ontvang. Die wintermaande het heelwat hoër maksimumtemperature as die langtermyn beleef, maar die minimumtemperature was weer heelwat laer. Ryp was ook meer algemeen as normaal, weens die droë omgewingstoestande. Die winterkoue was voldoende om dormansie op te hef. Wingerde het sewe tot tien dae later as normaal gebot. Bot was oor die algemeen egalig danksy goeie reserwes en voldoende koue. In gevalle waar daar nie voldoende in die naoesperiode besproei kon word nie en blare vroeg geval het, het wingerde egter onegalig gebot weens laer reserwevlakke. Die Robertsonvallei het ʼn normale lente beleef met effense hoër reënval as die langtermyn. Aanvanklike lootgroei was goed en egalig, maar het afgeneem en vroeg gaan staan as gevolg van winderige toestande, koue nagte en minder beskikbare besproeiingswater. Die maksimumtemperature was hoër as die langtermyn en die minimumtemperature laer. Daar was dus ʼn groter verskil tussen die dag- en nagtemperature. Die somer was weer uiters droog met slegs sowat 40% van die normale reënval wat voorgekom het. Die somertemperature was ook deurgaans hoër as die langtermyn. Set was oor die algemeen goed en beter as die vorige jaar, veral by kultivars wat geneig is tot swak set soos Ruby Cabernet. Die goeie set kan toegeskryf word aan die warm, droë weer en voldoende watervoorsiening in die periode rondom blom. Ondanks hoër maksimumtemperature het geen hittegolwe voorgekom nie, maar die groei het vroeg gaan staan en korrels was ooglopend kleiner. Pars het baie glad verloop danksy min reëndae. Wyndruiwe in die streek het oor die algemeen tien tot 14 dae later as normaal ryp geword. Kultivars het ook soms deurmekaar ryp geword, onder andere Cabernet Sauvignon wat voor Shiraz ryp was. Die siektedruk was baie laag danksy die lae reënval. Geen donsskimmel het in die groeiseisoen voorgekom nie. Daar was wel witroes- en donsskimmelinfeksies later in die seisoen. 11

13 Botritisvrot en suurvrot het in Januarie plek-plek voorgekom, veral by Chenin Blanc en Sauvignon Blanc, maar het vinnig uitgedroog. Vrot later in die seisoen was nie problematies nie weens die droë weer. Witluisuitbrake was meer algemeen as normaal. Wilde diere soos bokke, hase en bobbejane het baie probleme veroorsaak, wat toegeskryf kan word aan die droë seisoen en natuurlike veld wat baie droog was. Wydverspreide rypskade is na die voorkoms van ryp in Oktober gerapporteer. Waterbeperkings en lae damvlakke het die meeste produsente baie onder druk geplaas ten opsigte van besproeiingskedulering. Die wingerde het egter die warmer temperature tesame met beperkte besproeiingswater goed hanteer en daar was verbasend min sonbrand op die druiwe. Die waterbehoefte van die wingerde was ook baie hoog weens die warmer weer, wat verdere druk op die beperkte watervoorrade geplaas het. Druif-en wyngehalte Ons sien uit na goeie wyne uit die 2018-oes. Die kleur van veral die rooiwyne is uitstekend danksy die kleiner korrels en groter variasie tussen dag- en nagtemperature, sê Hennie. Die ph-vlakke was hoog en die sure laag weens die warm weer en watertekorte. Danksy die kleiner en laat oes kon kelders die druiwe op tyd inneem en goed verwerk, omdat spasie en fasiliteite nie so onder druk was soos normaal nie. Laer sapverhalings en hoër prutpersentasies word verwag as gevolg van die kleiner korrels. Hennie Visser, , STELLENBOSCH Wyndruifprodusente en kelders in die Stellenbosch-streek se vernuf is beslis vanjaar tot die uiterste beproef deur die gevolge van uiters warm en droë klimaatstoestande. ʼn Kleiner oes is afgehaal, en sekere kultivars vertoon mooi, sê Conrad Schutte, Vinpro-wingerdkundige vir die Stellenbosch-streek. Die streek sluit Stellenbosch, Durbanville, Constantia en dele van die Kaap Suidkus in. Buitengewoon ongelyke lootgroei en rypwording het produsente se kennis en bestuursinsette om teen optimale rypheidvlakke te pars, en wynmakers se vermoë om die druiwe in die kelder reg te hanteer, tot die uiterste getoets. Koel nagtemperature en sporadiese ligte reënbuie het die uitdagende toestande in ʼn mate beredder. Produksietendense Die Stellenbosch-streek se wingerde het oor die algemeen goeie trosgetalle gehad, maar die trosse was ligter as normaal, met minder en kleiner korrels per tros weens die droogtetoestande en watertekorte. Dit het tot ʼn kleiner wyndruifoes as in 2017 aanleiding gegee. Chardonnay het veral heelwat laer produksies behaal. Daar was wel uitsonderings in die streek waar wingerde op goeie gronde gevestig was en produsente genoegsame water in besproeiingsdamme kon opgaar. 12

14 Klimaats- en wingerdkundige tendense Blaarval het in die na-oesperiode vroeër as normaal plaasgevind weens ʼn tekort aan besproeiingswater. Die gronde was ook droog, wat saadbedvoorbereiding vir die aanplanting van dekgewasse belemmer het. Die dekgewasstand het deur die verloop van die seisoen swak vertoon. Ondanks ʼn toename in koue-eenhede in Mei en Junie, het heelwat produsente steeds van rusbreekmiddels gebruik gemaak ʼn besluit gedrewe deur ʼn gebrek aan water vir naoesbesproeiing. Die wintermaande het eers later begin afkoel, met hoër as normale gemiddelde temperature. Die streek het slegs 80% van die verwagte winterreënval ontvang. ʼn Warmer lente het veroorsaak dat vroeër kultivars soos Pinotage en Chardonnay vinnig en gelyk uitgebot het. Die tempo van lootgroei het heelwat gewissel in reaksie op temperatuurskommelinge, en sommige kultivars het vinniger suieraksies benodig. Bogemiddelde reënval gedurende die blom- en setperiode het veral die set van Cabernet Sauvignon negatief geaffekteer, en tot baie ongelykheid tussen korrels en trosse aanleiding gegee. Hierdie reën, tesame met hoë temperature en donderweer in die middel van die groeiseisoen, het vinnige lootgroei veroorsaak, wat produsente genoop het om baie meer intensiewe lowerbestuur toe te pas. Gedurende die rypwordingstyd was nagtemperature koeler was as normaal, wat goeie kleur en geurvorming meegebring het. Parstyd het ietwat later as normaal begin, maar het begin spoed optel in Februarie danksy bogemiddeld warm dae en kommer van produsente dat wingerdblokke vroeër gepars moet word weens die beperkte hoeveelheid besproeiingswater. Hierdie tendens is later in die parsseisoen verander deur ligte reënbuie en koel nagtemperature. Warm temperature in Desember en Januarie het aanleiding gegee tot groot witluisuitbrake en addisionele beheeraksies was nodig. Twee haelbuie een voor deurslaan in die Bottelary- en Simonsberg-areas, en die ander een na deurslaan in die Elgin-area het sporadiese skade aangerig. Besproeiingskedulering was onder geweldige druk. Die Theewaterskloof-waterskema se watertoedeling is tot slegs 40% in November tot 32.5% in Januarie gesny. Produsente met gediversifiseerde boerderye het oorblywende water na ander meer winsgewende landbougewasse met ʼn groter waterbehoefte geallokeer. Dit het dan ook aanleiding daartoe gegee dat sekere dele swak groeikrag getoon het. Buitengewone brak kolle het by sekere wingerdblokke voorgekom. Hittegolwe was beperk tot baie kort periodes gedurende Desember, Januarie en Februarie. Dus was die voorkoms van sonbrand beperk, hoofsaaklik danksy koel nagtemperature, goeie suieraksies en die voorkoms van ligte reënbuie van tyd tot tyd in sekere dele van die streek. Druif en wyngehalte Stellenbosch se Chardonnay-, Chenin Blanc-, Merlot- en Cabernet Sauvignon-wyne hou vanjaar belofte in, sê Conrad. 13

15 Gedurende die eerste helfte van die pars het wyndruifontledings goed gelyk. Sure was meestal hoër, en druiwe het oor die algemeen teen laer as normale suikervlakke ryp geword. Later in parstyd het heelwat van die wingerde stadiger ryp geword, wat die tempo van pars vertraag het. Gedurende hierdie tydperk was die sure ietwat laer. Heelwat rooi kultivars het ook langer geneem om trosse egalig ryp te kry. Die kelders het oor die algemeen minder bottelnekke beleef. Sapverhalings was normaal tot laer as gewoonlik. Conrad Schutte, , SWARTLAND Die wyne uit die Swartland lyk vanjaar bo verwagting goed ondanks ʼn kleiner opbrengs en die derde uitdagende droë seisoen in ʼn ry, sê Hanno van Schalkwyk, Vinpro-wingerdkundige vir die Swartlandstreek. Na ʼn redelike matige voorsomer en goeie vooruitsig, het die klimaatstoestande en wingerde tydens deurslaan ʼn vinnige ommekeer ondergaan, wat in ʼn baie klein oes weerspieël word. Produksietendense Die totale oes in die streek is baie kleiner as in 2017 weens swakker lootgroei en baie klein korrels weens droogtetoestande. Heelwat produsente het ligter vragte aangeteken. Merlot en Cabernet Sauvignon het veral baie lae opbrengste gerealiseer. Klimaats- en wingerdkundige tendense Die Swartlandstreek het vir die derde agtereenvolgende jaar ʼn uiters droë en warm naoesperiode ondervind. Wingerde wat tydens parstyd baie swaar gekry het, het hul blare vroeg afgegooi. Waar produsente nog bietjie kon besproei, het die blare lank bly sit, selfs tot Meimaand. Dekgewasse kon eers op n laat stadium gevestig word, en baie produsente het geensins gesaai nie. Die eerste goeie reëns, met gepaardgaande koue, het eers teen begin Junie begin val. Daar is voldoende aan die wingerd se koue-behoefte voorsien. Die res van die winter was baie droog en die totale winterreënval was 50% minder as die langtermyngemiddeld. Die dekgewasstand was baie swak en is oorwegend voor bot doodgespuit. Die wingerde het sewe tot tien dae later as die vorige jaar gebot, wat as n meer normale botdatum beskou word. Uitbot was redelik egalig, met die uitsondering van sommige Shirazen Chardonnay-blokke. Die aanvanklike groei was baie stadig weens koeler periodes in die lente, maar het later ietwat verbeter. Lowers was oor die algemeen kleiner en braktoestande het in baie gevalle n rol gespeel om groei te beperk. Winderige toestande tydens blom het swakker set, en gepaardgaande losser trosse, in heelwat Merlot-wingerde veroorsaak. Klein, groen korreltjies het teen rypwording by Merlot- en Cabernet Sauvignon-druiwe voorgekom, wat ook op swakker set en ongelykheid gedui het. Parstyd het aanvanklik n bietjie later en relatief stadig weggetrek. Hoë temperature het vir periodes in Februarie voorgekom, wat die tempo versnel het, en pars relatief vinnig tot ʼn einde 14

16 laat kom het. Blokke wat ernstig met die rolbladvirus besmet is, en veral laat kultivars soos Cabernet Sauvignon, het teen die einde van Maart baie traag ryp geword en is in heelwat gevalle teen laer suikervlakke gepars. Die druiwe was oor die algemeen baie gesond en byna geen witroes is opgemerk nie. Witluis het sporadies voorgekom. Hittegolwe tydens parstyd is gekenmerk deur kort periodes van intense hitte. Wingerde het meestal goed vertoon tot einde Desember, maar die kombinasie van die droë grond en warm periodes het reeds vanaf deurslaan waterstres veroorsaak. Lae waterdruk in korrels is reeds net na deurslaan waargeneem, veral by Chenin Blanc. Watervoorrade en grondwatervlakke was weens die voortslepende droogte uiters beperk. Druif- en wyngehalte Die 2018-oesjaar is ʼn uitsonderlike jaar vir wyngehalte, met Chenin Blanc, Chardonnay en Pinotage wat vroeg reeds baie potensiaal toon, sê Hanno. Druifontledings was aanvanklik regdeur die bank baie goed, asook die kleurontwikkeling by rooi druiwe. Sure het in die tweede helfte van die parstyd aansienlik geval. Kultivars het op tyd ryp geraak en die kelderspasie was nie te veel onder druk nie. Sapverhalings was laag, maar die gehalte van die sap wat verhaal is, was baie goed. Hanno van Schalkwyk, , WORCESTER Die 2018-oesjaar sal as een van die heel moeilikstes onthou word, maar produsente en kelders maak die beste van ʼn kleiner wyndruifoes, sê Pierre Snyman, Vinpro-wingerdkundige vir die Worcesterstreek. Produsente moes vindingryk wees om hul water meer effektief te gebruik, onder andere deur suierpraktyke, oesbeheer, goeie onkruidbeheer, asook goeie besproeiingsmonitering en - skedulering. Ondanks die droogte, is die opbrengs grootliks deur ryp en skelmryp (wat later in die seisoen na vore kom) gekrimp. Produksietendense Die Worcesterstreek se wyndruifoes is heelwat kleiner as in Die twee kultivars wat waarskynlik die minste geraak is deur die seisoenstendense was Sauvignon Blanc en Pinotage, wat redelik normale produksies verkry het. Die vroeë kultivars het groter afnames getoon. Aan die rooi kant was veral die volgorde van rypwording baie deurmekaar, met byvoorbeeld sommige Merlot-wyndruiwe wat lank na Shiraz gepars is. Klimaats- en wingerdkundige tendense Die na-oesperiode was droog, met gematigde temperature en die siektedruk was laag. Hierdie toestande was bevorderlik vir die opbou van reserwes. Die blaarval was min of meer op dieselfde tyd as die vorige jaar. 15

17 Dit was ʼn baie droë winter en in sekere areas het dit in totaal slegs sowat 15 mm gereën. Goeie en voldoende koue-eenhede is aangeteken. Die gemiddelde reënval vir die streek is 220 mm per jaar. Hierdie lae reënval het die produsente op groot skaal laat boor vir water. Damme wat water uit reënwater gekry het, was vroeg in die seisoen al droog. Wingerde het effens laat, maar redelik egalig uitgebot. Aanvanklike groei was redelik egalig, maar die eerste tekens van ʼn uitdagende seisoen was die onegaligheid in die blomperiode. Hierdie tendens van ongelyke korrelgroei het voortgeduur tot in die rypwordingsperiode en het parstyd meer uitdagend gemaak. Die jaar gaan nog lank onthou word vir lenteryp wat groot skade aangerig het. Dit het twee oggende in Oktober geryp wat deur die droogtetoestande vererger is. Die uiteindelike oesverliese was heelwat meer as wat aanvanklik beraam is. Voor die ryp was die oesverwagting belowend omdat genoeg trosse teenwoordig was, maar die droogte het ook verder tot kleiner korrels gelei wat ʼn direkte impak op die oesgrootte gehad het. ʼn Verdere faktor wat rypwording beïnvloed het, was die temperature wat ondervind is deur die groeiseisoen. Die maksimumtemperature was effens hoër as die vorige jaar, maar die minimumtemperature was snags laer, veral vanaf begin Maart. Hierdie temperatuurverskille was bevorderlik vir goeie kleur by rooi wyndruiwe. Parstyd het tien tot 14 dae later as die vorige jaar afgeskop, wat vreemd was aangesien ʼn ligter oes gewoonlik vroeër gepars word. Die normale volgorde van rypwording tussen kultivars was ook deurmekaar, met die laaste Pinotage-blokke wat eers in April gepars is. Dit was ʼn baie gesonde jaar wat siektes en plae betref. Witluis het wel in parstyd sporadies voorgekom. Die watervoorrade was deurgaans laag en ʼn groot bekommernis vir produsente. Die grondwatervlakke was nooit nat genoeg nie en dit het wortelontwikkeling benadeel. Braksoute het ook weer terugbeweeg met verdere negatiewe effekte. Produsente kon ook nie normale na-oes voedingspraktyke uitvoer nie, wat ʼn negatiewe effek op die 2018/9-seisoen kan hê. Druif- en wyngehalte Dit was verrassend dat Sauvignon Blanc se gehalte nie baie beïnvloed is deur die warm droë toestande nie. Die rooi druiwe se kleur was deurgaans goed danksy lowerbestuurspraktyke soos blarebreek, maar ook vanweë die groot verskille tussen maksimum- en minimumtemperature. Die suurgehalte was problematies en die wynmakers moes hard werk om al die nodige regstellings te maak. Die latere kultivars het ook probleme met hoë ph-vlakke ondervind. Die kelderspasie was as ʼn reël nie vanjaar so ʼn groot probleem nie, omdat die wynvoorrade vinnig en flink vooraf gery was, asook danksy kleiner oes. Die parsvenster het ook nie regtig verklein soos wat verwag is nie. Laastens maak die vooruitsig van hoër wynpryse almal opgewonde asook die verwagting dat die groot reëns naby is. Pierre Snyman, , 16