Voortgangsrapportage 2015

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage 2015 Programma Ouderenhuisvesting Amsterdam, februari 2016

2 Samenvatting Met het doel de aandacht te richten op de huisvesting van ouderen in Amsterdam is het Programma Ouderenhuisvesting opgesteld. Dit programma is op 9 september 2015 door de Gemeenteraad vastgesteld. De voortgangrapportage 2015 omvat de eerste resultaten en is voor een aantal maatregelen beperkt tot de aanzet voor verdere uitvoering in 2016 en volgende jaren. Extra woningen voor ouderen De inzet van de gemeente om in de sociale huursector, met uitzondering van studenten en jongerenhuisvesting, 90% aanpasbaar te bouwen is vastgesteld in de Samenwerkingsafspraken. De nadere uitwerking van de daarbij behorende eisen is nog niet afgerond en er is nog geen meting verricht over de sociale huurwoningen met start bouw in Tot nu toe geldt voor sociale huurwoningen de afspraak dat 80% van de woningen in de nieuwbouw voldoet aan de basiskwaliteit voor aanpasbaarheid. Aan deze afspraak wordt voldaan. In 2015 zijn 429 woningen in aanbouw genomen die exclusief voor ouderen zijn bestemd. Het gaat om 262 woningen in de nieuwbouw en 167 woningen gerealiseerd na transformatie. Van de 429 voor ouderen bestemde woningen wordt 86% in de sociale huursector gebouwd (368 woningen). Positie op de woningmarkt De positie van ouderen op de woningmarkt is in 2015 niet verslechterd. Van het aanbod in WoningNet wordt in 2014 ruim een derde aangeboden aan ouderen, inclusief bewoners met een medische of Wmo- verhuisindicatie. In 2015 is dat 44%. Tot en met 2016 is continuering van het voorrangslabel geregeld. Voorstellen voor 2017 en verder worden betrokken in het herzieningstraject in Maatwerk Regelingen De Samenwerkingsafspraak om vóór 1 januari 2016 de mogelijkheden te verkennen voor verbetering van de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter is niet gehaald. Naar verwachting zal dit proces in het voorjaar van 2016 worden afgerond. Wooncoaches In 2015 is de pilot Wooncoaches uitgevoerd. Voor continuering van het project wordt gebruik gemaakt van de ervaringen die zijn opgedaan. Ook wordt rekening gehouden met vraag van de gemeenteraad op basis van de motie Maatwerk voor 75-plussers die slecht ter been zijn van 9 september Vanaf 2016 wordt het project wooncoaches verder ontwikkeld met onder meer de hoofdlijnen: uitbreiding naar alle stadsdelen, speciale aandacht voor ouderen van 75 jaar en ouder en ouderen met een niet-westerse achtergrond, uitbreiding van de doelgroep naar particuliere huurders. Wooninitiatieven en liften Aan wooninitiatieven van ouderen is ondersteuning geboden. Via maatwerk in de woningtoewijzing is een impuls gegeven aan realisatie van drie woonprojecten. Eén woningcomplex is toegankelijker gemaakt voor ouderen door het bijplaatsen van een lift.

3 Zorghuisvesting In 2015 is Zicht op Zorghuisvesting opgesteld, een stedelijke inventarisatie van verpleegen verzorgingshuizen in de gemeente Amsterdam. De inventarisatie is met de begeleidende brief van 7 december 2015 aangeboden aan de leden van de Raadscommissie Bouwen en Wonen en de Raadscommissie Zorg en Sport. De verzorgingshuizen, waar tot nu toe verbouw of transformatie aan de orde is geweest, hebben over het algemeen hun functie voor zorg en/of ouderenhuisvesting behouden. De vraag van de gemeenteraad op basis van de motie Buurtvoorzieningen voor aanleunwoningen van 9 september 2015 wordt beantwoord. Met Zicht op Zorghuisvesting zijn per locatie de inpandige voorzieningen en de voorzieningen in de buurt in kaart gebracht. Bij sloop van een pand is dan ook bekend welke voorzieningen verdwijnen. Aangegeven wordt op welke wijze in vervangende buurtvoorzieningen kan worden voorzien. Organisatie en samenwerking Er is een Stuurgroep Ouderenhuisvesting geformeerd voor het stimuleren van de uitvoering van het programma, het agenderen van signalen en het zo nodig bijsturen indien problemen moeilijk oplosbaar zijn. Aan de stuurgroep nemen de Huurdersvereniging Amsterdam, Cliëntenbelang Amsterdam, Amsterdams Federatie van Woningcorporaties en twee Bestuurscommissies deel. De Stuurgroep is in 2015 een keer bijeen gekomen. Er wordt actief samengewerkt met ouderen(organisaties) en oudereninitiatieven. Een breed stedelijk overleg met ouderenorganisaties gericht op wonen heeft in 2015 een keer plaatsgevonden. Er zijn stappen gezet in de samenwerking met stadsdelen. Met bestuurders en gebiedsmanagers in Centrum, Oost, Zuid en West zijn informatieve gesprekken gevoerd om mee te denken in de bepaling van accenten en prioritering van ouderenhuisvesting in gebiedsplannen.

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Extra woningen voor ouderen...2 Aanpasbaar bouwen...2 Nieuwbouw en transformatie...2 Betaalbaarheid Woningaanpassingen en verhuisindicatie Positie op de woningmarkt...3 Woningaanbod...3 Woonduur...4 Voorrang voor ouderen...4 Gebiedsgericht labelen...4 Exclusief voor ouderen...5 Mantelzorg als urgentiecategorie Maatwerk...5 Regelingen...5 Wooncoaches...5 Wooninitiatieven Zorghuisvesting...8 Inventarisatie Samenwerking en regie...8 Verbouw en transformatie...9 Voorzieningen Programmateam ouderenhuisvesting...10 Organisatie en Samenwerking...10

5 1. Inleiding Met het doel de aandacht te richten op de huisvesting van ouderen in Amsterdam is het Programma Ouderenhuisvesting opgesteld. Dit programma is op 9 september 2015 door de Gemeenteraad vastgesteld. Het gaat om zelfstandig wonen van ouderen nu en in de toekomst. Over de voortgang en de ontwikkelingen wordt jaarlijks een voortgangsrapportage opgesteld. Toegezegd is dat de eerste rapportage in het voorjaar van 2016 zal worden gepresenteerd en derhalve omvat deze rapportage een korte periode. De rapportage richt zich op de eerste resultaten en is voor een aantal maatregelen beperkt tot de aanzet voor verdere uitvoering in 2016 en volgende jaren. In de voortgangsrapportage wordt aangesloten bij de hoofdlijnen van het programma ouderenhuisvesting en de daarbij geformuleerde inzet van de gemeente. Voor uitvoering van (een deel van) het programma wordt de samenwerking gezocht met andere partijen. Daarvoor zijn de Samenwerkingsafspraken tussen gemeente, Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties en Huurdersvereniging Amsterdam (Gemeenteraad 2 juli 2015) van groot belang, alsmede de nadere uitwerking daarvan. In de voortgangsrapportage zijn ook de resultaten op het gebied van ouderenhuisvesting opgenomen, die door andere partijen zijn behaald of door andere organisatieonderdelen van de gemeente zijn begeleid, denk bijvoorbeeld aan nieuwbouw van ouderenwoningen en woningaanpassingen. Bij vaststelling van het Programma Ouderenhuisvesting heeft de Gemeenteraad twee moties aangenomen. De motie Maatwerk voor 75-plussers die slecht ter been zijn van de raadsleden de heer Van Dantzig, mevrouw Moorman, de heer Flentge wordt beantwoord in hoofdstuk 4. De motie Buurtvoorzieningen voor aanleunwoningen van de raadsleden mevrouw Moorman, de heer Poorter, de heer Van Dantzig, mevrouw Shahsavari-Jansen en de heer Groot Wassink wordt beantwoord in hoofdstuk 5. Aan mevrouw Shashavari-Jansen is toegezegd om te inventariseren welke initiatieven er van ouderen in de buurt zijn. Deze vraag wordt beantwoord in hoofdstuk 5. In 2016 wordt uitvoering van het Programma Ouderenhuisvesting gecontinueerd waarbij de aandacht in het bijzonder gericht zal worden op Verbetering van de regelingen (Van Hoog naar Laag, Van Groot naar Beter en het voorrangslabel) Intensivering van het project Wooncoaches Samenwerking en regie op zorghuisvesting Een symposium voor ouderen Samenwerking met de stadsdelen 1

6 2. Extra woningen voor ouderen Aanpasbaar bouwen De inzet van de gemeente om in de sociale huursector, met uitzondering van studenten en jongerenhuisvesting, 90% aanpasbaar te bouwen is vastgesteld in de Samenwerkingsafspraken. Nadere afspraken over de hierbij behorende eisen, die aan een aanpasbaar gebouwde woning worden gesteld, zijn nog niet afgerond. Er is ook nog geen meting verricht over de sociale huurwoningen waarvan de start bouw heeft plaatsgevonden in Tot nu toe geldt voor sociale huurwoningen de afspraak dat 80% van de woningen in de nieuwbouw voldoet aan de basiskwaliteit voor aanpasbaarheid 1. Aan deze afspraak wordt voldaan. Van de door woningbouwcorporaties gebouwde sociale huurwoningen die tussen 1 augustus 2014 en 1 augustus 2015 in Amsterdam zijn opgeleverd, is 80% aanpasbaar en 100% is voorzien van een lift of ligt op de begane grond 2. Nieuwbouw en transformatie In 2015 zijn 429 woningen in aanbouw genomen die exclusief voor ouderen zijn bestemd. Dit is 5% van het totaal aantal woningen met start bouw in 2015 (totaal woningen). Het gaat om 262 woningen in de nieuwbouw en 167 woningen gerealiseerd na transformatie. In Zuid zijn 140 zelfstandige woningen voor ouderen gerealiseerd in het Amstelhuis, na transformatie van een voormalig verzorgingshuis. In West gaat het om 10 woningen voor ouderen in het Rijtuigenhof, een complex van 74 sociale huurwoningen. In Centrum zijn na transformatie van Walenburg 17 ouderenwoningen in de middeldure huur gebouwd. Nieuwbouw ouderenwoningen naar stadsdeel, start bouw 2015 Stadsdeel Centrum West Nieuw West Zuid Oost Totaal Aantal woningen 17 *) 10 *) *) *) transformatie Betaalbaarheid Van het totaal aantal in aanbouw genomen woningen in Amsterdam wordt ca. 50% in de sociale huursector gebouwd, inclusief jongeren- en studentenwoningen 3. In de nieuwbouw voor ouderen gaat het voor het merendeel om betaalbare woningen. Van de 429 voor ouderen bestemde woningen wordt 86% in de sociale huursector gebouwd (368 woningen). 1 Bouwbrief Woningbouw, Basiseisen aanpasbare nultredenwoning, juli Gebouwd in Amsterdam Projectenboek , Gemeente Amsterdam 3 Basisbestand Woningbouwlocaties 2

7 3. Woningaanpassingen en verhuisindicatie Bij melding voor aanpassingen aan de woning wordt samen met de bewoner gekeken welke oplossingen men zelf kan realiseren. Wordt het probleem niet volledig opgelost, dan kan de bewoner een aanvraag voor woningaanpassingen indienen op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Alhoewel het totaal aantal toegekende aanvragen voor woningaanpassingen ten opzichte van de jaren 2013 en 2014 is afgenomen met ongeveer 30%, geldt dat in mindere mate voor de 65- plussers. In 2015 is aan 311 bewoners de aanvraag voor een traplift toegekend. Ruim 80% van deze aanvragers is 65 jaar of ouder. Daarnaast zijn aanvragen voor andere woonruimteaanpassingen toegekend. Dit betreft onder meer een oplaadpunt voor een scootmobiel, elektrische deuropener, aanpassingen in de keuken of in de natte cel. Ook deze voorzieningen zijn voor het merendeel voor ouderen (bijna 70%). Als de kosten voor de benodigde woningaanpassingen te hoog worden, kan de bewoner in aanmerking komen voor een indicatie voor een verhuiskostenvergoeding vanuit de Wmo. Het aantal indicaties voor een verhuiskostentegemoetkoming is ten opzichte van 2013 en 2014 gedaald van ruim in 2013 naar 865 in 2014 en 841 in Ruim de helft van deze verhuisindicaties betreft een bewoner van 65 jaar of ouder en iets minder dan de helft is jonger. 4. Positie op de woningmarkt Woningaanbod Het totale aanbod aan woningen in WoningNet 4 is in 2015 lager dan het jaar ervoor. Het aanbod is gedaald van woningen in 2014 tot woningen in De positie die ouderen daarin innemen is over het geheel genomen niet verslechterd. Van het totale aanbod wordt in 2014 ruim een derde aangeboden aan ouderen inclusief bewoners met een medische of Wmoverhuisindicatie. In 2015 is dat 44% Aanbod in WoningNet Aantal woningen % van totale aanbod Aantal woningen % van totale aanbod Totale aanbod Met voorrang*) % % Exclusief voor ouderen % % Voorrang + Exclusief % % *) Label 65+/m.i./wmo- verhuiskostenindicatie 4 De cijfers hebben betrekking op het aanbod van woningen in WoningNet exclusief nieuwbouw en bemiddeling, aanbod onder de liberalisatiegrens, en exclusief woningen die binnen 3 maanden opnieuw zijn aangeboden 3

8 In 2015 zijn 555 woningen met het label 65+/medische indicatie/wmo-indicatie met voorrang aangeboden aan de doelgroep 5. In 2014 ging het om 791 woningen, een hoger aantal dan in 2015, maar verhoudingsgewijs is het aandeel constant gebleven, in beide jaren 18%. Er zijn 847 seniorenwoningen exclusief aan ouderen aangeboden. Dit is 27% van het totale aanbod. Dat is een absolute en relatieve stijging ten opzichte van 2014 (791 woningen, 18%). Woonduur Om de huidige woonduur nog vijftien jaar te kunnen gebruiken als wachttijd bij verhuizing naar een sociale huurwoning dient men zich - als gevolg van verandering van de Huisvestingswet te hebben ingeschreven bij WoningNet. In de voorlichting hierover zijn in het bijzonder ouderen hierop gewezen. De campagne Uw woonduur vervalt, schrijf u vóór 1 juli in is breed gevoerd via vele kanalen, waaronder het maandelijks huis-aan-huis gemeenteblad, At5, posters in het openbaar vervoer en op zichtplekken in de stad. Ouderenorganisaties en het Wijksteunpunt Wonen zijn op de hoogte gesteld en hebben de boodschap op hun websites gezet. Het Wijksteunpunt Wonen heeft speciale spreekuren gehouden op hun locaties in de buurt en in de Openbare Bibliotheek in de buurten. Er is persoonlijke ondersteuning geboden bij het inschrijven op WoningNet. In de periode van 1 januari tot 1 oktober 2015 is het aantal inschrijvingen met toegenomen. De helft van de inschrijvers is 50 jaar en ouder 6. Voorrang voor ouderen Continuering van het met voorrang kunnen toewijzen van woningen aan ouderen is geregeld tot en met De mogelijkheid daartoe wordt geboden met het verzamellabel 65+/medische indicatie/wmo-verhuisindicatie. Continuering vanaf 2017 dient met een wijziging van de Huisvestingsverordening Amsterdam 2016 en WoningNet te worden geregeld. Een voorstel daarvoor wordt in het herzieningstraject in 2016 betrokken. Gebiedsgericht labelen Voor het met voorrang kunnen toewijzen van woningen aan ouderen is in het programma ouderenhuisvesting voorgesteld om gebiedsgericht te labelen in plaats van het labelen van woningen op de begane grond, 1 hoog of bereikbaar met lift. 5 Woningen op de begane grond, 1 hoog of ontsloten met lift kunnen worden gelabeld en met voorrang aangeboden aan ouderen vanaf 65 jaar, mensen met een medische indicatie en mensen met een verhuisindicatie op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (een Wmo-verhuisindicatie). Als een woning met een voorrangslabel niet door een voorrangskandidaat wordt geaccepteerd komen overige kandidaten aan de beurt. Woningen met dit voorrangslabel zijn dus niet exclusief gereserveerd voor ouderen. Hierdoor blijft de woningvoorraad flexibel inzetbaar en kunnen ook overige woningzoekenden aan bod komen. 6 Stadsregio Amsterdam 4

9 Een eerste verkennend gesprek hierover met de corporaties heeft in november 2015 plaatsgevonden. In Centrum en Oost wordt door het stadsdeel, ouderen en de corporaties lopen gesprekken over gebiedsgericht labelen in de Nieuwmarktbuurt en Betondorp. Exclusief voor ouderen In het overleg met de corporaties in november 2015 is gesproken over de exclusief voor ouderen bestemde seniorenwoningen. De inzet in het programma ouderenhuisvesting is om deze woningen specifiek te bestemmen voor ouderen van 65 jaar en ouder. In de Huisvestingsverordening Amsterdam 2016 is een leeftijdsgrens van minimaal 55 jaar opgenomen. Voor de corporaties is de ligging en verhuurbaarheid van de seniorencomplexen een belangrijke factor in het hanteren van de leeftijdsgrens. Afgesproken is om de huidige seniorenwoningen per gebied in kaart te brengen en het gesprek hierover te vervolgen. Mantelzorg als urgentiecategorie In de Huisvestingsverordening Amsterdam 2o16 is opgenomen dat aan woningzoekenden die mantelzorg verlenen of ontvangen een urgentieverklaring kan worden verleend. De inzet in het programma ouderenhuisvesting voor strikte en toetsbare criteria voor het verlenen van voorrang op een sociale huurwoning aan mantelzorgers en mantelzorgontvangers is uitgewerkt in hoofdstuk 5 van de Beleidsregels woonruimteverdeling en woonruimtevoorraad Amsterdam 2016 (behandeld in de Raadscommissie Wonen en Bouwen van 9 december 2015). 5. Maatwerk Regelingen De inzet in het programma ouderenhuisvesting is om de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter meer toe te spitsen op de doelgroep ouderen, de effectiviteit te verhogen en de toepasbaarheid te vergroten. Daarvoor is in de Samenwerkingsafspraken een aantal voorstellen opgenomen. De afspraak om de mogelijkheden voor verbetering van de regelingen vóór 1 januari 2016 te verkennen, is niet gehaald. Naar verwachting zal dit proces in het voorjaar van 2016 worden afgerond. Wooncoaches Met het doel ouderen te informeren, adviseren en verwijzen om zo lang mogelijk passend en prettig zelfstandig te blijven wonen is in 2015 gestart met een pilot voor de inzet van wooncoaches. De pilot Wooncoaches is een samenwerkingsproject tussen de Huurdersvereniging Amsterdam, het Amsterdams Steunpunt Wonen en Wijksteunpunt Wonen. Wooncoaches zijn vrijwilligers die huisbezoeken afleggen. De wooncoaches kunnen voor meer ingewikkelde vragen en inhoudelijke ondersteuning bewoners doorverwijzen naar een begeleider van de Wijksteunpunten Wonen. Pilot 2015 De pilot heeft plaatsgevonden van maart tot en met juli 2015 in vier stadsdelen: Centrum, Oost, Zuid en West. Er zijn 12 wooncoaches opgeleid. 5

10 Van in totaal 167 bewoners zijn vragen en verzoeken binnengekomen. Een deel van de vragen zijn telefonisch beantwoord. De wooncoaches hebben in totaal 63 bewoners bezocht. Afhankelijk van de persoonlijke situatie hebben bewoners één of meer bezoeken van een wooncoach gehad. Daarnaast zijn in de vier stadsdelen 16 voorlichtingsbijeenkomsten gehouden die door 228 bewoners zijn bezocht. De wooncoaches verzamelen de signalen vanuit de huisbezoeken. Een derde van de bezochte ouderen geeft aan nog fit te zijn en wil nader geïnformeerd worden over de toekomstige mogelijkheden rond langer thuis wonen. De helft van de bezochte ouderen wil op termijn verhuizen en heeft daarbij hulp nodig, eventueel via een van de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter. Na uitleg van de wooncoach wil 20% maatwerk en persoonlijke begeleiding bij het aanvragen van aanpassingen of bij verhuizen. De inzet van vrijwillige wooncoaches is erop gericht dat meer ouderen op de hoogte zijn van de mogelijkheden om zelfstandig te blijven wonen en indien nodig tijdig stappen te zetten om hun woonsituatie te verbeteren. Motie Maatwerk voor 75-plussers die slecht ter been zijn Bij motie Maatwerk voor 75-plussers die slecht ter been zijn van de raadsleden de heer Van Dantzig, mevrouw Moorman, de heer Flentge heeft de Gemeenteraad op 9 september 2015 gevraagd om: a. te onderzoeken op welke wijze de Amsterdamse ouderen die woonachtig zijn in een particuliere sociale woning gebruik kunnen maken van de regelingen, die nu alleen toegankelijk zijn voor huurders woonachtig in een corporatiewoning, zoals wooncoaches, van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter en verhuisondersteuning; b. de 75-plussers die woonachtig zijn op een woning die uitsluitend toegankelijk is met een trap door middel van de wooncoach te ondersteunen bij aanpassing van hun woningen om deze toegankelijk te maken of maatwerk te leveren bij het verhuizen naar een passender woning en dit actief onder de aandacht te brengen (bijvoorbeeld via de stadskrant de ASW krant, de hulp bij de huishouding en de eerstelijnszorg). Ad a. De genoemde regelingen worden in het kader van de Samenwerkingsafspraken aangepast, zoals in de voorgaande paragraaf is aangegeven. Nadat dit proces is afgerond zullen de regelingen onder de aandacht worden gebracht van de particuliere verhuurders in Amsterdam. De Wmo 2015 gaat in eerste instantie uit van wat mensen zelf kunnen regelen. De wooncoach kan daarbij helpen. Als het probleem niet volledig wordt oplost, dan bestaat de mogelijkheid om een aanvraag in te dienen voor een woonruimteaanpassing of een verhuisindicatie. Deze mogelijkheid is er voor ouderen die huren van een corporatie, een particuliere verhuurder en voor eigenaarbewoners. De eigen bijdrage is inkomensafhankelijk. Ad b. Voor uitvoering van de motie wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het project Wooncoaches. Van de ruim bewoners van 75-plussers woonachtig in een woning die alleen met trappen bereikbaar is wonen 250 bewoners in een particuliere huurwoning en 150 in een koopwoning. Het project wooncoaches wordt vanaf 2016 ook gericht op bewoners van particuliere huurwoningen en bewoners van 75 jaar en ouder die te hoog wonen. 6

11 Project vanaf 2016 Het project Wooncoaches wordt in 2016 voortgezet en verder ontwikkeld. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de opgedane ervaringen in de pilot en de reactie op bovengenoemde motie betrokken. Het project Wooncoaches vanaf 2016 omvat de volgende hoofdlijnen. uitbreiding naar alle stadsdelen; verhoging van de efficiency, onder meer door onderscheid te maken tussen wooncoaches die informatie verstrekken en wooncoaches die de begeleiding verzorgen; speciale aandacht voor ouderen van 75 jaar en ouder; speciale aandacht voor ouderen met een niet-westerse achtergrond; uitbreiding van de doelgroep naar particuliere huurders; versterking van de begeleiding van het project met een klankbordgroep, waaraan wordt deelgenomen door Wonen (programmateam ouderenhuishuisvesting ) en Zorg; meer aandacht voor verslaglegging van de vragen en signalen van ouderen; intensivering en verbreding van publiciteit. Wooninitiatieven De behoefte om zelf invloed te hebben op de manier van wonen leeft bij veel senioren. Illustratief voor deze beweging is de opkomst van stadsdorpen die door bewoners zelf worden opgericht (22 in totaal). De inzet vanuit het programma ouderenhuisvesting is om bij uitvoering van wooninitiatieven ondersteuning te bieden. Onderwerpen waarvoor ouderen de steun van de gemeente vragen betreffen veelal het vinden van een locatie voor een woongroep of woongemeenschap en het realiseren van een lift voor verbetering van de toegankelijkheid van het pand. Woongroepen Drie wooninitiatieven hebben mede door inzet van de gemeente via maatwerk in de woningtoewijzing een impuls gekregen en zijn momenteel in uitvoering. Vereniging Akropolis, een project op Zeeburgereiland. Start bouw De Alliantie bouwt 44 sociale huurwoningen en Lingotto 44 woningen in de middeldure huur. In de plint komt een ruimte voor een collectieve voorziening. Oplevering is gepland in Stichting Ramses Shaffyhuis voor oudere (ex)kunstenaars. Start bouw eind Stadgenoot en Altera Vastgoed realiseren een gebouw Costa Rica aan de Oostelijke Handelskade met 160 woningen, waarvan 90 in de sociale huur en 70 in de vrije sector. Een deel van de sociale huurwoningen wordt bestemd voor het Shaffyhuis. In de plint komen in samenwerking met Bureau Broedplaatsen ateliers en studio s. Oplevering is gepland in het voorjaar Vereniging Indische ouderen. In het project De Bouwmeester (Slotervaart) bouwt Woonzorg 170 woningen in de sociale huur, waarvan 26 woningen gereserveerd voor de woongroep van Indische ouderen. Oplevering 1 e fase is gepland in het voorjaar van Liften Met ondersteuning vanuit het programma ouderenhuisvesting is een aantal initiatieven in onderzoek voor de mogelijkheid van het bijplaatsen van een lift, waardoor het woningcomplex toegankelijker wordt voor ouderen. 7

12 Voor de haalbaarheid van het bijplaatsen van liften gaat het in het bijzonder om de hoogte van de investering in relatie tot het aantal woningen (minimaal 20) dat met lift ontsloten wordt en de bouwkundige geschiktheid van het pand. Eén initiatief heeft geleid tot plaatsing van een lift. In Pentagon, St. Antoniebreestraat, van Stadgenoot, een wooncomplex met 22 woningen. De totale investering bedraagt ongeveer Het stadsdeel heeft een bijdrage van beschikbaar gesteld. De corporatie financiert het overige deel en de huurders dragen bij met een verhoging van de huur en servicekosten van 27 per maand. In Centrum doet Stadgenoot in samenspraak met de huurders en het stadsdeel een haalbaarheidsonderzoek naar de kosten en mogelijkheden van een lift voor een gebouw met 23 woningen in de Nieuwmarktbuurt. Het onderzoek is in het voorjaar van 2016 beschikbaar. In stadsdeel West hebben bewoners van een pand met 8 woningen, ondersteund door de gemeente, Stadgenoot verzocht om een haalbaarheidsonderzoek. Stadgenoot heeft geconcludeerd dat een lift in dit pand niet haalbaar is vanwege de te hoge investering (van tot ) in relatie tot het geringe aantal woningen. In stadsdeel Oost hebben corporaties een quick scan uitgevoerd in hun bezit. Er zijn drie mogelijk geschikte panden in de Watergraafsmeer waarover het stadsdeel nader in gesprek gaat met de corporaties. In stadsdeel Zuid wil Stadsdorp Zuid met particuliere eigenaren in contact treden om de mogelijkheden van een lift te onderzoeken. 6. Zorghuisvesting Inventarisatie 2015 In opdracht van de gemeente is in 2015 Zicht op Zorghuisvesting opgesteld, een stedelijke inventarisatie van verpleeg- en verzorgingshuizen in de gemeente Amsterdam 7. De inventarisatie is met de begeleidende brief van 7 december 2015 aangeboden aan de leden van de Raadscommissie Bouwen en Wonen en de Raadscommissie Zorg en Sport. De ontwikkelingen rondom verpleeg- en verzorgingshuizen behoren tot één van de hoofdlijnen van het programma ouderenhuisvesting. De inventarisatie in Zicht op Zorghuisvesting is een eerste stap. Het doel is om een gezamenlijke visie te ontwikkelen met een gezamenlijke agenda. Gedacht wordt aan een visie op te behouden en te realiseren zorgvastgoed met een horizon van ongeveer 10 jaar. Samenwerking en regie In de Samenwerkingsafspraken is overeengekomen dat we samenwerken bij het ombouwen van zorgpanden naar zelfstandige en onzelfstandige huisvesting. Voor de ontwikkeling van een 7 Zicht op Zorghuisvesting is uitgevoerd door het bureau Veldacademie. Voor netrapport wordt verwezen naar de site vanwaar de inventarisatie Zicht op Zorghuisvesting is te downloaden. Op de site staan het stedelijke overzicht en de overzichten per stadsdeel. 8

13 gezamenlijk perspectief op zorghuisvesting zal de gemeente overleg voeren met het zorgkantoor, de zorgaanbieders, corporaties, stadsdelen, cliëntenorganisaties en burgerinitiatieven. In eerste instantie zal met een brede vertegenwoordiging van de direct betrokkenen bij zorghuisvesting een ambtswoninggesprek worden gehouden. Ook de Stuurgroep Ouderenhuisvesting neemt hieraan deel. De wethouders Wonen en Zorg zullen in dit traject gezamenlijk optrekken. Omdat het Programma Ouderenhuisvesting belegd is bij de wethouder Wonen en Bouwen zal de voortgang worden besproken en behandeld in de commissie Wonen en Bouwen. Verbouw en transformatie Ten opzichte van inventarisatie in Zicht op Zorghuisvesting is een aantal veranderingen opgetreden of er worden plannen ontwikkeld voor verbouw of nieuwbouw. Dit geldt voor: De Boeg, verbouw tot zelfstandige ouderenwoningen; De Bouwmeester, aanvullende nieuwbouw bij De Drie Hoven van zelfstandige ouderenwoningen; Gaasperdam, dagopvang voor mensen met een beperking; Ingenhouszhof, in combinatie met zorgwoningen verbouw tot zelfstandige ouderenhuisvesting; Riekerhof, zelfstandige ouderenhuisvesting; Sint Jacob, sloop-nieuwbouw van ouderenwoningen; Willem Dreeshuis, vervanging door nieuwbouw van zorgwoningen en zelfstandige ouderenwoningen op Oostpoort. Uit de bovenstaande ontwikkelingen blijkt dat een groot deel van de huizen hun functie voor zorg en/of ouderenhuisvesting blijft behouden. Voor de toekomst wil de gemeente een grotere rol bij deze ontwikkelingen vervullen, gericht op de stedelijke samenhang in het aanbod van verpleeg- en verzorgingshuizen voor zorg en (zelfstandige) ouderenhuisvesting. Met het budget in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting voor transformatie van panden van corporaties tot zelfstandige sociale ouderenhuisvesting kan de gemeente sturing geven. In 2015 heeft alleen Stadgenoot een bijdrage van aangevraagd voor transformatie van de Boeg tot 64 zelfstandige ouderenwoningen. Voorzieningen Als in de nabijheid van de verpleeg- en verzorgingshuizen aanleunwoningen liggen, maken de bewoners daarvan veelal gebruik van de aanwezige voorzieningen in het verzorgingshuis. Bij motie Buurtvoorzieningen voor aanleunwoningen van de raadsleden mevrouw Moorman, de heer Poorter, de heer Van Dantzig, mevrouw Shahsavari-Jansen en de heer Groot Wassink heeft de Gemeenteraad op 9 september 2015 gevraagd om a. bij elk verzorgings- en verpleegtehuis dat gesloten wordt in kaart te brengen welke voorzieningen verdwijnen en wat de gevolgen hiervan zijn voor bewoners van aanleunwoningen; b. samen met de partners in de Stuurgroep Ouderenhuisvesting een plan van aanpak te maken om het niveau van essentiële voorzieningen op peil te houden. 9

14 Ad. a. In Zicht op Zorghuisvesting zijn per locatie de inpandige voorzieningen en de voorzieningen in de buurt in kaart gebracht. Bij sloop van een pand is dan ook bekend welke voorzieningen verdwijnen. Daarbij zal nader moeten worden bepaald of aanleunwoningen in de buurt liggen. In het kader van de verder te ontwikkelen regiefunctie van de gemeente, zoals hiervoor aangegeven en waarbij de Stuurgroep Ouderenhuisvesting is betrokken, is dit een belangrijk aandachtspunt. Ad. b. Bij sloop zal nagegaan moeten worden op welke wijze in vervangende buurtvoorzieningen kan worden voorzien, zo mogelijk in aansluiting op en ter versterking van reeds aanwezige buurtvoorzieningen. Dit zal op buurt- en gebiedsniveau moeten plaatsvinden. Voorstellen daarvoor dienen te worden uitgewerkt door bij de sloopplannen betrokken projectmanagers. Voor uitvoering dienen de voorstellen te worden opgenomen in de gebiedsplannen onder leiding van de gebiedsmanagers. Dit zal in de verder te ontwikkelen samenwerking tussen het programma ouderenhuisvesting en de gebiedsmanagers worden betrokken. 7. Programmateam ouderenhuisvesting Organisatie en Samenwerking Voor uitvoering van het Programma Ouderenhuisvesting is het programmateam 0uderenhuisvesting ingesteld. Het programmateam werkt actief samen met organisaties van en voor ouderen in Amsterdam, met corporaties, andere marktpartijen, zorgorganisaties, bestuurscommissies en het rijk. De financiële verantwoording van het budget ouderenhuisvesting van per jaar heeft plaatsgevonden in de gemeenterekening Circa is vanwege de latere start in 2015 nog niet besteed en er wordt voorgesteld dit resterende budget door te schuiven naar Stuurgroep Ouderenhuisvesting Er is een Stuurgroep Ouderenhuisvesting geformeerd waaraan de Huurdersvereniging Amsterdam, Cliëntenbelang Amsterdam, Amsterdams Federatie van Woningcorporaties en twee Bestuurscommissies deelnemen. De Stuurgroep zal de uitvoering van het programma stimuleren, signalen uit het veld agenderen en zo nodig bijsturen indien problemen moeilijk oplosbaar blijken te zijn. De Stuurgroep is in 2015 een keer bijeen gekomen. Samenwerking met ouderen De inzet is om ouderenorganisaties actief te betrekken en met hen samen werken. Er is een aantal gesprekken gevoerd met verschillende ouderenorganisaties, initiatiefgroepen en actieve ouderen. Er wordt gewerkt aan een meer bestendige relatie in een meer systematische stedelijke overlegstructuur, mede in relatie tot de Stuurgroep Ouderenhuisvesting. Een breed stedelijk overleg met ouderenorganisaties gericht op wonen heeft in 2015 een keer plaatsgevonden. Er is opgehaald wat de organisaties binnen 1 á 2 jaar willen bereiken op het gebied van wonen of wat direct aan wonen raakt. De organisaties herkennen hun speerpunten in de hoofdlijnen die in het programma ouderenhuisvesting zijn benoemd. 10

15 Samenwerking met stadsdelen Er zijn stappen gezet in het verbinden van het programma ouderenhuisvesting met de gebiedsagenda s en gebiedsplannen 2016 van de stadsdelen. Met bestuurders en gebiedsmanagers in Centrum, Oost, Zuid en West zijn informatieve gesprekken gevoerd om mee te denken in de bepaling van accenten en prioritering van ouderenhuisvesting in gebiedsplannen. 11