Excellent leraarsgedrag is te leren!

Transcriptie

1 Excellent leraarsgedrag is te leren! Krach2g Meesterschap 2 VELOV conferen2e 6 februari 2012 Sui Lin Goei Onderwijscentrum VU Henjo de Looper Hogeschool Windesheim Marike Snippe - Hogeschool Windesheim Madeleine Vreeburg PA2 (VU) MarFjn Willemse Hogeschool Windesheim

2 Korte intro en aanleiding Opvattingen Notulanten rapporteren Resultaten interviews

3 Aanleiding project Leraren ervaren stress, onzekerheid en gevoelens van incompeten2e in de omgang met leerlingen met gedragsproblemen (Goei & Kleijnen, 2009; Onderwijsraad 2010) Huidige aanpak van gedragsproblemen door leraren weinig geschakeerd, gevarieerd en flexibel (Van der Wolf & Beukering, 2009) Het vergroten van het handelingsrepertoire van de docent levert de grootste bijdrage aan leerling(resultaten) (Scheerens, 2008; Slavin & Lake 2007, Houtveen, 2007; HaUe, 2009): Leraren zien zichzelf als primair verantwoordelijk voor het op gang brengen van leerprocessen. Als gedragsproblemen om aandacht vragen raakt dat de leraar in wat hij als de kern van zijn professionaliteit ziet. Hun gevoel van self- efficacy kan vergroot worden door kennis en inzicht in deleerling met gedragsproblemen en effec2ef klassenmanagement (Goei & Kleijnen, 2009) Leraren met een hoge self- efficacy en een hoge differen2a2egraad (Van de Gri\, 2010) zijn effec2ever. Gedrag is te leren! (Golly & Sprague, 2009)

4 Educators cannot make students learn or behave

5 Educators can create environments to increase the likelihood students learn and behave

6 Uitgangspunten van het project Gedragsvraagstukken Expliciete aandacht voor verwacht leraarsgedrag bij omgaan met gedragsvraagstukken Handelingsverlegenheid van de leraar Leraren systematisch van elkaar laten leren in hun eigen praktijk draagt bij aan eigen professionaliteit (Zeichner, 2003; Geijsel & Krüger, Gebruik maken van video-opnames.

7 Opzet Twee scholen voor primair onderwijs (Amsterdam regio) Twee scholen voor voortgezet onderwijs (Midden van het land) 4 lerarenopleidingen (ULO, LVO, PABO, PA2) ü Leren van elkaar in kleine teams (focusgroep en consensus methode) ü Gebruik maken van de handelingsverlegenheid van de leraren. ü Doorlopen van een aantal stappen. ü Gebruik maken van video-opnames.

8 Dataverzameling Teachers Self Efficacy Vragenlijst competenties gedragsproblemen Logboeken Learner reports Semigestructureerde interviews Documentanalyse (notulen, verslagen bijeenkomsten, materialen)

9 OpvaUngenonderzoek Drietallen: interviewer, geinterviewde, notulant Tijdbewaken Interviewleidraad Notulant rapporteert

10 Interviewleidraad 1. Waar denk je aan als je de term handelingsbekwaamheid hoort? 2. Wat is handelingsbekwaam zijn in het omgaan met gedragsvraagstukken/problemen volgens jou? 3. Wat zie je de leraar doen als hij/zij handelingsbekwaam is in het omgaan met gedragsvraagstukken/problemen? 4. Kan je een voorbeeld kort beschrijven? 5. Moet het omgaan met gedragsvraagstukken/ problemen een vast onderdeel van het curriculum van de lerarenopleiding zijn?

11 Interviewleidraad KM2 Algemene vragen: persoonlijk en schoolbeleving Projectevalua2e Betrokkenheid bij project Casus beschrijving en de term handelings- bekwaamheid Onderzoeksma2g werken: Evalua2e aangereikte hulpmiddelen Samenwerking interne en externe collega s (in project) Overige vragen/aanbevelingen

12 Eerste uitkomsten mindmap handelingsbekwaamheid (vb.) projectevalua2e: posi2ef? opmerkingen over casuskeuze leerervaringen eerste aanbevelingen implementa2e in lerarenopleiding

13 Handelingsbekwaamheid: mindmaps tekst

14 Handelingsbekwaamheid: uitkomsten Een handelingsbekwame leraar : hee\ reflec2evermogen is pedagogisch en didac2sch bekwaam is oplossingsgericht kan samenwerken (intern en extern)

15 Uitkomsten Project evalua2e posi2eve punten 1. Het zien of kennisnemen van de prak2jken van collega s 2. Met elkaar om tafel gaan om te praten over de prak2jk 3. Jezelf aan het werk zien 4. Werken met filmbeelden krach2g: 1. Helpt om eigen handelen bespreekbaar te maken 2. Helpt bij het bedenken van handelingssugges2es 3. Draagt bij aan collegiale ondersteuning 4. Gee\ zicht op andere prak2jken

16 Bevindingen casus keuze Handelingsverlegenheid op gebied van: leerlingproblema2ek interac2eproblemen tussen groepen leerlingen lesovergangen start van een les Opvallend: Leraren noemen nauwelijks concerns vooraf

17 Leerervaringen mbt. aangeboden werkwijze mbt. interven2es vanuit leerlingen bezien

18 Leerervaringen: aangeboden werkwijze jezelf op video terug zien automa2smen bespreekbaar maken praten over beelden verhoogt zelfreflec2e samen leren werkt verbindend andere visies verrijken dialoog logboek bruikbaar hulpmiddel voor systema2sche observa2e en reflec2e op eigen ac2es

19 Leerervaringen: interven2es inzemen stemintona2e werken met 2me- 2mer consequent taalgebruik toepassen duidelijke (gedrags)verwach2ngen uitspreken en consequent naleven aandacht verdelen tussen alle leerlingen

20 Leerervaringen: vanuit leerlingen filmen richt de aandacht op de lln. leidt tot evalua2e van zichzelf en elkaar onduidelijk met welke interven2e de leraar experimenteert

21 Eerste aanbevelingen Laat docenten eigen casus kiezen Casus relateren aan handelingsverlegenheid Wees duidelijk over wat je filmt (geen lesbeoordeling) Wees duidelijk over de 2jdsinvestering Videomaterialen ook evalueren met de leerlingen: appél op reflec2evermogen en eigenaarschap op gedrag

22 Implementa2e KM2 in lerarenopleiding PABO Minor Passend Onderwijs, derde jaar (beroepsproduct) LVO Bachelorvak OWK3, tweede jaar (leerwerktaak) Minor Zorg, vierde jaar (Onderzoek en stageopdrachten) Universitaire PABO PA2 Integra2e opdrachten Bachelor thesis

23 Sint Jan school Voorbeeld van werkwijze 1. Kiezen casus. Kim: kiest J. als casus, moeite met omgang. Voorbeelden: Interac2e met medeleerlingen las2g Spelontwikkeling niet op2maal Gaat niet ac2ef in op uitnodiging van andere leerlingen Betrokkenheid bij Kim ma2g Agressief gedrag naar andere leerlingen 2. Keuze maken voor onderwerp Na doorvragen kiezen we één speerpunt: Omgang met andere kinderen (sociaal gewenst gedrag) met daarin communica2e technieken en geen fysiek geweld meer. Welk gedrag moet Kim ontwikkelen hiervoor?

24 . 3. Met team intervenfe bedenken In dit geval: variant check in check out Eerst uitproberen bij buiten spelen 4. Uitproberen en logboek bijhouden over eigen gedrag Kim houdt logboek bij, dagelijks gedurende twee weken 5. Analyse resultaten Gedrag juf verbetert: het is eigenlijk een heel leuk kind Gedrag leerling verbetert 6. Nieuwe casus/uitdiepen casus Nu: interven2e uitbreiden naar de klas Gebruik van lesplan voor gedrag leerkracht

25 Filmpje Kim en Joachim Via Youtube