Probleem- of oplossingsgericht? Holistisch!

Transcriptie

1 Probleem- of oplossingsgericht? Holistisch! Dr. Ina Miniankova Inservice Autisme 2016 Van probleem- naar oplossingsgericht Begin gewenste situatie Gevreesde toekomst Huidige Hu situatie Hoe wil je dat het is? Begin probleem Gewenste toekomst Wat of wie is de oorzaak van het probleem? Naar Visser,

2 Probleem- of oplossingsgericht? Benadering Voordelen Nadelen Probleemgericht Diep en breed kijken Probleem wordt aangepakt bij de kern Werkende oplossingen Brede samenwerking van deskundigen Oplossingsgericht Kortdurend en respectvol Focus op een oplossing, perspectief en capaciteiten Hoopvolle taal Inspirerend en enthousiast gevoel Cliënt is betrokken en krijgt zelfvertrouwen Veel energie en verandering Langdurend en sturend Focus op een probleem, fouten en tekortkomingen Zware taal Frustrerend, verdedigend en twijfelend gevoel Cliënt is passief of toont weerstand Weinig energie en actie Erg talig Vraagt voorstellingsvermogen Niet altijd toepasbaar bij ernstige psychiatrische problematiek Hanteert weinig direct advies of uitleg door een deskundige Holistisch: Sleutelelementen Oplossingsgericht Uitgaan van doelen van de cliënt Cliënt naar oplossingen vragen Verborgen krachtbronnen ontdekken Positieve uitzonderingen zoeken en versterken Hoe in plaats van waarom Indirecte complimenten hanteren Veranderen in kleine stappen Probleemgericht Details analyseren Verleden bekijken Specifieke ASS methodieken inzetten Omgeving aanpassen vlg cognitieve stijl en prikkelverwerking Ouderparticipatie Helpers inschakelen 2

3 Activerende technieken Oplossingsgerichte vragen: wondervragen naar doelen naar uitzonderingen schaalvragen naar competenties relatievragen Bannink, 2006 Compenserende technieken bij autisme Structuur in ruimte, tijd en activiteiten bij de gesprekken Concreet taalgebruik en doorvragen naar details: wie, wat, waar, wanneer en hoe? Visualisatie: o gespreksagenda, o doelenformulier, o tekeningen, o gesprekskaart, o stappenplan Psycho-educatie: cognitieve gedragstherapie o sociale verhalen, o scenario s, o 5G-schema en Denken-voelen-willen-doen schema Duidelijke afspraken: wat, waar en wanneer de cliënt gaat uitproberen, hoe doet hij dit en wie is erbij 3

4 Stappen in het gesprek 4. Wat is je eerste stap? 1. Hoe gaat het nu? 2. Waar wil je naar toe? 3. Wat werkt er al? Stap 1. De huidige situatie bespreken Stap 2. De gewenste situatie formuleren Stap 3. Uitzonderingen en hulpbronnen verhelderen Stap 4. Het actieplan opstellen Stap 1. De huidige situatie bespreken Wat is er gebeurd? Waar was je? Wat deed je? Wie was erbij? Wat deed de andere(n)? Wat was het gevolg? Agenda Tekening van de huidige situatie Schema Denkenwillen-voelen-doen 4

5 Stap 2. De gewenste situatie formuleren Wat wil je dat er anders wordt? Hoe wil je dat het morgen is? Wat wil je bereiken, waar wil je naar toe werken? Wat zou het voordeel zijn als je dat voor elkaar krijgt? Lijst kwaliteiten De wensen- of dromen kaart Doelenformulier Tekening van een wonder Brief uit de toekomst Stap 3. Uitzonderingen en hulpbronnen verhelderen Waar sta je op de schaal? Wat heb je al geprobeerd en wat hielp daarvan? Wanneer ging het beter? Waar was je dan? Wat deed (dacht, voelde) je dan? Hoe deed je dat? Wat (wie) heeft tot nu toe geholpen? Hoe? Visuele varianten van een schaalvraag (blokken, ladder, smiley s) Bronnenspin Kaart Wat werkt Succeskaarten 5G-schema Video self-modeling 5

6 Stap 4. Het actieplan opstellen Hoe kun je op een punt hoger op de schaal komen? Wat ga je precies doen? Wanneer ga je beginnen? Welke ondersteuning heb je nodig? Wat kun je morgen al doen? Sociaal verhaal Stappenplan Herinneringskaart Stripverhaal Meer weten? Neem contact op met dr. Ina Miniankova: Orthopedagoog, kinderpsycholoog en gedragsspecialist bij Praktijk J. Schrurs 't Stepke 4, 5963HE Hegelsom 6