Plan van aanpak realisatie taakstelling huisvesting statushouders in de regio Alkmaar

Transcriptie

1 Plan van aanpak realisatie taakstelling huisvesting statushouders in de regio Alkmaar Aan: Van: Colleges van b en w Regio Alkmaar PORA Wonen 1 april Onderwerp: Plan van aanpak realisatie taakstelling huisvesting statushouders in de regio Alkmaar 1. Vragen aan het PORA Wonen: 1. Instemmen met het ter accordering voorleggen van dit plan van aanpak aan de colleges van b en w (m.u.v. Uitgeest); 2. Een bestuurlijke opdrachtgever vanuit het PORA te kiezen om de in het plan van aanpak opgenomen acties in gang te zetten. 2. Inleiding De Huisvesting van statushouders is een wettelijke taak voor gemeenten en hun toezichthouder, in dit geval de Provincie Noord Holland. Omdat de gemeenten in de regio Alkmaar geen of weinig eigen woningen bezitten, zijn de gemeenten aangewezen op samenwerking met partijen in de volkshuisvesting met name corporaties om aan de taakstelling te voldoen. De regiogemeenten lopen achter in deze taakstelling. Als de gemeenten hun taakstellingen niet halen kan de provincie vanuit haar toezichthoudende rol (wettelijke basis) in de plaats treden op kosten van de gemeente. Voor 1 juli moeten de achterstanden zijn weggewerkt en de taakstellingen gerealiseerd. Huisvesting van statushouders betekent verdringing van andere woningzoekenden en kan vanuit die emotie tot onrust onder andere woningzoekenden leiden. 3. Doel Wegwerken van de achterstand en realisatie taakstelling 1 ste helft vóór 1 juli ; Structurele realisatie van de taakstelling (voorkomen van achterstand) De wettelijke taakstelling wordt halfjaarlijks vastgesteld en dient steeds tijdig en volledig te worden nagekomen. De toezichthouder erkent krapte in de sociale verhuur niet als argument voor achterstanden. De gemeente moet zelf voor oplossingen zorgen en creatief zijn als dat nodig is. 4. Opgave Plan van aanpak realisatie taakstelling statushouders in de regio Alkmaar

2 De portefeuillehouder Wonen van de gemeente Alkmaar, tevens voorzitter van het PORA Wonen heeft op 23 februari jl. overleg gehad met de in de gemeente Alkmaar werkzame corporaties. In dit overleg is de lokale taakstelling én de regionale taakstelling aan de orde gekomen. In dit overleg is afgesproken dat de gemeente Alkmaar samen met de corporaties een plan van aanpak zal opstellen om zowel de bestaande regionale achterstand als de toekomstige regionale taakstellingen adequaat op te lossen. In de regio zijn zes corporaties actief. De taakstelling wordt naar rato van het woningbezit in de gemeenten verdeeld over de verschillende corporaties. De gemeentelijke taken rond de toewijzing van woningen wordt sinds enkele jaren gecoördineerd en uitgevoerd door de Transferpuntmedewerker van Woonwaard. De toenemende aantallen te huisvesten statushouders leggen een steeds grotere claim op de capaciteit van het Transferpunt. Omdat statushouders veelal van de bijstandsuitkering afhankelijk zijn, komen zij vooral in aanmerking voor een sociale huurwoning met een lage huurprijs (maximaal 618,00 voor >2 huishoudens). In een Handreiking van Rijk en VNG uit 2007 wordt de maximale aftoppingsgrens als passend benoemd. Nu wordt dat niet meer van Rijkswege aangegeven. Maar uit Nibud gegevens blijk dat dit nog steeds een logische huurprijsgrens is en dat hogere huurprijzen problemen veroorzaken, wat overigens niet exclusief is voor statushouders. Er zijn procesafspraken gemaakt waarbij elke stap in het proces voor alle partijen duidelijk is. Via de gemeente informeert de COA de corporaties welke huishoudens moeten worden gehuisvest, vervolgens vinden de corporaties een passende woning, en wordt in overleg de match geformaliseerd en verhuizing georganiseerd. 5. Stand van zaken Stand van zaken regio Alkmaar per maart : Naam gemeente Achter/ voor op 1 jan. Taakstelling 1ste helft Taakstelling totaal 1ste helft Realisatie tot 1 maart, geregistreerd COA Achter/ voor op 1 maart In de pijplijn, woning aangeboden per 11 maart Restant taakstelling tot 1 juli Alkmaar Bergen Castricum Heerhugow Heiloo Langedijk Totaal

3 Aan de gemeenten Alkmaar en Heiloo 1 gekoppelde statushouders naar gezinsgrootte en aantallen woningen per 1 maart 2 Koppelingen per gemeente per 1 maart gezinssamenstelling aantal woningen aantal personen Alkmaar > Totaal Heiloo > Totaal Opmerking: Van circa 50% van de eenpersoonshuishoudens is reeds bekend dat deze binnen 6 tot 12 maanden als gevolg van gezinshereniging uit meerpersoonshuishoudens zullen bestaan. Bij de toewijzing van woningen onderzoekt het Transferpunt of en in hoeverre er sprake is van gezinshereniging op (korte) termijn. Het lukt niet altijd om binnen de gestelde termijn van 12 weken na koppeling een passende woning toe te wijzen. Dit wordt voor de Alkmaarse situatie vooral veroorzaakt door een te gering passend woningaanbod en omdat Alkmaar en het Transferpunt zelf aan het COA eind 2014 gevraagd hebben om al koppelingen te maken voor het gehele 1 ste half jaar. Wel is uit het overzicht duidelijk dat, indien voor 1 juli passende woningen zijn aangeboden, de taakstelling wordt gehaald. Verhuringen in regio Alkmaar In 2013 zijn in de regio Alkmaar in totaal 2000 (afgerond) woningen verhuurd (bron: Rapportage woonruimteverdeling Noord-Kennemerland ). Inmiddels is ook bekend dat in 2014 het aantal verhuringen ook 2000 (afgerond) bedroeg. 1 Van de overige regiogemeenten zijn de cijfers op dit moment niet bekend 2 Gekoppelde statushouders zijn statushouders die door het COA toegewezen zijn aan een gemeente. In principe dient de gemeente binnen 12 weken na koppeling een woning toe te wijzen. 3

4 Speciale aandacht verdient de groep jongeren <23 jaar (ca. 10% van de eenpersoonshuishoudens). Deze groep komt alleen in aanmerking voor woningen tot een maximale huur van 403,-- willen zij recht hebben op huurtoeslag. Conclusie De uitvoering van de taakstelling is een buitengewone opgave voor de regio Alkmaar gelet op de toename van het aantal te huisvesten statushouders. Zelfs met de goede inzet van de afgelopen jaren is ook hier de achterstand opgelopen. Om deze redenen stellen wij voor om voor de korte en middellange termijn een aantal acties te ondernemen. Deze zijn hieronder in het Plan van aanpak opgenomen. 6. Plan van aanpak Voor de realisatie van de taakstelling huisvesting statushouders in de regio Alkmaar zijn oplossingen mogelijk op korte termijn en op middellange termijn. De korte termijn oplossingen zijn gericht op de huisvesting van statushouders. De middellange termijnoplossingen kunnen gericht zijn op statushouders en op andere woningzoekenden (het voorkomen van verdringing ). Tevens moeten de gemeenteraden, de woningzoekenden en de zorginstellingen geïnformeerd worden over de opgave voor de huisvesting van statushouders die er ligt en wat dat betekent voor de andere woningzoekenden. Hiertoe zullen de gemeenten in overleg met de corporaties een communicatieplan opstellen. 4

5 De volgende oplossingsrichtingen worden voorgesteld: Oplossing Toelichting Tijdpad uitwerking Korte termijn oplossingen 1. Afspraken maken met COA en regiogemeenten over huisvesting grote gezinnen/ gezinsherenigingen Meer druk op eengezinswoningen Minder woningen nodig Per direct 2. Afspraken maken met COA en regiogemeenten over de huisvesting van uitgenodigde statushouders 3. Onderzoeken of corporaties woningen uit de verkoop kunnen houden 4. Meerdere alleenstaanden in één woning huisvesten 5. Corporaties bieden voldoende woningen aan om de taakstelling te realiseren Zekerheid 6 maanden van te voren wie er komen en wanneer. Vereist: woningen tijdig beschikbaar Financieel risico bij corporaties. Huurprijs moet onder de aftoppingsgrens zijn Kan alleen in uitzonderlijke gevallen, op verzoek van kandidaten zelf. Komen er voldoende passende en geschikte woningen vrij? Voor 2 de helft tot regionale afspraken komen met COA 2 de kwartaal Continu Continu Middellange termijn oplossingen 6. Leegstaande complexen van gemeenten en derden benutten/verbouwen en afspraken maken over toewijzing 7.Leegstaande en leegkomende zorgcomplexen benutten/ verbouwen en afspraken maken over toewijzing 8. Leegstaande kantoren benutten/verbouwen en afspraken maken over toewijzing Vergt investeringen van gemeente/partijen. Verminderd verdringing reguliere woningzoekenden 9. Splitsen sociale huurwoningen Verkennen mogelijkheden binnen bestaande regelgeving/bestemmingsplan 10. Nieuwbouw Onvoldoende investeringsvermogen corporaties. Beleggers zijn niet genegen in de sociale huursector te bouwen. 11. Herverdeling/verevening regionale taakstelling huisvesting statushouders Verevening heeft financiële gevolgen voor ontvangende gemeente (bijstand etc.) Indien de regio hier in principe aan wil meewerken dient daartoe een bestuurlijke opdracht te worden gegeven Mogelijkheden verkennen 2 de helft 3 de kwartaal PM 2 de helft 5

6 7. Communicatie Zowel de gemeenteraden als de burgers/woningzoekenden en zorginstellingen zullen actief moeten worden geïnformeerd over: 1. De aard en omvang van de opgaven waarvoor de gemeenten en corporaties zich gesteld zien; en 2. De wijze waarop de gemeenten en corporaties deze opgaven gaan realiseren. Hiertoe moet een communicatieplan worden opgesteld. 6