Wat we gaan doen vandaag... Geef complimenten. Kleine stapjes kunnen leiden tot grote veranderingen... OPLOSSINGSGERICHTE cognitieve gedragstherapie

Transcriptie

1 OPLOSSINGSGERICHTE cognitieve gedragstherapie Klinisch psycholoog Supervisor/voorzitter sectie OCGt Therapie, training, coaching & mediation Wat we gaan doen vandaag... Start met sprankelend moment Wat is oplossingsgericht Oplossingsgerichte cgt Houding oplossingsgerichte cgt therapeut Positieve samenwerkingsrelatie Positieve roddel (2x) Wat neem je mee? Interview moment Geef complimenten Vraag je partner naar een sprankelend moment in zijn/haar werk de afgelopen tijd, een moment waarop hij/zij op zijn/haar best was Wat precies maakte dat moment sprankelend? Vraag zoveel mogelijk details! Luister goed naar wat je partner zegt, je hebt het zo meteen nodig Gebaseerd op wat je partner net vertelde... Denk even na over wat je nu weet over zijn/haar excellente kwaliteiten, vaardigheden en hulpbronnen... En dan...vertel dit aan je partner en wacht tot hij/zij dank je zegt Kleine stapjes kunnen leiden tot grote veranderingen... Gebaseerd op het gesprek tot zover... Vraag je partner welk klein stapje hij/zij kan nemen om de kans op (nog) meer sprankelende momenten te vergroten Wat is oplossingsgericht Probleemgericht: wat is er mis en hoe repareer je dat Oplossingsgericht: wat gaat er goed en hoe bouw je daarop verder Focus op wat client wel wil (gewenste toekomst) ipv niet wil Houding therapeut: vragen in plaats van adviezen: client is co-expert

2 Oplossingsgericht is doelgericht Waarheen ipv waar vandaan? Ik weet het niet... Niet naar het vliegveld... De oplossing is altijd in de kamer Switch (Heath & Heath, 2010) Oplossingsgerichte cgt Paradigma verandering: van problem-solving naar solutionsbuilding Van repareren wat er mis is naar bouwen aan wat er goed gaat (met verandering in denken, doen en voelen) Van focus op problemen naar focus op uitzonderingen op problemen (registraties en FA s van uitzonderingen) Van probleemtaal naar oplossingstaal Van zwaktes naar sterke kanten (met cliënt als co-expert) Waarom oplossingsgerichte cgt Substantiële marge voor verbetering, mn op langere termijn Meer cliënten kunnen meer baat hebben bij therapie Meer ondersteuning voor veerkracht op langere termijn (gedragsbehoud) Gebruik van minst belastende interventies Vergroten van self-efficacy en self-esteem Korter en dus kosten-effectiever Vriendelijker voor therapeuten (minder burn-out etc) Positieve roddel 1 Samenwerkingsrelatie Voer een positief gesprekje (2 min) over de derde persoon/ collega alsof die persoon er niet bij zit en het niet kan horen. Wissel 2x Bouwen van rapport met positief begin Geven van erkenning Vergroten hoop ( Waar hoop je op? ) Bekrachtigen van sterke kanten en van wat werkt ( cheerleading : complimenten en competentievragen) Positieve samenwerkingsrelatie (de kunst van het aansluiten in een bezoekertypische, klaagtypische of klanttypische relatie)

3 Positieve functie analyse Assessment/diagnostiek in 7 vragen (oefening) 1. Wondervraag of andere vraag naar doelformulering Assessment van doel Assessment van sterke kanten en hulpbronnen Assessment van vooruitgang, motivatie, hoop en 2. Uitzonderingen: wanneer ging het de afgelopen tijd iets beter/iets minder slecht (of: wanneer gebeurde er iets dat op het wonder leek, ook al is het maar een heel klein beetje) 3. Wanneer het iets beter/minder slecht gaat, wat heb je dan gemerkt dat jij/anderen anders doet/doen? Welke andere consequenties heb je opgemerkt? 4. Op een schaal van 10-0 (10 = wonder is gebeurd/doel is bereikt en 0 = tegenovergestelde), waar zit je vandaag? Positieve registratie-opdrachten Positieve functie analyses 5. Wat zal jij anders doen dat jou/anderen duidelijk zal maken dat je een punt hoger op de schaal zit? 6. Wat zal er beter zijn voor jou/anderen wanneer je een punt hoger op de schaal bent? Welke andere consequenties zal je opmerken? 7. Wat/wie kan je helpen een punt hoger op de schaal te komen? (Wat wil je voor het probleem in de plaats?) vertrouwen (schaalvragen 10-0) (zie volgende dia) Verandering in doen en voelen Verandering in cognities 1. Erkenning voor gevoelens en het verleden Verandering in doen 1. Schenk aandacht aan terugkerende patronen waarin de client vastzit of waarin anderen vastzitten met de client en verander daar iets aan (als iets niet werkt, doe iets anders); 2. Let op wat de client (anders) doet wanneer het beter gaat en vraag daarvan meer te doen (als iets werkt, doe er meer van) Verandering in voelen Reduceer negatieve emoties en bouw aan positieve emoties 2. Verander waaraan de client aandacht schenkt 3. Focus op wat de client anders wil in de toekomst 4. Daag niet-helpende gedachten uit en vind helpende gedachten 5. Gebruik een spiritueel perspectief (zelf-compassie, mindfulness) Houding oplossingsgerichte cgt therapeut Water the flowers, not the weeds Positieve bekrachtiging & negatieve straf Een oude indiaan zei over zijn innerlijke strijd: In mij wonen twee honden. De ene is gemeen, de andere is goed. Wie wint?, vroeg zijn kleinzoon. De hond die ik het meeste eten geef, antwoordde de oude man.

4 Probleemtaal --- Oplossingstaal Oplossingsgerichte vragen Probleemtaal Focus op problemen, wat cliënten niet willen, oorzaken, negatieve emoties, nadelen, tekortkomingen, mislukkingen, en hun gevreesde toekomst Ergo: minder creativiteit, flexibiliteit en empathie Oplossingstaal Focus op wat cliënten voor problemen in de plaats willen, uitzonderingen, positieve emoties, voordelen, sterke kanten, successen, en hun gewenste toekomst Ergo: meer creativiteit, flexibiliteit en empathie Waar hoop je op? Wat nog meer? Welk verschil zal dat maken? Wat werkt? Hoe lukt je dat? Wat zal je volgende stapje zijn? Wat/wie heeft geholpen tot zover? Hoe houd je het vol? Op een schaal van 10-0 (10=je hoop is uitgekomen, 0=tegenovergestelde), waar zit je nu (en niet lager)? Wat zal jou/anderen duidelijk maken dat het iets beter gaat? Wanneer je dat gedaan hebt, welk verschil zal dat dan maken (voor jou/anderen)? Zou de situatie erger kunnen zijn dan hij is? Wat maakt dat het niet erger is? Hoe kan ik je nu helpen? Vier oplossingsgerichte basisvragen Oplossingsgerichte vragen 1. Waar hoop je op? 2. Welk verschil zal dat maken? 3. Wat werkt? 4. Wat zal een volgend teken van vooruitgang/ jouw volgende stapje zijn? Demo en oef Waar hoop je op? Wat nog meer? Welk verschil zal dat maken? Wat werkt? Hoe lukt je dat? Wat zal je volgende stapje zijn? Wat/wie heeft geholpen tot zover? Hoe houd je het vol? Op een schaal van 10-0 (10=je hoop is uitgekomen, 0=tegenovergestelde), waar zit je nu (en niet lager)? Wat zal jou/anderen duidelijk maken dat het iets beter gaat? Wanneer je dat gedaan hebt, welk verschil zal dat dan maken (voor jou/anderen)? Zou de situatie erger kunnen zijn dan hij is? Wat maakt dat het niet erger is? Hoe kan ik je nu helpen? Interview je buurman/vrouw Persoon met breedste glimlach begint Wat heb je vandaag tot nu toe gedaan dat goed voor je is? Wat heb je vandaag nog meer gedaan dat goed voor je is? Wat nog meer? Wat nog meer?!

5 Positieve samenwerkingsrelatie Bezoekertypische relatie: cliënt is gestuurd (onvrijwillig) en heeft geen probleem. Omgeving heeft probleem met hem of maakt zich zorgen. Is niet veranderingsbereid. Klaagtypische relatie: cliënt is vrijwillig en lijdt onder probleem. Ziet zichzelf niet als deel van probleem en/of de oplossing. De ander of iets anders moet veranderen. Is niet veranderingsbereid. KLanttypische relatie: cliënt is vrijwillig en lijdt onder probleem. Ziet zichzelf wel als deel van probleem en/of de oplossing en is veranderingsbereid. Interventies in bez. typische relatie Werken aan relatie! Competentievragen en complimenten met erkenning voor onvrijwilligheid Meegaan in wereldbeeld (vaak in verdediging) Wat denkt u dat de verwijzer anders wil zien als gevolg van de gesprekken hier? Wat vindt u daarvan? Wat bent u bereid minimaal/maximaal te doen? Wilt u terugkomen? Zo ja, wanneer? Geen huiswerk. Interventies in klaagtyp relatie Werken aan relatie! Competentievragen en complimenten met erkenning voor lijdensdruk Zou het erger kunnen zijn dan het is? Wat maakt dat het niet erger is? Stel dat de ander/dat andere verandert in de gewenste richting, wat zal u dan anders doen? Stel dat de ander/dat andere niet verandert in de gewenste richting, wat kan u dan toch nog zelf doen waardoor het beter gaat? Waar wilt u uiteindelijk uitkomen? Hoe is dit een probleem voor u? Wilt u terugkomen? Zo ja, wanneer? Alleen observatietaken als huiswerk. Huiswerk Alleen als cliënt huiswerk zinvol vindt Heeft de client een goed geformuleerd doell? Heb ik een bezoekertypische, klaagtypische of klanttypische relatie met deze client(en)? Gedragsexperimenten: experimenten met manipulatie van de omgeving; observatie experimenten; ontdekkingsexperimenten. Positieve roddel 2 Speel één van je favoriete cliënten en roddel positief over je therapeut met de andere cliënten (in de wachtkamer) Increasing,their,successes,,that s,my,job Insoo%Kim%Berg%(grondlegger%oplossingsgerichte%therapie) I

6 Wat neem je mee? Help je collega 5 dingen of ideeën te beschrijven die hij/zij op het werk kan gebruiken en die hem/haar het idee zullen geven dat deze training de moeite/tijd/geld waard is geweest! (2x 5 minuten) Endorsements Practicing Positive CBT Foreword Prof.W. Kuyken: What Bannink is doing is radical, synthesizing CBT with the psychology of resilience in a grounded and pragmatic way. Dr. C. Padesky: Practicing Positive CBT offers the best constructive vision to date of what CBT can look like when joined with positive psychology and solution focused brief therapy Prof. P. Gilbert: In this masterful and very accessible book Dr. Bannink captures the essential importance of building on positive feelings, motives, imagery, memories and behaviors...full of fascinating insights and practical applications, this is a book to change what we focus on and how we work in helping people change. A book to read many times. Dr. A. Macdonald: Bannink demonstrates how to adapt Positive CBT to a number of the existing models and problems. The writing is clear and engaging. There are many illustrations with intriguing and apt stories about humans and other species. Case studies and exercises demonstrate how Positive CBT may be applied. B. O Hanlon: Positive psychology is a research-based approach. CBT is often focused on cognitions and behavior that don t serve people well. Bannink takes these two approaches, combines them with the best of solution-focused, strength-oriented clinical methods and blends them into a seamless combination that can help any therapist or coach be more effective :13 Uhr Seite 1 Auf Lösungen fokussiert statt durch Probleme blockiert! Dieser Band bietet praktische Übungen, beschreibt detailliert vielfach erprobte Methoden und illustriert deren Anwendung in unterschiedlichen Praxisfällen. Der Lösungs-fokussierte Ansatz wird überdies untermauert mit Erkenntnissen der Neurophysiologie und der empirischen Forschung zu Psychotherapie und Mediation. Das Buch gehört deshalb unbedingt in die Hände aller Mediatorinnen und Mediatoren! Aus dem Inhalt Lösungs-fokussierte Fragen Arbeitsbündnis mit Klienten Motivation für Veränderungen Stärkung des positiven Denkens Konsensbildung Umgang mit Fehlern Vergleich mit anderen Ansätzen Fallbeispiele aus den Bereichen Scheidungsmediation Paarmediation Familienmediation Nachbarschaftsmediation Teammediation Mediation bei Personenschäden Täter-Opfer-Mediation Im Vorwort führt der bekannte Mediator Ken Cloke aus, wie verschiedene Fachdisziplinen und Mediationsansätze zum Nutzen der Klienten integriert werden können. Im Nachwort stellt Friedrich Glasl Vergleiche an zwischen verschiedenen Mediationsansätzen und zeigt auf, wann welches Vorgehen Erfolg verspricht. Praxis der Positiven Psychologie Dra. MDR Die niederländische Autorin ist klinische Psychologin, hat sich viele Jahre auf Kinder- und Jugendpsychologie spezialisiert und in verschiedenen Institutionen des Gesundheitswesens gearbeitet. Gestützt auf ihre praktischen Erfahrungen hat sie bereits mehrere erfolgreiche Bücher zur Lösungs-fokussierten Therapie und Beratung publiziert, von denen einige auch in anderen Sprachen erschienen sind. Sie ist Master of Dispute Resolution (Universität Amsterdam), gibt Weiterbildungen in den USA und wirkt auch als Mediatorin für den Gerichtshof Amsterdam. Neben ihrer Tätigkeit als NMI-zertifizierte Mediatorin führt sie in diesem Fachgebiet Trainings und Workshops durch und ist u.a. in Afrika und Asien für Ärzte ohne Grenzen und andere humanitäre Organisationen engagiert. ISBN Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation Konzepte, Methoden und Übungen für MediatorInnen und Führungskräfte Praxis der Lösungs-fokussierten Mediation er Band D Praxis der Positiven Psychologie Statt Probleme zu untersuchen, nimmt die Lösungsfokussierte Mediation von Anfang an konsequent die erhoffte positive Zukunft in den Blick. So werden die Ressourcen der Beteiligten angesprochen und verstärkt, damit die Streitparteien ihre Arbeits- und Lebenssituation verbessern können. Dieses Vorgehen ist sehr wirksam und führt erstaunlich schnell zu akzeptablen Lösungen. CD_BTBannink_15,5mmruecken.qxp Hartelijk dank voor je aandacht Buch-&-Film-Reihe Professionelles Konfliktmanagement