Kerntakenbegroting Inspireren, innoveren en investeren

Transcriptie

1 Kerntakenbegroting 2013 Inspireren, innoveren en investeren november 2012

2 Colofon Datum provincie Overijssel, november 2012 Oplage 250 exemplaren Coördinatie en productie eenheid Bedrijfsvoering, team BVFI Traffic Team Communicatie Fotografie Job Boersma Vormgeving Meindertsma reclame, Zwolle Digitaal drukwerk Molenberg Media BV, Zwolle Vragen dhr. F. Schepers Telefoon Redactieadres Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 Postbus GB Zwolle Telefoon Fax postbus@overijssel.nl 2 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Overijssel inspireert, innoveert en investeert Externe ontwikkelingen Geen ruimte voor nieuwe investeringsinitiatieven Focus op opgaven Belangrijke mijlpalen in Bezuinigingsopgave Verdere vereenvoudiging en doorontwikkeling Planning & Control-cyclus Financiële samenvatting van de Begroting Opbouw en leeswijzer 11 2 Kerntaakplannen Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Milieu en Energie Inrichting landelijk gebied Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Regionale Economie Culturele infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Kwaliteit Openbaar Bestuur Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Gebiedsontwikkelingen Paragrafen Provinciale heffingen Weerstandsvermogen Kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Financiële Begroting Uitgangspunten Actualisering budgettair perspectief Overzicht van baten en lasten Toelichting overzicht van baten en lasten Uiteenzetting van de financiele positie inclusief toelichting Personeelsgebonden lasten Provinciale organisatie Provinciale Staten Dagelijks bestuur Ambtelijke organisatie Woordenlijst 337 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

4 4 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

5 Bijlagen 343 Bijlage 1 Incidentele lasten en baten 344 Bijlage 2 pmjp tabel 350 Bijlage 3 Vergelijking doelen en indicatoren 2013 versus Bijlage 4 Dynamische Beleidsagenda (DBA) 400 Bijlage 5 KvO 404 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

6 H1 6 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

7 Hoofdstuk 1 Inleiding 1. Inleiding 1.1 Overijssel inspireert, innoveert en investeert Met deze Kerntakenbegroting laten wij de Overijsselse samenleving zien wat wij in 2013 willen bereiken, wat we gaan doen en wat dit mag kosten. We focussen ons op opgaven passend bij de kerntaken en doen dit met een compactere, ambtelijke organisatie. De eerste bezuinigingen kregen vorm in 2012 en worden in 2013 doorgezet. Daarbij is in 2012 de ambtelijke organisatie gereorganiseerd, welke gepaard gaat met bezuinigingen op personeel. Gegeven het economische tij en de schaarste die dreigt, moeten we de broekriem aanhalen. Tegelijk zetten we onverminderd in op het vasthouden en ontwikkelen van de Kracht van Overijssel: de regionale economie, de ruimtelijke kwaliteit, bereikbaarheid, hernieuwbare energie met behoud van sociale kwaliteit en versterking van het leefklimaat. In 2012 was de energie primair gericht op het vertalen van onze ambities uit het Hoofdlijnenakkoord naar concrete plannen. In 2013 zal het accent meer en meer verschuiven naar het tot uitvoering brengen van deze plannen om zodoende onze ambities tijdig te realiseren. 1.2 Externe ontwikkelingen Zowel economisch als politiek zijn het onzekere tijden. In 2012 is er sprake van economische krimp in Nederland. Het Centraal Plan Bureau voorspelt een voorzichtige, lage economische groei voor Zowel economisch als politiek zijn het onzekere tijden. In 2012 is er sprake van economische krimp in Nederland. Het Centraal Plan Bureau voorspelt een voorzichtige, lage economische groei voor Als gevolg hiervan beschikken onze partners over een beperktere financiële armslag. Zo lijkt het begrotingstekort bij het Rijk maar langzaam te dalen en binnen de EU-normen te blijven. Aan andere overheden wordt gevraagd hun steentje bij te dragen via de systematiek trap op, trap af, maar ook door de wet HOF en het schatkistenbankieren. Externe ontwikkelingen die mogelijk verstrekkende gevolgen hebben. Naar verwachting zal pas na de vorming van een nieuw kabinet meer duidelijk zijn over deze gevolgen. Juist in deze onzekere tijden tonen wij ons als overheid betrouwbaar en zetten we met volle kracht in op de realisatie van de opgaven uit het Hoofdlijnenakkoord met de bijbehorende investeringsimpuls. 1.3 Geen ruimte voor nieuwe investeringsinitiatieven Wij bestendigen de lijn die is ingezet bij de besluitvorming over de eerste tranche investeringsbesluiten voor de Kracht van Overijssel (KvO) in december 2011 en vervolgens in de Perspectiefnota Naar ons oordeel is er buiten de p.m.-posten geen ruimte voor nieuwe investeringsinitiatieven. Eventuele meevallers bij investeringen benutten we om het weerstandsvermogen te versterken om zo de mogelijke risico s tijdens de uitvoering af te kunnen dekken. We leggen het accent op het afronden van reeds gestarte initiatieven in plaats van nieuwe te starten. 1.4 Focus op opgaven 68 opgaven volgen uit het Hoofdlijnenakkoord. Er is reeds een aanzienlijk aantal investeringsbesluiten genomen. Van de beschikbare 1,14 Miljard uit de Kracht van Overijssel is over inmiddels 550 miljoen besluitvorming geweest in Provinciale Staten en overgeheveld naar de reserve Uitvoering Kracht van Overijssel. De bijbehorende investeringsprestaties zijn verwerkt in deze Kerntakenbegroting. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

8 Voor opgaven waarover Provinciale Staten nog niet heeft besloten (en welke nog niet in realisatie zijn) volgt voor de meeste eerst een kaderstellend voorstel, alvorens een investeringsbesluit wordt voorgelegd. Zie hiervoor ook de brief die onlangs aan Provinciale Staten is verzonden over de implementatie van motie Kerkdijk c.s. verantwoord investeren (PS/2012/543). 1.5 Belangrijke mijlpalen in 2013 Per kerntaak hebben we in de achterliggende hoofdstukken de belangrijkste (bestuurlijke) prestaties / mijlpalen in 2013 benoemd. 1. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer In 2013 worden de ontwikkelagenda s voor de netwerksteden (toekomstperspectieven met uitvoeringsprogramma s) bestuurlijk afgehecht. Daarnaast wordt in 2013 gestart met de herziening van de Omgevingsvisie waarbij het streven is om de herziening in 2014 af te ronden. Verder zal in 2013 het nationaal Deltaprogramma zich steeds verder richten op besluitvorming (landelijke Deltabeslissing) rondom ook voor Overijssel relevante dilemma s rondom IJsselmeerpeilverhoging, afvoerverdeling rivieren (waaronder IJssel), waterveiligheidsnormen en zoetwatervoorziening hoog Nederland. Vanuit het Deltaprogramma Overijssel nemen wij de regie om deze besluitvorming positief te beïnvloeden. We zien ernaar uit om, in nauwe samenwerking met de onlangs door u ingestelde auditcommissie, de P&C-cyclus verder te optimaliseren. 2: Milieu en Energie De eerste projecten met financiering uit het Energiefonds worden in 2013 gerealiseerd. Tevens evalueren we de voortgang van het Energiefonds in de afgelopen vier jaar. Ten slotte zal het investeringsprogramma Gezond en Veilig Leefmilieu verder uitgerold worden. 3: Inrichting landelijk gebied In 2013 volgt besluitvorming over de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur en - hiermee samenhangend - het beleid voor de Groen-blauwe Hoofdstructuur. Een tweede prioriteit betreft de nadere uitwerking van de uitvoeringsstrategie voor het Natura 2000-beleid en de Programmatische Aanpak Stikstof. 4: Regionale bereikbaarheid en openbaar vervoer Ter uitvoering van het investeringsbesluit programma mobiliteit wordt een aantal investeringsvoorstellen behandeld in de tweede helft van Dit maakt dat 2013 vooral in het teken staat van een nadere uitwerking en realisatie van programma s en projecten. Daarnaast zullen wij in 2013 de heroverweging van de OV-tactiek starten waarbij we in zullen moeten spelen op de beschikbare BDU-middelen. 5: Regionale economie We continueren op voortvarende wijze de realisatie van het Uitvoeringskader Regionaal Economisch Beleid. We stellen een actieprogramma Kantoren op en streven naar het honoreren van minimaal twaalf businesscases uit het Innovatiefonds. 6: Culturele infrastructuur en monumentenzorg In 2013 blijft onze inzet gericht op het behouden van de culturele infrastructuur met een kwalitatief hoogwaardige top, als goed rentmeester zorgdragen voor ons erfgoed en op passende wijze een bijdrage leveren aan cultuureducatie. Tevens dragen we zorg voor een verdere uitvoering van de decentralisatieafspraak inzake de restauratie van Rijksmonumenten. 7: Kwaliteit openbaar bestuur De verhouding tussen overheid en samenleving is door de maatschappelijke dynamiek continu in beweging. In het licht van deze dynamiek starten en stimuleren we verdere gedachtevorming over de toekomstige rolverdeling tussen partners via het programma Overijssels Bestuur 20XX. 8 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

9 Hoofdstuk 1 Inleiding Daarnaast blijven we de Overijsselse samenleving op actieve wijze informeren over onze gerealiseerde resultaten. 8: Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken In 2013 valt de jeugdzorg nog onder onze inhoudelijke regie. We blijven op adequate wijze onze wettelijke jeugdzorgtaak vervullen en continueren de verdere voorbereidingen van de zorgvuldige overdracht naar gemeenten. Ten aanzien van de sociale infrastructuur focussen we ons op het periodiek signaleren en agenderen van vraagstukken en tekortkomingen; de uitvoering ligt bij anderen. 9: Gebiedsontwikkelingen We zetten ook in 2013 onverminderd in op realisatie van onze beeldbepalende gebiedsontwikkelingen; Ruimte voor de Vecht, Innovatiedriehoek, IJsseldelta-Zuid, IJssel-Vechtdelta, Noordoost- Twente en Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o. Uiteraard doen we dit niet alleen. We koesteren de vitale coalitie die we hebben opgebouwd per gebiedsontwikkeling. 1.6 Bezuinigingsopgave Zoals gemeld bij de Kerntakenbegroting 2012, is de noodzakelijke bezuiniging op reguliere uitgaven ingevuld conform onderstaand schema. De bedragen zijn verwerkt in de primitieve begroting en worden als onderdeel van de totale Kerntakenbegroting gerealiseerd. Verantwoording vindt plaats bij het jaarverslag van het betreffende jaar. Samenvatting bezuinigingen per kerntaak Kentaak Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder watebeheer 2. Milieu en Energie Inrichting landelijk gebied Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Regionale Economie Culturele infrastructuur en monumentenzorg Kwaliteit Openbaar Bestuur Sociale Infrastructuur en jeugdzorg Apparaatskosten en overige niet-kerntaken Totaal Personeel % 10% 30% 50% 70% 100% Totaal Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

10 1.7 Verdere vereenvoudiging en doorontwikkeling Planning & Control-cyclus We werken aan een verdere vereenvoudiging en doorontwikkeling van de Planning & Controlcyclus (P&C-cyclus) met meer focus op hoofdlijnen van beleid. De Kerntakenbegroting 2012 was het eerste document dat voortvloeide uit deze ambitie. Inmiddels zijn alle P&C-documenten in lijn gebracht met deze nieuwe koers en is de Najaarsnota vervangen door de monitor Overijssel die tweemaal per jaar verschijnt. We zien ernaar uit om, in nauwe samenwerking met de onlangs door u ingestelde auditcommissie, de P&C-cyclus verder te optimaliseren. Verdere informatie over de P&C-cyclus vindt u in paragraaf Financiële samenvatting van de Kerntakenbegroting 2013 In onderstaand overzicht is de relatie gelegd tussen de bestedingen per kerntaak en de wijze waarop de bestedingen worden bekostigd. Daarbij is per reserve inzichtelijk gemaakt welke bedragen per saldo worden onttrokken aan reserves en welke bijdrage uit de algemene middelen komt. De bestedingen worden bekostigd uit: Bestedingen Specifieke Overige Bijdrage uit Algemene Kerntaak 2013 uitkeringen Leges baten reserves middelen 1. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en ,30 inrichting, waaronder waterbeheer 2. Milieu en energie ,91 3. Inrichting landelijk gebied ,85 4. Regionale bereikbaarheid en regionaal OV ,19 5. Regionale Economie ,22 6. Culturele infrastructuur en monumentenzorg ,60 7. Kwaliteit Openbaar Bestuur ,93 8. Niet-kerntaak en overig ,82 9. Gebiedsontwikkelingen Bedrijfsvoering ,55 Algemene dekkingsmiddelen ,59 Totaal Waarvan: Provinciefonds Opcenten Mororrijtuigenbelasting Geldleningen en uitzettingen, bespaarde rente Algemene baten en lasten Totaal algemene middelen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

11 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.9 Opbouw en leeswijzer De doelenbomen van kerntaak 2, 5 en 6 zijn gewijzigd ten opzichte van de Kerntakenbegroting Deze doelenbomen zijn in lijn gebracht met uw besluitvorming omtrent een aantal Statenvoorstellen. De exacte wijzigingen worden inzichtelijk gemaakt in bijlage C (de conversietabel). De wijzigingen van de doelenbomen kunnen ertoe leiden dat de nummers van de prestaties niet meer opvolgend zijn. De indeling van de Kerntakenbegroting 2013 is als volgt: Hoofdstuk 1 Inleiding Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Hoofdstuk 3 Paragrafen Hoofdstuk 4 Financiële begroting Hoofdstuk 5 Provinciale organisatie Hoofdstuk 6 Woordenlijst Bijlage 1 Incidentele baten en lasten Bijlage 2 pmjp tabel Bijlage 3 Conversietabel Kerntakenbegroting 2012 / Kerntakenbegroting 2013 Bijlage 4 Dynamische Beleidsagenda (DBA) Bijlage 5 Overzicht KvO-opgaven Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

12 H2 Alfatoren Enschede 12 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

13 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen 2. Kerntaakplannen Kerntakenbegroting De Kerntakenbegroting 2013 is conform de Kerntakenbegroting van vorig jaar opgebouwd vanuit de kerntaken. De indeling in kerntaken vloeit voort uit het door uw Staten vastgestelde IPO Profiel provincies: 1. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer 2. Milieu en Energie 3. Inrichting landelijk gebied 4. Regionale bereikbaarheid, regionaal ov 5. Regionale economie 6. Culturele infrastructuur en monumentenzorg 7. Kwaliteit openbaar bestuur 8. Sociale Infrastructuur, Jeugdzorg, apparaatskosten en overige niet-kerntaken 9. Gebiedsontwikkelingen Zoals in het Hoofdlijnenakkoord en daarna is afgesproken, zal er in de komende vier jaar voor ongeveer 1,2 miljard worden geïnvesteerd in Overijssel. De prestaties die voortvloeien uit deze investeringsagenda, noemen wij investeringsprestaties. Omdat de komende vier jaar de focus ligt op de uitvoering van deze investeringsimpuls zal over deze prestaties uitgebreider worden gerapporteerd. Van deze prestaties zullen de volgende onderdelen worden toegelicht: Projectresultaat. Realisatie coalitieperiode. Prestaties Mijlpalen Op deze manier wordt zowel het beoogde eindresultaat van het project of programma geschetst, maar wordt ook inzichtelijk gemaakt welke resultaten er in het begrotingsjaar worden nagestreefd. Daarnaast wordt per investeringsprestatie aangegeven welke PS mijlpalen er worden voorzien. In tegenstelling tot investeringsprestaties, zullen reguliere prestaties enkel in algemene zin kort worden toegelicht. Wat willen we bereiken? Bij de invulling van de Kerntakenbegroting staan de bekende 3 W vragen centraal ( wat willen we bereiken, wat gaan we daarvoor doen en wat gaat dat kosten? ). De eerste twee vragen worden geconcretiseerd aan de hand van de doelenboom. Maatschappelijke ambities kennen hun vertrekpunt in het Hoofdlijnenakkoord en zijn vandaar uit verder geconcretiseerd naar beleidsdoelen en prestaties. Vervolgens is vanuit deze ambities de vertaling gemaakt naar voor de provincie beïnvloedbare beleidsdoelen en zijn er concrete prestatieafspraken aan verbonden. Als gevolg van de concrete invulling van kerntaken d.m.v. investeringsbesluiten zijn enkele doelenbomen gewijzigd ten opzichte van de Kerntakenbegroting Daarom hebben wij in bijlage 3 een conversietabel opgenomen waarin de verschillen tussen de doelenbomen van de Kerntakenbegroting 2012 en de Kerntakenbegroting 2013 worden gepresenteerd. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

14 Wat gaan we daarvoor doen? Per beleidsdoel worden concrete prestaties benoemd. Bij het formuleren van de prestaties zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Elke prestatie komt maar één keer voor in het kerntakenplan en wordt geplaatst onder één beleidsdoel. Wanneer prestaties bijdragen aan meerdere beleidsdoelen is de volgende lijn gehanteerd: - De prestatie wordt opgenomen onder het beleidsdoel waaraan het betreffende budget is gekoppeld. In de tekst van de andere kerntaken kan een relatie worden gelegd naar deze prestatie. - Prestaties met betrekking tot opgaven voor gebiedsontwikkeling worden inhoudelijk verantwoord bij kerntaak 9, maar bij beleidsdoelen van andere kerntaken zijn verwijzingen opgenomen indien de prestatie hier een bijdrage levert. In de beschrijving van Kracht van Overijssel prestaties wordt ingegaan op het einddoel van het totale project, het einddoel voor deze Collegeperiode, de te bereiken resultaten in 2013 en de mijlpalen. Daarmee wordt de rol van PS in grote majeure projecten benoemd. Voortvloeiende uit het eerste uitgangspunt wordt een Kracht van Overijssel prestatie integraal in de begroting opgenomen, waarbij de resultaten en doelen vormen de basis. De dekkingsbron is van ondergeschikt belang. Concreet betekent dit, dat aanpalende budgetten ook bij deze prestatie worden gepresenteerd. Zo wordt bijvoorbeeld het budget van de N35 als totaal gepresenteerd, ook al bevat dit budget onder andere Kracht van Overijssel gelden, regulier geld en financiering uit doeluitkeringen. Wat mag het kosten? De opzet van de financiële paragraaf is als volgt: Een meerjarenbegroting van het saldo van de lasten en baten op het niveau van de beleidsdoelen (Jaarverslag 2011, Begroting 2012, Begroting Begroting 2016 ev.). Voor het jaar 2013, het begrotingsjaar, worden naast het saldo ook de lasten en baten weergegeven. Een tabel met daarin de onttrekking, storting en saldo per reserves, voorzieningen en doeluitkeringen van de kerntaak. Een financiële toelichting van het saldo (lasten en baten) per investeringsprestatie. Het betreft hier de totale budgetten die hiervoor beschikbaar zijn. In een aparte kolom wordt de relatie met de reserve uitvoering Kracht van Overijssel aangegeven. De reguliere prestaties worden getotaliseerd opgenomen, zodat het totale saldo van het beleidsdoel wordt toegelicht. Totale begroting Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer - 4% Milieu en Energie - 1% Inrichting landelijk gebied - 14% Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer - 24% Regionale Economie - 13% Culturele infrastructuur en monumentenzorg - 7% Kwaliteit Openbaar Bestuur - 1% Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken - 31% Gebiedsontwikkelingen - 5% 14 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

15 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen 2.1 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Inleiding: Wat willen we bereiken? Met acht ambities duiden wij onze bijdrage aan de duurzame ontwikkeling van Overijssel met ruimtelijke en sociale kwaliteit en daarmee ook aan het welzijn en de welvaart van de inwoners van de provincie Overijssel, waarbij een verantwoord beslag wordt gelegd op de natuurlijke voorraden. Deze ambities worden, waar dat in de uitvoering synergie oplevert, verbonden met onze andere kerntaken. Op basis van ons provinciale beleid ontwikkelen en borgen wij de kwaliteit van de ruimte inclusief ondergrond en het waterbeheer. 1. Stedelijke netwerken (1.1) In 2013 worden de ontwikkelagenda s voor de netwerksteden bestuurlijk afgehecht. In relatie tot andere provinciale (KvO) programma s en (IMG/IIO) projecten zoals bijvoorbeeld de Innovatiedriehoek Twente wordt op grond van een eerste inventarisatie van opgaven van provinciaal belangvoorlopig indicatief gewerkt met een verdeling van 45 miljoen voor Zwolle Kampen Netwerkstad, 21 miljoen voor Netwerkstad Twente en 12 miljoen voor Stedendriehoek-Deventer. De ontwikkelagenda s en uitvoeringsprogramma s gaan uitwijzen waarhet effect van de investeringsimpuls netwerksteden het grootst is. Deze indicatieve bedragen worden definitief wanneer uw Staten de betreffende investeringsbesluiten heeft vastgesteld. De investeringsbesluiten volgen uit de werkprogramma s voor de netwerksteden en worden in 2013 aan u voorgelegd. Daarnaast worden in 2013 de toekomstperspectieven uit de ontwikkelagenda s geimplementeerd in de herziening van de Omgevingsvisie. Uiterwaarden Olst 2. Stadsrandzones en Groen-blauwe hoofdstructuur (1.2 en 1.4): Het project Stadsrandzones met kwaliteit en het plan van aanpak Energielandschappen Overijssel worden in relatie met de programma s Gezond en Veilig Leefmilieu en Nieuwe Energie (kerntaak 2) verder ontwikkeld en er wordt gestart met de uitvoering. Opgedane kennis en ervaringen worden gedeeld in een kennisnetwerk ruimtelijke kwaliteit (inclusief KGO). Ook vindt uitwerking en nadere rolbepaling van de provincie plaats voor de Groenblauwe Hoofdstructuur,, mede in het licht van de EHS. 3. Implementatie resultaten Pilot Omgevingswet (1.2.4.): Wij gebruiken de resultaten van de pilot Omgevingswet bij de vormgeving en implementatie van de Omgevingswet. 4. Herziening Omgevingsvisie (1.2.4.): De herziening van de Omgevingsvisie start medio In verband met uiterste termijnen van de Europese Kaderrichtlijn Water streven wij ernaar om deze herziening af te ronden in Samen met onze partnes verbreden en versnellen wij de doorontwikkeling van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving. 5. Voldoende en diversiteit aan woon- en werkmilieus (1.3): Om goed in te kunnen spelen op de gevolgen van demografische, economische en sociale veranderingen zetten we in 2013 sterk in op de regionale programmering van woningen, bedrijventerreinen, kantoren en winkels. 6. Bodem/ondergrondbeleid (1.5): Wij verbreden ons bodem/ondergrondbeleid door de kansen en beperkingen van het gebruik van de ondergrond mee te wegen in Gebiedsontwikkelingen (kerntaak 9). De ondergrond (grondwater, bodemenergie, zout- en gaswinning, opslag van stoffen) wordt bij de herziening van de Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

16 Omgevingsvisie onderdeel van het afwegingskader voor de fysieke leefomgeving. Ook kijken we hoe het gebruik van de ondergrond en het herstel van de ondergrond (bodemsanering, kerntaak 2) is in te passen in de oplossing van maatschappelijk-economische vraagstukken (transitie naar hernieuwbare energie, andere verdienmodellen). Dit gebeurt in afstemming met de in voorbereiding zijnde Rijksstructuurvsie op de ondergrond. De ambitie van Overijssel is om een vitale samenleving tot ontplooiing te laten komen in een mooi en vitaal landschap. 7. Deltaprogramma, Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta en Zoetwatervoorziening Oost-Nederland (1.6): Wij richten ons op de koppeling van de Deltabeslissingen aan het lange termijn perspectief van de IJssel-Vechtdelta (kerntaak 9 Gebiedsontwikkeling). In het project Zoetwatervoorziening Oost-Nederland verkennen wij samen met onze partners zinvolle maatregelen en kansrijke strategieën om daarmee de landelijke Deltabeslissing voor Oost-Nederland positief te beïnvloeden. 8. Waterbeheer en waterschapsorganisatie (1.7): Samen met de waterschappen gaan wij het waterbeheer in Overijssel (in aansluiting op kerntaak 7 Kwaliteit openbaar bestuur) optimaal inrichten. In 2013 nemen wij een besluit over vergaande samenwerking tussen waterschappen onderling, en tussen waterschappen en provincies. Belangrijke (bestuurlijke) prestaties/mijlpalen in 2013 Statenvoorstellen met betrekking tot ontwikkelagenda en uitvoeringsprogramma s verschillende netwerksteden Implementatie resultaten Pilot omgevingswet Aandeel Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer in totale kerntakenbegroting Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer - 4% Overige kerntaken- 96% 16 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

17 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

18 Kerntaak 1: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 1. Een samenleving waarin alle Overijsselaars zich thuis voelen en meedoen, met bloeiende steden en dorpen als motor voor cultuur en werkgelegenheid, ingebed in een aantrekkelijk landschap waarin wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water elkaar versterken. 1.1 Dynamische en bereikbare stedelijke netwerken met een onderscheidend profiel en aantrekkelijk / passend vestigingsklimaat als motor voor werkgelegenheid en cultuur. 1.2 Behouden en versterken van de diversiteit en identiteit van (binnen)steden, stadsrandzones, landschappen en dorpen. 1.3 Voldoende en diversiteit aan woon- en werkmilieus in bloeiende steden en vitale dorpen, die ruimte bieden aan verschillende doelgroepen nu en in de toekomst. 1.4 Kwalitatieve en toekomstbestendige versterking van het landelijke gebied gericht op multifunctioneel ruimtegebruik (waaronder wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water e.d.) met ontwikkelingsmogelijkheden voor nieuwe economische dragers, op leefbaarheid en sociale cohesie. 1.5 Het duurzaam beheren van de ondergrond door het vinden van een balans tussen gebruiken, beschermen en herstellen van de ondergrond. 18 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

19 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Begroting 2013 Investeringsprestaties: Netwerksteden Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente.* Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek.* Investeringsprestaties: Ontwikkelen en uitvoeren programma Leefbaarheid, stadsrandzones en groene omgeving Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Gebiedsontwikkeling Twickel.* Reguliere prestaties: Voorkantsturing d.m.v. eens in de 6 tot 8 weken overleg met gemeenten, en advisering over voorontwerp bestemmingsplannen Inzetten Wro-instrumentarium (maximaal 2% van de gevallen) Beheren en doorontwikkelen Omgevingsvisie, verordening en borgen omgevingswet Samen met partners verbreden en versnellen van de doorontwikkeling van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving door kennisontwikkeling en verspreiding Effectuering ruimtelijk beleid. Investeringsprestaties: Ontwerp en uitvoeren startersleningen Uitvoering prestatieafspraken wonen (en werken) stimuleren Wonen in Overijssel Uitvoering en stimulering regeling Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (10 per jaar). Reguliere prestaties: Provinciaal beraad bouwen en wonen / statushouders Twente. Investeringsprestaties: Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Reguliere prestaties: Groen-blauwe hoofdstructuur. Reguliere prestaties: Toezien op de doorwerking van de ambities en doelstellingen van de Visie op de Ondergrond (onderdeel van de Omgevingsvisie) en de regels voor grondwaterbescherming in bestemmingsplannen Opstellen van een Uitvoeringsprogramma voor de Ondergrond Inbreng van de provinciale ambities voor de ondergrond in het rijksbeleid. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

20 Kerntaak 1: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 1. Een samenleving waarin alle Overijsselaars zich thuis voelen en meedoen, met bloeiende steden en dorpen als motor voor cultuur en werkgelegenheid, ingebed in een aantrekkelijk landschap waarin wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water elkaar versterken. 1.6 Een zodanige inrichting van de fysieke leefomgeving dat er nu en in de toekomst voldoende bescherming is tegen overstromingen, wateroverlast en er genoeg water is in droge perioden. 1.7 Schoon, voldoende en gezond water voor mens, dier en plant. * De gebiedsontwikkelingen zijn opgenomen in de doelenboom om de inhoudelijke relatie / bijdrage tussen de opgaven van deze kerntaak en de gebiedsontwikkelingen zichtbaar te maken. Voor de toelichting op deze prestaties zie hoofdstuk Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

21 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestatie: Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Uiterwaarden Olst Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta.* Uitvoering Ruimte voor de Rivier inclusief IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Reguliere prestaties: Regionale inbreng Deltaprogramma Uitvoering Europese Richtlijn Overstromingsrisico s Toetsen primaire waterkeringen en beoordelen verbeterplannen Vaststellen normen en toetsen regionale waterkeringen Voorbereid zijn op calamiteiten (Calamiteitenzorg) Kaders opstellen voor bescherming tegen wateroverlast Waterverdeling in droge perioden Uitvoering Ruimte voor de Rivier. Investeringsprestatie: Uitvoeren pmjp waterprestaties. Reguliere prestaties: Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) Beleidsuitwerking waardevolle kleine wateren Beheer grondwatervoorraad Beschermen Openbare drinkwatervoorziening Invullen aandeelhouderschap Vitens Vaststellen kaders voor optimale condities natuurgebieden Uitvoering Wet Hygiëne en Veiligheid Zwem- en Badinrichtingen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

22 Wat gaan we daarvoor doen? Maatschappelijke ambitie Een samenleving waarin alle Overijsselaars zich thuis voelen en meedoen, met bloeiende steden en dorpen als motor voor cultuur en werkgelegenheid, ingebed in een aantrekkelijk landschap waarin wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water elkaar versterken. Onze maatschappelijke ambitie vloeit voort uit de Omgevingsvisie (tot 2030) en zijn voor deze Statenperiode concreet beschreven in de Kracht van Overijssel. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Percentage inwoners dat (zeer) tevreden is over hun woonomgeving (%) 1.0.b Percentage inwoners dat zich geen zorgen maakt over: Overstroming in de eigen woonomgeving (%) Wateroverlast in de eigen woonomgeving (%) Burgerpanel 84 Burgerpanel a) De gegevens voor 2007 en 2011 zijn niet opgenomen omdat zij door een aanpassing van de berekeningswijze van het kengetal niet vergelijkbaar zijn. b) In 2012 is gemeten net na hoogwatersituatie in januari Beleidsdoel 1.1 Dynamische en bereikbare stedelijke netwerken met een onderscheidend profiel en een aantrekkelijk / passend vestigingsklimaat als economische motor voor wonen, werkgelegenheid en cultuur. Om de economische kracht van de netwerksteden te behouden en verder uit te bouwen moeten de steden beschikken over een onderscheidend pakket aan goede, ruimtelijke vestigingsfactoren. Naast een geschikt vestigingsklimaat voor wonen en werken met een goede bereikbaarheid en ruimtelijke kwaliteit, gaat het in de basis om bloeiende binnensteden met goede culturele en recreatieve voorzieningen. 22 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

23 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Gemiddelde positie (1-50) van de vijf Overijsselse grote steden (Almelo, Hengelo, Enschede, Deventer en Zwolle) op de landelijke woonaantrekkelijkheidsindex Atlas voor 33,8 33,8 34,4 34,8 35,2 gemeenten Begroting 2012 <33,8 Begroting 2013 <33,8 a) De woonaantrekkelijkheidsindex is in volgorde van gewicht, als volgt opgebouwd: bereikbaarheid van banen, cultuur aanbod (podiumkunsten), veiligheid (samengesteld op basis van geweldsmisdrijven en vernielingen), aandeel koopwoningen, nabijheid van natuurgebieden, kwaliteit culinair aanbod, aanwezigheid universiteit en het historische karakter van de stad (% woningen gebouwd voor 1945). Investeringsprestaties: Netwerksteden Projectresultaat Dynamische en bereikbare netwerksteden met een onderscheidend profiel en een aantrekkelijk / passend vestigingsklimaat als motor voor werkgelegenheid en cultuur. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Het samen met de netwerksteden ontwikkelen van toekomstbestendige ontwikkelagenda s (OA s). De agenda bestaat per netwerkstad uit een visie op 2040 en een onderscheidend profiel met daaraan gekoppeld een werkprogramma. Het werkprogramma bevat (samenwerkings)afspraken op het gebied van wonen en werken (kantoren en bedrijventerreinen), voortkomend uit de ontwikkelagenda s. Prestaties 2013 Inhoudelijke bijdrage herziening Omgevingsvisie Uitvoering/werkafspraken met netwerksteden Ontwikkelagenda en werkprogramma Netwerkstad Twente gereed Werkprogramma Stedendriehoek-Deventer gereed Gebiedsontwikkeling Spoorzone Zwolle: stedebouwkundige visie, afspraken verbetering OV-terminal, ontwikkelingsstrategie Mijlpalen 2013 Statenvoorstel ontwikkelagenda Netwerkstad Twente. Statenvoorstel werkprogramma Netwerkstad Twente. Statenvoorstel werkprogramma Stedendriehoek Deventer. Statenvoorstel investeringen in Gebiedsontwikkeling Spoorzone Zwolle (Zwolle Kampen Netwerkstad) Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

24 Beleidsdoel 1.2 Behouden en versterken van de diversiteit en identiteit van (binnen)steden, stadsrandzones, landschappen en dorpen. De ruimtelijke kwaliteit van Overijssel is gelegen in de diversiteit. De kenmerken en karakteristieken van landschappen, steden en dorpen willen we daarom versterken, zoals ook verwoord in de Omgevingsvisie. Met speciale aandacht voor de stads- en dorpsranden, waar complexe opgaven spelen en de identiteit van zowel de kernen als het landschap vaak in het oog springt. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal keer dat Wro-instrumentarium bij bestemmingsplannen is ingezet wegens strijd met provinciaal beleid (aantal) Idem, percentage van het aantal beoordeelde bestemmingsplannen (%) 1.2.b Aantal gemeenten dat ruimte krijgt om op basis van vastgestelde structuurvisies lokaal ruimtelijk beleid in te vullen en uit te voeren (aantal) 1.2.c Percentage inwoners dat positieve ontwikkelingen in de stads- en/of dorpsranden ziet (%) 1.2.d Percentage inwoners dat vindt dat er bij stedelijke uitbreidingen voldoende rekening wordt gehouden met het omliggende landschap (%) Provincie Overijssel ,1 1,5 0,7 Begroting 2012 <2 <2 <2 <2 Begroting 2013 <2 <2 <2 <2 Provincie Overijssel 0 Begroting 2012 Begroting 2013 nb nb nb nb Burgerpanel 43 Begroting 2012 Begroting 2013 >43 Burgerpanel 55 Begroting 2012 Begroting 2013 >55 a) Aantal zienswijzen en reactieve aanwijzingen. b) Het is nog niet mogelijk om streefwaarden te formuleren. Momenteel wordt nagegaan of er acties ondernomen moeten worden om gemeenten te stimuleren structuurvisies op te stellen. c) Formulering van de indicator is aangepast waardoor de waarden zijn veranderd t.o.v. de monitor Overijssel. 24 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

25 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: 1.2.1: Ontwikkelen en uitvoeren van het programma Leefbaarheid, stadsrandzones en groene omgeving Projectresultaat Door investeringen is de ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid in stadsrandzones versterkt, in samenhang met de versterking van duurzaamheid en sociale kwaliteit. Ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid en sociale kwaliteit maken integrerend onderdeel uit van de ruimtelijke opgaven, programma s en projecten. Kennis en informatie over het werken aan ruimtelijke kwaliteit is beschikbaar voor provincie, gemeenten en waterschappen, met als resultaat dat de verschillende overheden werken aan ruimtelijke kwaliteit. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Ontwikkelen en uitvoeren van het programma leefbaarheid, stadsrandzones, groene omgeving. Realisatie en borging van ruimtelijke kwaliteit, bij zowel provincie, gemeenten als waterschappen. Prestaties 2013 Maximaal 3 opgeleverde stadsrandzonevisies met uitvoeringsagenda voor gemeenten buiten de netwerksteden. Bijdrage aan inrichting van stadsranden als voorbeelden van ruimtelijke kwaliteit (zie ook prestatie 1.2.5). Realisatie van energielandschappen met ruimtelijke en sociale kwaliteit. Doorontwikkelde instrumenten en stimuleren van voorbeelden Groen-blauwe Hoofdstructuur (zie ook prestatie ). Doorontwikkeld ontwerpend onderzoek en participatie in provinciale opgaven. Verleende subsidie ten behoeve van werkateliers Atelier Overijssel. Werkend (digitaal) kennisnetwerk ruimtelijke kwaliteit (incl. KGO). 2-3 masterclasses voor provinciale project- en programmaleiders. Mijlpalen 2013 Statenbrief over opgeleverde uitvoeringsagenda( s) Stadsrandzones. Statenbrief voortgang Energielandschappen en concrete resultaten. Reguliere prestaties: Voorkantsturing door middel van eens in de 6 tot 8 weken overleg met gemeenten, en advisering over voorontwerp bestemmingsplannen Circa 140 ambtelijke (zo nodig met ambtelijke / bestuurlijke opschaling) ruimtelijke overleggen met gemeenten ter begeleiding van de ruimtelijke plannen; circa 100 schriftelijke adviezen. Ambtelijke, ruimtelijke overleggen (zo nodig met ambtelijke / bestuurlijke opschaling) met waterschappen ter behartiging van het provinciale belang bij ruimtelijke plannen. De precieze vorm van voorkantsturing bij de waterschappen wordt werkende weg ontwikkeld Inzet Wro-instrumentarium (maximaal 2 % van de gevallen) Als vervolg op de voorkantsturing behartiging van provinciaal belang: Zienswijzen op ontwerpbestemmingsplannen, reactieve aanwijzing en/of beroep op vastgesteld bestemmingsplan bij strijd met provinciaal belang. Maximaal 2 inpassingsplannen opgesteld. Ruimtelijke plannen, zienswijzen, reactieve aanwijzingen en/of beroepen gedigitaliseerd. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

26 1.2.4 Beheren en doorontwikkelen Omgevingsvisie, verordening en borgen Omgevingswet Midterm Review op basis van de indicatoren uit het plan-mer van 2009 aangevuld met indicatoren die in 2009 nog niet gemeten zijn. Aanpassing Omgevingsvisie en Omgevingsverordening wanneer uit tussentijdse evaluaties of gebeurtenissen blijkt dat beleid niet meer toegesneden is op de aanpak van provinciale opgaven of het instrumentarium niet effectief meer is. Actualisatie Omgevingsvisie vanwege het Hoofdlijnenakkoord. Herziening Omgevingsvisie 2014 voorbereid. Communicatie over sturingsfilosofie, uitvoeringsmodel en ontwikkelperspectief binnen en buiten de provinciale organisatie. Implementatie resultaten Pilot Omgevingswet Samen met partners verbreden en versnellen van de doorontwikkeling van Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving door kennisontwikkeling en -verspreiding. 2-4 bijeenkomsten georganiseerd ter ondersteuning en stimulering van de toepassing door partners van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving Effectuering ruimtelijk beleid Provinciale financiële bijdragen leveren aan ruimtelijke onderzoeksprojecten, planontwikkeling en visievorming door derden (gemeenten en instellingen) en door de provincie zelf. De projecten dragen bij aan de centrale beleidsambities en het provinciale belang zoals vastgelegd in de Omgevingsvisie. Beleidsdoel 1.3 Voldoende en diversiteit aan woon- en werkmilieus in bloeiende steden en vitale dorpen, die ruimte bieden aan verschillende doelgroepen nu en in de toekomst. Wij stimuleren gemeenten in te spelen op de snel veranderende woningmarkt en gebruiken onze mogelijkheden en bevoegdheden om de gemeentelijke woonvisies en bestemmingsplannen in overeenstemming te brengen met het provinciale beleid en de vraag naar goede woonwerkmilieus. Daarbij gaat onze zorg uit naar starters, ouderen en zwakkeren in de samenleving. Wij richten ons op regionale samenwerking en het beschikbaar krijgen en stellen van nieuwe kennis. (voor toelichting Bedrijventerreinen: zie kerntaak 5, Regionale Economie). Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal regionaal afgestemde woonvisies in overeenstemming met de Omgevingsvisie en de prestatieafspraken wonen (aantal) 1.3.b Percentage gerealiseerde prestatieafspraken met gemeenten (%) Provincie Overijssel 5 17 Begroting Begroting Provincie Overijssel 40 Begroting Begroting a) Stand per juli 2011 en april b) Stand per juni Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

27 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Ontwerp en uitvoeren startersleningen Projectresultaat Starters op de koopwoningmarkt in staat stellen een eigen woning te kopen en daarmee de doorstroming op de woningmarkt bevorderen. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Het opstellen van een nieuwe, of vergelijkbare Overeenkomst startersregeling provincie Overijssel, waarmee de provincie de verantwoordelijkheden ten aanzien van het beheren van het Provinciaal Startersfonds en het verstrekken van de startersleningen aan een uitvoerende partij overdraagt. De looptijd van de overeenkomst is tot en met 31 december 2015 of tot het provinciale budget is uitgeput. Het storten van het beschikbaar gestelde budget ( ,-) in het Provinciaal Startersfonds. Prestaties 2013 Het verlenen van deelbijdragen (50%) in de gemeentelijke financiering van circa 200 starters leningen aan Overijsselse starters op de Overijsselse koopwoningmarkt. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus Uitvoering prestatieafspraken wonen (en werken) stimuleren Projectresultaat In 2010 zijn met alle gemeenten prestatieafspraken wonen gesloten voor de periode Er zijn afspraken gemaakt over thema s als binnenstedelijk bouwen, herstructurering, wonen-zorg-welzijn, duurzaamheid en woningbouwprogrammering. Hiertoe is samen met gemeenten een systematiek van monitoring opgesteld. Regulier, minimaal vier keer per jaar, wordt de voortgang in beeld gebracht en ambtelijk overlegd. Eens per jaar wordt een voortgangsrapportage voor de bestuurders voorbereid. Samen met de gemeenten wordt bepaald waar prestaties gehaald worden en waar prestaties aangejaagd moeten worden. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: In 2012 worden met de Midterm Review de prestatieafspraken Wonen herijkt. Het realiseren van de afspraken met betrekking tot binnenstedelijk bouwen, wonen-zorg en energiebesparing. De prestatieafspraken wonen en werken hebben een looptijd tot eind 2014, respectievelijk In 2014, maken we nieuwe afspraken met de (samenwerkende) gemeenten en mogelijk meer partijen, waarbij indien nodig, wonen en werken worden geïntegreerd (zie ). Prestaties 2013 Stimuleren (o.a. financieel) uitvoering prestatieafspraken met gemeenten. Opgestelde en uitgevoerde regeling Kwaliteit Stedelijke Leefomgeving. Financiering minimaal vijf Energieloketten bij vijf gemeenten (zie ook Kerntaak 2, Milieu en Energie). Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage uitvoering prestatieafspraken wonen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

28 Wonen in Overijssel Projectresultaat Wonen, werken en leven in Overijssel via AndersGroeien: Met het ontwikkeltraject AndersGroeien bereidt Overijssel haar partners voor op de demografische verandering die ons noodzaakt om op een kwalitatieve manier met het wonen, werken en leven in Overijssel om te gaan. De voorsprong die de met de gemeenten gemaakte prestatieafspraken wonen geven, is de opmaat voor dit traject. Het regionale vraagstuk, kwalitatieve groei, de behoefte van de consument, het noodzakelijk financieel realisme en de rol van de provincie staan hierin centraal. Nieuwe vormen van gebiedsontwikkeling en stedelijke vernieuwing op uitnodiging krijgen hiermee concreet vorm. De provincie vindt hierin haar nieuwe rol als gebiedsregisseur in de regio s en dit traject is een bouwsteen voor de Midterm Review Omgevingsvisie Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Het op een regionaal niveau afstemmen van vraag en aanbod van woningen, zodat ingespeeld kan worden op de demografische veranderingen en de kwalitatieve groei. Het versterken van de positie van de bewoners op de bouw of renovatie van (hun) woningen. Met gemeenten en corporaties zoeken naar mogelijkheden om de renovatie en aanpassing van de bestaande woningvoorraad en woonmilieus, inclusief verduurzaming daarvan, te versnellen. Het beschikbaar krijgen en toepassen van kennis op het gebied van nieuwe financieringmodellen voor woningbouw en gebiedsontwikkeling. Het in beeld brengen van vraag en aanbod op de woningmarkt in Overijssel. Prestaties 2013 Plan van aanpak regionale afspraken opgesteld. Mijlpalen 2013 Statenvoorstel plan van aanpak regionale afspraken Uitvoering en stimulering regeling Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (10 per jaar) Projectresultaat De positie van de (woon)consument is versterkt door ondersteuning van initiatieven collectief particulier opdrachtgeverschap. Realisatie Coalitieperiode Het collectief pariculier opdrachtgeverschap (CPO) is een van de manieren waarop de positie van de consument in het bouwproces wordt versterkt. Bijna alle gemeenten hebben in de Prestatieafspraken Wonen afspraken opgenomen ten aanzien van het beschikbaar stellen van CPO-locaties en/of het stimuleren van CPO-initiatieven. Prestaties 2013 Het subsidiëren van 5 CPO-projecten van burgers (per jaar beschikbaar). Het stimuleren van de prestatieafspraken CPO bij gemeenten. Het monitoren van de prestatieafspraken CPO. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage uitvoering prestatieafspraak Wonen 28 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

29 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reguliere prestaties: Provinciaal beraad bouwen en wonen / statushouders Twente Vanaf de dag dat de Wet Revitalisering Generiek Toezicht van kracht wordt, 1 oktober 2012, komt het toezichthouderschap van de tijdige huisvesting van statushouders in de Twentse gemeenten naar de provincie toe. Alle gemeenten krijgen halfjaarlijks van het Rijk een taakstelling. Alle gemeenten zijn verplicht op tijd aan deze taakstelling te voldoen. Hierop vooruitlopend zijn in de Prestatieafspraken Wonen van alle Overijsselse gemeenten afspraken opgenomen ten aanzien van deze rijksverplichting. Om inzicht te krijgen in de aanpak van de gemeenten, dienen alle gemeenten twee maal per jaar een uitvoeringsplan in. Dit als onderdeel van de monitoring van de voortgang van de Prestatieafspraken Wonen. Beleidsdoel 1.4 Kwalitatieve en toekomstbestendige versterking van het landelijke gebied gericht op multifunctioneel ruimtegebruik (waaronder wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water e.d.) met ontwikkelingsmogelijkheden voor nieuwe economische dragers. NB: relatie met kerntaak 3 (Inrichting landelijk gebied) en kerntaak 5 (Regionale economie). Het ruimtelijke beleid is gericht op kwalitatieve en toekomstbestendige versterking van het landelijke gebied, waarbij multifunctioneel ruimtegebruik wordt gestimuleerd. In het verlengde hiervan wordt gewerkt aan ontwikkelingsperspectieven voor de onderdelen van de Groen-blauwe Hoofdstructuur (GBHS) die met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur niet meer tot de Ecologische Hoofdstructuur behoren. In 2013 wordt de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur afgerond, het belangrijkste instrument waarmee de Groen-blauwe Hoofdstructuur tot nu toe gerealiseerd wordt. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.4 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal keer dat Wro-instrumentarium ingezet is wegens strijd met O2 kwaliteitsimpuls groene ruimte (zie indicator 1.2.a) (aantal) 1.4.b Percentage bedrijven (niet zijnde agrarisch of daaraan gerelateerd) in de totale omvang van het aantal bedrijven in het landelijke gebied (%) 1.4.c Score ervaren sociale cohesie (index 1-10) Provincie Overijssel Provincie Overijssel 12 Begroting 2012 Begroting 2013 > 12 Provincie Overijssel 6,6 Begroting 2012 Begroting 2013 > 6,6 a) Aantal zienswijzen en reactieve aanwijzingen. b) Landelijk gebied: gebied buiten de kernen en bedrijventerreinen. Bedrijvigheid niet zijnde agrarisch of daaraan gerelateerd: alle bedrijvigheid excl. topsectoren van EZ: food, nutrition, flowers. c) De ervaren sociale cohesie wordt bepaald aan de hand van vier stellingen: De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om; Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen; Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is; De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks. De score ervaren sociale cohesie die op basis van deze vier stellingen is berekend, loopt van 0 (lage sociale cohesie) tot 10 (hoge sociale cohesie). Bij een score hoger dan 5 oordelen meer mensen positief dan negatief over de sociale cohesie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

30 Reguliere sprestaties: Groen blauwe Hoofdstructuur Vastleggen en implementeren beleid voor de Groen blauwe Hoofdstructuur voor die onderdelen die, na herijking van de Ecologische Hoofdstructuur, geen deel meer uitmaken van de Ecologische Hoofdstructuur in de Omgevingsvisie. Uitvoeringsstrategie Groen blauwe Hoofdstructuur bij herziening Omgevingsvisie. Handreiking voor gemeenten en pilots gericht op realisatie (zie ook prestatie 1.2.1). Beleidsdoel 1.5 Het duurzaam beheren van de ondergrond door het vinden van een balans tussen gebruiken, beschermen en herstellen van de ondergrond. Het duurzaam beheer van de ondergrond wordt ingegeven vanuit: Ruimtedruk in (hoofdzakelijk) binnenstedelijk gebied. Toename van het gebruik van diepe ondergrond. Mogelijkheid van de ondergrond om bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijkeconomische opgaven, zoals de transitie naar een hernieuwbare energievoorziening en de wateropgave vanuit het Deltaprogramma. Kwetsbaarheid van de eigenschappen van de ondergrond en de lange hersteltijd. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.5 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal keer dat Wro-instrumentarium ingezet is wegens strijd met O2 ondergrond (zie indicator 1.2.a) (aantal) Provincie Overijssel a) Aantal zienswijzen en reactieve aanwijzingen. Reguliere prestaties: Toezien op de doorwerking van de ambities en doelstellingen van de Visie op de Ondergrond (onderdeel van de Omgevingsvisie) en de regels voor grondwaterbescherming in bestemmingsplannen Samen met de partners (gemeenten en waterschappen ) via voorkantsturing invulling geven aan het meenemen van de kansen en beperkingen van de ondergrond in gemeentelijke structuurvisies, bestemmingsplannen en gebiedsvisies Opstellen van een uitvoeringsprogramma voor de Ondergrond Actualisatie Uitvoeringsprogramma voor de Ondergrond, inclusief Meerjarenprogramma Bodemsanering Inbreng van de provinciale ambities voor de ondergrond in het Rijksbeleid Inbreng van provinciale ambities voor de ondergrond in het Rijksbeleid (Omgevingswet, Rijksstructuurvisie op de ondergrond, het Deltaprogramma), zodanig dat de ondergrond volwaardig en specifiek de kwaliteiten van de ondergrond van Overijssel worden meegenomen. 30 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

31 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Beleidsdoel 1.6 Een zodanige inrichting van de fysieke leefomgeving dat er nu en in de toekomst voldoende bescherming is tegen overstromingen, wateroverlast en er genoeg water is in droge perioden. We zijn ons bewust van de gevolgen van klimaatverandering en zeespiegelrijzing. In aanvulling op de Deltabeslissingen zullen door de regio besluiten over Zoetwatervoorziening en de inrichting van de IJssel-Vechtdelta worden genomen. Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Rijk en regio zijn wij actief in het Deltaprogramma en voeren wij regie bij de uitvoering van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico s en het coördineren van provinciale besluiten (Ruimte voor de Rivier). In aansluiting hierop vervullen wij onze wettelijke taken waterveiligheid. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.6 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Lengte primaire keringen dat voldoet aan de geldende normen (%) 1.6.b Lengte regionale keringen dat voldoet aan de geldende normen (%) 1.6.c Oppervlakte Overijsel dat voldoet aan normering wateroverlast (%) 1.6.d Aantal keer dat Wro-instrumentarium is ingezet wegens strijd met O2 waterveiligheid (zie indicator 1.2.a) (aantal) Waterschappen Begroting Begroting Waterschappen en provincie Overijssel Begroting Begroting Waterschappen Begroting Begroting Provincie Overijssel a) Vanaf 2011 gelden andere randvoorwaarden. Cijfer 2011 is voorlopig cijfer op basis van tweede bestuursrapportage 2011 van de waterschappen. Streefwaarde 2016 wordt vastgesteld bij herziening van de Omgevingsvisie (i.v.m. mogelijke herziening van normen) b) Cijfer 2011 is voorlopig cijfer op basis van tweede bestuursrapportage 2011 van de waterschappen. Cijfer 2011 wijkt af van eerdere rapportage omdat waterschappen en provincie eind 2011/begin 2012 de tweede toetsingsronde hebben afgerond. Streefwaarde 2016 wordt vastgesteld bij herziening van de Omgevingsvisie (i.v.m. mogelijke herziening van normen) c) Cijfer 2011 is voorlopig cijfer op basis van tweede bestuursrapportage 2011 van de waterschappen. Streefwaarde 2016 wordt vastgesteld bij herziening van de Omgevingsvisie (i.v.m. mogelijke herziening van normen). d) Aantal zienswijzen en reactieve aanwijzingen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

32 Investeringsprestaties: Zoetwatervoorziening Oost-Nederland Projectresultaat Inzicht in de zoetwaterbehoefte binnen Regio Oost (gebied van Rijn-Oost en waterschap Veluwe) onder de huidige omstandigheden en de gevolgen van de klimaatverandering (horizon 2050 en doorkijk 2100). Analyse en selectie van kansrijke strategieën en maatregelen (zowel waterhuishoudkundige maatregelen als aanpassingen in landbouw, natuurbeheer en ruimtelijke ordening) om in de zoetwaterbehoefte nu en straks te voorzien. Bepalen van de sociaal-economische en maatschappelijke belangen van Regio Oost bij de zoetwatervoorziening. Regionale inbreng in het deelprogramma Zoetwater van het Deltaprogramma. Formuleren beleid voor droogte en planvorming / uitvoering van maatregelen voor korte en lange termijn. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op het realiseren van bovengenoemde punten binnen de samenwerking van Regionaal Bestuurlijk Overleg Rijn-Oost. Prestaties 2013 Derde regionale rapportage van het deelprogramma Zoetwater van het Deltaprogramma. Hierin een selectie van kansrijke strategieën en maatregelen en een positionering van het belang van Regio Oost in het zoetwatervraagstuk. Verkenningen naar het inpassen van de kansrijke strategieën en maatregelen in het reguliere waterbeheer. Selectie van maatregelen voor Regio Oost. Vertaling van resultaten van project Landbouw op Peil voor regionaal gebruik. Uitwerking projectplan Mijlpalen 2013 Formuleren droogtebeleid herziening Omgevingsvisie (als onderdeel van prestatie ). 32 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

33 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Uiterwaarden Olst Projectresultaat IJsseluiterwaarden Olst is een waterveiligheidsproject onder directe verantwoordelijkheid van het Rijk (Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie). Het projectresultaat is een waterstandsdaling van ten minste 8 cm op 31 december Naast waterstandsdaling als hoofddoel zijn natuurontwikkeling en recreatieve impuls nevendoelen. De provincie is regisseur van dit project. Hiermee heeft de provincie geen eindverantwoordelijkheid voor het projectresultaat, maar wel een belangrijke, regisserende rol. De provinciale opgave ten aanzien van IJsseluiterwaarden Olst ligt in het coördineren, faciliteren en begeleiden van het Rijk en andere betrokken partijen en organisaties in de uitvoering van het project. Daarnaast heeft de provincie tijdens de vorige coalitieperiode substantiële middelen vrijgemaakt voor een recreatieve impuls in het gebied. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Regievoering op de planontwikkeling met nadruk op draagvlak in het gebied. Coördineren en begeleiden van de noodzakelijke procedures. Supervisie op de realisatie conform plan. Ontwikkelen en meefinancieren van een recreatieve impuls voor het gebied. Prestaties 2013 Regie in de planvorming en coördinatie van besluiten (vergunningen, ontheffingen, bestemmingsplan) tot de uitvoering. Als voorzitter deelnemen aan de stuurgroep IJsseluiterwaarden Olst tot de start van de uitvoering. Begeleiden en financieren van projectonderdelen (afhankelijk van aanbestedingsprocedure en doorlooptijd), zoals fiets- en wandelpaden, brug over een hoogwatergeul (>100 meter lengte), visstekken en verplaatsing van een toeristisch overstappunt. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Reguliere prestaties: Regionale inbreng Deltaprogramma Voorsorteren op de landelijke Deltabeslissingen door vaststellen van kansrijke strategieën. In het programma IJssel-Vechtdelta (kerntaak 9 Gebiedsontwikkeling), het project Zoetwater Oost-Nederland en de regionale verkenningen voor waterveiligheid met partners een regionaal standpunt bepalen ter beïnvloeding van de Deltabeslissingen Uitvoering Europese Richtlijn Overstromingsrisico s Regie voeren op regionaal niveau bij de implementatie van de ROR. Opleveren verplichte overstromingsgevaar- en risicokaarten. Bijdrage geleverd aan het Overstromingsrisicobeheerplan (ORBP) deelstroomgebied Rijn, vanuit het regionale overstromingsrisicobeheer, dat in 2014 gereed moet zijn. Het Rijk is eindverantwoordelijk voor aanlevering richting Brussel. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

34 1.6.5 Toetsen primaire waterkeringen en beoordelen verbeterplannen Toezicht op de toetsing van de primaire waterkeringen in de toekomst zal worden uitgevoerd door het Rijk cf. Bestuursakkoord water. Totdat dit wetsontwerp behandeld is en afgerond, blijft de provincie verantwoordelijk. Goedkeuren van projectplannen voor dijkverbeteringen blijft een provinciale taak, waarbij in de toekomst meer nadruk op ruimtelijke inpassing wordt gelegd. De technische aspecten blijven ook aandacht vragen. De indiening van projectplannen wacht op de besluitvorming door het Rijk over de financiering van het Hoogwater-beschermingsprogramma. Geen projectplannen voor reguliere dijkverbeteringen verwacht, omdat het nhwbp niet gereed is. Beoordeling van het projectplan voor de waterkeringen langs de bypass Kampen dat door het waterschap Groot Salland ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten wordt voorgelegd Vaststellen normen en toetsen regionale waterkeringen De provincie stelt kaders vast voor de veiligheid van regionale waterkeringen door aanwijzing en normstelling en beoordeelt de periodieke toetsing van de keringen door de waterkeringbeheerders. De regionale waterkeringen moeten in 2015 aan de norm voldoen. Overleg met de waterkeringbeheerders kan mogelijk leiden tot een Statenvoorstel voor wijziging van de normen voor bepaalde regionale waterkeringen Voorbereid zijn op calamiteiten (Calamiteitenzorg) Indien een calamiteit zoals een (bijna) overstroming optreedt, zijn we voorbereid - samen met waterschappen, Rijkswaterstaat, provincies Drenthe en Gelderland en onze Duitse waterpartners. Wij zorgen voor jaarlijks geactualiseerde draaiboeken en nemen deel aan op de grond oefenen van onze wettelijke taken Kaders opstellen voor bescherming tegen wateroverlast Door de waterschappen wordt onderzocht wat nodig is om de resterende knelpunten conform het Nationaal Bestuursakkoord water in de periode op te lossen. Dit vraagt naar verwachting om een (stroom)gebiedbrede aanpak, waarbij de betrokkenheid van de gebiedspartners essentieel is. De Omgevingsverordening zal wat betreft de normering zo nodig worden aangepast Waterverdeling in droge perioden In de Omgevingsverordening is een prioritering aangegeven voor welke belangen het eerst gekort moeten worden bij droge perioden: de verdringingsreeks. De uitvoering van de wateraanvoer en het bewerkstelligen van een goede waterverdeling is een taak van de waterschappen. In 2013 worden geen wijzigingen van de verdringingsreeksen in de Omgevingsverordening verwacht Uitvoering Ruimte voor de Rivier Provinciale coördinatie van besluiten (vergunningen, ontheffingen, bestemmingsplannen) voor de uitvoering van de Ruimte voor de Rivierprojecten bij Zwolle en Deventer. Hiertoe worden ten minste vier overleggen met betrokken bevoegde gezagen georganiseerd. Deelname als voorzitter in de Bestuurlijke begeleidingsgroep. Provinciale coördinatie van de besluiten voor IJsseldelta-Zuid (afhankelijk van de besluitvorming door het Ministerie van Infrastructuur & Milieu). 34 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

35 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Beleidsdoel 1.7 Schoon, voldoende en gezond water voor mens, dier en plant. Voldoende, schoon drinkwater voor nu en in de toekomst is waarvoor wij samen met gebiedspartners in het stroomgebied Rijn-Oost werken aan het op orde krijgen van het watersysteem binnen de huidige gebruiksfuncties en ruimtelijke functies. De provincie is kadersteller en gebiedsregisseur voor waterveiligheid, grondwater en drinkwater en oppervlaktewaterkwaliteit. De ecologische en grondwaterdoelen van de Europese Kaderrichtlijn Water zijn daarbij leidend. Afstemming met andere beleidsdoelen (Programmatische Aanpak Stikstof en Natura 2000) is belangrijk. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.7 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage grondwatermeetpunten dat voldoet aan de Europese nitraatrichtlijn (50 mg NO3/l) (%) 1.7.b Aantal keer dat Wro-instrumentarium ingezet is wegens strijd met O2 grondwaterbescherming (Zie indicator 1.2.1) (aantal) 1.7.c Percentage aanvragen in het kader van de Waterwet dat binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld (%) 1.7.d Percentage ontheffingsaanvragen voor activiteiten in grondwaterbeschermingsgebieden dat binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld (%) 1.7.e Percentage van de beoordeelde essenties bij risicoactiviteiten in grondwaterbeschermingsgebieden dat wordt nageleefd (%) 1.7.f Percentage vergunningen in het kader van de Waterwet dat jaarlijks wordt beoordeeld op actualiteit (%) 1.7.g Percentage gerealiseerd aantal kilometers natuurvriendelijke oevers in het kader van de Kaderrichtlijn Water (% van doel 2015) (%) 1.7.h Percentage gerealiseerd aantal vispasseerbare stuwen in het kader van de Kaderrichtlijn Water (% van doel 2015) (%) 1.7.i Percentage N2000-gebieden waarvoor GGOR is uitgevoerd conform afspraken eerste N2000-beheerplanperiode (%) 1.7.j Percentage zweminrichtingen met voldoende jaartoets voor alle baden (%) Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel Begroting 2012 >80 >80 >80 >80 Begroting 2013 >80 >81 >82 >83 0-meting Begroting 2012 Begroting Waterschappen Begroting Begroting Waterschappen Begroting Begroting Waterschappen Begroting Begroting Provincie Overijssel 94,1 94,6 92,2 93,0 Begroting Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

36 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 1.7 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron k Percentage ontheffingsaanvragen voor zweminrichtingen dat binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld (%) 1.7.l Percentage van de beoordeelde essenties bij zwembaden en zwemplassen dat wordt nageleefd (%) Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel Begroting 2012 >80 >80 >80 >80 Begroting 2013 >80 >80 >80 >80 a) Nog geen definitieve resultaten over 2011 bekend. b) Aantal zienswijzen en reactieve aanwijzingen. c) Het gaat om grondwateronttrekkingen industrie, drinkwaterwinning en KWO waarvoor de provincie bevoegd gezag is. d) Het nalevingspercentage is door de provincie beperkt te beïnvloeden met toezicht en handhaving. Cijfer 2012 is de stand van zaken per 1 mei e) Het gaat om grondwateronttrekkingen industrie, drinkwaterwinning en KWO waarvoor de provincie bevoegd gezag is. f) Het percentage is van toepassing op het deel van de maatregelen dat in de planperiode wordt gerealiseerd. Het maatregelenprogramma van de Kaderrichtlijn Water loopt door tot Cijfer 2011 is voorlopig cijfer op basis van tweede bestuursrapportage 2011 van de waterschappen. Streefwaarde 2016 wordt vastgesteld bij herziening van de Omgevingsvisie. g) Cijfer 2011 is voorlopig cijfer op basis van tweede bestuursrapportage 2011 van de waterschappen. Streefwaarde 2016 wordt vastgesteld bij herziening van de Omgevingsvisie. h) Een houder van een zweminrichting vraagt een ontheffing aan als hij / zij wil afwijken van de wettelijke regels uit de Whbz. i) Het nalevingspercentage is door de provincie beperkt te beïnvloeden met toezicht en handhaving. Investeringsprestaties: Uitvoeren pmjp waterprestaties Projectresultaat Door middel van programmering en financiering via het pmjp (provinciaal Meerjarenprogramma) worden diverse activiteiten / prestaties binnen het waterveld gerealiseerd, zoals Ruimte voor de Vecht, voorkomen van wateroverlast en implementatie KRW. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Het realiseren van de prestaties die met onder andere de waterschappen in convenanten zijn overeengekomen. Deze prestaties moeten in principe in 2013 zijn gerealiseerd, omdat dan de termijn van het pmjp afloopt. Voor het onderdeel synergieprojecten van het pmjp geldt een realisatietermijn tot Prestaties 2013 Halfjaarlijks voortgangsbespreking met de waterschappen over uitvoering van de convenantsafspraken. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. 36 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

37 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reguliere prestaties: Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) Ten minste drie keer per jaar overleg en afstemming met alle partners over de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en andere watervraagstukken. Overijssel is trekker van de samenwerking in Rijn-Oost (Regionaal Bestuurlijk Overleg onder voorzitterschap van de provincie). Voorbereiding actualisatie Omgevingsvisie (zie prestatie 1.2.4) door actualisatie (provinciale) doelstellingen voor oppervlaktewater voor alle waterlichamen geactualiseerd en vastgelegd in factsheets. De kwaliteit en kwantiteit van het grondwater wordt vastgelegd in factsheets, als basis voor te nemen maatregelen in de volgende planperiode ( ). Realisatie uitvoeringsprogramma s gebiedsdossiers ( ) zie prestatie Uitvoeren van de verplichte monitoringsinspanningen voor grondwaterkwantiteit en grondwaterkwaliteit conform het landelijke draaiboek monitoring KRW. Realiseren grondwatermeetnet in Natura 2000-gebieden ( ) Beleidsuitwerking waardevolle kleine wateren De doelstellingen vanuit beleidsuitwerking kleine wateren (2012) worden verwerkt in de herziening van de Omgevingsvisie (Groen-blauwe Hoofdstructuur). Bij de uitvoering van herstelmaatregelen wordt aangehaakt bij Natura 2000 beheerplannen en gebiedsontwikkelingen op initiatief van de provincie Beheer grondwatervoorraad Grote industriële grondwateronttrekkingen en drinkwaterwinning worden gereguleerd door middel van actuele vergunningen. Daarnaast worden vergunningen verleend voor bodemenergie-systemen (Warmte-Koude-Opslag). Periodiek worden de onttrekkingen van grondwater voor zowel drinkwater als industriële toepassingen gecontroleerd op naleving van de regelgeving. Daarnaast worden Bodemenergiesystemen (BES) periodiek gecontroleerd op hun werking en de thermische balans. Onderhoud en gebruik van het regionale grondwatermeetnet voor actuele en betrouwbare gegevens over de grondwaterstand en de grondwaterkwaliteit. De inrichting van het meetnet voor Natura 2000-gebieden wordt gefinancierd uit de voorziening grondwater Beschermen Openbare drinkwatervoorziening Uitwerking van de twee sporen in de strategische koers drinkwatervoorziening Overijssel 2040: verbinden van functies aan de bron en het verbinden van een aantal ontwikkelingen achter de meter. Opstellen nieuw, integraal uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers waarin afspraken met gebiedspartners zijn gemaakt over een totaalopgave per winning op het gebied van waterkwaliteit en waterkwantiteit voor Zoektocht naar 7 miljoen m 3 drinkwatercapaciteit voor Twente: voor eind 2014 besluit over voorkeurslocatie. Maatschappelijke optimalisatie van de drinkwatervoorziening over de provinciale grenzen heen via het project Interprovinciale leveringen Verkenning Twente / Achterhoek. Herbeoordeling berekening beschermingsgebieden drinkwaterwinningen. Dit leidt tot de afweging of ze opnieuw moeten worden vastgesteld. Drinkwatergebieden worden beschermd door de aanwijzing van grondwaterbeschermingsgebieden in de Omgevingsverordening Overijssel. In de Omgevingsverordening is vastgelegd welke activiteiten wel en niet zijn toegestaan in deze gebieden en in welke gevallen ontheffingen worden verleend. In 2013 zal als onderdeel van het grondwaterbeschermingsbeleid een nieuwe, geactualiseerde verbodslijst (verboden inrichtingen in grondwaterbeschermingsgebieden) van kracht worden. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

38 Invullen aandeelhouderschap Vitens Actief invulling geven aan het aandeelhouderschap in Vitens NV ten behoeve van een doelmatige en betrouwbare drinkwatervoorziening tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. In de aandeelhoudersvergaderingen zullen wij toezien op het door Vitens in acht nemen van onze beleidslijnen en de wettelijke voorschriften voor de bezoldiging van haar bestuurders Vaststellen kaders voor optimale condities natuurgebieden Uit de analyses voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) blijkt dat de optimale hydrologische condities van Natura 2000-gebieden zonder mitigerende maatregelen op de lange termijn beperkt kunnen worden door drinkwaterwinningen. Omdat voor de drinkwaterlocaties geen alternatieven beschikbaar zijn, wordt gezocht naar maatregelen om de bestaande winningen nog duurzamer in te passen in het watersysteem. Afstemmen van de provinciale verantwoordelijkheden voor de openbare drinkwatervoorziening en de provinciale rol als bevoegd gezag voor Natura Toetsen van de GGOR-besluiten van de waterschappen (voor de Natura 2000-gebieden en voor gebieden waar waterschapsprojecten worden gerealiseerd) aan de provinciale doelen Uitvoering Wet Hygiëne en Veiligheid Zwem- en Badinrichtingen De provincie is verantwoordelijk voor de veiligheid en hygiëne bij zwemplassen (40) en zwembaden (200). In 2013 zullen bij alle zwemplassen borden worden geplaatst waarin informatie wordt gegeven over de veiligheid en de kwaliteit van het zwemwater. Fysieke controle van alle zwemplassen op naleving van jaarlijks wisselende thema s. Op deze wijze worden in 2-3 jaar alle belangrijke risico s van een zwemlocatie gecontroleerd. Daarnaast wordt de waterkwaliteit op elke locatie gemonitord, op basis waarvan zo nodig actie wordt ondernomen. 38 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

39 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Financiële tabel bij kerntaak 1 1. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer ( x 1.000) Begroting 2013 Jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Dynamische en bereikbare stedelijke netwerken met een onderscheidend profiel en aantrekkelijk / passend vestigingsklimaat als motor voor werkgelegenheid en cultuur 1.2 Behouden en versterken van de diversiteit en identiteit van (binnen)steden, stadsrandzones, landschappen en dorpen 1.3 Voldoende en diversiteit aan woon- en werkmilieus in bloeiende steden en vitale dorpen, die ruimte bieden aan verschillende doelgroepen nu en in de toekomst 1.4 Kwalitatieve en toekomstbestendige versterking van het landelijke gebied gericht op multifunctioneel ruimtegebruik (waaronder wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water e.d.) met ontwikkelingsmogelijkheden voor nieuwe economische dragers, op leefbaarheid en sociale cohesie 1.5 Het duurzaam beheren van de ondergrond door het vinden van een balans tussen gebruiken, beschermen en herstellen van de ondergrond 1.6 Een zodanige inrichting van de fysieke leefomgeving dat er nu en in de toekomst voldoende bescherming is tegen overstromingen, wateroverlast en er genoeg water is in droge perioden 1.7 Schoon, voldoende en gezond water voor mens, dier en plant Totaal Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

40 Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve majeure projecten EHS Reserve ISV Reserve grondwaterbeheer Reserve startersleningen Reserve particuliere woningverbetering Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011, ) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking 2011, ) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking , 2012) Reserve Uitvoering Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening Ruimte voor Ruimte Voorziening investeringsbudget stedelijke vernieuwing Voorziening besteding grondwaterheffing Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering ISV Totaal doeluitkeringen 810 Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

41 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

42 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Dynamische en bereikbare stedelijke netwerken met een onderscheidend profiel en aantrekkelijk / passend vestigingsklimaat als motor voor werkgelegenheid en cultuur Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: Netwerksteden Netwerksteden Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -110 Subtotaal Beleidsdoel Behouden en versterken van de diversiteit en identiteit van (binnen)steden, stadsrandzones, landschappen en dorpen Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: Ontwikkelen en uitvoeren programma Ontwikkelen en uitvoeren pro- leefbaarheid, stadsrandzones en gramma leefbaarheid, stadsrandzones en groene omgeving groene omgeving Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -465 Subtotaal Beleidsdoel Voldoende en diversiteit aan woon- en werkmilieus Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: in bloeiende steden en vitale dorpen, die ruimte Ontwerp en uitvoeren startersleningen Ontwerp en uitvoeren startersleningen -537 bieden aan verschillende doelgroepen nu en in de toekomst Uitvoering prestatieafspra Uitvoering prestatieafspraken wonen ken wonen (en werken) stimuleren (en werken) stimuleren Wonen in Overijssel Wonen in Overijssel Uitvoering en stimulering regeling Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (10 per jaar) Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -22 Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

43 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschik baar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

44 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Kwalitatieve en toekomstbestendige versterking van het landelijke gebied gericht op multifunctioneel ruimtegebruik (waaronder wonen, natuur, landbouw, ondergrond en water e.d.) met ontwikkelingsmogelijkheden voor nieuwe economische dragers, op leefbaarheid en sociale cohesie Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: A1 zone -773 Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -773 Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Het duurzaam beheren van de ondergrond door Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: het vinden van een balans tussen gebruiken, beschermen en herstellen van de ondergrond Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Een zodanige inrichting van de fysieke leefomgeving dat er nu en in de toekomst voldoende bescherming is tegen overstromingen, wateroverlast en er genoeg water is in droge perioden Investeringsprestatie Investeringsprestatie Project Klimaat en Droogte Zoetwatervoorziening -170 Oost-Nederland Uiterwaarden Olst Uiterwaarden Olst -60 Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -230 Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: -798 Subtotaal Beleidsdoel Schoon, voldoende en gezond water voor mens, Investeringsprestatie: Investeringsprestatie: dier en plant Uitvoeren pmjp waterprestaties Uitvoeren pmjp waterprestaties Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Totaal Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

45 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschik baar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

46 Financiële toelichting kerntaak 1 Beleidsdoel 1.2 Binnen beleidsdoel 1.2 is een bedrag van 0,6 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Effectuering ruimtelijk beleid. 0,3 miljoen Overige reguliere prestaties. 0,15 miljoen In de periode wordt de Omgevingsvisie herzien. Daarbij wordt voorgesorteerd op de nieuwe Omgevingswet. Voor de herziening van de Omgevingsvisie zijn voor 2013 kosten geraamd voor een bedrag van Beleidsdoel 1.7 Binnen beleidsdoel 1.7 is een bedrag van 1,2 miljoen aan lasten begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Beheer grondwatervoorraad. 0,3 miljoen Kosten voor o.a. beheer grondwatermeetnet en grondwaterbescherming Prestatie Invullen aandeelhouderschap Vitens. 0,5 miljoen Dit bedrag betreft de (interne) rentekosten die worden toegerekend aan het geïnvesteerd kapitaal in Vitens N.V. Overige reguliere prestaties. 0,4 miljoen Kosten voor o.a. onderzoek, Interprovinciale waterprojecten en uitvoering Europese zwemwaterrichtlijn. De baten voor reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel bedragen 2,2 miljoen. Deze hebben voor het grootste gedeelte betrekking op de onderstaande prestaties. Prestatie Beheer grondwatervoorraad. 1,0 miljoen De bate betreft de opbrengst van de grondwaterheffing. Prestatie Invullen aandeelhouderschap Vitens. 1,1 miljoen De bate heeft betrekking op de te verwachten dividend uitkering en op de te ontvangen rente op de achtergestelde verstrekte geldlening aan Vitens N.V. Het saldo van lasten en baten van de reguliere prestaties binnen beleidsdoel 1.7 is in 2014 en volgende jaren structureel 0,7 miljoen lager. Dit wordt verklaard doordat de bijdrage aan het pmjp vanuit de voorziening Grondwaterbeheer na 2013 niet meer nodig is. 46 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

47 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

48 2.2 Milieu en Energie Een gezonde en veilige woon- en werkomgeving is een belangrijke voorwaarde voor welvaart en welzijn. Het leefklimaat is een wezenlijk onderdeel van de Kracht van Overijssel. De provincie geeft de richting aan als het gaat om het borgen, versterken en ontwikkelen van het Overijsselse leefklimaat. Energie Het schaarser worden van grondstoffen en energie krijgt ook in Overijssel betekenis. Bovendien zijn de kosten voor fossiele brandstoffen ook in de afgelopen periode gestegen. Het programma Nieuwe Energie (voorheen Energiepact) geeft invulling aan de doorvertaling van de provinciale ambitie om het aandeel hernieuwbare energie te vergroten naar 20% in Die ambitie is fors hoger dan die van het Rijk (14% per 2020). Met de inzet op hernieuwbare energie en energiebesparing zet de provincie in op lastenverlichting, meer onafhankelijkheid van fossiele energie en meer werkgelegenheid. Waar richten we ons op in 2013? In 2013 komen de eerste projecten met financiering uit het Energiefonds tot realisatie. Met het operationele Energiefonds geven we een verdere impuls aan projecten op het terrein van Energiebesparing, Bio-energie en Geothermie. In 2013 werken we verder aan uitvoering van de afspraken met het Rijk in het kader van de Green Deal (2011). Als het gaat om Energiebesparing bij woningen en MKB zijn we landelijke proeftuin en creëren we mogelijkheden om een markttransitie bij Bouw- en Installatiebedrijven op gang te brengen. Naast energieopwekking stimuleren we energiebesparing bij bedrijven, particuliere woningeigenaren en corporaties en spelen we in op de meer decentrale opwekking van energie en restwarmtebenutting door in te zetten op aanpassingen in de energie-infrastructuur voor elektriciteit, gas en warmte. In 2013 evalueren we de voortgang van de afgelopen vier jaar. We kijken daarbij vooruit naar de toekomst en zullen zo nodig voorstellen voor het programma Nieuwe Energie doen. Milieu In het Hoofdlijnenakkoord hebben wij de opdracht meegekregen om de verbeteringen in een gezonde en veilige leefomgeving in Overijssel, die in de achterliggende jaren zijn gerealiseerd, vast te houden. Dat vraagt, in een dichtbevolkt land en ook in onze provincie, bijzondere inspanning. Ondanks het feit dat wettelijke milieunormen in Overijssel niet structureel worden overschreden, blijft de milieudruk onverminderd aandacht vragen. Wij geven uitvoering aan deze opdracht met het Investeringsprogramma Gezond en Veilig Leefmilieu, waarmee uw Staten in april 2012 hebben ingestemd. Verder doen wij dat met de voortzetting van een aantal reguliere prestaties op basis van wettelijke taken, op basis van afspraken die met Rijk en gemeenten gemaakt zijn, en met de uitvoering van het in de voorgaande periode vastgestelde Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel. In het programma Gezond en Veilig Leefmilieu richten wij ons op het realiseren van concrete verbeteringsmaatregelen en daarmee wegnemen van knelpunten op het gebied van gezondheid en veiligheid in de woon- en werkomgeving. Wij pakken concrete gezondheidsrisico s en hinder aan die worden veroorzaakt door geluid, trillingen en verlichting in de bebouwde kom en rondom spoor- en weginfrastructuur, door luchtverontreiniging (o.a. fijnstof) en geuroverlast door bedrijven en verkeer, door asbest uit daken van industriële en agrarische bedrijven, door verspreiding van gevaarlijke stoffen uit verschillende bronnen, en door gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. We bevorderen dat kennis over milieueffecten goed toegankelijk is en wordt gedeeld, zeker bij de projecten van de Kracht van Overijssel. Wij verkennen kansen voor een vernieuwende aanpak van milieuoverlast, die zullen leiden tot nieuwe projecten en activiteiten die aan het programma Gezond en Veilig Leefmilieu worden toegevoegd. Gezien het verschil in milieuproblematiek maken we onderscheid tussen stedelijk gebied (met aandacht voor de relatie tussen woonwijken en bedrijventerreinen en kansen voor duurzame mobiliteit) en landelijk gebied (verminderen van effecten van fijnstof, ammoniak etc.). 48 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

49 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Het voorkomen en beheersen van de risico s van de (mogelijke) toename van het goederenvervoer door Overijssel ten gevolge van het Programma Hoogfrequent Spoor (herroutering van het goederenvervoer en uitbreiding van de spoorcapaciteit voor goederentreinen) en het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen krijgt in 2013 bijzondere aandacht. Dit brengt voor Oost-Nederland extra druk op de kwaliteit van de woon- en werkomgeving, en brengt mogelijk verhoogde veiligheidsrisico s met zich mee, evenals extra geluids- en trillingshinder. Het voorkomen en beheersen van de risico s van de (mogelijke) toename van het goederenvervoer door Overijssel krijgt in 2013 bijzondere aandacht. De wetgever geeft ons de taak om een adequate bescherming te bieden met vergunningverlening, toezicht en handhaving, voor met name inrichtingen met een groter risico voor milieu en veiligheid. Die taak voeren wij in 2013 efficiënt en op hoog kwalitatief niveau uit binnen de beide regionale uitvoeringsdiensten in IJsselland en Twente, die per 2013 in nauwe samenwerking met de gemeenten in beide regio s starten. In 2013 is verbreding van het takenpakket naar WABO-breedte aan de orde, en zullen ongetwijfeld nog een aantal kinderziektes moeten worden genezen. Het Nederlandse milieubeleid wordt gedomineerd door Brussel, waar de EU2020-doelstellingen duurzame ontwikkeling, klimaat en energie centraal staan. In 2013 stellen wij ons pro-actief op (in IPO- of HNP-verband) om daar waar nodig Europees beleid mede te beïnvloeden ten behoeve van onze provinciale milieuprioriteiten. Wij zullen Europese financieringsmogelijkheden benutten door onze prioriteiten die passen binnen de EU2020-doelstellingen (duurzame ontwikkeling, klimaat en energie, regionale economie en innovatie, samenwerking) scherp te hebben en de samenwerking in de regio op die prioriteiten te positioneren. Landgrensoverschrijdend ligt het accent in de structurele milieusamenwerking met Noordrijn-Westfalen (en de provincies Limburg, Gelderland en Noord-Brabant) op kennisdeling. Bodemsanering In 2013 wordt 4% weggewerkt van de totale spoedeisende werkvoorraad (peildatum januari 2009: 603 potentiële spoedlocaties). Cumulatief komt het totaalpercentage in 2013 daarmee op 91% van deze totale werkvoorraad. Van de asbestlocaties worden in 2013 zestig locaties aanvullend onderzocht en vijftig locaties gesaneerd. De sanering van de Teerput Vasse wordt in 2013 afgerond. Voor 2013 zijn onze belangrijkste prestaties en mijlpalen: Vaststelling tussentijdse evaluatie programma Nieuwe Energie medio 2013 naar Provinciale Staten (kennisnemen via Statenbrief). Vaststelling maatregelen n.a.v. evaluatie van de zes pilots Duurzame Ontwikkeling o.b.v. Statenvoorstel. Vaststelling educatieagenda en voorstel voor vormgeving en beheer van educatie-infrastructuur middels Statenvoorstel. Vaststelling Actieplan Geluid middels Statenvoorstel. Vaststellen tussenevaluatie van het Platform Duurzame Leefomgeving (kennisnemen via Statenbrief). Afsluiting Convenant asbestdaken bedrijventerreinen (kennisnemen via Statenbrief). Uitvoeren verkenningen rond Duurzame Mobiliteit; (zwerf)afval; en Mestketen en Landbouw (kennisnemen via Statenbrief). Aandeel Milieu en Energie in totale kerntakenbegroting Milieu en Energie - 1% Overige kerntaken - 99% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

50 Kerntaak 2: Milieu en Energie Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 2. Realiseren, verder borgen en versterken van een gezonde en veilige woon- en werkomgeving en het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie tot minimaal 20% in Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. 2.2 Gezonde en veilige woon- en werkomgeving stimuleren door samenwerken met en verbinden van partijen die elkaar onderling kunnen versterken. 2.3 Verbeteren en minimaal voldoen aan de norm van de milieuaspecten in de woon- en werkomgeving. 2.4 Naleving van wet- en regelgeving voor de leefomgeving bevorderen. 2.5 Het duurzaam herstellen van de ondergrond. 50 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

51 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Inzet van kennis, netwerken en financiële instrumenten ter stimulering van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie Operationeel maken Energiefonds. Reguliere prestaties: Beheren van de deelneming Enexis. Investeringsprestaties: Verankeren van duurzaam ontwikkelen als rode draad in de programma s, projecten en gebiedsontwikkelingen voortkomende uit het Hoofdlijnenakkoord Uitbouwen en beheren van Kennisplatform Duurzame Leefomgeving Realiseren van een Overijselbrede educatie-infrastructuur en uitvoeren van een gezamenlijke educatieagenda. Investeringsprestaties: Uitvoeren projecten t.b.v. vermindering geluid, luchtverontreiniging en trillingen langs spoor- en weginfrastructuur, verwijdering asbestdaken, verduurzaming openbare verlichting en verbetering externe veiligheid Uitvoeren van verkenningen naar een (vernieuwende) aanpak van milieuoverlast in de stedelijke omgeving en het landelijke gebied. Reguliere prestaties: Waarborgen van externe veiligheid door het uitvoeren van het Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel (MEVO II) Verbeteren van de luchtkwaliteit en minimaal te voldoen aan de norm voor PM10 en NO2 door uitvoering van het nationaal en regionaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL / RSL) Beheer Nazorgfonds stortplaatsen en lobby richting Rijk bij implementatie wetswijzigingen en leveren van de afgesproken bijdrage aan Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) Inbreng leveren in landelijke vernieuwing omgevingsrecht Ondersteunen en (laten) uitvoeren van milieueffectrapportages / duurzaamheidseffectrapportages (Plan-MER). Reguliere prestaties: Afhandelen van aanvragen en het actueel houden van vergunningen Houden van toezicht op naleving van wet- en regelgeving en vergunningen Uitvoeren van handhavingsacties (opleggen van sancties) bij geconstateerde overtredingen Uitvoeren van interbestuurlijk toezicht op de uitvoering van omgevingsrechtelijke taken door gemeenten en waterschappen Samenwerking met de partners handhaving in brede zin. Investeringsprestaties: Sanering Waterbodems / Teerput Vasse Sanering en beheersing spoedeisende bodemlocaties Sanering met asbest verontreinigde bodemlocaties. Reguliere prestaties: Uitvoering Meerjarenprogramma bodemsanering Uitvoering Meerjarenprogramma bodemsanering Sanering Olasfa-terrein. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

52 Maatschappelijke ambitie Realiseren, verder borgen en versterken van een gezonde en veilige woon- en werkomgeving en het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie tot minimaal 20% in De provincie sluit aan bij maatschappelijke bewegingen, ondernemerschap en de innovatiekracht van Overijssel. We stimuleren als kennisdeler, verbinder en netwerkspeler en maken projecten mede mogelijk door een verscheidenheid aan financieringsvormen in te zetten. Het operationele Energiefonds biedt hiervoor goede mogelijkheden. Daadwerkelijke realisatie van de projecten gebeurt met name door particuliere investeerders. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Tevredenheid van inwoners over de totale milieusituatie in de woonomgeving (rapportcijfer) 2.0.b Het aantal personen dat wordt blootgesteld aan onvoldoende milieugezondheidskwaliteit als gevolg van weg- en railverkeer (aantal personen volgens methodiek gezondheidseffectscreening) a) 2.0.c Aandeel hernieuwbare energie van het bruto eindverbruik binnen Overijssel (%) b) Leefbaarheidsonderzoek ,6 Onderzoek gezondheidskundige rangschikking van milieuproblemen Provincie Overijssel 3,6 4,2 4,3 4,5 a) Wegverkeer uitsluitend over provinciale en rijkswegen. b) Het bruto eindverbruik is het energieverbruik van alle consumerende sectoren inclusief de opwekking van elektriciteit. Beleidsdoel 2.1 Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. Het aandeel hernieuwbare energie stijgt enerzijds door uitvoering van projecten voor hernieuwbare energie (zon, wind, bio- en bodemenergie) en anderzijds door energiebesparing bij woningen en bedrijven of restwarmtegebruik. Ook zijn aanpassingen in de energie-infrastructuur voor elektriciteit, gas en warmte nodig om in te spelen op de meer decentrale opwekking van energie en restwarmtebenutting. De maatstaaf is niet langer vermijden CO 2 -emissie maar de maatstaaf van energie (Joule). 52 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

53 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 2.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Hoeveelheid bespaarde energie door bedrijven ten opzichte van het verbruik in 2010 (TerraJoules) 2.1.b Hoeveelheid bespaarde energie door huishoudens op basis van het gasverbruik en elektriciteitsverbruik ten opzichte van het verbruik in 2010 (TerraJoules) 2.1.c Hoeveelheid geplaatst vermogen van windturbines (MW) 2.1.d Hoeveelheid opgewekte energie door biomassa-installaties en productie biobrandstoffen (TerraJoules) 2.1.e Hoeveelheid geplaatst vermogen zonne-energie t.b.v. elektriciteitsproductie (MW) 2.1.f Hoeveelheid opgewekte energie uit de onder-grond (geothermie en Warmte-Koude-Opslag) (TerraJoules) Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Databank klimaatmonitor en provincie Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

54 Investeringsprestaties: Inzet van kennis, netwerken en financiële instrumenten ter stimulering van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie Projectresultaat Het stimuleren en aanjagen van projecten op het gebied van hernieuwbare energie en energiebesparing. Dit leidt op den duur tot lastenverlichting, werkgelegenheid en een aantrekkelijk vestigingsklimaat en woonklimaat. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Energiebesparing bedrijven en woningen Bio-energie Bodemenergie Windenergie Zonne-energie Prestaties 2013 Verstrekken van onder andere leningen, vouchers en energiescans t.b.v. energiebesparende maatregelen bij bedrijven. Verstrekken van Duurzaamheidsleningen en premies ten behoeve van energiebesparende maatregelen bij 2000 particuliere woningeigenaren. Faciliteren transitie bij bouw- en installatiebedrijven naar meer marktgericht aanbod en realisatie van energiebesparende maatregelen bij 1500 woningen van woningcorporaties door het organiseren van meer uitvoeringsgerichte samenwerkingen en het aanbieden van een leenfaciliteit. Uitvoeren van de Green Deal afspraken met het Rijk waaronder Biobrandstoffen Hardenberg, Warmtenet Hengelo en aardwarmte Koekoekspolder. Stimuleren van het in gebruik nemen van een tweede aardwarmtebron in de Koekoekspolder, door onder meer het beschikbaar stellen van kennis, een lening en het afsplitsen van de Op sporingsvergunning vanwege de Mijnbouwwet. Stimuleren van het gebruik van vier Megawattpiek zonne-energie door te zoeken naar versnelling bij burgers en bedrijven door gerichte voorlichting, de inzet van sociale media en een financieringsmogelijkheid. Stimuleren van samenwerking tussen partijen die Groen Gas produceren in de vorm van Groen Gas Hubs. Aanjagen van koploperprojecten op het gebied van Bio-energie en het stimuleren van de ontwikkeling van bioenergiecentrales door het verstrekken van financiële impulsen vanuit het Energiefonds. Stimuleren innovatieve bio-brandstoffen onder andere door het verstrekken van financiële impulsen vanuit het Energiefonds. De provincie speelt een regisserende en aanjagende rol in de kennisuitwisseling op het gebied van energie tussen bedrijven, overheid en onderwijsinstellingen in netwerken en clusters zoals BEON, KiEMT, Stichting Kenniscentrum Groen Gas Nederland en onderzoeksprogramma UT OCRI Bio. Vanuit onze ruimtelijke regierol stimuleren we gemeenten om binnen de kansrijke zoekgebieden windenergie in te passen. Mijlpalen 2013 Tussentijdse evaluatieprogramma Nieuwe Energie. 54 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

55 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Operationeel maken Energiefonds Projectresultaat Het stimuleren van investeringsprojecten op het gebied van hernieuwbare energie en energie besparing. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Operationeel maken energiefonds en inrichten van de organisatie. Verstrekken van leningen, participaties en garanties aan investeringsprojecten. Prestaties 2013 Het Energiefonds is operationeel. De eerste projecten met financiering uit het Energiefonds Overijssel worden gerealiseerd. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus Reguliere prestaties: Beheren van de deelneming Enexis Het is van belang dat Enexis vooral op de volgende criteria voor energievoorziening goed scoort: betrouwbaarheid (belangrijke indicator: jaarlijkse uitvalduur voor gas en elektriciteit per aansluiting), betaalbaarheid (belangrijke indicator: de door het rijk toegestane verhoging van door te berekenen kosten worden met niet meer verhoogd dan strikt nodig is) en duurzaamheid (indicator: de bijdrage die wordt geleverd aan de energietransitie, dat wil zeggen de overgang van fossiele naar duurzame energiebronnen). Beleidsdoel 2.2 Gezonde en veilige woon- en werkomgeving stimuleren door samenwerken met en verbinden van partijen die elkaar onderling kunnen versterken. Door samenwerking binnen de provincie, met andere overheden, kennisinstellingen en bedrijven, wordt beoogd (voorbeeld)projecten te realiseren en de kennis en het draagvlak voor een duurzame ontwikkeling te vergroten. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 2.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage van de partners dat tevreden is over de resultaten van de samenwerking (%) 2.2.b Omvang van het netwerk waarin samengewerkt wordt aan duurzame ontwikkeling (index) Provincie Overijssel 0-meting Begroting 2011 Begroting 2012 Provincie Overijssel 0-meting Begroting 2011 Begroting 2012 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

56 Investeringsprestaties: Verankeren van duurzaam ontwikkelen als rode draad in de programma s, projecten en gebiedsontwikkelingen voortkomend uit het Hoofdlijnenakkoord Projectresultaat Ondersteuning van programma s, projecten e/o gebiedsontwikkelingen met een methodiek voor brede belangenafweging op basis van de Omgevingsvisie Overijssel en bijdragen aan de uitvoering van de daaruitvoorkomende maatregelen. Realisatie Coalitieperiode Projecten worden uitgevoerd in het kader van het programma Gezond en Veilig Leefmilieu in de periode van tot Prestaties 2013 Evaluatie uitvoering zes pilots duurzaam ontwikkelen: Innovatiedriehoek, stadsrandzones, IJsselvecht-Delta, Kracht van Netwerksteden, A1 en N348. Opleveren handreiking voor toepassing duurzame ontwikkeling in projecten naar aanleiding van de zes pilots. Mijlpalen 2013 Statenvoorstel tot uitvoering van maatregelen voortkomend uit de zes pilots op basis van evaluatie en handreiking Uitbouwen en beheren van Kennisplatform Duurzame Leefomgeving Projectresultaat Versterken Kennisplatform Duurzame Leefomgeving tot platform voor kennisdeling. Realisatie Coalitieperiode Project wordt uitgevoerd in het kader van het programma Gezond en Veilig Leefmilieu in de periode van tot Prestaties 2013 Operationeel Platform Duurzame Leefomgeving met 500 deelnemers. Op- en vaststellen tussenevaluatie Platform Duurzame Leefomgeving. Vastgesteld advies over toekomstig beheer Kennisplatform. Mijlpalen 2013 Statenbrief voor het vaststellen tussenevaluatie van het Platform Duurzame Leefomgeving Realiseren van een Overijsselbrede educatie-infastructuur en uitvoeren van een gezamenlijke educatieagenda Projectresultaat Realiseren van een Overijsselbrede educatie-infrastructuur en uitvoeren van een gezamenlijke educatieagenda. Realisatie Coalitieperiode Projecten worden uitgevoerd in het kader van het programma Gezond en Veilig Leefmilieu in de periode van tot Prestaties 2013 Evaluatie Leren voor duurzame ontwikkeling Realisatie vastgestelde educatieagenda voor de periode in samenwerking met private partners en overheidspartners. Mijlpalen 2013 Besluitvorming Provinciale Staten over educatieagenda. 56 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

57 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Beleidsdoel 2.3 Verbeteren en minimaal voldoen aan de norm van de milieuaspecten in de woon- en werkomgeving. De projecten en activiteiten richten zich op het aanpakken van knelpunten met betrekking tot luchtkwaliteit, effecten van trillingen, externe veiligheid, lichtbelasting, geluidsbelasting, asbestverspreiding, gevaarlijke stoffen en geurhinder. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 2.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Het aantal personen dat een positief effect ondervindt als gevolg van maatregelen waarbij de milieudruk wordt verlaagd (aantal) 2.3.b Het aantal kilometer provinciale weg met geluidsreducerend asfalt (km) 2.3.c Het percentage verlichting langs provinciale wegen (3000 lichtpunten) dat duurzaam verlicht wordt door dimbare verlichting en led-verlichting (%) 2.3.d Het aantal gemeenten met een uitvoeringsplan voor duurzame verlichting en het voorkomen van lichthinder (aantal) 2.3.e Aantal kilometer wegvak met overschrijdingen van de grenswaarde voor luchtkwaliteit (aantal) Provincie Overijssel 110 Begroting 2012 Begroting Wegeninformatiesysteem Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel 4 Begroting Begroting Provincie Overijssel 8 Begroting Begroting Monitoringstool luchtkwaliteit Begroting Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

58 Investeringsprestaties: Uitvoeren projecten ten behoeve van vermindering geluid, luchtverontreiniging en trillingen langs spoor- en weginfrastructuur, verwijdering asbestdaken, verduurzaming openbare verlichting en verbetering externe veiligheid Projectresultaat Uitvoeren van verminderen van geluid en trillingen in de steden en rondom spoor- en weginfrastructuur. Verduurzaming openbare verlichting langs provinciale wegen. Verwijderen van asbestdaken van industriële en agrarische bedrijven. Verminderen van luchtverontreiniging (o.a. fijnstof) en geuroverlast door verkeer en bedrijven binnen stedelijk en landelijk gebied. Voorkomen hinder en gezondheidsrisico s door vrijkomen van gevaarlijke stoffen en (zwerf)afval uit verschillende bronnen. Uitvoeren Projecten voortkomend uit het Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel (MEVO). Vierjaarlijks monitoren en evalueren van de ontwikkeling kwaliteit van het leefmilieu in Overijssel. Realisatie Coalitieperiode Projecten worden uitgevoerd in het kader van het programma Gezond en Veilig Leefmilieu in de periode van tot Prestaties 2013 Aanleg van 7 km geluidsarm asfalt (van het totaal van 12 km deze programmaperiode). Vervanging van 23% (op het totaal van 30% deze programmaperiode) van de verlichting langs provinciale wegen en abri s met duurzame verlichting. Lobbyinzet ter voorkoming van geluidshinder en trillinghinder ten gevolge van Programma Hoogfrequent Spoor en Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen. Uitvoering verkenning gevolgen van het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen. Vaststelling Actieplan Geluid: maatregelen voor geluidsbeperking van provinciale wegen. Afsluiting convenant met andere overheden en private partijen met betrekking tot sanering asbestdaken bedrijventerreinen. Afronden duurzame verlichtingsprojecten in Twente, start projecten in West-Overijssel. Mijlpalen 2013 Vaststelling Actieplan Geluid middels Statenvoorstel. Statenbrief over de stand van zaken van het Convenant asbestdaken bedrijventerreinen. 58 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

59 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Uitvoeren van verkenningen naar een (vernieuwende) aanpak van milieuoverlast in de stedelijke omgeving en het landelijke gebied Projectresultaat In het stedelijke gebied wordt met name de invloed van bedrijvigheid en weg- en spoor infrastructuur dicht bij woonwijken verkend. Voorkomen hinder en gezondheidsrisico s door vrijkomen van gevaarlijke stoffen en (zwerf)afval uit verschillende bronnen. Realisatie Coalitieperiode Projecten worden uitgevoerd in het kader van het programma Gezond en Veilig Leefmilieu in de periode van tot Prestaties 2013 Zes Scans en uitvoeringsmaatregelen bedrijventerreinen en woonwijken samen met gemeenten. Rapport Duurzame Mobiliteit op basis van uitvoering verkenning. Rapport (zwerf)afval op basis van uitvoering verkenning. Rapport Mestketen en landbouw op basis van uitvoering verkenning. Mijlpalen 2013 Statenbrief Duurzame Mobiliteit. Statenbrief Verkenning (zwerf)afval. Statenbrief Verkenning Mestketen en Landbouw. Reguliere prestaties: 2.3.5: Waarborgen van externe veiligheid door het uitvoeren van het Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel (MEVO II) Op orde houden van risicodata (wettelijke taak). Ter uitvoering van MEVO II (bestuursafspraak met Rijk, IPO en VNG) richten we ons op deskundigheidsbevordering, o.a. door trainingen en conferenties voor ambtenaren en bestuurders en advisering over veiligheidseffecten van voorgenomen plannen en projecten : Verbeteren van de luchtkwaliteit en minimaal te voldoen aan de norm voor PM10 en NO2 door uitvoering van nationaal en regionaal samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit (NSL/RSL) Coördinatie uitvoering Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Overijssel (met Zwolle en Deventer) en uitvoering van provinciale luchtkwaliteitsmaatregelen (wettelijke taak) : Beheer Nazorgfonds stortplaatsen en lobby richting Rijk bij implementatie wetswijzigingen en leveren van de afgesproken bijdrage aan Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) Vanuit wettelijke taak zorg voor borging van de continuïteit in financieel beheer voor nazorg stortplaatsen (Gedeputeerde Staten zijn fondsbeheerder). Behartigen belangen verantwoorde verwerking van afvalstoffen : Inbreng leveren in landelijke vernieuwing omgevingsrecht Het kabinet is voornemens een aantal wetten te integreren in een nieuwe Omgevingswet, waartoe ook wetgeving behoort op het terrein van milieu en natuur. Wij zullen via de gebruikelijke kanalen onze inbreng in de voorbereidingen leveren met het oog op het waarborgen van de Overijsselse belangen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

60 2.3.12: Ondersteunen en (laten) uitvoeren van milieueffectrapportages / duurzaamheidseffectrapportages (Plan-MER) Vanuit onze rol als initiatiefnemer, bevoegd gezag of adviseur brengen wij milieueffecten en duurzaamheidseffecten van voorgenomen plannen en projecten tijdig en goed in beeld. Beleidsdoel 2.4 Naleving van wet- en regelgeving voor de leefomgeving bevorderen. Vergunningverlening, toezicht en handhaving worden zó uitgevoerd dat de naleving van wet- en regelgeving wordt bevorderd. Duidelijke en uitvoerbare voorschriften in vergunningen moeten leiden tot een goede naleving. Goede communicatie, helder toezicht en waar nodig streng optreden leiden dan tot een veilige en gezonde leefomgeving. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 2.4 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage vergunningen van risicobedrijven dat jaarlijks wordt beoordeeld op actualiteit (%) 2.4.b Percentage vergunningen van overige inrichtingen dat jaarlijks wordt beoordeeld op actualiteit (%) 2.4.c Percentage van het aantal beschikkingen dat binnen de wettelijke termijn is afgegeven (%) 2.4.d Percentage beroepszaken waarbij het beroep ongegrond wordt verklaard door de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (%) 2.4.e Percentage beoordeelde toezichtessenties dat in toezichtsplannen is vastgelegd (%) 2.4.f Percentage van beoordeelde essenties dat wordt nageleefd (%) Provincie Overijssel Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel 100 Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel Begroting Begroting e en 2.4.f) Toezichtessenties vormen de kern van de handhaving: zij bepalen de belangrijkste milieuaspecten en veiligheidsaspecten. Reguliere prestaties: 2.4.1: Afhandelen van aanvragen en het actueel houden van vergunningen Tijdige afdoening van vergunningaanvragen, heldere voorschriften en actuele beschikkingen zijn belangrijke pijlers in de vergunningverlening. Bij risicobedrijven worden de vergunningen jaarlijks beoordeeld op actualiteit en zo nodig ambtshalve aangepast, bij overige bedrijven is dit een keer in de vijf jaar. 60 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

61 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen 2.4.2: Houden van toezicht op naleving van wet- en regelgeving en vergunningen In het kader van stimulering van de naleving worden per bedrijf / locatie de meest essentiële onderdelen met betrekking tot risico s voor de leefomgeving gecontroleerd. De te controleren risico s worden vastgelegd in toezichtplannen per branche : Uitvoeren van handhavingsacties (opleggen van sancties) bij geconstateerde overtredingen Naleving bereiken we het liefst via heldere regels, goede communicatie en positief ingestoken toezicht. Echter indien desondanks overtredingen worden geconstateerd dan treden we handhavend op conform onze handhavingstrategie, zowel bestuursrechtelijk als ook strafrechtelijk : Uitvoeren van interbestuurlijk toezicht op de uitvoering van omgevingsrechtelijke taken door gemeenten en waterschappen De uitvoering van het interbestuurlijk toezicht op de manier die in de bestuursovereenkomsten is beschreven passen wij toe. Bijzondere aandacht voor de wijze waarop de opdrachtgeversrol naar de Regionale Uitvoeringsdiensten door de gemeenten wordt uitgevoerd : Samenwerking met de partners handhaving in brede zin Wij participeren niet alleen voor het toezicht op het basistakenpakket in beide Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD s) maar zoeken ook bewust samenwerking met andere partners zoals waterschappen, RWS, ILT, Belastingdienst en douane. Beleidsdoel 2.5 Het duurzaam herstellen van de ondergrond. In juli 2009 is de Visie op de Ondergrond, als onderdeel van de Omgevingsvisie, vastgesteld. De kern van de Visie op de Ondergrond wordt verwoord in de begrippen beschermen, gebruiken en herstellen. Deze begrippen vormen de basis voor duurzaam beheer van de ondergrond. Herstel van de verontreinigde ondergrond (grond en grondwater) is een middel om bij te dragen aan de bescherming en/of het gebruiken van de ondergrond en zorgt voor een gezonde en veilige leefomgeving. Activiteiten in het kader van gebruiken en beschermen van de ondergrond vallen onder kerntaak 1. Met betrekking tot herstel van de ondergrond ligt de provinciale focus op de aanpak van de spoedeisende werkvoorrraad - locaties met een (potentiële) ernstige bodemverontreiniging waar sprake is van onaanvaardbare risico s voor mens, ecosysteem of van de verspreiding - en de aanpak van de asbestproblematiek in de bodem. Prioriteit wordt daarbij tot 2015 gegeven aan de sanering van met asbest verontreinigde bodemlocaties (circa 300) en bodemlocaties met spoedeisende risico s voor mensen (humane spoedlocaties). Tot 2015 zullen verder de bestaande overeenkomsten / afspraken op andere werkvelden worden afgerond, zoals de aanpak van waterbodems (pact van Carpe Diem ), gasfabrieken en lopende asbesttrajecten zoals sanering in specifieke woonwijken. Ook wordt gewerkt aan de sanering van de Teerput Vasse en het Olasfaterrein. Voor bodemsaneringsprojecten gelden afspraken over de manier van uitvoering (programma en procesinzet) die in nauw overleg met het Ministerie van Infrastructuur & Milieu voor de betrokken saneringstrajecten zijn vastgesteld. De middelen zijn via het provinciefonds beschikbaar gesteld. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

62 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 2.5 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aanpak van spoedeisende werkvoorraad Provincie Overijssel bodemsanering tot 2015 (% van Begroting de voorraad, cumulatief) a) Begroting b Aanpak van de totale werkvoorraad Provincie Overijssel bodemverontreiniging tot 2030 (% Begroting van de voorraad, cumulatief) b) Begroting c Aanpak gesaneerde asbestlocaties (%, cumulatief) c) Provincie Overijssel Begroting Begroting a) In 2007 en 2008 is de potentiële spoedeisende werkvoorraad voor de provincie Overijssel vastgesteld op 603 locaties bij de niet-rechtstreekse gemeenten in Overijssel. b) De totale werkvoorraad bodemverontreiniging bestaat uit locaties (nulmeting 2004) bij de niet-rechtstreekse gemeenten. De landelijke doelstelling ten aanzien van deze werkvoorraad is streven naar beheersing van de bodemverontreinigingsproblematiek in 2030 waarbij de bodem geschikt is voor gebruik dat maatschappelijk gewenst is, verspreiding van verontreiniging en nieuwe verontreiniging worden voorkomen en de veiligheid wordt gewaarborgd van mensen en ecosystemen die aan bodemverontreiniging zijn blootgesteld. Bij de aanpak van de werkvoorraad is de provincie sterk afhankelijk van initiatieven van derden (o.m. stedelijke vernieuwing, bouwplannen, bestemmingsplanwijzigingen, herinrichting, verkoop van grond). Daarbij komt dat slechts voor een beperkt deel van de werkvoorraadlocaties de provincie daadwerkelijk bevoegd gezag is in het kader van de Wet Bodembescherming (WBB) en vanuit deze rol invloed kan uitoefenen. Het gaat dan om de ernstig verontreinigde locaties. De invloed van de provincie is dus beperkt. De werkvoorraad kan per saldo toenemen. c) Het aantal te saneren asbestlocaties in Overijssel bestaat uit ongeveer 300 locaties. Deze locaties met een mogelijke asbestverontreiniging zijn aan het licht gekomen na uitvoering van de tweede (100) en derde fase (200) van de Saneringsregeling asbestwegen. Eerste onderzoeken en saneringen worden in 2012 verwacht. Investeringsprestaties: 2.5.1: Sanering Waterbodems / Teerput Vasse Projectresultaat Sanering Waterbodems / Teerput Vasse Realisatie Coalitieperiode Als onderdeel van het Uitvoeringsprogramma voor de Ondergrond ( ) loopt het saneringsprogramma waterbodems Carpe Diem tot De sanering van de Teerput Vasse dient voor 2012 te zijn uitgevoerd. Prestaties 2013 Sanering Waterbodems De laatste sanering vanuit Carpe Diem (= Molenwaardse Streng) wordt in de eerste helft van 2013 afgerond. Teerput Vasse Na hernieuwde start van sanering in de tweede helft van 2012 wordt sanering in de eerste helft van 2013 afgerond. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C cyclus. 62 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

63 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen 2.5.2: Sanering en beheersing spoedeisende bodemlocaties Projectresultaat Sanering en beheersing spoedeisende bodemlocaties. Realisatie Coalitieperiode Uiterlijk in 2015 zijn de spoedeisende bodemlocaties met humane risico s beheerst dan wel gesaneerd. De overige spoedeisende locaties zijn in 2015 in beeld met bijbehorende maatregelen. Prestaties 2013 In 2013 wordt 4% van de totale spoedeisende werkvoorraad weggewerkt (peildatum januari 2009: 603 potentiële spoedlocaties). Cumulatief komt totaal het percentage daarmee op 91%. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C cyclus : Sanering met asbest verontreinigde bodemlocaties Projectresultaat Sanering met asbest verontreinigde bodemlocaties. Realisatie Coalitieperiode In 2015 zullen circa 300 met asbest verontreinigde bodemlocaties zijn gesaneerd. Prestaties 2013 Na bijstelling van de oorspronkelijke planning op basis van doorloop Sanas 3 staat voor 2013 het volgende gepland: Aanvullend onderzoek verricht bij in aanmerking komende locaties (60 stuks). In de tweede helft van 2013 sanering van 50 locaties. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C cyclus. Reguliere prestaties: Uitvoering Meerjarenprogramma bodemsanering Voor het Meerjarenprogramma zijn overeenkomsten met waterschappen en gemeenten afgesloten voor de sanering van waterbodems, asbestlocaties en gasfabrieksterreinen. Deze overeenkomsten hebben een meerjarig karakter en lopen deels door in De dekking van de kosten hiervan loopt via de voorziening bodemsanering Uitvoering Meerjarenprogramma bodemsanering In 2013 is de overeenkomst met de Dienst Landelijk Gebied met betrekking tot de sanering van met asbest verontreinigde locaties uitgevoerd. Met de gemeente Hof van Twente zijn in 2013 nieuwe afspraken gemaakt over te saneren asbestlocaties Sanering Olasfa terrein Het terrein van Olasfa is in het verleden sterk vervuild. Momenteel wordt gewerkt aan fase 2 en 3, het verwijderen van de bulk van de verontreiniging in de diepere ondergrond en het saneren van een strook verontreinigde waterbodem in de IJssel (fase 2) uitmondend in een monitoringsfase (fase 3). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

64 Financiële tabel bij kerntaak 2 2. Milieu en Energie ( x 1.000) Begroting 2013 Jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. 2.2 Gezonde en veilige woon- en werkomgeving stimuleren door samenwerken met en verbinden van partijen die elkaar onderling kunnen versterken. 2.3 Verbeteren en minimaal voldoen aan de norm van de milieuaspecten in de woon- en werkomgeving. 2.4 Naleving van wet- en regelgeving voor de leefomgeving bevorderen. 2.5 Het duurzaam herstellen van de ondergrond Totaal Milieu en Energie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

65 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve energiebesparing Reserve Energiefonds Overijssel Reserve bodemsanering Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking ,2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking ,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking ,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening bodemsanering Voorziening NaNOV-geluidssanering Voorziening ontwikkeling aardwarmte koekoekspolder Voorziening lening Warmtenet Hengelo Voorziening lening Biorights Hardenberg Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering bodemsanering 2009 e.e. Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Milieu en Energie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

66 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energieinfrastructuur Investeringsprestatie: Inzet van kennis, netwerken en Inzet van kennis, netwerken en financiële instrumenten ter stimulering financiële instrumenten ter stimulering van energiebesparende maatregelen van energiebesparende maatregelen en de en de opwekking van hernieuwbare opwekking van hernieuwbare energie energie Operationeel maken Energiefonds Operationeel maken Energiefonds Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Gezonde en veilige woon- en werkomgeving stimuleren Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: door samenwerken met en verbinden van partijen die elkaar onderling kunnen versterken Gezonde en veilige woon- en werkomgeving stimuleren door het vergroten van kennis en draagvlak zowel binnen de provinciale organisatie als bij en in samenwerking met bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en andere (inter)nationale overheden Verankeren van duurzaam ontwikkelen als rode draad in de programma s, projecten en gebiedsontwikkelingen voortkomende uit het Hoofdlijnenakkoord UItbouwen en beheren van kennisplatform Duurzame Leefomgeving Realiseren van een Overijselsbrede educatie-infrastructuur en uitvoeren van een gezamenlijke educatieagenda Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -762 Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

67 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschik baar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

68 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Verbeteren en minimaal voldoen aan de norm van de milieuaspecten in de woon- en werkomgeving Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Aanpakken van belangrijke knelpunten voor geluidhinder en lichtbelasting van provinciale wegen Voorkomen van gezondheidseffecten door het vrijkomen van asbest op bedrijventerreinen Het in samenwerking (o.a. met gemeenten, kennisinstituten, bedrijven en maatschappelijke organisaties) uitvoeren van gebiedsgerichte en integrale (voorbeeld)projecten en het ontwikkelen van instrumenten Monitoren en agenderen van een gezonde en veilige woon- en werkomgeving Uitvoeren projecten t.b.v. vermindering geluid, luchtverontreiniging en trillingen langs spoor- en weginfrastructuur, verwijdering asbestdaken, verduurzaming openbare verlichting en verbetering externe veiligheid Uitvoeren van verkenningen naar een (vernieuwende) aanpak van milieuoverlast in de stedelijke omgeving en het landelijke gebied Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Naleving van wet- en regelgeving voor de leefomgeving Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: bevorderen Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

69 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschik baar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

70 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Het duurzaam herstellen van de ondergrond Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Sanering Waterbodems / Teerput Vasse Sanering Waterbodems / Teerput Vasse Sanering en beheersing spoedeisende Sanering en beheersing spoedei- bodemlocaties sende bodemlocaties Sanering met asbest verontreinigde Sanering met asbest verontreinigde bodemlocaties bodemlocaties Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Totaal Milieu en Energie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

71 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschik baar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

72 Financiele toelichting kerntaak 2 Beleidsdoel 2.1: Binnen deze beleidsdoelstelling is in 2013 voor reguliere prestaties een bedrag van 9,8 miljoen begroot. Dit bedrag is beschikbaar voor onderstaande prestaties. Prestatie 2.1.3: Beheren van de deelneming Enexis. 9,6 miljoen Toegerekende rentekosten aan de deelneming in, en de verstrekte geldleningen aan Enexis. De mutaties in de bedragen voor de jaren 2014 tot en met 2017 hangen samen met aflossingen van de bruglening aan Enexis. Overige reguliere prestaties. Inzet van een deel van de ontvangen Green dealbijdrage van het Rijk ten behoeve van onder andere de gemeentelijke energieloketten. 0,2 miljoen De baten voor reguliere prestaties binnen deze subdoelstelling bedragen in ,7 miljoen. De baten hebben betrekking op onderstaande prestaties. Prestatie 2.1.3: Beheren van de deelnemingen in Enexis en Attero. 34,7 miljoen Dividendopbrengsten van Enexis (16,8 miljoen) en Attero ( 1,4 miljoen) en renteopbrengsten van de leningen aan Enexis ( 16,5 miljoen). De mutaties in de bedragen over de jaren 2014 tot en met 2017 hangen samen met de aflossingen van de bruglening aan Enexis en de daaruit voortvloeiende daling van de renteopbrengst. Beleidsdoel 2.3: Voor de realisatie van de reguliere prestaties ten gunste van dit beleidsdoel is in 2013 een budget van 1,6 miljoen beschikbaar. Het gaat om onderstaande reguliere prestaties: Prestatie 2.3.5: Waarborgen van externe veiligheid door het uitvoeren van het Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel (Mevo II). Dit programma loopt van 2010 tot en met ,1 miljoen Prestatie 2.3.8: Beheer Nazorgfonds stortplaatsen en lobby richting 0,4 miljoen Rijk bij implementatie wetswijzigingen en leveren van de afgesproken bijdrage aan Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA). Dit budget is bestemd voor preventie afvalstromen, stimuleren hergebruik en bijdrage LMA. De daling van het budget voor deze prestatie in de komende jaren maakt deel uit van de reeds vastgestelde bezuinigingen, ter dekking van de structurele korting op het provinciefonds. Prestatie : Inbreng leveren in landelijke vernieuwing Omgevingsrecht. 0,1 miljoen Beleidsdoel 2.4: Voor de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel is in 2013 een budget van 0,5 miljoen beschikbaar. Het gaat om onderstaande reguliere prestaties. 72 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

73 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie 2.4.1: Afhandelen van aanvragen en het actueel houden 0,1 miljoen van vergunningen. Dit bedrag is beschikbaar voor de uitvoering van analyses en metingen. Daarnaast wordt dit budget ingezet voor de afhandeling van aanvragen voor omgevingsvergunningen, ontgrondingen en vergunningen op grond van de natuurbeschermingswet. Prestatie 2.4.2: Houden van toezicht op naleving van wet- en regelgeving en vergunningen. Dit uitvoeringsbudget dient ter dekking van onder andere de kosten van analyses en metingen. De daling van dit budget in de meerjarenperiode wordt veroorzaakt door afnemende kapitaallasten van het automatiseringspakket. 0,3 miljoen Prestatie 2.4.3: Uitvoeren van handhavingsacties (opleggen van sancties) 0,1 miljoen bij geconstateerde overtredingen. De baten van de reguliere prestaties voor dit beleidsdoel bedragen in ,3 miljoen. De baten hebben betrekking op onderstaande prestaties. Prestatie 2.4.1: Afhandelen van aanvragen en het actueel houden van vergunningen. Leges omgevingsvergunningen en ontgrondingen. 0,2 miljoen Prestatie 2.4.2: Houden van toezicht op naleving van wet- en regelgeving en vergunningen. 0,1 miljoen Beleidsdoel 2.5: In 2013 is voor de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel een budget van 4,3 miljoen beschikbaar. Dit budget wordt ingezet voor onderstaande prestaties. Prestatie 2.5.4: Uitvoering Meerjarenprogramma bodemsanering 1,4 miljoen Aan de voorziening Bodemsanering worden zowel provinciale middelen ( 0,4 miljoen) als bijdragen van derden ( 1,0 miljoen) toegevoegd. De bijdragen van derden bestaan voor 0,6 miljoen uit een rijksbijdrage voor de bodemsanering op het Olasfa-terrein in Olst, die via het provinciefonds wordt ontvangen. De lasten voor de projecten die deel uitmaken van dit meerjarenprogramma worden rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Prestatie Uitvoeren Meerjarenprogramma bodemsanering 2,9 miljoen De lasten voor de projecten behorend bij dit meerjarenprogramma worden gedekt uit de reserve Bodemsanering. De baten zoals geraamd op prestatie betreffen de genoemde bijdragen van derden, exclusief de bijdrage voor het Olasfaterrein, die via het provinciefonds wordt ontvangen. De meerjarenprogramma s en hebben een variërend bestedingsritme per jaar. Dat verklaart de schommelingen in de ramingen per jaar. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

74 2.3 Inrichting landelijk gebied Wat willen we bereiken? In de Omgevingsvisie is het landelijke gebied omschreven als: Het grondgebied buiten steden, dorpen en hoofdinfrastructuur, het buitengebied met een grote verscheidenheid aan natuurgebieden, akkers, weilanden, bossen, landgoederen, rivieren, beekdalen, buurtschappen, verspreide bebouwing en recreatiemogelijkheden. Een mozaïek van woon-, werk-, geniet- en natuurlandschappen van hoge kwaliteit. Onze ambitie is deze kwaliteiten te versterken. Wij initiëren, stimuleren en bieden ruimte voor ontwikkelingen hiertoe. Hierbij spelen wij in op de economische dynamiek om de duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit van het landelijke gebied te versterken. De inrichting en het beheer van het landelijke gebied is een provinciale kerntaak. Ons streven is het realiseren van een toekomstbestendige inrichting en beheer van het landelijke gebied. In ons Hoofdlijnenakkoord hebben wij hierbij voor de komende vier jaar de focus gelegd op: de ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur; het vorm geven van een effectief natuurbeheer en landschapsbeheer; het prioritair oppakken van die Natura 2000-gebieden waar zich de grootse sociaal-economische knelpunten voordoen; de versterking van de nationale landschappen; en het realiseren van een goed vestigingsklimaat voor agrarische bedrijven. We voeren deze kerntaak waar nodig en mogelijk uit in samenhang met opgaven van andere kerntaken met ruimtelijke focus in de gebiedsontwikkelingen. Olde Maten De decentralisatie van het natuurbeleid is van grote invloed op de uitvoering van deze kerntaak. In afwachting van duidelijkheid hierover hebben wij ons in eerste instantie gericht op de uitvoering van de natuur- en landbouwopgaven in het kader van de bestuurlijke verplichtingen landelijk gebied. In het najaar 2011 is besloten hiervoor een bedrag van in totaal 57,7 miljoen in te zetten, waarvan 27,7 miljoen van de voor de Kerntaak Inrichting landelijk gebied gereserveerde middelen uit de Kracht van Overijssel. Ondertussen is meer duidelijkheid over de decentralisatie. In het voorjaar van 2012 hebben alle provincies aangegeven mee te zullen werken aan de uitvoering hiervan. In IPO-verband wordt in de periode tot uiterlijk 31 december 2013 de implementatie van de decentralisatie uitgewerkt. Hierbij zal ook het lenteakkoord worden verwerkt. Gezien deze voortgang kunnen wij de uitvoering van de Kracht van Overijssel nu voortvarend ter hand nemen. Ons voorstel voor de inzet van de overige 109,8 miljoen voor de kerntaak Inrichting landelijk gebied gereserveerde middelen hebben wij in september 2012 aan uw Staten voorgelegd. Afhankelijk van uw besluitvorming zullen wij hieraan in 2013 invulling geven. In de Perspectiefnota 2013 is opgenomen aanvullend 150 miljoen in te zetten voor de uitvoering van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) en het Natura 2000-beleid. 74 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

75 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen De provincie Overijssel speelt in op de economische dynamiek om de duurzaamheid en de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied te versterken. Voor 2013 zijn hierbij onze belangrijkste prestaties en mijlpalen: De besluitvorming over de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur en - hiermee samenhangend - het beleid voor de Groen-blauwe Hoofdstructuur (zie ook kerntaak 1). Afhankelijk van de voortgang van de uitvoering van het Onderhandelingsakkoord komen wij in het voorjaar van 2013 bij u terug met een nadere invulling van het budget voor de ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur. De besluitvorming over het vormgeven van het beheer van de natuur in de Ecologische Hoofdstructuur en over de aanpassing van het beleidskader Groene en Blauwe Diensten. Afhankelijke van de landelijke besluitvorming over het Natura 2000-beleid en de Programmatische Aanpak Stikstof, de nadere uitwerking van onze uitvoeringsstrategie voor het Natura 2000-beleid, waaronder de uitwerking van de beheerplannen. De besluitvorming over het ruimtelijke beleid voor de intensieve veehouderij. De afronding van het provinciaal Meerjarenprogramma Landelijk Gebied per 31 december Voortvarend uitvoering geven aan de inrichtingsprojecten in het kader van de afronding van de bestuurlijke verplichtingen landelijk gebied. Aandeel Inrichting landelijk gebied in totale kerntakenbegroting Inrichting landelijk gebied - 12% Overige kerntaken - 88% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

76 Kerntaak 3: Inrichting landelijk gebied Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 3. Een toekomstbestendig, vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied waarin het goed wonen, werken en recreëren is en waarin ontwikkelingen hand in hand gaan met behoud en versterking van natuur en landschapswaarden. 3.1 Het verbeteren van het vestigingsklimaat voor agrarische bedrijven door bij te dragen aan goede fysiek-ruimtelijke randvoorwaarden. 3.2 Het realiseren van de natuuropgave in de Groen-blauwe Hoofdstructuur met versterking van de ruimtelijke kwaliteit en, waar mogelijk, in samenhang met sociaal-economische ontwikkeling. 3.3 Vorm en inhoud geven aan toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van de natuurwaarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. 76 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

77 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Herverkaveling / kavelruil, uitvoering Kracht van Overijssel Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Gebiedsontwikkeling Twickel.* Reguliere prestaties: Verbetering ruimtelijke structuur grondgebonden landbouw (pmjp en 1.1.6) Verplaatsen van toekomstgerichte intensieve veehouderijen naar landbouwontwikkelingsgebieden (pmjp 1.1.1) Omvorming intensieve veehouderijen (pmjp 1.1.2) Stimulering duurzame ontwikkeling landbouwontwikkelingsgebieden (pmjp 1.1.3) Bevorderen hergebruik van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen (pmjp 3.1.1) Beleidsontwikkeling vestigingsklimaat landbouwbedrijven Voorkantsturing en advisering op provinciale belangen ten aanzien van landbouw in ruimtelijke plannen. Investeringsprestaties: Afronding pmjp / herijking EHS / ontwikkeling natuurbeleid, uitvoering Kracht van Overijssel Verwerven van gronden voor natuurontwikkeling in de EHS (pmjp 2.1.1) Opheffen faunaknelpunten (pmjp 2.2.4) Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling IJssel-vechtdelta (deltaprogramma).* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente.* Gebiedsontwikkeling Twickel.* Reguliere prestaties: Ruilen B.B.L.-bezit t.b.v. EHS-ontwikkeling (pmjp 2.1.9) Inrichten natuur in EHS conform natuurdoelen (pmjp 2.1.4) Realisatie EHS door particulier natuurbeheer (pmjp 2.1.3). Investeringsprestaties: Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Gebiedsontwikkeling Twickel.* Reguliere prestaties: Beheer natuurgebieden in de EHS (pmjp en 6.2.7) Agrarisch natuurbeheer (pmjp en 6.2.7) Beheer EHS door Landschap Overijssel (pmjp 2.1.6) Weidevogelbescherming (pmjp 2.2.2) Ganzenfoerageergebieden (pmjp 2.2.7) Uitvoering soortenbeschermingsplannen (pmjp 2.2.1) Versterking Nationale Parken Wieden Weerribben en Sallandse Heuvelrug door uitvoering van de beheers- en inrichtingsplannen (pmjp 2.2.3) Project Boeren voor Natuur (pmjp 2.4.4) Beleidsontwikkeling natuur Voorkantsturing en advisering op natuurbelangen ruimtelijke plannen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

78 Kerntaak 3: Inrichting landelijk gebied Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 3. Een toekomstbestendig, vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied waarin het goed wonen, werken en recreëren is en waarin ontwikkelingen hand in hand gaan met behoud en versterking van natuur en landschapswaarden. 3.4 Vorm en inhoud geven aan een toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van landschappelijke waarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. 3.5 Bescherming van natuur en landschapswaarden. * De gebiedsontwikkelingen zijn opgenomen in de doelenboom om de inhoudelijke relatie / bijdrage tussen de opgaven van deze kerntaak en de gebiedsontwikkelingen zichtbaar te maken. Voor de toelichting op deze prestaties zie hoofdstuk Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

79 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Stimulering aanleg landschapselementen (pmjp 2.4.1) Stimulering herstel landschapselementen (pmjp 2.4.2) Stimulering beheer landschapselementen (pmjp 2.4.3) Opstellen en uitvoeren uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap Noordoost-Twente (pmjp 2.3.4) Opstellen en uitvoeren uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (pmjp 2.3.4) Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Reguliere prestaties: Beleidsontwikkeling landschap Voorkantsturing en advisering provinciale belangen ten behoeve van landschap in ruimtelijke plannen Landschapsbeheer: prestatieafspraak Landschap Overijssel over inzet vrijwilligers en stimuleren projecten (pmjp 2.3.5) Uitvoeren van projecten ten behoeve van kwaliteit van cultuurlandschap (pmjp 2.3.6). Investeringsprestaties: Beperken van ammoniakemissie vanuit de landbouw door het stimuleren van emissiebeperkende technieken en maatregelen Natura 2000 inclusief programmatische aanpak stikstof, uitvoering Kracht van Overijssel Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht.* Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente.* Reguliere prestaties: Opstellen en uitvoeren beheerplannen Natura2 000-gebieden (pmjp 2.2.5) Realiseren van de gewenste milieukwaliteit m.b.t. waterregiem (pmjp 2.2.6) Uitvoering groene wetten. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

80 Wat gaan we daarvoor doen? Maatschappelijke ambitie Een toekomstbestendig, vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied waarin het goed wonen, werken en recreëren is en waarin ontwikkelingen hand in hand gaan met behoud en versterking van natuurwaarden en landschapswaarden. Wij streven naar een aantrekkelijke leefomgeving en een mooi landschap om te wonen en te recreëren. Bij de versterking van de kwaliteiten van het landelijke gebied willen wij inspelen op de economische dynamiek. Een ondernemend en toekomstgericht bedrijfsleven is hiervoor belangrijk. Momenteel werken de provincies in IPO-verband aan de ontwikkeling van een gezamenlijke indicator om de natuurkwaliteit te monitoren. De indicator voorziet in een EHS-dekkend beeld van natuurkwaliteit. Implementatie van de monitor en daarmee de opname van een kengetal voor natuurkwaliteit is afhankelijk van besluitvorming van gezamenlijke provincies. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a. Tevredenheid van inwoners over de leefomgeving in het landelijke gebied (rapportcijfer) 3.0.b. Tevredenheid van inwoners over het landschap (rapportcijfer) 3.0.c. Ondernemersvertrouwen landbouwers in Overijssel ten aanzien van omzet, export, investeringen en werkgelegenheid (-400 index +400) 3.0.d. Natuurkwaliteit (kengetal in ontwikkeling) Burgerpanel 7,7 Burgerpanel 7,6 7,6 ERBO / COEN -66,8-2,7 8,7-34,7 Provincie Overijssel Beleidsdoel 3.1 Het verbeteren van het vestigingsklimaat voor agrarische bedrijven door bij te dragen aan goede fysiek-ruimtelijke randvoorwaarden. Een goed vestigingsklimaat met goede ruimtelijke randvoorwaarden is essentieel voor een toekomstbestendige landbouw. De Overijsselse landbouw heeft een relatief ongunstige verkaveling. Als ontwikkelaar en investeerder blijven wij de sector ondersteunen bij het verbeteren van de verkaveling. Daarnaast richten wij ons op het afronden in 2013 van de verplaatsingen van intensieve veehouderijen in het kader van de reconstructie vanaf kwetsbare natuurgebieden naar duurzame locaties. 80 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

81 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 3.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Areaal landbouwgrond met verbeterde verkaveling (ha, cumulatief) 3.1.b Aantal intensieve veehouderijen verplaatst naar duurzame locaties in een Landbouw Ontwikkelingsgebied (aantal, cumulatief) Provincie Overijssel Begroting pm pm pm Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting a) De gegevens voor 2008 zijn niet opgenomen omdat zij door een aanpassing van de berekeningswijze van de indicator niet vergelijkbaar zijn. Streefwaarde pmjp: ha. b) De aantallen zijn exclusief 6 bedrijven die zijn verplaatst ten laste van het reconstructiebudget IJkpunt is datum sluiten koopovereenkomst. Investeringsprestaties: Herverkaveling / kavelruil, uitvoering Kracht van Overijssel Projectresultaat Een beleidsvisie met uitvoeringsprogramma verbetering van de verkaveling voor de periode Realisatie Coalitieperiode Het verbeteren van de verkaveling van de grondgebonden landbouw is een prioriteit binnen de kerntaak Inrichting Landelijk Gebied. De realisatie verloopt langs twee lijnen: Uitvoering opgave voor landbouwstructuurverbetering via afronding bestuurlijke verplichtingen landelijk gebied conform besluit van najaar Uitvoering opgave landbouwstructuurverbetering in overige gebieden op grond van het in 2012 in overleg met de sector opgestelde uitvoeringsprogramma Prestaties 2013 In het kader van afronding bestuurlijke verplichtingen landelijk gebied: - Aansturing van de uitvoering van ca. 12 integrale inrichtingsprojecten met een totaal landbouwareaal van ca ha ha landbouwgrond met verbeterde verkaveling. In het kader van landbouwstructuurverbetering in overige gebieden: - 2 projecten in uitvoering (ca 2000 ha). - Overige prestaties afhankelijk van besluitvorming over uitvoeringsprogramma (december 2012). Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Reguliere prestaties: Verbetering ruimtelijke structuur grondgebonden landbouw (pmjp en 1.1.6) Aansturing uitvoering van de in het kader van het pmjp in uitvoering genomen herverkavelingsprojecten. Realisatie areaal landbouwgrond met verbeterde verkaveling in 2013: ha. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

82 3.1.3 Verplaatsen van toekomstgerichte intensieve veehouderijen naar landbouwontwikkelingsgebieden (pmjp 1.1.1) Zes verplaatsingen afgerond in 2013, waarmee het totaal van de afgeronde verplaatsingen op achttien komt. Daarmee zijn de verplaatsingen in het kader van de uitvoering van de reconstructie afgerond Omvorming intensieve veehouderijen (pmjp 1.1.2) Financiële afronding uitvoering van de Omvormingsregeling. Realisatie : 26 bedrijven omgevormd : Stimulering duurzame ontwikkeling landbouwontwikkelingsgebieden (pmjp 1.1.3) Afronding lopende projecten. Voor 2013 worden geen nieuwe initiatieven ondersteund : Bevorderen hergebruik van vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen (pmjp 3.1.1) Financiele afronding lopende projecten. In het kader van de kerntaak Inrichting Landelijk Gebied worden voor deze prestatie geen nieuwe activiteiten ondernomen Beleidsontwikkeling vestigingsklimaat landbouwbedrijven Proactieve beïnvloeding van de besluitvorming van het Rijk over de uitwerking van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in Nederland in de periode Indien nodig: aanpassen provinciaal beleid om in te spelen op hervormingen. Statenvoorstel over het ruimtelijke beleid voor de intensieve veehouderij in het kader van de uitwerking van de aanbevelingen van de kwalitatieve evaluatie van het reconstructiebeleid Voorkantsturing en advisering op provinciale belangen ten aanzien van landbouw in ruimtelijke plannen Advisering op ruimtelijke plannen van gemeenten en anderen, bijvoorbeeld waterschappen. Beleidsdoel 3.2 Het realiseren van de natuuropgave in de Groen-blauwe Hoofdstructuur met versterking van de ruimtelijke kwaliteit en, waar mogelijk, in samenhang met sociaal economische ontwikkeling. De Groen-blauwe Hoofdstructuur is niet alleen van betekenis voor de bescherming van de biodiversiteit. Zij is ook van belang voor de provinciale waterhuishouding en levert een bijdrage aan meerdere provinciale doelen, zoals het behoud en de versterking van een goed vestigingsklimaat voor bedrijven, een goede woonomgeving en de vrije tijdseconomie. Wij richten ons op de realisatie en het beheer van de Ecologische Hoofdstructuur en op het bieden van ruimte en het stimuleren van sociaal-economische ontwikkelingen die de natuurkwaliteit in deze zone versterken. 82 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

83 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 3.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Toename areaal Ecologische Hoofdstructuur (ha, cumulatief) 3.2.b Toename areaal Ecologische Hoofdstructuur door particulier natuurbeheer in de periode (ha, cumulatief) 3.2.c Toename areaal ingerichte Ecologische Hoofdstructuur in de periode (ha, cumulatief) Provincie Overijssel Begroting pm pm pm Begroting pm pm Provincie Overijssel Begroting pm pm pm Begroting pm pm Provincie Overijssel Begroting pm pm pm Begroting a) De toename wordt gerealiseerd via verwerving van gronden en via functieverandering in het kader van particulier natuurbeheer. b) De toename van de Ecologische Hoofdstructuur door particulier natuurbeheer maakt deel uit van de totale toename van de Ecologische Hoofdstructuur als beschreven door indicator 3.2.a. c) De toename wordt gerealiseerd in het kader van prestaties en d) Streefwaarden 2014 en verder aan te passen na vaststelling EHS en uitvoeringstrategie EHS. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

84 Investeringsprestaties: Afronden pmjp / herijking Ecologische Hoofdstructuur (EHS) / ontwikkeling natuurbeleid, uitvoering Kracht van Overijssel Projectresultaat Uitvoeringsprogramma afronding pmjp / herijking Ecologische Hoofdstructuur en realisatiestrategie van de Ecologische Hoofdstructuur. Realisatie Coalitieperiode In eerste instantie richten wij ons op het opstellen en uitvoeren van een uitvoeringsprogramma voor de afronding van de in het kader van het pmjp gestarte gebiedsprocessen. Na het Deelakkoord Natuur zal het uitvoeringsprogramma geactualiseerd worden op grond van de Ecologische Hoofdstructuur (opgave, uitvoeringsstrategie en programmering). Prestaties 2013 In het kader van de afronding van de natuuropgave in bestuurlijke verplichtingen landelijk gebied: 90 ha Ecologische Hoofdstructuur gerealiseerd, waarvan 80 ha door particulier beheer (van de totale opgave van 477 ha). 375 ha Ecologische Hoofdstructuur ingericht (van de totale opgave van 725 ha). In het kader van de decentralisatie van natuurbeleid: Uitwerken van een voorstel voor de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur en de Groen-blauwe Hoofdstructuur. In samenhang hiermee: uitwerking van een kaderstellend voorstel voor de vormgeving van het toekomstbestendige beheer van de Ecologische Hoofdstructuur. In samenhang hiermee, uitwerking van een voorstel voor de aanpassing van het beleidskader groen-blauwe diensten. Afhankelijk van de voortgang van de uitvoering van het Onderhandelingsakkoord wordt in het voorjaar van 2013 een nadere invulling en planning van deze prestatie aan Provinciale Staten voorgelegd. Uitvoering geven aan juridische verplichtingen die samenhangen met vervallen Rijkstaken (de zogenaamde frictiekosten). Mijlpalen 2013 Statenvoorstel Ecologische Hoofdstructuur en Groen-blauwe Hoofdstructuur. Kaderstellend voorstel toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van natuurwaarden en landschapswaarden. Afhankelijk van Rijksbesluitvorming: Statenvoorstel naar aanleiding van onderhandelingsakkoord. Daarnaast voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus Verwerven van gronden voor natuurontwikkeling (pmjp 2.1.1) Projectresultaat ha grond verworven in de periode voor de realisatie van natuuropgave in de Ecologische Hoofdstructuur. Realisatie Coalitieperiode Deze prestatie voeren wij voor een belangrijk deel uit met Rijksmiddelen vanuit het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG). Naar aanleiding van het besluit van het Rijk dat er vanwege bezuinigingen geen Rijksmiddelen van het ILG meer ingezet kunnen worden, hebben wij de grondverwerving opgeschort. Prestaties 2013 In afwachting van de verdere uitwerking van het Decentralisatieakkkoord Natuur en de vaststelling van de Ecologische Hoofdstructuur is de grondverwerving opgeschort. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. 84 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

85 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Opheffen faunaknelpunten (pmjp 2.2.4) Projectresultaat Samenhang in de Ecologische Hoofdstructuur versterkt door het aanleggen van ecoducten en faunapassages bij bestaande rijkswegen en provinciale wegen. Realisatie Coalitieperiode Acht faunaknelpunten in provinciale wegen - N337(2x), N733 (2x), N350, N331, N333, N377 opgelost. Het aanpakken van de knelpunten bij Rijkswegen hangt af van de te maken afspraken in het kader van het Deelakkoord Natuur. Prestaties 2013 Uitvoering van de resterende faunaknelpunten N350, N333, N733. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Reguliere prestaties: Ruilen B.B.L.-bezit ten behoeve van EHS-ontwikkeling (pmjp 2.1.9) Op verzoek van derden zetten wij gronden in voor het ruilen van kavels voor landbouwdoelen. De inzet van ruilgronden voor natuurdoelen is opgeschort in afwachting van de verdere uitwerking van het Decentralisatieakkoord Natuur Inrichten natuur in Ecologische Hoofdstructuur conform natuurdoelen (pmjp 2.1.4) 375 ha natuur, ingericht in het kader van de uitvoering van het pmhjp door van de uitvoering van de integrale en sectorale inrichtingsprojecten en door particulier beheer Realisatie EHS door particuliere natuurontwikkeling (pmjp 2.1.3) Realisatie 160 ha natuur via particulier beheer. Beleidsdoel 3.3 Vorm en inhoud geven aan toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van de natuurwaarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. Wij zijn in overleg met het Rijk en de provincies over de uitwerking van het onderhandelingsakkoord Decentralisatie Natuur. Eind 2012 zal het duidelijk zijn hoe het akkoord naar de afzonderlijke provincies wordt vertaald. Als ontwikkelaar en investeerder bekijken wij in welke mate het natuurbeheer efficiënter vormgegeven kan worden. Hierbij hoort ook een heroriëntatie op de rol en positie van natuurbeherende organisaties. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

86 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 3.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Totaal areaal natuurbeheer binnen de Ecologische Hoofdstructuur in het kader van Subsidie Natuur en Landschap (ha) 3.3.b Areaal particulier natuurbeheer in het kader van Subsidie Natuur en Landschap in de periode (ha) 3.3.c Areaal agrarisch natuurbeheer in het kader van Subsidie Natuur en Landschap in de periode (ha) Dienst Regelingen Begroting 2012 pm pm pm pm Begroting pm pm pm Dienst Regelingen Begroting 2012 pm pm pm pm Begroting pm pm pm Dienst Regelingen Begroting 2012 pm pm pm pm Begroting pm pm pm a) Het streven is continuïteit van bestaand beheer en toename in lijn met uitbreiding van de Ecologische Hoofdstructuur. Streefwaarden (pm) zijn afhankelijk van de vertaling van de afspraken in kader van Decentralisatieakkoord Natuur en 2013 en is vooralsnog gebaseerd op afronding van verplichtingen. Er is geen rekening gehouden met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur. b) Areaal maakt onderdeel uit van indicator Het streven is continuïteit van bestaand beheer en toename in lijn met uitbreiding van de Ecologische Hoofdstructuur. Streefwaarden (pm) zijn afhankelijk van de vertaling van de afspraken in kader van Decentralisatieakkoord Natuur en 2013 en is vooralsnog gebaseerd op afronding van verplichtingen. Er is geen rekening gehouden met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur. c) Areaal maakt onderdeel uit van indicator Areaal is inclusief weidevogelbeheer. Het streven is continuïteit en toename. Streefwaarden (pm) zijn afhankelijk van de vertaling van de afspraken in kader van Decentralisatieakkoord Natuur en 2013 is vooralsnog gebaseerd op afronding van verplichtingen. Er is geen rekening gehouden met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur. Reguliere prestaties: Beheer natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur (pmjp en pmjp 6.2.7) Met de regeling Subsidiestelsel voor Natuurbeheer en Landschapsbeheer (SNL), onderdeel natuurbeheer, ondersteunen wij natuurbeheerders, waaronder particulieren, bij het beheer van natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur. In 2013 wordt ha natuur beheerd, dit is 800 ha minder dan het jaar daarvoor, omdat buiten de EHS aflopende contracten niet gecontinueerd worden. Met de rietimpuls geven wij een bijdrage aan het rietbeheer in het nationaal park Wieden-Weerribben (overbrugging naar SNL met ingang van 2014). Tevens leveren wij hiermee een bijdrage aan het vitaliseren van de rietsector Agrarisch natuurbeheer (pmjp en pmjp 6.2.7) Met de regeling SNL, onderdeel agrarisch natuurbeheer, om grondeigenaren te ondersteunen bij het beheer van natuurwaarden op landbouwgrond. In 2013 is ha beheerd, 90 ha minder dan het jaar daarvoor. Dit komt onder meer door het niet verlengen van aflopende contracten buiten de EHS. Conform de afspraken in het akkoord over de decentralisatie van het natuurbeleid zal het agrarische natuurbeheer vanaf 2014 onder de verantwoordelijkheid van het Rijk vallen Beheer Ecologische Hoofdstructuur door Landschap Overijssel (pmjp 2.1.6) De meerjarige prestatieafspraken met Landschap Overijssel zijn in 2012 beëindigd als gevolg van deelakkoord Natuur. Voor 2013 worden alleen de prestaties doorgezet die juridisch verplicht zijn. 86 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

87 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Het gaat hier om prestaties over het beheer van de terreinen van landschap Overijssel, zoals beheer cultuurhistorische waarden, beleefbaar maken van landschap, cursussen, vrijwilligers en monitoring Weidevogelbescherming (pmjp 2.2.2) Afronden uitvoering collectieve weidevogebeheerplannen. Conform de afspraken in het akkoord over de decentralisatie van het natuurbeleid zal het agrarische natuurbeheer inclusief het weidevogelbeheer - vanaf 2014 onder de verantwoordelijkheid van het Rijk vallen Ganzenfoerageergebieden (pmjp 2.2.7) Met de subsidieregeling voor de ganzenfoerageergebieden wordt tot juni ha ganzenfoerageergebied beheerd Uitvoering soortenbeschermingsplannen (pmjp 2.2.1) Afronding lopende projecten. Voor 2013 worden geen nieuwe initiatieven ondersteund Versterking nationale parken Wieden Weerribben en Sallandse Heuvelrug door uitvoering van de beheers- en inrichtingsplannen (pmjp 2.2.3) Het Rijk heeft de nationale parken tot vervallen rijkstaak verklaard. Besluitvorming over de rol van de provincie in de toekomst van de nationale parken moet nog plaatsvinden (tweede helft 2012) Project Boeren voor Natuur (pmjp ) Uitvoeren van het proefproject in samenwerking met het Rijk, Hof van Twente, Hengelo, het Waterschap Regge en Dinkel, Landgoed Twickel en de Pachtervereniging Twickel voor de ontwikkeling van een nieuwe aanpak voor agrarisch natuurbeheer Beleidsontwikkeling natuur Uitwerking decentralisatieakkoord natuur: nadere uitwerking van de afspraken met het Rijk en de andere provincies over de inhoudelijke en financiële aspecten van de decentralisatie van het natuurbeleid. De uitwerking hiervan in het provinciale beleid. De herijking van de Ecologische Hoofdstructuur en de realisatiestrategie voor de Ecologische Hoofdstructuur (zie ook prestatie 3.2.1). Verkenning onder meer in de vorm van pilot projecten (bijvoorbeeld grote particuliere investeerders en Agrarische Natuur Vereniging Oldematen) - van mogelijkheden voor nieuwe arrangementen voor natuurbeheer, die niet of minder afhankelijk zijn van overheidssubsidie Voorkantsturing en advisering op natuurbelangen ruimtelijke plannen Advisering op ruimtelijke plannen van gemeenten en anderen, bijvoorbeeld waterschappen. Beleidsdoel 3.4 Vorm en inhoud geven aan de ontwikkeling en een toekomstbestendig beheer van landschappelijke waarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. Een duurzame ontwikkeling en beheer van het landschap is belangrijk voor behoud en versterking van de kwaliteiten van het landelijke gebied. Met gemeenten hebben wij hiervoor het beleid voor groen-blauwe diensten ontwikkeld. De periode tot en met 2013 staat in het teken van uitvoering van de lopende afspraken met de gemeenten. Voor de periode daarna verkennen wij de betekenis van de zogenaamde vergroening van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid, het Overijsselse landschap en het provinciale beleid. Nieuwe arrangementen voor de ontwikkeling en het beheer van natuurwaarden, die niet of minder afhankelijk zijn van subsidie, willen wij ruimte bieden en stimuleren. Ook blijven we de ontwikkeling van de Nationale Landschappen ondersteunen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

88 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 3.4 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Uitgelokte investeringen lokale fondsen voor ontwikkeling en beheer landschap in de periode (Groen-blauwe diensten) (euro in miljoen, cumulatief) 3.4.b Areaal nieuwe landschapselementen in de periode (ha, cumulatief) 3.4.c Areaal herstelde landschapselementen in de periode (ha, cumulatief) 3.4.d Areaal beheerde landschapselementen in de periode (ha, cumulatief) Provincie Overijssel Begroting pm pm pm Begroting pm pm pm Provincie Overijssel Begroting pm pm Begroting pm pm pm Provincie Overijssel Begroting pm pm Begroting pm pm pm Provincie Overijssel Begroting pm pm Begroting pm pm pm a) b) c) d) Streefwaarden zullen bepaald worden na de herijking van het beleidskader groene en blauwe diensten in Investeringsprestaties: Stimulering aanleg landschapselementen (pmjp 2.4.1) Projectresultaat Kwaliteit van het landschap versterkt door de aanleg van landschapselementen. Het beoogde resultaat voor de periode is de aanleg van 160 ha nieuwe landschapselementen. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons erop om met gemeenten 35 ha nieuwe landschapselementen te realiseren. Onze ambitie en uitvoeringsstrategie voor na 2013 zullen wij herijken na het sluiten van het Deelakkoord Natuur. Prestaties 2013 Aanleg van 15 ha landschapselementen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. 88 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

89 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Stimulering herstel landschapselementen (pmjp 2.4.2) Projectresultaat Kwaliteit van het landschap versterkt door het herstel van bestaande landschapselementen. Het beoogde resultaat voor de periode het herstel van 435 ha landschapselementen. Realisatie Coalitieperiode In de periode willen wij met gemeenten 135 ha landschapselementen herstellen. Onze ambitie en uitvoeringsstrategie voor na 2013 zullen wij herijken na het sluiten van het Deelakkoord Natuur. Prestaties 2013 Herstel van 60 ha landschapselementen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus Stimulering beheer landschapselementen (pmjp 2.4.3) Projectresultaat Landschapsbeheer bestendigd door de ontwikkeling van (gemeentelijke / lokale) fondsen voor het beheer van het landschap en andere groen-blauwe diensten via langlopende contracten van 21 jaar ha landschapselementen - ca. 17% van de landschapselementen in Overijssel - duurzaam in beheer. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op het stimuleren van de realisatie van 450 ha. Onze ambitie en uitvoeringsstrategie voor groen-blauwe diensten voor na 2013 zullen wij uitwerken na het sluiten van het Deelakkoord Natuur. Prestaties ha landschapselementen nieuw onder beheer gebracht. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus Opstellen en uitvoeren uitvoeringsprogramma Nationale Landschap Noordoost-Twente (pmjp 2.3.4) Projectresultaat Eind 2013 zijn de kernkwaliteiten van het Nationale Landschap versterkt door de uitvoering van een uitvoeringsprogramma , gericht op: Het versterken van de melkveehouderij als belangrijke drager van de gebiedskwaliteiten. Het vergroten van de participatie van bewoners, gemeenten en organisaties in behoud en ontwikkeling van de gebiedskwaliteiten. De promotie en vermarkting van het Nationale Landschap. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons in eerste instantie op de uitvoering van het lopende uitvoeringsprogramma Voor de periode na 2013 integreren wij ons beleid voor de ondersteuning van het Nationale Landschap in de Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente (zie kerntaak 9 Gebiedsontwikkeling). Prestaties 2013 Afronden uitvoeringsprogramma Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

90 3.4.5 Opstellen en uitvoeren uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta (pmjp 2.3.4) Projectresultaat Eind 2013 zijn de kernkwaliteiten van het Nationale Landschap versterkt door de uitvoering van een uitvoeringsprogramma gericht op: De versterking van de dragers van de kwaliteiten, waaronder de melkveehouderij. Het beter beleefbaar maken van het Nationale Landschap voor bewoners en bezoekers van de IJsseldelta. De vitalisering van dorpsgemeenschappen en andere samenwerkingsverbanden in het gebied, door deze verantwoordelijk te maken voor de uitvoering van verschillende projecten. Daarmee versterken wij daadkracht, gemeenschapszin en ondernemerschap. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons in eerste instantie op de uitvoering van het lopende uitvoeringsprogramma Vanaf 2013 ontwikkeling en uitvoering van het Programma in het kader van kerntaak 1 (duurzame ruimtelijke ontwikkeling, waaronder waterbeheer). Prestaties 2013 Afronding uitvoeringsprogramma Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Reguliere prestaties: Beleidsontwikkeling landschap In 2013 zullen wij ons beleidkader groen-blauwe diensten aanpassen Voorkantsturing advisering provinciale belangen ten behoeve van landschap in ruimtelijke plannen Advisering op ruimtelijke plannen van gemeenten en anderen, bijvoorbeeld waterschappen Landschapsbeheer: prestatieafspraak Landschap Overijssel over inzet vrijwilligers en stimuleren projecten (pmjp 2.3.5) De meerjarige prestatieafspraken uit 2009 met Landschap Overijssel zijn in 2012 beëindigd. In 2013 voert landschap Overijssel in opdracht van de provincie alleen juridisch verplichte prestaties uit, zoals het uitvoeren van cursussen en ondersteunen van de inzet van vrijwilligers voor landschapsbeheer Uitvoeren van projecten t.b.v kwaliteit cultuurlandschap (pmjp 2.3.6) Afronding lopende projecten. Voor 2013 worden geen nieuwe initiatieven ondersteund. Beleidsdoel 3.5 Bescherming van natuurwaarden en landschapswaarden. Wij voeren in dit kader een aantal wettelijke taken uit, waaronder de uitvoering van de Flora- en Faunawet en de natuurbeschermingswet. Als gevolg van de decentralisatie van het natuurbeleid wordt dit takenpakket groter. Hierbij geven wij ook uitvoering aan onze taken in het kader van het Natura 2000-beleid, inclusief de Programmatische Aanpak Stikstof. Voor de Natura 2000-gebieden stellen wij beheerplannen op, gericht op enerzijds de bescherming van de natuur in deze gebieden en anderzijds het creëren van ruimte voor sociaal-economische ontwikkeling in en om deze gebieden. 90 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

91 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 3.5 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal beheerplannen Natura 2000 vastgesteld (aantal, cumultatief) 3.5.b Aantal beheerplannen Natura 2000 in uitvoering (aantal, cumulatief) 3.5.c. Percentage beschikkingen voor de Natuurbeschermingswet en de Floraen faunawet dat binnen de wettelijke termijn wordt afgegeven (%) 3.5.d Percentage beroepszaken ingevolge Natuurbeschermingswet en de Floraen faunawet waarbij het beroep ongegrond wordt verklaard door de Raad van State (%) Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting 2012 pm pm pm Begroting Provincie Overijssel - - Begroting 2012 nvt Begroting Provincie Overijssel - - Begroting 2012 nvt Begroting Vervallen indicator: De indicator Aantal bedrijven deelnemend aan stimuleringsbeleid emissiearme technieken en maatregelen (onderdeel investeringen) (aantal, cumulatief) is komen te vervallen i.v.m. het wegvallen van de rijksfinanciering. Investeringsprestaties: Beperking van ammoniakemissie vanuit de landbouw door het stimuleren van emissiebeperkende technieken en maatregelen Projectresultaat Bijdragen aan het verminderen van de stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden door het stimuleren van emissiebeperkende technieken en maatregelen op veehouderijen. Realisatie Coalitieperiode Stimuleren innovatie en kennisspreiding op het gebied van emissiebeperende technieken en maatregelen. Prestatie 2013 Sturing als opdrachtgever op uitvoering project Proeftuin Natura Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

92 3.5.2 Natura 2000 inclusief Programmatische Aanpak Stikstof, uitvoering Kracht van Overijssel Projectresultaat De natuur in de Natura 2000-gebieden is beschermd en er zijn duidelijke kaders en randvoorwaarden voor sociaaleconomische ontwikkelingen in en nabij deze gebieden zijn tot stand gebracht door de opstelling en uitvoering van de Programmatische Aanpak Stikstof en door de opstelling en uitvoering van de beheerplannen voor de Natura 2000-gebieden. Realisatie Coalitieperiode Afhankelijk van de landelijke besluitvorming over de aanwijzing van de Natura 2000-gebieden en over de Programmatische Aanpak Stikstof: zijn de PAS-documenten voor de Natura 2000-gebieden die onder de Programmatische Aanpak Stikstof vallen (25 stuks) vastgesteld; is een uitvoeringsprogramma voor de Programmatische Aanpak Stikstof opgesteld en in uitvoering genomen; zijn de beheerplannen voor 22 Natura 2000-gebieden afgerond, vastgesteld en in uitvoering; is een uitvoeringsprogramma voor de beheerplannen opgesteld en in uitvoering genomen. Prestaties 2013 Afhankelijk van landelijke besluitvorming vaststellen van de PAS-documenten voor de 25 Natura 2000-gebieden die onder de werking van de Programmatische Aanpak Stikstof vallen. Afhankelijk van de landelijke besluitvorming over aanwijzing Natura 2000-gebieden afronden en vaststellen van 22 beheerplannen. Lobby richting Rijk en Brussel op de aspecten financiering, vaststellen gebieden en uitvoerbaarheid van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Het inrichtingsplan Oldematen en Veerslootlanden is in uitvoering genomen. Afhankelijk van de uitkomsten van de stuurgroep N2000 zijn interne maatregelen voor waterhuishouding in Boetelerveld uitgevoerd. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. 92 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

93 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reguliere prestaties: Opstellen en uitvoeren beheerplannen Natura2000- gebieden (pmjp 2.2.5) Afronding lopende projecten. Voor 2013 worden geen nieuwe initiatieven ondersteund Realiseren van de gewenste milieukwaliteit m.b.t. waterregiem (pmjp 2.2.6) Dit betreft het bestrijden van de verdroging in de zogenaamde TOP-gebieden in en nabij Natura 2000-gebieden. Door de Rijkskorting op het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) zijn de activiteiten in dit kader opgeschort. De verdrogingsbestrijding in deze gebieden zal worden opgenomen in de Programmatische Aanpak Stikstof. Zie ook Uitvoering groene wetten Het tijdig afhandelen van aanvragen en verzoeken in het kader van de Natuurbeschermingswet, de Natuurschoonwet, de Flora- en faunawet en de Boswet heeft een hoge prioriteit. Advisering aan gemeenten, agrariërs en de industrie vormen tevens een belangrijk onderdeel van deze taak. Vormgeving uitvoering NB-wt, onder andere in relatie tot de Programmatische Aanpak Stikstof. Aansturen uitvoering toezicht en handhavingstaken groene wetten. Goedkeuring en toezien op uitvoering prestatieovereenkomst faunabeheereenheid. Afhankelijk van de landelijke besluitvorming over de nieuwe natuurwet die waarschijnlijk in 2014 van kracht is, voorbereiden van de uitvoering van de taken die in het kader van de decentralisatie de verantwoordelijkheid van de provincie worden. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

94 Financiële tabel bij kerntaak 3 3. Inrichting landelijk gebied ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Het verbeteren van het vestigingsklimaat voor agrarische bedrijven door bij te dragen aan goede fysiek-ruimtelijke randvoorwaarden. 3.2 Het realiseren van de natuuropgave in de groenblauwe hoofdstructuur met versterking van de ruimtelijke kwaliteit en, waar mogelijk, in samenhang met sociaaleconomische ontwikkeling. 3.3 Vorm en inhoud geven aan een toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van natuurwaarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. 3.4 Vorm en inhoud geven aan een toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van landschappelijke waarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. 3.5 Bescherming van natuur- en landschapswaarden Totaal Inrichting landelijk gebied Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

95 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve Programmatische Aanpak Stiktof I Reserve Programmatische Aanpak Stiktof S Reserve Reconstructie Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011,2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking ,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking ,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening natuurbeleidsplan Voorziening resultaten gebiedsexploitaties Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering weidevogels IJsseldelta Doeluitkering Natura Doeluitkering natuurbeheer rietteeltsector Doeluitkering Gooiermars Doeluitkering garantieleningen grondaankopen EHS Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Inrichting landelijk gebied Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

96 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Het verbeteren van het vestigingsklimaat voor Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: agrarische bedrijven door bij te dragen aan Herverkaveling/kavelruil, uitvoering Herverkaveling/kavelruil, uitvoering -75 goede fysiek-ruimtelijke randvoorwaarden. Kracht van Overijssel Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -75 Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Het realiseren van de natuuropgave in de groenblauwe hoofdstructuur met versterking van de ruimtelijke kwaliteit en, waar mogelijk, in samenhang met sociaaleconomische ontwikkeling. Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Afronding pmjp / herijking EHS / ontwikkeling Afronding pmjp / herijking EHS / ontwikkeling -160 natuurbeleid, uitvoering Kracht van Overijssel. natuurbeleid, uitvoering Kracht van Overijssel Verwerven van gronden voor natuurontwikkeling in de EHS (pmjp 2.1.1) Verwerven van gronden voor natuurontwikkeling in de EHS (pmjp 2.1.1) Opheffen faunaknelpunten (pmjp Opheffen faunaknelpunten (pmjp 2.2.4) 2.2.4) Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Vorm en inhoud geven aan een toekomstbestendige ontwikkeling en beheer van natuurwaarden, waar mogelijk bij voorkeur door particulieren en (agrarische) ondernemers. Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

97 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

98 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Vorm en inhoud geven aan een toekomst- Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: bestendige ontwikkeling en beheer van Stimulering aanleg landschaps Stimulering aanleg landschaps landschappelijke waarden, waar mogelijk bij elementen (pmjp 2.4.1) elementen (pmjp 2.4.1). voorkeur door particulieren en (agrarische) Stimulering herstel landschaps Stimulering herstel landschaps ondernemers. elementen (pmjp 2.4.2) elementen (pmjp 2.4.2) Stimulering beheer landschaps Stimulering beheer landschaps elementen (pmjp 2.4.3) elementen (pmjp 2.4.3) Opstellen en uitvoeren uitvoerings Opstellen en uitvoeren uitvoerings programma Nationaal Landschap Noord- programma Nationaal Landschap Noord- oost Twente (pmjp 2.3.4) oost Twente (pmjp 2.3.4) Opstellen en uitvoeren uitvoerings Opstellen en uitvoeren uitvoerings programma Nationaal Landschap Ijsseldelta programma Nationaal Landschap Ijsseldelta (pmjp 2.3.4) (pmjp 2.3.4). Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Bescherming van natuurwaarden en landschapswaarden Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Beperken van ammoniakemissie Beperken van ammoniakemissie vanuit de landbouw door het stimuleren van emissiebeperkende technieken en maatregelen. vanuit de landbouw door het stimuleren van emissiebeperkende technieken en maatregelen Natura2000 inclusief programmatische aanpak stikstof, uitvoering Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -935 Subtotaal Beleidsdoel Totaal Inrichting Landelijk Gebied Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

99 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

100 Financiële toelichting kerntaak 3 Algemeen Voor veel prestaties binnen deze kerntaak neemt het budget na 2013 af als gevolg van de beëindiging van de pmjp-periode. De baten vanuit het deelakkoord natuur en de besteding van die baten is niet in deze begroting verwerkt. Via een separaat statenvoorstel worden daartoe voorstellen gedaan, op het moment dat duidelijkheid ontstaat over de uitwerking van het deelakkoord voor de provincie Overijssel. Beleidsdoel 3.1 Binnen beleidsdoel 3.1 is in 2013 een bedrag van 2,9 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Dit bedrag wordt besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Verbetering ruimtelijke structuur grondgebonden landbouw (pmjp en 1.1.6). 1,7 miljoen Prestatie Stimulering duurzame ontwikkeling landbouwontwikkelingsgebieden (pmjp 1.1.3). 1,0 miljoen Naast het budget voor pmjp-prestatie ten grootte van 0,3 miljoen is binnen deze prestatie 0,7 miljoen beschikbaar voor de aankoop van 520 hectaren nieuwe natuur. Dit laatste budget is voornamelijk bestemd voor De Doorbraak en Vitaal Azelo. Prestatie Beleidsontwikkeling vestigingsklimaat landbouwbedrijven. 0,2 miljoen Dit budget wordt aangewend voor de subsidieregeling Duurzame agrarische bedrijven. Het budget voor prestatie vervalt met ingang van 2014 als gevolg van de afloop van de pmjp-periode. Het budget voor prestatie is eveneens incidenteel. Voor 0,3 miljoen hangt dit samen met de afloop van de pmjp-periode. De resterende 0,7 miljoen wordt gedekt uit de reserve Reconstructie. Deze reserve bedraagt begin ,5 miljoen, waarvan 0,8 miljoen is bestemd voor De Doorbraak, 0,3 miljoen voor Vitaal Azelo en 0,4 miljoen voor lopende verplichtingen. De geraamde baten voor prestatie betreffen een onttrekking aan de doeluitkering ILG. Naar aanleiding van het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur is de status van de ILG doeluitkering onduidelijk. In het akkoord is afgesproken dat de restant middelen op basis van de PEIL verantwoording 2010 vanaf 2011 via een decentralisatie-uitkering aan de provincie zullen worden uitbetaald. Dit is echter nog niet gerealiseerd. De gestorte ramingen en onttrekking zijn dan ook gebaseerd op de situatie voor het onderhandelingsakkoord, waarbij er wel rekening is gehouden met een reservering voor de rijkskorting. Beleidsdoel 3.2 Binnen beleidsdoel 3.2 is een bedrag van 6,7 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Inrichten natuur in EHS conform natuurdoelen (pmjp 2.1.4). 4,1 miljoen Dit budget is inclusief gebiedsuitwerking en opstellen van Uitvoeringsmodules (pmjp 611). Prestatie Realisatie EHS door particulier natuurbeheer (pmjp 2.1.3). 2,6 miljoen In 2013 is een incidenteel budget beschikbaar van 1,0 miljoen voor de rietteeltsector. De resterende 1,6 miljoen betreft de storting van de convenantsgelden in de voorziening Natuurbeleidsplan. Uit deze voorziening worden de lasten gedekt voor de verwerving en inrichting van relatienota reservaatgebieden (2e fase EHS) en natuurontwikkelingsprojecten. Voor deze werkzaamheden wordt via het provinciefonds een rijksbijdrage ontvangen op basis van het IPO-LNV convenant. 100 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

101 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen De baten van de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel bedragen in ,8 miljoen. De baten hebben betrekking op onderstaande prestaties: Prestatie Inrichten natuur in EHS conform natuurdoelen (pmjp 2.1.4). 3,3 miljoen Onttrekking aan de doeluitkering ILG. Prestatie Realisatie EHS door particulier natuurbeheer (pmjp 2.1.3). 0,5 miljoen Dit betreft de rijksbijdrage aan de kosten van de rietimpuls. Beleidsdoel 3.3 Binnen beleidsdoel 3.3 is in 2013 een bedrag van 25,4 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Agrarisch natuurbeheer (pmjp en 6.2.7) 21,0 miljoen Dit betreft de uitfinanciering van lopende verplichtingen. Prestatie Beheer EHS door Landschap Overijssel (pmjp 2.1.6). 0,4 miljoen Prestatie Project Boeren voor Natuur (pmjp 2.4.4). 2,2 miljoen Prestatie Beleidsontwikkeling natuur. 1,8 miljoen In de jaren na 2014 wordt het budget voor prestatie fors verlaagd en vervalt het budget voor prestatie 3.3.8, beiden als gevolg van de beëindiging van de pmjp-periode. Daar staat tegenover dat er vanaf 2014 een budget beschikbaar is voor prestatie Beheer natuurgebieden in de EHS. Dit budget bedraagt in ,0 miljoen en loopt op tot 15 miljoen in Besluitvorming hierover heeft plaatsgevonden via de Perspectiefnota De baten van de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel bestaan uit onttrekkingen aan de doeluitkering ILG. Beleidsdoel 3.4 Binnen beleidsdoel 3.4 is een bedrag van 1,4 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Beleidsontwikkeling landschap. 0,8 miljoen Dit betreffen onverdeelde reconstructiemiddelen. Prestatie Uitvoeren van projecten ten behoeve van kwaliteit van cultuurlandschap (pmjp 2.3.6). 0,6 miljoen Na 2013 nemen de budgetten voor dit beleidsdoel af als gevolg van de beëindiging van de pmjp-periode. De baten van de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel bestaan uit onttrekkingen aan de doeluitkering ILG. Beleidsdoel 3.5 Binnen beleidsdoel 3.5 is in 2013 een bedrag van 0,3 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Uitvoering groene wetten. 0,3 miljoen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

102 2.4 Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Wat willen we bereiken? Voor een economisch gezond en vitaal Overijssel is versterking van de regionale bereikbaarheid (een vlotte en veilige reis over weg, water en spoor voor alle gebruikers van en naar stedelijke netwerken en streekcentra binnen en buiten Overijssel) en goed regionaal openbaar vervoer van belang. Zowel reguliere prestaties als investeringsprestaties uit het Hoofdlijnenakkoord De Kracht van Overijssel dragen hieraan bij. Bepalende randvoorwaarden zijn ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid. Eind 2012 / 2013 wordt duidelijk welke invloed externe ontwikkelingen (rijksbezuinigingen, gemeentelijke bezuinigingen, afschaffing WGR-plus, impact Natura 2000 / PAS) hebben op de (snelheid en haalbaarheid van) de realisatie. Onze speerpunten zijn: Uitwerking en realisatie van het investeringsbesluit Mobiliteit: Op 21 december 2011 hebben Provinciale Staten het Investeringsbesluit Mobiliteit vastgesteld. Alle daarin opgenomen investeringsprestaties worden via individuele trajecten nader uitgewerkt. Dit geldt ook voor de besluitvorming door Provinciale Staten. Doordat veel van deze investeringsvoorstellen met een kaderstellend of besluitvormend voorstel in het laatste kwartaal van 2012 in Provinciale Staten komen, staat 2013 vooral in het teken van nadere uitwerking en realisatie van programma s en projecten. Bereikbaarheid en openbaar vervoer: In 2013 investeert de provincie verder in wegen in Rijksbeheer (A1, N35, N18, N50) en provinciaal beheer (N34, N340 / N377 / N48, N348, N307) en versterking van het vervoer over spoor (Kamperlijn, Vechtdallijnen, Zwolle-Enschede en bovenregionale verbindingen). In 2013 wordt de vigerende OV-tactiek uit 2008 heroverwogen in het licht van ontwikkelingen rond beschikbare BDU-middelen. Keuzes moeten daarbij worden gemaakt over het toekomstige OV-systeem en de mate van bediening per spoor, bus en regiotaxi. Beheer van de lopende OV-concessies wordt ten behoeve van professionalisatie samen met de provincies Gelderland en Flevoland opgepakt in het OV-uitvoeringscluster Oost-Nederland. Sluis Eefde Ketenmobiliteit: We starten realisatie van het programma Ketenmobiliteit. Hierin zijn samenhangende maatregelen opgenomen op het terrein van fiets, mobiliteitsmanagement en vervoersmanagement. Het streven is om de weggebruiker te verleiden tot alternatieven voor het gebruik van de auto in de spitsperioden. Stimuleren goederenvervoer over water: We beginnen met de uitvoering van het Investeringsprogramma Goederenvervoer over water, dat eind 2012 aan Provinciale Staten wordt aangeboden. Kernpunten daarbinnen zijn gericht investeren in belangrijke vaarwegen (o.a. kanaal Almelo de Haandrik) en verbeteren van de overslagpunten. Programma Hoogfrequent Spoor (PHS): De landelijke ontwikkelingen rond het Programma Hoogfrequent Spoor worden nauwlettend gevolgd. Door middel van lobby en onderzoek wordt de besluitvorming beïnvloed teneinde de negatieve effecten van het goederenvervoer over spoor in Oost-Nederland te beperken. 102 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

103 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Verkeersveiligheid: In onze rol van wegbeheerder, maar ook van aanjager in de richting van andere wegbeheerders, zoals gemeenten, investeren we in verkeersveilige wegen en verkeersveilig gedrag. Het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Overijssel (ROVO) stimuleert gemeenten tot realisatie van een breed pakket aan communicatieve en verkeerseducatieve maatregelen. Ook wordt de afstemming met politie, Openbaar Ministerie en verkeersveiligheidsorganisaties gezocht. Om de daadkracht en efficiency te vergroten wordt door het ROVO met het ROV Gelderland (ROVG) samengewerkt op het niveau van concrete projecten. Beheer netwerk van (vaar)wegen: We werken aan een netwerk van (vaar)wegen dat voldoet aan basiskwaliteitseisen. Om deze wegen in goede staat van onderhoud te hebben is extra geld vrijgemaakt voor regulier beheer en onderhoud, maar ook voor rehabilitatie van verouderde infrastructuur en kunstwerken. Hieraan wordt via een vierjarig programma invulling gegeven. We geven daarnaast invulling aan het begrip gastheerschap, onder meer door goede informatie over wegwerkzaamheden en het snel afhandelen van incidenten. Optimale benutting van het bestaande wegennet is de snelst te realiseren manier om de vraag naar automobiliteit te faciliteren. Mede door deelname aan het rijksprogramma Beter Benutten binnen Zwolle-Kampen Netwerkstad - verband wordt hieraan gewerkt. Belangrijke (bestuurlijke) prestaties / mijlpalen in 2013 Statenvoorstellen m.b.t. vaststelling zienswijze Nijverdal-Wierden en investeringsbesluit N348 fase 2. Statenbrieven m.b.t. de resultaten van het MIRT-onderzoek Wijthmen-Raalte-Nijverdal en de stand van zaken rond N340 / N48. Statenbrieven over de resultaten van de evaluatie van de lijn Hengelo-Bad Bentheim en de onderzoeksresultaten rond verbetering van de spoorinfrastructuur Zwolle-Enschede ten behoeve van een richtinggevende discussie in Provinciale Staten. Aandeel Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar in totale kerntakenbegroting Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar - 24% Overige kerntaken - 76% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

104 Kerntaak 4: Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 4. Een vlotte en veilige reis over weg, water, spoor voor alle gebruikers van en naar stedelijke netwerken en streekcentra binnen en buiten Overijssel te realiseren onder de randvoorwaarden van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. 4.1 Het realiseren van een goede bereikbaarheid voor het autoverkeer van en naar stedelijke netwerken en streekcentra, waarbij wegvakken een intensiteit-capaciteitverhouding hebben kleiner dan 0,8 / 0, Stimuleren gebruik openbaar vervoer met als resultaat: (1) een aandeel openbaar vervoer in totaal aantal verplaatsingen van minimaal 2,0%, (2) een groei van het aantal reizigers met 3% per jaar en (3) een hoge mate van klanttevredenheid uitgedrukt in een rapportcijfer van minimaal 7, Aandeel fietsgebruik in totaal aantal verplaatsingen tot 3,7, 7,5 en 15 km is respectievelijk minimaal 42%, 40% en 36% en het aantal fietskilometers op genoemde afstanden blijft gelijk en een goede inpassing van de infrastructuur. 4.4 Stimuleren goederenvervoer over water, faciliteren van het vrachtverkeer over de weg en beheersen doorgaande goederenstroom per spoor. 104 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

105 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: A1: afspraken maken met Rijk en partners over capaciteitsuitbreiding A N18: verbetering doorstroming, leefbaarheid en veiligheid N18 (2x1-rijstrook 100 km/u) N34: inrichting tot stroomweg (2x1-rijstrook 100 km/u) N35: realiseren door Rijk van stroomweg tussen Zwolle en Almelo (2x2 rijstroken, 100 km/u) N50: verbeteren doorstroming N50 en opwaardering wegvak Kampen-Kampen-Zuid (2x2 rijstroken 100 km/u) N307: onderzoek naar stroomweg (100 km/u) N340 - N48 - N377: inrichting tot stroomweg van de N340 en N48 (2x1-rijstroken en 2x2-rijstroken 100 km/u) en duurzaam veilige inrichting N N348 2e fase: verbetering doorstroming en verkeersveiligheid Stimuleren en faciliteren Ketenmobiliteit Verbeteren doorstroming en verkeersveiligheid bij aansluitingen A1 / A28. Reguliere prestaties: Beleidsontwikkeling Omgevingsvisie Verkenningen, planstudies en realisatie overige provinciale wegenprojecten Bijdrage aan gemeentelijke infrastructuurprojecten Stimuleren mobiliteitsmanagement Verbetering doorstroming en benutting wegen door verkeersmanagement. Investeringsprestaties: Spoor Vechtdallijnen: verbeteren spoorinfrastructuur Spoor Zwolle-Enschede: verbetering spoorinfrastructuur Spoor Zwolle-Kampen: ombouw treininfrastructuur naar tramverbinding Versterken bovenregionaal spoor: (onderzoek naar) uitbreiding dienstregeling diverse spoorverbindingen Milieuvriendelijk streekvervoer: bijdrage leveren aan verbeteren luchtkwaliteit en de klimaatdoelstellingen. Reguliere prestaties: Uitvoeren OV-tactiek Aanbestedingen trein, bus en regiotaxi Concessie & contactmanagement van trein, bus en regiotaxi Actieprogramma Regionaal OV: verbetering doorstroming OV in Zwolle en Deventer en OV naar bedrijventerreinen. Reguliere prestaties: Afronden uitvoeringsprogramma utilitair fietsverkeer. Investeringsprestaties: Stimuleren van goederenvervoer over water. Reguliere prestaties: Behouden / verbeteren bereikbaarheid van overslagvoorzieningen Behouden / verbeteren overslagvoorzieningen water Opstellen maatregelenpakket Kwaliteitsnet goederenvervoer Programma Hoogfrequent Spoor (PHS): onderzoek en beperken negatieve gevolgen voor Overijssel Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen: beperken negatieve effecten voor Overijssel Opwaardering kanaal Almelo-de Haandrik voor schepen tot 700 ton. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

106 Kerntaak 4: Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 4. Een vlotte en veilige reis over weg, water, spoor voor alle gebruikers van en naar stedelijke netwerken en streekcentra binnen en buiten Overijssel te realiseren onder de randvoorwaarden van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. 4.5 In % minder verkeersdoden (van 80 doden naar 37 doden) en 34% minder ziekenhuisgewonden (van 965 naar 636) ten opzichte van het gemiddelde over 2001 t/m 2003 op alle wegen in Overijssel. 4.6 Voldoen aan de vastgestelde kwaliteitseisen voor het beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur. * De gebiedsontwikkelingen zijn opgenomen in de doelenboom om de inhoudelijke relatie / bijdrage tussen de opgaven van deze kerntaak en de gebiedsontwikkelingen zichtbaar te maken. Voor de toelichting op deze prestaties, zie kerntaak Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

107 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Reguliere prestaties: Opdrachtgeverschap Regionaal Orgaan voor de Verkeersveiligheid in Overijssel (ROVO) Bijdrage aan gemeentelijke projecten gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid Structureel afstemmingsoverleg verkeersveiligheid alle Overijsselse partners Het realiseren van het vastgestelde KEM-programma. Investeringsprestaties: Beheer & Onderhoud Vervangingsinvesteringen oeverbeschoeiingen en kunstwerken. Reguliere prestaties: Uitvoeren Beheer & Onderhoud provinciale (vaarweg)infrastructuur. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

108 Maatschappelijke ambitie Een vlotte en veilige reis over weg, water, spoor voor alle gebruikers van en naar stedelijke netwerken en streekcentra binnen en buiten Overijssel te realiseren onder de randvoorwaarde van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Binnen de stedelijke netwerken liggen de belangrijkste dragers van een gezonde economische ontwikkeling. De daarbinnen gelegen werkvoorzieningen, sociale en recreatieve voorzieningen vragen om een goede bereikbaarheid. Door een snelle, betrouwbare en veilige reis over het hoofdwegennet blijft tevens de balans tussen stad en ommeland behouden. In het buitengebied kan de leefkwaliteit voorrang worden gegeven, zonder dat de bereikbaarheid slecht wordt. Zowel voor de bereikbaarheid in het stedelijke gebied als het buitengebied geldt dat zij duurzaam en met ruimtelijke kwaliteit moet worden vormgegeven. Uiteraard is de invulling van deze randvoorwaarden per gebied verschillend. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Ontwikkeling totale personenmobiliteit van alle vervoerswijzen in Overijssel (miljard voertuig kilometers) 4.0.b Ontwikkeling van de verkeersprestatie op provinciale wegen in Overijssel (miljoen voertuigkilometers) MON/OViN 14,0 15,0 12,8 provincie Overijssel Beleidsdoel 4.1 Het realiseren van een goede bereikbaarheid voor het autoverkeer van en naar stedelijke netwerken en streekcentra, waarbij wegvakken een intensiteit-capaciteitverhouding kleiner dan 0,8 / 0,85 hebben. Een goede en betrouwbare reistijd vraagt om een congestievrije verplaatsing. Wanneer de wegcapaciteit ontoereikend is om al het verkeer te verwerken, ontstaan files bij aansluitingen en in het stedelijke gebied. Wegvakken die een intensiteit-capaciteitverhouding hebben die lager ligt dan 0,8 (hoofdwegennet) of 0,85 (onderliggend wegennet) in de spitsperiode hebben normaliter geen last van filevorming. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Prognose I/C-verhouding in 2020 (o.b.v. Provincie Overijssel ZIE KAART verkeersmodel) 4.1.b Indicator over bereikbaarheid (in Provincie Overijssel IN ONTWIKKELING ontwikkeling) Begroting 2011 Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

109 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: A1: afspraken maken met Rijk en partners over capaciteitsuitbreiding A1 Projectresultaat Een door het Rijk te realiseren integrale verbreding van de A1 tot 2 x 4 rijstroken voor het westelijke traject Apeldoorn-Deventer en 2 x 3 rijstroken voor het traject Deventer-Azelo. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op een (volledige) afronding van de besluitvormings procedure door het Rijk, volgens de tracéwet sneller en beter, met als belangrijkste mijlpalen: Aanvangsbeslissing MER-procedure Ontwerp Tracébesluit Tracébesluit Realisatiebesluit Prestaties 2013 Monitoren uitvoering planstudie-mer door het Rijk. Mijlpalen 2013 Voortgang via reguliere p&c-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

110 N18: verbetering doorstroming, leefbaarheid en veiligheid N18 / (2x1-rijstrook 100 km/u) Projectresultaat Een door het Rijk te realiseren integrale verbinding tussen Enschede tot Varsseveld (2x1-rijstrook 100 km/u). Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op een (volledige) afronding van de besluitvormingsprocedure door het Rijk en de start van de uitvoering, met als belangrijkste mijlpalen: Ontwerp Tracébesluit. Tracébesluit. Voorbereiding realisatie fase. Start uitvoering (aankoop gronden en panden is reeds gestart). Prestaties 2013 Monitoren uitvoering door het Rijk. Mijlpalen 2013 Statenbrief over vaststelling tracébesluit door Minister Infrastructuur & Milieu N34: inrichting tot stroomweg (2x1-rijstrook 100 km/u) Projectresultaat Het realiseren van de ombouw van de N34 Witte Paal Drentse grens naar een veilige, regionale stroomweg 100 km/u (2x1 rijstrook). Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Vaststelling Ontwerpnota N34 door Provinciale Staten. Vaststelling bestemmingsplan ombouw N34 door de gemeente Hardenberg. Invulling detailontwerp en voorbereiding uitvoering maatregelen. Realisatie (uitvoering) van de vastgestelde maatregelen. Prestaties 2013 Voorbereiding van uitvoerende werkzaamheden. Invulling definitief ontwerp. Start grondverwerving (doel circa 30% gereed). Voorbereiden aanbesteding voor Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. 110 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

111 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen N35: realiseren door Rijk van stroomweg tussen Zwolle en Almelo (2x2 rijstroken, 100 km/u) Projectresultaat Een door het Rijk te realiseren integrale verbinding tussen Zwolle en Almelo voor 2020 (2x2 rijstroken 100 km/u). Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op de door het Rijk uit te voeren activiteiten, met als belangrijkste mijlpalen: Tracédeel Zwolle-Wijthmen: Start ombouw stroomweg tot een 2x2 rijstroken (100 km/u). Tracédeel Wijthmen-Raalte-Nijverdal: Overleg en afspraken met Rijk over vervolg. Tracédeel Combiplan Nijverdal: Realisatie (uitvoering) van de vastgestelde maatregelen. Tracédeel Nijverdal-Wierden: Vaststelling Tracébesluit. Prestaties 2013 Bewaken en stimuleren van de uitvoering door het Rijk via participatie in stuur- en projectgroepen en lobbyactiviteiten. Mijlpalen 2013 Statenvoorstel vaststelling zienswijze Zwolle-Wijthmen. Statenbrief over resultaten MIRT-onderzoek Wijthmen Raalte Nijverdal. Statenbrief over voorkeursbeslissing minister Infrastructuur & Milieu Nijverdal Wierden N50: verbeteren doorstroming N50 en opwaardering wegvak Kampen-Kampen-Zuid (2x2 rijstroken, 100 km/u) Projectresultaat Een door het Rijk te realiseren verbeterde doorstroming op de N50. Daarnaast minder congestie bij de aansluiting N307 op de N50 door opwaardering wegvak Kampen - Kampen-Zuid tot 2x2 rijstroken (100 km/u). Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op de door het Rijk uit te voeren activiteiten, met als belangrijkste mijlpalen: Afronding onderzoek Kampen Kampen-Zuid inclusief aansluiting op de N307 (oktober 2011). Besluit in BO-MIRT tot Planstudie op basis van voorkeursvariant 2x2 rijstroken (100 km/u) (najaar 2011) met cofinanciering regio. Planstudie (2012 / 2013). Uitvoering (2014 / 2015). Prestaties 2013 Monitoring van de uitvoering door het Rijk. Participatie in stuur- en projectgroep N50 Kampen Kampen-Zuid. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

112 N307: onderzoek naar stroomweg (100 km/u) Projectresultaat Het eindbeeld van de N307 voor 2020 is een stroomweg (100 km/u) tussen Kampen en Roggebotsluis als onderdeel van de N23 (2x2 rijstroken 100 km/u). Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Verkenning Kampen-Roggebotsluis naar de N307 (Flevoweg) tot stroomweg 100 km/u. Besluitvorming vervolgstappen wegvak Kampen-Roggebotsluis. Verkenning samen met provincie Flevoland en Rijk van de oeververbinding Roggebotsluis. Besluitvorming vervolgstappen oeververbinding Roggebotsluis. Prestaties 2013 Kaderstellend voorstel in PS (januari 2013) en daarop volgende planuitwerking Kampen-Roggebotsluis. Mijlpalen 2013 Kaderstellend PS voorstel N307 Kampen-Roggebotsluis N340 N48 N377: inrichting tot stroomweg van de N340 en N48 (2x1-rijstroken en 2x2 rijstroken, 100 km/u) en duurzaam veilige inrichting N377 Projectresultaat Stroomweg N340 / N km/uur, deels 2x1 en deels met 2x2 rijstroken, met ongelijkvloerse kruisingen en aansluitingen. Complete knooppunten met de rijkswegen A28 en N36. Duurzaam veilige inrichting van de N377 met behoud van hetzelfde snelheidsregime. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Afronding besluitvorming en voorbereiding uitvoering. Uitvoering veilige inrichting N377. Uitvoering stroomweg N340 / N48. Prestaties 2013 Actieve grondverwerving voor N340 / N48 / N377 (75% verworven eind 2013). Voorbereiding onteigeningsprocedures N340. Uitvoeringsovereenkomsten met ProRail, Tennet, Gasunie en andere Nutsbedrijven, Waterschap Groot Salland en gemeenten gesloten. Verlegging Gasunieleiding bij Hessenpoort. Vergunningaanvragen. Aanbestedingstukken N340 gereed eind Aanbesteding en uitvoering van enkele deelprojecten N377. Aanjagen gemeentelijke bestemmingsplanprocedures voor enkele deelprojecten N377. Mijlpalen 2013 Statenbrief stand van zaken N340-N48-N Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

113 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen N348 2e fase: verbetering doorstroming en verkeersveiligheid Projectresultaat Verbeterde doorstroming door opheffen van oversteken en het aanleggen van tunnels. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Uitvoering planstudie inclusief inspraak. Besluitvorming door Gedeputeerde Staten. Voorbereiding realisatie. Prestaties 2013 Afronding ontwerpplan in hoofdlijnen N348 fase 2. Vaststelling plan in hoofdlijnen door Gedeputeerde Staten. Start voorbereiding realisatiefase (o.m. verwerven van gronden). Aanjagen start procedure aanpassing gemeentelijke bestemmingsplannen (Dalfsen, Ommen en Raalte). Mijlpalen 2013 Kaderstellend voorstel N348 fase Stimuleren en faciliteren Ketenmobiliteit Programmaresultaat Een goede bereikbaarheid en doorstroming van, naar en in de stedelijke centra door kwaliteitsverbetering van de reisketen. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Speerpunt 1: voortzetting mobiliteitsmanagement. Speerpunt 2: realiseren van kansrijke fietsrelaties. Speerpunt 3: verbeteren aansluitingen openbaar vervoer. Speerpunt 4: beter benutten bestaande infrastructuur. Prestaties 2013 Deelprogrammering en realisatie van concrete maatregelen: T.a.v. speerpunt 1: samen met het bedrijfsleven inrichten van een stimuleringsprogramma van maatregelen die anders en/of slimmer reizen en werken stimuleren. T.a.v. speerpunt 2: vaststellen en in uitvoering nemen van een programma van maatregelen om de capaciteit en kwaliteit van (OV-)knooppunten en de verbindingen naar (OV-)knooppunten te verhogen. T.a.v. speerpunt 3: vaststellen en in uitvoering nemen van een programma met maatregelen, onderzoeken en eventueel pilots om de aansluitingen binnen het OV te verbeteren. T.a.v. speerpunt 4: start uitvoering actieplan Beter Benutten Zwolle-Kampen Netwerkstad. Mijlpalen 2013 Investeringsbesluit Ketenmobiliteit. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

114 Verbeteren doorstroming en verkeersveiligheid bij aansluitingen A1 / A28 Projectresultaat Verbetering van de verkeersveiligheid en doorstroming op de aansluitingen en de daaraan gekoppelde wegvakken van het (provinciale) wegennet met de A1 en de A28. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Afronding en realisatie geprogrammeerde projecten aansluiting A1 / A28 (N350 / Oranjestraat, N342 en N733 / N734). Prestaties 2013 Start uitvoering reconstructie N342 Hazewinkel. Afronding overige projecten. Mijlpalen 2013 Voortgangrapportage via reguliere p&c-cyclus. Reguliere prestaties: Beleidsontwikkeling Omgevingsvisie Doen van studie en onderzoek naar ontwikkelingen op gebied van mobiliteit Verkenningen, planstudies en realisatie van overige provinciale wegenprojecten Uitvoering geprogrammeerde Investeringsprojecten Provinciale Wegen als aangegeven in bijlage Bijdrage aan gemeentelijke infrastructuurprojecten Beschikbaar stellen van subsidies ten behoeve van projecten en programma s op het gebied van infrastructuur vanuit de BDU Stimuleren mobiliteitsmanagement Uitvoeren Convenant Mobiliteitsmanagement in Zwolle-Kampen Netwerkstad en Stedendriehoek Verbetering doorstroming en benutting wegen door verkeersmanagement - Toepassing van incidentmanagement op provinciale wegen inclusief samenwerking met / aansturing door Verkeerscentrale Noordoost-Nederland. - Ontwikkeling regelscenario s in het kader van de Mobiliteitsaanpak van het Rijk. - Data-inwinning via NDW. - Actualisatie netwerkvisie en overeenstemming daarover bereiken met andere wegbeheerders. Beleidsdoel 4.2 Stimuleren gebruik openbaar vervoer met als resultaat: (1) een aandeel openbaar vervoer in totaal aantal verplaatsingen van minimaal 2,0%, (2) een groei van het aantal reizigers met 3% per jaar en (3) een hoge mate van klanttevredenheid uitgedrukt in een rapportcijfer van minimaal 7,3. Als opbrengstverantwoordelijke voor het openbaar vervoer streeft de provincie naar een hogere kostendekkingsgraad van het beschikbare BDU-budget. We zetten hierom in op behoud van het aandeel van het OV en toename van het aantal reizigers in het totaal aantal verplaatsingen. Klanttevredenheid is een belangrijke graadmeter of het OV hiervoor voldoende aantrekkelijk is. 114 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

115 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aandeel openbaar vervoer in totaal aantal verplaatsingen (%) 4.2.b Index aantal reizigers trein (2008=100) 4.2.c Index aantal reizigers stadsvervoer en streekvervoer West-Overijssel (2008=100) 4.2.d Index aantal reizigers regiotaxi West- Overijssel (2008=100) 4.2.e Mate van klanttevredenheid (rapportcijfer) MON / OViN 2,6 3,5 2,5 Begroting ,0 2,0 2,0 2,0 Begroting ,0 2,0 2,0 2,0 NS Prorail Begroting Begroting 2013 OV concessievoerders Begroting Begroting 2013 Regiotaxi vervoerders Begroting Begroting 2013 KPVV Klantenbarometer 7,4 7,4 7,3 7,3 OV Begroting ,3 7,3 7,3 7,3 Begroting ,3 7,3 7,3 7,3 Investeringsprestaties: Spoor Vechtdallijnen: verbeteren spoorinfrastructuur Projectresultaat Opstellen en uitvoeren van het Investeringsplan Vechtdallijnen. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Opstellen Investeringsplan Vechtdallijnen. Uitvoeren korte termijn maatregelen. Planning langetermijnmaatregelen. Prestaties 2013 Begeleiden van de voorbereiding van realisatie van de ombouw spoor door ProRail. Mijlpalen 2013 Investeringsbesluit Vechtdallijnen (verbinding Almelo-Mariënberg). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

116 Spoor Zwolle-Enschede: verbeteren spoorinfrastructuur Projectresultaat Verbetering treindienst Zwolle-Enschede. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Afspraak met Ministerie Infrastructuur & Milieu over overdracht van de treindienst per december Onderzoek naar te nemen maatregelen gericht op verbeteren van de punctualiteit, capaciteit, toegankelijkheid en kwaliteit. Aanbesteding van de treindienst per december Prestaties 2013 Hervatting normale dienstregeling 2013 door NS. Gunning concessie voor periode na Afgerond onderzoek naar nut en noodzaak van de opwaardering en te nemen verbetermaat regelen. Mijlpalen 2013 Kaderstellend voorstel over onderzoeksresultaten opwaardering spoorlijn, aldan niet gevolgd door een investeringsvoorstel Spoor Zwolle-Kampen: ombouw treininfrastructuur naar tramverbinding Projectresultaat Verbetering van de interne bereikbaarheid van Zwolle-Kampen Netwerkstad door realisering van een hoogwaardige openbaar vervoerverbinding (HOV). Ontsluiting van Stadshagen en de A28-zone door hoogwaardig openbaar vervoer. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Aanpassing spoorlijn door ProRail. Aanleg van de haltes en de remise. Prestaties 2013 Uitwerking richtinggevende keuze met betrekking tot dit traject op basis van heroverweging eind Mijlpalen 2013 Op basis van heroverweging in 2012 wordt voorkeursvariant uitgewerkt die aan Provinciale Staten zal worden voorgelegd ter besluitvorming. 116 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

117 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Versterken bovenregionaal spoor: (onderzoek naar) uitbreiding dienstregeling diverse spoorverbindingen Projectresultaat Deventer en Almelo: Halfuurdienst van stoptreinen in de avonduren. Hengelo-Bad Bentheim: Structurele voortzetting van de proef. Nachttreinen Schiphol: Duidelijkheid over voortzetting van de nachttrein Enschede-Schiphol en over de kansen op een nachttrein Zwolle-Schiphol. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Deventer-Almelo: - Overeenstemming met Regio Twente en provincie Gelderland over gezamenlijke inzet. - Contract met NS over uitbreiding van de treindienst. - Afspraak met het Rijk over opname van deze treindienst in de concessie HR. Hengelo-Bad Bentheim: - Evaluatie van de proef. - Besluit structurele voortzetting. Nachttreinen Schiphol: - Overleg met NS over de mogelijkheden van voortzetting van de proef. - Onderzoek kansen nachttrein Zwolle-Schiphol. Prestaties 2013 Medefinanciering extra inzet treinen Deventer-Almelo. Afronding en evaluatie proef Hengelo-Bad Bentheim. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus Milieuvriendelijk streekvervoer: bijdrage leveren aan verbeteren van de luchtkwaliteit en de klimaatdoelstellingen Projectresultaat Bijdragen aan de verbetering van luchtkwaliteit in met name de steden Zwolle en Deventer en aan de klimaatdoelstellingen die de provincie gesteld heeft via handhaving milieunormen in streekvervoer. Realisatie Coalitieperiode Verbetering van de luchtkwaliteit is meegenomen in de aanbesteding van de concessie Midden Overijssel. In de periode 2011 t/m 2013 ontvangt de vervoerder de bijdrage als de bussen voldoen aan de gestelde milieunormen. Prestaties 2013 Uitvoeren controle gestelde milieunormen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Reguliere prestaties: Uitvoeren OV-tactiek In 2013 loopt een heroverweging van de OV-tactiek. Onder druk van afnemende BDU-middelen en beoogde opwaardering van spoorlijnen, moet het beoogde bedieningsniveau voor de komende jaren worden bepaald. Het (versterken van de regionale kernnetlijnen en het minimaliseren van kosten op het platteland blijft daarbij de leidraad. De reguliere activiteiten in 2013 passen daarin. Doel is de kostendekkingsgraad te laten stijgen en daarmee de druk op de BDU te verminderen. Onder de vlag doe mee met het ov betrekken we de samenleving actiever bij het Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

118 openbaar vervoer. Om kosten te besparen, maar meer nog om de kennis, de betrokkenheid, het begrip en de tevredenheid van de reizigers en Overijsselse burgers te vergroten Aanbestedingen trein, bus en regiotaxi In 2013 lopen aanbestedingen en/of implementatietrajecten van het concessiegebied IJsselmond (bus) en de spoorlijnen Zwolle-Kampen en Zwolle-Enschede Concessie & contractmanagement van trein, bus en regiotaxi Als opbrengstverantwoordelijke voor de aanbestede busconcessie Midden-Overijssel en de drie regiotaxicontracten Vechtdal, Salland en Noordwest-Overijssel werken we op basis van de OV-tactiek binnen het Uitvoeringscluster Oost, een samenwerkingsverband tussen de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, met de vervoerders aan concessiebeheer en concessieontwikkeling om de gestelde doelen te halen. In 2013 wordt uitvoeringscluster Oost verder ingericht en mogelijk uitgebouwd Actieprogramma regionaal OV: verbetering doorstroming OV in Zwolle en Deventer en OV naar bedrijventerreinen Uitvoering van doorstromingsmaatregelen OV (aanleg Katerdijk, start aanleg Pannenkoekendijk en voorbereiding ontwerp Willemskade en Veerallee) in Zwolle. Evaluatie (en afhankelijk daarvan eventuele voortzetting en uitbreiding) uitvoering lijn 6 in Zwolle en 10 in Kampen. Afhankelijk van resultaten in 2012 uitvoeren van maatregelen aan Churchillplein en routering buslijnen van en naar Station en centrum in Deventer. Beleidsdoel 4.3 Aandeel fietsgebruik in totaal aantal verplaatsingen tot 3,7, 7,5 en 15 km is respectievelijk minimaal 42%, 40% en 36%, en het aantal fietskilometers op genoemde afstanden blijft gelijk en een goede inpassing van de infrastructuur. We zetten in op ketenmobiliteit, oftewel het optimaal gebruik van bestaande netwerken en vervoersketens. De fiets staat daarmee in tegenstelling tot de vorige bestuursperiode, waarin een separaat Uitvoerings- en Investeringsprogramma Fiets bestond, niet langer centraal in een zelfstandig programma, maar is onderdeel van het programma Ketenmobiliteit, waarin maatregelen zijn opgenomen ter versterking van de verbinding van fietsnetwerken onderling en van fietsnetwerken met (OV-)knooppunten. 118 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

119 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aandeel fietsgebruik in aantal verplaatsingen tot 3,7 km (%) 4.3.b Aandeel fietsgebruik in aantal verplaatsingen tot 7,5 km (%) 4.3.c Aandeel fietsgebruik in aantal verplaatsingen tot 15 km (%) 4.3.d Aantal fietskilometers in verplaatsingen tot 3,7 km (miljard kilometer) 4.3.e Aantal fietskilometers in verplaatsingen tot 7,5 km (miljard kilometer) 4.3.f Aantal fietskilometers in verplaatsingen tot 15 km (miljard kilometer) MON / OViN Begroting Begroting MON / OViN Begroting Begroting MON / OViN Begroting Begroting MON / OViN 0,52 0,50 0,39 Begroting ,52 0,52 0,52 0,52 Begroting ,52 0,52 0,52 0,52 MON / OViN 0,82 0,79 0,72 Begroting ,83 0,83 0,83 0,83 Begroting ,83 0,83 0,83 0,83 MON / OViN 1,05 1,06 0,89 Begroting ,05 1,05 1,05 1,05 Begroting ,05 1,05 1,05 1,05 Reguliere prestaties: Afronden uitvoeringsprogramma utilitair fietsverkeer Uitvoering wordt geprogrammeerd binnen investeringsprestatie (stimuleren en faciliteren Ketenmobiliteit). Beleidsdoel 4.4 Stimuleren goederenvervoer over water, faciliteren van het vrachtverkeer over de weg en beheersen doorgaande goederenstroom per spoor. De landelijke tendens voor de toename van vrachtverkeer over de weg is circa 1% per jaar. Volgens het CBS geldt dit ook voor Oost-Nederland. Voor het goederenvervoer over water is de landelijke tendens circa 3% per jaar (met name tonnages in containers). Volgens het CBS haalt Oost-Nederland dit niet. Om goederenvervoer over water te stimuleren, verbeteren we de overslagpunten. Met name vanwege de effecten op regionaal personenvervoer, leefomgeving en binnensteden zijn wij tegen toename van het goederenvervoer per spoor door Oost-Nederland. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

120 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.4 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Tonnage vracht vervoerd over vaarwegen Rijk en Provincie (1.000 ton) 4.4.b Voertuigprestatie van vrachtverkeer op provinciale wegen (miljoen voertuigkilometers) 4.4.c Aantal goederentreinen door Overijssel (aantal) RWS / DVS, provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel 143,8 140,8 139,4 138,2 Begroting Begroting Prorail Begroting Begroting Investeringsprestaties: Stimuleren van goederenvervoer over water Projectresultaat Ontwikkelen van een visie op de rol en het functioneren van goederenvervoer in Overijssel, inclusief het opstellen en deels realiseren van een Investeringsprogramma Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Ontwikkelen van een gerichte aanpak voor goederenvervoer in algemene zin en goederen vervoer over water in het bijzonder. Opstellen visie op goederenvervoer. Opstellen Investeringsprogramma Realisatie van projecten uit Investeringsprogramma. Prestaties 2013 Uitvoering geven aan het Investeringsprogramma Goederenvervoer over Water (aangeboden aan Provinciale Staten in het najaar 2012). Mijlpalen 2013 Statenvoorstel investeringsbesluit goederenvervoer over water en multimodale overslagvoorzieningen. Reguliere prestaties: Behouden / verbeteren bereikbaarheid van overslagvoorzieningen Wordt geprogrammeerd binnen investeringsprestatie (Stimuleren van goederenvervoer over water) Behouden / verbeteren overslagvoorzieningen water Wordt geprogrammeerd binnen investeringsprestatie (Stimuleren van goederenvervoer over water). 120 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

121 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Opstellen maatregelenpakket Kwaliteitsnet Goederenvervoer Verbetering aan vaarwegen wordt geprogrammeerd binnen investeringsprestatie (Stimuleren van goederenvervoer over water). Knelpunten op het wegennet worden waar mogelijk meegenomen bij bestaande uitvoering aan werken aan provinciale wegen Programma Hoogfrequent Spoor: onderzoek en beperken negatieve gevolgen voor Overijssel Invloed uitoefenen op de nationale besluitvorming om de goederenstromen over het spoor in Oost-Nederland te beperken en de negatieve effecten die hiermee samenhangen. Landsdelige samenwerking met Gelderland en inliggende gemeenten en regio s om een brede lobbystrategie en eventueel (contra-)onderzoek te kunnen uitvoeren Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen: beperken negatieve effecten voor Overijssel Vaststelling door de Tweede Kamer en start implementatie van het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen door het Rijk is voorzien voor Wij zetten in 2013 in op controle van de juiste toepassing; handhaving en monitoring van feitelijke vervoersvolumes, en treden hierover in overleg met het Rijk en de veiligheidsregio s. Op eigen initiatief actualiseren we de regionale routering gevaarlijke stoffen in Overijssel : Opwaarderen kanaal Almelo-de Haandrik voor schepen tot 700 ton In 2013 worden de werkzaamheden met betrekking tot het opwaarderen van Kanaal Almelo - De Haandrik voor schepen tot 700 ton afgerond. De vaarweg is dan in z n geheel op diepte gebracht en er zijn dan 5 beweegbare bruggen vervangen. Beleidsdoel 4.5 In % minder verkeersdoden (van 80 doden naar 37 doden) en 34% minder ziekenhuisgewonden (van 965 naar 636) ten opzichte van het gemiddelde over 2001 t/m 2003 op alle wegen in Overijssel. In onze rol van wegbeheerder richten wij onze wegen verkeersveilig in. Middels de inzet en acties van het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid Overijssel (ROVO) stimuleren wij verkeersveilig weggedrag. Vanuit de rol van verkeersveiligheidregisseur bevorderen wij de samenwerking en afstemming van de verkeersveiligheidaanpak met de andere wegbeheerders (gemeenten), Regio Twente, politie, Openbaar Ministerie en verkeersveiligheidorganisaties zoals Veilig Verkeer Nederland. In 2013 wordt de samenwerking met het ROV Gelderland (ROVG) verder uitgebouwd. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

122 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.5 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal verkeersdoden op wegen in Overijssel (aantal) 4.5.b Aantal ziekenhuisgewonden op wegen in Overijssel (aantal) 4.5.c Aantal verkeersdoden op provinciale wegen in Overijssel (aantal) 4.5.d Aantal ziekenhuisgewonden op provinciale wegen in Overijssel (aantal) RWS / DVS Begroting Begroting RWS / DVS Begroting Begroting RWS / DVS Begroting Begroting RWS / DVS Begroting Begroting 2013 Reguliere prestaties: Opdrachtgeverschap Regionaal Orgaan voor de Verkeersveiligheid in Overijssel (ROVO) De provincie Overijssel en de Regio Twente zijn opdrachtgevers van het ROVO. We financieren en sturen op hoofdlijnen op basis van het jaarlijkse ROVO werkplan. ROVO treedt tevens op als adviseur voor de provincie Bijdrage aan gemeentelijke projecten gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid De provincie stelt jaarlijks subsidies beschikbaar voor de gemeentelijke educatieve verkeersveiligheidprogramma s Structureel afstemmingsoverleg verkeersveiligheid met alle Overijsselse partners Met alle relevante Overijsselse verkeersveiligheidpartners voeren wij binnen het Brede Aanpak Verkeersveiligheid Overleg (BAVO) structureel overleg over ongevallendata, handhaving, infrastructuur, educatie en communicatie Het realiseren van het vastgestelde KEM-programma Het KEM-programma wordt in 2013 uitgevoerd en afgerond. Beleidsdoel 4.6 Voldoen aan de vastgestelde kwaliteitseisen voor het beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur. Ouderdom van de provinciale wegen en kunstwerken, de toegenomen verkeersdrukte en meer en zwaarder transport vragen om meer inzet op beheer en onderhoud. Hoewel de wegen er nu voor het oog veelal nog prima bij liggen, zullen deze de komende decennia voor een groot deel gerehabiliteerd moeten worden. In deze coalitieperiode wordt het achterstallig onderhoud van ruim 60 km oeverbeschoeiing langs de vaarwegen in Noordwest-Overijssel weggewerkt. Met de vervanging / verbetering van kunstwerken wordt in deze periode een begin gemaakt. 122 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

123 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 4.6 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Wegen: percentage verhardingen dat minimaal voldoet aan de basiskwaliteit (%) 4.6.b Kunstwerken vast: percentage kunstwerken dat minimaal voldoet aan de basiskwaliteit (%) 4.6.c Kunstwerken beweegbaar: percentage kunstwerken dat voldoet aan de kwaliteitseisen mechanische deel (%) 4.6.d Vaarwegen: percentage oeverconstructies dat minimaal voldoet aan de basiskwaliteit (%) 4.6.e Vaarwegen: percentage dat voldoet aan gestelde eisen (BRTN / CEMT) ten aanzien van vaardiepte (%) Provincie Overijssel 90 Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel 95 Begroting Begroting Provincie Overijssel 95 Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel 40 Begroting Begroting 2013 Provincie Overijssel 25 Begroting Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

124 Investeringsprestaties: Beheer en Onderhoud - Vervangingsinvesteringen oeverbeschoeiingen en kunstwerken Projectresultaat Vervangen infrastructuur, op basis van onderzoek einde levensduur, waarvan het kwaliteitsniveau past bij de (toekomstige) functionaliteit en constructieve veiligheid. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Ruimtelijke kwaliteit: Het in stand houden en vergroten van de natuurwaarden en landschapswaarden in de provincie. Duurzaamheid: Het beperken van de negatieve gevolgen nu en in de toekomst voor mens, flora en fauna en het milieu en het toepassen van materialen binnen de kaders van duurzaam bouwen. Bereikbaarheid: Een bereikbaar Overijssel door te zorgen voor een betrouwbare en bedrijfs zekere infrastructuur. Veiligheid: Alle infrastructurele voorzieningen in de provincie zijn veilig in het uitvoeren van haar functies en in het gebruik. Leefbaarheid: De bijdrage die nodig is voor het leveren van een prettige en aantrekkelijke leef- en werkomgeving en vrijetijdsomgeving. Er worden extra investeringen ingezet om achterstanden in vervanging vanwege ouder wordende infrastructuur, weg te werken. Tevens wordt in beeld gebracht welke extra investeringen in de periode na 2015 noodzakelijk zijn. De investeringen worden ingezet op de vervanging van circa 8 kunstwerken en circa 70 km oeverbeschoeiingen. Prestaties 2013 Het vervangen van circa 20 km oeverbeschoeiing langs de vaarwegen in Noordwest-Overijssel. Het vervangen van het viaduct in de N348 ter hoogte van Lemelerveld. Het verbeteren en vervangen van constructieve delen van de bruggen over de Schipbeek en de Twickelervaart, de Geerhoekbrug en de Aremburgersluis. Mijlpalen 2013 Voortgangrapportage via reguliere p&c-cyclus. Reguliere prestaties: Uitvoeren Beheer & Onderhoud provinciale (vaarweg)infrastructuur Uitvoering van het beheer en onderhoud provinciale (vaar)weg infrastructuur is vastgelegd in normering kwaliteitscriteria beheer provinciale infrastructuur. Hierin is als hoofddoelstelling verwoord het in stand houden van het provinciale wegennet, bestaande uit 644 kilometer hoofdrijbanen, 173 kilometer parallelwegen en 521 kilometer fietspaden, op een zodanige wijze dat de weg voldoet aan het gewenste kwaliteitsniveau op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, bereikbaarheid, verkeersveiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid. Daarnaast beheren en onderhouden wij 150 km vaarwegen en 320 kunstwerken. 124 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

125 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Financiële tabel bij kerntaak 4 4. Regionale bereikbaarheid, regionaal OV ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Het realiseren van een goede bereikbaarheid voor het autoverkeer van en naar stedelijke netwerken en streekcentra, waarbij wegvakken een intensiteit-/capaciteitverhouding kleiner dan 0,8 / 0,85 hebben 4.2 Stimuleren gebruik openbaar vervoer met als resultaat: (1) een aandeel openbaar vervoer in totaal aantal verplaatsingen van minimaal 2,0%, (2) een groei van het aantal reizigers met 3% per jaar en (3) een hoge mate van klanttevredenheid uitgedrukt in 4.3 Aandeel fietsgebruik in totaal aantal verplaatsingen tot 3,7, 7,5 en 15 km is respectievelijk minimaal 42%, 40% en 36%, en het aantal fietskilometers op genoemde afstanden blijft gelijk en een goede inpassing van de infrastructuur 4.4 Stimuleren goederenvervoer over water, faciliteren van het vrachtverkeer over de weg en beheersen doorgaande goederenstroom per spoor 4.5 In % minder verkeersdoden (van 80 doden naar 37 doden) en 34% minder ziekenhuisgewonden (van 965 naar 636) ten opzichte van het gemiddelde over 2001 t/m 2003 op alle wegen in Overijssel 4.6 Voldoen aan de vastgestelde kwaliteitseisen voor het beheer en onderhoud van provinciale infrastructuur Totaal Regionale Bereikbaarheid, regionaal OV Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

126 Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve regionale bereikbaarheid regulier Reserve regionale bereikbaarheid cofinanciering RMF Reserve prov. infrastructuur Res.Provinciale infrastruct. cofin.n Reserve Provinciale Infrastruct. IiO Reserve Combiplan RW35 Nijverdal 120 Reserve waterwegen; KadH Reserve waterwegen; overig Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011, 2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking 2011, ) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking 2011, ) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening beheer en onderhoud N340/N48 Voorziening fondsvorming voorfinanciering Rijksweg Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering Quick wins binnenvaart Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer Doeluitkering verbetering N Doeluitkering regionaal mobiliteitsfonds Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

127 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

128 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Het realiseren van een goede bereikbaarheid A1: afspraken maken met Rijk en A1: afspraken maken met Rijk en -200 voor het autoverkeer van en naar stedelijke partners over capaciteitsuitbreiding A1. partners over capaciteitsuitbreiding A1. netwerken en streekcentra, waarbij wegvakken N18: verbetering doorstroming, leef N18: verbetering doorstroming, leef- een intensiteit/ capaciteit verhouding kleiner baarheid en veiligheid N18 (2x1-rijstrook baarheid en veiligheid N18 (2x1-rijstrook dan 0,8/0,85 hebben. 100 km/u). 100 km/u) N34: inrichting tot stroomweg (2x N34: inrichting tot stroomweg (2x rijstrook 100 km/u ). rijstrook 100 km/u ) N35: realiseren door Rijk van N35: realiseren door Rijk van stroomweg tussen Zwolle en Almelo (2x2 stroomweg tussen Zwolle en Almelo (2x2 rijstroken. 100 km/u). rijstroken. 100 km/u) N50: verbeteren doorstroming N N50: verbeteren doorstroming N en opwaardering wegvak Kampen-Kam- en opwaardering wegvak Kampen-Kam- pen-zuid (2x2 rijstroken 100 km/u). pen-zuid (2x2 rijstroken 100 km/u) N307: onderzoek naar stroomweg N307: onderzoek naar stroomweg (100 km/u). (100 km/u) N340 - N48 - N377: inrichting tot N340 - N48 - N377: inrichting tot stroomweg van de N340 en N48 (2x1- stroomweg van de N340 en N48 (2x1- rijstroken en 2x2-rijstroken 100 km/u) en rijstroken en 2x2-rijstroken 100 km/u) en duurzaam veilige inrichting N377. duurzaam veilige inrichting N N348 2e fase: verbetering doorstro N348 2e fase: verbetering doorstro- -70 ming en verkeersveiligheid. ming en verkeersveiligheid Stimuleren en faciliteren Ketenmo Stimuleren en faciliteren Ketenmo biliteit. biliteit Verbeteren doorstroming en ver Verbeteren doorstroming en ver keersveiligheid bij aansluitingen A1/A28. keersveiligheid bij aansluitingen A1/A28. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Stimuleren gebruik openbaar vervoer met als Spoor Vechtdallijnen: verbeteren resultaat: (1) een aandeel openbaar vervoer spoorinfrastructuur. in totaal aantal verplaatsingen van minimaal Spoor Zwolle-Enschede: verbetering 2,0%, (2) een groei van het aantal reizigers met spoorinfrastructuur. 3% per jaar en (3) een hoge mate van klanttevredenheid uitgedrukt in treininfrastructuur naar Spoor Zwolle-Kampen: ombouw tramverbinding Spoor Vechtdallijnen: verbeteren spoorinfrastructuur Spoor Zwolle-Enschede: verbetering -180 spoorinfrastructuur Spoor Zwolle-Kampen: ombouw treininfrastructuur naar -700 tramverbinding. 128 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

129 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

130 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Versterken bovenregionaal spoor: (onderzoek naar) uitbreiding dienstregeling diverse spoorverbindingen Milieuvriendelijk streekvervoer: bijdrage leveren aan verbeteren luchtkwaliteit en de klimaatdoelstellingen Versterken bovenregionaal spoor: (onderzoek naar) uitbreiding dienstregeling diverse spoorverbindingen Milieuvriendelijk streekvervoer: bijdrage leveren aan verbeteren luchtkwaliteit en de klimaatdoelstellingen Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -297 Subtotaal Beleidsdoel Aandeel fietsgebruik in totaal aantal verplaatsingen tot 3,7, 7,5 en 15 km is respectievelijk minimaal 42%, 40% en 36%, en het aantal fietskilometers op genoemde afstanden blijft gelijk en een goede inpassing van de infrastructuur. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Stimuleren goederenvervoer over water, faciliteren van het vrachtverkeer over de weg en beheersen doorgaande goederenstroom per spoor Stimuleren van goederenvervoer Stimuleren van goederenvervoer -150 over water. over water. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -150 Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel In % minder verkeersdoden (van 80 doden naar 37 doden) en 34% minder ziekenhuisgewonden (van 965 naar 636) ten opzichte van het gemiddelde over 2001 t/m 2003 op alle wegen in Overijssel. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -1 Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

131 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

132 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Voldoen aan de vastgestelde kwaliteitseisen Beheer & Onderhoud Vervan Beheer & Onderhoud Vervan- voor het beheer en onderhoud van provinciale gingsinvesteringen oeverbeschoeiingen en gingsinvesteringen oeverbeschoeiingen en infrastructuur. kunstwerken. kunstwerken. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Totaal Regionale bereikbaarheid, regionaal OV Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

133 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

134 Financiele toelichting kerntaak 4 Beleidsdoel 4.1: Binnen beleidsdoel 4.1 is een bedrag van 24,8 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Bijdrage aan gemeentelijke infrastructuurprojecten. 2,5 miljoen Dit bedrag is bestemd voor een BDU-bijdrage voor gemeentelijke infrastructurele projecten. Prestatie Stimuleren mobiliteitsmanagement. 5,0 miljoen Dit bedrag is bestemd voor een BDU-bijdrage aan provinciale infrastructurele projecten en overige taken op het gebied van verkeer en vervoer. De raming voor de jaren 2014 en volgende jaren vindt jaarlijks plaats bij het opstellen van het bestedingsplan voor de BDU. Prestatie Verbetering doorstroming en benutting wegen door verkeersmanagement. 17,0 miljoen Dit bedrag wordt onder andere ingezet voor de dekking van de kapitaalslasten realisatie wegen en de realisatie van wegen. De daling in de meerjarenraming is toe te schrijven aan een afname van de realisatie wegen binnen deze reguliere prestatie. De bate voor reguliere prestaties binnen beleidsdoel 4.1 bedraagt 8,0 miljoen euro en betreft een onttrekking aan de doeluitkering voor de dekking van de kosten van diverse BDU-projecten. Prestatie Stimuleren mobiliteitsmanagement. 8,0 miljoen Beleidsdoel 4.2: Binnen beleidsdoel 4.2 is een bedrag van 33,6 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Uitvoeren OV-tactiek. 1,5 miljoen Dit bedrag omvat onder andere stimuleringsbijdragen op het gebied van het Openbaar Vervoer, beheer en onderhoud voor het Dynamische Reizigers Informatie Systeem en marktbewerking. Prestatie Concessie & contactmanagement van trein, bus en regiotaxi. 30,4 miljoen Dit bedrag omvat contractuele verplichtingen op het terrein van openbaar vervoer. Prestatie Actieprogramma Regionaal OV: verbetering doorstroming OV in Zwolle en Deventer en OV naar bedrijventerreinen. 0,6 miljoen De bate voor reguliere prestaties binnen beleidsdoel 4.2 bedraagt 33,3 miljoen en heeft betrekking op de onttrekking aan de doeluitkering voor de dekking van de kosten van bovengenoemde prestaties. De lagere bedragen in de meerjarenramingen zijn te verklaren door lagere onttrekkingen aan de voorziening BDU. Jaarlijks wordt het BDU-bestedingsplan vastgesteld en de begroting geactualiseerd naar het niveau van de beschikbaar gestelde middelen. 134 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

135 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Beleidsdoel 4.4: Binnen beleidsdoel 4.4 is een bedrag van 2,8 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Dit bedrag wordt besteed aan de opwaardering van kanaal Almelo-de Haandrik. Prestatie Opwaardering kanaal Almelo-de Haandrik voor schepen tot 700 ton. 2,8 miljoen Beleidsdoel 4.5: Binnen beleidsdoel 4.5 is een bedrag van 1,3 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Bijdrage aan gemeentelijke projecten gedragsbeïnvloeding verkeersveiligheid. 1,1 miljoen Betreft onder andere bijdragen aan gemeentelijke veiligheidsplannen en budget voor ROVO. Prestatie Structureel afstemmingsoverleg verkeersveiligheid alle Overijsselse partners. 0,2 miljoen Kosten voor o.a. inhuur externe expertise, onderzoek en communicatie in het kader van de bevordering van de verkeersveiligheid. De bate voor reguliere prestaties binnen beleidsdoel 4.5 bedraagt 1,3 miljoen en heeft betrekking op de onttrekking aan de doeluitkering voor de dekking van de kosten van bovengenoemde prestaties. Beleidsdoel 4.6: Binnen beleidsdoel 4.6 is een bedrag van 26,9 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestatie: Prestatie Uitvoeren Beheer & Onderhoud provinciale (vaarweg)infrastructuur. 26,8 miljoen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

136 2.5 Regionale Economie ( x 1.000) Wat willen we bereiken? De provincie Overijssel is verantwoordelijk voor de beleidsregie, uitvoering en ruimtelijke vertaling van regionaal economisch beleid. In het Hoofdlijnenakkoord De Kracht van Overijssel is vastgelegd dat de provincie Overijssel bijdraagt aan duurzame werkgelegenheid voor alle burgers en aan ontwikkeling van regionaal inkomen. In een tijd van economische onrust, gezien de Europese schuldencrisis, de bezuinigingsopgaven en banken die terughoudend zijn met kredietverlening, staan wij voor een enorme uitdaging. Op 18 april 2012 hebben Provinciale Staten ingestemd met het Uitvoeringskader Regionaal Economisch Beleid Dit is de reden om met de Kerntakenbegroting 2013 een aangepaste doelenboom te presenteren met dito indicatoren en prestaties. HighTech Campus De focus ligt hierbij op: Nieuwe dragers voor economische groei vanuit sectoren die voor Overijssel belangrijk zijn: hierbij sluiten wij aan bij nationale topsectoren, maar wij maken daarbinnen wel onze eigen keuzes. Op basis van goede uitgangsposities van ons bedrijfsleven zetten wij in op de sectoren High Tech (Materialen, Mechatronica, Nanotechnologie en Life Science / Health), Kunststoffen en Energie. De groei van de Overijsselse economie moet daarbij vooral komen uit vernieuwing. Daarom richten we ons ook op vernieuwing in de sectoren Bouw, Agrofood, en Vrijetijdseconomie, die traditioneel sterk in Overijssel vertegenwoordigd zijn. Passende werklocaties: wij zetten, samen met gemeenten, in op een omgeving die een duurzame, zichzelf vernieuwende economie mogelijk maakt. Een aantrekkelijke omgevingskwaliteit en onderscheidende woon- en werklandschappen geven wij vorm door het Actieplan Kantoren, het programmaplan Breedband, de lopende herstructureringsopgaven en de uitvoering van de gebiedsontwikkelingsopgave Innovatiesprong Twente. De herstructurering van verouderde bedrijventerreinen zetten wij door, net als de inzet van de Herstructureringsmaatschappij Bedrijventerreinen Overijssel NV (HMO). Human capital agenda: de inzet voor het komende jaar is gericht op het realiseren van het Center of Expertise HTSM (samenwerking Saxion, Windesheim en UT), het Center of Expertise Beta-Techniek (samenwerking provinciale kenniscentra), Twente School of Education en een Centrum voor Innovatief Vakmanschap in Zwolle (samenwerking tussen Polymer Science Park / Deltion en Twente gericht op mechatronica). Toerisme 2.0: nieuwe en scherpere consumentenvoorkeuren vormen de basis voor het provinciale beleid, waarin meer gasten, die langer verblijven en meer uitgeven centraal staan. Met name de kwaliteit van en de afwisseling in het aanbod krijgt aandacht, alsmede een specifieke doelgroepbenadering per toeristisch A-merk: IJsseldelta, Salland, WaterReijk, Vechtdal en Twente. Ook de marketing van de Overijsselse kwaliteiten is speerpunt. Het bedrijfsleven wordt, met ondersteuning van kennisinstellingen, gestimuleerd om te (blijven) vernieuwen, samen te werken en met de disciplines Cultuur, Natuur, Zorg en Sport nieuwe arrangementen te ontwikkelen is in het kader van EU-programma s een cruciaal jaar voor de totstandkoming van de programma s en de goedkeuring van nieuwe EU-structuurfondsprogramma s. Deze fondsen vormen een belangrijke aanvullende financieringsbron voor projecten in het kader van kerntaak regionale economie. 136 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

137 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Voor 2013 zijn hierbij onze belangrijkste prestaties en mijlpalen: 12 business cases gehonoreerd vanuit het Innovatiefonds Overijssel. Investeringsvoorstel actieprogramma Kantoren. Realisatie 2 centers of expertise en een Centrum voor Innovatief vakmanschap. Eerste meting economische monitor. Aandeel Regionale economie in totale kerntakenbegroting Aandeel Regionale economie - 13% Overige kerntaken - 87% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

138 Kerntaak 5: Regionale Economie Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 5. Een vitale en zichzelf vernieuwende regionale economie, met een hoogwaardig vestigings- en ondernemersklimaat. 5.1 Optimalisering vestigings- en ondernemingsklimaat. 5.2 Versterken van human capital en ondernemerschap. 5.3 Toename innovatiekracht industrie. 5.4 Transitie duurzame energievoorziening. 5.5 Een nog gastvrijere regio: toerisme 2.0. ** Deze prestaties zijn opgenomen in de doelenboom om de inhoudelijke relatie / bijdrage tussen de opgaven van deze kerntaak en kerntaak 2 zichtbaar te maken. Voor de toelichting op deze prestaties, zie kerntaak Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

139 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Actieplan kantoren ontwikkelen en uitvoeren: coördinatie nieuwe en bestaande kantorenlocaties en bestrijding leegstand Uitvoeren en afronden meerjarenprogramma Vitale Bedrijvigheid Sturen op het regionaal afgestemd aanbod van werklocaties, in overeenstemming met de provinciale ruimtelijke ambities Toekomstvast, provinciedekkend en open breedbandnetwerk in de provincie Overijssel. Investeringsprestaties: Uitwerken Human Capital Agenda Starters- en ondernemersondersteuning. Investeringsprestaties: Uitvoeringsprogramma Businessplan voor de sector High Tech in Twente ontwikkelen en uitvoeren Uitvoeringsprogramma s ontwikkelen en uitvoeren voor de topsectoren Energie, Kunststoffen (Chemie) en Gezondheidszorg (Life Sciences) Uitvoeringsprogramma Versterking van de concurrentiekracht en verduurzaming van de agro & food sector Bedrijfsondersteunende internationale handelsmissies faciliteren. Reguliere prestaties: Stimuleren innovatie in het agrocluster (pmjp ) Bevorderen duurzaam ondernemen d.m.v. het toepassen van biodiversiteit (pmjp1.3.1) Stimuleren biologische landbouw door het verbeteren van de afzet (pmjp 1.3.3) Tijdige uitvoering van de Europese stimuleringsprogramma s binnen de geldende randvoorwaarden en eisen van de Europese Unie, de rijksoverheid en de provincie Overijssel De realisatiekracht van intermediaire organisaties. Investeringsprestaties: Inzet van kennis, netwerken en financiële instrumenten ter stimulering van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie.** Operationeel maken Energiefonds.** Investeringsprestaties: Versterken ondernemerschap Uitvoeringsprogramma Investeren in marketing en promotie van de provincie Overijssel als toeristische regio en vijf toeristische gebieden (A-merken) in Overijssel door de uitvoering Marketingimpuls Toerisme Overijssel Investeren in festivals en evenementen die van belang zijn voor de vrijetijdseconomie Uitvoeringsprogramma s uitvoeren voor Overijssels water, cultuurbeleving en Puur Ontwikkelen toeristische belevingseconomie i.s.m. Staatsbosbeheer, Routebureaus, Landschap Overijssel, Natuurmonumenten. Reguliere prestaties: Onderhoud toeristische infrastructuur Innovatief Ondernemen in Toerisme in Overijssel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

140 Wat gaan we daarvoor doen? Maatschappelijke ambitie Een vitale en zichzelf vernieuwende regionale economie, met een hoogwaardig vestigings- en ondernemersklimaat. Wij dragen bij aan het versterken van de (internationale) concurrentiepositie van het Overijsselse bedrijfsleven. De vraag vanuit het bedrijfsleven en de kennisinstellingen naar onze inzet staat hierin centraal. Wij gaan niet zelf bepalen wat goed is voor bedrijven en kennisinstellingen. Wij willen hiermee de toegevoegde waarde van bedrijven verhogen met een groter aandeel hernieuwbare energie en efficiënter (her)gebruik van grondstoffen en ruimte. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Bruto regionaal product (economische groei) (%) 5.0.b Bruto regionaal product t.o.v. het landelijke gemiddelde (%) * 5.0.c Vertrouwen Overijsselse ondernemers (CBS-index ondernemersvertrouwen) a) 5.0.d Vertrouwen van burgers van Overijssel in de economie (percentage inwoners dat verbetering van de economische situatie in Nederland verwacht de komende 12 maanden) (%) CBS 2,9-4,5 1,6 1,9 CBS 1,1-1 -0,1 0,7 CBS, KvK (COEN) 32,4-19,4 61,0 1,4 Burgerpanel a) De index Ondernemersvertrouwen is de optelsom van negatieve en positieve verwachtingen ten aanzien van omzet, export, investeringen en werkgelegenheid (Conjunctuur-enquête Nederland CBS / KvK). * Overijsselse gemiddelde - Nederlandse gemiddelde. Beleidsdoel 5.1 Optimalisering vestigings- en ondernemingsklimaat. De provincie draagt, samen met gemeenten, primair zorg voor de ontwikkeling en realisatie van werklocaties die voldoen aan de (toekomstige) eisen van ondernemingen en de bereikbaarheid (fysiek en digitaal) van deze locaties. Daarbij is expliciet aandacht voor hergebruik van bestaande terreinen en gebouwen en voor uitbreidingsmogelijkheden van lokaal gewortelde bedrijvigheid in de maakindustrie. 140 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

141 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 5.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Gestarte herstructurering van bedrijventerreinen als percentage van de totale opgave van ha (%, cumulatief) 5.1.b Indicator m.b.t. leegstand kantoorlocaties en bedrijventerreinen (in ontwikkeling) VGR Vitale 45 bedrijvig-heid, provincie Begroting 2012 Begroting Begroting 2012 Begroting 2013 a) De waarden kunnen worden bepaald bij het opstellen van Actieplan leegstand. b) De uitwerking volgt in Investeringsprestaties: Prestatie Actieplan kantoren ontwikkelen en uitvoeren: coördinatie nieuwe en bestaande kantorenlocaties en bestrijding leegstand Projectresultaat Kantoorlocaties die bijdragen aan een concurrerend vestigings- en ondernemingsklimaat. Hierbij zijn vraag en aanbod, zowel kwalitatief, als kwantitatief op elkaar afgestemd. De provincie regisseert en coördineert, in lijn met het landelijke Actieplan Kantoren. Realisatie Coalitieperiode 1. Criteria om te bepalen wat goede en vitale kantoorlocaties zijn. 2. Samen met de stedelijke netwerken in Overijssel de vraag naar en het aanbod van kantoor locaties in beeld brengen waarbij trends als het nieuwe werken en de effecten op de vraag naar kantoorlocaties worden meegenomen. 3. De uitwerking van een actieplan in samenwerking met de stedelijke netwerken in Overijssel en betrokken private partijen. 4. Het uitvoeren van dit actieplan. Prestaties 2013 Opgeleverd Actieprogramma Kantoren. Uitvoering Actieprogramma Kantoren gestart. Mijlpalen 2013 Investeringsvoorstel actieprogramma Kantoren. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

142 Prestatie Uitvoeren en afronden meerjarenprogramma Vitale Bedrijvigheid Projectresultaat Beschikbaarheid van voldoende vitale werklocaties, die aansluiten bij de veranderende wensen en eisen van het bedrijfsleven. Bedrijven moeten goed kunnen functioneren en zich kunnen ontwikkelen binnen de provincie in een aantrekkelijk werklandschap. Vitale bedrijventerreinen zien we als terreinen die ruimtelijk, economisch en toekomstvast functioneren en waarvan de ruimtelijke kwaliteit goed is. Hieronder verstaan wij bedrijventerreinen waar door herstructurering een aantoonbare kwalitatieve verbetering is gerealiseerd en het kwalitatief versterken van de overige bestaande bedrijventerreinen, mede om verdere veroudering, en daarmee een nieuwe herstructureringsopgave, te voorkomen. Realisatie Coalitieperiode De herstructurering van de (geïnventariseerde) verouderde bedrijventerreinen, van in totaal 1290 ha met een directe ruimtewinst van 200 hectaren door deze herstructurering. Het kwalitatief versterken van de overige bestaande bedrijventerreinen, mede om verdere veroudering, en daarmee een nieuwe herstructureringsopgave, te voorkomen. Monitoren van de planning en realisatie van nieuwe bedrijventerreinen, op basis van de vastgestelde maximale behoefteraming in de provincie. In 2015 vindt een evaluatie en eventuele herijking van de ramingen en planontwikkeling plaats (Midterm Review). Borgen van de behaalde kwaliteit. Hiervoor wordt in 2012 een actieplan opgesteld. Prestaties 2013 Twee gehonoreerde gemeentelijke subsidieaanvragen voor herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. Aandeelhoudersrol ingevuld door twee Algemene Vergadering van Aandeelhouders Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel. Realisatie activiteiten uit actieplan om bestaande kwaliteit van bedrijventerreinen te waarborgen. Mijlpalen 2013 Statenbrief actieplan. Prestatie Sturen op het regionaal afgestemde aanbod van werklocaties, in overeenstemming met de provinciale ruimtelijke ambities Projectresultaat Het aanbod van hoogwaardige werklocaties wordt op regionale schaal zowel kwalitatief als kwantitatief afgestemd op de vraag. Realisatie Coalitieperiode Regionaal afgestemd kwalitatief en kwantitatief aanbod van werklocaties door programmatische sturing in afstemming met kerntaken 1 en 9. Prestaties 2013 Afgeronde verkenning vestigingsklimaat en ondernemersklimaat. Actieplan vestigingsklimaat en ondernemersklimaat opgeleverd en gestart. Mijlpalen 2013 Statenbrief verkenning en actieplan vestigingsklimaat en ondernemersklimaat. 142 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

143 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Toekomstvast, provinciedekkend en open breedbandnetwerk in de provincie Overijssel Projectresultaat Versnellen van de aanleg van een provinciedekkend, open en toekomstvast snelle breedbandinfrastructuur in gebieden (buitengebieden en bedrijventerreinen) waar marktpartijen geen snelle breedbandnetwerken aanleggen. Stimuleren van de toepassing van breedband door maatschappelijk relevante diensten. Realisatie Coalitieperiode Afhankelijk van besluitvorming Provinciale Staten inzake Investeringsbesluit Breedband. Prestaties 2013 Afhankelijk van besluitvorming Provinciale Staten inzake Investeringsbesluit Breedband. Mijlpalen 2013 Afhankelijk van besluitvorming Provinciale Staten inzake Investeringsbesluit Breedband. Beleidsdoel 5.2 Versterken van human capital en ondernemerschap De provincie verbindt en stimuleert partijen in de regio tot gezamenlijke aanpak van knelpunten in de personeelsvoorziening, met name voor de onderdelen, waar afzonderlijke gemeenten en/of kenniscentra onvoldoende in staat zijn relevant beleid te ontwikkelen of uit te voeren. Dit betreft de personeelsvoorziening ten behoeve van de ontwikkeling en versterking van de topsectoren én de ontwikkeling van een vraaggerichte aanpak voor de arbeidsmarkttoeleiding van kwetsbare groepen waarbinnen het 1000-jongerenplan wordt geïntegreerd. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

144 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 5.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal startende bedrijven in Overijssel 5.2.b Levensvatbaarheid startende bedrijven* 5.2.c Verwachte knelpunten voor werk gevers in middelbare en lagere beroepsgroepen 5.2.d Jaarlijkse instroom in bètatechnische opleidingen (mbo, hbo, WO) KvK Begroting 2012 Begroting KvK Begroting 2012 Begroting APO 3 van 20 beroepsgroepen verwachten grote knelpunten in 2014 Begroting 2012 Begroting van 20 beroepsgroepen verwachten grote knelpunten in 2014 mbo-raad, hbo-raad, Universiteit Twente Begroting (mbo 1.374; (mbo 1.389; (mbo 1.416; (mbo 1.489; hbo 1.878; WO 1.937) hbo 1.803; WO 2.568) hbo 2.020; WO 2.675) hbo 2.096; WO 2.745) Begroting * Percentage startende bedrijven die na twee jaar na oprichting nog bestaan. 144 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

145 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Uitwerken Human Capital Agenda Projectresultaat Gezamenlijke aanpak van knelpunten in de personeelsvoorziening. Realisatie Coalitieperiode Op basis van onderzoek en de ronde tafels Onderwijs-Arbeidsmarkt is in het kader van Regionaal Economisch Beleid een Human Capital Agenda opgesteld. In de komende periode zullen een tweetal Centers of expertise HTSM en een Centrum voor Innovatief Vakmanschap (mechatronica) functioneren. Als vervolg op het onderzoek en de werkgeversconferenties zal in de komende periode tevens een vraaggericht regionaal arbeidsmarktbeleid worden gerealiseerd, waarbij werkgevers een initiërende rol vervullen. In dit beleid zal het 1000-jongerenplan worden geïntegreerd. Prestaties 2013 Realisatie van 2 Centers of expertise. Realisatie van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap. Oprichting mbo platform (doorstroming mbo->hbo associate degree). Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Starters- en ondernemersondersteuning Projectresultaat Stevige structuur voor starters- en ondernemersondersteuning in Overijssel Realisatie Coalitieperiode Samenwerking tussen regionaal orgaan zelfstandigen (ROZ s), Kamer van Koophandel en andere intermediaire organisaties rond starters- en mkb-ondersteuning in Overijssel Prestaties 2013 Afronding MKB na de crisis (200 adviestrajecten mkb-bedrijven) Voortgang Ik start Smart (150 begeleidingstrajecten) Mijlpalen 2013 Statenbrief formalisering van samenwerkingsafspraken tussen ROZ s, KvK en andere begeleidingsorganisaties. Beleidsdoel 5.3 Toename innovatiekracht industrie De groei van de Overijsselse economie moet vooral komen uit vernieuwing. Er wordt ingezet op de sectoren High Tech (Materialen, Mechatronica, Nanotechnologie), Life Science / Health, Kunststoffen en Energie. We sluiten hierbij aan op het topsectorenbeleid van het Rijk, maar maken wel onze eigen keuzes. We bouwen hierbij op de sterke netwerken rond Kennispark Twente en Kennispoort Zwolle. Voor sectoren Bouw en Agrofood, wordt aansluiting gezocht bij deze topsectoren. Vernieuwing is ook voor Bouw en Agrofood de opgave voor de toekomst. Bij Agrofood zetten we in op verduurzaming, verhogen toegevoegde waarde en samenwerking in de keten. Voor de Bouw zetten we in op verduurzaming van de bestaande (woning)bouw (renovatie), het aanboren van nieuwe (export)markten en het toepassen van nieuwe materialen en nieuwe technologieën. Centraal staat het leggen van verbindingen tussen de bouw en de sectoren high tech materialen, kunststof en energie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

146 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 5.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a R&D-uitgaven (totaal: bedrijven, onderwijsinstellingen en onderzoeksinstellingen) (miljoen euro) 5.3.b Aantal arbeidsplaatsen in cluster 'Hightechsystemen en -materialen' in Overijssel a) 5.3.c Aantal arbeidsplaatsen in cluster 'Chemie' in Overijssel a) 5.3.d Aantal arbeidsplaatsen in cluster 'Life sciences' in Overijssel a) 5.3.e Aantal arbeidsplaatsen in de bouwsector in Overijssel 5.3.f Aantal arbeidsplaatsen in cluster 'Food, nutrition and flowers in Overijssel a) 5.3.g Vertrouwen van burgers in maatschappelijk verantwoorde landbouw in Overijssel (percentage inwoners dat vindt dat de boerenbedrijven op maatschappelijk verantwoorde manier ondernemen) (%) CBS 527 Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting Burgerpanel 56 Begroting 2012 Begroting a) De afbakening van de clusters komt overeen met de afbakening door het Ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovate (SBI-code s). 146 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

147 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Uitvoeringsprogramma Businessplan voor de sector High Tech in Twente ontwikkelen en uitvoeren Projectresultaat Creëren van hogere toegevoegde waarde van High Tech bedrijven door het versterken en het verankeren van innovatieve high tech bedrijvigheid in Overijssel. Realisatie Coalitieperiode Het businessplan voor High Tech Twente dat in 2011 is opgesteld, wordt in de coalitieperiode uitgevoerd: 1. De wetenschappelijke positie van o.a. nanotechnologie wordt versterkt door het bouwen van een world league van topspelers, meer deelname aan Europese onderzoeksprogramma s, het uitbreiden van de internationale samenwerking en aantrekken van internationaal toptalent. 2. Het economische rendement van innovaties wordt vergroot door gezamenlijke businessdevelopment, kennisvalorisatie, human capital, internationalisatie en faciliteiten en infrastructuur. 3. Door het bedrijfsleven geïnitieerde en aansprekende innovatieve projecten worden gerealiseerd. Deze leiden tot nieuwe (startende) bedrijvigheid en uitbouw van samenwerking tussen bedrijfs leven en kennisinstellingen. Prestaties business cases worden begeleid door het regionale Innovatieloket. 8 goedgekeurde business cases. 2 subsidieprojecten gericht op het versterken van de wetenschappelijke positie. 18 uitgereikte innovatievouchers aan MKB via de open innovatiecentra. Uitgelokte investeringen ter waarde van 40 miljoen. 30 high tech starters dat is begeleid of nieuw is ontstaan. Mijlpalen 2013 Eerste meting economische monitor. Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Uitvoeringsprogramma s ontwikkelen en uitvoeren voor de topsectoren Energie, Kunststoffen (Chemie) en Gezondheidszorg (Life Sciences) Projectresultaat Versterken van de concurrentiekracht van het bedrijfsleven dat gerelateerd is aan de topsectoren Energie, Chemie, Life Sciences en Agrofood. De Overijsselse inbreng in het topsectorenbeleid van het Kabinet wordt erkend en gewaardeerd. Realisatie Coalitieperiode Door het bedrijfsleven geïnitieerde en aansprekende innovatieve projecten worden gerealiseerd. Deze leiden tot nieuwe (startende) bedrijvigheid en uitbouw van samenwerking tussen bedrijfs leven en kennisinstellingen. Prestaties business cases worden begeleid door de regionale Innovatieloketten. 4 goedgekeurde business cases. 8 uitgereikte innovatievouchers aan MKB via open innovatiecentrum PSP. Uitgelokte investeringen ter waarde van 10 miljoen. 5 high tech starters begeleid of nieuw ontstaan. Mijlpalen 2013 Eerste meting economische monitor. Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

148 Prestatie Uitvoeringsprogramma Versterking van de concurrentiekracht en verduurzaming van de agro & food sector Projectresultaat In 2015 is de concurrentiekracht en de duurzaamheid van de agro & food sector versterkt door de stimulering van innovatie en ondernemerschap. Realisatie Coalitieperiode In samenhang met prestatie richten wij ons op: De uitwerking van een uitvoeringsprogramma in samenwerking met de land- en tuinbouw sector, ketenpartijen en kennisinstellingen. Het uitvoeren van dit programma. Prestaties business cases ontwikkeld in de keten. Uitgelokte investeringen ter waarde van 5 miljoen. Mijlpalen 2013 Eerste meting economische monitor. Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Bedrijfsondersteunende internationale handelsmissies faciliteren Projectresultaat Het jaarlijks organiseren en uitvoeren van een bedrijfslevenondersteunende handelsmissie Realisatie Coalitieperiode In het Hoofdlijnenakkoord is aangegeven dat voor een concurrerend vestigings- en ondernemingsklimaat goede contacten in het buitenland steeds belangrijker worden voor de provincie Overijssel. Mede daarom wordt blijvend ingezet op bedrijfslevenondersteunende handelsmissies. Deze stelling wordt bevestigd door de rapportage van de SER die meerdere landen (Brazilië, China, India, Rusland, Turkije, Indonesië en Zuid-Afrika) als meest kansrijk benoemd voor internationalisering. Prestaties 2013 Minimaal 5 bedrijven uit Oost Nederland nemen deel aan de bedrijfslevenondersteunende handelsmissie. Mijlpalen 2013 Een Statenbrief over de resultaten van de uitgevoerde bedrijfslevenondersteunende handelsmissie. Reguliere prestaties: Prestatie Stimuleren innovatie in het agrocluster (pmjp ). In 2013 worden 20 agro & food innovatievouchers uitgegeven waarmee ondernemers in de agro & food sector kennis kunnen inkopen om innovatievragen uit te werken. Deze prestatie wordt uitgevoerd in samenhang met het uitvoeringsprogramma Versterking van de concurrentiekracht en verduurzaming van de agro & food sector. Prestatie Bevorderen duurzaam ondernemen door middel van het toepassen van biodiversiteit (pmjp 1.3.1). Deze prestatie bestaat uit drie pilots. Het project Echt overijssel! is de laatste en grootste van deze pilots. Dit project wordt in 2013 afgerond. 148 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

149 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Stimuleren biologische landbouw door het verbeteren van de afzet (pmjp 1.3.3). In 2013 worden de laatste projecten uit de prestatie gerealiseerd. Daarmee zijn er in de pmjp periode 18 projecten afgerond gericht op het verbeteren van de afzet van de biologische landbouw zoals de ontwikkeling van de Biovak, de vakbeurs voor biologische landbouw in Zwolle. De markt voor duurzame producten heeft deze prestatie overgenomen. Prestatie Tijdige uitvoering van de Europese stimuleringsprogramma s binnen de geldende randvoorwaarden en eisen van de Europese Unie, de rijksoverheid en de provincie Overijssel Uitvoering lopende Europese programma s (zie ook prestatie voor de ontwikkeling van de nieuwe programma s) Prestatie De realisatiekracht van intermediare organisaties Met Oost NV worden in een werkplan afspraken gemaakt over de wijze waarop Oost NV bijdraagt aan het realiseren van de beleidsdoelstellingen van de provincie Overijssel Beleidsdoel 5.4 Transitie duurzame energievoorziening Zie kerntaak 2, beleidsdoel Inzet van kennis, netwerken en financiële instrumenten ter stimulering van energiebesparende maatregelen en de opwekking van hernieuwbare energie Prestatie wordt verantwoord binnen kerntaak 2; Milieu en Energie Operationeel maken Energiefonds Prestatie wordt verantwoord binnen kerntaak 2; Milieu en Energie. Beleidsdoel 5.5 Een nog gastvrijere regio: toerisme 2.0. De versterking van de vrijetijdssector kan worden gerealiseerd door meer aandacht te schenken aan het onthaal van gasten (gastvrijheid), de promotie van de kwaliteiten van de A-merken van Overijssel en de Hanzesteden en het stimuleren van innovatief ondernemerschap onder het bedrijfsleven. Samenwerking met andere bedrijven en met andere disciplines als Sport, Zorg, Cultuur en Natuur en kennisinstellingen hoort daar ook bij. Deze worden als partners actief betrokken bij het ontwikkelen en versterken van de sector. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

150 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 5.5 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Marktaandeel van Overijssel op de binnenlandse vakantiemarkt (%) 5.5.b Totale bestedingen tijdens toeristische vakanties in Overijssel (miljoen euro) 5.5.c Aantal overnachtingen tijdens binnenlandse vakanties in Overijssel (aantal x 1.000) 5.5.d Gemiddelde bekendheid Overijsselse toeristische regio's onder de Nederlanders (%) 5.5.e Aantal arbeidsplaatsen in sector Recreatie en Toerisme Continu Vakantie 8,5 8,2 8,3 8,4 Onderzoek (CVO) Begroting 2012 Begroting ,5 9,0 9,5 10 Continu Vakantie Onderzoek (CVO) Begroting 2012 Begroting Continu Vakantie Onderzoek (CVO) Begroting 2012 Begroting Onderzoek ,0 Bekendheid Overijsselse regio's Begroting 2012 Begroting BIRO Begroting 2012 Begroting Investeringsprestaties: Prestatie Versterken ondernemerschap Projectresultaat Het bedrijfsleven verbruikt relatief veel energie bij voorzieningen voor gasten. Vanuit de kostenkant en ook vanuit de bedrijfsaantrekkelijkheid dienen die kosten te worden teruggebracht. Daarmee komen tevens duurzaamheidspredikaten in beeld en wordt het aantal controles door gemeenten teruggedrongen. Realisatie Coalitieperiode In de periode worden met behulp van het programma TEGO (Toeristische Energieagenda Gastvrij Overijssel) 120 bedrijven ondersteund in de reductie van energieverbruik, benutten van nieuwe energiebronnen, het verwerven van green key en blauwe vlag -predikaten en worden via afspraken met gemeenten bedrijven opgenomen in ondernemingsdossiers waardoor zij minder controles krijgen. De uitvoering van het programma is in handen van Recron, Hiswa en KHN. Prestaties nieuwe energiebesparingsprojecten en/of toepassingen van nieuwe energie. 10 bedrijven voorzien van een duurzaamheidlabel. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. 150 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

151 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Uitvoeringsprogramma Investeren in marketing en promotie van de provincie Overijssel als toeristische regio en vijf toeristische gebieden (A-merken) in Overijssel door de uitvoering Marketing Impuls Toerisme Overijssel Projectresultaat De provincie investeert in de uitvoering van de Marketingimpuls Toerisme Overijssel (MITO) De Marketingimpuls Toerisme Overijssel is in 2010 opgesteld door de Regionale Bureaus voor Toerisme. Realisatie Coalitieperiode Verscherping van de profielen van de A-merken en de Hanzesteden moet een bijrage leveren aan meer gasten, die langer verblijven en meer geld uitgeven. Daarvoor is de MITO-strategie met Regionaal Bureau Toerisme en Twents Bureau Toerisme opgesteld. Daarbij is tevens gebruik gemaakt van de Smart Agent, die scherp inzicht geeft in het profiel van consumenten en doelgroepen. Prestaties profielprogramma s voor 5 A merken en Hanzesteden in uitvoering genomen. 1 thematische promotiecampagne voor meerdere regio s gestart. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Investeren in festivals en evenementen die van belang zijn voor de vrijetijdseconomie Projectresultaat In samenwerking met ondernemers en gemeenten worden festivals en evenementen opgezet of doorontwikkeld met als doel meer economisch rendement uit de festivals en evenementen te halen in de vorm van meer bestedingen en langer verblijf in de regio. Realisatie Coalitieperiode Evenementen en festivals zijn in staat gebleken meerjarenprogramma s te ontwikkelen waarbij: De verbinding met lokale / regionale bedrijfsleven is gelegd in de vorm van bijvoorbeeld arrangementen, uitbestedingen, toeleveranciers. De verbinding met disciplines uit Zorg, Sport, Cultuur en/of Natuur is gelegd, leidend tot verbreding, verdieping en meerdaags verblijf. Een bijdrage wordt geleverd aan de uitstraling van de regio waarin het evenement / festival zich bevindt. Programma s moeten leiden tot: meer gasten die langer verblijven, meer geld uitgeven, hogere naamsbekendheid, groei werkgelegenheid en meer sponsoren. Prestaties meerjarenprogramma s in uitvoering genomen. 1 innovatief product of dienst binnen een evenement of festival gehonoreerd. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

152 Prestatie Uitvoeringsprogramma s uitvoeren voor Overijssels water, cultuurbeleving en Puur Projectresultaat De provincie geeft vanuit haar regisserende rol opdracht voor het maken van product-markt-partner-combinaties gericht op arrangementen voor watersport, cultuurtoerisme en Puur (gezond produceren en eten). Realisatie Coalitieperiode Realisatie nieuwe product markt-partner-combinaties door bedrijfsleven met Saxion Hogescholen en Regionale Bureau s voor Toerisme waardoor aantrekkelijkheid van de A-merken wordt vergroot. De focus bij de ontwikkeling van PMPC s ligt met name op Plezier Varen, Puur Genieten en Cultuurparels. Prestaties projectgroepen tot stand gebracht ter ondersteuning van bedrijfsleven. 5 nieuwe PMPC s door bedrijfsleven met partners, gerelateerd aan thema s. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Ontwikkelen toeristische belevingseconomie i.s.m. Staatsbosbeheer, Routebureaus, Landschap Overijssel, Natuurmonumenten Projectresultaat Het toevoegen van belevingswaarde aan de beschikbare en afgeronde routenetwerken voor fietsen, wandelen, varen en paardrijden. Plus de realisatie van de laatste delen van de routenetwerken. Realisatie Coalitieperiode Bedrijfsleven ontwikkelt samen met partners uit Cultuur, Sport, Zorg en of Natuur nieuwe arrangementen voor consumenten, die de aantrekkelijkheid van die netwerken vergroot en daarmee het gebruik en het (langere) verblijf. Prestaties 2013 Realisatie laatste delen routenetwerken voor mountainbiken en wandelen. 5 nieuwe PMPC s door bedrijfsleven met partners gerelateerd aan routenetwerken. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Reguliere prestaties: Prestatie Onderhoud toeristische infrastructuur De bijdrage voor het onderhoud van de toeristische infrastructuur worden met ingang van 1 januari 2013 gestopt (onderdeel ombuigingstaakstelling). Prestatie Innovatief Ondernemen in Toerisme in Overijssel (IOTO) Voor de periode zijn met Recron, Hiswa en KHN afspraken gemaakt om in totaal 120 bedrijven in Overijssel te ondersteunen met bedrijfsscans en het opstellen van investeringsplannen. In 2013 nemen 20 nieuwe bedrijven deel aan bedrijfsscans en het opstellen van investeringsplannen, waarmee dit in 2012 op een reeds gerealiseerd totaal van 100 komt. 152 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

153 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Financiële tabel bij kerntaak 5 5. Regionale Economie ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Optimalisering vestigings- en ondernemingsklimaat Versterken van human capital en ondernemersschap Toename innovatiekracht industrie Transitie duurzame energievoorziening Een nog gastvrijere regio: toerisme Totaal Regionale Economie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

154 Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve Europese programma's Reserve Herstructurering bedrijventerreinen Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011,2012) 124 Investeren in Overijssel (alleen onttrekking ,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking ,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening Europese programma's Voorziening lening NDIX Voorziening lening stichting WMC Voorziening participatie HMO Voorziening participatie Oost N.V. Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Regionale Economie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

155 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

156 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Optimalisering vestigings- en ondernemingsklimaat Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Actieplan kantoren ontwikkelen en Actieplan kantoren ontwikkelen uitvoeren: coördinatie nieuwe en bestaande en uitvoeren: coördinatie nieuwe en kantorenlocaties en bestrijding leegstand. bestaande kantorenlocaties en bestrijding leegstand Uitvoeren en afronden meerjarenprogramma Vitale Bedrijvigheid gramma Vitale Bedrijvigheid Uitvoeren en afronden meerjarenpro Sturen op het regionaal afgestemd Sturen op het regionaal afgestemd aanbod van werklocaties, in overeenstemming met de provinciale ruimtelijke ambities. stemming met de provinciale ruimtelijke aanbod van werklocaties, in overeen- ambities Uitwerking economische, strategische en financiële aspecten van de breedbanduitrol in Overijssel De uitkomsten van het onderzoek naar de provinciale rol voor de arbeidsmarktbeleid uitwerken Toekomstvast, provinciedekkend en open breedbandnetwerk in de provincie Overrijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Versterken van human capital en ondernemersschap Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Uitvoeringsprogramma Investeren in marketing en promotie van de provincie Overijssel als toeristische regio en vijf toeristische gebieden (A-merken) in Overijssel door de uitvoering Marketing Impuls Toerisme Overijssel Investeren in festivals en evenementen -890 die van belang zijn voor de vrijetijdseconomie Uitvoeringsprogramma uitvoeren voor Overijssels water- en cultuurbeleving Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

157 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

158 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Ontwikkelen toeristische belevingseconomie i.s.m. Staatsbosbeheer, Routebureaus, Landschap Overijssel, Natuurmonumenten Uitwerken Human Capital Agenda Starters- en ondernemersondersteuning Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Toename innovatiekracht industrie Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Uitvoeringsprogramma Businessplan Uitvoeringsprogramma Businessplan voor de sector High Tech in Twente ontwikkelen en uitvoeren. voor de sector High Tech in Twente ontwikkelen en uitvoeren Uitvoeringsprogramma's ontwikkelen Uitvoeringsprogramma's ontwikkelen en uitvoeren voor de topsectoren Energie, Kunststoffen (Chemie), gezondheidszorg (Life Sciences) en Agrofood. en uitvoeren voor de topsectoren Energie, Kunststoffen (Chemie) en Gezondheidszorg (Life Sciences) Uitvoeringsprogramma Ondersteuning van ondernemerschap en innovatie in de vrijetijdssector Uitvoeringsprogramma Versterking Uitvoeringsprogramma Versterking van de concurrentiekracht en verduurzaming van de sector land- en tuinbouw. van de concurrentiekracht en verduurzaming van de sector land- en tuinbouw Stimuleren toekomstgericht ondernemen -255 in de landbouw (pmjp ) Bedrijfsondersteunende internationale handelsmissies faciliteren Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

159 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

160 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Transitie duurzame energievoorziening Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Bedrijfsondersteunende internationale handelsmissies faciliteren De realisatiekracht van intermediaire organisaties zoals HMO, Kennispark, Kennispoort en Innovatieplatform verhogen Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Een nog gastvrijere regio: toerisme 2.0 Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Versterken ondernemerschap Uitvoeringsprogramma Investeren in marketing en promotie van de provincie Overijssel als toeristische regio en vijf toeristische gebieden (A-merken) in Overijssel door de uitvoering Marketing Impuls Toerisme Overijssel Investeren in festivals en evenementen die van belang zijn voor de vrijetijdseconomie Uitvoeringsprogramma s uitvoeren voor Overijssels water, cultuurbeleving en Puur Ontwikkelen toeristische belevingseconomie i.s.m. Staatsbosbeheer, Routebureaus, Landschap Overijssel, Natuurmonumenten. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel 5.5 Totaal Regionale Economie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

161 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

162 Financiële toelichting kerntaak 5 Beleidsdoel 5.2: Binnen dit beleidsdoel is voor reguliere prestaties jaarlijks 1,7 miljoen beschikbaar. Dit betreft de volgende prestatie: Overige reguliere prestaties: 1,7 miljoen pmjp-prestatie 328: Ontwikkelen en in stand houden provinciale routestructuren. Met ingang van 2014 vervalt het grootste deel van dit budget in verband met de afloop van de pmjp-periode. Een budget van 0,1 miljoen aan provinciale middelen resteert. Beleidsdoel 5.3: Binnen dit beleidsdoel is voor reguliere prestaties jaarlijks ruim 6,9 miljoen beschikbaar. Dit betreft de volgende prestaties: Prestatie 5.3.6: Stimuleren innovatie in het agrocluster (pmjp ). Deze prestatie is opgenomen in het pmjp. Door gebruik te maken van de spelregels van het pmjp (schuiven in de jaren) is er geen budget meer in Vanaf 2014 (einde pmjp periode) is structureel een bedrag van 0,2 miljoen beschikbaar. Prestatie 5.3.7: Bevorderen duurzaam ondernemen door middel van het toepassen van biodiversiteit (pmjp 1.3.1). Deze prestatie is opgenomen in het pmjp. Door gebruik te maken van de spelregels van het pmjp (schuiven in de jaren) is er geen budget meer in Vanaf 2014 (einde pmjp-periode) is structureel een bedrag van beschikbaar. Prestatie : Tijdige uitvoering van de Europese stimuleringsprogramma s. Binnen de geldende randvoorwaarden en eisen van de Europese Unie, de rijksoverheid en de provincie Overijssel. Cofinanciering Europese programma s. 4,7 miljoen Prestatie : De realisatiekracht van intermediaire organisaties De begrote lasten hebben betrekking op de subsidie aan Oost N.V. ( 1,4 miljoen), kapitaallasten van de deelneming in Oost N.V. ( ), bijdrage in de kosten voor de SER Overijssel en voor ruimte voor ondernemen ( 0,7 miljoen). 2,2 miljoen De baten van de reguliere prestaties binnen dit beleidsdoel zijn de bijdragen van de Kamer van Koophandel en de landelijke SER in de kosten voor SER Overijssel. De mutaties in de meerjarenperiode vinden plaats op het budget voor cofinanciering van Europese programma s. Vanaf 2014 is er geen cofinancieringsbudget meer beschikbaar. Dit hangt samen met de afloop van de periode van Europese programma s: Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

163 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Beleidsdoel 5.5 Binnen dit beleidsdoel is in 2013 voor reguliere prestaties een bedrag van 5,1 miljoen begroot. Dit bedrag is beschikbaar voor de volgende prestatie: Prestatie 5.5.6: Onderhoud toeristische route-infrastructuur. 5,1 miljoen Als regulier budget is voor onderhoud fietspaden en overige recreatieve voorzieningen 1,2 miljoen in 2013 nog beschikbaar. Daarbij is in juni 2012 het besluit genomen om de structurele bijdrage te beëindigen; vanuit KVO is voor een overdrachtvoorziening 3,0 miljoen beschikbaar gesteld. Verder bedragen de budgetten voor de pmjp-prestaties wandelen, fietsen, varen en routestructuren 0,7 miljoen. Ten slotte is voor overige subsidies 0,2 miljoen beschikbaar. Prestatie 5.5.7: Innovatief ondernemen in Toerisme in Overijssel. De baten voor de reguliere prestaties hebben betrekking op een onttrekking aan de doeluitkering ILG. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

164 2.6 Culturele infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Wat willen we bereiken? Provincies waarborgen diversiteit en spreiding van cultuur in de regio. Cultuur verbindt en verbeeldt de dynamiek van de samenleving. Cultuurbeleid is dan ook meer dan beleid gericht op ondersteuning van de kunsten. Het richt zich op economische groei, op de ontwikkeling van de eigen (culturele) identiteit, op sociale cohesie en kwaliteit van leven, op het behoud van het erfgoed van gisteren en de vorming van het erfgoed van morgen. Kortom: cultuur en maatschappij zijn met elkaar verbonden. Cultuur kan direct geld opbrengen tijdens festivals en evenementen, wanneer bezoekers betalen voor een voorstelling, een zakje patat of een overnachting. Dat maakt Overijssel ook uit het oogpunt van vrijetijdseconomie en toerisme aantrekkelijker. Maar cultuur brengt vooral indirect geld in het laatje, als vestigingsfactor voor bewoners en bedrijven, als uiting van de aard en identiteit van een streek of omgeving. Kunst en cultuur zorgen voor innovatie en ontwikkeling, voor creativiteit en uitvindingen van de toekomst. Talentontwikkeling is daarbij cruciaal. Het provinciale cultuurbeleid richt zich op culturele infrastructuur, erfgoed en cultuureducatie. Stimuleren van de culturele identiteit met een vitale culturele infrastructuur Belangrijk uitgangspunt is dat een effectieve en vitale culturele infrastructuur bestaat uit een sterk netwerk met een aantal instellingen dat daarin een cruciale rol vervult. Deze instellingen zijn de aanjagers van ontwikkeling en dragen hun kennis over aan anderen in het culturele netwerk. Wij kiezen voor een kwalitatief hoogwaardige provinciale top, die haar koppositie gebruikt om Overijssel op de kaart te zetten en andere instellingen en talenten in haar netwerk te ondersteunen. Die provinciale culturele top bestaat in de periode uit: Museum de Fundatie, Natura Docet Wonderryck Twente, het Nederlands Symfonieorkest, Introdans en Jeugdtheater (Sonnevanck). Cultuur is hiermee een belangrijk exportartikel om Overijssel te profileren als aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven en hoger opgeleiden. Nijenhuis Behoud en duurzame ontwikkeling van het culturele erfgoed Erfgoed verbeeldt de geschiedenis en afkomst van mens en samenleving. Het toont hoe mensen in het verleden samengeleefd en gezorgd hebben voor ontwikkeling en bloei. Dat is terug te vinden in de volkscultuur van een streek, in de monumentale gebouwen, in gewoontes en streektaal, in oude boeken en liederen, in schilderijen en sieraden. Zoals het erfgoed van nu iets vertelt over ons verleden (en ontwikkelingen in dat verleden), zo draagt onze huidige kunst en cultuur bij aan de ontwikkeling van de hedendaagse maatschappij en vertelt het ons verhaal aan toekomstige generaties. Ook zij zullen kijken naar wat is achtergebleven van onze cultuur, al valt moeilijk te voorspellen wat de tand des tijds zal overleven. De geschiedenis leert ons dat cultureel erfgoed en daarmee de omvang van wat cultuur is, breder is dan veel mensen denken. Het gaat niet alleen om musea, theaters, volkscultuur of kunstwerken, maar ook om onze huidige gewoontes en gebruiken, monumenten, zang en dans, de omroepen, straattheater, bibliotheken, de inrichting van woonwijken of onze popconcerten. Onze huidige kunst en cultuur zijn het erfgoed van de toekomst. 164 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

165 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Versterken van cultuureducatie en -participatie Cultuur toont niet alleen hoe een samenleving in elkaar zit, maar is ook een belangrijke factor in die samenleving en in het leven van veel mensen. Creativiteit en inventiviteit vormen de basis van kunst en cultuur, en vormen vaak de motor voor belangrijke (economische) ontwikkelingen. Wij vinden het daarom belangrijk dat alle inwoners van Overijssel kennis kunnen maken met cultuur en cultuur kunnen beleven. Cultuur is breed en kent veel samenhangen: tussen professionelekunst en amateurkunst, tussen grote en kleinere instellingen, tussen de aantrekkingskracht van de stad als vestigingsplaats en het landelijke gebied met zijn ruimtelijke kwaliteit. Om deze vitaliteit van cultuur te behouden en te blijven ontwikkelen is het nodig dat creatief talent ontdekt, ontwikkeld en gestimuleerd wordt. Wij onderscheiden een keten die bestaat uit vier schakels: kennismaken, ontwikkelen, bekwamen en excelleren. Cultuureducatie en cultuurparticipatie staan aan de basis van een culturele levensloop. Voor wie wil en de juiste competenties en vaardigheden bezit, kan dit leiden tot duurzame actieve kunstbeoefening in de vrije tijd of een professionele loopbaan in de kunsten. Wij kiezen voor een kwalitatief hoogwaardige provinciale top, die haar koppositie gebruikt om Overijssel op de kaart te zetten en andere instellingen en talenten in haar netwerk te ondersteunen. Belangrijke (bestuurlijke) prestaties / mijlpalen in 2013 Statenbrief met betrekking tot de stand van zaken rondom uitvoering van de decentralisatieafspraak met het Rijk inzake de restauratie van Rijksmonumenten. Kenniscentrum voor streektaal en streekcultuur is operationeel. Aandeel Culturele infrastructuur en monumentenzorg in totale kerntakenbegroting Aandeel Culturele infrastructuur - 7% Overige kerntaken - 93% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

166 Kerntaak 6: Culturele infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 6. Behoud en ontwikkeling van de culturele identiteit van Overijssel. 6.1 Behoud en duurzame ontwikkeling van het culturele erfgoed om zo de identiteit en de eigenheid van Overijssel zichtbaar en beleefbaar te maken. 6.2 Stimuleren van de culturele identiteit door creatief talent een kansrijke en inspirerende omgeving te bieden voor cultureel ondernemerschap. 6.3 Stimuleren van cultuureducatie en cultuurparticipatie. 166 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

167 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Beleefbaar maken van volkscultuur, tradities en rituelen in programma Streekcultuur leeft Stimuleren van de herbestemming van cultureel erfgoed, waarbij wij zoeken naar nieuwe economische dragers voor dit erfgoed Samen met andere partijen matchen van de gedecentraliseerde rijksmiddelen voor de restauratie van rijksmonumenten. Reguliere prestaties: Opzetten van één kenniscentrum voor het behouden en moderniseren van de kennis over en het gebruik van streektaal en streekcultuur Uitvoeren van wettelijke en op bestuurlijk niveau afgesproken taken op het brede gebied van cultureel erfgoed In stand houden van een netwerk van en het bieden van ondersteuning aan de Overijsselse bibliotheken Invullen van de wettelijke zorgplicht voor ten minste één regionale omroep in de provincie Overijssel Uitvoeren programma Cultuur en Ruimte. Investeringsprestaties: Faciliteren van talentontwikkeling in Oost-Nederland Bevorderen van zelfredzaamheid, innovatieve vermogens, het ondernemerschap en de maatschappelijke inzet van de Overijsselse culturele instellingen Versterken van de culturele basisinfrastructuur, zoals benoemd in het Hoofdlijnenakkoord. Reguliere prestaties: Samenwerken met partners aan de Oost-Nederlandse culturele infrastructuur. Investeringsprestaties: Stimuleren van cultuureducatie Stimuleren van cultuurparticipatie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

168 Maatschappelijke ambitie Behoud en ontwikkeling van de culturele identiteit van Overijssel. Provincies waarborgen diversiteit en spreiding van cultuur in de regio. Kunst, cultuur en erfgoed tonen en vormen de identiteit van een samenleving, zorgen voor sociale cohesie, stimuleren de lokale economie en dragen bij aan innovatie en aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat en leefmilieu. Dat maakt Overijssel ook uit het oogpunt van vrijetijdseconomie en toerisme aantrekkelijker. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Waardering van burgers (uitgesplitst naar Overijsselaars en rest van Nederland) van de culturele identiteit van Overijssel (rapportcijfer) Burgerpanel a) Nulmeting in Beleidsdoel 6.1 Behoud en duurzame ontwikkeling van cultureel erfgoed om zo de identiteit en de eigenheid van Overijssel zichtbaar en beleefbaar te maken. Wij richten ons op de reanimatie van erfgoed in brede zin; op monumenten, streektaal, streekgeschiedenis en regionale bouwkunst. Dit draagt bij aan de sociale cohesie en kwaliteit van Overijssel. We leggen daarbij de verbinding van cultuur en cultuurhistorie naar ruimte en ruimtelijke kwaliteit en naar vrijetijdseconomie en nieuwe economische dragers. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 6.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage Overijsselaars dat deelneemt aan uitingen van volkscultuur (percentage) 6.1.b Aantal restauratieprojecten in Overijssel gefinancierd vanuit de decentralisatieafspraak (aantal) Burgerpanel Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting 2013 pm pm pm pm b) Afhankelijk van de ter beschikking gestelde matchingsgelden in het uitvoeringsprogramma. 168 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

169 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Beleefbaar maken van volkscultuur, tradities en rituelen in een programma Streekcultuur leeft Projectresultaat Een tastbaar en beleefbaar beeld van onze provincie en in het bijzonder van de vijf toeristische gebieden in Overijssel: Twente, Salland, Vechtdal, IJsseldelta en Waterreijk Weerribben Wieden. Realisatie Coalitieperiode Realiseren van volkscultuurprojecten die bijdragen aan versterking van de identiteit van de vijf genoemde toeristische gebieden in Overijssel. Prestaties 2013 Uitvoering van een subsidieprogramma voor het stimuleren van activiteiten op het gebied van volkscultuur, tradities en rituelen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Prestatie Stimuleren van de herbestemming van cultureel erfgoed, waarbij wij zoeken naar nieuwe economische dragers voor dit erfgoed Projectresultaat Behoud en bescherming van het unieke, eigen karakter van Overijssels cultureel erfgoed. Tevens stimuleren we dat cultureel erfgoed, dat zijn oorspronkelijke functie heeft verloren, een zinvolle herbestemming vindt, waarbij wij zoeken naar nieuwe economische dragers voor dit erfgoed. Realisatie Coalitieperiode Uitvoeren van een programma voor het stimuleren van nieuwe economische dragers voor Overijssels cultureel erfgoed. Prestaties 2013 Subsidiëren van ten minste drie projecten voor het invullen van nieuwe economische functies voor Overijssels cultureel erfgoed. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Prestatie Samen met andere partijen matchen van de gedecentraliseerde rijksmiddelen voor de restauratie van rijksmonumenten Projectresultaat Rijksmonumenten in Overijssel zijn gerestaureerd met rijksgeld en geld van de provincie en andere partijen. Het te realiseren aantal projecten hangt af van de omvang van de afzonderlijke projecten. Realisatie Coalitieperiode De jaarlijkse rijksmiddelen uit het provinciefonds voor de duur van de coalitieperiode zijn gematcht en besteed aan de restauratie van rijksmonumenten in Overijssel. Prestaties 2013 Het uitvoeringsprogramma voor de decentralisatieafspraak met het Rijk is vastgesteld en wordt uitgevoerd. Mijlpalen 2013 Een Statenbrief over de stand van zaken rondom het uitvoeringsprogramma. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

170 Reguliere prestaties: Prestatie : Opzetten van één kenniscentrum voor het behouden en moderniseren van de kennis over en het gebruik van streektaal en streekcultuur Ziet op een publieksgerichte werkwijze waaruit blijkt dat iedere inwoner van Overijssel in aanraking kan komen met streektaal en cultuur. Prestatie : Uitvoeren van wettelijke en bestuurlijk afgesproken taken op het brede gebied van cultureel erfgoed Uitvoering wettelijke provinciale taken op het gebied van de Wet op de Archeologische Monumenten Zorg: in stand houden archeologisch depot en aanwijzen gemeentelijke archeologische depots (op verzoek van gemeenten) Uitvoering provinciale taak op het gebied van de Monumentenwet 1988 en cultureel erfgoed: Steunpunt cultureel erfgoed Overijssel, Restauratie Opleidingsproject (RIBO), Monumentenwacht en decentralisatieafspraak restauratiegelden rijksmonumenten Prestatie : In stand houden van een netwerk van en het bieden van ondersteuning aan de Overijsselse bibliotheken Uitvoering wettelijke provinciale taak in het kader van de Wet op het Specifieke Cultuurbeleid. Vanuit die verantwoordelijkheid financieren wij de provinciale serviceorganisatie met betrekking tot het netwerk van de Overijsselse bibliotheken. Daarnaast financieren wij de Wetenschappelijke Steun Functie (WSF). Prestatie : Invullen van de wettelijke zorgplicht voor ten minste één regionale omroep in de provincie Overijssel Wij vervullen de zorgplicht voor één regionale omroep conform de eisen van de Mediawet; RTV- Oost. Prestatie : Uitvoeren programma Cultuur en Ruimte Realiseren van het programma Cultuur en Ruimte door de Canon van Overijssel in het Overijsselse landschap, uitvoeren van kunst- en cultuurtoepassingen bij een aantal infrastructuurprojecten, tijdelijke inrichting van lege plekken via het project Pauzelandschappen, vergroting architectonische kwaliteit van projecten door kunsttoepassingen, cultuur en ruimtevouchers, identiteit IJsselvallei, nieuwe media, archeologieprojecten en uitvoeren agenda historische landgoederen. Beleidsdoel 6.2 Stimuleren van de culturele identiteit door creatief talent een kansrijke en inspirerende omgeving te bieden voor cultureel ondernemerschap. Hiermee stimuleren en behouden we creatieve talenten als innovators en ambassadeurs van de toekomst voor Overijssel, zodat een innovatief en stimulerend klimaat ontstaat voor zowel de culturele als de economische sector. Investeren in creativiteit en in het creatieve talent in de provincie is daarvoor essentieel, samen met een heldere keuze voor een topstructuur die past bij onze provincie. De basis hoort bij gemeenten, de brede top bij het Rijk. 170 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

171 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 6.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal mensen dat een talentontwikkelingstraject doorloopt met de partijen waarmee de provincie hierover een afspraak heeft, bijvoorbeeld de productiehuizen (aantal) 6.2.b Aantal startende cultureel ondernemers in Overijssel (aantal) Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting 2013 pm pm pm pm Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting 2013 pm pm pm pm a) Afhankelijk van het uitvoeringsplan, bekend in september b) Nulmeting in Investeringsprestaties: Prestatie Faciliteren van talentontwikkeling in Oost-Nederland Projectresultaat Jong talent heeft de kans gekregen zich in Overijssel verder te ontwikkelen en de eerste stappen te zetten op het pad van een zelfstandig en ondernemend kunstenaarschap. Realisatie Coalitieperiode Er bestaat een netwerk van activiteiten en organisaties in Overijssel voor het ontdekken en begeleiden van jong talent. Prestaties 2013 Financiering van programma s voor talentontwikkeling, ontwikkeld door culturele organisaties en op basis van prestatieafspraken met de provincie. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Prestatie Bevorderen van zelfredzaamheid, innovatieve vermogens, het ondernemerschap en de maatschappelijke inzet van de Overijsselse culturele instellingen Projectresultaat Overijsselse culturele instellingen verrichten marktgerichte culturele activiteiten en slagen erin om deze gefinancierd krijgen met minder overheidssubsidie. Realisatie Coalitieperiode Overijsselse culturele instellingen halen een substantieel deel van hun projectfinanciering uit de markt. Prestaties 2013 Versterking van het ondernemerschap in de culturele sector o.a. door middel van het hanteren van een eigen inkomstennorm. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

172 Prestatie : Versterken van de culturele basisinfrastructuur, zoals benoemd in het Hoofdlijnenakkoord Projectresultaat Het medesubsidieren en maken van (meerjarige) prestatieafspraken over netwerkvorming met vijf instellingen (Natura Docet, de Fundatie, Nederlands Symfonie Orkest, Sonnevanck en Introdans) en het versterken van de zelfredzamheid binnen de eigen sector. Ook in de samenwerking met deze instellingen is versterking van het ondernemerschap een punt van aandacht.het Nederlands Symfonie Orkest / het Orkest van het Oosten vaart een nieuwe koers op basis van een innovatief financieringsmodel. Daarnaast zorg dragen voor het bewaren, beheren en ontsluiten van het provinciaal archief. Realisatie Coalitieperiode Dankzij een eenmalige investeringsimpuls van 5 miljoen kan het orkest zich goed voorbereiden op een toekomst met minder overheidssubsidie en meer geld uit de markt. Prestaties 2013 Eerste fase in de transitie naar een nieuwe businesscase. Prestatieafspraken maken over netwerkvorming en het versterken van de zelfredzaamheid binnen de eigen sector. Beschikbaarstellen van middelen voor het bewaren, beheren en ontsluiten van het provinciaal archief aan het Historisch Centrum Overijssel Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Reguliere prestaties: Prestatie : Samenwerken met partners aan de Oost-Nederlandse culturele infrastructuur Binnen Landsdeel Oost maken wij prestatieafspraken met instellingen die zowel door Rijk als Landsdeel worden ondersteund. Dit geldt ook voor de aanvragen bij het landelijk Fonds voor de Podiumkunsten Bovendien wordt ook in Oost-Nederlands verband gewerkt aan een stimulerende omgeving voor cultureel en creatief ondernemen en aan behoud en ontwikkeling van creatief talent. Beleidsdoel 6.3 Stimuleren van cultuureducatie en cultuurparticipatie. Ontwikkeling van programma s voor cultuureducatie en participatie in samenwerking met gemeenten en scholen, zodat alle inwoners van Overijssel kennis kunnen maken met cultuur, en cultuur kunnen beleven in brede zin. 172 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

173 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Stimuleren van cultuureducatie Projectresultaat De kwaliteit van cultuureducatie in primair onderwijs wordt geborgd door middel van een samenhangende aanpak. Er wordt gewerkt met doorgaande leerlijnen cultuureducatie in primair onderwijs. Culturele instellingen, onderwijs en overheden werken hierin samen. Realisatie Coalitieperiode Het programma Cultuur aan de basis bestaat uit twee delen: Het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit en het autonome programma Cultuureducatie Overijssel. Beide varianten werken aan het zelfde projectresultaat. We matchen het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit voor de duur van de coalitieperiode. Met het deelprogramma Cultuureducatie Overijssel zetten we in op deskundigheidsbevordering, advies en (voortzetting van de) netwerken. We werken samen met gemeenten, scholen en instellingen. Prestaties 2013 We maken prestatieafspraken met uitvoeringspartners over de invulling en uitvoering van het cultuureducatieprogramma Cultuur aan de Basis. We maken prestatieafspraken met gemeenten die meedoen aan het cultuureducatieprogramma Cultuur aan de Basis over duurzame samenwerking met het onderwijs, deskundigheidsbevordering en verankering van cultuureducatie in het gemeentelijke beleid. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Prestatie Stimuleren van cultuurparticipatie Projectresultaat De amateurkunstsector is door middel van inhoudelijke en organisatorische innovatie meer toekomstbestendig geworden. De nadruk ligt op cultureel ondernemerschap, verstevigen van de randvoorwaarden en bewustwording van de Overijsselse identiteit. Realisatie Coalitieperiode Uitvoeren van een programma cultuurparticipatie: Cultuur in de Vrije tijd. Prestaties 2013 We gaan culturele arrangementen aan met gemeenten. We ontwikkelen een subsidieregeling cultuurparticipatie. We zetten cultuurmakelaars in aan de hand van de vraag van het veld. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

174 Financiële tabel bij kerntaak 6 6. Culturele infrastructuur en monumentzorg ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Behoud en duurzame ontwikkeling van cultureel erfgoed om zo de identiteit en de eigenheid van Overijssel zichtbaar en beleefbaar te maken 6.2 Stimuleren van de culturele identiteit door creatief talent een kansrijke en inspirerende omgeving te bieden voor cultureel ondernemerschap 6.3 Stimuleren van cultuureducatie en cultuurparticipatie Totaal Culturele infrastructuur en monumentzorg Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking , 2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking , 2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking , 2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening lening Natura Docet 500 Totaal voorzieningen 500 Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Culturele infrastructuur en monumentzorg Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

175 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

176 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Behoud en duurzame ontwikkeling van het Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: cultureel erfgoed om zo de identiteit en de Vervolg inzet festivalintendant en eigenheid van Overijssel zichtbaar en beleefbaar -marketaar te maken Uitvoering van het programma pmjp Behoud en bescherming cultureel erfgoed Inzet van het Productiefonds en Podiumplan Beleefbaar maken van volkscultuur, tradities en rituelen in een programma Streekcultuur leeft (deels regulier, deels KVO-investering) Stimuleren van de herbestemming van cultureel erfgoed, waarbij wij zoeken naar nieuwe economische dragers voor dit erfgoed Samen met andere partijen matchen van de gedecentraliseerde rijksmiddelen voor de restauratie van rijksmonumenten Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Stimuleren van de culturele identiteit door Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: creatief talent een kansrijke en inspirerende Ondersteunen van de culturele basisinfrastructuur omgeving te bieden voor cultureel ondernemerschap Uitvoeren programma Cultuur en Ruimte Faciliteren van talentontwikkeling in Oost Nederland (deels regulier, deels KVOinvestering). 176 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

177 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

178 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Bevorderen van zelfredzaamheid, innovatieve vermogens, het ondernemerschap en de maatschappelijke inzet van de Overijsselse culturele instellingen (deels regulier, deels KVO-investering) Versterken van de culturele basisinfrastructuur, zoals benoemd in het Hoofdlijnenakkoord (deels regulier, deels KVO-investering). Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel Stimuleren van cultuureducatie en cultuurparticipatie. Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Voorbereiding nieuw beleid Stimuleren van cultuureducatie Stimuleren van cultuurparticipatie Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: Subtotaal Beleidsdoel 6.3 Totaal Culturele infrastructuur en monumentzorg Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

179 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

180 Financiële toelichting kerntaak 6 Beleidsdoel 6.1: Binnen beleidsdoel 6.1 is een bedrag van 15,4 miljoen begroot aan lasten voor reguliere prestaties. Dit bedrag wordt besteed aan de volgende prestaties: Prestatie : Opzetten van een kenniscentrum van één kenniscentrum voor het behouden en moderniseren van de kennis over en het gebruik van streektaal en streekcultuur 0,2 miljoen Prestatie : Uitvoeren wettelijke en op bestuurlijke niveau afgesprokentaken op het brede gebied van cultureel erfgoed 1,1 miljoen Prestatie : In standhouden van een netwerk van en het bieden van ondersteuning aan de Overijsselse bibliotheken 3,3 miljoen Prestatie : Invullen wettelijke taak zorgplicht voor tenminste één regionale omroep in de provincie Overijssel 10,8 miljoen 180 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

181 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

182 2.7 Kwaliteit Openbaar Bestuur Het uitgangspunt is om in samenwerking slagkracht te ontwikkelen en te komen tot een compacte, efficiënte en effectieve (dienstverlenende) overheid, met een heldere eigen verantwoordelijkheid voor iedere overheidslaag (je gaat erover of niet). Wat willen we bereiken? Onze ambitie is een provincie te zijn die het vertrouwen van de burger geniet, omdat zij publieke zaken die tot haar kerntaken behoren op de juiste manier oppakt. Om dit goed te kunnen doen, is ook onze verhouding tot de mede-overheden van essentieel belang. De relatie overheid samenleving is door de maatschappelijke dynamiek continu in beweging. We moeten daarop anticiperen, om er op de juiste manier, passend bij het huidige tijdsgewricht, mee om te gaan. Niet alleen vanwege de noodzakelijke bezuinigingen, maar veel meer omdat dit past in de hedendaagse verhoudingen die vragen om een ander handelen van de overheid. Het is onze ambitie hier als provincie Overijssel een voorloper in te zijn. Wat gaan we daarvoor doen? Overijssels Bestuur 20XX Om stil te staan bij de vraag wat de huidige ontwikkelingen betekenen voor de positie van de overheid in de samenleving en welk ander handelen dit van de overheid vraagt, hebben wij het programma Overijssels Bestuur 20XX geïnitieerd. In het kader van dit programma starten wij een discussie over de toekomstige rolverdeling tussen overheden en samenleving met burgers, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Versterking van de samenwerking Maatschappelijke opgaven realiseren kunnen we als provincie alleen samen met onze partners. Het uitgangspunt is om in samenwerking slagkracht te ontwikkelen en te komen tot een compacte, efficiënte en effectieve (dienstverlenende) overheid, met een heldere eigen verantwoordelijkheid voor iedere overheidslaag ( je gaat erover of niet ). Dit vormt ook de basis voor onze samenwerking met het Rijk, met de gemeenten in Overijssel, met de waterschappen en de manier waarop we ons op Brussel oriënteren. Het Interbestuurlijk Toezicht is hier een goed voorbeeld van: op basis van transparantie, begrip en vertrouwen en een heldere verantwoordelijkheid voor iedere overheid wordt samengewerkt aan vernieuwde bestuurlijke verhoudingen met onder andere als doel een verbetering van de kwaliteit en een vermindering van de intensiteit van het interbestuurlijk toezicht. Goede bestuurlijke verhoudingen zijn voorwaarden voor een goede samenwerkingsrelatie op de inhoud. Om die reden, en ten behoeve van de kwaliteit van het openbaar bestuur als geheel in Overijssel, investeren we in structureel contact met onze buurprovincies (met name Gelderland) en de relevante overheden in Duitsland, en bevorderen we de samenwerking tussen bijvoorbeeld gemeenten en waterschappen. We benutten hierbij de samenwerkingsbevorderende rol van de Commissaris van de Koningin. Adequate beleidsinformatie voor beleidskeuzes en verantwoording Voor een kwalitatief goed bestuur is het van groot belang te beschikken over adequate beleidsinformatie op basis waarvan beleidskeuzes kunnen worden gemaakt en verantwoording kan worden afgelegd. Deze beleidsinformatie willen wij steeds meer in samenwerking met Overijsselse mede-overheden ontwikkelen. Trendbureau Overijssel helpt om te komen tot toekomstbestendige beleidskeuzes. 182 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

183 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Communicatie met de Overijsselse samenleving Het is het resultaat dat telt in de ogen van de burger. In onze communicatie met de Overijsselse samenleving laten we daarom vooral door resultaten zien wat we doen. Informeren en verantwoorden zijn hierbij kernelementen. We streven naar meer en betere burgerbetrokkenheid bij in het bijzonder de 68 opgaven van de provincie die onderdeel zijn van het Investeringsprogramma. Per project uit het investeringsprogramma wordt gekeken naar de specifieke bandbreedte in participatiemogelijkheden. Bij nieuwe projecten wordt vooraf bekeken of en hoe participatiestrategieën moeten worden ingebouwd. Als provincie hebben wij ook een faciliterende rol: aanhaken bij maatschappelijke initiatieven die de Overijsselse samenleving ten goede komen. Wij bieden hiervoor een platform bestaande uit online en offline instrumenten (Jij & Overijssel), waarvan het bereik zich steeds verder uitbreidt. Daarmee geven wij zowel in ons handelen als in onze communicatie invulling aan de term van buiten naar binnen. Belangrijke (bestuurlijke) prestaties / mijlpalen in 2013 In 2013 zijn er met betrekking tot kerntaak 7 de volgende belangrijke bestuurlijke mijlpalen te benoemen: het informeren van Provinciale Staten over onder andere de stand van zaken van Overijssels Bestuur 20XX (Koersdocument), over de stand van zaken rondom de uitvoering van de Samenwerkingsagenda met Gelderland (Statenbrief) en de voortgang van de participatiemogelijkheden binnen de 68 investeringsprojecten (Statenbrief). Aandeel Kwaliteit Openbaar Bestuur in totale kerntakenbegroting Kwaliteit Openbaar Bestuur - 1% Overige kerntaken - 99% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

184 Kerntaak 7: Kwaliteit openbaar bestuur Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 7. Met een compact, daadkrachtig en op samenwerking gericht openbaar bestuur behalen wij met oog voor maatschappelijke initiatieven resultaten in het belang van de burger in Overijssel. 7.1 Het verhogen van de kwaliteit van het openbaar bestuur door effectieve en efficiënte samenwerking met bestuurlijke partners, heldere verhoudingen tussen de overheden en verminderen bestuurlijke drukte. 7.2 Bij de uitwerking van provinciale ambities de Overijsselaars maximaal invloed geven aan de voorkant van activiteiten door middel van actieve dialoog. 7.3 Beleidskeuzes worden gebaseerd op de juiste informatie met betrekking tot heden, verleden en toekomst en op passende wijze gecommuniceerd. 184 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

185 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Overijssels Bestuur 20XX Samenwerking andere overheden. Reguliere prestaties: Vanuit bestuursfilosofie werken aan bestuurlijke samenwerking Uitoefenen van interbestuurlijk toezicht op gemeenten en waterschappen Uitoefenen van financieel en archieftoezicht op gemeenten en waterschappen Uitvoeren rijkstaken door de Commissaris van de Koningin Uitwerken gevolgen van de mogelijke afschaffing Wgr Uitvoeren en versterken van de Oost-Nederlandse lobby Deelname in bestuurlijke gremia op Europees niveau met het oog op beleidsbeïnvloeding. Optimaal benutten van financiële mogelijkheden Europa Benutten van samenwerking met Duitse partners Start en aansturing van de twee regionale uitvoeringsdiensten voor vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht namens gemeenten en provincie Verkennen, benutten en uitbouwen van de samenwerking met andere overheden en / of semipublieke en private partners. Tevens herijken van bestaande samenwerkingsvormen Samenwerken met waterschappen en het versterken van de ruimtelijke ordeningsperspectief en uitvoeringskracht op het terrein van waterbeheer Het uitvoeren van Bestuurlijke afspraken en deelakkoorden Rijk-IPO-VNG-Unie van waterschappen. Investeringsprestatie: Benutten en vergroten van burgerbetrokkenheid Regie op productie van digitale en schriftelijke communicatiemiddelen. Reguliere prestaties: Voeren van een actieve dialoog met Overijsselse burgers, externe partners en mede-overheden. Investeringsprestaties: Ontwikkelen en uitdragen kennis Trendbureau Overijssel. Reguliere prestaties: Uitvoeren en versterken van beleidscontrol Actief stimuleren van het gebruik en de samenwerking m.b.t. beleidsinformatie door en met mede-overheden in Overijssel Zorgen voor actieve en transparante communicatie van provinciaal beleid gericht op de diverse doelgroepen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

186 Maatschappelijke ambitie Met een compact, daadkrachtig en op samenwerking gericht openbaar bestuur behalen wij, met oog voor maatschappelijke initiatieven, resultaten in het belang van de burger in Overijssel. Wij zijn een betrouwbare, effectieve en efficiënte overheidslaag. Om onze maatschappelijke opgaven te realiseren, werken wij samen en zoeken wij de verbinding met onze medeoverheden, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en burgers. Met als indicator het vertrouwen van de burger in de gezamenlijke Overijsselse overheden en in de provincie in het bijzonder scherpen we ons beleid daar waar nodig aan. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Percentage inwoners dat vertrouwen heeft in de overheden in Overijssel (%) 7.0.b Percentage inwoners dat vertrouwen heeft in de provincie Overijssel (%) Burgerpanel 68 Burgerpanel a) Landelijke, provinciale en gemeentelijke politiek. b) Provinciale politiek. Beleidsdoel 7.1 Het verhogen van de kwaliteit van het openbaar bestuur door effectieve en efficiënte samenwerking met bestuurlijke partners, heldere verhoudingen tussen de overheden en verminderen van bestuurlijke drukte. In samenwerking met onze partners werken wij, op basis van heldere afspraken ten aanzien van verantwoordelijkheden en taakverdeling, aan het op een efficiënte en effectieve wijze realiseren van onze maatschappelijke opgaven. Een goede samenwerking staat onder andere voorop bij het interbestuurlijke toezicht, bij de belangenbehartiging in Oost-Nederland verband, de samenwerking met Duitsland en het uitvoeren van de Bestuursafspraken Wij vermijden hierbij bestuurlijke drukte. 186 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

187 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Meetbare gegevens bij beleidsdoel 7.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage bestuurders in Overijssel dat bestuurlijke drukte als probleem ervaart (%) 7.1.b Percentage bestuurders in Overijssel dat van mening is dat het IBT het afgelopen jaar een positieve bijdrage heeft geleverd aan de kwaliteit van openbaar bestuur in Overijssel (%) 7.1.c Aantal incidentele projecten waaraan een samenwerkingsverband met derden ten grondslag ligt op het terrein van inkoop, geoinformatie en verkeersveiligheid en die door samenwerking minimaal 20% lagere kosten kennen (aantal) 7.1.d Aantal structurele projecten waaraan een samenwerkingsverband met derden ten grondslag ligt op het terrein van inkoop, geoinformatie en verkeersveiligheid en die door samenwerking minimaal 20% lagere kosten of 20% hogere productopbrengsten kennen (aantal, cumulatief) Provincie Overijssel 17,3 Begroting 2012 afname afname afname afname Begroting meting Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel 0 Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting a) Bestuurders die het als een behoorlijk tot groot probleem ervaren. c) De streefwaarden zijn vanaf 2013 ingevuld omdat het Shared Service Centrum in 2012 vorm krijgt. d) De projecten zijn aangemerkt uit o.a. de Begroting van de Gemeenschappelijke Beheer Organisatie van het IPO. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

188 Investeringsprestaties: Prestatie Overijssels Bestuur 20XX. Projectresultaat Het ontwikkelen van een filosofie over de toekomstige rol van de overheid in de Overijsselse samenleving die de provinciale rol en de rol van de gezamenlijke overheden in beeld brengt. Verkenning door Overijsselse overheden, burgers, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en bedrijfsleven van ontwikkelingen die op de overheid in zijn geheel afkomen en verwachtingen die de samenleving heeft van de Overijsselse overheden. Het programma Overijssels Bestuur 20XX wil een beweging organiseren, dit ten behoeve van het vergroten van de kracht van de samenleving en een duurzame kwaliteit van het openbaar bestuur in en voor de provincie Overijssel. Realisatie Coalitieperiode Uitvoeren van een trendverkenning naar de technologische, demografische en economische ontwikkelingen die naar de toekomst zichtbaar en relevant zijn voor het functioneren van het openbaar bestuur in de provincie Overijssel. Debat voeren over de toekomstige rolverdeling tussen overheid en samenleving in brede zin: niet alleen burgers, maar ook maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en bedrijfsleven. Prestaties 2013 Het debat aan de hand van de vier thema s die op basis van de trendverkenning zijn geformuleerd, is opgestart: Andere overheid, meer burger. De bestuurder en de volksvertegenwoordiger van de toekomst: wie zijn dat? Burgerbetrokkenheid. Coöperaties: nieuwe verbindingen om maatschappelijke opgaven te realiseren? De thema s blijken te hebben postgevat onder de deelnemers. De betrokkenheid bij het project onder gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers is georganiseerd. Het thema burgerbetrokkenheid (zie investeringsprestatie 7.2.1) krijgt bijzondere aandacht onder de noemer Noaberschap 3.0. Als opdrachtgever en belanghebbende worden inspiratiegesprekken met Provinciale Staten gevoerd. Mijlpalen 2013 Koersdocument Overijssels Bestuur 20XX (in vervolg op de kaderstellende notitie daterend van najaar 2012). In het najaar van 2013 zullen de Staten middels dit Koersdocument geïnformeerd worden over de stand van zaken. Tevens zal in dit document de koers voor Overijssels Bestuur 20XX in de resterende bestuursperiode uiteen worden gezet. 188 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

189 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Samenwerking andere overheden Projectresultaat Bijdrage leveren aan proceskosten waar het gaat om samenwerken met andere overheden dan wel initiatieven van mede-overheden voor samenwerking - indien hierdoor de kwaliteit van het openbaar bestuur in Overijssel toeneemt. Dit omvat in ieder geval: Proces van samenwerking met Twente in het kader van gemeenschappelijke dossiers. Proces van samenwerking met Gelderland in het kader van de samenwerkingsagenda. Realisatie Coalitieperiode Ondersteunen van processen van samenwerking waar dat meerwaarde biedt als het gaat om de uitvoering van De kracht van Overijssel of ten behoeve van kwaliteitsverbetering van het openbaar bestuur in Overijssel. Deels gebeurt dit vanuit reguliere prestaties en deels (in ieder geval voor Twente en Gelderland) in het kader van deze investeringsprestatie. Prestaties 2013 Gelderland: relatiebeheer op basis van de inhoudelijke samenwerkingsagenda. Voor de samenwerkingsdossiers worden hierin de volgende drie lijnen onderscheiden: intensivering / continuering van de samenwerking, kennisuitwisseling en de gezamenlijke lobby. Twente: relatiebeheer op basis van gemeenschappelijke dossiers. Mijlpalen 2013 Gelderland: Provinciale Staten worden middels een brief geïnformeerd over de stand van zaken betreffende de uitvoering van de samenwerkingsagenda. Reguliere prestaties Prestatie Vanuit bestuursfilosofie werken aan bestuurlijke samenwerking Onze besturingsfilosofie is gebaseerd op het opgavengericht werken. Het gaat daarbij om de balans tussen samenwerking met maatschappelijke partners enerzijds en het handhaven van het politieke primaat anderzijds. Bij het thema bestuurlijke samenwerking werkt dit o.a. door in het vernieuwde interbestuurlijke toezicht, dat gebaseerd is op vertrouwen en voorkantsturing. Prestatie Uitoefenen van interbestuurlijk toezicht op gemeenten en waterschappen Op basis van de met de Overijsselse gemeenten en (eventueel waterschappen) overeengekomen vernieuwde interbestuurlijke verhoudingen, richten wij het interbestuurlijk toezicht sober in met vertrouwen als uitgangspunt. Wij hanteren de nieuwe algemene en aanvullende beleidskaders en sturen aan de voorkant. De generieke instrumenten van de Wet Revitalisering Generiek Toezicht ( ) benutten wij waar nodig. Prestatie Uitoefenen van financieel en archieftoezicht op gemeenten en waterschappen Wij toetsen de begrotingen en de meerjarenramingen van gemeenten en waterschappen op structureel evenwicht. Op basis van deze toetsing bepalen wij de toezichtvorm uiterlijk voor aanvang van het jaar waarvoor de begroting geldt. Op archiefgebied komt een gemeenschappelijke e-depotvoorziening voor de overheden in Overijssel tot stand, in samenwerking met het Historisch Centrum Overijssel. Het e-depot is de plek voor permanente bewaring van digitale archiefbescheiden. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

190 Prestatie Uitvoeren rijkstaken door de Commissaris van de Koningin In samenwerking met de andere Commissarissen van de Koningin en de minister wordt een visie ontwikkelt op de rol van de commissaris in het huidige tijdgewricht ( verlengde bestuurlijke arm van het Rijk). De commissaris geeft adequaat invulling aan haar recent in de wet verankerde rol bij het oplossen van bestuurlijke conflicten in de provincie. Andere Rijkstaken van de commissaris zijn onder andere burgemeestersaangelegenheden, grensoverschrijdende samenwerking, ambtsbezoeken, ombudszaken, openbare orde en veiligheid en het gastvrouwschap tijdens bezoeken van leden van het Koninklijk Huis. Prestatie Uitwerken gevolgen van de mogelijke afschaffing Wgr+ Wij werken in goed overleg met Regio Twente de gevolgen uit van de mogelijke afschaffing van de Wgr+. Een zorgvuldige overdracht van taken is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Prestatie Uitvoeren en versterken van de Oost-Nederlandse lobby Overijssel en Gelderland werken samen in hun belangenbehartiging in Den Haag (Plein 20) en Brussel (Huis van de Nederlandse provincies). De lobbydoelen dragen bij aan de realisatie van de provinciale opgaven. Enkele prioritaire dossiers zijn: natuur, regionale economie en bereikbaarheid. Prestatie Deelname in bestuurlijke gremia op Europees niveau met het oog op beleidsbeïnvloeding; optimaal benutten van financiële mogelijkheden Europa Een actieve opstelling in Brussel en kennisontwikkeling over Europese financieringsbronnen en mogelijkheden tot beleidsbeïnvloeding binnen de organisatie maken dat internationalisering meer rechtstreeks bijdraagt aan realisatie van de provinciale beleidsdoelen. Inhoudelijke sturing geven de Internationale Agenda en de EU 2020-strategie van de Europese Commissie. Naast de bekende Europese programma s zal er een intensivering plaatsvinden om thematische fondsen uit Europa te verwerven voor de realisatie van provinciale doelen. Prestatie Benutten van samenwerking met Duitse partners Relatiebeheer met de relevante Duitse overheidsniveaus vindt plaats vanuit het oogpunt van goede bestuurlijke verhoudingen en ten gunste van realisatie van de provinciale beleidsdoelen. Sturing geven enerzijds de Internationale Agenda , anderzijds externe ontwikkelingen in Duitsland (Brussel en Den Haag). Beleidsterreinen waarop wij samenwerken zijn onder meer ruimtelijke ordening, waterbeheer, milieu en veiligheid. Prestatie Start en aansturing van de twee regionale uitvoeringsdiensten voor vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht namens gemeenten en provincie Via de twee regionale uitvoeringsdiensten (Twente en IJsselland) wordt een groot deel van de provinciale uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving voor het omgevingsrecht georganiseerd. Met de waterschappen wordt nauw samengewerkt. Wij monitoren de werking, inhoudelijk en financieel, van de Overijsselse RUD s nauwkeurig, om zo nodig te kunnen bijsturen in de opdrachten vanuit de beleidskaders. Prestatie Verkennen, benutten en uitbouwen van de samenwerking met andere overheden en/of semipublieke en private partners; tevens herijken van bestaande samenwerkingsvormen De succesvolle IMG-methode (gesprekken met de voltallige colleges) zetten wij voort. De frequentie van de overleggen is met het oog op de bestuurlijke drukte afhankelijk van de specifieke opgaven. Tevens volgen wij op basis de ontwikkelde visie ten aanzien van intergemeentelijke samenwerking actief de samenwerkingsinitiatieven op gemeentelijk niveau. Verder onderzoeken wij op welke wijze wij kunnen komen tot een effectievere aansturing van de bestaande deelnemingen (zie ook paragraaf verbonden partijen). 190 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

191 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Samenwerken met waterschappen en het versterken van de ruimtelijke ordeningsperspectief en uitvoeringskracht op het terrein van waterbeheer Wij werken samen met waterschappen en aangrenzende provincies aan de versterking van de uitvoering van het waterbeheer in het provinciale omgevingsbeleid. Binnen dat kader vindt de voorbereiding van de fusie van waterschappen Velt & Vecht en Regge & Dinkel plaats. Mijlpalen 2013 Provinciale Staten besluiten op basis van Statenvoorstel over voorgenomen fusie van waterschappen Velt & Vecht en Regge & Dinkel. Prestatie Het uitvoeren van Bestuurlijke afspraken en deelakkoorden Rijk-IPO-VNG-Unie van Waterschappen De uitvoering van de bestuurlijke afspraken met het Rijk en afspraken uit deelakkoorden Rijk-IPO- VNG-Unie van Waterschappen zetten wij in gezamenlijkheid voort, met name op het terrein van de decentralisatieopgaven. Beleidsdoel 7.2 Bij de uitwerking van provinciale ambities de Overijsselaars maximaal invloed geven aan de voorkant van activiteiten door middel van actieve dialoog. Met het oog op het realiseren van onze maatschappelijke opgaven doen wij nadrukkelijk en op een passende wijze een beroep op de samenleving. Dit geldt zowel voor onze eigen projecten als voor maatschappelijke initiatieven uit de samenleving. Dit laatste doen wij steeds meer vanuit onze rol van facilitator. Wij bieden hiervoor een platform van zowel online als offline instrumenten (Jij & Overijssel) om de actieve dialoog met de Overijsselse samenleving aan te gaan. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

192 Meetbare gegevens bij beleidsdoel 7.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Het percentage projecten Kracht van Overijssel waarbij burgerbetrokkenheid op een hoger niveau dan trede twee niveau dan trede 1 (toeschouwer) op de participatieladder wordt ingezet (%) 7.2.b Percentage inwoners dat vindt dat er voldoende mogelijkheden zijn voor burgerparticipatie vanuit Rijk, Provincies en Gemeenten (%) 7.2.c Het aantal bezoekers van de website (aantal) 7.2.d Percentage inwoners dat zich betrokken voelt bij de provincie Overijssel (%) 7.2.e Aantal Overijsselaars dat via gastcolleges en Statenspelen actief de dialoog aangaat met de provincie (aantal) 7.2.f Percentage van de Overijsselaars waarmee actief de dialoog is aangegaan en dat daarna twee taken van de provincie kan noemen (%) 7.2.g Percentage van de jongeren in de leeftijd van 15 tot 24 jaar waarmee actief de dialoog is aangegaan en dat daarna weet dat je voor Provinciale Staten kunt stemmen (%) 7.2.h Percentage van de jongeren in de leeftijd van 15 tot 24 jaar waarmee actief de dialoog is aangegaan en dat daarna van plan is om te gaan stemmen voor Provinciale Staten als dat mag (%) Provincie Overijssel 40 Begroting 2012 Begroting Burgerpanel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Burgerpanel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting a) De participatieladder geeft de mate van participatie weer van burgers (inclusief partners) binnen een project. De ladder bestaat uit 7 treden waarbij een hogere trede overeenkomt met een grotere participatierol van de Overijsselaar binnen een project. De rol kan oplopen van: geen rol (trede 0), ontvanger van informatie / toeschouwer (trede 1), adviseur eindspraak (trede 2), adviseur beginspraak (trede 3), meebeslisser (trede 4), samenwerkingspartner (trede 5), initiatiefnemer (trede 6). c) Het cijfer over 2012 betreft de periode 1 januari t/m 16 mei d) Het bestuur van de provincie Overijssel. e) De aantallen t/m 2012 zijn gebaseerd op bereikte jongeren gedurende een schooljaar. Het resultaat over 2011 representeert het schooljaar 2010 / Gegevens 2012 betreffen de periode september 2011 t/m april Het beleid t/m 2012 was uitsluitend gericht op jongeren (leeftijdscategorie 15 t/m 24 jaar), vanaf 2013 is de doelgroep verbreed (ook ouder dan 24 jaar). De streefwaarden uit de Begroting 2012 zijn in de Begroting 2013 naar beneden bijgesteld en in lijn gebracht met de beschikbare middelen. f) De jongeren die vallen onder indicator 7.2.e vallen ook onder de meting van deze indicator. Het resultaat over 2011 representeert het schooljaar 2010 / Gegevens 2012 betreffen de periode september 2011 t/m april Het beleid t/m 2012 was uitsluitend gericht op jongeren (leeftijdscategorie 15 t/m 24 jaar), vanaf 2013 is de doelgroep verbreed (ook ouder dan 24 jaar). g) De jongeren die vallen onder indicator 7.2.e vallen ook onder de meting van deze indicator. Het resultaat over 2011 representeert het schooljaar 2010 / Gegevens 2012 betreffen de periode september 2011 t/m april h) De jongeren die vallen onder indicator 7.2.e vallen ook onder de meting van deze indicator. Het resultaat over 2011 representeert het schooljaar 2010 / Gegevens 2012 betreffen de periode september 2011 t/m april Vervallen indicator: Aantal jongeren in de leeftijd van 15 tot 24 jaar die via gastcolleges en Statenspelen actief de dialoog aangaan met de provincie (aantal) is komen te vervallen i.v.m.het verbreden van de doelgroep. 192 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

193 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Benutten en vergroten van burgerbetrokkenheid Projectresultaat Inwoners voelen zich via nieuwe media betrokken bij beleidsontwikkeling. De actieve inbreng van de samenleving wordt gestimuleerd en de inwoners en partners van de provincie zijn goed geïnformeerd. Specifiek de jongeren in Overijssel kennen het belang van democratie en weten hoe ze daar zelf een bijdrage aan kunnen leveren. Realisatie Coalitieperiode Overijsselaars voelen zich betrokken en gehoord bij beleidsontwikkeling en bij projecten / programma s die zich afspelen in de directe leefomgeving. Prestaties 2013 Inzetten van webcasts, social media, webcare en andere interactieve nieuwe media om Overijsselaars vanaf de beginfase te betrekken bij beleidsontwikkeling, projecten en programma s. Bij projecten / programma s wordt vooraf bepaald of, en in welke vorm, participatie van toepassing is. Verder ontwikkelen van als instrument voor dialoog en burgerbetrokkenheid. Uitbreiding van de doelgroep (nu scholen voor voortgezet en instelling voor hoger onderwijs) aan Jong Overijssel doet mee. Begin verschuiving Jong Overijssel Doet Mee! naar Overijssel Doet Mee. Uitbreiden samenwerking ProDemos, het Huis voor Democratie en Rechtsstaat te Den Haag, om een grotere groep Overijsselaars kennis te laten maken met de werking en het belang van de democratie. Mijlpalen 2013 Via een Statenbrief worden Provinciale Staten geïnformeerd over de voortgang van de participatiemogelijkheden binnen de 68 investeringsprojecten. Prestatie Regie op productie van digitale en schriftelijke communicatiemiddelen Projectresultaat Betreft extra middelen ten behoeve van het realiseren van reguliere activiteiten. Hierdoor is het mogelijk het magazine Jij&Overijssel te blijven inzetten om de betrokkenheid van de Overijsselaars bij provinciaal beleid te versterken. Realisatie Coalitieperiode De website staat centraal in alle communicatie met partners, professionals en burgers over beleid en dienstverlening. Omdat veel Overijsselaars zich informeren via schriftelijke media worden schriftelijke media, zoals nieuwsbrieven, de informatiepagina Jij&Overijssel in de huis-aan-huisbladen en het magazine Jij&Overijssel, naast de website gebruikt om Overijsselaars te informeren over provinciaal beleid en projecten / programma s. Prestaties 2013 We leveren de communicatiestrategie, duidelijke planvorming en houden de regie en eindverantwoordelijkheid op alle producties. Enkele voorbeelden hiervan zijn: verspreiding huis-aan-huispagina (10x per jaar) en het magazine Jij&Overijssel (3x per jaar), vergroten toegankelijkheid van de websites, in het bijzonder voor visueel en auditief gehandicapten. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere p&c-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

194 Reguliere prestaties: Prestatie Voeren van een actieve dialoog met Overijsselse burgers, externe partners en mede-overheden Zowel via directe contacten (o.a. informatiebijeenkomsten en werksessies) als digitale dienstverlening informeren en betrekken wij Overijsselaars bij provinciaal beleid en projecten / programma s. Het Overijsselse burgerpanel en de burgerschapsstijlen van Motivaction vormen een belangrijke basis om per project / programma de geschikte vormen van burgerbetrokkenheid te bepalen. Beleidsdoel 7.3 Beleidskeuzes worden gebaseerd op de juiste informatie met betrekkking tot heden, verleden en toekomst en op passende wijze gecommuniceerd. Actuele en juiste informatie over maatschappelijk relevante onderwerpen is nodig om tot goede, bestuurlijke agendering en keuzes te komen. Wij zetten bij het ontwikkelen van beleidsinformatie in op samenwerking met mede-overheden om zodoende effectiever en efficiënter te werken. Daarnaast is het belangrijk om toekomstbeelden te delen en te gebruiken om beleidskeuzes zo toekomstbestendig mogelijk te maken. Het internet wordt benut om over de beleidskeuzes op een heldere en transparante wijze te communiceren. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 7.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage waarin Statenvoorstellen onderbouwd zijn met cijfers, onderzoeksresultaten,kaarten of trendanalyses (%) 7.3.b Aantal unieke bezoekers van het onderdeel Cijfers en Kaarten van de provinciale website (aantal) 7.3.c Aantal presentaties en workshops verzorgd door het Trendbureau over de toekomst (aantal) 7.3.d Aantal unieke bezoekers van (aantal) Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting Google Analytics Begroting 2012 Begroting Trendbureau Begroting Begroting Google Analytics Begroting Begroting a) Het gaat hierbij uitsluitend om de Statenvoorstellen waar een onderbouwing mag worden verwacht. Het cijfer over 2012 betreft de periode tot 1 juli b) Onderdeel Cijfers en Kaarten bevat onder meer verwijzingen naar de Atlas van Overijssel, Databank Overijssel en Staat van Overijssel. De meting is gestart met ingang van juli Het gaat om het aantal unieke paginaweergaves d.w.z. het aantal bezoeken waarbij de pagina s tenminste 1 keer zijn weergegeven. Het cijfer over 2012 betreft de periode tot 1 mei c) Het cijfer over 2012 betreft de periode tot 1 mei d) Het cijfer over 2012 betreft de periode tot 1 mei Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

195 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Ontwikkelen en uitdragen kennis Trendbureau Overijssel Projectresultaat Betere kwaliteit van besluiten door het openbaar bestuur in Overijssel doordat het openbaar bestuur zich meer bewust is van toekomstige ontwikkelingen (kansen en bedreigingen) die zich zullen voordoen in Overijssel dan wel effect zullen hebben op Overijssel. Realisatie Coalitieperiode Toekomstverkenningen maken in co-creatie met de diverse Overijsselse overheden en andere van belang zijnde actoren. Bespreking van de verkenningen bij de diverse overheden van Overijssel, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Methodologisch verstevigen van de werkwijze van het Trendbureau. Agenderen van de toekomstverkenningen en mogelijke handelingsperspectieven van de diverse overheden in Overijssel. Verspreiden van de resultaten van het Trendbureau door middel van publicaties in de media. Prestaties 2013 Ontwikkeling van ten minste drie toekomstverkenningen op basis van besluitvorming door programmaraad van het Trendbureau. Het bedrijfsleven neemt deel aan en maakt gebruik van toekomstverkenningen. De uitkomsten van de trendverkenningen worden gepubliceerd. Trendverkenningen zijn input voor agendavorming van overheden en bedrijven in Overijssel. Mijlpalen 2013 Trendbureau Overijssel wordt aangestuurd door een onafhankelijke Programmaraad. De resultaten van de toekomstverkenningen worden gedeeld met de Staten. Reguliere prestaties Prestatie Uitvoeren en versterken van beleidscontrol Vormgeven aan en integreren van beleidscontrol in de hele organisatie ten behoeve van het vergroten van de doeltreffendheid van beleid. Beleidscontrol richt zich zowel op het periodiek doorlichten van beleid als op het bewerkstelligen van een continu leerproces ten aanzien van de beleidscyclus. Basis vormt de juiste inzet van ambities, doelstellingen, prestaties en indicatoren en de monitoring ervan. Prestatie Actief stimuleren van het gebruik en de samenwerking m.b.t. beleidsinformatie door en met mede-overheden in Overijssel Wij verstrekken actuele en hoogwaardige informatie op een innovatieve wijze. Een goed voorbeeld hiervan is de Staat van Overijssel. Ten behoeve van een efficiënte en effectieve gezamenlijke beleidsinformatiehuishouding in Overijssel, stimuleren wij het gebruik en de samenwerking inzake de totstandkoming van deze informatie en tools door en met Overijsselse mede-overheden. Prestatie Zorgen voor actieve en transparante communicatie van provinciaal beleid gericht op de diverse doelgroepen Op een passende, actieve en transparante wijze werken wij aan onze wettelijke taak om verantwoording af te leggen aan onze inwoners. Dit voeren wij uit op basis van een communicatiebeleidsplan en de uitwerkingen daarvan in project- / programmaplannen en relevante besluiten. De feiten en prestaties van de provincie worden regelmatig in nieuwsberichten en Overijsselse feiten gecommuniceerd. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

196 Financiële tabel bij kerntaak 7 7. Kwaliteit Openbaar Bestuur ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Het verhogen van de kwaliteit van openbaar bestuur door effectieve en efficiënte samenwerking met bestuurlijke partners, heldere verhoudingen tussen de overheden en verminderen van bestuurlijke drukte 7.2 Bij de uitwerking van provinciale ambities de Overijsselaars maximaal invloed geven aan de voorkant van activiteiten door middel van actieve dialoog 7.3 Beleidskeuzes worden gebaseerd op de juiste informatie met betrekking tot heden, verleden en toekomst en op passende wijze gecommuniceerd Totaal Kwaliteit Openbaar Bestuur Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

197 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011,2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking 2011,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking 2011,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers Voorziening afwikkeling verkoop Essent ESCROW Voorziening afwikkeling verkoop Essent ASA indemnity 47 Totaal voorzieningen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Kwaliteit Openbaar Bestuur Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

198 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Het verhogen van de kwaliteit van openbaar bestuur door effectieve en efficiënte samenwerking met bestuurlijke partners, heldere verhoudingen tussen de overheden en verminderen van bestuurlijke drukte Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Overijssels Bestuur 20XX Overijssels Bestuur 20XX Samenwerking met andere overheden Samenwerking met provincie Gelderland -50 en Regio Twente. Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -150 Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Bij de uitwerking van provinciale ambities de Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Overijsselaars maximaal invloed geven aan Burgerbetrokkenheid Benutten en vergroten burgerbetrokkenheid -250 de voorkant van activiteiten door middel van actieve dialoog Produceren van digitale en schriftelijke communicatiemiddelen Regie op productie van digitale en schriftelijke communicatiemiddelen -500 Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -750 Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Beleidskeuzes worden gebaseerd op de juiste Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: informatie met betrekking tot heden, verleden Voortzetten Trendbureau Overijssel Ontwikkelen en uitdragen kennis -300 en toekomst en op passende wijze gecommuniceerd Trendbureau Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel -300 Reguliere prestaties Reguliere prestaties -588 Subtotaal Beleidsdoel Totaal Kwaliteit Openbaar Bestuur Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

199 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

200 Financiele toelichting kerntaak 7 Beleidsdoel 7.1: Binnen beleidsdoel 7.1 is een bedrag van 1,0 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Uitvoeren rijkstaken door de Commissaris van de Koningin. 0,2 miljoen Prestatie Het uitvoeren van Bestuurlijke afspraken en deelakkoorden Rijk-IPO-VNG-Unie van waterschappen. 0,6 miljoen De kosten samenhangend met de bestuursorganen Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten, Commissaris van de Koningin en hun ondersteuning worden met ingang van dit jaar verantwoord onder kerntaak 8, beleidsdoel 8.5 bedrijfsvoering. In de meerjarenraming zijn de lasten in 2015 eenmalig hoger in verband met de verkiezingen voor de nieuwe Staten op 4 maart Conform het besluit van het Presidium zijn de algemene opkomstbevorderende maatregelen vanuit het budget van de griffie overgeheveld naar het budget van de ambtelijke organisatie van GS met betrekking tot communicatie, om zodoende de aansturing hierop te verbeteren. Beleidsdoel 7.2: Binnen beleidsdoel 7.2 is een bedrag van 1,1 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Voeren van een actieve dialoog met Overijsselse burgers, externe partners en mede-overheden. 1,1 miljoen Beleidsdoel 7.3: Binnen beleidsdoel 7.3 is een bedrag van 0,7 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie Actief stimuleren van het gebruik en de samenwerking m.b.t. beleidsinformatie door en met mede-overheden in Overijssel. 0,7 miljoen 200 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

201 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

202 2.8 Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Inleiding: Wat willen we bereiken In deze paragraaf zijn de niet-kerntaken Sociale infrastructuur en jeugdzorg beschreven met een afzonderlijke doelenboom. Daarnaast zijn de bedrijfsvoeringactiviteiten opgenomen in deze paragraaf. Hiervoor is geen doelenboom opgesteld, omdat deze ten dienste van de andere kerntaken zo op indirecte wijze bijdragen aan het realiseren van de geformuleerde doelen. Sociale infrastructuur Wij vinden het belangrijk dat zo veel mogelijk inwoners zo lang mogelijk blijven meedoen in de maatschappij, opdat we een levendige en vitale samenleving behouden. Wij zien voor de verwezenlijking van deze opgave primair een rol voor de gemeenten en niet voor de provincie. Overeenkomstig het Hoofdlijnenakkoord concentreren wij ons op het periodiek signaleren en agenderen van vraagstukken en tekortkomingen; de uitvoering ligt bij anderen. Wij richten ons daarbij op: Sociale kwaliteit: Wij hebben bij provinciale (gebieds)programma s aandacht voor de sociale kwaliteit om sociale effecten in positieve zin te realiseren c.q. om negatieve sociale aspecten te voorkomen of te beperken. Daarmee willen wij de kwaliteit van de samenleving in Overijssel verhogen, waarbij wij het oog hebben op de mate waarin burgers in staat zijn om deel te nemen aan het sociale en economische leven, onder voorwaarden die hun welbevinden en eigen kracht stimuleren. (Financiële) ondersteuning maatschappelijke voorzieningen: 2013 is in de eerste plaats het transitiejaar voor de ondersteuning van maatschappelijke voorzieningen. Vanuit het verwachtingsperspectief dat wij voor belangenorganisaties een overgang naar nieuwe verhoudingen en subsidieregels wenselijk achten, is een zorgvuldige overdracht nodig. Daar hoort bij dat wij bestuurlijke gesprekken met de betrokken organisaties voeren en helder communiceren over de richtlijnen en voorwaarden van (tijdelijke) subsidieregelingen. Voor 2013 is hierbij onze belangrijkste prestatie: Investeringsbesluit Sociaal Flankerend Beleid Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

203 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Jeugdzorg Wij hebben een wettelijke taak in de jeugdzorg. In het laatste regeerakkoord is aangekondigd dat alle vormen van jeugdzorg worden overgeheveld naar afzonderlijke gemeenten. Dit moet leiden tot een aantal verbeteringen in de jeugdzorg. Voor dit proces zijn de gemeenten aan zet. Wij faciliteren hen bij hun voorbereiding op de overdracht, onder meer door hen in staat te stellen experimenten en pilots uit te voeren. Ondanks de val van het kabinet Rutte in het voorjaar van 2012 gaan wij ervan uit dat de overheveling doorgaat. In 2013 valt de jeugdzorg nog onder onze inhoudelijke regie. Wij richten ons op: Het terugdringen van de instroom in de provinciale jeugdzorg, het versnellen van de doorstroming binnen de provinciale jeugdzorg en het wegnemen van de belemmeringen die een snelle uitstroom beletten. Eigen Kracht-conferenties: Wij benadrukken daarbij de eigen verantwoordelijkheid van het gezin bij problemen met kinderen en jongeren. Wij blijven daarom investeren in de Eigen Kracht-conferenties, wat kan de familie of omgeving zelf aan het probleem doen? Met de uitvoering van het 1000-jongerenplan dragen wij bij aan een snellere uitstroom van jongeren. Voor 2013 zijn hierbij onze belangrijkste prestaties en mijlpalen: Organisatie Eigen Kracht-conferentie. Ten minste 175 jongeren in een leerwerkplek in het bedrijfsleven (waarvan 75 WAJONG-jongeren). Aandeel Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige kerntaken in totale kerntakenbegroting Aandeel Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige kerntaken - 31% Overige kerntaken - 69% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

204 Kerntaak 8: Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Maatschappelijke ambitie Beleidsdoel 8. Het behouden en versterken van deelname van burgers in de samenleving, verbonden aan de provinciale kerntaken. 8.1 Signaleren en agenderen van sociale vraagstukken en tekortkomingen. 8.2 Uitvoering geven aan onze wettelijke taak om zorg te dragen voor het voeren van beleid betreffende steunfunctiewerk. 8. Zorgen voor een goed functionerend systeem van jeugdzorg en jeugdbeleid. 8.3 Het terugdringen van de instroom, het versnellen van de doorstroom en het wegnemen van de belemmeringen die de uitstroom beletten in de provinciale jeugdzorg. 8.4 Goede overdracht van jeugdzorg aan (samenwerkende) gemeenten. 204 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

205 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestaties Investeringsprestaties: Instandhouding en versterking basisvoorzieningen (pmjp ) Behoud van sociale cohesie en vitaliteit (pmjp ) Sociaal beleid flankerend aan de provinciale kerntaken inzetten om te komen tot een versnelling, besparing en / of kwalitatief beter resultaat van die kerntaken Ondersteuning aan regionaal opererende organisaties die lokale organisaties ondersteunen op het gebied van mantelzorg / vrijwilligers en mensen met een beperking, jeugd en senioren Ondersteuning aan regionaal opererende organisaties die lokale initiatieven ontplooien op het gebied van leefbaarheid kleine kernen en vitaal platteland Onderzoek naar de mogelijkheden die Olympisch Plan 2028 biedt voor Overijssel Het doorontwikkelen van de maatschappelijke stage in Overijssel. Reguliere prestaties: Implementatie van de aanbevelingen uit het onderzoek lokale behoeften steunfunctiewerk in samenwerking met VNG Overijssel. Investeringsprestaties: Uitvoering Eigen Kracht-conferenties Uitvoering 1000-jongerenplan. Reguliere prestaties: Het maken van prestatieafspraken met Bureau jeugdzorg Overijssel en de zorgaanbieders over de inzet van Eigen Kracht-conferenties Het maken van prestatieafspraken met BJzO over verkorting van de doorlooptijden AMK en indicatiestelling Het jeugdzorgaanbod 2013 bekostigen in de vorm van succesvol afgesloten trajecten (trajectfinanciering) Het maken van financiële en inhoudelijke afspraken met alle betrokken partners om in het kader van een soepel verlopend cliënttraject tijdige uitstroom te regelen. Investeringsprestatie: Bestuurlijk en ambtelijk samen met gemeenten en alle andere relevante partners invulling geven aan het transitie- en transformatietraject Het in iedere gemeente subsidiëren van experimenten en pilots in het kader van de transitie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

206 Wat gaan we daar voor doen? Maatschappelijke ambitie: Het behouden en versterken van deelname van burgers in de samenleving, verbonden aan de provinciale kerntaken. De samenleving wordt levendiger en vitaler naarmate inwoners daarin langer mee kunnen doen. Daarvoor willen wij sociale vraagstukken en tekortkomingen signaleren en agenderen om partners in staat te stellen hierop actie te ondernemen. Wij hebben bij provinciale (gebieds) programma s aandacht voor de sociale kwaliteit om sociale effecten in positieve zin te realiseren c.q. om negatieve sociale aspecten te voorkomen of te beperken. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron a Percentage inwoners dat van mening is actief te participeren in de samenleving (anders dan arbeidsparticipatie) (%) Burgerpanel 53 Beleidsdoel 8.1 Signaleren en agenderen van sociale vraagstukken en tekortkomingen. Via het pmjp-programma ondersteunen wij een netwerk van basisvoorzieningen (Kulturhusen) en scheppen wij via zogenaamde dorpsplannen plus voorwaarden voor vitale en coherente dorpen en wijken. Daarnaast gaan wij door met methodiekontwikkeling en uitbreiding van expertise op Sociale Kwaliteit, flankerend aan de provinciale kerntaken. Voor de belangenorganisaties op het gebied van mantelzorg / vrijwilligers gehandicapten, jeugd en senioren doorlopen wij een transitietraject dat hen in staat stelt lokale initiatieven te ondersteunen die eveneens bijdragen aan de provinciale doelen. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 8.1 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Percentage provinciale programma's uit de investeringsprestaties waar sociaal flankerend beleid is toegepast (%) Provincie overijssel 0-meting Begroting Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

207 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Instandhouding en versterking basisvoorzieningen (pmjp ) Projectresultaat Subsidiebeschikkingen afgegeven voor 85 kulturhusen (was 96 in 2012) in verband met terug gegeven prestaties. Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op het afronden van de prestatieafspraken in het pmjp in 2013 (laatste uitvoeringsjaar pmjp). Prestaties 2013 Monitoring uitvoering eerder afgegeven beschikkingen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Behoud van sociale cohesie en vitaliteit (pmjp ) Projectresultaat Beschikking afgegeven voor 70 dorpsplannen-plus (was in 69 in 2012). Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op het afronden van prestatieafspraken in het pmjp in 2013 (laatste uitvoeringsjaar pmjp). Prestaties 2013 Subsidiebeschikking afgegeven voor realisatie in Monitoring uitvoering eerder afgegeven beschikkingen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Sociaal beleid flankerend aan de provinciale kerntaken inzetten om te komen tot een versnelling, besparing en/of kwalitatief beter resultaat van die kerntaken Projectresultaat Inbedding en uitvoering sociaal flankerende maatregelen in relatie tot de provinciale kerntaken. Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op: Uitvoering en verdere ontwikkeling geven aan sociaal flankerend beleid en dit beleid waar mogelijk verbinden aan sociale instellingen die een bijdrage leveren aan de provinciale kern taken. Afstemming van sociaal flankerend beleid met duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Prestaties 2013 Doorontwikkeling en implementatie van methodiek en voorbeeldcatalogus gericht op wegnemen van ongewenste neveneffecten van provinciaal beleid. Verder afhankelijk van besluitvorming investeringsvoorstel sociale kwaliteit. Mijlpalen Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

208 Prestatie Ondersteuning aan regionaal opererende organisaties die lokale organisaties ondersteunen op het gebied van mantelzorg / vrijwilligers en mensen met een beperking, jeugd en senioren Projectresultaat Ondersteunen van de belangenorganisaties in hun proces om hun focus te richten op de voorwaarden die de provincie stelt. Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op het opstellen van een transitieplan en traject voor belangenorganisaties en de uitvoering daarvan. Prestaties 2013 Uitvoering subsidieregeling gericht op bijdragen van belangenorganisaties aan de provinciale doelen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Ondersteuning aan regionaal opererende organisaties die lokale initiatieven ontplooien op het gebied van leefbaarheid kleine kernen en vitaal platteland Projectresultaat Ondersteunen van de belangenorganisaties in hun proces om hun focus te richten op de voorwaarden die de provincie stelt. Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op: Transitieplan en traject voor belangenorganisaties en uitvoering daarvan. Prestaties 2013 Uitvoering subsidieregeling gericht op bijdragen van belangenorganisaties aan de provinciale doelen. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Prestatie Onderzoek naar de mogelijkheden die het Olympisch Plan 2028 biedt voor Overijssel Projectresultaat Een onderzoeksrapport met aanbevelingen in relatie tot het positioneren van Overijssel binnen het Olympisch Plan Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Onderzoek naar mogelijkheden voor Overijssel binnen het Olympisch Plan 2028 in afstemming met Gelderland en Sportservice Overijssel. Prestaties 2013 Afhankelijk van besluitvorming in het najaar 2012 Mijlpalen 2013 Afhankelijk van besluitvorming in het najaar Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

209 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie Het doorontwikkelen van de maatschappelijke stage in Overijssel Projectresultaat Het begeleiden en ondersteunen van scholen en vrijwilligersorganisaties bij het realiseren van maatschappelijke stages bij mbo en hbo. Realisatie Coalitieperiode Wij richten ons op het verspreiden en verzamelen van de huidige kennis en methodiekontwikkeling voor een goede uitvoering van de maatschappelijke stages in het onderwijs en bij vrijwilligers organisaties. Prestaties 2013 Maatschappelijke stage geïmplementeerd binnen sociale kwaliteit. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage via reguliere P&C-cyclus. Beleidsdoel 8.2 Uitvoering geven aan onze wettelijke taak om zorg te dragen voor het voeren van beleid betreffende steunfunctiewerk. De aanbevelingen uit het onderzoek naar behoefte aan steuntaken WMO zullen in 2013 worden gebruikt om in samenwerking met de Overijsselse gemeenten een uitvoeringsplan steunfunctietaken Wmo op te stellen. Vooruitlopend hierop wordt het budget voor steunfunctietaken Wmo 2013 voor 75% beschikbaar gesteld voor uitvoering van steunfunctietaken WMO. De overige 25% van het budget zal ingezet worden voor projecten in het kader van de WMO. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 8.2 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Waardering van afnemers van steunfunctietaken voor de geleverde prestatie door de steunfunctieorganisatie (gemiddeld rapportcijfer) KTV van steunfunctieorganisaties a) 7,3 - Begroting Begroting a) Klanttevredenheidsonderzoeken (KTV) over 2010 betreffen Sportservice (rapporcijfer 7,7) en Arcon (rapportcijfer 6,9). Reguliere prestaties: Prestatie 8.2.1: Implementatie van de aanbevelingen uit het onderzoek lokale behoeften steunfunctiewerk in samenwerking met VNG Overijssel In 2013 is het uitvoeringsplan gereed. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

210 Maatschappelijke ambitie: Jeugdzorg Zorgen voor een goed functionerend systeem van jeugdzorg en jeugdbeleid. Meetbare gegevens bij maatschappelijke ambitie Gerealiseerd Kengetal Bron b Gemiddelde doorlooptijd indicatietraject Bureau Jeugdzorg (dagen) Bureau Jeugdzorg Beleidsdoel 8.3 Het terugdringen van de instroom, het versnellen van de doorstroom en het wegnemen van de belemmeringen die de uitstroom beletten in de provinciale jeugdzorg. Om aan de voorkant invloed uit te oefenen op de instroom van jongeren in de jeugdzorg zetten we meer ambulante zorg in zonder dat daarvoor indicatiestelling nodig is. Wij subsidiëren Bureau Jeugdzorg Overijssel (BJzO) en de Overijsselse aanbieders van jeugd- en opvoedhulp voor hun werkzaamheden met aandacht voor de inzet van Eigen Kracht -conferenties, de duur van dat indicatieproces en procedures op het gebied van kindermishandeling. Met betrokken intersectorale partners maken wij afspraken over soepele en tijdige uitstroomtrajecten. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 8.3 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Het aantal unieke cliënten dat geïndiceerde jeugdzorg ontvangt (aantal) 8.3.b Gemiddelde doorlooptijd AMK (dagen) b) 8.3.c Aantal jongeren dat uitstroomt door gebruikmaking van het provinciale 1000-jongerenplan (aantal) Bureau Jeugdzorg, Provincie Overijssel Begroting 2012 Begroting Bureau Jeugdzorg Begroting Begroting Provincie Overijssel Begroting Begroting a) Vervallen indicator: Aantal geïndiceerde zorgaanspraken en meldingen kindermishandeling in relatie tot het gewogen aantal jongeren (%). b) AMK is de afkorting voor Advies en Meldpunt Kindermishandeling. 210 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

211 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Investeringsprestaties: Prestatie Uitvoering Eigen Kracht-conferenties Projectresultaat Het vergroten van het eigen probleemoplossend vermogen van kinderen en gezinnen in Overijssel. Realisatie Coalitieperiode Het Eigen Kracht-denken is in Overijssel breed ingevoerd. Prestaties 2013 Organisatie Eigen Kracht-conferentie. Gemeenten in staat gesteld gedachtegoed Eigen Kracht in te bedden in hun preventieve jeugdbeleid. Opdrachtgever voor onderzoeken naar Eigen Kracht-conferentie door externen. Geïntensiveerde inzet op publiekscampagne. Mijlpalen 2013 Organisatie Eigen Kracht-conferentie. Onderzoeksrapportage naar Eigen Kracht-conferentie door externen. Prestatie Uitvoering 1000-jongerenplan Projectresultaat Tot 2014 worden 513 jongeren geplaatst in een leerwerkplek in het bedrijfsleven. Realisatie Coalitieperiode Het 1000-jongerenplan is geslaagd. Prestaties 2013 Subsidieverlening ten behoeve van de plaatsing van ten minste 175 jongeren in een leerwerkplek in het bedrijfsleven, waarvan 75 WAJONG-jongeren. Mijlpalen 2013 Presentatie voortgang uitvoering Jongerenplan. Reguliere prestaties: Prestatie 8.3.3: Het maken van prestatieafspraken met Bureau jeugdzorg Overijssel (BJzO) en de zorgaanbieders over de inzet van Eigen Kracht-conferenties Prestatieafspraken met Bureau Jeugdzorg gemaakt en subsidie beschikt en verleend. Prestatie 8.3.4: Het maken van prestatieafspraken met BJzO over verkorting van de doorlooptijden AMK en indicatiestelling Prestatieafspraken met Bureau Jeugdzorg gemaakt en subsidie beschikt en verleend. Prestatie 8.3.5: Het jeugdzorgaanbod 2013 bekostigen in de vorm van succesvol afgesloten trajecten (trajectfinanciering) Het bedrag van de subsidie 2013 aan de zorgaanbieders is berekend op basis van geraamd aantal succesvol afgesloten cliënttrajecten. Prestaties 8.3.7: Het maken van financiële en inhoudelijke afspraken met alle betrokken partners om in het kader van een soepel verlopend cliënttraject tijdige uitstroom te regelen Afspraken gemaakt met gemeenten over voldoende woonruimte voor jongeren die uitstromen uit jeugdzorg. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

212 Beleidsdoel 8.4 Goede overdracht van jeugdzorg aan (samenwerkende) gemeenten. Onverlet onze wettelijke verantwoordelijkheid voor de huidige jeugdzorgtaken werken wij mee aan een soepele overdracht van deze taken naar de gemeente in (naar verwachting) Wij willen daartoe de gemeenten in Overijssel ondersteunen in hun verantwoordelijkheid om zich voor te bereiden op de uitvoering van hun toekomstige verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg. Meetbare gegevens bij beleidsdoel 8.4 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a Aantal gemeenten dat actief betrokken is bij de transitie en transformatie van de jeugdzorg (aantal) Provincie Overijssel Begroting Begroting Investeringsprestaties: Prestatie 8.4.1: Bestuurlijk en ambtelijk samen met gemeenten en alle andere relevante partners invulling geven aan het transitie- en transformatietraject Projectresultaat De financiële en inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg wordt door provincie Overijssel overgedragen aan de Overijsselse gemeenten. Realisatie Coalitieperiode In het laatste landelijke regeerakkoord is opgenomen dat de effectiviteit van de jeugdzorg moet worden verbeterd door een stelselherziening. Daartoe moeten onder andere de provinciale taken op het gebied van de jeugdzorg worden overgeheveld naar de gemeenten. In het Hoofdlijnenakkoord De Kracht van Overijssel is het voornemen opgenomen de jeugdzorg goed over te dragen aan (samenwerkende) gemeenten. Prestaties keer per jaar bestuurlijk overleg met gemeenten en provincie. Mijlpalen 2013 Statenbrief voortgang transitietraject. 212 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

213 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Prestatie 8.4.2: Het in iedere gemeente subsidiëren van experimenten en pilots in het kader van de transitie Projectresultaat De financiële en inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg wordt door provincie Overijssel overgedragen aan de Overijsselse gemeenten. Realisatie Coalitieperiode In het laatste landelijke regeerakkoord is opgenomen dat de effectiviteit van de jeugdzorg moet worden verbeterd door een stelselherziening. Daartoe moeten onder andere de provinciale taken op het gebied van de jeugdzorg worden overgeheveld naar de gemeenten. In het Hoofdlijnenakkoord De Kracht van Overijssel is het voornemen opgenomen de jeugdzorg goed over te dragen aan (samenwerkende) gemeenten. Prestaties 2013 Financiële en inhoudelijke bijdrage experimenten en pilot in iedere gemeente Delen uitkomsten experimenten en pilots met de gemeenten Mijlpalen 2013 Statenbrief voortgang transitietraject. Bedrijfsvoering Hieronder worden een tweetal bedrijfsvoeringaspecten beschreven, te weten juridische zaken en subsidieverlening. Daarnaast verwijzen wij u naar paragraaf 3.5 voor overige bedrijfsvoeringinformatie (o.a. HRM en SSC). Juridische zaken De juridische kwaliteit vraagt voortdurende aandacht. De druk op de juridische functie neemt toe door een groter realiserend vermogen, waarbij het bestuur vaker gebruik maakt van innovatieve en juridisch complexe PPS-constructies. Tegelijk leiden de economische crisis en bezuinigingen tot nieuwe juridische vragen en procedures. Door de crisis is de afhankelijkheid van overheidsbijdragen groter geworden, bijvoorbeeld omdat de vraag uit de markt wegvalt en banken of andere financiers zich terugtrekken. Steeds vaker krijgen we in de uitvoering te maken met (dreigende) faillissementen van subsidieontvangers of aannemers. En ook door bezuinigingen neemt het beroep op de juridische functie toe, bijvoorbeeld bij het afbouwen of stopzetten van subsidie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

214 Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a) Percentage van de bezwaren dat is afgedaan binnen de wettelijke termijn (%). b) Percentage van de bezwaarprocedures waarin een alternatieve oplossing is bereikt voor het geschil (%) c) Percentage van ingediende bezwaarschriften waarbij na de bezwarenbehandeling geen beroep is ingesteld bij de bestuursrechter (%). d) Percentage van de bezwaarmakers dat (zeer) positief oordeelt over de bezwarenprocedure (%). e) Percentage (geheel of gedeeltelijk) gegronde beroepen bij de bestuursrechter tegen provinciale besluiten (%) Provincie Overijssel 77,0 75,0 61,3 91,4 87,0 begroting begroting Provincie Overijssel 41, ,9 53,2 41,1 begroting begroting Provincie Overijssel 92,1 85,9 95,0 85,6 90,7 begroting begroting Provincie Overijssel 62,0 60,0 begroting begroting Provincie Overijssel 30,2 21,2 30,7 42,9 27,3 begroting 2012 begroting a, b, c, e: de realisatiecijfers over 2012 zijn tot bijgewerkt. a: de realisatiecijfers over 2008 en 2009 gaan uit van een wettelijke termijn van 10 weken (Awb vóór ). Subsidieverlening Per 1 juli 2011 is het nieuwe Uitvoeringsbesluit subsidies Overijssel 2011 (Ubs 2011) in werking getreden. Uitgangspunt is verantwoord vertrouwen in de subsidieontvanger, een risicoanalyse vooraf en een goede balans tussen weinig administratieve lasten voor de aanvrager enerzijds en een gestructureerde vorm van toezicht en controle anderzijds. In 2013 is de subsidiecyclus voor de eerste aanvragen die behandeld zijn volgens de nieuwe systematiek afgerond en gaan we de eerste ervaringen daarmee evalueren. Voor 2013 zijn de belangrijkste speerpunten voor de subsidiedienstverlening: Tijdig en correct beslissen op subsidieaanvragen (indicatoren a en b). Verbetering digitale dienstverlening door gebruik van e-formulieren (indicator c). In stand houden actueel openbaar subsidieregister op internet (indicator d). Verkennen van mogelijkheden tot samenwerking met derden. In het Hoofdlijnenakkoord heeft ons college de brede opdracht gekregen om de komende jaren te werken aan een optimale inrichting van de begroting, reserves en langlopende verplichtingen. Om tot een maximale flexibiliteit te komen in de begroting geven we waar mogelijk, ook bij inzet op kerntaken, middelen een incidenteel karakter. Een van de mogelijkheden daartoe is een algemene afkoopregeling van subsidies. De afgelopen periode is daar onderzoek naar gedaan. Wij hebben besloten dat er geen goede grond is om over te gaan tot een algemene regeling tot afkoop van meerjarige, structurele subsidies die behoren tot de kern van de betreffende beleidsvelden. De bijbehorende bezwaren zijn groter dat het positieve effect van vrijkomende structurele 214 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

215 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen middelen. Op incidentele basis kan daar, waar het op afstand zetten van beleid niet tot grote inbreuk in beleidsvrijheid leidt, in voorkomende gevallen worden beoordeeld of afkoop mogelijk is en op welke voorwaarden. Gerealiseerd Streefwaarden Indicator Bron a) Percentage van de aanvragen dat binnen de wettelijke termijnen behandeld is (%) b) Het percentage gegronde bezwaarschriften tegen subsidiebesluiten vanwege fouten in de behandeling (%) c) Percentage regelingen waarvoor gebruik gemaakt wordt van een algemeen of bijzonder e-aanvraagformulier (%) d) Het aantal keer dat het openbaar subsidieregister is geactualiseerd (aantal) Provincie Overijssel n.v.t. 88% 89% 86% 86% Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel n.v.t. Begroting 2012 Begroting 2013 < 1 < 1 < 1 < 1 Provincie Overijssel n.v.t. Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 2 Begroting 2012 Begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

216 Financiële tabel bij kerntaak 8 8. Sociaal infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Signaleren en agenderen van sociale vraagstukken en tekortkomingen 8.2 Uitvoering geven aan onze wettelijke taak om zorg te dragen voor het voeren van beleid betreffende steunfunctiewerk 8.3 Het terugdringen van de instroom, het versnellen van de doorstroom en het wegnemen van de belemmeringen die de uitstroom beletten in de provinciale jeugdzorg 8.4 Goede overdracht van jeugdzorg aan (samenwerkende) gemeenten 8.5 Het vereenvoudigen, stroomlijnen en uitvoeren van een correcte bedrijfsvoering ** is inclusief personeelsgebonden kosten Totaal Sociaal infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

217 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve beheersing fiscale risico's Reserve Renovatie Provinciehuis Egalisatiereserve ILG Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking 2011,2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking ,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking 2011,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Doeluitkeringen Doeluitkering jeugdzorg Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doel uitkeringen Sociaal infrastructuur, jeugdzorg en overige kerntaken Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

218 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Signaleren en agenderen van sociale vraagstuk- Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: ken en tekortkomingen Instandhouding en versterking basis Instandhouding en versterking basis voorzieningen (pmjp ) voorzieningen (pmjp ) Behoud van sociale cohesie en vitaliteit Behoud van sociale cohesie en vitali (pmjp ) teit (pmjp ) Sociaal beleid flankerend aan de pro Sociaal beleid flankerend aan de pro- vinciale kerntaken inzetten om te komen vinciale kerntaken inzetten om te komen tot een versnelling, besparing en / of kwali- tot een versnelling, besparing en / of kwali- tatief beter resultaat van die kerntaken tatief beter resultaat van die kerntaken Ondersteuning aan regionaal opere Ondersteuning aan regionaal opere rende organisaties die lokale organisaties rende organisaties die lokale organisaties ondersteunen op het gebied van man- ondersteunen op het gebied van man- telzorg / vrijwilligers en mensen met een telzorg / vrijwilligers en mensen met een beperking, jeugd en senioren beperking, jeugd en senioren Ondersteuning aan regionaal ope Ondersteuning aan regionaal ope rerende organisaties die lokale initiatieven rerende organisaties die lokale initiatieven ontplooien op het gebied van leefbaarheid ontplooien op het gebied van leefbaarheid kleine kernen en vitaal platteland van kleine kernen en vitaal platteland Onderzoek naar de mogelijkheden Onderzoek naar de mogelijkheden -75 die het Olympisch Plan 2028 biedt voor die het Olympisch Plan 2028 biedt voor Overijssel Overijssel Het doorontwikkelen van de maat Het doorontwikkelen van de maat- schappelijke stage in Overijssel schappelijke stage in Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Uitvoering geven aan onze wettelijke taak Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: om zorg te dragen voor het voeren van beleid betreffende steunfunctiewerk Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

219 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

220 Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Het terugdringen van de instroom, het versnellen van de doorstroom en het wegnemen van de belemmeringen die de uitstroom beletten in de provinciale jeugdzorg Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Uitvoering Eigen Kracht-conferenties Uitvoering Eigen Kracht-conferenties Uitvoering 1000-jongerenplan Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties -632 Subtotaal Beleidsdoel Goede overdracht van jeugdzorg aan (samenwerkende) Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: gemeenten Bestuurlijk en ambtelijk samen met Bestuurlijk en ambtelijk samen met gemeenten en alle andere relevante partners invulling geven aan het transitie- en transformatietraject. gemeenten en alle andere relevante partners invulling geven aan het transitie- en transformatietraject Het in iedere gemeente subsidiëren van experimenten en pilots in het kader van de transitie Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Het vereenvoudigen, stroomlijnen en uitvoeren van een correcte bedrijfsvoering Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties Reguliere prestaties Subtotaal Beleidsdoel Totaal Sociaal infrastructuur, jeugdzorg en overige kerntaken Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

221 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

222 Financiële toelichting kerntaak 8 Beleidsdoel 8.2: Binnen beleidsdoel 8.2 is een bedrag van 3,6 miljoen begroot aan lasten voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestatie: Prestatie 8.2.1: Implementatie van de aanbevelingen uit het onderzoek lokale behoeften steunfunctiewerk in samenwerking met VNG Overijssel. 2,8 miljoen Overige reguliere prestaties: Dit budget wordt ingezet voor onder andere maatschappelijke stages, Kulturhusen en projecten voor maatschappelijke kwaliteit. 0,8 miljoen Beleidsdoel 8.3: Binnen beleidsdoel 8.3 is een bedrag van 118,8 miljoen begroot aan lasten voor reguliere prestaties. De lasten zijn niet toe te rekenen aan één prestatie, maar hebben betrekking op alle prestaties met betrekking tot de jeugdzorg zoals deze worden verwoord in het door Gedeputeerde Staten vastgestelde Uitvoeringsprogramma Jeugdzorg Overijssel De ontvangen uitkering van het Rijk wordt rechtstreeks conform de boekingsvoorschriften van het Rijk geboekt op de balansrekening doeluitkering. Aan de batenkant wordt 118,6 miljoen onttrokken aan de doeluitkering jeugdzorg. De doeluitkering wordt beëindigd per 1 januari De structureel beschikbare provinciale middelen ter grootte van 0,2 miljoen zijn na 2015 beschikbaar voor afrondende activiteiten met betrekking tot de jeugdzorg. Beleidsdoel 8.5: Binnen beleidsdoel 8.5 is een bedrag van 94,2 miljoen begroot voor reguliere prestaties. Van dit bedrag wordt het grootste gedeelte besteed aan de volgende prestaties: Prestatie personeelsgebonden kosten Dit betreft de totale salarislasten inclusief overige personeelskosten van de ambtelijke organisatie. 62,7 miljoen Vergoeding bestuursleden en voormalig personeel In dit bedrag zijn onder andere de vergoeding opgenomen voor PS en GS leden, jaarwedde CdK, fractievergoedingen, kosten met betrekking tot de APPA en kosten met betrekking tot voormalig personeel/seniorenbeleid. Deze kosten worden in tegenstelling tot vorig jaar verantwoord onder kerntaak 8 in plaats van kerntaak 7. 3,6 miljoen Apparaatskosten 27,9 miljoen 222 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

223 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Het budget 2013 voor beleidsdoel 8.5 stijgt met 4,6 miljoen ten opzichte van de het budget 2012 ( 94,2 miljoen ten opzichte van 89,6 miljoen). De stijging wordt veroorzaakt door: Vergoeding bestuursleden en voormalig personeel 3,6 miljoen Deze kosten worden in vergelijking met vorig jaar verantwoord onder kerntaak 8 in plaats van kerntaak 7. De personeelsgebonden kosten 1,5 miljoen De stijging is het gevolg van: - CAO stijging 0,6 miljoen - Verhoging budget frictiekosten 1,5 milljoen - Daling formatie (16 fte) als gevolg van bezuiniging taakstelling -/- 0,6 miljoen Daling apparaatskosten -/- 0,5 miljoen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

224 2.9 Gebiedsontwikkelingen Inleiding: Wat willen we bereiken? In de Omgevingsvisie is de centrale ambitie geformuleerd om een vitale samenleving tot ontplooiing te laten komen in een mooi en vitaal landschap. Een samenleving waarin alle inwoners van Overijssel zich thuis voelen en participeren. Met bloeiende steden en dorpen als drijvende krachten voor culturele ontplooiing en werkgelegenheid ingebed in een landschap waarin wonen, natuur, landbouw en water elkaar versterken. Binnen deze context willen we ruimte bieden aan ontwikkelingen die bijdragen aan behoud en versterking van de kernkwaliteiten. Om die doelen te bereiken hebben we als provincie een aantal instrumenten ter beschikking. Een ervan is gebiedsontwikkeling. Dit vergt een hechte vitale coalitie van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties gericht op integrale gebiedsontwikkeling. In deze coalitie dragen partners naar eigen vermogen en (draag)kracht bij aan de ontwikkeling van het gebied. Dit kan op verschillende wijzen, bijvoorbeeld in de vorm van investeringen, nieuwe bedrijfsconcepten, draagvlak, maar ook door de inzet van wettelijke bevoegdheden. Naast tal van bestuurlijke en maatschappelijke partners zijn ook inwoners van Overijssel deelnemers aan vitale coalities. In een gebiedsontwikkeling streven we ernaar, in een vitale coalitie samen met onze bestuurlijke en maatschappelijke partners, om meerdere doelstellingen gelijktijdig te realiseren. Met als onderliggende drive dat het resultaat meer is dan de som der delen, oftewel = 3. Doelen die in een gebiedsontwikkeling samen komen, zijn bijvoorbeeld woningbouw, water(veiligheids)opgave, ontwikkeling bedrijfslocaties, natuurontwikkeling en infrastructuur. Op die manier kunnen we door het creëren van meerwaarde zowel ruimte bieden aan het behoud van wat we van waarde achten alsmede ruimte bieden aan nieuwe ontwikkelingen en dynamiek. In het Hoofdlijnenakkoord Kracht van Overijssel is gebiedsontwikkeling dan ook aangemerkt als een belangrijke werkwijze voor het oppakken van complexe, meestal andere kerntaak overstijgende opgaven. De kerntaak Gebiedsontwikkeling heeft dan ook geen zelfstandige maatschappelijke ambitie, maar is een instrument om complexe kerntaak overstijgende opgaven te kunnen realiseren. De prestaties zijn daarom opgenomen in de doelenbomen van de kerntaken waar deze een bijdrage aan leveren. Om deze doelen te bereiken wordt er binnen deze kerntaak hard gewerkt om voor projecten van provinciaal belang de verschillende partners samen te brengen en zo gezamenlijk gedragen oplossingen te vinden en resultaten te bereiken. IJsseldelta-Zuid Diverse gebiedsontwikkelingsprojecten zijn op dit moment al in een vitale coalitie in uitvoering, te weten: Innovatiedriehoek (gebiedsontwikkeling luchthaven Twente e.o., Kennispark en Hart van Zuid) IJsseldelta-Zuid Ruimte voor de Vecht Voor de gebiedsontwikkelingen Noordoost-Twente en IJssel-Vechtdelta gaat de provincie in de komende periode de gebiedsopgaven verkennen en inzetten op het vormen van een vitale coalitie voor het gebied. Voor Noordoost-Twente betekent dit dat in de periode invulling wordt gegeven aan de gebiedsvisie en het uitvoeringsprogramma. Op basis van het investeringsbesluit in april 2012 verkent het programma gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta de opgave van het Deltaprogramma en levert op basis daarvan inbreng in het Deltaprogramma. Hiervoor worden naast het opstellen van een visie de nodige analyses en pilots uitgevoerd. De huidige financieel-economische omstandigheden nodigen uit tot creatieve en onorthodoxe oplossingen en werkwijzen. Alle grondexploitaties van overheden en private partijen staan onder druk, waardoor uit die bronnen minder of soms zelfs geen financieringsruimte meer beschikbaar is om aan gebiedsontwikkelingsprojecten bij te dragen. Om gebiedsontwikkelingen te laten slagen gaan we op zoek naar nieuwe verdienmodellen. 224 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

225 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Belangrijke (bestuurlijke) prestaties / mijlpalen in 2013 Ruimte voor de Vecht: Bestuurdersbijeenkomst statenleden, gemeenteraadsleden en algemeen bestuursleden. IJsseldelta-Zuid: Vaststellen Onteigeningsplan door Provinciale Staten. IJssel-Vechtdelta: Vaststellen Uitvoeringsprogramma. NO-Twente: Informeren van Provinciale Staten over voortgang en realisatie van de gebiedsvisie. Aandeel Gebiedsontwikkelingen in totale kerntakenbegroting Gebiedsontwikkelingen - 5% Overige kerntaken - 95% Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

226 Kerntaak 9: Gebiedsontwikkelingen Prestaties Investeringsprestaties: Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht Gebiedsontwikkeling IJsseldelta Zuid Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta (deltaprogramma) Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o Gebiedsontwikkeling Twickel Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek. 226 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

227 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

228 Investeringsprestaties: Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht Projectresultaat Omvorming van de gehele Vecht tot een veilige, herstelde en beleefbare halfnatuurlijke laaglandrivier (2050). Structurele en significante verbetering van de sociaaleconomische structuren in het Vechtdal, waaronder landbouw en vrijetijdseconomie. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Uitvoeren van realisatieprojecten uit de regionale voorkeursvariant en de daarvoor noodzakelijke grondverwerving, waaronder de volgende projecten die door de provincie worden getrokken: - Voorbereiding en realisatie van twee sluizen. - Herinrichting deelgebied Stegeren-Junne in combinatie met pilot nieuwe beheerstrategie. Versterking van economische dragers landbouw en toerisme. Versterken van de identiteit, verbondenheid en het cultuurhistorische bewustzijn van de Vechtdalbewoners. Voor de gronden in het winterbed van de Vecht, vanuit de programmadoelen en passend binnen de wensen van het gebied en de voorwaarden van waterveiligheid, landbouw, natuur en toerisme, ontwikkelen van een nieuwe toekomstvaste vorm van beheer. Prestaties 2013 Start vier projecten uit de Regionale Voorkeursvariant waaronder bouw van de tweede sluis. Verwerving 40 ha grond conform het grondverwervingsplan ten behoeve van de projecten uit de Regionale Voorkeursvariant. Start twee projecten uit de Landbouwontwikkelingsagenda. Uitvoering tweede meting verbondenheid en identiteit van de Vechtdalbewoners. Verwerving van 20% van de noodzakelijke gronden voor de Ecologische Hoofdstructuur in het winterbed van de Vecht. Mijlpalen 2013 Procesbrief beheerstrategie winterbed en stand van zaken beheerpilots. Bestuurdersbijeenkomst statenleden, gemeenteraadsleden en algemeen bestuursleden. Procesbrief tussenstand programma & vooruitblik Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

229 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid Projectresultaat Het realiseren van een aantal deelprojecten, met een bypass ten zuiden van Kampen als belangrijkste project, waardoor de waterveiligheid wordt gegarandeerd, ondanks hogere pieken in rivierafvoeren, waarmee ook de ruimtelijke kwaliteit, de bereikbaarheid, het vestigingsklimaat van Zwolle-Kampen Netwerkstad, de toeristisch recreatieve infrastructuur, de Ecologische Hoofdstructuur en de agrarische structuur wordt verbeterd. Realisatie Coalitieperiode Start aanleg 1e fase bypass en herinrichting Onderdijkse Waard in combinatie met zomerbedverlaging, inclusief recreatieve vaarverbinding. Afronding project agrarische structuurversterking. Oplevering planstudie verbreding N50 Kampen Kampen-Zuid door RWS. Oplevering verkenning en planstudie capaciteitsuitbreiding N307 door Flevoland. Start uitvoering stationslocatie Kampen-Zuid door gemeente Kampen. Prestaties 2013 Opstellen contractdocumenten realisatiefase. Beantwoording zienswijzen bestemmingsplannen, projectplannen waterwet, Vergunningen natuurbeschermingswet en Flora- en Faunawet. Dialoog met inschrijvers voor realisatie ter voorbereiding gunning. Engineering project bypass met geselecteerde aanneemcombinatie. Voorbereiding afronding project vrijwillige kavelruil Kamperveen. Mijlpalen 2013 Vaststellen Onteigeningsplan Samenwerkings- en Realisatieovereenkomsten Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta (deltaprogramma) Programmaresultaat Het resultaat van de gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta betreft een aantoonbare impuls van de ruimtelijke en sociaaleconomische ontwikkeling in landelijk en stedelijk gebied, gebaseerd op een integrale deltavisie van de IJssel-Vechtdelta. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Actieve deelname aan Deltaprogramma vanuit IJssel-Vechtdelta. Opstellen van een gedragen integrale deltavisie en ontwikkelpad van de IJssel-Vechtdelta, door Provinciale Staten vast te stellen. Het opstellen en uitvoeren van een door Provinciale Staten vast te stellen uitvoeringsprogramma met projecten. Prestaties 2013 Vanuit integrale deltavisie en resultaten uitvoeringsprogramma tranche 1 van IJssel-Vechtdelta (PS-besluit najaar 2012) ambtelijk en bestuurlijk invloed uitoefenen op het Deltaprogramma. Het voorbereiden van mogelijke (vervolg)projecten voor het door Provinciale Staten vast te stellen uitvoeringsprogramma (tranche 2; maximaal ± 11 miljoen). Mijlpalen 2013 Statencommissie: behandelen inbreng Deltaprogramma. Provinciale Staten: vaststelling uitvoeringsprogramma (tranche 2). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

230 9.0.4 Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente Projectresultaat Het beoogde resultaat van de gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente is het versterken van de sociaaleconomische positie van het gebied met behoud en versterking van de kernkwaliteiten van Nationaal Landschap. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: Het smeden van een vitale coalitie op basis van een breed gedragen probleemanalyse. Vorm en inhoud geven aan een integrale gebiedsvisie met bijbehorend uitvoeringsprogramma. Uitrollen van het uitvoeringsprogramma. Prestaties 2013 Onder voorbehoud van besluitvorming omtrent de gebiedsvisie en het uitvoeringsprogramma in 2012, zetten wij in 2013 in op: Actualisatie en realisatie van het uitvoeringsprogramma Obstakelvrij maken en start uitvoering projecten conform het uitvoeringsprogramma voor de drie sporen: economische kracht, landschap en demografie. Afronding lopende programma Nationaal landschap. Mijlpalen 2013 Informeren van Provinciale Staten over voortgang en realisatie van de gebiedsvisie. Informeren van Provinciale Staten over voortgang, realisatie en planning van projecten uit het uitvoeringsprogramma Noordoost-Twente Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o. Projectresultaat Het stimuleren van de Twentse economie (economische motor) en het versterken van de natuur Inrichten van 138 ha Ecologische Hoofdstructuur. Realisatie Coalitieperiode Het realiseren van de groenste luchthaven van West-Europa overeenkomstig de eerder door Provinciale Staten vastgestelde ruimtelijke visie. Daaronder vallen de volgende subdoelen: 1. Succesvolle aanbesteding van de luchthaven met bijbehorend bedrijventerrein. 2. Het realiseren van in totaal 138 ha Ecologische Hoofdstructuur en beekherstel. 3. Het ontwikkelen en succesvol aanbesteden van leisure op Twentse schaal. 4. Het ontwikkelen en succesvol in de markt zetten van een bedrijventerrein voor innovatieve bedrijvigheid. 5. Het ontwikkelen en succesvol in de markt zetten van diverse woningbouwprojecten. 6. Voor bovengenoemde doelen realiseren van noodzakelijke aanpassing / vernieuwing infrastructuur, zorgen voor bodemsanering en beheer en beveiliging van het terrein en inliggende gebouwen. De verantwoordelijkheid voor het behalen van deze doelen is neergelegd bij de Gemeenschappelijke Regeling ADT, waarin de provincie samen met de gemeente Enschede ieder voor 50% participeert. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering is neergelegd bij de directeur ADT. Prestaties 2013 Voorlopige gunning luchthavenexploitant. Start in de markt zetten bedrijventerreinen. In ontwikkeling brengen woningbouwprojecten c.q. start in de markt zetten daarvan. Contract sluiten leisure Noord-exploitant. Mijlpalen 2013 Voortgangsrapportage: elk kwartaal. 230 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

231 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Gebiedsontwikkeling Twickel Projectresultaat Het cultuurlandschap is versterkt door herinrichting van beekdalen, essen, kampen en markegronden (niet gekwantificeerd). De landbouw heeft een beter toekomstperspectief door schaalvergroting op de essen en verbetering van de bedrijfsvoering op de kleinschalige kampen. In de stadsranden wordt stadslandbouw gerealiseerd. De natuurdoelen (Ecologische Hoofdstructuur) worden zodanig gerealiseerd dat ze aansluiten bij de landschappelijke en cultuurhistorische karakteristieken van Twickel. De beken worden (weer) ontwikkeld tot continue waterlopen waarbij een aantal verloren gegane verbindingen weer worden hersteld. Uitgangspunt is behoud en versterking van het watererfgoed (molens, vloeiweides, Twickelervaart, vijvers en Breeriet. Ten behoeve van recreatie en toerisme worden historische routes hersteld, de Umfassungsweg gereconstrueerd, de nieuwe grensweg Twickel aangelegd, informele verbindingen tussen stad en land hersteld en recreatieve voorzieningen aangebracht. Lopende ontwikkelingen in de stadsrand worden landschappelijk ingepast. Kansen moeten worden benut om reeds geplande maar nog niet gerealiseerde ontwikkelingen zodanig vorm te geven dat ze een bijdrage leveren aan de verbetering van de kwaliteit van de overgang tussen stad en landgoed. Grootschalige nieuwbouw voor wonen of werken vindt in de stadsrand niet meer plaats. Nieuwe stedelijke activiteiten worden zorgvuldig ingepast. De barrièrewerking van bestaande grote infrastructuur (A1, A35, N346) wordt verminderd. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: 1. Recreatie en ruimtelijke kwaliteit in de stadsrandzone. Resultaten: Toeristische grenswegroute (gereed 2014). Verbeteren ruimtelijke kwaliteit Woolde (2014), Gezondheidspark en Vikkerhoek (2015). 2. Realisatie water, natuur en landbouw. Resultaten: Inrichten deelgebied Beckum (2013 en 2014). Inrichten deelgebied Oele (2015). 3. Landbouwinnovatie. Resultaat: Brancheverkenning pachters Twickel (2013). Ondersteunen innovatieve projecten. 4. Herstel Deldeneresch. Resultaat: Herstelde relatie tussen de Es en de stad Delden. 5. Herstel historische stadsrand Delden. Resultaten: Verbeteren culturele en sociale relatie tussen landgoed en stad Delden. Verminderen geluidsoverlast en barrièrewerking N Herstel park- en beeklandschap. Resultaat: Versterken landschappelijke en ruimtelijke kwaliteit in de zone tussen Delden en Hengelo. 7. Verminderen barrièrewerking N346. Resultaat: Groot onderhoud aan de weg benutten voor een betere landschappelijke inpassing. Prestaties 2013 Uitvoeringsprogramma vastgesteld. Grensweg traject Borne en Hof van Twente gereed en geopend. Inrichting deelgebied Beckum in uitvoering genomen. Brancheverkenning pachters Twickel. Uitvoering verminderen barrièrewerking N346 gestart in samenhang met groot onderhoud. Mijlpalen 2013 Uitvoeringsprogramma aangeboden aan Provinciale Staten. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

232 9.0.9 Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek Projectresultaat Een op een gezamenlijke ontwikkelstrategie gebaseerd gecommitteerd investeringsprogramma voor de Innovatiedriehoek met als drie belangrijkste pijlers Hart van Zuid / Centraal Station, Kennispark Twente en de Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente. Realisatie Coalitieperiode In de periode richten wij ons op: De realisatie van een helder en herkenbaar profiel voor de Innovatiedriehoek, met krachtige complementaire deelprofielen voor de drie pijlers. Het benutten van synergetische kansen en uitdagingen als het gaat om het aantrekken van extra publieke en private investeringen. Het ontwikkelen van projecten in en rond het gebied van de drie projecten in de Innovatie driehoek die het concept van de Innovatiedriehoek versterken. Het vaststellen van de ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheidambities ten behoeve van het waarborgen van het profiel van de Innovatiedriehoek. Het opstellen van een investeringsprogramma. Afspraken maken over het afstemmen van het aanbod aan kantorenlocaties en bedrijven terreinen. Prestaties 2013 Verplaatsing Stork in Hart van Zuid. Afronding verbetering bereikbaarheid Kennispark Twente. Mijlpalen 2013 De aanvullende voorstellen in tranche II (verkenning). Grondzaken Team Grondzaken houdt zich bezig met grondbeleid en de implementatie hiervan. Voor 2012 zijn de volgende aandachtspunten geformuleerd: Formulering grondbeleid: Team Grondzaken draagt, in gezamenlijkheid met de eenheden, door de formulering van grondbeleidskaders bij aan het scheppen van condities voor het realiseren van provinciale beleidsdoelstellingen. Grondbeleidskaders zullen worden herzien op basis van ervaringen tot nu toe en ontwikkelingen in de diverse beleidsvelden. Advies eenheden: Team Grondzaken adviseert de eenheden met betrekking tot aspecten die een relatie hebben met grond. Binnen gebiedsontwikkelingen van de eenheid programma s en projecten kan de bijdrage van team Grondzaken belangrijk zijn voor het welslagen van gebiedsontwikkelingen. Het team zal haar kennis en expertise vergroten om optimaal aan de vraag vanuit de eenheden te kunnen blijven voldoen. Toepassing grondbeleidsinstrumentarium: In de Nota instrumenten grondbeleid 2009 zijn de grondbeleidsinstrumenten gedefinieerd. Grondzaken zal in 2012 een aantal van de beschikbare instrumenten inzetten ten behoeve van: aankopen voor een provinciaal programma of project; aankopen voor natuur- en landbouwdoelen; grondverkoop; onteigening, dit betreft de voorbereiding van de procedures om daadwerkelijk tot onteigening over te kunnen gaan. Sturing grondbezit: Team Grondzaken stuurt op een bewust ingegeven, effectievere en efficiëntere inzet van middelen ten behoeve van de uitvoering van het provinciale grondbeleid. Daarnaast zal gestuurd worden op een betere en autonome beheersing van de aan de uitvoering van het grondbeleid verbonden risico s. 232 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

233 Hoofdstuk 2 Kerntaakplannen Financiële tabel bij kerntaak 9 9. Gebiedsontwikkelingen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting begroting begroting begroting begroting Beleidsdoelen Lasten Baten Gebiedsontwikkelingen Totaal Gebiedsontwikkelingen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen ( x 1.000) Begroting 2013 jaarrekening begroting Storting Onttrek- begroting begroting begroting begroting king Reserves Reserve IJsseldelta-Zuid Ontwikkelingsreserve (alleen onttrekking ,2012) Investeren in Overijssel (alleen onttrekking ,2012) Investeren met Gemeenten (alleen onttrekking ,2012) Reserve Kracht van Overijssel Totaal reserves Voorzieningen Voorziening waarderisico grondvoorraad BBL Voorziening grondbezit Totaal voorzieningen Doeluitkeringen Doeluitkering project IJsseldelta Totaal doeluitkeringen Reserves, Voorzieningen en Doeluitkeringen Gebiedsontwikkelingen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

234 Toelichting Onderstaand overzicht geeft inzicht in wat de provincie investeert in KvO-projecten en reguliere prestaties per beleidsdoel. Hierbij wordt aangegeven welk deel gefinancierd wordt uit de investeringsimpuls Kracht van Overijssel en overige financieringsbronnen. Prestaties Kerntaken- Prestaties Kerntaken- Begroting Beleidsdoel begroting 2012 begroting Gebiedsontwikkelingen Investeringsprestaties: Investeringsprestaties: Gebiedsontwikkeling Ruimte voor Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht de Vecht Gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid Gebiedsontwikkeling IJsseldelta Zuid Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta (deltaprogramma) Gebiedsontwikkeling Noordoost- Twente Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta -550 (deltaprogramma) Gebiedsontwikkeling Noordoost -500 Twente Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o Gebiedsontwikkeling Twickel Gebiedsontwikkeling Twickel Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek -250 Subtotaal Kracht van Overijssel Subtotaal Kracht van Overijssel Reguliere prestaties: Reguliere prestaties: -270 Totaal Gebiedsontwikkelingen Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

235 ( x 1.000) Financiering Nog Bestem- beschikbaar Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting mings- in reserve Lasten Baten e.v. Uit KvO reserves Overig uitv. KvO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

236 H3 Containerterminal 236 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

237 Hoofdstuk 3 Paragrafen 3. Paragrafen In dit hoofdstuk zijn onderwerpen opgenomen die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie. De paragrafen bevatten de beleidsuitgangspunten van beheersmatige activiteiten en de provinciale heffingen en vallen daarom onder de Kerntakenbegroting. Achtereenvolgens komen de volgende onderwerpen aan bod: Provinciale heffingen Weerstandsvermogen Kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid 3.1 Provinciale heffingen Inleiding De provinciale heffingen die worden opgelegd aan burgers en bedrijven zijn: Provinciale opcenten op de motorrijtuigenbelasting Leges en precario Grondwater- en nazorgheffingen Deze zijn sinds 2007 gebundeld in de Belastingverordening Overijssel. De heffingen, in het bijzonder de opcenten motorrijtuigenbelasting (MRB), vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de provincie. De opcenten MRB zorgen voor een dekkingspercentage van 14,7 procent van de totale lasten van de provinciale activiteiten. Onderstaande tabel geeft aan om welke bedragen het gaat. ( x 1.000) Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Opcenten MRB Leges, precario ov. heffingen Grondwaterheffing Nazorgheffing stortplaatsen Totaal Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

238 3.1.2 Motorrijtuigenbelasting Op grond van artikel 222 van de Provinciewet worden provinciale opcenten Motorrijtuigenbelasting (MRB) geheven. De hoogte van de provinciale opcenten wordt door Provinciale Staten vastgesteld. De grondslag voor deze heffing is de Wet Motorrijtuigenbelasting. Het Ministerie van Financiën stelt de maximale hoogte van de opcenten vast, uitgedrukt als percentage van de motorrijtuigenbelasting. De provincie bepaalt zelf in hoeverre zij de zogenaamde vrije belastingcapaciteit benut. Met ingang van 1 januari is het opcentenniveau wettelijk gemaximeerd op 105 en wordt vanaf 2013 jaarlijks geïndexeerd. De opbrengst wordt, naast de tariefshoogte bepaald door het aantal voertuigen, de categorieindeling en het gewicht van de voertuigen. De Tweede en Eerste Kamer hebben de wet uitwerking autobrief aangenomen. Deze wet is per 1 januari 2012 in werking getreden. In de wet is opgenomen dat de zeer energiezuinige auto s vanaf 1 januari 2014 in aanmerking komen voor de heffing van motorrijtuigenbelasting. De nieuwe tellijst laat opnieuw een forse stijging van het aantal energiezuinige auto s zien. Dit leidt tot een aanvullende verhoging van de opbrengst van vanaf 2014 (in de Perspectiefnota 2013 is hiervoor reeds 3 miljoen opgenomen). De Tweede en Eerste Kamer hebben ook de wet Overige Fiscale Maatregelen 2012 vastgesteld. Daarin is de ingangsdatum van de opcenten MRB vervroegd van 1 april naar 1 januari. In de Perspectiefnota 2013 is de voorgenomen verhoging van 0,9% voor 2014 en 2015 verlaagd naar 0%. Het tarief van de provinciale Motorrijtuigenbelasting komt voor 2013 tot en met 2016 op 79,9 opcenten ten opzichte van de hierboven genoemde 105. De provincie kent geen innings- en kwijtscheldingsbeleid voor de opcenten MRB. De reden is dat de provincie niet belast is met de inning van deze belasting, dit wordt gedaan door de Belastingdienst. De provincie heeft daardoor ook geen invloed op de wijze van inning c.q. kwijtschelding Diverse heffingen Leges De provinciale leges is een heffing voor een door de provincie geleverde administratieve dienst (vooral het verstrekken van stukken en het afgeven van vergunningen). Het provinciale beleid is vastgelegd in de Belastingverordening Overijssel (PS/2011/678). Een overzicht met de tarieven voor de verschillende diensten maakt hiervan deel uit. De legestarieven voor zijn geïndexeerd met 2% ten opzichte van Precario Precario is een heffing voor het hebben van voorwerpen in, op of boven provinciale grond of water. Precario wordt onder andere geheven van benzinestationexploitanten, gemeenten en nutsbedrijven voor hun gas- en waterleidingen en elektriciteitsleidingen. Overijssel heft vanaf 2010 alleen nog maar precario van benzinepompinstallaties. Heffing De precario wordt via een belastingaanslag geheven. Ongeveer de helft van de 20 benzinestations op provinciale grond heeft gekozen voor een huurovereenkomst en zijn, omdat zij huurpenningen betalen, vrijgesteld van precario. De andere helft betaalt wel precario. De Belastingverordening Overijssel besteedt, naast een uiteenzetting over de wijze van het bepalen en het opleggen van de aanslag, ook aandacht aan de mogelijkheid tot gehele of gedeeltelijke kwijtschelding door de heffingsambtenaar indien de precario niet kan worden betaald. 238 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

239 Hoofdstuk 3 Paragrafen Tarieven De tarieven voor 2013 zijn gelijk gebleven ten opzichte van Grondwaterheffing Op grond van de Waterwet (artikel 7.4) zijn Provinciale Staten bevoegd om, bij wijze van provinciale belastingmaatregel, een heffing in te stellen op het onttrekken van grondwater. Deze heffing is in 1987 op grond van de Grondwaterwet ingevoerd. De heffingsopbrengst wordt, in overeenstemming met artikel 7.4, onder andere gebruikt voor onderzoeken die voor het grondwaterbeheer noodzakelijk zijn en voor de vergoeding van schade. Daarnaast wordt in de periode 2007 tot en met ook uit de eerder ontvangen grondwaterheffingen - in totaal 4,4 miljoen toegevoegd aan het provinciale meerjarenprogramma landelijk gebied als bijdrage voor verdrogingbestrijding (TOP-lijstgebieden). De heffing wordt opgelegd naar de in het heffingsjaar onttrokken hoeveelheid grondwater, gemeten in kubieke meters per jaar. Eind 2009 is de tariefstelling gecontinueerd op 0,0136 per kubieke meter te onttrekken grondwater, geldig tot en met het belastingjaar Geraamd wordt dat jaarlijks gemiddeld circa 81 miljoen m3 onttrokken grondwater in aanmerking komt voor de heffing. Provinciale Staten hebben per 1 januari 2010 de heffingsplicht voor onttrekkingen kleiner dan m 3 per jaar afgeschaft. Belangrijkste reden hiervoor was, naast het terugdringen van de administratieve lasten, de overgang van deze onttrekkingen naar het waterschap, waardoor minder geld noodzakelijk is. Hierdoor hoefde het tarief niet gecorrigeerd te worden voor inflatie. De heffing over het lopende belastingjaar wordt feitelijk in het eerst daaropvolgende belastingjaar opgelegd aan de heffingsplichtigen. De verwachte opbrengst over het belastingjaar 2013 ad 1,0 miljoen is ontleend aan de geraamde gemiddelde omvang van het aantal m3 te onttrekken grondwater per jaar met de daarbij horende tariefstelling. De verwachte kosten die gedekt worden uit de grondwaterheffing bedragen in ,6 miljoen. Aangezien de uitgaven met betrekking tot de grondwaterheffing over de jaren fluctueren is een voorziening ingesteld om de kosten te kunnen egaliseren over de jaren. Het saldo van de voorziening grondwaterbeheer zal naar verwachting in 2013 met 0,6 miljoen afnemen. Nazorgheffing stortplaatsen Op 1 april 1998 is de Wet tot aanvulling van de Wet milieubeheer (Wm) in werking getreden. Deze bevat een regeling ter waarborging dat gesloten stortplaatsen geen of zo weinig mogelijk gevolgen voor het milieu hebben (Leemtewet genoemd). De Leemtewet legt de financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid bij de provincie voor de altijddurende nazorg van stortplaatsen waar na 1 september 1996 afvalstoffen zijn of worden gestort. De provincie moet erop toezien dat bij gesloten stortplaatsen zodanige maatregelen worden getroffen dat de stortplaatsen geen of zo weinig mogelijk nadelige gevolgen voor het milieu veroorzaken. Om aan deze verantwoordelijkheid inhoud te kunnen geven, bevat de Leemtewet de bepaling dat Provinciale Staten een heffing instellen ter bestrijding van de kosten van de nazorgmaatregelen bij stortplaatsen waar na 1 september 1996 nog afval wordt gestort. Deze heffing wordt bij belastingverordening opgelegd aan de exploitanten van de stortplaatsen in Overijssel. Provinciale Staten van de Provincie Overijssel hebben op 30 maart 1999 deze belastingverordening vastgesteld. De hoogte van de heffing is gebaseerd op de berekening van het doelvermogen vanaf het moment dat de nazorg start en op rente- en inflatieprognoses. Op grond van de Wm is de provincie verplicht om de heffingsopbrengsten in te leggen in het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen Overijssel (kortweg: Nazorgfonds) gedurende de periode dat er afval wordt gestort. Tussen het moment van beëindigen van het storten van afval en het definitief gesloten verklaren van de stortplaats zit een periode van ongeveer 5 jaar. Het Nazorgfonds beheert en belegt de gelden en keert de voor de uitvoering van de nazorg benodigde gelden uit aan de toekomstige nazorgorganisatie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

240 3.2 Weerstandsvermogen Inleiding Het weerstandsvermogen geeft de mate aan waarin de provincie Overijssel in staat is om financiële tegenvallers op te vangen, zonder dat dit leidt tot een directe aanpassing van het beleid. Het weerstandsvermogen wordt berekend door de benodigde weerstandscapaciteit - de risico s - af te zetten tegen de beschikbare weerstandscapaciteit, de middelen. De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door de omvang en impact van de risico s. Onder beschikbare weerstandscapaciteit verstaan wij die middelen en mogelijkheden waarover de provincie beschikt om risico s te kunnen dekken. De hoogte van de beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de reserves van de provincie, o.a. de algemene reserve, saldi reserve en diverse bestemmingsreserves. De minimale norm voor het weerstandsvermogen is in het beleid rondom risicomanagement (juni 2009) vastgesteld op 1. Dat wil zeggen dat de omvang van de financiële risico s gelijk is aan de aangehouden reserves. Wanneer het weerstandsvermogen onder deze norm komt, is aanzuivering van de reservepositie vereist Weerstandsvermogen Gelet op de confrontatie van de beschikbare weerstandscapaciteit van 106 miljoen en de benodigde weerstandscapaciteit van 66 miljoen, die berekend is op basis van het risicoprofiel met een zekerheidspercentage van 90% (90% kans dat alle risico s zich op hetzelfde moment voordoen), blijkt dat de provincie over voldoende weerstandsvermogen beschikt. Tabel 1: Actueel weerstandsvermogen Benodigde weerstandscapaciteit (in miljoenen ) Beschikbare weerstandscapaciteit (miljoen) Norm weerstandsvermogen ,6 In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van het weerstandsvermogen over de afgelopen jaren, vanaf 2009, in kaart gebracht. Tabel 2: Ontwikkeling weerstandsvermogen Jaarrekening Norm Weerstandsvermogen (>1) Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

241 Hoofdstuk 3 Paragrafen Uit deze tabel blijkt dat de norm voor het weerstandsvermogen de afgelopen drie jaar kleiner is geworden tot een niveau van 1,6 op dit moment. Dit komt voornamelijk doordat de vrije ruimte in de ADR fors is teruggelopen. De beschikbare weerstandscapaciteit loopt daardoor terug. Bovendien brengen de investeringen risico s met zich mee Benodigde weerstandscapaciteit Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit is inzicht nodig in de omvang en de achtergronden van de actuele risico s. De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald aan de hand van deze risico s. In deze paragraaf weerstandsvermogen wordt onderscheid gemaakt tussen de huidige risico s going concern en de opgaven die voortkomen uit de Kracht van Overijssel. Daar waar huidige projecten doorgezet worden in het traject van de Kracht van Overijssel, worden de risico s hieronder opgenomen. Bij de berekening van het benodigde niveau van weerstandsvermogen dient in ogenschouw te worden genomen, dat geprobeerd is te rekenen met een zo volledig mogelijk risicoprofiel. Ten aanzien van dit risicoprofiel kan niet de garantie worden gegeven dat het risicoprofiel 100% volledig is. Het risicoprofiel is voortdurend aan verandering onderhevig. Dit als gevolg van het inventariseren van nieuwe risico s, het treffen van beheersmaatregelen (waaronder voorzieningen), het actualiseren van de risico s op basis van nieuwe inzichten en/of gebeurtenissen en veranderingen in de in- en externe omgeving. In de tabel 3 is de verdeling van de benodigde weerstandscapaciteit opgenomen. In de benodigde weerstandscapaciteit Kracht van Overijssel zijn op dit moment circa de helft van alle opgaven van Kracht van Overijssel meegenomen. De benodigde weerstandscapaciteit zal verder stijgen door het vaststellen van de overige opgaven. Ook zal aanscherping van het beeld dat de organisatie heeft op de uitvoeringsfase van projecten invloed hebben op de benodigde weerstandscapaciteit. De omvang van de risico s kunnen namelijk beter bepaald worden naarmate de realisatiefase dichterbij komt. Gedurende de realisatiefase worden risico s verminderd of komen ze tot uiting. Op dit moment bevinden een groot aantal opgaven zich in de plannings- en voorbereidingsfase. Tabel 3: Verdeling benodigde weerstandscapaciteit Risico s Benodigde weerstandscapaciteit (miljoen ) Risico s going concern 12 Risico s Kracht van Overijssel 54 Het huidige risicoprofiel omvat 456 risico s met een financiële component. In onderstaande risicokaart zijn deze risico s gerangschikt op basis van een risicoscore (kans * financieel gevolg). Het aantal risico s is meer dan verdubbeld ten opzichte van de Jaarrekening Deze stijging is het gevolg van de vaststelling van een groot aantal projecten / programma s Kracht van Overijssel. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

242 Tabel 4: Risicokaart financiële risico s geld x > < x < < x < < x < x < Geen geld-gevolgen Kans 10% 30% 50% 70% 90% Zoals in de tabel hierboven te zien is, hebben niet alle risico s een even grote bijdrage in de benodigde weerstandscapaciteit. Het cijfer in een cel geeft het aantal risico s op deze plaats in de matrix weer. Een aantal risico s met een grote impact op de aan te houden weerstandscapaciteit worden in onderstaande tabel nader toegelicht. Een aantal risico s van de N340 is samengesteld en als een geconsolideerd risico N340 meegenomen zodat de impact van de risico s in perspectief tot elkaar kunnen worden gezien. Tabel 5 is tot stand gekomen door simulatie op basis van kansberekening. Verder is daarop nog een zekerheidspercentage van 90% van toepassing. De aansluiting vanuit tabel 5 met tabel 3 is daarom niet één op één te maken. Het maximale gevolg van een risico zal namelijk nooit volledig terugkomen in het weerstandsvermogen. Tabel 5: Risico s met de grootste impact op het weerstandsvermogen Omschrijving risico Kans Gevolg Maximaal financieel gevolg (in miljoenen ) Impact Kerntaak Energiefonds Overijssel Via het energiefonds wordt voor 250 miljoen uitgezet in de vorm van leningen, garanties en participaties. Aan de bestedingsrichtingen van het fonds kleven diverse risico s, o.a.: Stijgende inkoopkosten voor de benodigde basisgrondstoffen en de lagere marktprijzen van concurrerende producten, belangrijke risicofactoren. Voor biogas komen de hoge kosten voor opwaardering naar groen gas daar nog bij. Bij warmtenetten en Warmte-Koude-Opslag zijn de risico s vooral gelegen in de continuïteit van de beoogde afnemers % Regionale economie N340 Geconsolideerd risicoproject N340. O.a.: Een geslaagd beroep tegen PIP waardoor het PIP uiteindelijk (gedeeltelijk) vernietigd wordt door de RvS. Het plan zal hierdoor hersteld moeten worden, wat zal leiden tot vertraging % Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer 242 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

243 Hoofdstuk 3 Paragrafen Omschrijving risico Kans Gevolg Maximaal financieel gevolg (in miljoenen ) Impact Kerntaak Trams traject Kampen-Zwolle Kosten van de aanpassing van de infrastructuur door Prorail zijn hoger dan de afgegeven raming. Eventuele meerkosten worden gedekt uit de reserve BDU ten laste van de reservering voor bovenlokale projecten % Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer Luchthaven Twente (ADT) Een risicosimulatie in opdracht van ADT heeft het risico van de Grondexploitatie luchthaven Twente berekend op 10 miljoen. De provincie Overijssel participeert hierin voor 50% % Gebiedsontwikkelingen Openbaar vervoer-concessies De inhoud of samenstelling van openbaar vervoer- concessies wordt gedurende de looptijd dan wel gedurende de looptijd van de aanbesteding gewijzigd % Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer Betonnen kunstwerken Te zwakke constructies van betonnen kunstwerken waardoor constructies verzakken, ongevallen kunnen voorkomen, milieuschade voorkomt, scheepvaart of wegverkeer wordt geblokkeerd % Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer Bodemonderzoek bij aanleggen wegen Er wordt in onvoldoende mate (kwalitatief en kwantitatief) bodemonderzoek gedaan bij het aanleggen van wegen wat leidt tot additionele kosten tijdens de realisatie % Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer Exploitatie openbaar vervoer De exploitatiekosten voor het aanbesteden van openbaar vervoer vallen na de aanbesteding hoger uit dan begroot. De provincie Overijssel is verantwoordelijk voor de reizigersopbrengsten. De provincie Overijssel draagt het financiële risico wanneer het aantal reizigers daalt. Bij dalende reizigersopbrengsten zal de provinciale bijdrage toenemen. In de doeluitkering BDU verkeer en vervoer is voor dit risico een bedrag gereserveerd ,5 0.79% Regionale bereikbaarheid & openbaar vervoer Bodemsanering Voorgefinancierde bedragen in het kader van bodemsanering die doorlopen in de periode na 2009 worden niet terugbetaald door het Rijk % Milieu & Energie Jeugdzorg Door het niet doelmatig oppakken van de jeugdzorg door lagere overheden kunnen opnieuw wachtlijsten in de jeugdzorg ontstaan wat kan leiden tot financiële claims % Sociale infrastructuur en jeugdzorg Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

244 Toelichting: Kans: De kans dat een risico zich voordoet wordt in bovenstaande tabel weergegeven door een cijfer op een schaal van vijf. 5 Geeft een hoge kans van circa 90% aan. 1 Geeft een kleine kans weer van 0-10%. Gevolg: Een score 5 bij Gevolg geeft een financieel gevolg aan van > 2.5 miljoen. Een score 1 geeft een financieel gevolg aan van < , waarbij in kolom 3 het maximale financiële gevolg wordt aangegeven. Impact: De impact geeft aan wat de invloed van het betreffende risico is op de totale benodigde weerstandscapaciteit. In bovenstaande tabel met risico s staan een drietal (mogelijke) risico s niet genoemd die wel enige aandacht verdienen. Inrichting landelijk gebied Van de programma s en projecten van kerntaak 3, inrichting landelijk gebied, is nog niet duidelijk welk type werkzaamheden gedaan moet worden en welke risico s dit met zich mee gaat brengen. Vermogensbeheer De marktontwikkelingen zijn van invloed op de obligatieportefeuille. Dit heeft effect op de omvang van het vermogen. De onderliggende renterisico s en koersrisico s worden beschreven in de paragraaf financiering. Het financiële gevolg van dit risico wordt niet meegenomen in het weerstandsvermogen. De gevolgen van deze risico s dienen meegenomen te worden in de beleidskeuzes. Wet hof en schatkistbankieren De gevolgen van deze op handen zijnde wet en regelgeving zijn nog niet goed in te schatten. De ambtelijke organisatie steekt op dit moment de nodige moeite in het tijdig duidelijk krijgen van de gevolgen hiervan. Daarom wordt in deze paragraaf niet verder ingegaan op deze wet- en regelgeving Beschikbare weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen die kunnen worden ingezet voor het afdekken van negatieve financiële effecten als gevolg van risico s die zich voordoen. De hoogte van de beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de middelen waarover de provincie beschikt en die ingezet kunnen worden zonder aanpassing van beleid. De beschikbare weerstandscapaciteit bestaat uit de in de tabel hieronder genoemde reserves (of een deel van de reserve) en de risicoafdekking in de projecten zelf. Met deze middelen kunnen de tegenvallers bekostigd worden. Risico s worden afgedekt door de saldireserve / bestemmingsreserve of door risicoafdekking in het project zelf. Risico s worden niet dubbel afgedekt. Voorzieningen worden niet meegenomen in de beschikbare weerstandscapaciteit. Immers bij het opnemen van een voorziening wordt ervan uitgegaan dat het risico zich voordoet (en is het dus geen risico meer). Reserve Omvang reserve (miljoen ) Saldireserve 37 Reserve Energiefonds Overijssel 50 Diverse bestemmingsreserves 3,0 Risicoreservering binnen projecten 16 Totaal Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

245 Hoofdstuk 3 Paragrafen De beschikbare weerstandscapaciteit bedraagt circa 106. Dit is de huidige stand. De komende tijd zal duidelijk worden in welke mate genoemd bedrag aangezuiverd moet worden. Dit als gevolg van de vaststelling van de overige opgaven. Ook de faseovergang van enkele (grote) projecten zal het profiel veranderen. Immers zijn er besluiten genomen (IJsseldelta en N340) waardoor het zicht op de realisatiefase zich verder ontwikkelt Ontwikkeling risicomanagement Nu en in de komende tijd werken we aan het in beeld brengen van de risico s, beheersmaatregelen en de daarbij aan te houden risicoreserve voor de Kracht van Overijssel. Grofweg worden daar drie stappen in onderscheiden: 1. Opstellen risicoprofiel van de afzonderlijke opgaven en het consolideren daarvan op hoofdlijnniveau. 2. Inventariseren waar en hoe risico s zijn afgedekt. 3. Adviseren hoe om te gaan met de risico s en reserves in relatie tot het weerstandsvermogen. In dit traject wordt het tempo aangehouden dat gehanteerd wordt bij de aanlevering van project-/ programmaplannen en de faseovergangen van diverse projecten. Het gedrag en bewustzijn ten aanzien van risico s en risicomanagement zal daarbij nadrukkelijk aan de orde komen. In 2013 zal nieuw beleid betreffende dit onderwerp aangeboden worden aan Provinciale Staten ter vaststelling. Daartoe zal de audit (doelmatigheidsonderzoek 217a) risicomanagement als input dienen. Tevens worden nieuwe inzichten en bevindingen vanuit het risicomanagement van het programma Kracht van Overijssel meegenomen. 3.3 Kapitaalgoederen Wegen en Waterwegen Beleid Naast haar beleidstaken op het gebied van regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer is de provincie Overijssel uitvoerend actief als (vaar)wegbeheerder. De provincie beheert 644 kilometer hoofdrijbaan, 174 kilometer parallelweg en 520 kilometer fietspad. Verder is de provincie verantwoordelijk voor onderhoud en beheer van 154 kilometer waterweg (waarvan 130 kilometer vaarweg) en circa 40 beweegbare en 250 vaste kunstwerken. Bij het beheer en onderhoud van wegen, waterwegen en kunstwerken wordt een basiskwaliteitsniveau gehanteerd. Dit is gebaseerd op landelijk geldende richtlijnen die door CROW (kenniscentrum voor infrastructuur) in publicaties zijn beschreven. Dit sluit aan op wat gangbaar is in Nederland en wat in 2005 met uw Staten is afgesproken. Het beleid is gericht op veiligheid, bereikbaarheid en duurzaamheid; en tevens bedoeld om juridische aansprakelijkstelling als gevolg van ontoereikend beheer uit te sluiten. Waar mogelijk worden onderhoudswerkzaamheden slim gecombineerd met andere ingrepen aan dezelfde infrastructuur of in hetzelfde gebied. Dreigende achterstand voorkómen Een groot deel van de provinciale wegen in Overijssel is aangelegd in de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. Hoewel deze er nu veelal op het oog nog prima bij liggen zullen deze wegen vanaf 2020 waarschijnlijk voor een (groot) deel vervangen ( gerehabiliteerd ) moeten worden. Vooruitlopend daarop ontstaan de komende jaren al hogere kosten voor beheer en onderhoud. Voor vervanging van kunstwerken wordt een piek verwacht vanaf ongeveer 2040, maar ook Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

246 daar zijn al enkele kunstwerken die op kortere termijn extra aandacht vragen of zelfs een investering in rehabilitatie. Voor de jaren 2012 tot en met 2015 hebben Provinciale Staten additionele middelen ter omvang van 18 miljoen beschikbaar gesteld. Aanvullend wordt onderzocht en geïnventarisereerd, welke kosten er na deze coalitieperiode dus in 2016 en verder verwacht kunnen worden, om de infrastructuur aan de gestelde eisen en normen te kunnen laten voldoen. Het resultaat van het onderzoek (inclusief aandacht voor grote infraprojecten) zal in het najaar van 2012 aan uw Staten worden voorgelegd. Het resultaat van deze discussie wordt ter besluitvorming door Provinciale Staten verwerkt in de Perspectiefnota Inspecties De levensduur van infrastructuur varieert in de praktijk (afhankelijk van o.m. gebruik, onderhoud en ligging) enigszins ten opzichte van de gemiddelde levensduur voor het betreffende type. Daarom inspecteert de provincie alle onderdelen van de infrastructuur regelmatig. Eens in de vier jaar wordt op basis hiervan een meerjarenprogramma samengesteld. Onderhoud wegen De conditie van het wegennet wordt jaarlijks geïnspecteerd. Bij de planning van het onderhoud wordt expliciet gestreefd naar optimale beschikbaarheid van de weg (of een alternatieve route) voor het verkeer. Uiteindelijk staat het asfalt ten dienste van de weggebruiker. Onderhoud waterwegen Er is een baggerprogramma gestart voor vaarwegen in Noordwest-Overijssel. Ten aanzien van oeverbeschoeiingen langs vaarwegen is er sprake van achterstallig onderhoud; veel beschoeiingen zijn aan vervanging toe. Deze vervanging en de hiervoor extra benodigde middelen zijn beschikbaar gesteld in het nieuwe coalitieakkoord. Onderhoud kunstwerken Het onderhoud van kunstwerken is erop gericht om de functionaliteit, bedrijfszekerheid en veiligheid van de kunstwerken te waarborgen, tegen zo laag mogelijke kosten. De onderhoudsbehoefte van kunstwerken stijgt met de leeftijd. In 2008, 2009 en 2010 zijn alle 156 vóór 1976 gebouwde provinciale betonnen kunstwerken op reststerkte onderzocht. Dit is mede noodzakelijk vanwege de in de loop der jaren toegenomen aslasten als gevolg van de groei van het (vracht)verkeer. In het coalitieakkoord zijn financiële middelen opgenomen voor vervanging van kunstwerken Gebouwen De Provincie Overijssel is eigenaar van ongeveer vijftig gebouwen variërend van het provinciehuis, regiosteunpunten en brug- en sluiswachterverblijven voor eigen huisvesting, tot twee kantoorpanden die worden verhuurd aan derden. In 2011 is besloten de vastgoedportefeuille verder in overeenstemming te brengen met de provinciale kerntaken, wat betekent dat de twee verhuurde kantoorgebouwen afgestoten worden. In 2012 zijn de onderhoudsplannen voor alle gebouwen geactualiseerd en zijn de daaraan gekoppelde investeringen in de meerjarenbegroting verwerkt. Medio 2012 is de dakbedekking van het bestuurscentrum vervangen door duurzame dakbedekking en in 2013 volgt de vervanging van de dakbedekking op het hoofdgebouw en de brug. Begin 2012 zijn twee nog niet eerder verbouwde etages van de vleugel in gebruik genomen, waarmee het capaciteitsprobleem met werk- en vergaderplekken in het provinciehuis is opgelost. Verder zijn de twee overgebleven niet-gerenoveerde etages opgeknapt voor de huisvesting van het Shared Service Center vanaf begin Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

247 Hoofdstuk 3 Paragrafen 3.4 Financiering Inleiding In de wet Financiering Decentrale Overheden (Fido) en het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden een aantal regels en normen gesteld over financiering en daaraan gekoppelde risico s bij lagere overheden. In deze paragraaf zetten wij uiteen hoe wij aan deze eisen voldoen. Daarnaast geeft de financieringsparagraaf de kaders voor het transparant maken en het sturen, beheersen en controleren van het financieringsbeleid. Bij financiering gaat het om de vraag op welke wijze wordt voorzien in liquide middelen waarmee de exploitatielasten en investeringen worden betaald. De financiering van de provincie Overijssel geschiedt voornamelijk uit eigen vermogen. Een groot deel van het eigen vermogen is belegd en gereserveerd voor de uitvoering van de investeringsprogramma s opgenomen in de Kracht van Overijssel, waar ook de resterende DIA en IIO projecten aan zijn toegevoegd Wettelijk kader Uitzetten of aantrekken van middelen gebeurt uitsluitend ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak van de provincie Overijssel. De wettelijke grondslag voor de te verstrekken informatie over de financiering wordt gevormd door de wet Fido. Daarnaast zijn van toepassing de Verordening Financieel Beheer provincie Overijssel (vastgesteld maart 2003, gewijzigd oktober 2011), die de verantwoordelijkheden voor het financiële beheer regelt, en de Uitvoeringsregeling Treasury (vastgesteld oktober 2011) dat het kader weergeeft waarbinnen de provincie Overijssel haar financierings- en beleggingsactiviteiten uitvoert. Het belangrijkste doel is de beperking en beheersing van de risico s die hiermee gepaard kunnen gaan. Deze verordeningen vormen ondersteunende instrumenten in het kader van de kaderstellende en controlerende rol en vormen de basis voor het treasuryactieplan. In dit actieplan zijn de uitzettingen geconcretiseerd naar specifieke acties. Afhankelijk van ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt wordt het beleid bijgesteld. Het uitgangspunt blijft om op een verantwoorde manier de liquide middelen uit te zetten, waarbij bescherming van de hoofdsom zwaarder weegt dan de hoogte van het rendement. De provincie belegt niet in aandelen. Tijdelijke overtollige liquide middelen worden op voorzichtige wijze uitgezet in vastrentende obligaties, deposito s en spaarrekeningen, waarbij risico s zoveel mogelijk worden vermeden. Wij stellen vast dat wij ruimschoots voldoen aan de wettelijke eisen en normen inzake de financieringsrisico s. De komende jaren is er sprake van een aanzienlijk positief kassaldo. Er zijn voldoende liquide middelen aanwezig om de verwachte (investerings-)uitgaven in de komende jaren te kunnen betalen. Het financieringsbeleid richt zich op de financiering van de beleidsuitvoering en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn Beleid en beheersing van risico s De Uitvoeringsregeling Treasury geeft de risico s aan die intern beheerst moeten worden: rente-, koers-, krediet- en liquiditeitsrisico s. Voor elk risico geven we aan hoe de provincie hier mee omgaat. Daarnaast wordt in deze paragraaf ingegaan op de risico s ten aanzien van verstrekte geldleningen. Renterisico s De Wet Fido geeft de lagere overheden wettelijke kaders voor het beheersen van renterisico s. Het renterisico wordt omschreven als de mate waarin het saldo van de rentelasten en baten wordt beïnvloed door mogelijke wijzigingen in het rentepercentage. Er zijn normen te onder- Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

248 scheiden voor risico s op kortlopende schulden (kasgeldlimiet) en op langere termijn (renterisiconorm). De provincie zal volgens de ramingen van de begroting 2013 ruimschoots voldoen aan de gestelde eisen. Kortlopende schulden De Wet Fido geeft aan dat de netto-vlottende schuld niet hoger mag zijn dan de kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet wordt uitgedrukt als een percentage van de jaarlijkse begroting. Voor de provincie bedraagt dit percentage 7%. De afgelopen jaren hebben wij ruimschoots voldaan aan deze limiet en omdat ook in 2013 geen sprake zal zijn van aanwezigheid van een netto vlottende schuld zal dit in 2013 ook het geval zijn. Langlopende schulden Het renterisico op langlopende schulden mag de wettelijke renterisiconorm niet overschrijden. De grondslag van de renterisiconorm is het begrotingstotaal en vastgesteld op 20 procent. Deze norm is voor 2013 niet relevant voor de provincie aangezien er geen sprake is van langlopende opgenomen leningen per begin Daarmee is er ook geen sprake van herfinanciering of renteherziening. Koersrisico s De koersrisico s, de garantie dat de waarde van de uitgezette gelden intact blijft, worden beperkt door te beleggen in vastrentende waarden. Wij beleggen daarom in eerste instantie in deposito s, kasgeldleningen en spaarrekeningen. De opbrengst uit de verkoop van de aandelen in Essent NV is langlopend belegd in obligaties. Twee professionele vermogensbeheerders beheren deze obligatieportefeuille binnen de door ons opgestelde richtlijnen. Wij zetten onze middelen alleen uit in euro s; er is geen koersrisico op valuta s. In paragraaf wordt ingegaan op het verplicht schatkistbankieren. De taakvelden Inkoop, ICT en Personeels administratie en Salarisadministratie worden per 1 januari 2013 ondergebracht in het SSC Bedrijfsvoering van de provincie en de gemeenten Kampen en Zwolle. Kredietrisico s In het kader van beperking van het kredietrisico, de garantie dat de hoofdsom wordt terugbetaald, wordt alleen belegd in vastrentende waarden van financiële ondernemingen met minimaal een AA- rating of in waardepapieren waarvoor een solvabiliteitsratio van 0 procent geldt. Voor de financiële ondernemingen is niet alleen de rating van de onderneming van belang maar tevens de rating van het land waarin de onderneming is gevestigd. In paragraaf wordt ingegaan op het verplicht schatkistbankieren. Liquiditeitsrisico s Het liquiditeitsrisico, het kunnen voldoen van de facturen en andere betalingsverplichtingen, minimaliseren wij door de aanwezige liquide middelen zoveel mogelijk af te stemmen op de prognose van ontvangsten en de uitgaven. Hiervoor hanteren wij een liquiditeitsplanning. Nu diverse projecten uit de KvO tot uitvoering komen wordt een goede liquiditeitenprognose steeds belangrijker om de liquiditeitenrisico s te minimaliseren. De liquiditeitsplanning is in 2012 verder doorontwikkeld en zal ook in 2013 e.v. een belangrijk instrument blijven om de aanwezige liquide middelen zo goed mogelijk te kunnen afstemmen op de prognose van ontvangsten en uitgaven. In paragraaf wordt verder ingegaan op de liquiditeitsprognose. Risico s ten aanzien van verstrekte geldleningen De provincie heeft ongeveer 351 miljoen aan langlopende leningen. De belangrijkste post is de bij de verkoop van Essent via de vordering op Enexis B.V. aan Enexis overgedragen lening van 1,8 miljard. Ons aandeel in deze vordering bedraagt 252,5 miljoen. Daarnaast zijn er achtergestelde leningen aan Enexis Holding N.V. ( 39,3 miljoen) en Vitens N.V. ( 14,6 miljoen). Verder zijn er achtergestelde leningen verstrekt aan starters (SVN) voor totaal 14 miljoen en Energieleningen (SVN) 15,7 miljoen. Ook heeft de provincie een achtergestelde lening verstrekt aan de Ontwikkelingsmaatschappij Zuiderzeehaven C.V. voor een bedrag van 0,7 miljoen. 248 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

249 Hoofdstuk 3 Paragrafen Liquiditeitsprognose In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de liquiditeiten weergegeven. Het gaat om de gelden die in rekening courant worden aangehouden en de gelden die zijn belegd in financiële producten. Hierbij is rekening gehouden met de verwachte uitgaven en inkomsten uit de begroting. Ook de meerjarenoverzichten van de reserves, voorzieningen en investeringen zijn hierin betrokken. Alleen de uitgaven m.b.t. de Kracht van Overijssel waarvan al een investeringsbesluit door PS is genomen zijn hierin opgenomen. Dit houdt in dat zodra er meer investeringsbesluiten worden genomen de uitgaven zullen stijgen en daarmee de liquide middelen dalen. Verwachte liquiditeiten ultimo jaar x 1 miljoen Rekening Te realiseren rentebaten In 2013 verwachten wij voor een bedrag van 41,8 miljoen aan rentebaten te kunnen realiseren. Dit bedrag is gebaseerd op een rendement van 3% (inclusief afschrijvingen) op het vermogen dat is uitgezet bij vermogensbeheerders van 1,33 miljard en op een rendement van 1,5 % op het vermogen dat is uitgezet in deposito s van 161 miljoen. Stand van zaken portefeuille vermogensbeheer Per 31 juli 2012 is er (nominale waarde) uitgezet bij externe vermogensbeheerders. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

250 De portefeuille is per 31 juli als volgt verdeeld naar land en rating: Land Totaal Percentage Austria ,61% Belgium ,79% Finland ,70% France ,59% Germany ,92% Ireland ,56% Italy ,75% Luxembourg ,50% Netherlands ,36% Slovenia ,50% Spain ,15% Supranational Geographic Focus ,89% Sweden ,50% United Kingdom ,18% Eindtotaal ,00% Gemiddelde rating Totaal Percentage AAA ,12% AA ,56% AA ,72% AA ,64% A ,50% A ,77% BBB ,31% BBB ,38% Eindtotaal ,00% Verplicht schatkistbankieren decentrale overheden Het kabinet is voornemens dat alle decentrale overheden verplicht worden om al hun liquide middelen aan te houden bij het Ministerie van Financiën, hetzij in de vorm van een rekening courant hetzij als deposito met verschillende looptijden. Op dit moment is de wet nog in voorbereiding, en ligt nog niet bij de Raad van State. Het effect van schatkistbankieren op de begroting van de provincie is dat de jaarlijkse rentestroom uiteindelijk sterk zal afnemen. De creditrentetarieven bij partieel schatkistbankieren zijn laag. 250 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

251 Hoofdstuk 3 Paragrafen In de Perspectiefnota 2013 is gezegd dat een afname met ca 15 mln op jaarbasis is te verwachten. Dit was een lage schatting en gebaseerd op een daling van het gemiddelde tarief van 1% a 1,5% over het beheerde vermogen. Het exacte verloop van de renteopbrengsten is afhankelijk van een aantal variabelen: o.a. het kasritme van KvO en overige reserves / voorzieningen in de komende jaren, de definitieve keuze van het Rijk voor partieel schatkistbankieren met navenant lagere tarieven, onze keuzen voor de opbouw van de looptijden van deposito s bij het Rijk. Met andere woorden: het daadwerkelijke effect kan de komende periode afwijken van hetgeen verwoord is in de Perspectiefnota Zodra er meer duidelijkheid is over de wet dan worden de effecten doorberekend. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

252 3.5 Bedrijfsvoering Personeelsbeleid en Organisatiebeleid Personeelsplanning en formatiebeheer Er wordt beleid ontwikkeld als het gaat om de inzet van vaste medewerkers op tijdelijke functies. Aandachtspunt daarbij is de allocatie van de oorspronkelijke formatie voor de terugkeer binnen de vaste formatie. Het proces van formatiebeheer zal verder worden versimpeld. Het instrument van Strategische Personeelsplanning zal worden ingezet om het management optimale ondersteuning te bieden bij het oplossen van kwantitatieve en kwalitatieve personeelsvraagstukken in relatie tot de te bereiken resultaten en gewenste ontwikkeling van de provincie. HR-control Het voornemen in 2012 om HR-control nadrukkelijker op te nemen in de Planning en Controlcyclus is, in verband met de reorganisatie, doorgeschoven naar Er zullen instrumenten en processen worden ontwikkeld om HR-control te professionaliseren. Opleiden en ontwikkelen Opleiden en ontwikkelen zal gericht zijn op de uitvoering van de leer- en ontwikkelagenda s die in het najaar 2012 naar aanleiding van het bedrijfsplan worden opgesteld. Het aanbod van opleidingen en leertrajecten zal hierop worden afgestemd. Het streven daarbij is het rendement van leren te vergroten onder andere door leren (nog) meer te verbinden aan, en te integreren in, de werkpraktijk. Kennismanagement (het delen en borgen van kennis) zal in 2013 eveneens een thema zijn. Arbeidsomstandigheden In 2013 blijft aandacht voor verzuim noodzakelijk. Belangrijke punten zijn verder de implementatie van het agressie en geweld -protocol, het vroeg signaleren van uitval, terugvalpreventie en levensfasebeleid. Arbeidsvoorwaarden Uitvoering van maatregelen die in 2013 zullen voortvloeien uit de nieuwe CAO. Momenteel vinden er in dit verband studies plaats naar de mogelijkheden voor verdere flexibilisering van de arbeidsvoorwaarden (individueel keuzemenu) en van werktijden en werkplek (tijds- en plaatsonafhankelijk werken). Verder zullen in 2013 het lokale beleid en de lokale regelingen worden geactualiseerd en zal de invoering van de werkkostenregeling per 1 januari 2014 worden voorbereid. Integriteitsbeleid Gebruikersprotocollen van zakelijke middelen zullen gemoderniseerd worden. Er worden (nieuwe) praktische methoden ontwikkeld die in de dagelijkse werkpraktijk ingezet kunnen worden om integriteit op te nemen in het permanente bewustzijn. Voor verdere informatie over de organisatieontwikkeling, het Shared Service Center Bedrijfsvoering en de RUD s verwijzen we u naar paragraaf 5.4. Investors in People In het voorjaar van 2013 staat een re-assessment voor het Investors in People-keurmerk gepland. E-HRM Om management en medewerkers optimaal te blijven ondersteunen en faciliteren zal de elektronische dienstverlening op het terrein van HRM, E-HRM dus, worden doorontwikkeld. Door het verder doorvoeren van manager en medewerker selfservice kan de dienstverlening verbeteren, 252 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

253 Hoofdstuk 3 Paragrafen maar zullen ook efficiencyvoordelen worden bereikt en wordt de samenwerking in het Shared Service Centre met de gemeenten Zwolle en Kampen eenvoudiger. Bij deze doorontwikkeling wordt zo veel mogelijk aangesloten op de systemen bij Zwolle en Kampen Planning & Control-cyclus De kaderstelling, sturing en verantwoording / controle van het provinciale beleid vindt plaats binnen de Planning & Control-cyclus. In 2012 is een voortvarende start gemaakt met de vereenvoudiging en doorontwikkeling van de Planning en Control-cyclus. In 2013 wordt verder gebouwd aan de vernieuwing, met als doel het vergroten van de transparantie en de stuurbaarheid. Met de monitor Overijssel beschikt de provincie Overijssel inmiddels over een digitaal rapportage- en verantwoordingsinstrument. Met de introductie van dit instrument is de doorlooptijd tussen peildatum en Statenbehandeling ingekort en de informatiewaarde door koppelingen met onderliggende documenten en de Atlas van Overijssel vergroot. Naast de nieuwe opzet van de Kerntakenbegroting en de verantwoordingdocumenten is ook een nieuw begrotingswijzigingenbeleid vastgesteld. Een traject dat in nauwe samenwerking met Provinciale Staten heeft plaatsgevonden. In 2013 zal deze ontwikkeling gestaag worden doorgezet. Ook wordt in 2013 de verordening financieel beheer vernieuwd. Dat heeft tot doel om de verordening te actualiseren en daarmee alle organisatiewijzigingen op een juiste manier te verwerken. Perspectiefnota Kerntakenbegroting Planning Jaarverslag Monitor Overijssel Control De basis voor het inhoudelijke beleid en de jaarlijkse cyclus in de Collegeperiode ligt in het Hoofdlijnenakkoord de Kracht van Overijssel besloten. Voor de cyclus 2013 is via de Perspectiefnota het strategische kader en een meerjarige inhoudelijke en financiële afweging van het beleid afgegeven. In de voorliggende Kerntakenbegroting is de Perspectiefnota nader geconcretiseerd. Via de monitor Overijssel worden Provinciale Staten twee maal per jaar digitaal geïnformeerd over de financiële en inhoudelijke afwijkingen van het voorgenomen beleid. Vervolgens zal via het Jaarverslag verantwoording worden afgelegd over het gehele jaar E-dienstverlening Overijssel vergroot de toegevoegde waarde van haar dienstverlening door te streven naar een hogere klanttevredenheid in, en grotere betrokkenheid vanuit, de samenleving. Daarnaast een grotere effectiviteit en efficiency in haar handelen en verdere integratie van haar dienstverlening met die van haar ketenpartners. Zij doet dit door slimme inzet van ICT middels het programma E-dienstverlening. Daarbij gaat het om vier speerpunten: Gericht verbeteren van loket- en informatiediensten. Vergroten integratie met ketenpartners. Beleidsinformatie leveren aan externe klanten. Inzet van digitale middelen bij de uitvoering van projecten en programma s. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

254 3.5.4 Informatieplan De Provincie zal zich voor de informatievoorziening vooral richten op het ondersteunen van de kerntaken. Hierdoor zullen we optimaal kunnen samenwerken met onze partners. We zetten niet alleen slimme informatietechnologie in om het proces van samenwerken beter te faciliteren, maar ook om samen dezelfde gegevens te gebruiken. Informatie-intensieve producten en diensten (zoals ruimtelijke informatie) zullen we in toenemende mate delen en beschikbaar stellen aan onze omgeving zoals mede-overheden of burgers en bedrijven. Met het oog op onder andere vergrijzing en het nieuwe werken zorgen we dat ook onze eigen medewerkers optimaal ondersteund worden in het flexibel toegang hebben tot de benodigde kennis en gegevens. Zo behouden we ook onze voorsprong in Het Nieuwe Werken. Ten slotte richten we ons intern op de inzet van informatietechnologie om de efficiency te optimaliseren en de concern control te verbeteren Doelmatigheid In de provinciewet (art. 217a) is vastgelegd dat Gedeputeerde Staten jaarlijks onderzoek uitvoeren naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde bestuur. Deze onderzoeken zijn vooral gericht op de vraag of de beleidsdoelen van de provincie Overijssel doelmatig (efficiënt) en doeltreffend (effectief) worden gerealiseerd en waar de organisatie kan verbeteren. In de paragraaf van vorig jaar werd toegelicht dat dit onderzoek mogelijk uit de wet geschrapt zou worden, dit lijkt niet door te gaan. Vandaar dat we in het najaar van 2012 starten met een nieuw 217a onderzoek naar het risicomanagementsysteem in de organisatie. Dit doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek gaat over een zeer actueel thema. Risicomanagement is immers een onderwerp dat in de huidige wereld, in tijden van bezuinigingen en ingrijpende externe ontwikkelingen noodzakelijkerwijs veel aandacht krijgt. Voor een onderzoek naar het risicomanagementsysteem geldt bovendien, dat dit onderzoek input geeft voor het in 2013 nieuw vorm te geven PS-beleid over risicomanagement. Het onderzoek gaat over de vraag of de organisatie doelmatig- en doeltreffend met risico s omgaat. Het gaat hierbij om drie deelthema s. Als eerste het risicogedrag, wat is zowel bestuurlijk als ambtelijk de cultuur voor het omgaan met risico s? Hoe bewust wordt er met risicomanagement omgegaan? Als tweede kijken we naar de werking van het risicomanagementsysteem. Hoe worden risico s in kaart gebracht en beheerst? Welke functies spelen een rol in het risicomanagemenstsysteem en werken deze adequaat? En als derde en laatste kijken we naar de communicatie over risicomanagement, intern maar ook hoe er bestuurlijk gerapporteerd wordt over risico s en wat de kwaliteit van deze rapportages is. De verschillende soorten risico s, zowel financieel als bijvoorbeeld politiek, in de lijn en in projecten, zijn onderdeel van het onderzoek. Aangezien een deel van de uitvoering van het risicomanagementsysteem een taak is van concern control zal een externe partij het onderzoek uitvoeren om een onafhankelijk oordeel te waarborgen. De coördinatie van het onderzoek vindt vanuit concern control plaats. De rapportage van het onderzoek zal in het eerste kwartaal van 2013 gepubliceerd worden. In de tweede helft van 2013 stellen Gedeputeerde Staten het onderwerp voor het 217a-onderzoek voor 2013 vast Rechtmatigheid en AO / IC Zoals ieder jaar stellen Provinciale Staten het normenkader rechtmatigheid vast waaraan de gehele organisatie moet voldoen. Zo houdt de organisatie zich aan de eisen voor rechtmatigheid uit de Financiële Verhoudingenwet. Voor 2013 is dit normenkader gelijk aan 2012: De goedkeuring- en rapporteringtoleranties bij de controle op rechtmatigheid worden vastgesteld conform de wettelijke richtlijnen (1% voor fouten en 3% voor onzekerheden). Binnen het voorwaardencriterium wordt getoetst of wettelijke regelgeving en besluiten van Provinciale Staten worden nageleefd. Dit geldt voor die onderdelen van de regelgeving die bepalingen bevat die van toepassing zijn op het financiële beheer of over het verrichten van beheershandelingen met financiële gevolgen. Dit geldt alleen voor de rechtmatigheidscriteria: recht, hoogte en duur. 254 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

255 Hoofdstuk 3 Paragrafen Het begrotingscriterium wordt voor de programmakosten vastgesteld op kerntaakniveau en voor de personeelsgebonden kosten op het totaal aan personeelsgebonden kosten. Het normenkader accountantsonderzoek DR en DLG / BBL wordt van toepassing verklaard op de accountantscontrole voor DR en DLG / BBL in plaats van het normenkader rechtmatigheid provincie Overijssel Voor DR en DLG / BBL geldt dat het normenkader vooral betrekking zal hebben op de controle van afrekeningen van reeds eerder beschikte subsidies. Rechtmatigheid is onderdeel van de processen van de organisatie. Een voorbeeld hiervan is het subsidieproces. Naast aandacht voor rechtmatigheid in het proces, is ook de interne controle op rechtmatigheid opgenomen in de werkzaamheden van het team. Dat zijn controles zowel intern als bij partijen die subsidie krijgen van de provincie. Aanvullend hierop werkt de provincie met het concernbrede Interne Beheersingsplan waarin de risico s met betrekking tot interne beheersing staan en waarin de centraal uit te voeren (verbijzonderde) interne controles opgenomen zijn. Dit plan is de input voor de rechtmatigheidsaudit, waarbij jaarlijks getoetst wordt of de organisatie zich houdt aan het gestelde kader door het team concern control. Aanvullend voert de accountant haar jaarrekeningcontrole uit. Bevindingen in het lopende jaar vormen de input voor de audit in het daaropvolgende jaar. Als de bevindingen daartoe aanleiding geven, worden er ook andere instrumenten zoals aanvullende trainingen of aanvullend advies op rechtmatigheid ingezet Social return Social return heeft als doel om de uitstroom naar werk te bevorderen voor mensen die zonder re-integratieondersteuning niet aan het werk komen. De provincie Overijssel heeft met ingang van social return in haar inkoopbeleid opgenomen. Indien mogelijk wordt, bij passende aanbestedingen boven de , in het contract opgenomen dat er bij de uitvoering van de opdracht ook mensen moeten worden ingezet met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Er is sprake van een passende aanbesteding wanneer tijdens de inkoopvoorbereiding blijkt of social return in de betreffende aanbesteding proportioneel en toepasbaar is. Zo moet onder andere onderzocht worden hoe de marktpartijen over social return denken, moet onderzocht worden of er kandidaten beschikbaar zijn en moet onderzocht worden of het toepassen van social return leidt tot verdringing. Bij het bepalen of een aanbesteding passend is, wordt tevens rekening gehouden met veiligheid, vereist opleidingsniveau en de mate waarin de bedrijfsvoering van de mogelijke opdrachtnemer het toelaat. De eisen met betrekking tot social return gelden alleen in passende aanbestedingen waarbij aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: Een drempelbedrag van > (minimale loonsom, exclusief BTW); Een minimale opdrachttermijn / looptijd van de overeenkomst van zes maanden Jaarlijks worden de effecten van het beleid gemeten. In het Jaarverslag 2012 wordt hierover gerapporteerd. 3.6 Verbonden partijen Inleiding Met verbonden partijen worden rechtspersonen bedoeld waarin de provincie een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Het gaat daarbij om deelnemingen, dat wil zeggen privaatrechtelijke organisaties zoals genoemd in artikel 158 Provinciewet (onder andere stichtingen, verenigingen, vennootschappen (N.V. s en B.V. s), coöperaties en commanditaire vennootschappen) en om de publiekrechtelijke openbare lichamen op basis van de Wet gemeenschappelijke regeling (Wgr). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

256 Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat middelen ter beschikking zijn gesteld die verloren gaan in geval van faillissement van de verbonden partij of als financiële problemen bij een verbonden partij op de provincie kunnen worden verhaald. Leningen en garantstellingen vallen niet onder de definitie: de provincie houdt in principe juridisch verhaal als de partij failliet gaat. Ook subsidies vallen buiten de definitie, omdat het gaat om overdracht van middelen. Voor de oprichting van en de deelneming in privaatrechtelijke organisaties bepaalt artikel 158 Provinciewet dat Gedeputeerde Staten pas een besluit kunnen nemen nadat Provinciale Staten in de gelegenheid zijn gesteld wensen en bedenkingen over het ontwerpbesluit kenbaar te maken en dat het besluit vervolgens ter goedkeuring aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties moet worden voorgelegd. De provincie Overijssel kent 21 verbonden partijen en 19 privaatrechtelijke organisaties (BNG N.V., Oost N.V., HMO N.V., Vitens NV, Wadinko N.V., Zuiderzeehaven CV / B.V., Fonds nazorg gesloten stortplaatsen, Stichting ROC Kampen, Stichting CTH, Enexis Holding N.V., Attero Holding N.V., PBE B.V., Verkoop Vennootschap B.V., CBL Vennootschap B.V., Vordering op Enexis B.V., Claim Staat Vennootschap B.V., Stichting Essent Sustainability Development Foundation(Stichting Duurzaamheid), Stichting Groen Gas Nederland, en Energiefonds Overijssel B.V. i.o. en 2 publiekrechtelijke openbare lichamen op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen (RBT en ADT). De nieuwe deelnemingen in stichting Duurzaamheid, Energiefonds Overijssel B.V. i.o. en Stichting Groen Gas Nederland zijn eerder ter besluitvorming aan u voorgelegd. De provinciale deelnemingen in de stichting Regionaal Overslag Centrum (ROC) Kampen en de stichting Container Terminal Hengelo (CTH) worden naar verwachting eind 2012 of in 2013 beëindigd. Beide stichtingsbesturen hebben hierom verzocht bij de provincie. Directe aanleiding voor dit verzoek is de mogelijkheid om de exploitatie van beide containerterminals te verkopen. Dit vooral uit het oogpunt van marktontwikkeling. Er is geen sprake meer van provinciaal belang ten aanzien van de deelneming. Het provinciale belang stimuleren goederenvervoer over water wordt nu voldoende geborgd door private partijen. Via een afzonderlijk traject bent of wordt u over de beëindiging in deze deelnemingen geïnformeerd. Enexis N.V. is een groot regionaal energienetwerkbedrijf dat de provincies in het zuiden en noorden van het land doorsnijdt. Overijssel bezit 18,7% van de aandelen. De strategie van dit bedrijf richt zich op een betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam netwerk. De investeringen worden op deze doelen afgestemd. Het bedrijf zet met instemming van de aandeelhouders daarnaast zich ervoor in om een leidende rol te vervullen in het faciliteren van de omslag naar een duurzame energiehuishouding. Onder meer zijn hierbij aan de orde het tot stand brengen van slimme netwerken en het in het verlengde hiervan inspelen op decentrale energie-initiatieven. Enexis heeft met het oog op haar rol in het kader van duurzaamheid onlangs in Zwolle het zogenaamde Econexis huis geopend, dat toegankelijk is voor iedereen die vernieuwende concepten voor duurzaamheid een warm hart toedraagt. De Stichting Duurzaamheid is opgericht en met haar activiteiten gestart. De komende jaren zal op basis van door Essent aangeleverde informatie periodiek een rapportage over de uitgevoerde duurzaamheidsactiviteiten worden opgesteld ten behoeve van beoordeling door het bestuur van de Stichting Duurzaamheid. Hierin zijn de oud aandeelhouders van Essent vertegenwoordigd. Met betrekking tot het onderdeel van het oude Essent dat zich op afval richt, Attero Holding N.V. genaamd, zijn de toenmalige publieke aandeelhouders nog steeds de eigenaar van het bedrijf. De afvalmarkt bevindt zich echter nog steeds in een kwetsbare situatie, waarvan het einde nog niet in zicht is. De aandeelhouders hebben mede tegen deze achtergrond ingestemd met de strategie van Attero, waarin ervan wordt uitgegaan dat Attero zich omvormt tot een bedrijf dat zich richt op publieke dienstverlening aan gemeenten die tevens aandeelhouder zijn. Attero is met instemming van 256 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

257 Hoofdstuk 3 Paragrafen de aandeelhouders bezig dit model uit te werken tot een werkbare en effectieve oplossing voor de langere termijn. Afhankelijk van het resultaat en actieve medewerking van de gemeentelijke klanten c.q. aandeelhouders zullen verder besluiten over dit traject worden genomen. In het uiterste geval zal dit ook voor de samenstelling van het aandelenbestand van Attero vergaande consequenties kunnen hebben (veel groter aandeel gemeenten). In paragraaf worden de bestaande verbonden partijen toegelicht. Maar eerst wordt in paragraaf kort ingegaan op het provinciale beleid ten aanzien van verbonden partijen Beleid verbonden partijen Tijdens de Statenvergadering van 21 mei 2008 is de nota Deelnemingenbeleid Overijssel (PS/2008/279) vastgesteld. Aanleiding voor de ontwikkeling van een nieuw afwegingskader vormden onder andere de uitkomsten van het onderzoek naar de verkoop van de Wavin-aandelen en de provinciale ambitie om in verschillende, innovatieve, bestuurlijk-juridische arrangementen vorm te geven aan de samenwerking met andere overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Daarbij werd ook aangesloten op de Nota Deelnemingenbeleid Rijksoverheid, die eind 2007 was vastgesteld en waarmee het accent werd verschoven van privatiseren, tenzij naar publiek, tenzij. In navolging van het rijksbeleid is uitgangspunt in het Overijsselse deelnemingenbeleid dat een publiekrechtelijke samenwerkingsvorm niet langer zonder meer de voorkeur heeft. Het gaat om maatwerk. Per geval moet worden beoordeeld welke aanpak het meest doelgericht en betrouwbaar is voor de aanpak van het provinciale publieke belang. Het afwegingskader biedt in de vorm van een stappenplan richtlijnen voor de beoordeling van het aangaan (en behoud) van privaatrechtelijke en publiekrechtelijke samenwerkingsvormen. De te nemen stappen hebben onder andere betrekking op de vraag naar het provinciale publieke belang, de betrokkenheid van andere publieke en/of private partners, de mate van betrokkenheid van de provincie bij de aanpak, en de keuze tussen publiek- of privaatrecht. Het afwegingskader is en wordt gebruikt voor de afweging van de deelname in alle vormen van verbonden partijen. De relatie met drie verbonden partijen bestaat al gedurende lange tijd (nutsbedrijf Vitens, BNG en Wadinko). De relatie met de andere partijen is van meer recente datum (Oost N.V., Regionaal Bedrijventerrein Twente, Zuiderzeehaven, Fonds nazorg gesloten stortplaatsen, HMO en ADT) en zijn onder meer ontstaan vanuit de provinciale betrokkenheid bij de grootschalige projecten waarvoor deze rechtspersonen zijn opgericht. Uit de deelneming Essent ten slotte is, zoals bekend, een aantal nieuwe deelnemingen voortgevloeid. In het kader van een kritische toets op de bestaande deelnemingen hebben wij voor deze deelnemingen vastgesteld dat er in beginsel nog steeds sprake is van een provinciaal belang. Alleen voor de deelnemingen in ROC Kampen en Combiterminal Hengelo is, zoals in de vorige paragraaf, het beeld dat het provinciale doel bereikt is en dat deze deelnemingen, zoals ook in de inleiding aangegeven, kunnen worden beëindigd. Onderdeel van de kritische toets is verder de wijze van aansturing van de bestaande deelnemingen. De bedoeling is, waar dat nodig is, te komen tot een effectievere aansturing van de bestaande deelnemingen vanuit de provincie en te bekijken in hoeverre daarvoor nieuwe instrumenten nodig zijn of dat bestaande instrumenten anders kunnen worden toegepast. In het kader van de nieuwe deelneming in het Energiefonds B.V. i.o. wordt bijvoorbeeld heel sterk de focus gericht op de wijze waarop de provincie het meest effectief haar sturing op het nieuwe fonds zou kunnen inrichten. De oprichting intern van het nieuwe Expertisecentrum Deelnemingen is er mede op gericht de kennis op dit gebied binnen het provinciehuis te bundelen en daarmee de mogelijkheden tot publiek-private samenwerking in het algemeen en het instrument deelnemingen in het bijzonder beter af te wegen en te benutten. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

258 3.6.3 Overzicht verbonden partijen ( x ) BNG Oost NV HMO Vitens Wadinko Zuiderzee- RBT Nazorg- ADT haven fonds Ontwikke- gesloten lingsmaat- stort- schappij plaatsen Private rechtspersoon X X X X X X 1 X Publieke rechtspersoon (WGR) X X A) Financiële betrokkenheid percentage van het aandelenkapitaal 0,16 8,82 100,00 6,42 25,12 16,67 n.v.t. percentage aandeel in resultaat 23,00 50,00 B) Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht A.v.A. Stemrecht A.v.A. Stemrecht A.v.A. AHC en Stemrecht A.v.A. Stemrecht A.v.A. Stemrecht A.v.A. en vergadering vennoten C) Financiële kengetallen DB en AB DB en AB DB en AB 2 3 Eigen vermogen per 01/01/ ,0 59,0 7,4 359,0 47,9 3,1 10,5 Eigen vermogen per 31/12/ ,0 60,4 22,4 402,6 48,7 5,2 n.n.b. Vreemd vermogen per 01/01/ ,0 14,0 0, ,6 0,1 8,9 74,6 0,0 43,1 Vreemd vermogen per 31/12/ ,0 6,5 0, ,8 0,1 6,5 84,2 n.n.b. 44,4 Resultaat ,0 0,9 n.v.t. 28,6 2,5 0,6 n.v.t. 0,4 n.v.t. Resultaat ,0 1,0-0,0 25,0 0,6 0,2 n.v.t. 0,4 n.v.t. Resultaat ,0 0,9-0,1 26,9 1,0 0,1-8,5 0,4 n.v.t. Resultaat ,0 1,3-0,0 36,0 0,8 2,1-8,8 n.n.b. -10,9 D) Opbrengsten in 2012 (tussen haakjes = 2011) Dividenden / winstuitkeringen 0,1 (0,2) 1,0 (1,0) n.v.t. Rente 0,7 (0,8) n.v.t. 1 Onze deelneming in de Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij bestaat uit een C.V. en een B.V. De B.V. is de beherende vennoot van de C.V. Ons directe belang in de C.V. bedraagt 16,46% en via de B.V. hebben wij nog een indirect belang in de C.V. van 0,21%. 2 Resultaat 2010 en 2011 betreft de netto contante waarde van het geprognosticeerde resultaat per 31 december. 3 Bedragen begin 2011 per 1 december 2010 in verband met de oprichting van ADT. 4 De bij ROC Kampen en CTH gepresenteerde cijfers betreffen de cijfers van de respectievelijke Vastgoed B.V. s als ware deze volledig geconsolideerd opgenomen in de jaarstukken van de respectievelijke stichtingen. 258 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

259 Hoofdstuk 3 Paragrafen ( x ) ROC CTH Enexis Attero PBE Verkoop CBL Vordering Claim Kampen vennoot- vennoot- op Enexis Staat schap schap vennootschap Private rechtspersoon X X X X X X X X X Publieke rechtspersoon (WGR) A) Financiële betrokkenheid percentage van het aandelenkapitaal 18,71 18,71 18,71 18,71 18,71 18,71 18,71 percentage aandeel in resultaat n.n.b. 100,00 B) Bestuurlijke betrokkenheid DB en AB DB en AB AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht AHC en Stemrecht C) Financiële kengetallen 4 4 in US$ Eigen vermogen per 01/01/2011 0,8 0, ,9 257,4 184,8 779,8 0,3 0,1 0,1 Eigen vermogen per 31/12/2011 0,8 0, ,9 274,2 27,7 416,0 0,1 0,1 0,1 Vreemd vermogen per 01/01/2011 1,4 8, ,6 582,0 20,1 23,0 135, ,1 0,0 Vreemd vermogen per 31/12/2011 1,2 8, ,5 544,9 0,2 29,7 10, ,1 0,0 Resultaat ,1 0,0 263,1 59,4 8,1-0,1 0,0-0,0 0,0 Resultaat ,1 0,0 193,7 25,7 27,9-20,7-0,1-0,0-0,0 Resultaat ,4 25,4 722,4-5,2 96,2 0,0-0,0 D) Opbrengsten in 2012 in (tussen haakjes = 2011 Dividenden / winstuitkeringen 21,5 (10,9) 1,5 (1,4) 0,1 (164,5) 0,9 (67,0) (13,2) 0,2 Rente 3,5 (3,5) 13,2 (15,7) Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

260 Stichting duurzaamheid Stichting Groen Gas Energiefonds B.V. i.o. ( x ) Private rechtspersoon X X X Publieke rechtspersoon (WGR) A) Financiële betrokkenheid percentage van het aandelenkapitaal 100,00 percentage aandeel in resultaat n.n.b. B) Bestuurlijke betrokkenheid Bestuur en SDC AB Stemrecht A.v.A. C) Financiële kengetallen Eigen vermogen per 01/01/2011 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Eigen vermogen per 31/12/2011 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Vreemd vermogen per 01/01/2011 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Vreemd vermogen per 31/12/2011 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Resultaat 2009 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Resultaat 2010 n.v.t. n.n.b. n.v.t. Resultaat 2011 n.v.t. n.n.b. n.v.t. D) Opbrengsten in 2012 (tussen haakjes = 2011 Dividenden / winstuitkeringen n.v.t. n.v.t. n.v.t. Rente n.v.t. n.v.t. n.v.t. 260 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

261 Hoofdstuk 3 Paragrafen N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) (Den Haag) Inhoudelijke omschrijving ( x 1.000) Deze deelneming draagt niet bij aan een specifiek beleidsdoel van een kerntaak in de begroting. De baten en lasten worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen en financiering. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (Naamloze Vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen De aandeelhouders van BNG zijn de Staat der Nederlanden (50%), provincies (Overijssel 0,16%), gemeenten, waterschappen en andere openbare lichamen. Dit betekent dat de bank onderdeel is van de publieke sector en daardoor de hoogste credit rating heeft. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: G.J. Kok). Financieel belang De historische kostprijs van het Overijsselse deel in het aandelenkapitaal bedraagt 0,2 miljoen. Bijzonderheden In het boekjaar 2011 heeft BNG een winst behaald van 256 miljoen (2009: 257 miljoen). Het resultaat bestaat uit 2 componenten. De eerste is een stijging van het renteresultaat met 13%. De tweede is een even grote daling van het resultaat op financiële transacties. Voor 2012 doet de Raad van Bestuur - gelet op de voortdurende onrust op de financiële markten - geen uitspraken over het over 2012 te verwachten resultaat. Daarnaast wordt nadrukkelijk gewezen op nieuwe regelgeving (Basel-III), die zal leiden tot een door BNG hoger aan te houden eigen vermogen. Voor deze verhoging van het eigen vermogen heeft BNG het reguliere dividendbeleid aangepast. Ten slotte zal het voorgestelde verplicht schatkistbankieren van decentrale overheden een nog niet in te schatten, maar significant effect kunnen hebben op de funding en het resultaat van BNG. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

262 Ontwikkelingsmaatschappij Oost-Nederland N.V. (Oost N.V.) (Deventer) Inhoudelijke omschrijving De deelneming in Oost N.V. past binnen de kerntaak Regionale Economie. Oost N.V. kent de volgende activiteiten: Ontwikkeling en Innovatie (ook in relatie tot de uitvoering van de EU-programma s ). Investeringsbevordering. Bedrijfsomgeving. Participeren in bedrijven via participatiebedrijf Oost-Nederland (PPM Oost N.V.). Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (57,62%) en de provincies Gelderland (33,56%) en Overijssel (8,82%). Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene vergadering van Aandeelhouders: T.W. Rietkerk). Financieel belang De historische kostprijs van het Overijsselse deel in het aandelenkapitaal bedraagt 4,2 miljoen. Gelet op de aan de bedrijfsvoering van Oost N.V. verbonden risico s is een voorziening getroffen van 50% van de historische kostprijs. De boekwaarde van Oost N.V. bedraagt daarmee 2,1 miljoen. Daarnaast heeft de provincie ook een subsidierelatie met Oost N.V., waarvoor het activiteitenplan van Oost N.V. de basis vormt. Over 2012 bedraagt de subsidie 1,4 miljoen. Bijzonderheden Een van de aandachtsgebieden betreft de Participatiemaatschappij Oost N.V., waarvan Oost N.V. voor 94,52%, Universiteit Twente voor 3,16% en Saxion Hogescholen voor 2,32% aandeelhouder is. Bij de fusie GOM / OOM heeft het Ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovatie van de provincie geëist om voor voldoende middelen te zorgen als Universiteit Twente en Saxion Hogeschool zullen uittreden. Hierdoor loopt de Provincie Overijssel een risico (zie de overige risico s onder de paragraaf Weerstandsvermogen). Saxion Hogescholen heeft aangegeven haar belang (met een waarde op de balans Oost N.V. van ) in PPM Oost N.V. te willen verkopen. Oost N.V. zal dit belang (geleidelijk) overnemen. Een voorstel hiertoe zal in de Algemene vergadering van Aandeelhouders van Oost N.V aan de aandeelhouders worden voorgelegd. Het Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie heeft besloten haar subsidie van 2,5 miljoen aan Oost N.V. in drie jaar tijd af te bouwen. Voor 2012 is het ontstane gat in de financiering opgevangen door additionele opdrachten, efficiëntere bedrijfsvoering en het niet verlengen van aflopende arbeidscontracten. Met Oost N.V. worden voor de periode nieuwe meerjarige werkafspraken gemaakt, inclusief prestatieindicatoren en meerjarige begroting. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

263 Hoofdstuk 3 Paragrafen Herstructureringsmaatschappij bedrijventerreinen Overijssel N.V. (HMO) (Zwolle) Inhoudelijke omschrijving De deelneming in HMO past binnen de kerntaak Regionale Economie. Herstructureren van zwaar verouderde bedrijventerreinen is niet gemakkelijk en zeker niet goedkoop. De maatschappij is vooral gericht op het vergroten van de private investeringen bij moeizame herstructureringsprojecten op zwaar verouderde bedrijventerreinen. HMO kan actief op de vastgoedmarkt opereren voor het verwerven van te herstructureren panden en gronden. Daarnaast kan HMO als katalysator de gemeenten ondersteunen bij de uitvoering van deze prioritaire projecten. HMO treedt hierbij op als initiator van het projectplan en participant in het proces. Achtergrond van de oprichting van de HMO is dat de provincie sinds 2006 kiest voor een samenhangende aanpak van de problematiek van verouderde bedrijventerreinen binnen het meerjarenprogramma Vitale Bedrijventerreinen Het innovatieve kwaliteitsscoresysteem Bedrijventerreinen en de oprichting van een herstructureringsmaatschappij maken deel uit van een pakket van maatregelen dat ter beschikking staat om oude bedrijventerreinen te revitaliseren. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincie Overijssel. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene vergadering van Aandeelhouders: T.W. Rietkerk). Financieel belang De waarde van het Overijsselse deel in het aandelenkapitaal bedraagt ultimo 2011 circa 22,5 miljoen. Bij het besluit tot oprichting van de HMO (PS/2008/270) is 7,5 miljoen beschikbaar gesteld en bij de Perspectief nota 2011 (PS/2010/521) is daar voor miljoen aan toegevoegd. Gelet op het voornemen om via de bedrijfsvoering van HMO het gehele vermogen in 10 jaar te verbruiken, is een voorziening getroffen van 100% van het verstrekte vermogen. De boekwaarde van HMO bedraagt daarmee ultimo 2011 nihil. Bijzonderheden Op 1 juli 2009 is door Provinciale Staten het Meerjarenprogramma Vitale Bedrijvigheid vastgesteld (PS/2009/461). In de uitvoering van dit programma is HMO een van de instrumenten. Verwacht wordt dat via HMO ongeveer 25% van de totale herstructureringsopgave van de ruim ha in Overijssel zal worden aangepakt. Zonder de HMO zou met 22,5 miljoen aan subsidie maar circa negen ha van de zware categorie (herprofilering) aangepakt worden. Door HMO is tot en met ,3 miljoen gebruikt voor te herstructureren bedrijventerreinen. Met deze projecten en investeringen deels revolverend karakter - wordt de herstructurering van 13,3 ha bestaand bedrijventerrein ( rotte plekken ) aangejaagd. Het vliegwieleffect zorgt daarbij aanvullend voor de herstructurering van nog een 97,9 ha. Het totaal aan investeringen van partners tegenover de inzet van HMO tot en met 2011 bedraagt 39 miljoen. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

264 Vitens N.V. (Utrecht) Inhoudelijke omschrijving De deelname in Vitens N.V. past binnen de kerntaak Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Schoon, voldoende en gezond water voor mens, dier en plant. Wettelijk is vastgesteld dat de aandelen van de drinkwaterbedrijven in publieke handen blijven. Het belang van de provincie Overijssel als aandeelhouder in Vitens N.V. is historisch gegroeid. De provincie wil door middel van haar aandeelhouderschap haar verantwoordelijkheid voor een goede drinkwatervoorziening in Overijssel borgen. Daarnaast streeft de provincie er, via haar aandeelhouderschap, naar om de tariefsstijging voor de gebonden klanten maximaal gelijk te houden aan de inflatie. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen De aandelen van Vitens N.V. zijn in handen van 111 aandeelhouders waaronder de provincies Friesland, Gelderland, Overijssel (6,415%), Flevoland en Utrecht en het merendeel van de in deze provincies liggende gemeenten. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Commissie van Aandeelhouders. Deze adviescommissie is bij besluit van de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 10 december 2007 ingesteld. Financieel belang De provincie Overijssel bezit aandelen die een boekwaarde vertegenwoordigen van Door de uitgifte van aandelen aan de provincie Friesland is ons procentuele belang in Vitens N.V. in 2011 gedaald van 7,38% naar 6,415%. Daarnaast is er sprake van een achtergestelde lening die per 1 juli 2021 volledig afgelost zal zijn (oorspronkelijk bedrag 24,3 miljoen; oorspronkelijke looptijd vijftien jaar). Stand ultimo 2012: 14,6 miljoen. Bijzonderheden De Algemene vergadering van Aandeelhouders heeft in juni 2012 geleid tot instemming met het aanpassen van het financieel beleid. Het huidige economische klimaat, de verwachtingen voor de komende jaren en de focus vanuit de financiële (kapitaal) markt op de financiële ratio s heeft Vitens doen overwegen om zijn huidige financiële beleid voor wat betreft de solvabiliteitscriteria aan te passen. Vitens wil de komende jaren de solvabiliteit laten stijgen naar 30%. Daarmee kan zij makkelijker en goedkoper leningen afsluiten ter financiering van haar investeringsprogramma over de komende jaren. Vitens wil dit in acht tot tien jaar bereiken. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

265 Hoofdstuk 3 Paragrafen Wadinko N.V. Inhoudelijke omschrijving De deelneming in Wadinko N.V. past binnen de kerntaak Regionale Economie en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Versterking kansrijke economische sectoren in Overijssel. De vennootschap heeft ten doel: Het deelnemen in en het directievoeren over andere ondernemingen die bij voorkeur werkzaam zijn in de provincie Overijssel (waaronder bedrijven die werkzaam zijn op het gebied van kunststoffen en milieutechnieken). Het bevorderen van werkgelegenheid in die provincie, één en ander in de ruimste zin. Bij het nastreven van bovengenoemde doelstellingen zal Wadinko N.V. marktconform handelen. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincie Overijssel (25,12%) en de gemeenten Borne, Dalfsen, Deventer, Dinkelland, Hardenberg, Hellendoorn, Hof van Twente, Kampen, Losser, Meppel, Noordoostpolder, Olst Wijhe, Ommen, Raalte, Rijssen Holten, Staphorst, Steenwijkerland, Tubbergen, Twenterand, Urk, Westerveld, Wierden, Zwartewaterland en Zwolle. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: T.W. Rietkerk). Financieel belang De provincie Overijssel bezit 600 van de aandelen die een boekwaarde van nihil vertegenwoordigen. Bijzonderheden In 2011 bedroeg de waarde van de participatieportefeuille 30,4 miljoen en werd er voor 2,4 miljoen nieuw geparticipeerd, terwijl door wijziging van belangen en aflossingen circa 0,8 miljoen werd ontvangen. Het boekjaar 2011 is afgesloten met een positief nettoresultaat na belastingen van 0,8 miljoen ten opzichte van 1 miljoen in Het resultaat (voor belastingen) op deelnemingen nam af met 0,4 miljoen; van 1,9 miljoen naar 1,5 miljoen. In 2011 heeft Wadinko N.V. haar participaties afgewaardeerd met in totaal 5,5 miljoen. Bij de bedrijven waarin Wadinko N.V. participeert werken in totaal circa mensen. Door de nieuwe participaties nam dit aantal toe met 70 arbeidsplaatsen. De autonome werkgelegenheid bleef stabiel in Wadinko verwacht in 2012 een positief resultaat. Gelet op de huidige economische situatie heerst bij menig participatie onzekerheid over de omzet- en resultaatontwikkeling in Dit sluit aan bij de wijze waarop de participaties en leningen zijn afgewaardeerd. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

266 Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij C.V. / Beheer B.V. (Kampen) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming past binnen de kerntaak Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Stimuleren goederenvervoer over water, faciliteren van het vrachtverkeer over de weg en beheersen doorgaande goederenstroom per spoor. Doel is het ontwikkelen van het industriehaventerrein Zuiderzeehaven in Kampen tot een duurzaam bedrijventerrein met realisatie van hoogwaardige voorzieningen. Juridische vorm Commanditaire vennootschap, waarbij Zuiderzeehaven Beheer B.V. optreedt als beherend vennoot. Beide zijn privaatrechtelijke organisaties, waarbij de besloten vennootschap in tegenstelling tot de C.V. een rechtspersoonlijkheid is (Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen De besloten vennootschap is voor 50% in bezit van publiekrechtelijke organen (provincie Overijssel en de gemeenten Zwolle en Kampen) en voor 50% in bezit van drie marktpartijen; ieder (16² ³ %). De commanditaire vennootschap is in bezit van dezelfde zes partijen, elk voor 16,46%, de beherend vennoot bezit 1,25%. Indirect bezitten de zes partijen via hun bezit van de B.V. ook 16² ³ % in de C.V. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: G.J. Kok). Daarnaast is G.J. Kok ook de 1 e vertegenwoordiger namens de provincie in de vergadering van Vennoten van de Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij C.V. Financieel belang De provincie Overijssel neemt voor deel in het aandelenkapitaal van Zuiderzeehaven Beheer B.V. Verder heeft de provincie Overijssel een bedrag van 0,2 miljoen als kapitaal ingebracht in Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij C.V. Naast de kapitaalinbreng heeft de provincie Overijssel een bedrag van 0,7 miljoen als achtergestelde, renteloze lening aan de C.V. verstrekt. Ten slotte heeft de provincie een subsidie (zogenoemde Tipp-subsidie) van totaal 2,9 miljoen verstrekt aan de gemeente Kampen, die vervolgens de subsidie ten gunste heeft gebracht van de Zuiderzeehaven Ontwikkelingsmaatschappij C.V. Bijzonderheden Het industrieterrein van de Zuiderzeehaven beslaat een oppervlakte van ongeveer 50 ha, waar bedrijven in milieucategorie 1 tot en met 5 zich kunnen vestigen. Het terrein kan kustvaarders tot ton ontvangen, wat mogelijkheden geeft voor de aan- en afvoer via het water. Concreet zullen zich ongeveer 20 tot 30 bedrijven op het terrein van de haven vestigen. In 2011 zijn vier kavels verkocht met een gezamenlijke omvang van ruim acht ha. De verkoop verloopt volgens verwachting. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

267 Hoofdstuk 3 Paragrafen Openbaar lichaam RBT (Almelo) Inhoudelijke omschrijving Het realiseren van een regionaal bedrijventerrein draagt bij aan de kerntaak Regionale Economie. De betrokken partijen willen een regionaal grootschalig en duurzaam bedrijventerrein realiseren. De provincie neemt deel in de ontwikkeling, exploitatie en beheer van dit bedrijventerrein. Juridische vorm Publiekrechtelijke rechtspersoon (Openbaar Lichaam, Wet gemeenschappelijke regelingen). Partijen De provincie Overijssel, de gemeenten Almelo, Hengelo, Enschede (elk 23%) en de gemeente Borne (8%). Bestuurlijke betrokkenheid Dagelijks bestuur: I.A. Bakker (lid) Algemeen bestuur: I.A. Bakker (lid) en T.W. Rietkerk (lid) Financieel belang De grondexploitatie is begin 2012 geactualiseerd, wat resulteerde in een negatieve contante waarde van 8,8 miljoen. Gelet op het aandeel van de provincie is de Voorziening resultaten gebiedsexploitaties bij de Najaarsnota 2011 voor dit onderdeel verhoogd naar 2 miljoen. Daarnaast is een (EFRO)subsidie van 4 miljoen verleend. Bijzonderheden Het Openbaar lichaam RBT voert de handelsnaam XL Businesspark Twente. Sinds eind 2008 is er ongeveer 30 ha uitgeefbaar terrein beschikbaar. Het eerste bedrijf (twee ha) heeft zich in 2008 op het XL Businesspark gevestigd. Inmiddels is 75% van de gronden binnen het projectgebied in bezit van het RBT. Hiervan is nu 11,5 ha grond verkocht (stand 31 december 2011). Daarnaast is in 2012 voor de verkoop van vier ha een ontwikkelingsovereenkomst afgesloten. Samenhangend met de voortgang van de uitgifte van gronden is terughoudendheid betracht in de verdere realisatie van infrastructuur. De risicoaspecten binnen de exploitatie betreffen vooral de te realiseren uitgifteprijzen. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ingegaan op de financiële risico s, die nog niet in de voorziening zijn opgenomen. Meer informatie / Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

268 Fonds nazorg gesloten stortplaatsen Overijssel (Nazorgfonds) (Zwolle) Inhoudelijke omschrijving Deze verbonden partij past binnen de kerntaak Milieu en Energie. Op 1 april 1996 is de wet tot aanvulling van de Wet milieubeheer (Wm) in werking getreden. Deze wet bevat een regeling ter waarborging dat gesloten stortplaatsen geen of zo weinig mogelijk gevolgen voor het milieu hebben (hierna Leemtewet genoemd). De Leemtewet (art en 8.50 Wm) legt de financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid bij de provincie voor de altijd durende nazorg van stortplaatsen waar na 1 september 1996 afvalstoffen zijn of worden gestort. De provincie moet erop toezien dat bij gesloten stortplaatsen zodanige maatregelen worden getroffen dat de stortplaatsen geen of zo weinig mogelijk nadelige gevolgen voor het milieu veroorzaken. Juridische vorm Dit fonds is opgericht door het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel (artikel 15.47, lid 1 Wm) en is een rechtspersoon (artikel 15.47, lid 3 Wm). Partijen Provincie Overijssel, N.V. ROVA en Twence B.V. Bestuurlijke betrokkenheid Dagelijks bestuur: I.A. Bakker en G.J. Kok Algemeen bestuur: het voltallige college van Gedeputeerde Staten. Bestuurlijk Overleg nazorgfonds: I.A. Bakker en G.J. Kok, een vertegenwoordiger van N.V. ROVA en een vertegenwoordiger van Twence B.V. ROVA en Twence hebben in dit orgaan recht van inspraak, maar geen beslissingsbevoegdheid. Financieel belang Om aan de verantwoordelijkheid van de Leemtewet inhoud te kunnen geven, bevat de wet (art Wm) de bepaling dat Provinciale Staten een heffing instellen ter bestrijding van de kosten van de nazorg maatregelen bij stortplaatsen waar na 1 september 1996 nog afval wordt gestort. Deze heffing wordt bij belastingverordening opgelegd aan de exploitanten van de stortplaatsen in Overijssel. Provinciale Staten van de Provincie Overijssel hebben op 30 maart 1999 deze belastingverordening vastgesteld. Op grond van artikel (lid b) Wm is de provincie verplicht de opbrengsten van de heffing af te dragen aan het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen Overijssel. Sinds enkele jaren is de bijbehorende tarieventabel buiten werking gesteld, omdat de omvang van het fonds en de verwachte rendementen momenteel voldoende zijn om de vereiste doelvermogens te realiseren. Bijzonderheden De Jaarrekening 2010 van het Fonds nazorg gesloten stortplaatsen is de laatst vastgestelde jaarrekening; het eigen vermogen bedraagt ultimo ,5 miljoen. In 2011 is een bedrag van circa 10 miljoen aan belegde Nazorggelden vrijgevallen. Deze gelden worden in 2012 opnieuw belegd. Gelet op de huidige rentetarieven is het hoogst onzeker of het afgesproken te behalen rendement van 5,06% gerealiseerd kan worden. Naar het zich laat aanzien zullen de stortvolumes in 2012 blijven afnemen. Dit zal tot gevolg kunnen hebben dat de stortlocaties langer open zullen blijven dan voorzien. Dit kan gevolgen hebben voor de opbouw van de vereiste doelvermogens. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

269 Hoofdstuk 3 Paragrafen Area Development Twente (ADT) (Enschede) Inhoudelijke omschrijving Deze verbonden partij past binnen de Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente en draagt daarmee bij aan de in de Omgevingsvisie geformuleerde centrale ambitie: een vitale samenleving tot ontplooiing laten komen in een mooi en vitaal landschap. De gemeenschappelijke regeling heeft een tweeledige missie: De economische structuur van Twente te versterken, in samenhang met Kennispark en Hart van Zuid in het kader van de Innovatiedriehoek. De ontwikkeling van ecologie, waterhuishouding en landschap in een goede balans met duurzaamheid te brengen. Deze visie is uitgewerkt in een gebiedsontwikkeling die Provinciale Staten en de Raad van de gemeente Enschede hebben vastgesteld. Juridische vorm Publiekrechtelijke rechtspersoon (Openbaar Lichaam, Wet gemeenschappelijke regelingen). De gemeenschappelijke regeling is op 23 november 2010 in werking getreden (Provinciaal blad nr. PS/2010/864). Partijen Provincie Overijssel en gemeente Enschede, ieder voor 50%. Bestuurlijke betrokkenheid Leden van het Algemeen Bestuur zijn: G.J. Kok, T.W. Rietkerk en E. Boerman. Plaatsvervangende leden zijn: I.A. Bakker, W.H. Maij, en de Commissaris van de Koningin. Financieel belang In de Voorziening resultaten gebiedsexploitaties is voor dit onderdeel een bedrag van 2,8 miljoen gestort voor: Het nadelige effect op de grondexploitatie ad 1,8 miljoen. Te verwachten verplichtingen ad 1 miljoen. In de Jaarrekening 2011 van de provincie Overijssel is een aanvullende voorziening getroffen ad 5,5 miljoen voor het afdekken van de nadelige effecten in de grondexploitatie ADT. Tevens zijn de historische plankosten afgeboekt voor een bedrag van 6,4 miljoen. Bijzonderheden De gemeente Enschede en de provincie hebben hun visie op de gebiedsontwikkeling voor luchthaven Twente en omgeving in december 2009 en juni 2010 vastgesteld. In nauwe samenwerking met Enschede wordt nu de realisering opgepakt. In december 2010 zijn gronden van het Rijk in het gebied overgenomen en werd de ADT verantwoordelijk voor beheer en onderhoud. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

270 Regionaal Overslagcentrum Kampen (ROC) (Kampen) Inhoudelijke omschrijving Deze verbonden partij past binnen de kerntaak Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer alsmede de Omgevingsvisie. In het hoofdlijnenakkoord Kracht van Overijssel wordt expliciet ingezet op stimulering goederenvervoer over water en verbetering van overslagpunten. Provinciaal doel bij de oprichting van het ROC Kampen in 1997 was het bevorderen van het intermodaal transport van goederen en dan met name over water. Hiermee werd tevens een impuls gegeven aan het stimuleren van milieuvriendelijk goederenvervoer in de regio. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (stichting en besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Het Regionaal Overslagcentrum Kampen bestaat uit een stichting, een Vastgoed B.V. en een Exploitatie B.V. In 1997 heeft de provincie samen met de gemeente Kampen de stichting opgericht. Deze stichting heeft vervolgens de ROC Kampen Vastgoed B.V. opgericht. De stichting is enig aandeelhouder van de Vastgoed B.V. Daarnaast werd door private partners de Exploitatie B.V. opgericht. De Vastgoed B.V. verhuurt grond en opstallen aan de Exploitatie B.V. op basis van een huurovereenkomst. De Exploitatie B.V. behoort niet tot de verbonden partijen. Partijen Provincie Overijssel en de gemeente Kampen. De exacte verdeling van de zeggenschap over en resultaatverantwoordelijkheid voor deze deelneming tussen beide partijen is nog onderwerp van onderzoek. Bestuurlijke betrokkenheid Het bestuur van de stichting bestaat uit twee leden: een lid dat wordt benoemd en ontslagen door Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel (T. Bennink) en een lid dat wordt benoemd en ontslagen door het college van Burgemeester & Wethouders van de gemeente Kampen (J. Oosterhof). Deze beide bestuursleden hebben tevens, samen met een derde lid, zitting in de Raad van Commissarissen van de ROC Kampen Vastgoed B.V. Financieel belang De stichting (provincie en gemeente) heeft de aandelen van de Vastgoed B.V. gekocht. Het geplaatste en gestorte kapitaal van de Vastgoed B.V. is ,04. De boekwaarde van het door de provincie aan de stichting verstrekte kapitaal is nihil. De deelneming is bij aanvang als subsidie aan de stichting verstrekt. Bijzonderheden Op 20 april 2012 is de verkoop en overdracht van het ROC terrein op Haatlandhaven aan D.R. De Roo Beheer B.V. gepasseerd. Nu de verkoop is gepasseerd en de doelstelling van de stichting is gerealiseerd zal worden voorgesteld de stichting op te heffen dus deze deelneming te beëindigen. Naar verwachting is deze procedure eind 2012 gereed. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

271 Hoofdstuk 3 Paragrafen Container terminal Hengelo (CTH) (Enschede) Inhoudelijke omschrijving Deze verbonden partij past binnen de kerntaak Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer alsmede de Omgevingsvisie. In het hoofdlijnenakkoord Kracht van Overijssel wordt expliciet ingezet op de stimulering van goederenvervoer over water en verbetering van overslagpunten. Het provinciale doel is het creëren en in stand houden van een openbare voorziening voor het multimodale transport van goederen om een verschuiving van wegvervoer naar vervoer over water te verwezenlijken. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (stichting en besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Container Terminal Hengelo bestaat uit een stichting, een Vastgoed B.V. en een Exploitatie B.V. In december 1999 heeft de provincie de stichting opgericht. Deze stichting heeft vervolgens (via OOM Diensten B.V.) de CTH Vastgoed B.V. opgericht. De stichting is enig aandeelhouder van de Vastgoed B.V. De Vastgoed B.V is, om het terrein te kunnen beheren, een 25-jarige erfpachtovereenkomst aangegaan met grondeigenaren Akzo Nobel en gemeente Hengelo (eigenaar van de grond aan de waterkant). Daarnaast werd door private partners de Exploitatie B.V. opgericht. De Vastgoed B.V. verhuurt vervolgens het terrein aan de Exploitatie B.V. Deze Exploitatie B.V. voert de operationele dienstverlening (overslag en opslag van containers en het bijbehorende transport over water). Aan Exploitatie B.V. nemen private partijen deel. De Exploitatie B.V. behoort niet tot de verbonden partijen. Partijen Provincie Overijssel. Bestuurlijke betrokkenheid Bestuurders van de stichting worden benoemd en ontslagen door Gedeputeerde Staten (art. 3, lid 3 van de statuten). In het stichtingsbestuur hebben A.F.C.M. de Groen, G.G.E. Wolf en T. Bennink zitting. De stichting is enig aandeelhouder van de CTH Vastgoed B.V. en de Raad van Commissarissen bestaat uit de drie leden van het stichtingsbestuur. Financieel belang Stichting heeft bij de oprichting van de Vastgoed B.V. 200 aandelen gekocht, elk nominaal 100 (totaal ). De boekwaarde van het door de provincie aan de stichting verstrekte kapitaal is nihil. De deelneming is bij aanvang als subsidie aan de stichting verstrekt. Bijzonderheden Het verkoopproces van de grond met opstallen loopt en zal op termijn plaatsvinden (naar verwachting eind 2012). Als de grond met opstallen is gepasseerd en de doelstelling van de stichting is gerealiseerd, zal worden voorgesteld om de stichting op te heffen. Hiermee zal de deelneming worden beëindigd. Meer informatie - Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

272 Enexis Holding N.V. ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming past binnen de kerntaak Milieu en Energie en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. Enexis beheert het energienetwerk in Noord-, Oost- en Zuid-Nederland voor de aansluiting van ongeveer 2,5 miljoen huishoudens, bedrijven en overheden. De vennootschap heeft ten doel: Het (doen) distribueren en het (doen) transporteren van energie. Het in stand houden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie en transportnetten met annexen voor energie. Het doen uitvoeren van alle taken die als gevolg van de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan de netbeheerder. Daarbij zet het bedrijf tevens actief in op duurzaamheid en innovatie door bijvoorbeeld de ontwikkeling van duurzame netten (o.a. pilots smart grids, initiatieven voor decentrale opwekking, eigen bedrijfsvoering). De deelneming draagt door haar activiteiten bij aan de invulling van de kerntaak Milieu en Energie. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Wettelijk is bepaald, dat alleen publieke lichamen aandeelhouder van een netwerkbedrijf kunnen zijn. Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: T.W. Rietkerk). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouders commissie. Het betreft een netwerkbedrijf waarmee gezien het collectieve karakter ervan aanzienlijke publieke belangen zijn gemoeid. Financieel belang De provincie Overijssel bezit aandelen die een boekwaarde vertegenwoordigen van 0,7 miljoen. Daarnaast is er sprake van een achtergestelde, niet opeisbare lening van 39,3 miljoen. Ten slotte heeft Enexis een lening opgenomen van 1,8 miljard bij Vordering op Enexis B.V. die in tien jaar wordt afgelost. Deze B.V. heeft die gelden weer opgenomen bij de bij Enexis betrokken partijen. Zie verder de verbonden partij Vordering op Enexis B.V.. Bijzonderheden De invoering van de splitsingswet heeft grote gevolgen gehad voor de energiebedrijven, waardoor Enexis als regionaal netwerkbedrijf zelfstandig is geworden. Het netwerkbedrijf zal daarbij verplicht in handen moeten blijven van de publieke aandeelhouders. Enexis heeft de afgelopen periode goed gepresteerd. Zij is er onder meer als een van de weinige netwerkbedrijven in geslaagd de door het Rijk in het kader van de regulering toegestane doorberekening van de kosten in de tarieven deze ruimte niet volledig te benutten. De ontwikkeling van het dividend stemt desondanks tot tevredenheid. Gelijktijdig scoort zij goed op de het criterium klantgerichtheid en besteedt de nodige aandacht aan duurzaamheidsactiviteiten. Hopelijk laat ook 2013 een vergelijkbare ontwikkeling zien. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

273 Hoofdstuk 3 Paragrafen Attero Holding N.V. (Arnhem) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming past binnen de kerntaak Milieu en Energie en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. De vennootschap heeft ten doel: Het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van afvalverwijdering, -verwerking en recycling / verwerking. Het geschikt maken van afval tot producten voor hergebruik en energieopwekking. Attero profileert zich nadrukkelijk als partij op het gebied van duurzaamheid, vooral als het gaat om investeringen in vergistinginstallaties. Het bedrijf stelt zich in haar strategie op als publieke dienstverlener. Dit wil zeggen een bedrijf dat de activiteiten in een marktgerichte omgeving uitvoert maar gelijktijdig haar klanten voor een substantieel deel binnen de kring van gemeenten in het noorden en zuiden vindt. Kernwaarden die daarbij passen zijn maatschappelijk rendement, continuïteit en behoud van aandeelhouderswaarde. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (naamloze vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: G.J. Kok). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouders commissie. Financieel belang Het aandelenbezit van de provincie Overijssel vertegenwoordigt een boekwaarde van Bijzonderheden De oud-aandeelhouders van Essent hebben in 2009 gezien de ongunstige marksituatie besloten voorlopig aandeelhouder van Attero te blijven. Evenals vorig jaar is er nog steeds sprake van een overcapaciteit in de verbrandingscapaciteit, waardoor de prijzen onder druk staan. De verwachting is dat deze situatie de komende jaren niet zal veranderen. De aandeelhouders hebben mede tegen deze achtergrond ingestemd met de strategie van Attero, die er in de kern op neerkomt dat Attero zich omvormt tot een bedrijf dat zich richt op publieke dienstverlening aan gemeenten die tevens aandeelhouder zijn. Attero is met instemming van de aandeelhouders bezig dit model uit te werken tot een werkbare en effectieve oplossing voor de langere termijn. Afhankelijk van het resultaat en actieve medewerking van de gemeentelijke klanten c.q. aandeelhouders zullen door het bedrijf en de aandeelhouders verdere besluiten over dit traject genomen worden. De uitkomst van dit proces is nog onzeker. In het uiterste geval zal dit ook voor de samenstelling van het aandelenbestand van Attero vergaande consequenties kunnen hebben. De verwachting is, dat uiterlijk begin 2013 hierover besluiten genomen zullen worden. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

274 Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. (PBE) ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming draagt niet bij aan een specifiek beleidsdoel van een kerntaak in de begroting. De baten en lasten worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen en financiering. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouderscommissie. Financieel belang Het aandelenbezit van de provincie Overijssel vertegenwoordigt een boekwaarde van 0,3 miljoen. Bijzonderheden De afronding van de vervreemding van de aandelen aan RWE heeft plaatsgevonden ten gevolge van de minnelijke schikking die tussen de betrokken partijen in 2011 is bereikt rond het bestaande geschil rond EPZ, de exploitant van onder meer de kerncentrale Borssele. Eind 2012 is tot de definitieve levering van de aandelen gekomen. Aangezien de vennootschap hiermee de reguliere activiteiten kan beëindigen is besloten voor PBE te voorzien in een versimpelde governance structuur. Hiermee is deze entiteit een stille vennootschap geworden, die alleen bij eventualiteiten weer actief zal worden. Provinciale Staten zijn hierover in oktober 2011 geïnformeerd. Meer informatie 274 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

275 Hoofdstuk 3 Paragrafen Verkoop Vennootschap B.V. ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming draagt niet bij aan een specifiek beleidsdoel van een kerntaak in de begroting. De baten en lasten worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen en financiering. De vennootschap heeft tot doel: Het overnemen van vrijwel alle garanties van de verkopende aandeelhouders aan RWE AG in de verkoopovereenkomst. Het voeren van eventuele garantieclaimprocedures tegen RWE AG. Het vertegenwoordigen van de verkopende aandeelhouders met betrekking tot het geven van instructies aan de escrow-agent die het beheer van het fonds verzorgt. De Vennootschap heeft louter tot doel de financiële afwikkeling van de transactie Essent-RWE adequaat af te handelen. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouders commissie. Financieel belang De boekwaarde van de deelneming en onze vorderingen op haar is nihil. Ultimo 2011 hebben wij een vordering op deze deelneming van 82,8 miljoen (ons aandeel in de resterende escrow). Voor dit bedrag is een voorziening getroffen. Bijzonderheden Gezien de omvang van de bedragen die met de afwikkeling van de verkoop van Essent zijn gemoeid (bijvoorbeeld de daartoe ingestelde Escrow-rekening, die in totaal ca 0,4 miljard bedraagt), is het van belang dat de aandeelhouders hun belangen adequaat vertegenwoordigen. De looptijd van deze vennootschap is afhankelijk van de periode dat claims onder de escrow kunnen worden ingediend en afgewikkeld. Welk deel van de resterende 400 miljoen in de toekomst eventueel zou kunnen vrijvallen is onzeker. Meer informatie - Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

276 CBL Vennootschap B.V. ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming draagt niet bij aan een specifiek beleidsdoel van een kerntaak in de begroting. De baten en lasten worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen en financiering. De vennootschap heeft tot doel: Het vertegenwoordigen van de verkopende aandeelhouders ter dekking van eventuele aansprakelijkheid bij het afkopen van de Cross Border Leases (CBL s). Het vertegenwoordigen van de verkopende aandeelhouders met betrekking tot het geven van instructies aan de escrow-agent waar het fonds wordt aangehouden. Ook hier strekt het doel van de Vennootschap niet verder dan de transactie Essent-RWE zorgvuldig af te wikkelen. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouders commissie. Financieel belang De boekwaarde van de deelneming is nihil. Overigens zijn bij deze deelneming de belangen financieel gezien aanzienlijk geweest. Inmiddels is een aantal leases tussentijds beëindigd, waardoor tevens een deel van de bestaande escrow kon worden uitbetaald. De looptijd van deze vennootschap blijft echter afhankelijk van de periode dat eventuele claims onder de Escrow kunnen worden ingediend en afgewikkeld De ontwikkelingen in deze moeten worden afgewacht. Bijzonderheden - Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

277 Hoofdstuk 3 Paragrafen Vordering Enexis B.V. ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming past binnen de kerntaak Milieu en Energie en draagt daarmee bij aan het beleidsdoel Projecten mogelijk maken voor het opwekken van hernieuwbare energie, energiebesparing en energie-infrastructuur. De vennootschap heeft ten doel het vertegenwoordigen van de verkopende aandeelhouders bij het beheer en de uitoefening van rechten en verplichtingen op grond van de vordering op Enexis Holding N.V. en de daaraan verbonden back-to-backleningen van de verkopende aandeelhouders. Omdat deze deelneming slechts fungeert als een administratief doorgeefluik tussen Enexis en haar aandeelhouders is deze deelneming onder dezelfde kerntaak en hetzelfde beleidsdoel als Enexis gebracht. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouderscommissie. Financieel belang Het aandelenbezit van de provincie Overijssel vertegenwoordigt een boekwaarde van Ultimo 2011 hebben wij een vordering op deze deelneming van 336,7 miljoen. Een eerste aflossing van 84,2 miljoen was voorzien in september 2012 en heeft inmiddels plaatsgevonden, volledige aflossing is in 2019 voorzien. Een bedrag van 65,5 miljoen is onder voorwaarden converteerbaar in aandelen Enexis Holding N.V. Bijzonderheden Voor een eenvoudigere coördinatie en beheersbaarheid van de belangen van 126 aandeelhouders is ervoor gekozen deze vennootschap tijdelijk op te zetten. De looptijd van de vennootschap is afhankelijk van het tempo van aflossing en/of herfinanciering van de vier tranches van de lening die in totaal 1,8 miljard bedraagt. Meer informatie - Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

278 Claim Staat Vennootschap B.V. ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving Deze deelneming draagt niet bij aan een specifiek beleidsdoel van een kerntaak in de begroting. De baten en lasten worden verantwoord onder de algemene dekkingsmiddelen en financiering. De vennootschap heeft tot doel het vertegenwoordigen van de verkopende aandeelhouders bij het beheer en de uitoefening van rechten en verplichtingen op grond van een eventuele vergoeding (als gevolg van de procedure tegen de Staat der Nederlanden) van de schade aan de verkopende aandeelhouders als gevolg van de splitsingswetgeving tussen het commerciële en het netwerkbedrijf. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: I.A. Bakker). Verder heeft de provincie Overijssel een vaste zetel in de Aandeelhouders commissie. Financieel belang Het aandelenbezit van de provincie Overijssel vertegenwoordigt een boekwaarde van Bijzonderheden Voor een eenvoudigere coördinatie en beheersbaarheid van de belangen van 126 aandeelhouders is ervoor gekozen deze vennootschap tijdelijk op te zetten. De looptijd van de vennootschap is afhankelijk van het verloop van de procedure tegen de Staat der Nederlanden. Het Gerechtshof Den Haag heeft Delta, Eneco en Essent al in 2010 in het gelijk gesteld en het zogenaamde groepsverbod en het verbod op nevenactiviteiten onverbindend verklaard. De Staat is tegen de arresten van het Gerechtshof vervolgens in cassatie gegaan. De Hoge Raad heeft inmiddels besloten dat alvorens tot een vonnis te komen een uitleg van het Europese Recht aan het Hof van Justitie van de Europese Unie te vragen. Inclusief de tijd die het Hof van Justitie hiervoor zal nemen, zal een gerechtelijke uitspraak waarschijnlijk zeker tot medio 2014 op zich laten wachten. Meer informatie Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

279 Hoofdstuk 3 Paragrafen Stichting Essent Sustainability Development (Stichting Duurzaamheid) ( s Hertogenbosch) Inhoudelijke omschrijving De deelneming in de stichting Duurzaamheid past binnen de provinciale kerntaak Milieu en Energie. De stichting heeft tot doel toezicht te houden op de voortgang in de uitvoering van het Ontwikkelingsplan, zoals vastgelegd in Appendix 3 van de Duurzaamheidsovereenkomst, die in 2009 als clausule is opgenomen in de Verkoopovereenkomst met RWE AG over de verkoop van Essent. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (stichting, Burgerlijk wetboek, boek 2). Partijen Voormalige aandeelhouders Essent provincies Groningen (6,0%), Drenthe (2,3%), Overijssel (18,7%), Flevoland, Noord-Brabant (30,8%), Limburg (16,1%) en 121 gemeenten in deze provincies en de provincie Friesland. Bestuurlijke betrokkenheid Th. Rietkerk (lid Council) I.A. Bakker (lid Board) Financieel belang n.v.t. Bijzonderheden Eerste rapportage november 2012 Meer informatie - Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

280 Energiefonds Overijssel B.V. i.o.* Inhoudelijke omschrijving De deelneming in het Energiefonds B.V. i.o. past binnen de provinciale kerntaak Milieu en Energie. Deze deelneming draagt bij aan het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie in Overijssel tot minimaal 20% in Provinciale Staten hebben in 2011 tot instelling van het fonds besloten. Door middel van het fonds kunnen via daartoe in het leven geroepen rechtspersonen c.q. B.V. s participaties plaatsvinden en leningen en garanties worden verleend ten behoeve van investeringsprojecten op het gebied van hernieuwbare energie en energiebesparing (volgens Beleidsdoel 2.1. uit de Begroting 2013). Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (besloten vennootschap, Burgerlijk wetboek, boek 2) met een Raad van Commissarissen, een Fondsbeheerder en een Adviescommissie. Partijen Provincie Overijssel (100%). Bestuurlijke betrokkenheid Stemrecht in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (1 e gemachtigde voor de provincie in Algemene Vergadering van Aandeelhouders: Th. Rietkerk). Financieel belang Het aandelenbezit van de provincie Overijssel vertegenwoordigt ultimo 2011 een boekwaarde van nihil. Bijzonderheden Bedoeling is dat het Energiefonds eind 2012 operationeel is en de fondsbeheerder aan de slag kan. De verwachting is dat in 2013 de eerste projecten met financiering uit het fonds kunnen worden gerealiseerd. Hierbij moet worden gedacht aan projecten in de sfeer van zonne-, bio- en bodemenergie alsmede in de sfeer van energiebesparing. Van de beschikbare middelen van in totaal 250 miljoen (looptijd van het fonds 15 jaar), is 100 miljoen specifiek bestemd voor energiebesparing bij woningbouwcorporaties. Meer informatie - * Energiefonds Overijssel B.V. wordt ultimo 2012 opgericht. 280 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

281 Hoofdstuk 3 Paragrafen Stichting Groen Gas Nederland Inhoudelijke omschrijving De deelneming in de stichting Groen Gas Nederland past binnen de provinciale kerntaak Milieu en Energie. De stichting heeft tot doel de expertise van markt-, kennispartijen en overheidspartijen op het gebied van groen gas te bundelen en te ontsluiten. Juridische vorm Privaatrechtelijke organisatie (stichting, Burgerlijk wetboek, boek 2) Partijen provincie Friesland (gezamenlijk met gemeente Leeuwarden), Netbeheer Nederland, Gasunie, Gasterra, Eneco, Essent, E.ON-Benelux, LTO Noord, provincie Overijssel, provincie Gelderland. Bestuurlijke betrokkenheid T.W. Rietkerk (bestuurslid). Financieel belang Bijdrage Bijzonderheden Meer informatie Statenvoorstel PS 2012/221, mei Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

282 3.7 Grondbeleid Kaders grondbeleid Het grondbeleid betreft overheidsbeleid gericht op de markt waar grond wordt gekocht, geëxploiteerd, ontwikkeld en verkocht. Het omvat zaken als verwerving van grond, voorkeursrecht, onteigening, grondexploitatie, kostenverhaal en grondprijsbeleid. Grondbeleid beoogt niet alleen bij te dragen aan de realisatie van ruimtelijke bestemmingen zoals de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en stedelijke herstructurering, maar ook aan de kwaliteit van de ruimtelijke inrichting, aan een vergroting van de zeggenschap van burgers en aan een rechtvaardige verdeling van kosten en baten die ontstaan als gevolg van interventies door de overheid op het terrein van de ruimtelijke inrichting. Het grondbeleid is geen doel op zich, maar één van de instrumenten om tot een versnelde, meer effectieve uitvoering van provinciaal beleid te kunnen komen. In het bijzonder kan daarbij gedacht worden aan de opgaven zoals geformuleerd in de KvO projecten. Met het vaststellen van de nota instrumenten grondbeleid 2009 zijn de kaders voor de uitvoering van het grondbeleid bepaald. Er is een aantal jaar ervaring opgedaan met deze nota instrumenten grondbeleid en een nieuw college van Gedeputeerde Staten is aangetreden. Deze en andere ontwikkelingen zoals de kredietcrisis en de decentralisatie van natuurbeleid van Rijk naar provincies leiden tot het aanbieden van de nota instrumenten grondbeleid 2012 eind van dit jaar. Het grootste verschil tussen deze twee beleidsnota s is het verschil tussen de manier van verwerven. In de nota van 2009 is aangegeven welke instrumenten beschikbaar ten behoeve van de verwerving. In de nota van 2012 ligt de nadruk op kritisch bepalen of verworven moet worden. Wanneer kiezen we al dan niet tot verwerving en waarom. Het uitvoeren van verschillende typen grondbeleid past bij de doelstelling om bij ruimtelijke ontwikkelingen tot een adequaat handelen van de provincie te komen. Tevens geeft het de provincie kaders om vroegtijdig en strategisch te kunnen sturen bij ruimtelijke vraagstukken. Verwervingsinstrumenten en grondexploitaties kunnen door de provincie worden ingezet zodat: voldoende gronden beschikbaar zijn om de beoogde functieveranderingen op tijd mogelijk te maken; door de provincie regie kan worden gevoerd, waarbij het grondbezit ondersteunend is voor de regierol. Organisatorische ontwikkeling grondbeleid In 2010 zijn de organisatorische en administratieve kaders die noodzakelijk zijn als fundament voor de verdere professionalisering van het provinciaal grondbeleid ingevuld. In 2011 is aandacht geschonken aan het inzetten en verder ontwikkelen van de diverse grondbeleidinstrumenten. Tevens is een start gemaakt met de organisatie van een eigendom registratiesysteem voor de gronden die in bezit zijn van de provincie. In 2012 zijn de voorziening grondbezit en de Algemene Reserve Grond (ARG) door GS ingesteld en in de Perspectiefnota door PS bekrachtigd. De instelling van de ARG leidt tot sturing op: Een bewust ingegeven, effectievere en efficiëntere inzet van middelen ten behoeve van de uitvoering van het provinciaal grondbeleid. Centrale en uniforme sturing op het totaal provinciaal grondbezit. Betere en autonome beheersing van de aan de uitvoering van het grondbeleid verbonden risico s. Meer transparantie in relatie tot grondbezit, dienstbaar aan versterking van de sturing door bestuur en ambtelijke organisatie. 282 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

283 Hoofdstuk 3 Paragrafen In het Jaarverslag 2012 wordt dit instrument voor de eerste keer toegepast met behulp van het nieuwe eigendom registratiesysteem. Prognose van de te verwachte resultaten binnen deelnemingen Momenteel participeren wij in een drietal grondexploitaties, te weten: Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT) met als handelsnaam XL businesspark. XL businesspark heeft een negatief saldo van 8,8 miljoen. Omdat de provincie voor 23% participeert in dit project, betekent dit een verwacht verlies van ruim 2 miljoen voor de provincie Overijssel. Zuiderzeehaven Kampen Voor de Zuiderzeehaven Kampen wordt een positief saldo verwacht van 14,2 miljoen aan het einde van het project. Winsten worden niet genomen, maar aan de reserves van het project toegevoegd. Gebiedsontwikkeling luchthaven Twente (ADT) De grondexploitatie van ADT heeft per 1 januari 2012 een tekort van 10,8 miljoen. Omdat de provincie voor 50% participeert betekent dit een verwacht verlies van 5,4 miljoen. Voor het provinciale deel van de tekorten is een voorziening getroffen binnen de provinciale begroting. Voor verdere informatie over deze deelnemingen, verwijzen wij u naar de paragraaf verbonden partijen en Meerjarenprognose Investering Grondbeleid 2011 (PS/2012/382). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

284 H4 284 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

285 Hoofdstuk 4 Financiële begroting 4. Financiële begroting In het hoofdstuk financiële begroting worden de financiën van de provincie Overijssel gepresenteerd en toegelicht. Allereerst wordt ingegaan op de uitgangspunten waarop de Kerntakenbegroting 2013 is gebaseerd. Vervolgens wordt in paragraaf 4.2 het budgettair perspectief voor de periode geschetst. Hierbij worden de wijzigingen ten opzichte van het budgettair perspectief uit de Monitor Overijssel 2012-I (19e wijziging) beschreven. In de paragrafen 4.3 en 4.4 wordt het overzicht van baten en lasten gepresenteerd en toegelicht. Dit totaaloverzicht is aanvullend op de overzichten per kerntaak, zoals die in hoofdstuk 2 zijn gepresenteerd. In paragraaf 4.5 vindt u een gedetailleerde uiteenzetting van de provinciale algemene dekkingsmiddelen. Als laatste presenteren wij in paragraaf 4.6 de personeelsgebonden lasten plus toelichting. 4.1 Uitgangspunten Bij deze Kerntakenbegroting is uitgegaan van bestaand beleid, uitgebreid met de meest recente stand van zaken, zoals deze op het moment van opstellen bekend waren. Hierin zijn de begrotingswijzigingen zoals behandeld in de vergadering van Provinciale Staten op 11 en 12 juli 2012 meegenomen: De Perspectiefnota 2013 (18e wijziging). Monitor Overijssel 2012-I (19e wijziging). Landschap Noordoost-Twente (22e wijziging). Investeringsbesluit N50 Kampen Kampen Zuid (24e wijziging). De Kracht van Cultuur (25e wijziging). Toerekening apparaatskosten De kosten van de ondersteunende activiteiten worden apparaatskosten genoemd. Deze kosten worden sinds de Kerntakenbegroting 2012 niet meer toegerekend aan kerntaken, maar worden verantwoord onder kerntaak 8 (zie vanaf bladzijde 216). Autonome ontwikkelingen Ieder jaar doen zich (financiële) ontwikkelingen voor die zich buiten de invloedssfeer van de provincie bevinden. Een aantal daarvan heeft wel hun invloed op de financiële huishouding van de provincie. Hierbij valt te denken aan de ontwikkelingen van het Provinciefonds (afhankelijk van de Rijksuitgaven) en de opcenten motorrijtuigenbelasting (onder andere afhankelijk van het aantal voertuigen). In de Perspectiefnota 2013 zijn wij al uitgebreid ingegaan op de stand van zaken en de betekenis voor de provincie Overijssel van twee ontwikkelingen op het terrein van de openbare financiën: de Wet HOF en de verplichte invoering van schatkistbankieren voor decentrale overheden. Beide Rijksinitiatieven komen voort uit de eisen die vanuit Europa worden gesteld aan nationale begrotingen. De Wet HOF beperkt de investeringmogelijkheden voor decentrale overheden vanuit hun Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

286 eigen reserves, en draagt daarmee bij aan een beperking van het EMU-saldo van Nederland. Via verplicht schatkistbankieren, probeert het Rijk de EMU-schuld van Nederland naar beneden te brengen. Beide maatregelen grijpen in op de autonomie van decentrale overheden. De provincie Overijssel heeft zich kritisch uitgelaten over deze voorstellen. Ten tijde van het maken van de Kerntakenbegroting 2013 is er niet veel meer bekend over de uitwerking van deze voorstellen dan al is gemeld in de Perspectiefnota In de Kerntakenbegroting 2013 is nog geen rekening gehouden met de financiële effecten van beide maatregelen, te meer daar inhoud en uitwerking nog open staan. Indexeringen De effecten van prijsinflatie kunnen naar verwachting worden opgevangen door de indexering van de programmakosten met 2%. De programmakosten van meerjarige beleidsintensiveringen zijn eveneens met dit percentage verhoogd. De budgetten voor de projecten uit de investeringsimpuls de Kracht van Overijssel en de begrotingsintensiveringen uit de Perspectiefnota 2013 zijn niet geïndexeerd. De lonen en salarissen zijn gebaseerd op de huidige CAO, die liep tot medio De salarissen zijn niet geïndexeerd. Verder worden de kosten die een één-op-één verhouding hebben met bijvoorbeeld te ontvangen Rijksmiddelen of EU-middelen níet geïndexeerd. Verhoging van deze budgetten vindt pas plaats wanneer ook een toezegging voor een hogere bijdrage wordt ontvangen. Ook kosten die gekoppeld zijn aan specifieke reserves / voorzieningen worden niet automatisch geïndexeerd. 4.2 Actualisering budgettair perspectief Samenvatting uitkomsten actualisering De basis voor de actualisering van het budgettaire perspectief wordt gevormd door de vastgestelde begrotingssaldi uit het budgettaire perspectief, zoals gepresenteerd in de Monitor Overijssel 2012-I (PS/2012/386). Gelet op het onderscheid dat in die nota is gemaakt tussen structurele en incidentele lasten en baten, wordt hieronder een budgettair perspectief gepresenteerd dat onderscheid maakt in incidentele en structurele mutaties. De incidentele en structurele mutaties samen vormen het totaaloverzicht dat overeenkomt met eerder gepresenteerde overzichten. Voor de gehanteerde uitgangspunten om incidentele van structurele mutaties te onderscheiden wordt u verwezen naar subparagraaf Ten opzichte van het bij de Monitor Overijssel 2012-I gepresenteerde budgettair perspectief zijn de belangrijkste mutaties: Amendement Dalhuisen Kracht van Cultuur Opcenten MRB l afschaffen vrijstelling energiezuinige auto s Verwerking van de junicirculaire Salarisontwikkelingen De aanpassing van de renteomslag systematiek Aanpassing dividenden Enexis en Vitens Aanvullende storting APPA Deze en de overige mutaties worden in paragraaf toegelicht. In overeenstemming met de voorstellen in de Monitor Overijssel 2012-I worden de meerjarige saldi in deze bestuursperiode gestort in de Algemene dekkingsreserve. Hierdoor resulteert aan het eind van de periode een vrije ruimte in de Algemene dekkingsreserve van 21,9 miljoen. De actualisering resulteert in het volgende budgettair perspectief: 286 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

287 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Structureel budgettair perspectief ( x 1.000) Structurele saldi meerjarenramingen Actualisering begroting Recente besluitvorming Autonome ontwikkelingen Overige mutaties Actualisering bestaand beleid Beleidsintensiveringen Nieuw structureel saldo Beschikbaar voor nieuw beleid: Bestuursperiode p.m. 2 Hieruit blijkt dat de meerjarenraming structureel in evenwicht is. Incidenteel budgettair perspectief ( x 1.000) ADR Vrije ruimte ADR conform Monitor Overijssel Incidentele saldi meerjarenramingen Actualisering begroting Recente besluitvorming Autonome ontwikkelingen Overige mutaties Actualisering bestaand beleid Beleidsintensiveringen Nieuw incidenteel saldo exclusief reserves Mutatie vrije ruimte ADR a.g.v. amendement Dalhuisen Mutatie vrije ruimte ADR Nieuw incidenteel saldo Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

288 Budgettair perspectief ( x 1.000) ADR Vrije ruimte ADR conform Monitor Overijssel Saldi meerjarenramingen conform Monitor Overijssel Actualisering begroting Recente besluitvorming Autonome ontwikkelingen Overige mutaties Actualisering bestaand beleid Beleidsintensiveringen Beschikbare budgettaire ruimte Mutatie vrije ruimte ADR Nieuw budgettair perspectief Beschikbaar voor nieuw beleid: Bestuursperiode p.m. 1 Algemene dekkingsreserve Toelichting op de mutaties in budgettair perspectief Recente besluitvorming Tijdens de PS-vergadering van 12 juli is het amendement Dalhuisen aangenomen. Dit amendement sluit aan op de motie de Bree over de Kracht van Cultuur. Het amendement leidt ertoe dat er voor de periode jaarlijks 1,2 miljoen vanuit de Algemene dekkingsreserve beschikbaar wordt gesteld voor de uitvoering van de onderwerpen cultuureducatie en cultuurparticipatie. Autonome ontwikkelingen Structurele autonome ontwikkelingen ( x 1.000) Opcenten MRB l afschaffen vrijstelling energiezuinige auto's Uitkering provinciefonds l Junicirculaire Salarisontwikkelingen Totaal Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

289 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Structurele autonome ontwikkelingen ( x 1.000) Opcenten MRB afschaffen vrijstelling energiezuinige auto s De Eerste en Tweede Kamer hebben de wet uitwerking autobrief aangenomen. Deze wet is per 1 januari 2012 in werking getreden. In de wet is opgenomen dat de zeer energiezuinige auto s vanaf 1 januari 2014 in aanmerking komen voor de heffing van motorrijtuigenbelasting. De nieuwe tellijst laat opnieuw een forse stijging van het aantal energiezuinige auto s zien. Dit leidt tot een aanvullende verhoging van vanaf 2014 (in de Perspectiefnota 2013 is hiervoor reeds 3 miljoen opgenomen). Uitkering provinciefonds junicirculaire Accres provinciefonds De doorwerking van de voorjaarsbesluitvorming en de maatregelen uit het Begrotingsakkoord leiden via de trap-op-trap-af-systematiek tot afnemende accressen voor 2013 en verder. Het effect voor het accres is en het effect voor de decentralisatie-uitkering Ontwikkel Oem (Overige eigen middelen) variabel is Dit betekent dus een totale afname van Decentralisatie-uitkeringen Vanaf 2012 wordt de regierol in het restauratiebeleid structureel gedecentraliseerd van het Rijk naar de provincies. Hiervoor is een decentralisatie-uitkering voor Monumentenzorg gevormd van per jaar. Verder is er een kleine correctie op de decentralisatie-uitkering bodemsanering voor de jaren 2012 en Deze uitkeringen hebben geen invloed op het budgettaire perspectief. Voor de periode wordt door het Rijk een decentralisatie-uitkering uitgekeerd van per jaar als financiële compensatie in verband met de invoering van de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn en de nieuwe verplichtingen die daaruit volgen voor de provincies, zie hiervoor Beleidsintensiveringen. Salarisontwikkelingen In de salarislasten is de CAO verhoging verwerkt van 1,2% ( 0,6 miljoen). Overige mutaties Overige mutaties ( x 1.000) ADR Totaal structurele overige mutaties Totaal incidentele overige mutaties Totaal Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

290 Structurele overige mutaties ( x 1.000) Resultaten doorrekening indexeringen Nog te realiseren taakstellingen Perspectiefnota Vrijval restant taakstellingen Kerntakenbegroting Instandhoudingsbijdragen voorzieningen Rente doeluitkeringen Actualisering systematiek rente-omslag Rente leningen Koekoekspolder, Warmtenet Hengelo en Biorights Hardenberg Aanpassing structureel deel Dividend Enexis en Vitens Totaal Incidentele overige mutaties ( x 1.000) ADR Rente overige uitzettingen Rente reserves Actualisering systematiek rente-omslag Actualisering jaarschijf Overige actualiseringen Aanpassing structureel deel Dividend Enexis en Vitens Afrondingen 1-1 Totaal Structurele overige mutaties Resultaten doorrekening indexeringen In de Begroting 2013 zijn de programmalasten conform de uitgangspunten in paragraaf 4.1 geïndexeerd met 2%. In het budgettaire perspectief van de Perspectiefnota 2013 was een schatting van de indexeringspost opgenomen. Bij het opstellen van deze begroting is deze op detailniveau doorgerekend. Het effect daarvan is dat de indexering in 2013, 2014 en 2016 positief en in 2015 negatief afwijkt van de schatting. Nog te realiseren taakstellingen Perspectiefnota 2013 De meerjarenbegroting dient structureel in evenwicht te zijn. In de Perspectiefnota 2013 is aangegeven dat in 2016 er in het budgettaire perspectief een tekort van 0,6 miljoen wordt voorzien. Dit structurele tekort wordt in het budgettaire perspectief van de Kerntakenbegroting 2013 opgelost. Vrijval restant taakstellingen Kerntakenbegroting 2012 Bij de Kerntakenbegroting 2012 moest er een taakstelling van 30 miljoen worden gerealiseerd. Hiervoor zijn richtlijnen gegeven over de per budgetten te bezuinigen percentages. Binnen Kerntaak 8 (Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken) waren de percentages (omdat 290 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

291 Hoofdstuk 4 Financiële begroting deze kerntaak de apparaatskosten bevat) hoger dan binnen de andere kerntaken. Aangezien er op basis van percentages is bezuinigd en niet op bedragen, is het uiteindelijk bezuinigde bedrag hoger uitgevallen dan de taakstelling. De teveel bezuinigde bedragen worden bij de Kerntakenbegroting 2013 daarom toegevoegd aan de Algemene Dekkingsreserve. Instandhoudingsbijdragen voorzieningen Het betreft de actualisatie van de rente van de Voorziening fondsvorming voorfinanciering Rijksweg 35. Rente doeluitkeringen Als gevolg van de actualisatie van de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer is ook de rente van de doeluitkering aangepast. Actualisering systematiek rente-omslag Renteomslag houdt in dat de rentelasten van het vermogen van de provincie worden toegerekend aan de activa die met dat vermogen worden gefinancierd, via de betreffende begrotingsproducten. Een provincie die de renteomslag toepast moet op grond van artikel 2, vierde lid BBV, de bespaarde rente over het eigen vermogen onder de baten en de lasten opnemen. In de kerntakenbegroting 2013 hebben we dit aangepast aan de BBV methode. De berekende rente (of bespaarde rente) wordt nu conform de richtlijnen van de BBV, over het eigen vermogen en voorzieningen verwerkt. De belangrijkste (financiële) effecten zijn dat de rentebaten van de obligatieportefeuille (looptijd langer dan 3 jaar) als structureel worden aangemerkt, de afschrijving van de agio op obligaties als structureel wordt gezien (langer dan 3 jaar) en de door de reserves en voorzieningen veroorzaakte rentebaten ook als structureel worden gekenmerkt. Rente leningen Koekoekspolder, Warmtenet Hengelo en Biorights Hardenberg Rentebaten leningen Koekoekspolder, Warmtenet Hengelo en Biorights Hardenberg. Aanpassing structureel deel Dividend Enexis en Vitens Bij de Kerntakenbegroting 2013 blijkt dat voor zowel Waterbedrijf Vitens N.V. als Enexis Holding B.V. de onzekerheid over de jaarlijkse dividendstromen beperkt is en de dividenduitkeringen over meerdere jaren met ondergrens zijn aangegeven m.b.t. de dividenduitkeringen (t/m 2015) door Enexis. Zodoende zijn we van mening dat deze dividenden (voor een groot deel) een structureel karakter hebben. Vanuit de waardering van de voormalige Essent-aandelen (oude uitgangspunten) hebben we als maatstaf opgenomen dat we (afgerond) 60% van de gemiddelde dividenden over de afgelopen twee jaren opnemen als structureel dividend. Voor de aandelen van Vitens N.V. en Enexis Holding N.V. zijn nu 60% van de gemiddelde dividenden over de afgelopen twee jaren opgenomen als structureel dividend. De resterende 40% blijven we als incidenteel beschouwen. Incidentele overige mutaties Rente overige uitzettingen Deze incidentele baten worden veroorzaakt door de actualisering van de rente baten van de overtollige liquide middelen (waaronder kasgeldleningen). Rente reserves Dit effect wordt veroorzaakt door de aanpassing van het rente tarief. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

292 Actualisering systematiek rente-omslag Zie structureel. Actualisering Jaarschijf 2016 Bij het opstellen van deze begroting is gebleken dat diverse budgetten niet waren aangepast aan de benodigde bedragen voor Dit leidt tot een positief effect van 1,6 miljoen. Overige actualiseringen Bij het opstellen van de begroting is zoals gebruikelijk de Algemene dekkingsreserve doorgelicht. Hieruit bleek dat de stand eind ,2 miljoen hoger uitvalt dan waar eerder rekening mee was gehouden, een positief effect op de vrije ruimte. Aanpassing structureel deel Dividend Enexis en Vitens Zie structureel. Afrondingen De presentatie van de bedragen in begroting op duizenden euro s leidt vrijwel automatisch tot afrondingsverschillen met het financiële systeem. Deze regel zorgt voor aansluiting van het budgettaire perspectief op het administratieve systeem. Actualisering bestaand beleid Actualisering bestaand beleid ( x 1.000) ADR Totaal actualisering structureel bestaand beleid Totaal actualisering incidenteel bestaand beleid Totaal Structurele actualisering bestaand beleid Bezuiniging rekenkamer Oost-Nederland De Rekenkamer heeft, n.a.v. de motie Dalhuisen c.s., een bezuiniging in de begroting opgenomen. Deze bezuiniging is vooral gevonden in het terugbrengen van de bezetting (zowel vaste als tijdelijke), minder inhuur van externe expertise en lagere exploitatiekosten (bijvoorbeeld drukwerk). De bezuiniging resulteert in een verlaging van de provinciale bijdrage van in Bezuiniging op verkiezingsbudget Het presidium heeft het project verkiezingen geëvalueerd en heeft besloten een bezuiniging toe te passen van 10% van het budget in 2015, hetgeen resulteert in een bedrag van Vergoeding ICT voorziening Statenleden Per Statenlid kan per statenperiode een vergoeding worden verstrekt van voor ICTvoorzieningen. Tot en met 2012 werd deze vergoeding als investering verantwoord, vanaf 2013 wordt deze vergoeding in het jaar waarin de vergoeding wordt verstrekt ten laste van het budget van Provinciale Staten gebracht. 292 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

293 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Omgevingsvisie herziening en actualisering De provinciale regierol wordt bij uitstek verwoord in de Omgevingsvisie. De Omgevingsvisie presenteert het provinciale belang en beleid in de fysieke leefomgeving en de manier waarop we maatschappelijke opgaven realiseren. Het gaat daarbij om opgaven voor 9 centrale ambities: woonomgeving, economie en vestigingsklimaat, natuur, steden en landschap, bereikbaarheid, watersysteem en klimaat, veiligheid en gezondheid, energie en ondergrond. Het integrale beleidsdocument heeft de status van structuurvisie, milieubeleidsplan, regionaal waterplan, provinciaal verkeers- en vervoersplan en ondergrondvisie. De komende jaren wordt de Omgevingsvisie herzien. Daarbij wordt voorgesorteerd op de nieuwe Omgevingswet. Voor de herziening van de Omgevingsvisie zijn voor de periode kosten voorzien voor een bedrag van Verder vergt het actueel houden van de Omgevingsvisie vanaf 2015 jaarlijks een bedrag van IPO belangenbehartiging en beleidsbeïnvloeding Binnen het IPO en het GBO wordt door de provincies nauw samengewerkt aan activiteiten die het werk van alle provincies ondersteunen en aan belangenbehartiging en beleidsbeïnvloeding. Voor de bekostiging van beide typen activiteiten wordt een beroep gedaan op de provincies. Deze kosten worden via een sleutel over de provincies verdeeld. In de eerste categorie (samenwerkingsactiviteiten) gaat het bijvoorbeeld om softwareaanpassingen voor de RO-standaarden die alle provincies gebruiken, het landelijke zwemwaterregister of de Atlas leefomgeving. In de tweede categorie (belangenbehartiging en beleidsbeïnvloeding) betreft het de financiering van niet te programmeren activiteiten, meestal met urgentie, waarover de inhoudelijke adviescommissies moeten kunnen beslissen. Deze kosten zijn niet opgenomen in de meerjarenramingen. Voorgesteld wordt om voor deze kosten een jaarlijks bedrag van in de Begroting 2013 op te nemen. Actualisering voorziening APPA In afwachting van de definitieve actuariële berekeningen door Loyalis van de hoogte van de pensioenvoorziening is vooralsnog de storting van structureel verhoogd met Bij de 2e monitor 2012 zal de hoogte van de benodigde incidentele bijstorting in de voorziening APPA bekend zijn en worden meegenomen. Incidentele actualisering bestaand beleid Omgevingsvisie herziening Zie structureel. Actualisering reserve energiebesparing De toegerekende rente aan de verstrekte energieleningen wordt jaarlijks gedekt uit de reserve, de werkelijke ontvangen rente wordt in de reserve gestort. Naar aanleiding van de nieuwe renteomslag systematiek is de toegerekende rente gewijzigd waardoor de onttrekking uit de reserve ook aangepast is. De beheerskosten, de rentekosten en de rentebaten van de extra duurzaamheidsleningen zijn ook meegenomen. Dat zijn de leningen ad 34 mln die aanvullend op de reeds eerdere 6 mln verstrekt zullen worden. Actualisering reserve startersleningen De toegerekende rente aan de verstrekte startersleningen wordt jaarlijks gedekt uit de reserve. De werkelijke ontvangen rente wordt in de reserve gestort. Naar aanleiding van de nieuwe renteomslag systematiek is de toegerekende rente gewijzigd waardoor de bedragen van de onttrekking uit de reserve ook aangepast zijn. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

294 Beleidsintensiveringen Structurele beleidsintensiveringen Provinciefonds decentralisatie-uitkering zwemwaterrichtlijn Via het provinciefonds ontvangen wij gedurende 4 jaar jaarlijks een bedrag van ,- in het kader van de Europese regelgeving m.b.t. de richtlijn zwemwater. De beschikbare middelen voor de jaren 2012 en 2013 worden gebruikt om borden te plaatsen bij zwemwater. Voor onderhoud en vervanging als gevolg vam vandalisme / beschadiging van geplaatste borden is jaarlijks een structureel onderhoudsbudget nodig van ,-. Als dekking voor de lasten worden de incidentele inkomsten 2014 en 2015 uit het provinciefonds aangewend. Incidentele beleidsintensiveringen Provinciefonds decentralisatie-uitkering zwemwaterrichtlijn Zie structureel. 294 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

295 Hoofdstuk 4 Financiële begroting 4.3 Overzicht van baten en lasten Kerntakenbegroting 2012 ( x 1 miljoen) Gerealiseerd Baten Lasten saldo Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer -85,4-30,3 4,2 19,5-15,3-10,6-1,9-0,9 Milieu en energie -40,4-27,0 39,4 41,4-2,0-1,8 20,1 19,4 Inrichting landelijk gebied -44,7-51,7 58,1 105,2-47,1-25,3-16,8-18,4 Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar -59,5-100,1 53,4 136,0-82,6-75,7-34,6-33,1 vervoer Regionale economie -55,7-43,8 0,3 44,6-44,3-3,4-3,1-2,5 Culturele infrastructuur en monumentenzorg -67,6-36,8 25,5-25,5-24,6-24,5-22,5 Kwaliteit van het openbaar bestuur -4,8-4,7 0,1 4,0-3,9-3,7-3,9-2,4 Niet-kerntaak en overig -117,1-108,1 119,9 228,3-108,4-97,1-97,4-94,2 Gebiedsontwikkelingen -43,6-31,1 18,8-18,8-0,2-0,2 Totaal kerntaken -518,8-433,6 275,4 623,3-347,9-242,4-162,3-154,7 Financiering en Algemene dekkingsmiddelen Deelnemingen afwikkeling verkoop Essent 244,3 1,0 (incl. PBE) Geldleningen en uitzettingen korter dan 3,7 1,7 2,0 2,0 3,4 5,5 5,5 één jaar Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk 44,0 22,7 47,5 51,8-4,3 2,4 3,8 0,1 aan één jaar Bespaarde rente 20,8 23,4 61,8 61,8 57,9 58,5 61,4 Algemene uitkering provinciefonds 78,6 90,5 86,1 86,1 85,3 71,4 69,2 Eigen middelen (opcenten motorrijtuigenbelasting) 96,3 98,4 99,2 99,2 103,3 103,3 103,3 Overige financiële middelen (deelneming N.V. 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 BNG) Algemene baten en lasten 2,4 2,5-2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Algemene dekkingsmiddelen 490,3 240,3 296,7 49,3 247,4 254,9 245,1 242,1 Onvoorzien -0,5 0,3-0,3-0,3-0,3-0,3 Totaal financiering en algemene dekkingsmiddelen 490,3 239,8 296,6 49,6 247,1 254,6 244,8 241,8 Resultaat voor bestemming -28,5-193,8 572,1 672,9-100,8 12,2 82,5 87,2 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

296 Mutaties reserves per kerntaak ( x 1 miljoen) Gerealiseerd Onttrekkin- Stortingen saldo gen Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer 52,9-28,8 15,7 4,8 10,9 7,1 1,3 0,3 Milieu en energie -22,9-7,1 27,9 5,4 22,5 17,9 2,9 3,2 Inrichting landelijk gebied 25,8 17,1 38,9 18,1 20,8-13,0-81,2-10,8 Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar 16,8-194,1 45,9 1,3 44,6 40,2 1,1 0,4 vervoer Regionale economie 53,2-85,3 39,6 7,5 32,1-4,5-3,7-4,4 Culturele infrastructuur en monumentenzorg 36,6 6,3 5,2 7,8-2,6 3,8 3,8 1,8 Kwaliteit van het openbaar bestuur -3,6 1,2 1,2 1,2 1,2 Niet-kerntaak en overig 32,3-16,9 9,8 9,8 0,6 Gebiedsontwikkelingen 45,4-2,5 18,8 18,8 0,2 0,2 Algemene dekkingsmiddelen -198,0 508,8 89,8 147,1-57,3-65,7-8,1 Totaal mutaties reserves 42,1 193,9 292,8 192,0 100,8-12,2-82,5-9,5 Resultaat na bestemming 13,6 864,9 864,9 77,6 Mutaties reserves niet kerntaak gebonden ( x 1 miljoen) Gerealiseerd Onttrekkin- Stortingen saldo gen Saldireserve -30,0 Algemene dekkingsreserve -157,6 932,9 82,8 4,8 78,0-7,4-8,1 Reserve Kracht van Overijssel -472,9 7,0 142,3-135,3-58,3 Reserve uitvoering KvO - algemeen Ontwikkelingsreserve 3,4 13,0 Ontwikkelingsreserve - vrijval 0,2 Reserve investeren in Overijssel -1,1 65,7 Reserve IIO - vrijval 4,0 Reserve investeren met gemeenten -46,9 Totaal mutaties reserves Algemene dekkingsmiddelen -198,0 508,7 89,8 147,1-57,3-65,7-8,1 296 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

297 Hoofdstuk 4 Financiële begroting 4.4 Toelichting overzicht van baten en lasten Toelichting financiering en algemene dekkingsmiddelen In de toelichting bij de individuele kerntaken wordt het budgetbeslag in de verschillende jaren geanalyseerd, evenals de verschillen hierin. Ook wordt in de individuele kerntaken een overzicht geboden van de toevoegingen en onttrekkingen aan reserves. Kortheidshalve wordt u voor de analyse per kerntaak verwezen naar de betreffende paragraaf in hoofdstuk 2. Niet alle lasten en baten zijn toewijsbaar aan de kerntaken, omdat deze een algemeen karakter hebben. Deze lasten en baten zijn ondergebracht in het onderdeel Financiering en algemene dekkingsmiddelen.onderstaand treft u de toelichting van de financiering en algemene dekkingsmiddelen evenals de daar mee samenhangende reserves (waaronder de algemene reserves). Geldleningen en uitzettingen korter dan één jaar De baten betreffen de rentebaten uit de liquide middelen met een looptijd van korter dan 1 jaar. Het gaat hierbij om de rentebaten uit de saldi van de rekeningen courant, spaarrekeningen en deposito s. Voor een toelichting op de fluctuaties in de jaren wordt u verwezen naar paragraaf 3.5 Financiering. Geldleningen en uitzettingen langer dan of gelijk aan één jaar De baten betreffen de rentebaten uit de uitzettingen met een looptijd van 1 jaar of langer. Naast de rentebaten uit deposito s gaat het hierbij om de opbrengsten uit vermogensbeheer en beleggingen in obligaties. De ramingen in 2012 en 2013 zijn gebaseerd op een rendement van 3%. Voor een toelichting op de fluctuaties in de jaren wordt u verwezen naar paragraaf 3.4 Financiering. Bespaarde rente De toename van de bespaarde rente heeft te maken met het effect van de renteomslagsystematiek. De over reserves en voorzieningen berekende bespaarde rente is hoger dan die gebaseerd is op de omvang van de activa. Algemene uitkering provinciefonds De baten betreffen de stand op grond van de junicirculaire 2012 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De daling van de baten over de jaren betreft de afloop van enkele decentralisatie-uitkeringen, waarvan de bijbehorende lasten in de kerntaken ook zijn afgeraamd. In het saldo van 2011 is een last van 20 miljoen begrepen voor onze bijdrage aan het Rijk op grond van het Bestuursakkoord. Eigen middelen (opcenten motorrijtuigenbelasting) De baten betreffen de verwachte opbrengsten aan opcenten op grond van de samenstelling van het voertuigenpark per 31 maart Hierin is eveneens de verhoging van 0,9% in 2013 op grond van het Hoofdlijnenakkoord begrepen. Overige financiële middelen (deelneming N.V. Bank Nederlandse Gemeenten) Het saldo van baten en lasten betreft de verwachte dividenduitkering van de BNG, vermindert met de toegerekende rente aan het geïnvesteerde vermogen in deze deelneming. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

298 Onvoorzien In de begroting is jaarlijks een bedrag van 0,25 miljoen opgenomen voor onvoorziene zaken. Omdat toekenning van middelen uit dit budget primair via begrotingswijzigingen plaatsvindt, vindt er slechts bij hoge uitzondering realisatie op deze post plaats. Mutaties reserves Algemene dekkingsmiddelen Voor een toelichting op de mutaties in de reserves wordt u verwezen naar de toelichting op de afzonderlijke reserves in paragraaf Overzicht incidentele lasten en baten Inleiding In deze paragraaf worden de incidentele lasten en baten van de begroting en meerjarenraming gepresenteerd. Het toezicht vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is gericht op het duurzaam financieel evenwicht van de Begroting en Meerjarenraming van provincies. Eén van de toetspunten is het Duurzaam financieel evenwicht. Dit betekent dat de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. De structurele baten dienen dus gelijk of hoger te zijn dan de structurele lasten. Bij de Kerntakenbegroting 2012 zijn de definities voor bepaling van de incidentele lasten en baten opgesteld, zoals deze binnen de provincie Overijssel worden gehanteerd. In de uitwerking bij deze begroting is geconstateerd dat enkele regels niet meer voldoen aan het doel waarvoor ze zijn opgesteld. Uitzonderingen 5 en 6 uit de Kerntakenbegroting 2012 zijn vervallen in verband met de aanpassing van de rente-omslagsystematiek. Daarnaast is de regel inzake dividenden verplaatst naar de hoofdregels en is een uitzondering op die hoofdregel geformuleerd. Omdat de incidentele lasten en baten en de structurele lasten en baten samen het totale budgettaire perspectief vormen, is het overzicht van incidentele lasten en baten aangevuld met de structurele baten en lasten. Op deze manier wordt aansluiting gevonden bij het budgettaire perspectief, zoals dat in paragraaf 4.2 gepresenteerd is. Uitgangspunten Om inzicht te geven in de wijze waarop de overzichten tot stand zijn gekomen, zijn in deze subparagraaf de uitgangspunten vermeld mét een korte toelichting. Hoofdregels Het karakter van de baten en lasten wordt vooraf bepaald. Deze regel zorgt ervoor dat de gehele looptijd bij de bepaling van het karakter in ogenschouw wordt genomen. Het karakter van de baten en lasten wijzigt gedurende de looptijd niet. Deze regel voorkomt dat er ongewenste verschuivingen tussen incidentele en structurele lasten en baten optreden in de loop van de tijd. Incidentele lasten en baten doen zich niet langer dan 4 begrotingsjaren voor. Deze regel is de invulling van het begrip incidenteel. Afwijkend van de suggestie in de toelichting op het BBV is gekozen voor 4 jaar. Hierdoor vallen lasten en baten die slechts voor één bestuursperiode worden toegekend binnen de definitie van incidenteel. 298 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

299 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en de met onttrekkingen samenhangende lasten worden als incidenteel aangemerkt. Deze regel is de invulling van het gestelde in het Gemeenschappelijk financieel toezichtskader. Dit omdat Provinciale Staten op elk gewenst moment de bestemming van reserves kan wijzigen. Bespaarde rente wordt als incidenteel aangemerkt. Bespaarde rente wordt gerealiseerd door het bestaan van reserves en voorzieningen. Omdat reserves en voorzieningen op elk moment ingezet (moeten) kunnen worden, is ook de bespaarde rente incidenteel van aard. De opbrengsten van dividenden worden als incidenteel aangemerkt. Deze regel is bedoeld om recht te doen aan de onzekerheid over of en welke bedragen ontvangen worden. Uitzonderingen Bespaarde rente over beklemde reserves wordt als structureel aangemerkt tot het besluit ter opheffing van de gehele beklemming. Deze regel zorgt ervoor dat een gedeeltelijke vrijval van een beklemming er niet toe leidt dat bespaarde rente over de resterende beklemming als incidenteel aangemerkt gaat worden. Kapitaallasten kunnen slechts als incidenteel aangemerkt worden als geen vervangingsinvesteringen voorzien zijn. Deze regel zorgt ervoor dat kapitaallasten van investeringen die binnen de termijn van 4 jaar worden afgeschreven, maar wel vervangen worden, niet als incidenteel worden aangemerkt. Door de vervangingsinvesteringen blijven de lasten wel doorlopen. Onttrekkingen aan reserves ter dekking van kapitaallasten worden als structureel aangemerkt als de bijbehorende kapitaallasten ook als structureel aangemerkt zijn. Deze regel is de invulling van het gestelde in het Gemeenschappelijk financieel toezichtskader. Bij gegarandeerde dividenden wordt 60% als structureel aangemerkt. Indien er geen onduidelijkheid over de verwachte dividendstromen bestaat, dan wordt 60% van de gemiddelde dividenden over de afgelopen twee jaren als structureel opgenomen. De resterende 40% blijft de hoofdregel volgen en wordt als incidenteel gekenmerkt. Bijdragen van derden en de bijbehorende lasten worden als incidenteel aangemerkt voor zover deze zich gedurende een bepaalde tijd voordoen. Deze regel zorgt ervoor dat in de tijd beperkte bijdragen van derden en de bijbehorende lasten niet leiden tot structurele lasten en baten die voortvloeien uit de bedrijfsvoering van de provincie. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

300 Samenvattend overzicht Samenvattend overzicht ( x 1.000) Totale lasten Totale baten na bestemming (baten -/- lasten) Toevoegingen aan algemene reserves Overige incidentele lasten Totaal incidentele lasten Onttrekkingen aan algemene reserves Overige incidentele baten Totaal incidentele baten Structurele lasten Structurele baten Structurele saldo als percentage van de totale begrotingslasten 0,2% 2,0% 2,2% 2,4% 1 Voor een duurzaam financieel evenwicht dient het structureel saldo in tenminste 2016 niet negatief te zijn. Het jaar 2013 en de meerjarenraming laten zien dat er sprake is van een jaarlijks overschot in het structurele saldo. Uit de tabel hierna blijkt dat de Provincie Overijssel voor de begroting 2013 en bijbehorende meerjarenraming voldoet aan de norm van financieel evenwicht. Er worden geen structurele lasten gedekt door incidentele baten. 300 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

301 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Overzicht per kerntaak (inclusief algemene dekkingsmiddelen) Overzicht per kerntaak (inclusief algemene dekkingsmiddelen) ( x 1.000) Begroting Meerjarenraming Incidentele lasten kerntaken Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Milieu en energie Inrichting landelijk gebied "Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer" Regionale economie Culturele infrastructuur en monumentenzorg Kwaliteit openbaar bestuur Sociale infrastructuur, jeugd en overige kerntaken Gebiedsontwikkeling Totaal kerntaken Overige incidentele lasten (inclusief algemene reserves) Afschrijvingen agio obligatieportefeuille Reservering overig incidenteel nieuw beleid Toevoegingen aan de algemene reserves Toevoegingen aan de Reserve Europese programma's Toevoegingen aan de Egalisatiereserve ILG Toevoegingen aan de Reserve uitvoering Kracht van Overijssel Toevoeging aan de Reserve PAS Toevoeing aan de Reserve Energiefonds Overijssel Toevoegingen aan overige reserves Totaal overige lasten Totaal incidentele lasten Incidentele baten kerntaken Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer Milieu en energie Inrichting landelijk gebied Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer Regionale economie 256 Culturele infrastructuur en monumentenzorg Kwaliteit openbaar bestuur Sociale infrastructuur, jeugd en overige kerntaken 240 Gebiedsontwikkeling Totaal kerntaken Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

302 Overzicht per kerntaak (inclusief algemene dekkingsmiddelen) ( x 1.000) Begroting Meerjarenraming Overige incidentele baten (inclusief algemene reserves) Dividend N.V. BNG Rente overige uitzettingen Bespaarde rente Decentralisatie-uitkeringen provinciefonds Onttrekkingen aan de algemene reserves Onttrekkingen aan de Egalisatiereserve ILG Onttrekkingen aan de Reserve uitvoering Kracht van Overijssel Onttrekkingen aan overige reserves Totaal overige baten incidentele baten en lasten In bijlage 1 van deze kerntakenbegroting vindt u een detailoverzicht per onderwerp of project. 4.5 Uiteenzetting van de financiële positie inclusief toelichting Een gezonde financiële positie van de provincie voor het begrotingsjaar en de daarop volgende jaren komt tot uiting in drie componenten: een sluitende begroting, een goede liquiditeits- en solvabiliteitspositie en voldoende weerstandsvermogen. Voor alle drie onderdelen is de conclusie dat de provincie er goed voor staat. In de eerste plaats dient de begroting / meerjarenraming sluitend te zijn. Dit is het geval zoals blijkt uit de tabel met het budgettaire perspectief in paragraaf 4.2. De liquiditeits- en solvabiliteitsposities zijn goed en af te lezen uit de onderstaand opgenomen geprognosticeerde balans voor Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

303 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Verwachte balans Activa ( x 1.000) Omschrijving Vermeer deringen Vermin deringen Afschrij vingen Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa investeringen met een economisch nut investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut Financiële vaste activa kapitaalverstrekkingen verbonden partijen verstrekte leningen uitzettingen met een looptijd één jaar Vlottende activa Doeluitkeringen Overige vlottende activa Totaal activa Passiva ( x 1.000) Omschrijving Vermeer deringen Vermin deringen Afschrij vingen Vaste Passiva Eigen vermogen algemene reserves bestemmingsreserves Voorzieningen Leningen Vlottende passiva Overlopende passiva doeluitkeringen Overlopende passiva overig Totaal passiva De liquiditeitspositie bedraagt aan het eind van 2013 ongeveer 1,3 miljard en bestaat uit gelden die in rekening courant worden aangehouden en gelden die zijn belegd in financiële producten. Uit de tabel in paragraaf 3.4 blijkt dat ook meerjarig de liquiditeitspositie voldoende is om de exploitatie en het investeringsprogramma te betalen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

304 De solvabiliteit weergegeven door het eigen vermogen (optelsom van algemene reserves en de bestemmingsreserves) bedraagt eind ,6 miljard en is hoog ten opzichte van het balanstotaal. In de volgende tabel is de ontwikkeling van de reserves en voorzieningen meerjarig opgenomen. Voor de gehele periode overtreft het eigen vermogen het vreemd vermogen ruimschoots, waardoor de provincie in staat is om aan haar verplichtingen op lange termijn te voldoen. Reserves, voorzieningen & doeluitkeringen ( x 1.000) Stand begin dienstjaar: Algemene reserves Bestemmingsreserves Voorzieningen¹ Totaal reserves & voorzieningen Doeluitkeringen inclusief voorzieningen voor leningen 2 saldo van actieve en passieve doeluitkeringen Het derde onderdeel van de financiële positie, het weerstandsvermogen, is toegelicht in paragraaf 3.2. De verschillende posten uit de balans worden hierna toegelicht Immateriële vaste activa Bij de aankopen van obligaties door onze vermogensbeheerders wordt door het verschil tussen de nominale rente en de marktrente meer (agio) of minder (disagio) betaald dan de nominale waarde van de obligatie. Gelet op de buy-and-hold strategie van de provincie wordt over de agio gedurende de looptijd van de obligatie afgeschreven (uiteindelijk wordt slechts de nominale waardebedrag ontvangen) en valt disagio in zijn geheel vrij bij afloop. De jaarlijkse afschrijvingen en de vrijval van disagio vormen een correctie op de daadwerkelijk ontvangen rente. Ultimo 2012 bestaat de post Immateriële activa uit een bedrag van 22,1 miljoen aan agio en 7,7 miljoen aan disagio, per saldo een bedrag van 14,4 miljoen. 304 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

305 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Materiële vaste activa ( x 1.000) Verminderingen Vermeer- / bijdr. Afschrij- Investeringen deringen derden vingen Investeringen met een economisch nut Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Subtotaal economisch nut Investeringen met een maatschappelijk nut in de openbare ruimte Grond, weg- en waterbouwkundige werken Subtotaal maatschappelijk nut Totaal investeringen Bedrijfsgebouwen De investeringen hebben voornamelijk betrekking op de dakafwerking en de luchtbehandeling van het provinciehuis, de luchtbehandeling van het kasteel t Nijenhuis, het uitbaggeren van de kasteelgracht, het grondwaterbeheer en waterlopen bij het kasteel. Machines, apparaten en installaties Het investeringsbedrag heeft betrekking op reguliere vervanging van kantoorautomatisering en vervanging van audiovisuele middelen. Overige materiële vaste activa Het investeringsbedrag heeft betrekking op de aankoop van zoutstrooiers en ploegen rijbaan en fietspaden. Grond, weg- en waterbouwkundige werken Betreft investeringen in wegen zoals voorgesteld en gespecificeerd in de Dynamische Beleidsagenda (DBA 2013), waarnaar kortheidshalve wordt verwezen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

306 4.5.4 Financiële vaste activa De financiële vaste activa bestaan per 31 december 2012 uit: Kapitaalverstrekkingen verbonden partijen ad 3,5 miljoen. Dit bedrag heeft grotendeels betrekking op de deelnemingen in Oost N.V. ( 2,1 miljoen) en Enexis Holding N.V. (0,7 miljoen). Verstrekte leningen ad 304,8 miljoen. Hiervan zijn de bruglening aan Enexis Holding N.V. ( 252,5 miljoen) en achtergestelde leningen aan Enexis Holding N.V. ( 39,3 miljoen) en Vitens N.V. ( 13,0 miljoen) de belangrijkste componenten. Daarnaast wordt geraamd per ultimo 2013 circa 19 miljoen aan voorfinancieringen aan DLG te hebben verstrekt voor grondaankopen / kavelruil en 42,0 miljoen aan SVn voor het verstrekken van starters- en energieleningen. Uitzettingen met een looptijd van langer dan of gelijk aan één jaar. Op basis van de geprognosticeerde kasstromen wordt verwacht dat per ultimo 2013 circa 1.324,8 miljoen langlopend bij vermogensbeheerders uitgezet is. 306 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

307 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Eigen vermogen ( x 1.000) per Mutaties 2013 per per per per 1 januari Vermeerderingen Verminderingen 31 decem- 31 decem- 31 decem- 31 decem- Naam van de reserve 2013 Storting Rente 2% Onttrekking ber 2013 ber 2014 ber 2015 ber 2016 Algemene reserves Saldireserve Algemene dekkingsreserve Kracht van Overijssel Totaal algemene reserves Bestemmingsreserves Reserve Europese programma's Reserve Reconstructie Reserve beheersing fiscale risico's Reserve regionale bereikbaarheid Reserve regionale bereikbaarheid regulier Reserve regionale bereikbaarheid cofinanciering RMF Reserve provinciale infrastructuur Reserve prov. infrastructuur Res.Provinciale infrastruct. cofin.n Reserve Provinciale Infrastruct. IiO Reserve waterwegen Egalisatiereserve ILG Reserve IJsseldelta-Zuid Reserve startersleningen Reserve energiebesparing Reserve particuliere woningverbetering Reserve Herstructurering bedrijventerreinen Reserve Bodemsanering Reserve ISV Reserve Uitvoering Kracht van Overijssel Reserve Energiefonds Overijssel Reserve majeure projecten EHS Reserve Programmatische Aanpak Stiktof Totaal bestemmingsreserves Reserves, zowel de algemene reserves als de bestemmingsreserves, vallen onder het eigen vermogen van de provincie. De Staten kunnen de bestemming van deze reserve zelf beïnvloeden. Waar beïnvloeding niet mogelijk is, door bijvoorbeeld wettelijke bepalingen, is sprake van Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

308 een voorziening en dus van vreemd vermogen. Het vrij te bestemmen karakter van de reserves komt ook tot uitdrukking in de aparte plaats die de stortingen in, c.q. onttrekkingen aan de reserves innemen in de overzichten. Eerst wordt het exploitatieresultaat bepaald en pas daarna de onttrekkingen aan, c.q. stortingen in de reserves. Bij de mutaties in reserves worden de richtlijnen en specifieke besluiten van de Staten gevolgd. Algemene reserves Saldireserve De Saldireserve is in maart 1989 ingesteld bij besluit van Provinciale Staten betreffende Uitgangspunten voor het te voeren reservebeleid en afschrijvingsbeleid en ontwikkeling rente zwevend geld en vervult een belangrijke functie als buffer, om tegenvallers en risico s op te kunnen vangen. In minder gunstige tijden kan deze gebruikt worden, of om een zekere continuïteit in het beleid te kunnen waarborgen, of om de mogelijkheid te hebben geleidelijk het bestaande beleid om te buigen. Het saldo bedraagt sinds de Perspectiefnota miljoen. Deze reserve vormt onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit zoals verwoord in paragraaf 3.2. Algemene dekkingsreserve De algemene dekkingsreserve is ingesteld bij het PS-besluit van 14 mei 2002, nr.26 Perspectiefnota 2002 (12e wijziging van de Beleidsbegroting 2002). De Algemene dekkingsreserve dient ter tijdelijke afstorting van overschotten en reserveringen. De Algemene Dekkingsreserve daalt van 409,6 miljoen per 1 januari 2013 naar 347,1 miljoen per ultimo Per saldo een daling van de Algemene Dekkingsreserve van 62,5 miljoen. De toevoeging aan de Algemene Dekkingsreserve als gevolg van de effecten uit het budgettair perspectief is lager dan de onttrekking aan de Algemene Dekkingsreserve. De onttrekking aan de Algemene Dekkingsreserve wordt voornamelijk veroorzaakt door onttrekkingen voor toevoegingen aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel en de Reserve Programmatische Aanpak Stikstof. De ontwikkeling van de Algemene Dekkingsreserve over de periode 1 januari 2013 tot en met ultimo 2016 is als volgt: Algemene Dekkingsreserve per 1 januari ,6 miljoen Stortingen 2013: Effecten budgettair perspectief begroting 2012, p-nota 2013 en 3e diverse postenwijziging 2011 Verschuiving tussen de jaren Totaal stortingen ,9 miljoen 6,2 miljoen 64,1miljoen Onttrekkingen 2013: Toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel t.b.v. breedband -/- 33,0 miljoen Toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel -/- 104,5 miljoen Actualisering budgettair perspectief begroting jaarschijf 2013 (paragraaf 4.2) -/- 4,6 miljoen Totaal onttrekkingen /- 142,1 miljoen Algemene Dekkingsreserve per 31 december ,6 miljoen 308 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

309 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Stortingen 2014: Effecten budgettair perspectief begroting 2012, p-nota 2013 en 3e diverse postenwijziging 2011 Verschuiving tussen de jaren Actualisering budgettair perspectief begroting jaarschijf 2014 (paragraaf 4.2) Totaal stortingen ,4 miljoen 4,4 miljoen 3,9 miljoen 65,7 miljoen Onttrekkingen 2014: Toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel t.b.v. spoor Zwolle - Enschede -/- 40,0 miljoen Toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel t.b.v. nachttrein(motie v.abbema) -/- 3,0 miljoen Toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel -/- 15,3 miljoen Totaal onttrekkingen /- 58,3 miljoen Algemene Dekkingsreserve per 31 december ,0 miljoen Stortingen 2015: Effecten budgettair perspectief begroting 2012, p-nota 2013 en 3e diverse postenwijziging ,4 miljoen Verschuiving tussen de jaren 2,2 miljoen Actualisering budgettair perspectief begroting jaarschijf 2015 (paragraaf 4.2) 7,5 miljoen Totaal stortingen ,1 miljoen Onttrekkingen 2015: Toevoeging aan de Reserve Programmatische Aanpak Stikstof -/- 69,0 miljoen Algemene Dekkingsreserve per 31 december ,1 miljoen In 2016 zijn er geen onttrekkingen en stortingen aan de Algemene Dekkingsreserve geraamd. Algemene Dekkingsreserve per 31 december ,1 miljoen De specificatie van Algemene Dekkingsreserve per 31 december 2016 is als volgt: Beklemde deel van de reserve 300,0 miljoen Reservering voortvloeiend voor de eventuele risico s uit de Reconstructiewet ( 2,3 miljoen) en de risico s inzake ADT(2,7 miljoen) 5,0 miljoen Een bedrag voor toevoeging aan de Algemene reserve Kracht van Overijssel (PS/2011/699 20,0 miljoen en 0,1 miljoen t.b.v. breedband) 20,1 miljoen Vrije ruimte Algemene Dekkingsreserve (paragraaf 4.2 Budgettair perspectief) 22,0 miljoen Totaal Algemene Dekkingsreserve per 31 december ,1 miljoen Algemene reserve Kracht van Overijssel De algemene Reserve Kracht van Overijssel is op 13 juli 2011 ingesteld bij de vaststelling van de Perspectiefnota De reserve is bedoeld ter financiering van de investeringsagenda Kracht van Overijssel en wordt gevoed uit de algemene middelen, waaronder de Algemene dekkingsreserve. Het totale investeringsvolume dat is vastgesteld bij de Perspectiefnota 2013 bedraagt 992 miljoen. Deze middelen worden in 2012 tot en met 2014 overgeheveld uit de Algemene Dekkingsreserve en de saldi in de jaarschijven. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

310 In 2013 bestaat de toevoeging van 142,3 miljoen uit een onttrekking aan de Algemene dekkingsreserve van 77,8 miljoen en de ruimte uit de jaarschijf van 64,5 miljoen. In 2014 bestaat de toevoeging van 58,3 miljoen uit een onttrekking aan de Algemene dekkingsreserve van 43 miljoen en de ruimte uit de jaarschijf van 15,3 miljoen. De onttrekking in 2013 van 7,0 miljoen betreft cultuureducatie en cultuurparticipatie. Uit deze reserve worden slechts bedragen onttrokken door separate besluitvorming in Provinciale Staten voor zover er voor de projecten binnen Kracht van Overijssel voorbereidingsbudgetten of realisatiebudgetten benodigd zijn. Algemene reserve grondzaken De Algemene reserve grondzaken is op 11 juli 2012 ingesteld bij de vaststelling van de Perspectiefnota De reserve is bedoeld als risicoreserve voor de voor projecten benodigde grondaankopen voor zover deze buiten de projectbegrenzing liggen. In het najaar van 2012 zal aan Provinciale Staten een voorstel worden voorgelegd over grondverwerving en de wijze waarop deze reserve alsmede de Voorziening grondbezit ingezet zullen worden. Bestemmingsreserves Reserve Europese Programma s Provinciale Staten hebben in 1995 (nummer 19 van de agenda 1995) de reserve Europese programma s ingesteld ten behoeve van de uitvoering van Europese programma s voor economische structuurversterking. De voeding van deze egalisatiereserve geschiedt met eigen middelen om fluctuaties in de uitvoering van het meerjarige deelprogramma s op te vangen. Op basis van diverse voorstellen hebben de Staten ingestemd met de uitvoering van de Europese programma s de zogenaamde EPD s (enig programmeringdocument). De reserve wordt gevoed met in de begroting beschikbaar gestelde middelen. In het Statenbesluit 27 van 2008 is de verdeling van cofinanciering uiteengezet. Bij de Perspectiefnota 2010 heeft een herverdeling plaatsgevonden van de cofinanciering aangezien de toekenning van het programmabureau nog niet had plaatsgevonden. In het eerder genoemde besluit is wederom besloten om de risicobuffer ad 5 miljoen aan te houden. Na afrekening van het programma zal hierover een nieuw voorstel komen van de kant het college samen met een voorstel over de eventueel resterende provinciale cofinancieringsmiddelen uit die periode. De spelregels van de reserve zijn bepaald bij instelling van de reserve in 1995 (nummer 19). Daarnaast is bij het Statenbesluit 30 in 2001 besloten hoe om te gaan met herinzet van vrijgekomen provinciale middelen van nog lopende programma s. Tevens is een besluit genomen om de rentebaten op de nog lopende programma s toe te voegen aan de reserve. In 2013 zal een storting van de provinciale bijdrage van 4 miljoen plaatsvinden, en zal er rente toegevoegd worden ter grootte van 0,2 miljoen. De onttrekkingen aan de reserve laten zich lastig ramen, door de onzekerheid omtrent de afrekening van subsidies. De onttrekking in 2012 wordt daarom via de documenten uit de budgetcyclus steeds geactualiseerd. Reserve Reconstructie Bij besluit van PS nr. PS/2004/526 is besloten tot de instelling van een bestemmingsreserve voor de activiteiten en de daaraan verbonden middelen voor de reconstructie. Aangezien de aanwending van reconstructiemiddelen naar verwachting in de tijd een grillig en stijgend patroon zouden laten zien, is besloten om een bestemmingsreserve Reconstructie in te stellen. De bestemmingsreserve is tot en met 2007 gevoed met de in de begroting beschikbaar gestelde middelen voor de reconstructie, voor zover deze in enig jaar (nog) niet besteed zijn aan de uitvoering. De jaarlijkse stand van de bestemmingsreserve zal mede afhangen van de spreiding in de realisatie van bestedingen over de jaren heen. Het saldo van 1,5 miljoen is grotendeels verplicht voor twee opdracht projecten nl. De Doorbraak ( 0,8 miljoen) en Vitaal Azelo ( 0,3 miljoen), het restant ( 0,4 miljoen) is bestemd voor de uitfinanciering van de lopende verplichtingen. 310 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

311 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Reserve beheersing fiscale risico s Deze reserve is ingesteld bij PS-besluit nr.35 van 2003 met als doel om de nog niet bekende gevolgen van de invoering van het btw-compensatiefonds te egaliseren. Bij de Perspectiefnota 2011 (PS/2010/521) is besloten het doel van de reserve te verbreden naar alle resterende fiscale risico s en de reserve te hernoemen naar de huidige naam. Een bedrag van 1 miljoen (de huidige omvang van de reserve) wordt voor de risico s als afdoende geacht. Voor 2013 en later zijn op dit moment nog geen onttrekkingen aan deze reserve benodigd. Deze reserve vormt onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit zoals verwoord in paragraaf 3.2. Reserve regionale bereikbaarheid De reserve draagt bij aan de financiering van grote infrastructurele projecten waardoor knelpunten in de regionale bereikbaarheid worden opgelost. De beschikbare middelen binnen de reserve zijn bestemd voor infrastructurele knelpunten en dienen mede ter dekking van projecten die in de begroting zijn opgenomen. De reserve Regionale bereikbaarheid kent 2 componenten, namelijk de reguliere reserve en de reserve voor projecten vanuit het Regionaal Mobiliteitsfonds (RMF). De reserve RMF is ingesteld bij Statenbesluit van 26 juni 2002, nr. 22. In 2004 is de reserve omgezet naar een voorziening. In verband met wijziging van de BBV is per 2008 de voorziening gesplitst in een overlopend passief doeluitkering RMF en reserve Regionale Bereikbaarheid cofinanciering RMF. Uit het fonds worden vanaf 2007 benuttingsmaatregelen en quick winprojecten ter uitvoering van netwerkanalyses gefinancierd. Het Rijk en de regionale overheden hebben gezamenlijk middelen beschikbaar geseld. In totaal wordt uitvoering gegeven aan quick winprojecten en benuttingsmaatregelen tot een bedrag van 25 miljoen. In deze reserve wordt de bijdrage van de provincie Overijssel verantwoord. De bijdragen van het Rijk en de gemeente Zwolle ten behoeve van RMF-projecten zijn gestort in de doeluitkering RMF. De RMF-projecten moeten in 2011 zijn afgerond, de financiele eindafrekening vindt plaats via de SISA-verantwoording, naar verwachting bij de Jaarrekening In 2013 vindt er een rentetoevoeging plaats van en de jaarlijkse storting van 0,1 miljoen wordt toegevoegd aan de reserve. De meerjarige onttrekkingen worden pas opgenomen in de begroting als er een besluit is genomen over de financiering van de grote infrastructurele projecten. Reserve provinciale infrastructuur De reserve is bij besluit PS 223/2006 ingesteld om daarmee de kosten van investeringen op eigen provinciale wegen te dekken. Basis daarvoor is het Provinciaal MIRT (onderdeel van de Dynamische Beleidsagenda verkeer en vervoer). Tot 2011 vond er een jaarlijkse dotatie plaats aan de reserve ad. 3,5 miljoen. Met de bezuinigingsronde in de Perspectiefnota 2012 is deze jaarlijkse storting afgeraamd. De toevoeging van de rente is begroot op 0,8 miljoen. De lasten van het project Realisatie Provinciale wegen worden onttrokken aan deze reserve en zijn voor 2013 begroot op 7,6 miljoen. Reserve waterwegen De reserve waterwegen is ingesteld met instellingsbesluit nummer 759 van de agenda 2006 van PS Overijssel d.d Het doel van de Reserve waterwegen is naast het onderhoud van de waterweg Kanaal Almelo De Haandrik het afdekken van het toekomstig (groot) onderhoud en vervanging van bruggen voor alle provinciale waterwegen in Overijssel. De reserve is grotendeels gevuld met de afkoopsom die door het Rijk is betaald aan de provincie bij de overdracht van Kanaal Almelo - De Haandrik met daaraan toegevoegd de beschikbare financiële middelen voor investeringen van overige waterwegen. Tegenover de afkoopsom staat de verplichting van de provincie om deze waterweg te onderhouden. Aan de hand van het meerjaren programma is besloten om het kanaal Almelo De Haandrik bevaarbaar te maken voor scheepvaart en belading van 700 ton (GS2009/ ). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

312 In 2013 en de jaren daarna wordt rente bijgeschreven en in 2013 wordt een onttrekking voorzien voor kunstwerken, baggeren en oeverbeschoeiingen van 3,4 miljoen, in 2014 van 1,8 miljoen en de jaren tot en met Egalisatiereserve ILG Provinciale Staten hebben bij de besluitvorming over de begroting op 11 november 2006 ingestemd met het creëren van een (financieel-technisch) reserve voor de provinciale budgetten die worden ingezet voor het ILG / pmjp. Bij besluit PS/2007/36 hebben Provinciale Staten het doel van de reserve en de bijbehorende spelregels vastgesteld. Doel van deze reserve is om egalisatie van de middelen over de zevenjarige ILG-periode mogelijk te maken ( ). Daarnaast om in te spelen op de door het Rijk voorgestane ontschotting en deze in onze eigen financiële huishouding voort te zetten en flexibiliteit te creëren binnen de voor het pmjp beschikbare middelen zodat adequaat en snel kan worden ingespeeld op ontwikkelingen. Provinciale Staten hebben Gedeputeerde Staten gemandateerd om (via de egalisatiereserve) pmjp-budgetten in de tijd naar achteren te schuiven (er vindt dan een storting in de reserve plaats), dan wel budgetten naar voren te halen (er vindt dan een onttrekking aan de reserve plaats). Daarbij is het uitgangspunt dat het per prestatie beschikbare totaal-budget niet wordt overschreden. Als gevolg van het schuiven in de jaren zal er in ,9 miljoen worden gestort en 24,6 miljoen worden onttrokken. Naar aanleiding van het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur is in 2011 in de egalisatiereserve een bedrag gereserveerd van ruim 37 miljoen. Reserve IJsseldelta-Zuid Bij het vaststellen van het Masterplan IJsseldelta-Zuid in het najaar van 2006 is door Provinciale Staten gevraagd om, gegeven de nog jaren durende onzekerheid over de aanleg van de bypass, onroerend goed in de bypass te kopen van eigenaren die dat willen verkopen. Na de storting van 10,0 miljoen in 2007, 8,8 miljoen in 2008, 9,5 miljoen in 2009 is in 2010 een bedrag van 7,2 miljoen gestort in deze reserve. Hiermee komt het totaal voor aankopen onroerend goed op 35,5. Het betreft 34,6 voor aankopen voor de ondergrond voor de aanleg van de bypass bij Kampen en 0,9 miljoen voor agrarische structuurversterking. Deze storting wordt gedekt uit de 80,1 miljoen die als provinciale bijdrage voor de gebiedsontwikkeling Ijsseldelta-Zuid beschikbaar is gesteld. Omdat in 2012 een ontrekking ad 11,6 miljoen voor aankopen voor de ondergrond voor de aanleg van de bypass en 0,450 miljoen voor agrarische structuurversterking is geraamd resteert per 31 december 2012 een saldo van 23,4 miljoen en heeft betrekking op nog aan te kopen onroerend goed. De bestemmingsreserve is destijds ingesteld om de onttrekkingen van aankopen onroerend goed te kunnen volgen. Als vervolg op het met de 2e kamer (AO Waterkwaliteit) gevoerde overleg op 4 juli zal staatssecretaris Atsma op korte termijn het realisatiebesluit (SNIP-3) nemen. Omdat het verwervingsbudget onderdeel uitmaakt van de totale raming en er geen urgentie bestaat voor dit budget om een andere systematiek te volgen, kan over dit budget, evenals over de overige exploitatiebudgetten, verantwoording plaatsvinden in de reguliere Panning- & Controlcyclus. Dit betekent dat de bestemmingreserve IJsseldelta opgeheven kan worden. Uiterlijk bij de Jaarrekening 2012 zal door middel van een voorstel voor resultaatbestemming het restant van deze reserve overgeheveld worden naar de bestemmingsreserve Uitvoering Kracht van Overijssel en zal aan uw staten worden voorgesteld deze bestemmingsreserve op te heffen. Reserve startersleningen Als uitwerking van de motie Morskate uit 2006 om voorstellen te doen om de positie van de Overijsselse starter te kunnen versterken, zijn in in de vorige en huidige bestuursperiode financiële middelen beschikbaar gesteld. Het beleid is erop gericht om de positie voor starters op de woningmarkt in Overijssel jaren te verbeteren zowel door maatregelen aan de aanbodzijde als aan de vraagzijde. Een inmiddels beproefd beleidsinstrument aan de vraagzijde is de starterslening. Deze regeling wordt 312 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

313 Hoofdstuk 4 Financiële begroting uitgevoerd door de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn). De provincie wil gemeenten stimuleren startersleningen te verstrekken en heeft hiertoe bij het SVn een provinciaal startersfonds ingesteld van 20 miljoen in de periode tot 2011 en 18 miljoen voor de periode Tot mei 2010 hebben VROM, Gemeenten en provincie bijgedragen in de financiering. In mei 2010 is de Rijksbijdrage in de VROM startersleningen uitgeput. Als gevolg hiervan zijn gemeenten en provincie overeengekomen elk 50 % bij te dragen. Ter dekking van de jaarlijkse kosten van de verstrekte leningen heeft Provinciale Staten bij besluit van 19 december 2007 PS/2007/837 een reserve Startersleningen ingesteld. In de periode is in totaal 2,4 miljoen gestort. Dekking kwam uit de begrotingsintensivering voor de bouwimpuls, langer zelfstandig wonen en starters op de woningmarkt, zoals opgenomen in het Coalitieakkoord In 2012 is besloten een doorstart te maken met deze regeling en is 4 miljoen in het Hoofdlijnenakkoord beschikbaar gesteld. Dit bedrag is eveneens toegevoegd aan deze reserve. In 2013 zal de jaarlijkse rentetoevoeging, 0,1 miljoen, plaatsvinden. Het saldo van de rentelasten en -baten en de beheervergoeding, begroot 0,4 miljoen, wordt onttrokken aan de reserve. Reserve energiebesparing De bestemmingsreserve energiebesparing is bij besluit van Provinciale Staten nummer PS/2009/337 ingesteld, in het kader van het Overijssels Actieplan Economische Recessie. De reserve is in het verleden gevoed vanuit IIO-middelen. In 2013 en 2014 vindt voeding plaats vanuit de 20 miljoen die gedurende de jaren 2012 tot en met 2014 beschikbaar is op basis van het statenbesluit PS 2010/504 over versnelling van de CO2-reductie. Bovendien is via een resultaatbestemming uit de Jaarrekening 2011 voor 2,5 miljoen aan Green deal -middelen in de reserve gestort. Uit de reserve worden kosten gedekt wegens cofinanciering van gemeentelijke subsidieregelingen en projecten van gemeenten en woningbouwcorporaties. Verder worden de subsidies voor onder andere gemeentelijke energieloketten en investeringspremies uit deze reserve gedekt. Ten slotte wordt de reserve ingezet ter dekking van de kosten van verstrekte duurzaamheidsleningen aan particulieren en leningen ten behoeve van energiebesparende maatregelen aan het MKB. Er wordt geen rente aan de reserve toegevoegd. De toegerekende rente aan de verstrekte leningen en de beheerskosten SVN worden gedekt uit de reserve. De ontvangen rente op leningen wordt erin gestort. De verstrekking van energieleningen vindt plaats in de jaren 2009 tot en met De leningen hebben een looptijd van 15 jaar. Voorlopige einddatum van de reserve is dan ook 31 december Reserve herstructurering bedrijventerreinen De reserve herstructurering bedrijventerreinen is ingesteld met het besluit PS/2010/1150. De bestemmingsreserve wordt gevoed vanuit de decentralisatieuitkering bij het provinciefonds, die voor dit onderwerp wordt verkregen. Het Rijk heeft de gelden voor de herstructurering van bedrijventerreinen gedecentraliseerd naar provincies. Het betreft de voormalige TOPPER-gelden. Overijssel zal in de periode 2010 tot en met ,6 miljoen ontvangen. De middelen worden aangewend ter realisatie van de ambities die in het provinciale meerjarenprogramma Vitale bedrijventerreinen zijn opgenomen. Over het bestedingsritme van deze middelen wordt gerapporteerd in een daartoe geëigend document uit de Planning- & Controlcyclus. Reserve particuliere woningverbetering Naar aanleiding van de motie Antuma / Steinmetz (PS/2009/909) is een aantal crisismaatregelen voor de woningbouwsector genomen. Een van deze maatregelen is het instellen van een reserve Particuliere WoningVerbetering ten behoeve van het oprichten van een fonds waaruit laag-rente- Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

314 dragende leningen aan particulieren kunnen worden verstrekt voor onderhoudsmaatregelen aan de woning die samenhangen met energiebesparende maatregelen. Met het statenbesluit 2009 / 909 is de reserve ingesteld en daarbij is 2 miljoen gestort. In 2010 is 0,6 miljoen onttrokken voor de stimulering woningbouw 3e tranche en 0,4 miljoen is middels een resultaatbestemming vrijgevallen ten gunste van de algemene middelen. In de reserve is nog 1 miljoen beschikbaar. Dit bedrag zal worden ingezet ter verbreding van de huidige duurzaamheidsleningen met betrekking tot aspecten van woningonderhoud / verbetering. Daartoe zal de resterende 1 miljoen worden onttrokken aan de reserve Particuliere Woningverbetering en gestort worden in de reserve Energiefonds Overijssel. Daarna wordt de reserve Particuliere Woningverbetering opgeheven. Reserve Bodemsanering De reserve bodemsanering is bij besluit Provinciale Staten , met besluit PS/2010/521 bij de behandeling van de Perspectiefnota 2011, ingesteld. De reserve bodemsanering is ingesteld in het kader van de Wet Bodembescherming, en vangt faseverschillen op tussen inkomsten en uitgaven als gevolg van verschil in de tijd tussen bijdragen door het Rijk voor het programma via het provinciefonds en de daadwerkelijke uitvoering van projecten. De bestedingen betreffen uitgaven in het kader van de saneringsregeling asbestwegen, uitgaven binnen de Wet Bodembescherming, voornamelijk het uitvoeren van bodemsaneringen. Per saldo worden er geen mutaties op de reserve bodemsanering verwacht in de jaren 2013 t/m Echter bij het maken van de begroting is nog niet rekening gehouden met de actualisering van de reserve die plaats zal vinden bij de 2e monitor De verwachte einddatum van de reserve bodemsanering is Reserve ISV-3 Bij beschikking van het Ministerie voor Wonen Wijken en Integratie is in het kader van Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) voor aan de provincie Overijssel een budget toegekend van in totaal 15 miljoen. Dit investeringsbudget is bestemd voor toedeling aan gemeenten ten behoeve van de uitvoering van activiteiten in het kader van het gemeentelijke beleid voor stedelijke vernieuwing. In de meicirculaire 2010 met betrekking tot het provinciefonds is aangegeven dat voor ISV de doeluitkering per 2011 wordt omgezet naar een storting in het provinciefonds. De doeluitkering ISV-3 is opgeheven. Teneinde de ontwikkelingen in het bestedingsritme over de jaren te reguleren is bij de Begroting 2011 de reserve ISV ingesteld. Indien de bestedingen in enig jaar achterblijven, zal het restant van het budget gestort worden in de reserve ISV , waardoor de middelen beschikbaar blijven waarvoor de specifieke rijksbijdrage is verstrekt. Niet bestede budgetten vanaf 2010 zijn gestort in de reserve ISV-3. Voor het restantbudget van 2 miljoen zijn voor het tijdvak reeds subsidies verstrekt. In 2012 zijn met gemeenten voortgangsgesprekken gevoerd. Naar aanleiding daarvan wordt de begroting voor budgetten voor Wonen en de daaraan gerelateerde onttrekking aan de reserve ISV-3 aangepast. Reserve Uitvoering Kracht van Overijssel Het totale investeringsvolume voor uitvoering van de investeringsimpuls Kracht van Overijssel is vastgesteld bij de Perspectiefnota 2012 en bedraagt 992 miljoen. Deze middelen worden overgeheveld van de Algemene dekkingsreserve naar de algemene Reserve Kracht van Overijssel. Aan de Reserve uitvoering Kracht van Overijssel zijn de resterende middelen van de investeringsprogramma s Dynamische Investeringsagenda (DIA; 76,7 miljoen) en Investeren in Overijssel (IIO; 127,7 miljoen) toegevoegd. In de Perspectiefnota 2012 is de nieuwe systematiek gepresenteerd hoe de middelen vanuit de algemene Reserve Kracht van Overijssel worden gealloceerd. Uit deze reserve worden voor de investeringsfasen toelating, verkenning en planvorming door Provinciale Staten voorbereidings- 314 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

315 Hoofdstuk 4 Financiële begroting budgetten beschikbaar gesteld. Als Provinciale Staten besluiten een investering over te hevelen naar de realisatiefase besluiten zij tevens de hiervoor benodigde middelen over te hevelen naar de Reserve uitvoering Kracht van Overijssel. Provinciale Staten mandateert het College om gedurende de bestuursperiode middelen uit de bestemmingsreserve toe te voegen aan de begroting. Daarvoor gelden de reservespelregels. Voor 2013 tot en met 2016 is respectievelijk 160,0 miljoen, 45.2 miljoen, 7,7 miljoen en 1,7 miljoen als onttrekking geraamd. De storting van 7,0 miljoen in 2013 betreft cultuureducatie en cultuurparticipatie. Reserve Energiefonds Deze reserve is opgericht via het statenbesluit PS/2011/461. Het Energiefonds Overijssel heeft als doel het aandeel hernieuwbare energie in het totale Overijsselse energieverbruik te verhogen tot 20% in 2020 door de inzet van extra middelen. Daarmee wordt ook ingezet op het uitbreiden van de werkgelegenheid en innovatiekracht binnen Overijssel. Het Energiefonds Overijssel krijgt een externe beheerder in de vorm van een Besloten Vennootschap. Conform de financiële randvoorwaarden bedraagt de looptijd van de reserve minimaal 15 jaar. De einddatum is nog niet te bepalen maar ligt zéker ná Reserve majeure projecten EHS De provincie Overijssel heeft (voor)investeringen gedaan danwel is bestuurlijke verplichtingen aangegaan van 22,3 miljoen voor het vervolgtraject van ILG / EHS voor verwerving en inrichting in een aantal majeure projecten (IJsseldelta-Zuid, Ruimte voor de Vecht en gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente). Bij het Statenvoorstel (PS/2011/974) over het onderhandelingsakkoord Decentralisatie Natuur is besloten dat voor maximaal 22,3 miljoen te reserveren. Over de besteding van deze middelen ten gunste van de genoemde projecten wordt via de komende documenten uit de Planning- & Controlcyclus nader gerapporteerd. Reserve programmatische aanpak stikstof (PAS) De bestemmingsreserve Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) is op 11 juli 2012 ingesteld bij de Perspectiefnota 2013 (PS/2012/275). Voor de realisatie van de PAS-maatregelen wordt 10 jaar de tijd genomen. De verwachte einddatum van deze bestemmingsreserve is derhalve 31 december De spelregels worden nog aan u voorgelegd in een afzonderlijk Statenvoorstel. Tot die tijd vinden er geen onttrekkingen plaats uit deze reserve. In de periode 2014 tot en met 2022 wordt 13 miljoen in 2014, aflopend naar 7 miljoen in 2018 en verder gestort in deze reserve. Daarnaast vindt in 2015 een incidentele storting plaats van 69 miljoen uit de Algemene dekkingsreserve. De totale omvang van de stortingen in de periode 2014 tot en met 2022 is 140 miljoen (PS/2012/275). Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

316 4.5.6 Vreemd vermogen ( x 1.000) Mutaties 2013 Vermeerderingen Verminderingen per Instand- per per per per 1 januari houdings- 31 decem- 31 decem- 31 decem- 31 decem- Naam van de voorziening 2013 Storting bijdrage Onttrekking ber 2013 ber 2014 ber 2015 ber 2016 Voorziening lening NDIX Voorziening bodemsanering Voorziening natuurbeleidsplan Voorziening lening Stichting WMC Voorziening Europese programma's Voorziening fondsvorming voorfinanciering Rijksweg 35 Voorziening NaNOV-geluidssanering Voorziening Ruimte voor Ruimte Voorziening Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers Voorziening participatie HMO Voorziening participatie Oost N.V Voorziening afwikkeling verkoop Essent ESCROW Voorziening ontwikkeling aardwarmte Koekoekspolder Voorziening resultaten gebiedsexploitaties Voorziening besteding grondwaterheffing Voorziening lening Warmtenet Hengelo Voorziening lening Biorights Hardenberg Voorziening waarderisico grondvoorraad BBL Voorziening grondbezit Voorziening beheer en onderhoud N340/ N48 Totaal voorzieningen Voorzieningen Een deel van de voorzieningen bestaat uit middelen van derden (bijvoorbeeld het Rijk) met een specifiek doel. Toevoeging instandhouding is de provinciale dotatie aan deze voorzieningen, bedoeld om het werkvermogen op peil te houden. Voorziening NDIX In 2002 is door Provinciale Staten besloten (nummer 52 van de agenda 2002) om voor 0,28 miljoen een voorziening te vormen, om daarmee het eventuele risico af te dekken van het onverhoopt niet nakomen van de aflossingsverplichting van de verstrekte langlopende geldlening aan de Nederlands Duitse Internet Exchange B.V (NDIX). 316 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

317 Hoofdstuk 4 Financiële begroting De verwachting is dat eind 2012 begonnen wordt met aflossen. Onduidelijk is echter om welke bedragen het gaat. Voorziening bodemsanering De voorziening Bodemsanering is in 1989 door Provinciale Staten ingesteld ter egalisatie van inkomsten en uitgaven in het kader van de Wet Bodembescherming als gevolg van faseverschillen in de tijd tussen de bevoorschotting door het Rijk en de daadwerkelijke uitvoering van saneringsprojecten. Het meerjarenprogramma bodemsanering liep tot en met Echter voor de uitvoering van diverse projecten zijn met waterschappen en gemeenten afspraken gemaakt over de financiering met middelen uit het programma Het betreft financiering van vaak meerjarige projecten die doorlopen in de periode De bestedingen in 2013, ad. 4,7 miljoen, betreffen uitgaven binnen de Wet Bodembescherming, voornamelijk het uitvoeren van bodemsaneringen zoals Olasfa en t Gijmink en de financiële afwikkeling van door gemeenten en waterschappen uitgevoerde saneringsprojecten, die deel uitmaken van het meerjarenprogramma Naast de rentetoevoeging van 0,5 miljoen is als storting in de voorziening de aanvullende rijksbijdrage Olasfa van geraamd. Het eindsaldo van de voorziening zal uitgaande van bovenstaande stortingen en onttrekkingen eind ,9 miljoen bedragen. Het programma is volledig vastgelegd in verplichtingen. Door het Rijk is expliciet aangegeven dat de Rijksmiddelen voor het meerjarenprogramma enkel voor dit doel aangewend mogen worden. Eventuele overschotten moeten terugbetaald worden aan het Rijk. Daarom is er geen vrij besteedbare ruimte in de voorziening. De meerjarige mutaties betreffen dezelfde als in Met dien verstande dat de kosten van het meerjarenprogramma steeds lager worden en de aanvullende rijksbijdrage Olasfa t/m 2014 ontvangen wordt. Op basis van BBV-regelgeving zullen wij naar verwachting eind 2012 het saldo, de stortingen, onttrekkingen in de voorziening bodemsanering overboeken naar de doeluitkering bodemsanering. Voorziening natuurbeleidsplan Provinciale staten hebben in 1992 de bestemmingsreserve ingesteld ter realisatie van het Natuurbeleidsplan (Ecologische Hoofdstructuur). Hiervoor is door de Provincies en het Rijk een convenant getekend, het zogenoemde IPO-LNV convenant. In het convenant zijn afspraken gemaakt en financiële regelingen vastgelegd, die gericht zijn op de realisatie van het Natuurbeleidsplan. Op basis van het convenant worden voor de uitvoering van taken op het gebied van het natuurbeleid bedragen in de uitkering van het Provinciefonds opgenomen (integratieartikel) voor de verwerving en inrichting van relatienota reservaatgebieden (2e fase EHS) en natuurontwikkelingsprojecten. In 2013 zullen, behalve de algemene rentetoevoeging, de bovengenoemde convenantsmiddelen toegevoegd worden aan de voorziening. De onttrekkingen die ten laste gaan van de voorziening zijn geraamd op 1,7 miljoen. Deze 1,7 miljoen heeft betrekking op de bijdrage aan het Groenfonds ter dekking van aflossingsverplichtingen op de opgenomen geldleningen voor grondaankopen op basis van bovengenoemd convenant. De laatste aflossingsdatum van de convenantleningen is vooralsnog vastgesteld op Voorziening lening Stichting WMC Deze voorziening is in 2003 ingesteld en dient ter dekking van het risico dat de aan WMC verstrekte lening niet wordt afgelost. In 2003 is een lening aan WMC verstrekt met het doel expertise en werkgelegenheid te behouden na sluiting van de vestiging van Ericsson in Enschede. Bij het opstellen van deze begroting ligt een verzoek van WMC voor om de aflossingsverplichtingen uit te stellen tot Dat zou investeringen in de productie en het vermarkten van de ontwikkelde producten mogelijk maken. Bovenstaande tabel gaat uit van honorering van het verzoek van WMC door Gedeputeerde Staten. De voorziening heeft een looptijd tot eind Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

318 Voorziening Europese programma s Provinciale Staten van Overijssel hebben bij besluit nummer 53 van de agenda 2004 de voorziening Europese programma s ingesteld ten behoeve van uitvoering van Europese programma s voor economische structuurversterking. Afhankelijk van wanneer de EC en EZ definitief het programma afrekenen, kan de voorziening worden opgeheven aangezien voor het programma geen Europese middelen of Rijksmiddelen meer ontvangen worden. Voorziening fondsvorming voorfinanciering Rijksweg 35 Op 26 juni 2001 is met de toenmalige gemeenten Almelo, Hellendoorn, Rijssen, Tubbergen, Vriezenveen en Wierden een overeenkomst gesloten betreffende fondsvorming voorfinanciering Rijksweg 35. Deze voorziening is gevoed met bijdragen van deze gemeenten en een provinciale bijdrage. Bijdragen in het kader van de overeenkomst combiplan RW 35 Nijverdal worden uit deze voorziening gedekt. In 2013 is hiervoor een onttrekking begroot van 8,3 miljoen. In 2013 vindt er een instandhoudingstoevoeging plaats van 0,5 miljoen. De bijdragen voor de RW 35 worden jaarlijks conform de bestuursovereenkomst geïndexeerd. Onzekere factor wordt gevormd door aannames over de prijsindexatie. In 2011 zijn de begrote bedragen aangepast gebaseerd op een verwachte indexatie. De voorziening is naar huidige inzichten toereikend. Voorziening NaNOV-geluidssanering De voorziening NaNOV geluidssanering, ingesteld in 2004 bij besluit van Provinciale Staten van Overijssel nummer 53. De voorziening is bedoeld om tijdsverschillen te overbruggen tussen het moment van ontvangst van de rijksmiddelen en het moment van besteding daarvan, voor het plaatsen van geluidsschermen in het kader van NaNOV geluidssaneringsprojecten spoorlijnen. Voorziening Ruimte voor Ruimte Bij besluit van 13 december 2000, nummer 57 van de agenda van 2000, hebben Provinciale Staten besloten om een voorziening in te stellen ter dekking van de verwachte uitgaven voor de uitvoering van de zogenaamde verlengde 1e tranche van de Regeling beëindiging veehouderijtakken (RBV). De einddatum is niet bepaald. De voorziening dient ter dekking van een deel van vorderingen op gemeenten, voor bijdragen die zij in een aantal gevallen zouden betalen aan de provincie voor het recht om extra woningen te mogen bouwen. Deze afspraken zijn vastgelegd in overeenkomsten en in beginsel onafhankelijk van het al dan niet definitief doorgaan van de bouwplannen. De afspraken zijn door twee gemeenten nog niet nagekomen. Met deze gemeenten vinden gesprekken plaats, gericht op het alsnog nakomen van hun verplichting. Nadat de afspraken door alle partijen zijn nagekomen en verschuldigde bedragen zijn betaald wordt deze voorziening opgeheven. Voorziening Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers De voorziening is bij statenbesluit van 13 november 2002 ingesteld ter dekking van de pensioenverplichtingen voor politieke ambtsdragers. In afwachting van de definitieve actuariele berekeningen door Loyalis van de hoogte van de pensioenvoorziening is vooralsnog de storting van structureel verhoogd met Bij de 2e monitor 2012 zal de hoogte van de benodigde incidentele bijstorting in de voorziening APPA bekend zijn en worden meegenomen. Voorziening participatie HMO Medio 2009 is de Herstructureringmaatschappij Overijssel (HMO) van start gegaan die zich richt op de herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. De provincie Overijssel heeft een 100% participatie in deze rechtspersoon. In het ondernemingsplan is aangegeven dat door derden steeds voor 50% in de kosten zal worden bijgedragen. Dit betekent dat het eigen vermogen van deze onderneming gedurende de looptijd zal afnemen. De verwachting is dat het 318 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

319 Hoofdstuk 4 Financiële begroting eigen vermogen van de onderneming en daarmee onze participatie in HMO na tien jaar geheel is geïnvesteerd in projecten. Deze voorziening is bedoeld ter dekking van de afwaardering van de participatie in HMO. In 2009 en 2010 is in totaal 7,5 miljoen in de voorziening gestort. In 2011 is, conform Perspectiefnota 2011, de deelneming in en de voorziening voor HMO met 15,0 miljoen verhoogd. Daadwerkelijke afwaardering van de participatie in HMO, ten laste van deze voorziening, vindt plaats op basis van de jaarrekeningen van HMO. Voorziening participatie Oost N.V. Met het besluit PS/2009/728 is de reserve herwaardering aandelen Oost NV door Provinciale Staten ingesteld, voor de uitvoering van de motie Antuma c.s. van 3 juni 2009, versterken vermogen PPM Oost. Via de Jaarrekening 2009 is de reserve opgeheven en zijn de middelen gestort in de nieuw ingestelde Voorziening participatie Oost N.V. Er wordt voorshands geen beslag verwacht op de voorziening. Voorziening afwikkeling verkoop Essent / Escrow De voorziening is ingesteld met het besluit PS/2009/975 van Provinciale Staten, na splitsing van Essent en verkoop van het productie- en leveringsbedrijf van Essent. Bij een verkooptransactie van deze omvang is het gebruikelijk extra zekerheden en garanties te verstrekken tot een bepaald bedrag. Dit bedrag wordt in Escrow gestort en uitgekeerd aan de koper als het gedefinieerde risico optreedt en/of de verkoper aan het einde van de afgesproken looptijd van de Escrow. Voor deze transactie is bepaald dat er 800 miljoen ten laste van de verkoopsom in Escrow gestort moet worden. Met deze storting ontstaat een vordering van dezelfde omvang op de Verkoop vennootschap B.V., het daarvoor opgerichte SPV. Ons aandeel in deze vordering bedroeg 149,7 miljoen. Omdat het bedrag in ESCROW een risico vertegenwoordigt, is in overeenstemming met de uniforme gedragslijn - de vordering en ons aandeel in de SPV (totaal 149,7 miljoen) volledig voorzien. In 2011 is op de vordering 67 miljoen voldaan en de voorziening hiermee verlaagd. In 2015 loopt de periode af waarbinnen claims ingediend kunnen worden en zal de voorziening aangewend worden voor afboeking van de resterende vordering van 82,7 miljoen, geheel vrijvallen of een voor combinatie van beide worden gebruikt. Vooralsnog moeten wij er nog steeds rekening mee houden dat de voorziening in 2015 mogelijkerwijze aangewend dient te worden voor het afboeken van de gehele vordering. Voorziening ontwikkeling aardwarmte Koekoekspolder De risicovoorziening ontwikkeling aardwarmte Koekoekspolder is ingesteld door Provinciale Staten bij besluit PS/2009/1135 d.d. 27 januari 2010, voor de afdekking van de risico s in verband met het project Aardwarmte Koekoekspolder. Het gaat om het provinciale aandeel in de kapitaalsuitkering ad 0,4 miljoen, in het geval dat te weinig water wordt gevonden en het risico dat ontstaat wanneer tuinders de lening van de provincie ad 4,5 miljoen niet meer kunnen aflossen of dat de boring geen succes heeft. Er wordt voorshands geen beslag verwacht op de voorziening. Voorziening grondwaterbeheer De voorziening grondwaterbeheer is ingesteld bij de Perspectiefbrief De reserve grondwaterbeheer is toen omgezet in een voorziening. De tariefsvaststelling geldt per PS/2009/1021. Het doel is om fluctuaties tussen de inkomsten en de uitgaven te verevenen. Door het Rijk is expliciet aangegeven, dat de opbrengst uit heffingen slechts alleen voor de genoemde wettelijke doeleinden mag worden aangewend. Bepaald is dat eventuele overschotten niet naar de algemene middelen mogen toevloeien, maar ten gunste komen van de betalers van de heffing in dit geval de grondwateronttrekkers. Hiermee worden fluctuaties in de heffingstarieven voorkomen. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

320 De voorziening wordt gevoed door de grondwaterheffing, de geraamde inkomst voor 2013 bedraagt 1,0 miljoen. Uit de voorziening worden de personeelsgebonden kosten, de kapitaallasten van het grondwatermeetnet, de bijdrage aan pmjp-prestatie en uitgaven in het kader van de Waterwet gedekt. Het saldo van de voorziening zal in 2013 naar verwachting met 0,6 miljoen afnemen. Bij voortzetting van het bestaande beleid zal de voorziening bij realisatie van de huidige geraamde stortingen en onttrekkingen in ieder geval tot en met 2015 toereikend zijn. Voorziening resultaten gebiedsexploitaties Het gaat hier om een voorziening voor verplichtingen en risico s. Op grond van het Besluit Begroten en Verantwoorden Provincies en Gemeenten (BBV) artikel 44, dient een voorziening te worden gevormd wegens op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. Daarom is het noodzakelijk dat voor nadelige effecten op grondexploitaties een voorziening wordt ingesteld. Deze voorziening kent een stand van 13,2 miljoen. Voor 11,2 miljoen heeft dit bedrag betrekking op de gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente en omstreken. De resterende 2,0 miljoen betreft de contante waarde van het provinciale aandeel in het verwachte tekort op de grondexplitatie van het Regionaal Bedrijventerrein Twente. Er zal geen inflatiecorrectie worden toegepast via instandhoudingstoevoeging en er is geen sprake van vrije ruimte. Jaarlijks zal op basis van actualisering van de grondexploitaties worden bepaald of de hoogte van de voorziening toereikend is en of bijstelling vereist is. Voorziening lening Warmtenet Hengelo Deze voorziening is ingesteld bij besluit van Provinciale Staten van Overijssel nummer PS/2008/176 en is bedoeld ter afdekking van het financiële risico dat de provincie loopt met het verstrekken van een achtergestelde lening aan Warmtenet Hengelo. Deze lening heeft een looptijd van 15 jaar na verstrekking van de lening (2011). Naar verwachting zal in 2013 voor het eerst worden afgelost. Dit is afhankelijk van de uitspraak van de EU commissie of er wel of niet sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Voor de eerste jaren wordt er van uitgegaan dat het risico afneemt met het jaarlijkse bedrag van de aflossing. Met dit bedrag wordt de voorziening dan ook verlaagd. Jaarlijks, bij het opstellen van de jaarrekening van de provincie, wordt nagegaan of om andere redenen het risico is afgenomen en of hierdoor de voorziening aanvullend dient te worden verlaagd. Voorziening lening Biorights Hardenberg De Green Deal is een initiatief van het Rijk samen met de provincie Overijssel, waarvoor de provincie een bijdrage (via provinciefonds) ontvangt van 3 miljoen. De Green Deal draagt bij aan de doelstelling om het aandeel hernieuwbare energie te verhogen naar 20% in Één van de initiatieven is de productie van innovatieve biobrandstoffen door BioRights en VOF Biobrandstoffen in Hardenberg. Met een Gravity Pressure Vessel, een innovatieve techniek, wordt uit biomassa (vooral bermgras en digestaat van mestvergisting) 2e generatie biogas en bio-ethanol geproduceerd. Dit draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen voor hernieuwbare energie en de mogelijkheid dit in de toekomst goedkoper te doen. In de eerste fase is de verwachte productie van biogas ca. 30 miljoen m3 per jaar. De mogelijkheden van opwerking van het biogas tot aardgaskwaliteit en vervolgens invoeging op het aardgasnet zal worden uitgevoerd in samenwerking met Gasunie. Totale investering bedraagt minimaal 40 miljoen. De provincie draagt met een geldlening van 3,5 miljoen bij om dit project van de grond te krijgen, voor zover dat als staatssteun onder artikel 23 van de Algemene Groepsvrijstelling is toegestaan. Het eerste deel van de lening, ter grootte van 1,0 miljoen, is eind 2011 verstrekt 320 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

321 Hoofdstuk 4 Financiële begroting voor de doorontwikkeling en uitwerking van het technisch concept. De resterende 2,5 miljoen wordt naar verwachting in 2013 verstrekt, zodra aan de daartoe geformuleerde voorwaarden is voldaan. Uitgaande van het overeengekomen aflossingsschema heeft de voorziening een looptijd tot en met Voorziening waarderisico grondvoorraad BBL De voorziening waarderisico grondvoorraad BBL is bij het Jaarverslag van 2011 ingesteld. Eind 2011 heeft de provincie een vordering op het BBL van ca. 105 miljoen. Deze vordering betreft de aankoop van gronden (ca. 86 miljoen) en gebouwen (ca 19 miljoen). Met de afspraken in het Decentralisatie Akkoord Natuur kan de grondwaarde vrijval geheel worden gedekt met de te ontvangen rijksbijdrage voor de ILG-periode 2007 t/m Met betrekking tot de waardering van de gebouwen is er, mede door de actuele marktomstandigheden, sprake van een waarderingsrisico. Om deze risico s af te dekken is besloten om een voorziening te treffen van 5,9 miljoen. Deze voorziening zal worden aangesproken indien de verkoopwaarde van de opstallen lager is dan de historische aankoopwaarde. Jaarlijks, bij het opstellen van de jaarrekening van de provincie, wordt nagegaan of om andere redenen het risico is afgenomen en of hierdoor de voorziening aanvullend dient te worden verlaagd. Voorziening grondbezit De Voorziening grondbezit is op 11 juli 2012 ingesteld bij de vaststelling van de Perspectiefnota De voorziening is bedoeld als risicovoorziening voor de voor projecten benodigde grondaankopen voor zover deze buiten de projectbegrenzing liggen. In het najaar van 2012 zal aan Provinciale Staten een voorstel worden voorgelegd over grondverwerving en de wijze waarop deze voorziening alsmede de Algemene reserve grondzaken ingezet zullen worden. Voorziening beheer en onderhoud N340 / N48 Provinciale Staten hebben op 12 juli 2012 ingestemd met het Provinciaal Inpassingsplan N340 / N48 (zie besluit PS/2012/149). Tevens hebben Provinciale Staten besloten het benodigde (extra) projectbudget vanuit de provincie voor de realisatiefase van de projecten N340 / N48 en de N377, ad 210 miljoen, vanuit de algemene reserve Kracht van Overijssel over te hevelen naar de bestemmingsreserve uitvoering Kracht van Overijssel. Provinciale Staten hebben op 12 juli ook besloten een voorziening Beheer en onderhoud N340 / N48 in te stellen ter dekking van de extra kosten voor het beheer en onderhoud van de nieuwe N340 / N48. De voorziening bevat 10 miljoen voor een periode van 20 jaar, aansluitend op de ingebruikname van de nieuwe weg. De storting voor deze voorziening komt vanuit het projectbudget N340 / N48 en de N377 en zal worden gedaan bij de monitor Overijssel Het bedrag van 10 miljoen zal daarom niet zichtbaar zijn in de financiële tabel aan het begin van deze paragraaf. Leningen o/g Het bedrag van 0,2 miljoen betreft een aantal achtergestelde, renteloze leningen (looptijd 10 jaar) die in 2005 zijn opgenomen bij de oprichting van het Cultuurfonds Monumenten Overijssel. Het Cultuurfonds Monumenten Overijssel is ingesteld bij de Perspectiefnota 2005 (PS/2004/522) om bezitters van gemeentelijke en provinciale monumenten (die aanvullende middelen voor onderhoud en renovatie nodig hebben en die niet in aanmerking komen voor een rijkssubsidie) leningen te verstrekken tegen een zeer lage rente om zo het behoud van gemeentelijke en provinciale monumenten een krachtige impuls te geven. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

322 Doeluitkeringen ( x 1.000) Mutaties 2013 per Vermeerderingen Verminderingen per per per per 1 januari Rente 31 decem- 31 decem- 31 decem- 31 decem- Naam van de doeluitkering 2013 Storting 1,25% Onttrekking ber 2013 ber 2014 ber 2015 ber 2016 Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied Doeluitkering jeugdzorg Doeluitkering regionaal mobiliteitsfonds Doeluitkering weidevogels IJsseldelta Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer Doeluitkering verbetering N Doeluitkering Gooiermars Doeluitkering Natura 2000 Doeluitkering natuurbeheer rietteeltsector Doeluitkering Quick wins binnenvaart Doeluitkering project IJsseldelta Doeluitkering bodemsanering 2009 e.e Doeluitkering garantieleningen grondaankopen EHS Totaal doeluitkeringen Doeluitkering Investeringsbudget landelijk gebied In de zomer van 2007 is het Besluit begroting en verantwoording (BBV) provincies en gemeenten gewijzigd (Staatsblad ). Op grond van de nieuwe artikelen 44 en 49 dienen ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen, die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren, afzonderlijk onder de overlopende passiva te worden opgenomen. In december 2007 hebben Provinciale Staten (PS/2007/830) besloten tot de effectuering van deze wijziging. De effectuering van deze wijziging is in 2008 verwerkt en toegelicht. Op basis van de actuele ILG beschikking van 24 december 2009 (NLP ) heeft het Rijk totaal 296 miljoen beschikbaar gesteld voor het ILG De jaarlijkse voorschotbedragen worden gestort in de doeluitkering ILG. Hier tegenover staat dat de provincie Overijssel een aantal doelen / prestaties dient te realiseren. Deze zijn vastgelegd in de bestuursovereenkomst van 18 december 2006 tussen het Rijk en de provincie Overijssel. Naar aanleiding van het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur is de status van de ILG doeluitkering onduidelijk. In het akkoord is afgesproken dat de restant middelen op basis van de PEIL verantwoording 2010 vanaf 2011 via een decentralisatieuitkering aan de provincie zullen worden uitbetaald. Dit is echter nog niet gerealiseerd. De gestorte ramingen en onttrekking zijn dan ook gebaseerd op de situatie voor het onderhandelingsakkoord, waarbij er wel rekening is gehouden met een reservering voor de rijkskorting. 322 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

323 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Doeluitkering jeugdzorg Op basis van het door Provinciale Staten in november 2012 vast te stellen Beleidskader Jeugdzorg Overijssel 2013 / 2014, de hierop gebaseerde door Gedeputeerde Staten vastgestelde Uitvoeringsprogramma s jeugdzorg Overijssel, de vanuit de doeluitkering gelabelde bedragen en de voor jeugdzorg geoormerkte bedragen uit het Bestuursakkoord is het totaalbedrag volledig geoormerkt voor specifieke activiteiten en projecten binnen de jeugdzorg in Overijssel, zowel door Bureau Jeugdzorg Overijssel als de voor Overijssel werkzame jeugdzorgaanbieders. De te verwachten doeluitkering 2013 ad 115,8 miljoen zal naar verwachting geheel aangewend gaan worden. Medio 2012 heeft het Rijk aangekondigd voornemens te zijn een korting aan te brengen van 2,65% op de doeluitkering 2013 omdat het Rijk geen dekking heeft voor de structurele toekenning van de looncompensatie Deze looncompensatie en de voorgenomen korting zijn nog niet in de bedragen verwerkt. In de Perspectiefnota 2013 is gemeld dat de meerjarenraming doeluitkering jeugdhulpverlening is aangepast op basis van de verwachting dat de overdracht naar de gemeenten voor wat betreft de verantwoordelijkheid rond de jeugdhulpverlening per 1 januari 2015 afgerond zal zijn. De verwachting is dat alle middelen met betrekking tot de doeluitkering eind 2014 aangewend zullen zijn. Doeluitkering regionaal mobiliteitsfonds De reserve Regionaal Mobiliteitsfonds (RMF) is ingesteld bij het Statenbesluit van 26 juni 2002, nr. 22. In 2004 is de reserve omgezet naar een voorziening. In verband met de wijziging van de BBV is per 2008 de voorziening gesplitst in een overlopend passief doeluitkering RMF en reserve Regionale Bereikbaarheid cofinanciering RMF. Uit het fonds worden vanaf 2007 benuttingsmaatregelen en quick win -projecten ter uitvoering netwerkanalyses gefinancierd. Het Rijk en de regionale overheden hebben gezamenlijk middelen beschikbaar gesteld. In totaal wordt uitvoering gegeven aan quick win -projecten en benuttingsmaatregelen tot een bedrag van 25 miljoen. In deze doeluitkering worden de bijdragen van de gemeente Zwolle en het Rijk verantwoord. Het aandeel van deze partijen in de kosten van de uit te voeren maatregelen wordt op de doeluitkering in mindering gebracht. De provinciale bijdrage en het aandeel van de provincie in de kosten van de uit te voeren maatregelen worden verantwoord in de reserve Regionale bereikbaarheid. De RMF-projecten moeten in 2011 zijn afgerond, de financiele eindafrekening vindt plaats via de SISA-verantwoording, naar verwachting bij de Jaarrekening Het niet benutte deel dient na verantwoording voor de helft terugbetaald te worden aan het Rijk en de helft zal terugvloeien naar de regionale overheden (provincie Overijssel en eventueel gemeente Zwolle). Na afrekening zal de doeluitkering RMF worden opgeheven. Doeluitkering weidevogels IJsseldelta Bij besluit van PS nr. PS/2004/1018 is besloten om een voorziening in te stellen voor de van Rijkswaterstaat ontvangen bijdrage voor de compensatie van verlies aan natuurwaarden wegens aanleg van de N 50 Kampen Ramspol. Rijkswaterstaat stelde als afkoop van natuurwaarden 0,43 miljoen ineens beschikbaar, in een periode van tien jaar door de provincie te besteden. Voornoemde afkoopsom is in 2004 van RWS ontvangen en opgenomen in de voorziening weidevogels IJsseldelta (zoals voorgeschreven door RWS). Op basis van wijziging in BBV-regelgeving is de voorziening per 2008 omgezet in een doeluitkering. In 2013 zal er evenals voorgaande jaren worden onttrokken uit de doeluitkering ten behoeve van subsidies voor weidevogelbeheer / bescherming. De einddatum van de doeluitkering is in 2014, dan loopt de periode van 10 jaar af. Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer De voorziening is ingesteld bij besluit nummer 14 van Provinciale Staten van Overijssel op 20 september In 2005 is de Wet Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer (BDU) in werking getreden. Hierin worden een aantal doeluitkeringen op het gebied van verkeer en vervoer gebun- Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

324 deld (onder andere Openbaar Vervoer, Duurzaam Veilig en GDU+). Conform BBV-voorschriften is de voorziening in 2008, via de Perspectiefnota 2009, omgezet in een doeluitkering. De doeluitkering wordt gevoed met de jaarlijkse rijksbijdrage voor de BDU. De lasten van BDUprojecten worden ten laste van de doeluitkering gebracht. De lasten vloeien voort uit het BDUbestedingsplan dat jaarlijks door Gedeputeerde Staten wordt vastgesteld. In 2013 is de rijksbijdrage 33,3 miljoen en wordt er 0,5 miljoen rente toegevoegd aan de doeluitkering. De begrote onttrekking is 37,7 miljoen en is gebaseerd op de BDU bestedingsplannen. De verwachte stand per eind 2013 is 47 miljoen. Voor nagenoeg het volledige bedrag zijn besluiten genomen of verplichtingen aangegaan voor de komende jaren. Doeluitkering verbetering N34 De doeluitkering N34 is ingesteld om de met het Rijk afgesproken verbeteringen van de N34 uit te kunnen voeren. De ontvangen afkoopsom van 12,5 miljoen is in 2007 in de voorziening gestort. In 2008 heeft op basis van de nieuwe BBV-regels een verdeling plaatsgevonden tussen het verplichte deel van de verbeteringen (als overeengekomen met het Rijk) en de extra maatregelen die de provincie daar zelf extra wilde nemen. Het verplichte deel van de voorziening is omgezet in een doeluitkering en bedroeg begin ,8 miljoen. Het project N34 wordt met diverse financieringsbronnen gedekt. Doordat andere bronnen eerst worden aangewend, volgt eerst in 2013 een onttrekking aan de doeluitkering N34 van 10,6 miljoen. Doeluitkering Gooiermars Naar aanleiding van het subsidieverzoek betreffende de inzet van Koopmansgelden ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Gooiermars heeft het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een subsidie toegekend van maximaal 1,3 miljoen. In 2008 en 2011 zijn er voorschotbedragen ontvangen van totaal 1,04 miljoen. In 2011 is het totale bedrag van 1,3 miljoen besteed t.b.v. de gebiedsontwikkeling. Op basis van de eindverantwoording die in 2011 is opgesteld zal het restant bedrag van 0,26 miljoen naar verwachting in 2012 worden ontvangen. Doeluitkering Natura 2000 Voor het opstellen van Natura 2000-beheersplannen heeft het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie in december 2007 een subsidie (DN2007 / 632) verleend van 2,05 miljoen. In februari 2008 heeft het ministerie een aanvullende subsidie (DN 2008/60) verleend van voor het opstellen van het beheersplan Wieden Weerribben. Tot en met 2008 waren deze subsidiebedragen opgenomen in de doeluitkering ILG. Bij de Perspectiefnota 2010 (PS 2009/449) is voor Natura 2000 een afzonderlijke doeluitkering ingesteld. Omdat het totaal te ontvangen bedrag al per ultimo 2009 volledig was besteed zijn er geen onttrekkingen meer geraamd. In 2012 zal het laatste voorschotbedrag worden ontvangen van , daarmee komt het saldo van de doeluitkering per ultimo 2012 op nihil. Doeluitkering natuurbeheer rietteeltsector Naar aanleiding van het plan Eenmalige impuls rietsector Noordwest-Overijssel heeft het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie een subsidie van 3 miljoen beschikbaar gesteld als impuls voor het onderhoud en beheer van rietland in de Wieden en Weerribben voor rietsnijders. In 2010 is het volledige subsidie bedrag, voor de jaren 2009 en 2010, van 3 miljoen beschikt en onttrokken uit de doeluitkering. Aanvullend heeft de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie - voor de jaren 2012 en eenmalig een bedrag van 1,1 miljoen toegezegd voor de continuering van de riet-impuls. Van belang is dat deze laatste toezegging nadrukkelijk een tussenoplossing is totdat het nieuwe beleid in 2014 wordt ingezet. In 2013 zal naar verwachting het restant bedrag, op basis van de ingediende eindafrekening 2009 en 2010, worden ontvangen. Daarnaast zullen de subsidiebedragen voor het jaar 2013 worden onttrokken uit de doeluitkering. Naar verwachting zal de doeluitkering per ultimo 2013 op nihil sluiten. 324 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

325 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Doeluitkering Quick wins binnenvaart Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft in het kader van de tijdelijke regeling Quick wins binnenvaart (QWB) subsidie aan ons verleend. Hiervoor is eind 2009 de doeluitkering Quick wins binnenvaart ingesteld. De rijksbijdrage is bestemd voor het project Openbare kade voor op- en overslag stukgoed en bulk Hengelo en wordt uitgevoerd door Container Terminal Hengelo (CTH). In 2010 hebben wij een voorschot van het Rijk ontvangen van 0,8 miljoen. Het voorschot is gestort in de doeluitkering. Na vaststelling van de subsidie wordt nog een rijksbijdrage ontvangen van 0,2 miljoen. De restantbijdrage van 0,2 miljoen is geparkeerd op de tussenrekening. De in 2010 verstrekte subsidie aan CTH van 1 miljoen is in zijn geheel onttrokken aan de doeluitkering. De doeluitkering heeft derhalve een negatieve stand van 0,2 miljoen. De subsidie wordt in 2012 via SISA aan het Rijk verantwoord. Doeluitkering IJsseldelta Zuid In 2010 en 2011 is van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een bijdrage van 17,9 miljoen ontvangen. Dit bedrag is gestort in deze doeluitkering. Hiermee is 80% van de totale subsidie als voorschot ontvangen. Eind 2011 was hiervan nog een bedrag van 0,425 miljoen niet gerealiseerd. Het restant van 20% ad 4,5 miljoen zal conform de beschikking van 31 december 2009 door het Rijk worden voldaan na ontvangst van de verantwoordingsinformatie over het laatste jaar van het project. Wanneer staatssecretaris Atsma het zogenaamde SNIP-3 (realisatie)besluit heeft genomen wordt duidelijk wanneer dit zal zijn. De grondaankopen zullen dan nog voor een bedrag van 4,5 miljoen gedekt worden uit deze doeluitkering. Doeluitkering bodemsanering De doeluitkering is bij het Jaarverslag 2010 ingesteld. Op grond van regelgeving is eind 2010 een bedrag van 9,9 miljoen debet opgenomen als overgangsindicator SISA. De Voorziening bodemsanering is met eenzelfde bedrag verhoogd. Doeluitkering Garantielening grondaankopen Op 14 februari 2008 is tussen het IPO en het Ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie de Kaderovereenkomst financiering grondaankopen EHS ondertekend. Hierin is vastgelegd dat voor de aankoop van Ecologische Hoofdstructuur-grond het Rijk een leenfaciliteit van ruim 41 miljoen beschikbaar stelt bij het Groenfonds voor alle provincies. Het Overijssels aandeel hierin is 7,3 miljoen. Bij de Jaarrekening 2011 is hiervoor een doeluitkering ingesteld. Van het overijssels aandeel is per ultimo 2010 een bedrag van 3,7 miljoen ontvangen en gestort in de doeluitkering. Als gevolg van het onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur zullen geen aanvullende stortingen meer plaatsvinden. Tot en met 2012 is een totaalbedrag onttrokken uit de doeluitkering van 3,5 miljoen. 4.6 Personeelsgebonden lasten Inleiding De personeelsgebonden kosten bestaan uit de directe (werkelijke) salarislasten, inclusief sociale lasten werkgever, verhoogd met de toelagen voor onder andere fuwa-correctie, garantietoelage, onregelmatigheidstoeslag, overwerk en medewerkertoelagen conform CAO-bepalingen. De personeelsgebonden kosten worden vervolgens verhoogd met de daaraan gerelateerde kosten zoals kosten voor inhuur voor uitzendkrachten, externe deskundigheid, vervanging bij ziekte, reis- en verblijfkosten, onkostenvergoedingen, kosten van vorming door opleiding en training. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

326 4.6.2 Ontwikkeling salarissen en personeelsgebonden kosten In het onderstaande overzicht zijn de begrote bedragen voor de salarissen en personeelsgebonden kosten opgenomen voor 2013 en meerjarig Salarissen en personeelsgebonden kosten ( x 1.000) Rekening Primitieve Begrotings- Actuele 2011 Begroting wijzigingen Begroting Salarislasten inclusief sociale lasten Uitzendkrachten en externe deskundigheid Subtotaal Ontvangen uitkeringen en vergoeding detacheringen -998 Reis- en verblijfkosten Onkostenvergoedingen Opleiding, studie, cursus, congressen Frictiekosten Overige kosten Totaal In de salarislasten is de CAO-verhoging verwerkt van 1,2%. In het Hoofdlijnenakkoord is een bezuinigingstaakstelling opgenomen op de personeelsgebonden kosten van 3,3 miljoen (81 fte) per ultimo De bezuinigingstaakstelling op de personeelsgebonden kosten is meerjarig verwerkt volgens onderstaande tabel ,33 miljoen ,99 miljoen ,65 miljoen ,35 miljoen ,30 miljoen In een afzonderlijke regel is zichtbaar gemaakt welke bedragen zijn opgenomen voor frictiekosten. Deze kosten betreffen bijvoorbeeld de lasten van specifieke regelingen die mogelijk worden getroffen voor personeel dat de organisatie verlaat en extra opleidingskosten en organisatiekosten die de overgang naar de nieuwe organisatie faciliteren. De ontwikkeling van de formatie in fte s is weergegeven in het volgende overzicht. 326 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

327 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Ontwikkeling van de formatie in fte s ( fte s) Uitgangsformatie Bezuinigingsopdracht Totaal In het hoofdlijnenakkoord is een bezuinigingstaakstelling opgenomen op de personeelsgebonden kosten. Daarom is bij de kerntakenbegroting 2012 afgesproken dat onze formatie aan het eind van de Statenperiode niet meer mag zijn dat 753 fte en dat er tevens een bezuiniging van 3,3 miljoen op personeelsgebonden kosten moet zijn gerealiseerd. De bezuinigingstaakstelling is meerjarig verwerkt in de begroting en als volgt in de tijd weggezet % 20% 20% 20% 30% Bij een focus op kerntaken past een compactere organisatie die op de gekozen opgaven meer realisatiekracht heeft. De nadruk ligt op de primaire processen. Dit betekent dat de formatiereductie zich verhoudingsgewijs sterker concentreert op de overhead dan op het primaire proces. Voor de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord is een functieplan opgesteld. In het functieplan is aangegeven welke formatie per eenheid, per team, per functie er nodig is, rekening houdend met de taakstelling uit het hoofdlijnenakkoord. In de komende maanden worden de financiële en personele consequenties verder uitgewerkt. De verwachting is dat het functieplan eind november 2012 zal zijn geïmplementeerd. Middels informatiesessies wordt u op de hoogte gehouden van de voortgang van de implementatie van het functieplan en de realisatie taakstelling op de personeelsgebonden kosten. Eventuele aanpassingen van de meerjarenbegroting zullen begin 2013 ter besluitvorming aan u worden voorgelegd. Formatie Kerntakenbegroting 2013 De formatie voor 2013 (823 fte) daalt ten opzichte van de formatie voor 2012 (839 fte) met 16 fte. De daling is het gevolg van de bezuinigingstaakstelling uit het Hoofdlijnenakkoord. De realisatie van bezuinigingstaakstelling per ultimo 2013 bedraagt 30%. Meerjarige formatie De daling van de uitgangsformatie van 847 fte naar 834 fte in 2016 betreft de afname van de tijdelijke formatie die wordt beëindigd op het moment dat de financiering van een aantal projecten stopt (dit betreft o.a. de formatie voor pmjp, IJsseldelta en Nieuwe Bezems). In de formatie is, conform het Hoofdlijnenakkoord, de incidentele formatie naar structurele formatie-uitbreiding opgenomen voor de OV-tactiek, SEPH en Europaloket. Gezien de organisatieontwikkeling die z n beslag krijgt na behandeling van de voorliggende Kerntakenbegroting in Provinciale Staten, is een verdeling van de formatie over de eenheden en kerntaken op dit moment niet mogelijk. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

328 Voor de uitvoering van investeringsprojecten in het kader van de Kracht van Overijssel zal geen afzonderlijke personeelsbegroting worden opgesteld. De apparaatskosten (onder andere kosten voor externe en interne inhuur) worden ten laste gebracht van de projectbudgetten Vergoedingen bestuursleden en overige kosten Naast personeelsgebonden kosten kennen we ook salarissen / vergoedingen voor bestuurders van de provincie, kosten van voormalig personeel en enkele overige kosten. Deze kosten worden verantwoord binnen de apparaatskosten in kerntaak 8. Deze kosten maken geen deel uit van de hiervoor weergegeven tabellen. Vergoedingen bestuursleden en voormalig personeel ( x 1.000) Rekening 2011 Begroting Vergoeding PS-leden Vergoeding GS-leden, uitkeringen en pensioenen oud-leden Jaarwedde CdK Voormalig personeel/seniorenbeleid Salaris stagiaires Bedrijfshulpverlening Totaal De lasten in 2015 stijgen ten opzichte van de voorgaande jaren omdat hierin de wachtgeldverplichtingen voor Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten, als gevolg van de verkiezingen, zijn meegenomen. 328 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

329 Hoofdstuk 4 Financiële begroting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

330 H5 Statenzaal provinciehuis Overijssel 330 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

331 Hoofdstuk 5 Provinciale organisatie 5. Provinciale organisatie Het bestuur van de provincie wordt gevormd door een algemeen (Provinciale Staten) en een dagelijks bestuur (Gedeputeerde Staten). Samenstelling Provinciale Staten CDA 11 zetels PvdA 9 zetels VVD 8 zetels PVV 4 zetels SP 4 zetels D66 3 zetels Christenunie 3 zetels Groenlinks 2 zetels SGP 2 zetels 50 Plus 1 zetel Totaal 47 zetels 5.1 Provinciale Staten Het aantal Statenleden van een provincie is afhankelijk van het aantal inwoners. Voor Overijssel is het aantal zetels vastgesteld op 47. De samenstelling van Provinciale Staten staat in het schema hiernaast weergegeven. Statengriffie De statengriffie heeft primair tot doel om de Provinciale Staten te ondersteunen in hun functioneren. De ondersteuning door de statengriffie behelst onder meer de secretariële ondersteuning van Provinciale Staten en Statencommissies. De taken zijn daarnaast aangevuld met taken op het gebied van communicatie, procesmatige advisering, voorlichting en controle. De griffier van de Provinciale Staten is mw. R. (Renée) Wiggers. 5.2 Dagelijks bestuur Het dagelijkse bestuur van de provincie bestaat uit de Commissaris van de Koningin (voorzitter) en vijf gedeputeerden. Samen vormen zij het College van Gedeputeerde Staten Commissaris van de Koningin Per 1 januari 2011 is mevrouw A.Th.B. Bijleveld-Schouten benoemd tot Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel. De Commissaris van de Koningin beheert de portefeuille Kwaliteit Openbaar Bestuur (zie paragraaf 5.2.2). Naast de taken uit haar portefeuille, heeft de Commissaris van de Koningin een aantal Rijkstaken waaronder burgemeestersaangelegenheden, grensoverschrijdende samenwerking, ambtsbezoeken, ombudszaken, openbare orde en veiligheid en het gastvrouwschap tijdens bezoeken van leden van het Koninklijk Huis. De Commissaris van de Koningin is zowel voorzitter van Provinciale Staten als van het College van Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Staten Het College van Gedeputeerde Staten bestaat sinds de verkiezingen in 2011 uit de volgende Gedeputeerden (inclusief portefeuilleverdeling). Ook de Commissaris van de Koningin heeft een portefeuille in dit college. T.W. (Theo) Rietkerk (CDA) Portefeuille A: Economie, Energie en Innovatie Economie (inclusief innovatie en agrarische sector) Toerisme en recreatie Energie Gebiedsontwikkeling IJsseldelta inclusief Nationaal Landschap IJsseldelta Gebiedsontwikkeling Innovatiedriehoek Personeel en organisatie IPO Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

332 I.A. (Ineke) Bakker (VVD) portefeuille B: Milieu, Wonen en Financieel toezicht Milieu (inclusief geluid, bodemsanering en ontgrondingen) Kwaliteit leefomgevingen (inclusief gezond en veilig leefmilieu) Wonen Financieel toezicht gemeenten Deelnemingen / deelnemingenbeleid Vergunningverlening (inclusief ontwikkeling Regionale Uitvoeringsdiensten) Gebiedsontwikkeling Noordoost-Twente (inclusief Nationaal Landschap Noordoost - Twente) Coördinatie Zwolle / Kampen Netwerkstad E. (Bert) Boerman (ChristenUnie) - Portefeuille C: Ruimte, Water en Jeugdzorg Ruimtelijke ontwikkeling Water Grondzaken Sociale infrastructuur Jeugdzorg Handhaving Gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht Coördinatie Stedendriehoek W.H. (Hester) Maij (CDA) - Portefeuille D: Landelijk Gebied en Culturele Infrastructuur Inrichting landelijk gebied Natuur en landschap Cultuur, monumentenzorg en erfgoed Europa (inclusief fondsen) Coördinatie Netwerkstad Twente G.J. (Gerrit Jan) Kok (VVD) - Portefeuille E: Bereikbaarheid, Openbaar Vervoer en Financiën Bereikbaarheid Provinciale wegen en kanalen Openbaar vervoer Provinciale financiën Herindelingen Gebiedsontwikkeling Luchthaven Twente e.o. Gebiedsontwikkeling Spoorzone Zwolle A.Th.B. (Ank) Bijleveld-Schouten (CDA) Portefeuille V: Kwaliteit Openbaar Bestuur Voorzitterschap Provinciale en Gedeputeerde Staten Integriteit bestuur Rechtspositie provinciale bestuurders Coördinatie openbare orde en veiligheid Externe betrekkingen en lobby Kwaliteit Openbaar Bestuur (inclusief bestuurlijke vernieuwing, interbestuurlijk toezicht samenwerking met andere overheden, juridische zaken, trendbureau) Communicatie en voorlichting / mediabeleid Gebouwen en facilitair beleid (E-)Dienstverlening (inclusief informatiebeleid / automatisering) 332 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

333 Hoofdstuk 5 Provinciale organisatie 5.3 Ambtelijke organisatie Directie De eindverantwoordelijkheid voor de gehele organisatie ligt bij de Directie. Ze heeft een verantwoordelijkheidsplicht aan het college in regulier overleg en managementrapportages en het mandaat voor het feitelijk besturen van de ambtelijke organisatie. De Directie zorgt dat de ambtelijke organisatie doelmatig en doeltreffend werkt en functioneert binnen de bestuurlijk bepaalde beleidslijnen. Verder zorgt de Directie dat het bestuur tijdig alle relevante informatie en adviezen krijgt voor het bepalen van het beleid. Als het gaat om het strategische beleid heeft de Directie in de voorbereiding een actieve voortrekkersrol. De Directie bestaat uit de heer H.A. (Harry) Timmerman (tevens Secretaris van het College van Gedeputeerde Staten van Overijssel) en de heer J. (Johan) Osinga. Project- en Programmamanagement De eenheid Project- en Programmamanagement levert daadkrachtige programma- / projectorganisaties ten behoeve van de realisatie van de investeringsagenda, professionaliseert het ambtelijke opdrachtnemerschap en ambtelijk en bestuurlijk opdrachtgeverschap en levert daarbij procesexpertise. Hoofd van de eenheid is de heer H.J. (Henk) Vegter. Ruimte en Bereikbaarheid De eenheid Ruimte en Bereikbaarheid is verantwoordelijk voor de strategieontwikkeling en beleidsontwikkeling op het fysiek-ruimtelijke domein met structurerende elementen als water-, ondergrond- en infrastructuur. Hoofd van de eenheid is mevrouw M. (Monique) Esselbrugge. Economie en Cultuur De eenheid Economie en Cultuur is verantwoordelijk voor de economische strategieontwikkeling en beleidsontwikkeling op relevante economische onderwerpen waaronder energie, innovatie, landbouw, toerisme en sociaal-cultureel vestigingsklimaat. Hoofd van de eenheid is de heer A.J. (Alfred) Peterson. Natuur en Milieu De eenheid Natuur en Milieu is verantwoordelijk voor de strategieontwikkeling en beleidsontwikkeling op natuurbeleid en landschapsbeleid en beheer. Ook is de eenheid verantwoordelijk voor de milieuopgaven en saneringsopgaven in de provincie. Hoofd van de eenheid is mevrouw T.H.B.M. (Thea) Hofs. Wegen en Kanalen De eenheid Wegen en Kanalen is verantwoordelijk voor het beheer, onderhoud, programmeren en realiseren van de provinciale infrastructuur en verkeersmanagement (projecten). Hoofd van de eenheid is mevrouw L. (Lindy) Molenkamp. Publieke Dienstverlening De eenheid Publieke Dienstverlening levert (al dan niet met derde partijen gedeelde) diensten voor de Overijsselse samenleving. Hoofd van de eenheid is mevrouw M.P.E. (Monique) Stouten. Bedrijfsvoering De eenheid Bedrijfsvoering heeft als opdracht kaders te stellen voor haar klantgroepen, de medewerkers, de leiding, de directie en het bestuur optimaal te bedienen in de bedrijfsvoering, financiën en faciliteiten. Hoofd van de eenheid is de heer E. (Erik) Jungerius. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

334 Bestuurs- en concernzaken De eenheid Bestuurs- en concernzaken opereert op het snijvlak van het bestuur-ambtelijke management en bestuurlijke verhoudingen, faciliteert / ondersteunt besluitvorming, is verantwoordelijk voor strategische advisering en concerncontrol en ondersteunt de Commissaris van de Koningin in haar Rijkstaken. Hoofd van de eenheid is de heer S. (Sietse) Haven. Schematisch ziet de provinciale organisatiestructuur er als volgt uit vanaf 1 januari 2012: Gedeputeerde Staten Ph* Ph* Ph* Ph* Ph* Ph* Directie Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Hoofd eenheid Project- en programmamanagement Bestuurs- en Concernzaken Ruimte en Bereikbaarheid Economie en Cultuur Natuur en Milieu Wegen en Kanalen Bedrijfsvoering Publieke Dienstverlening BOG** Programmaleider BOG** Programmaleider BOG** Programmaleider * Portefeuillehouder ** Bestuurlijke opdrachtgever 334 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

335 Hoofdstuk 5 Provinciale organisatie 5.4 Doorontwikkeling organisatie Organisatieontwikkeling In 2011 en 2012 is de nieuwe structuur gebouwd (zie organisatieschets in 5.3) en is in de plaatsing van medewerkers voorzien. Zowel de structuur als het functiegebouw zijn aangepast op basis van de hoofdopgaven van de veranderagenda. Hierbij is tevens invulling gegeven aan de opdracht om het aantal fte s te verminderen (voor formatiegegevens, zie paragraaf 4.6). Nadat per 1 november 2012 de nieuwe organisatie van start is gegaan zal in 2013 de aandacht vooral gericht zijn op de ondersteuning bij de verdere uitvoering en borging van de in het bedrijfsplan opgenomen doelen en veranderopgaven. Dit betreft met name het activeren en organiseren van de mobiliteit gericht op het oplossen van de boventalligheid; het faciliteren van de benodigde kwaliteitsverbetering van medewerkers en leidinggevenden; het adviseren over het vergroten van de efficiency en realisatiekracht; het doorvertalen van de Leidende Principes HRM in HRM beleid en instrumenten; het vergroten van algemene mobiliteit waarbij onder andere de mogelijkheden van aansluiting bij de regionale arbeidsmarkt worden verkend; het adviseren over de personele aspecten van de projecten in het kader van de Kracht van Overijssel en de personele aspecten van de afbouw en uitplaatsing van taken; het adviseren over de verder uitbouw van Het Nieuwe Werken; Uitwerken van de CAO afspraken. Shared Service Center (SSC) Bedrijfsvoering De taakvelden Inkoop, ICT en Personeels- en Salarisadministratie worden ingaande 1 januari 2013 ondergebracht in het SSC Bedrijfsvoering van de provincie en de gemeenten Kampen en Zwolle. De betrokken medewerkers van de provincie en de gemeente Kampen volgen in 2013 op basis van detachering naar de gemeente Zwolle één op één hun huidige werk. Een interim kwartiermaker zal het SSC in 2013 organiseren en inrichten en zal hierbij rekening houden met de te realiseren taakstelling zoals afgesproken in het kader van de doorontwikkeling van de organisatie. De medewerkers van het SSC waarvoor dan geen plaats meer is, keren terug naar hun formele werkgever. De medewerkers die binnen het SSC werkzaam blijven treden per in dienst van de gemeente Zwolle. Het SSC wordt gehuisvest in het provinciehuis. In 2013 start ook een studie naar mogelijkheden tot verdere uitbreiding van het SSC (verzekeringen, BackOffice Financiën). Overige organisatieveranderingen Voor Vergunningverlening en Handhaving (omgevingsvergunning) speelt de vorming van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD s). Ongeveer de helft van de toezichttaken worden per 1 januari 2013 uitgevoerd in samenwerkingsverband van de RUD s. Binnen de provincie Overijssel gaat gewerkt worden met een unieke netwerkconstructie die gevormd wordt door middel van één of meerdere een zogenaamde centrumregeling(en) met een daarin aangewezen centrumgemeente. Voor de provincie betekent het dat de betrokken medewerkers in dienst van de provincie blijven. Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

336 H6 336 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

337 Hoofdstuk 6 Woordenlijst 6. Woordenlijst ad. ADR AMK AO APO APPA art. ATC AvA B B&W BBL BBV BC BCF BDU BEON BGO bijv. BIRO BJzO BLS BNG BREZ BRZO BSB btw BV BV BZK ten bedrage van Algemene Dekkingsreserve Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Administratieve Organisatie Arbeidsmarktprognoses Overijssel Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers artikel Arbeidstrainingscentra Algemene Vergadering van Aandeelhouders Burgemeester en Wethouders Bureau Beheer Landbouwgronden Besluit Begroting en Verantwoording (eenheid) Bestuurs- en concernzaken Btw-Compensatiefonds Brede Doeluitkering Bio-energiecluster Oost-Nederland Bestuurlijke Gebiedsoverleggen bijvoorbeeld Bedrijven- en Instellingenregister Overijssel Bureau Jeugdzorg Overijssel Besluit Locatiegebonden Subsidies Bank Nederlandse Gemeenten Bereikbare regio Zwolle-Kampen Besluit Risico s Zware Ongevallen Stichting bodemsanering bedrijventerreinen belasting toegevoegde waarde Besloten Vennootschap (eenheid) Bedrijfsvoering (Ministerie van) Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties C ca. CAO CBL CBS CDA CdK CEMT CJG CKO CO 2 CLRAE CST CROW CU D d.m.v. DBA DIA DLG DOP DR DRIS DRIS DVS E e.e.a. e.o. e.d. EC circa Collectieve Arbeidsovereenkomst Cross Border Leases Centraal Bureau voor de Statistiek Christen Democratisch Appèl Commissaris van de Koningin De binnen- of rivierscheepvaart is in Europa opgedeeld in CEMT-klasses om de afmetingen van vaarwegen in West-Europa op elkaar af te stemmen. Centrum voor Jeugd en Gezin Coördinatiepunt Kavelruil Overijssel Kooldioxide Het congres van lokale en regionale autoriteiten binnen de Raad van Europa Centraal Station Twente Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek ChristenUnie door middel van Dynamische Beleidsagenda Dynamische Investeringsagenda Dienst Landelijk Gebied Dorpsontwikkelingsplannen Dienstregelingen Dynamisch Route-informatiepaneel Dynamisch Reizigersinformatiesysteem Dienst Verkeer en Scheepvaart een en ander en omstreken en dergelijke (eenheid) Economie en Cultuur Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

338 EDO Elektronisch Document Overijssel EFRO Europees Fonds Regionale Ontwikkeling EHK Essentiële Herkenbaarheidskenmerken E-HRM Electronic Human Resource Management EHS Ecologische Hoofdstructuur EKC Eigen Kracht-Centrale enz. enzovoorts E-provincie Elektronische provincie ERH Energy Resourcing Holding EU Europese Unie EUREGIO grensoverschrijdend samenwerkingsverband EZ (Ministerie van) Economische Zaken F fte FES Fido FPU G GBD GEMMA GGOR GGV GWW GIS gmjp GOB GOBIS GOBT GOM GPS GS H ha hbo fulltime equivalent, ofwel een 100% formatieplaats Fonds Economische Structuurversterking Financiering Decentrale Overheden Flexibel Pensioen en Uittreden Groene en Blauwe Diensten Gemeentelijke Model Architectuur Gewenst Grond- en Oppervlaktewaterregime Gebiedsgerichte verkenning Grondwaterwet Geografisch informatiesysteem Gebiedsmeerjarenprogramma Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf Gebouwonderhoud en Beheersysteem Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme Gelderlandse Ontwikkelingsmaatschappij Global Positioning System Gedeputeerde Staten hectare hoger beroepsonderwijs HERO Hiswa HMO HOV HRM I incl. i.v.m. IC ICT ILG IIO IIP IMG Interreg IPO IPPC ISO ISV IT J jl. K KAR KCO KEM KiEMT KIOS KISS KITO km kton/j KRW KSS KvK KvO Herontwerp Processen Handel en Industrie op gebied van scheepsbouw en Watersport Herstructureringsmaatschappij Bedrijventerreinen Overijssel Hoogwaardig Openbaar Vervoerverbinding Human Resource Management inclusief in verband met Interne Controle Informatie- en Communicatietechnologie Investeringsbudget Landelijk Gebied Investeren In Overijssel Investors in People Investeren met Gemeenten Een Europees subsidieprogramma InterProvinciaal Overleg IPPC-richtlijn (Europese milieunorm) Een norm of standaard Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Informatietechnologie jongstleden Korte Afstandsradio Kunst en Cultuur Overijssel Kosteneffectieve maatregelen Kennis en innovatie in Energieen Milieutechnologie Kunstwerkeninformatie- en Onderhoudssysteem Kennisinstituut Stedelijke Samenleving Kwaliteitsimpuls Toerisme Overijssel kilometer kiloton per jaar Europese Kaderrichtlijn Water Kwaliteitsscoresysteem Kamer van Koophandel Kracht van Overijssel 338 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

339 Hoofdstuk 6 Woordenlijst L LAN Leader LEI LF-routes LMA LNV LO LOG LOP LTO LVO M m.b.t. m.n. MARIJ mbo MER MEUP MESA+ MEV MEVO min. MIRT MIT m.i.v. MKB MKBA mln MRB MTO MTR Local Area Network Een Europees subsidieprogramma Het LEI maakt deel uit van Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Daarbinnen vormt het samen met het Departement Maatschappijwetenschappen de Social Sciences Group. Landelijke Fietsroutes Landelijk meldpunt afvalstoffen (Ministerie van) Landbouw, Natuur en Visserij Landschap Overijssel Landbouwontwikkelingsgebied Landschapsontwikkelingsplan Land- en Tuinbouworganisatie Nederland Landelijke Voorziening Omgevingsloket met betrekking tot met name Model Architectuur Rijksdiensten middelbaar beroepsonderwijs Milieu Effect Rapportage Meerjarig Economisch Uitvoeringsperspectief Instituut voor Nanotechnologie Macro-economische Verkenning Meerjarenprogramma Externe Veiligheid Overijssel minimaal Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport met ingang van Midden en Klein Bedrijf Maatschappelijke Kosten Baten Analyse miljoen Motorrijtuigenbelasting Medewerkerstevredenheidsonderzoek Midterm Review N n.n.b n.v.t. NaNOV NCW NDIX NL NM NM NMI NMO NO 2 N-O NORA NOT NRW NS NSL NSW NUP NV NVB NVS nwro O O&A o.a. OBD o.b.v. o.m. OCW OEM OLS OMK OOM OPG OTB OV OZB nog niet bekend niet van toepassing Nano4vitality Netto Contante Waarde Nederlands-Duitse Internet exchange Nationaal Landschap (eenheid) Natuur en Milieu Natuurmonumenten Nationaal Mediation Instituut Natuur Milieu Overijssel Stikstofdioxide Noordoost Nederlandse Overheid Referentie Architectuur Noordoost-Twente Noordrijn-Westfalen Nederlandse Spoorwegen Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Natuurschoonwet Het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en E-overheid Naamloze Vennootschap Nationale Vervoersbewijzen Normeringssysteem Voorzieningenniveau nieuwe Wet ruimtelijke ordening Onderwijs & Arbeidsmarktbeleid onder andere Overijsselse Bibliotheek Dienst op basis van onder meer Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Overige eigen middelen Ongehinderd Logistiek Systeem Ontwikkelingsmaatschappij Koekoekspolder Overijsselse Ontwikkelingsmaatschappij Overijssels Particulier Grondbezit Ontwerp tracé-besluit Openbaar Vervoer Onroerende-zaakbelasting Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

340 P p.m. pro memorie RUD RvC Regionale Uitvoeringsdienst Raad van Commissarissen P-nota Perspectiefnota RVZ Robuuste Verbindingszone PvdA Partij van de Arbeid RW Rijksweg P&C PD Planning & Control (eenheid) Publieke Dienstverlening RWE Rheinisch-Westfälische Elektrizitätswerke (Duitse energiebedrijf) PDR Programmadirectie Ruimte voor de Rivier RWS Rijkswaterstaat PETRA PHS Provinciale Referentiearchitectuur Programma hoogfrequent spoor S SAN SBB Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer Staatsbosbeheer PIDON Pieken in de Delta Oost-Nederland SDE Stimuleringsregeling Duurzame Energie PKB PM10 pmjp POP PP Planologische Kernbeslissing Fijnstof (PM10) is een verzamelnaam voor zwevende, inhaleerbare deeltjes Provinciaal Meerjarenprogramma Plattelands Ontwikkelingsprogramma (eenheid) project- en programma management Seph SER SGP SLOKregeling Servicepunt handhavingsprojecten Sociaal Economische Raad Staatkundig Gereformeerde Partij De SLOK-regeling richt zich naast CO 2 -reductie ook op het verminderen van andere broeikasgassen die op lokaal gebied worden uitgestoten PPM Participatiemaatschappij sms short message service PS Provinciale Staten SN Subsidieregeling Natuurbeheer PSAN Provinciale subsidieregeling agrarisch natuurbeheer SNIP Spelregelkader voor Natte Infrastructuurprojecten PvA Plan van Aanpak SNSO Subsidies Nieuwe Stijl Overijssel PVV Partij voor de Vrijheid SP Socialistische Partij PVVP Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan SSC Statencie Shared Service Center Statencommissie R R&D Research & Development SVn Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten RB (eenheid) Ruimte en Bereikbaarheid SVWO Servicecentrum Vrijwilligerswerk Overijssel RBT Recron Regionaal Bedrijventerrein Twente Recreatieondernemers T t.a.v. ten aanzien van RGT Revitalisering generiek toezicht t.b.v. ten behoeve van resp. Respectievelijk TCR Regiotaxi Salland RIBO restauratie opleidingsproject TOOL The Other Office Life RO Ruimtelijke Ontwikkeling TOP Toeristische overstappunten ROC Regionaal opleidingscentrum ROVO RMF Regionaal Orgaan voor de Verkeersveiligheid in Overijssel Regionaal Mobiliteitsfonds U UBS Uitvoeringsbesluit Subsidies Overijssel RSL Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit URBAL UT URBan and rural development Universiteit Twente RTV-Oost Radio Televisie Oost 340 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013

341 Hoofdstuk 6 Woordenlijst UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning WO Wetenschappelijk Onderwijs V VAB Vrijkomende agrarische bebouwing WRO WSW WTC Wet Ruimtelijke Ordening Wet sociale werkvoorziening World Trade Centre V&W Ministerie van Verkeer & Waterstaat WW WWI Werkloosheidswet Wonen, Wijken en Integratie VHR Vogel en / of Habitatrichtlijn VIS2 Volkshuisvesting Informatiesysteem Z zgn. zogenoemde VIV Verplaatsingsregeling Intensieve Veehouderij ZKN Z-O Zwolle Kampen Netwerkstad Zuidoost vmbo voortgezet middelbaar beroepsonderwijs Z-W Zuidwest VMO Verenigde Maakindustrie Oost VNG Vereniging Nederlandse Gemeenten VNO-NCW Belangenorganisatie van werkgevers (Verbond Nederlandse Ondernemingen Nederlands Christelijk Werkgeversverbond) VO Voortgezet Onderwijs VOC Verkeers Ongevallenconcentratie VOF Vennootschap Onder Firma VRI Verkeersregelinstallaties VRIS Vastgoedinformatiesysteem VROM (Ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer VS Verenigde Staten VSO Vereniging voor Statistiek en Onderzoek VVD Volkspartij voor Vrijheid en Democratie VVN Veilig Verkeer Nederland W WABO Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Wajong Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten WB Wetboek WGR Wet Gemeenschappelijke Regelingen Whvbz Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden WK (eenheid) Wegen en Kanalen WKO Warmte- en Koudeopslag Provincie Overijssel Kerntakenbegroting

342 B 342 Provincie Overijssel Kerntakenbegroting 2013