Rapportage Q Jeugdhulpregio Drenthe

Transcriptie

1 Rapportage Q Jeugdhulpregio Drenthe

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Samenvatting Uitkomsten kwartaalrapportages zorgaanbieders Uitgangspunten cijfers Uitgaven passen binnen het rijksbudget voor Onderschrijding op budgetplafonds Verdeling naar interventieniveau Verdeling zorgkosten per domein Verdeling van de kosten jeugdhulp op basis van profijt en solidariteit De verhouding tussen kosten PGB s en Zorg in natura geeft een wisselend beeld Aantallen cliënten in zorg lager dan gecontracteerd, maar op hoger interventieniveau Verwijsfunctie werkt nog niet optimaal Overige bevindingen Begroting Gegevensuitwisseling Bevindingen vanuit de penvoerder inkoop Contractuele Voorwaarden Contractering nieuwe aanbieders Risico s Transformatie Regionaal Bovenregionaal Ouder Kind Centrum (OKC) Overige zaken Lacune in de Jeugdwet in het kader van de privacy Inkoop en contractering na RTA periode Bijlage 1: Nieuwe instroom in aantallen verdeeld naar verwijzer

3 Bijlage 2: Aandeel kosten naar profijt en solidariteit

4 1. Inleiding In deze derde kwartaal rapportage wordt u geïnformeerd over de uitkomsten tot en met september 2015 inzake de regionale en bovenregionale uitvoering van de Jeugdhulp in Drenthe. 2. Samenvatting Uitkomsten kwartaalrapportage zorgaanbieders De uitgaven jeugdhulp passen binnen het rijksbudget van 123,2 miljoen. Aan deze verwachting kleven enkele onzekerheden i.v.m.: a) De prognoses zijn gebaseerd op een optelling van de budgetplafonds dan wel prognoses uit de kwartaalrapportages van de zorgaanbieders en zijn niet geverifieerd met gegevens die bij de gemeenten bekend zijn. b) Er is nog geen volledige helderheid over het verloop van de PGB verplichtingen. c) Er bestaat nog geen duidelijk inzicht in de zorgkosten van de landelijke zorgorganisaties die door de VNG zijn gecontracteerd. Onderschrijding op budgetplafonds. In enkele domeinen is sprake van een onderschrijding van het budgetplafond. Contractueel gezien kan echter niet het volledige saldo worden teruggehaald. Contractueel is namelijk afgesproken dat op basis van de kwartaalcijfers de mogelijkheid bestaat om de budgetplafonds aan te passen maar pas na een afbouwperiode van een halfjaar. De niet besteede zorgruimte die in totaal in het domein BGF en GGZ aanwezig is, bedraagt circa 5,7 miljoen. Van dit bedrag is circa 3,4 miljoen niet aan zorg besteed geld en als gevolg van de contractuele voorwaarden niet terug te vorderen. Verdeling van de kosten en volume naar interventieniveaus is voor het eerst inzichtelijk gemaakt. Gemiddeld wordt 72% van de zorgkosten besteed op het interventieniveaus 6 tot en met 8. Dit zijn de niveaus die op basis van solidariteit gezamenlijk worden bekostigd door de Drentse gemeenten. Voorlopige effecten van de toepassing van het profijt en solidariteitsprincipe is inzichtelijk gemaakt in de hieronder weergegeven grafiek. 4

5 De verhouding PGB s en zorgkosten in natura (ZIN) is gemiddeld in Drenthe 20/80. Het blijkt dat bij uitvoering van een zelfde PGB-beleid het aandeel PGB op de totale zorgkosten verschilt tussen gemeenten. Mogelijke verklaringen hiervoor worden onderzocht. Aantallen cliënten in zorg is lager dan gecontracteerd, maar op hogere interventieniveaus: De verwachte aantallen cliënten in zorg/zorgtrajecten volgens de rapportages van de grote zorgaanbieders komen over geheel 2015 naar verwachting 15% lager uit dan de aantallen volgens de afgesloten contracten. Daar staat tegenover dat de zorgtrajecten meer ingezet worden op de hogere interventieniveaus (6 tot en met 8) dan op de lagere interventieniveaus. Dit is een tegengestelde trend dan die met het RTA wordt beoogd. Een vermoedelijke verklaring is het verwijsgedrag van de verwijzers. Het verwijsproces loopt niet in alle gevallen optimaal waardoor risico bestaat om meer jeugdhulpkosten dan noodzakelijk. Er wordt direct verwezen naar onderaannemers waardoor discussie ontstaat over de bekostiging, er wordt verwezen naar zorgaanbieders met tariefafspraken dan wel naar zorgaanbieders waarvan het budgetplafond is bereikt. Het merendeel van de verwijzingen (gemiddeld 51%) verloopt via de huisartsen en een relatief klein deel via gemeenten (8%). Per gemeente kunnen deze percentages anders zijn. Diverse overige bevindingen. Op basis van een specifieke uitvraag hebben zorgaanbieders diverse zaken onder de aandacht gebracht bij gemeenten. Deze bevindingen kunnen volgens beide partners bijdragen aan verbeteringen in de afspraken tussen zorgaanbieders en gemeenten en in de processen die gezamenlijk worden doorlopen. Begroting 2016 De Drentse gemeenten ontvangen voor de uitvoering van de jeugdwet in ,8 miljoen vanuit het macrobudget van het rijk. De totaal te verwachten uitgaven jeugdhulp in 2016 voor gemeenten zijn 118,7 mln. Dit leidt tot een financieel tekort van 4,9 miljoen. Hierbij is rekening gehouden met de verwachte daling, als genoemd in het RTA, van het macrobudget voor jeugdhulp voor 2016 van 6%. Immers, in het RTA en het transformatieplan is als kader aangegeven dat het macrobudget taakstellend is voor de uitvoering van de Jeugdhulp. Met diverse maatregelen wordt dit tekort zover als mogelijk teruggebracht. Mogelijk financieel risico dat gemeente nog lopen doordat dit risico nog niet is afgedekt met voorgenomen maatregelen is 1,3 miljoen. Dit is circa 1% van het totale budget. Gegevensuitwisseling In het kader van de monitoring kunnen we op dit moment nog geen volledige analyses uitvoeren doordat zorgaanbieders nog niet alle gegevens hebben aangeleverd om veelal technische redenen en niet alle gemeenten technisch instaat zijn om gegevens met zorgaanbieders dan wel met PIONN uit te wisselen. Gezien het belang van de monitoring van gegevens wordt hier nadrukkelijk aandacht aan besteed. 5

6 Risico s De belangrijkste risico s die kunnen worden onderkend zijn (1) van financiële aard, (2) gerelateerd aan de gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders en gemeenten en (3) betrekking hebbend op rechtmatigheid. Transformatie Door de transitie-opgave en de aandacht en focus op de administratieve procedures is de beweging tot transformeren traag op gang gekomen ten aanzien van de regionale zorg. In de tweede helft van 2015 is gestart met een traject om tot een werkagenda transformatie te komen. Er zijn verkennende gesprekken gevoerd met zorgaanbieders. In januari 2016 zal verder ingezet worden op de transformatie conform de afspraken in het RTA ongeacht of op dat moment duidelijk is of, en zo ja, op welke wijze de Drentse gemeenten een samenwerking na 2016 zullen continueren. Als basis voor de inkoop van de bovenregionale zorg voor 2016 hanteren de regio s (Groningen, Drenthe en Friesland) één integraal transformatieplan voor de bovenregionale jeugdzorg(functies) met concrete doelen en resultaten voor de periode De gezamenlijke instellingen met een bovenregionaal zorgaanbod hebben in november dit transformatieplan gepresenteerd. Dit gezamenlijk transformatieplan vormt de basis voor de contractering voor de bovenregionale zorg voor het jaar 2016 en dient voorafgaand aan de contractering bestuurlijk worden vastgesteld. In het RTA zijn afspraken gemaakt over de realisatie van een Ouder kind centrum (OKC). Dit gaat om een integrale voorziening, gericht op kinderen tot vijf jaar met een ontwikkelingsachterstand. Vier zorgaanbieders (Accare, Yorneo, Promens Care en GGZ Drenthe) zijn in gezamenlijkheid gestart met een OKC binnen de 3 subregio s. Zij hebben hun visie op het OKC vastgelegd in het Visiedocument OKC dat in oktober 2015 door de Stuurgroep OKC is geactualiseerd. Binnenkort zal met de Stuurgroep OKC, bestuurlijk eigenaren en het programmateam gesproken worden over de kaders waarbinnen het OKC dient te acteren. Inkoop na de RTA periode In 2017 eindigen de samenwerkingsafspraken tussen de 12 Drentse gemeenten en de contracten die gesloten zijn met de regionale zorgaanbieders. Om het nieuwe inkooptraject op een zorgvuldige wijze te doorlopen dient er begin 2016 helderheid te zijn over op welke wijze, in welke verband en op welke schaal de jeugdhulp in Drenthe gaat worden ingekocht. Om hier helderheid in te krijgen heeft de afgelopen periode een bestuurlijke verkenning plaatsgevonden. Conclusie van deze verkenning is dat de huidige inrichting en samenwerking in 2017 niet zal worden gecontinueerd. Dit betekent niet dat het Drentse samenwerken niet meer tot de mogelijkheden behoort. Er is door het ABO en de ambtskring gevraagd om de vervolgopdracht nader uit te werken. 6

7 3. Uitkomsten kwartaalrapportages zorgaanbieders In deze paragraaf volgt puntsgewijs de uitkomsten van de kwartaalrapportage van de zorgaanbieders over het derde kwartaal. Voordat ingegaan wordt op de financiële uitkomsten worden eerste de uitgangspunten benoemd op basis waarvan de cijfers tot stand zijn gekomen Uitgangspunten cijfers De financiële cijfers in deze kwartaalrapportage kennen als gevolg van de volgende uitgangspunten nog een onzekerheidsmarge: a) De basis voor deze kwartaalrapportage zijn de budgetplafonds per zorgaanbieder of de prognoses in de kwartaalrapportages van de grote en de kleine zorgaanbieders. Met enkele zorgaanbieders vinden ten tijde van het opstellen van deze rapportage gesprekken plaats over de verwachte financiële uitkomsten. Deze gesprekken kunnen er toe leiden dat de verwachte zorgkosten nog kunnen wijzigen, wat vervolgens een effect kan hebben op het verwachte financiële eindresultaat van 2015; b) De rapportages van de kleine zorgaanbieders bevatten alleen de cijfers over het eerste halfjaar. Niet in alle gevallen is een prognose van de kosten per gemeente voor het gehele jaar 2015 beschikbaar. In dat geval zijn we uitgegaan van de afgesproken budgetplafonds dan wel zijn de cijfers over het eerste halfjaar met twee vermenigvuldigd; c) Uit nadere analyse blijkt dat onderdelen van de afgesloten contracten op meerdere wijze kunnen worden uitgelegd met als gevolg dat er voor een beperkt deel onzekerheid bestaat ten aanzien van de hoogte van de financiële verplichting. d) De cijfers ten aanzien van de PGB s geven nog onvoldoende zekerheid om een goede prognose te maken. Voor deze rapportage is uitgegaan van de toegekende PGB s tot 1 november De gedeclareerde kosten die de sociale verzekeringsbank als uitvoerder aangeeft zijn lager. Echter het is onduidelijk of de gedeclareerde kosten volledig zijn dan wel of cliënten het toegekende budget volledig consumeren. De verwachte kosten aan PGB s kunnen dus zowel omhoog als omlaag. e) In deze rapportage wordt voor het eerst gerapporteerd op interventieniveau. In voorgaande rapportages was dit nog niet mogelijk omdat de vertaling van de zorg naar het zorgordeningsmodel voor veel zorgaanbieders niet goed mogelijk was in verband met de definities van de interventieniveaus. We zijn er van uitgegaan dat de indeling van de zorg op basis van de herziene definities zijn toegepast. Wij hebben dit echter nog niet specifiek kunnen vaststellen. De gepresenteerde cijfers naar interventieniveaus zijn dan ook een voorlopige indicatie Uitgaven passen binnen het rijksbudget voor 2015 De totale zorgkosten (inclusief PGB s) en uitvoeringskosten blijven naar verwachting binnen de door het rijk beschikbaar gestelde budget 123,2 miljoen (o.b.v. de september circulaire). Aan deze verwachting kleven enkele onzekerheden i.v.m.: a) De prognoses zijn gebaseerd op een optelling van de budgetplafonds dan wel prognoses uit de kwartaalrapportages van de zorgaanbieders en zijn niet geverifieerd met gegevens die bij de gemeenten bekend zijn. 7

8 b) Er is nog geen volledige helderheid over het verloop van de PGB verplichtingen. c) Er bestaat nog geen duidelijk inzicht in de zorgkosten van de landelijke zorgorganisaties die door de VNG zijn gecontracteerd. Het rijksbudget is voor 2015 naar beneden bijgesteld in mei en vervolgens september. Het rijksbudget is van 128,3 miljoen naar uiteindelijk 123,2 miljoen aangepast. In mei had de verlaging met name te maken met de keuze van cliënten voor de WLZ en in september omdat in de rijksbijdrage rekening is gehouden met een bedrag voor compensatie van het woonplaatsbeginsel waarvan achteraf blijkt dat de Drentse gemeenten hier niet voor in aanmerking komen. Beide verlagingen kunnen worden opgevangen doordat de zorgkosten en de uitvoeringskosten naar verwachting lager zijn dan vooraf geprognosticeerd Onderschrijding op budgetplafonds In enkele domeinen is sprake van een onderschrijding van het budgetplafond, maar kan contractueel gezien niet het volledige saldo worden teruggehaald. Contractueel is namelijk afgesproken dat op basis van de kwartaalcijfers de mogelijkheid bestaat om de budgetplafonds aan te passen maar pas na een afbouwperiode van een halfjaar. Tussentijds heeft geen aanpassing plaatsgevonden omdat medio 2015 de gegevens niet voorhanden waren om tot bijstelling van de budgetten over te kunnen gaan. Het beeld per domein ziet er als volgt uit op basis van de verwachte omzet cijfers van de grote zorgaanbieders: BGF = Begrotingsgefinancierd (Yorneo en gecertificeerde instellingen) LVB = Licht verstandelijk beperkt 8

9 De ruimte die in totaal in het domein BGF en GGZ aanwezig is bedraagt circa 5,7 miljoen waarvan circa 3,4 miljoen vast zit als gevolg van de afgesproken budgetplafond en de contractuele voorwaarden. Voor 2015 leidt dit er toe dat voor een deel van de betaalde zorg geen prestatie is of wordt geleverd Verdeling naar interventieniveau De verdeling van de gecontracteerde zorgkosten en volumes naar interventieniveaus kunnen op basis van de opgave van de grote zorgaanbieders (voor het eerst in 2015) als volgt worden weergegeven: Uit de voorgaande plaatjes blijkt als voorbeeld dat 9% van het volume dat in zorg is op interventieniveau 8 tot 36% van de zorgkosten leidt. Verder blijkt dat circa 72% van de zorgkosten wordt besteed op het interventieniveaus 6 tot en met 8. Dit zijn de niveaus die op basis van solidariteit gezamenlijk worden bekostigd door de Drentse gemeenten. De gemeenten die de grootse afwijking hebben t.o.v. dit gemiddelde zijn Hoogeveen (78%), Emmen (76%) en Tynaarlo (60%). Voor het inzicht per gemeente wordt verwezen naar bijlage Verdeling zorgkosten per domein Van de totale kosten jeugdhulp heeft circa 90 miljoen betrekking op gecontracteerde zorgkosten. Deze kosten zijn als volgt verdeeld over de domeinen: BGF = Begrotingsgefinancierd (Yorneo en gecertificeerde instellingen) LVB = Licht verstandelijk beperkt 9

10 3.6. Verdeling van de kosten jeugdhulp op basis van profijt en solidariteit De Drentse gemeenten hebben met elkaar afgesproken dat de kosten op de interventieniveaus 6 tot en met 8 verdeeld worden naar rato van de rijksbijdrage. Voor 2015 is een eerste voorlopige berekening gemaakt van de effecten op de kosten per gemeente. De zorgkosten van de kleine aanbieders en de kosten van PGB s zijn o.b.v. solidariteit verdeeld over de gemeenten omdat nadere informatie over de interventieniveaus van deze twee onderdelen ten tijde van het opstellen van deze rapportage nog ontbreken. De effecten van de toepassing van solidariteit zijn zichtbaar in de volgende grafiek (indien saldo groter dan 0, dan zijn de kosten hoger dan de rijksbijdrage): 3.7. De verhouding tussen kosten PGB s en Zorg in natura geeft een wisselend beeld De verhouding PGB s en zorgkosten in natura (ZIN) is gemiddeld 20/80. Uit onderstaande grafiek blijkt dat bij uitvoering van een zelfde PGB-beleid het aandeel PGB op de totale zorgkosten verschilt. De uitschieters naar boven zitten bij de gemeente Borger-Odoorn (29%) en Midden Drenthe (29%) en de uitschieters naar beneden zitten bij Assen (15%), De Wolden (15%) en Hoogeveen (16%) Mogelijke verklaringen voor de verschillen kunnen zijn (dit zal nog nader worden onderzocht) dat: gemeenten in het kader van overgangsrecht al te maken hadden met hogere kosten PGB ; bij herindicatie blijkt dat de cliënt in zorg bij een niet gecontracteerde aanbieder is aangesloten en de PGB om die reden niet is omgezet naar ZIN. 10

11 Budgetplafonds van betreffende zorgaanbieder is bereikt en gemeente de cliënt toch heeft willen plaatsen bij de betreffende zorgaanbieder middels een PGB Aantallen cliënten in zorg lager dan gecontracteerd, maar op hoger interventieniveau Het verwachte volume in aantallen cliënten in zorg/zorgtrajecten volgens de rapportages van de grote zorgaanbieders komen over geheel 2015 naar verwachting 15% lager uit dan de aantallen volgens de afgesloten contracten. Daar staat tegenover dat de zorgtrajecten meer ingezet worden op de hogere interventieniveaus (6 tot en met 8) dan op de lagere interventieniveaus. Dit is een tegengestelde trend dan die met het RTA wordt beoogd. Door de zorgaanbieders wordt als oorzaak aangegeven dat de verwijzing zorgt voor de hogere interventieniveaus aan zorg. Volgens de zorgaanbieders zijn er situaties dat het hoge interventie niveaus de verwijzer een hoger niveau van zorg eist dan de betreffende zorgaanbieder nodig acht. Dit signaal is inmiddels door het programmateam in gezamenlijkheid met zorgaanbieders en verwijzers (waaronder ook gemeenten) opgepakt. Dit overleg moet leiden tot een plan dat zo spoedig mogelijk in 2016 de verwijzing naar interventieniveau 8 wordt beperkt. Dit plan zal begin 2016 gereed zijn en worden geïmplementeerd Verwijsfunctie werkt nog niet optimaal De primaire sturing op de uitgaven binnen de jeugdhulp, zit voornamelijk aan de voorkant van het proces voordat de zorg wordt gestart. Dat is bij de verwijzing. De verwijzing kan gedaan worden door onder andere gemeenten en huisartsen. Deze zijn individueel verantwoordelijk voor de verwijzing. Het merendeel van de verwijzingen (51%) verloopt via de huisartsen en een klein deel via gemeenten (8%). Indien er in de verwijsfunctie onvoldoende kennis of deskundigheid aanwezig is kunnen aanbieders nabij gehaald worden. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat het verwijsproces nog niet optimaal verloopt. Over de afgelopen periode zijn de volgende zaken geconstateerd: De aanmelding van nieuwe cliënten die geplaatst worden bij onderaannemers van de hoofdaannemer verlopen niet in alle gevallen via de hoofdaannemer. Om deze reden ontstaat soms een discussie over de bekostiging van de zorg. Er wordt of is verwezen naar niet gecontracteerde aanbieders. In verband met afgesproken budgetplafonds bij andere zorgaanbieders kan dit leiden tot verhoging van de jeugdhulpkosten. Verwijzingen naar aanbieders waar het budgetplafond bereikt is. Verwijzingen naar aanbieders met (aanvullende) tariefafspraken. Dit is mogelijk, maar leidt tot hogere kosten aangezien het beschikbare budget gecontracteerd is via budgetplafonds bij andere zorgaanbieders. Om de verwijsfunctie te verbeteren zal de penvoerder Inkoop zorgdragen voor een actueel overzicht met daarop aangegeven in hoeverre een zorgaanbieder haar budgetplafond heeft bereikt. Daarnaast zal via het beleidsoverleg de route van aanmelding en plaatsing in geval van hoofdaannemerschap nogmaals nadrukkelijk voor het voetlicht worden gebracht. In onderstaand overzicht is de verdeling tussen de verwijzers per gemeente weergegeven. De verwachting is dat een deel van de gemeentelijke verwijzing onder de categorie Anders terecht is gekomen aangezien CJG s niet in alle gevallen als een gemeentelijke verwijzing wordt gezien. 11

12 In de bijlage is een overzicht in absolute aantallen opgenomen Overige bevindingen Bij de rapportage over het derde kwartaal zijn een aantal inhoudelijke vragen meegegeven om daarover terug te rapporteren. Door de zorgaanbieders worden de volgende zaken benoemd: Samenwerking met gemeente loopt over het algemeen goed. De mate van samenwerking verschilt per gemeente. Vaste contactpersonen bij gemeenten en duidelijke doorverwijslijnen ontbreken hier en daar nog; Heb aandacht voor een goede en efficiënte afhandeling van financiële en administratieve zaken; Er wordt niet in alle gevallen even snel gehandeld door gemeenten om een jeugdige tijdig van de juiste zorg te voorzien; Er bestaat regelmatig verschil van inzicht tussen de gemeentelijke verwijzer en de betreffende zorgaanbieder over wat een jeugdige aan zorg nodig heeft; De inzet in het voorliggende veld heeft geleid tot meer consultaties, kortere lijnen, meer afstemming en vertrouwen tussen zorgaanbieders en medewerkers van de gemeentelijke toegang; Er lijkt minder te worden opgeschaald naar de specialistische zorg en afschalen is eerder mogelijk. Hierbij wordt aangegeven dat dit nog wel moeilijk meetbaar is. Gemeenten hebben meer inzicht gekregen in de doelgroepen en bijbehorende problematiek waardoor zij zelf meer toegerust zijn om signalen op te pakken. Dit geldt ter nuancering niet voor alle wijkteams. Niet alle wijkteams en medewerkers van gemeenten zijn voldoende toegerust voor de nieuwe taken. 12

13 4. Begroting 2016 De Drentse gemeenten ontvangen voor de uitvoering van de jeugdwet in ,8 miljoen vanuit het macrobudget van het rijk. De totaal te verwachten uitgaven jeugdhulp in 2016 voor gemeenten zijn 118,7 mln. Dit leidt tot een financieel tekort van 4,9 miljoen. Hierbij is al rekening gehouden met de verwachte daling, als genoemd in het RTA, van het macrobudget voor jeugdhulp voor 2016 van 6%. Immers in het RTA en het transformatieplan is als kader aangegeven dat het macrobudget taakstellend is voor de uitvoering van de Jeugdhulp. Het financieel tekort wordt vooral veroorzaakt door: Een hogere daling (8%) van het beschikbare macrobudget 2016, dan de daling (van 6%) waar in het RTA mee rekening was gehouden. De daling van het macrobudget is vooral gebaseerd op het feit dat er in 2014 minder kinderen in jeugdzorg zijn genomen en dat er in 2015 en 2016 eveneens minder kinderen in zorg zijn of worden genomen. De contractering in In 2014 zijn met de zorgaanbieders afspraken gemaakt over prijzen en budgetplafonds voor 2015 en In die tijd was nog veel onduidelijk over de werkelijke hoogte van het beschikbare macrobudget voor de jeugdhulp en moest de contractering voor de jeugdhulp in oktober worden afgerond. Uiteindelijk is meer zorg gecontracteerd dan beschikbaar. Met de zorgaanbieders is getracht om in gezamenlijkheid te komen tot een oplossing. Dit heeft uiteindelijk niet geleid tot een oplossing van het volledige tekort. Om het tekort zover mogelijk te beperken worden de volgende maatregelen doorgevoerd: a) het doorvoeren van een generieke extra korting van 2% bovenop de reeds afgesproken 6% korting; b) verlaging van de budgetplafonds bij de zorgaanbieders met een onderschrijding in Deze verlaging zal in december besproken worden met betreffende zorgaanbieders; c) Opzetten van een plan van aanpak en implementatie van maatregelen met betrekking tot de verwijzing naar interventieniveau 8 en het afschalen van cliënten met zorg in interventieniveau 8 naar lagere interventieniveaus. Na toepassing van voorgenoemde maatregelen blijft er mogelijk nog een financieel risico over van circa 1,3 miljoen voor gemeenten dat nog niet is afgedekt door maatregelen (Dit is circa 1% van het totale budget).. Dit is sterk afhankelijk in welke mate de budgetplafonds naar beneden kunnen worden bijgesteld en het verloop van de PGB s. Met deze maatregelen is getracht om te komen tot een oplossing waarbij de pijn zo eerlijk mogelijk wordt verdeeld tussen zorgaanbieders onderling en tussen gemeenten en zorgaanbieders. 13

14 5. Gegevensuitwisseling In Drenthe zijn afspraken gemaakt rondom monitoring van de Jeugdhulp en rondom de gegevensuitwisseling tussen gemeenten en zorgaanbieders. De monitoring vindt plaats door het uitvoeren van factlabs (via PIONN), het verzamelen van data vanuit de gemeentelijke administraties op basis van de gegevensuitwisseling en overige beschikbare landelijke data. In het kader van monitoring kunnen we op dit moment nog geen volledige analyses uitvoeren doordat: Onvolledige en onjuiste aanlevering van gegevens nieuwe instroom door zorgaanbieders. Ondanks herhaaldelijk verzoek, worden nieuw in zorg genomen cliënten niet volgens de afgesproken wijze bij de gemeenten aangemeld. De oorzaak ligt daarbij vaak in de technische inrichting van de systemen van de zorgaanbieder. De betreffende zorgaanbieders wordt hier op aangesproken. Enkele gemeenten zijn nog niet in staat digitale bevestigingen te sturen aan de zorgaanbieders. Deze bevestiging is cruciaal voor een juiste administratieve en financiële afwikkeling van de zorg. Het nog niet kunnen versturen van deze berichten wijst erop dat de systemen binnen deze gemeenten nog niet op orde zijn; Aanlevering van data aan PIONN door gemeenten nog niet door alle gemeenten plaatsvindt waardoor informatie voor monitoring en spiegel informatie ontbreekt. Aan het begin van elke maand wordt data vanuit de gemeentelijke administraties verzonden aan PIONN. PIONN stelt uit de informatie van de 12 gemeenten rapportages op die kunnen worden gebruikt als spiegelinformatie bij de gesprekken met de zorgaanbieders. Niet alle gemeenten in Drenthe leveren deze informatie aan waardoor de rapportages geen betrouwbaar en volledig beeld geven. Hierover is nauw contact met de betreffende gemeenten. 14

15 6. Bevindingen vanuit de penvoerder inkoop 6.1 Contractuele Voorwaarden De afgelopen periode is gebleken dat er bij zorgaanbieders onduidelijkheid bestaat over de contractuele afspraken. Hierbij gaat het om de volgende zaken: Er is bij kleine aanbieders onduidelijkheid over welke tarieven gehanteerd moeten worden en op welke wijze de verrekening plaatsvindt over Dit heeft te maken met het feit dat niet in alle gevallen eenheden en tarieven per eenheid zijn afgesproken maar een plafond en aantallen jeugdigen. In overleg met betreffende aanbieders worden waar nodig nadere afspraken gemaakt. De branchevereniging KLIK wordt gevraagd hierin een rol te vervullen. Enkele aanbieders hebben het budgetplafond bereikt maar verlenen zonder melding hiervan te maken bij gemeente of programmateam zorg. Pas na verloop van tijd geven ze aan dat ze hierdoor boven het budgetplafond uitkomen. Aangezien het contract een melding vereist van het bereiken van een budgetplafond en geen enkele ruimte biedt voor een overschrijding wordt in deze gevallen vastgehouden aan het gecontracteerde budgetplafond. In geval van een buitenregionale plaatsing ligt de regie en verantwoordelijk (dus ook de financiering) bij de gecontracteerde instelling (de zogenoemde hoofdaannemer). Van buitenregionale plaatsing is sprake als kinderen vanuit Drenthe buiten Drenthe bij zorgaanbieders worden geplaatst. De plaatsing buiten Drenthe vindt echter niet in alle gevallen plaats via de hoofdaannemer waardoor er discussie ontstaat wie er verantwoordelijk is voor de financiering. Hierover vinden inmiddels gesprekken plaats met de betreffende instelling. 6.2 Contractering nieuwe aanbieders In 2015 zijn er herhaaldelijk verzoeken binnengekomen van kleine zorgaanbieders om een contract te sluiten met de Jeugdhulp regio Drenthe. De lijn is afgesproken dat er alleen contracten worden gesloten met nieuwe aanbieders indien hier een expliciet verzoek van één van de Drentse gemeenten aan ten grondslag ligt. De gecontracteerde waarde van deze verzoeken bedragen circa op jaarbasis. Per 1 oktober 2015 worden alleen nog in uitzonderlijke gevallen van zeer zware zorg, afspraken gemaakt met zorgaanbieders. Hier geven individuele gemeenten expliciet toestemming voor. Deze opdrachten worden in de vorm van een eenmalige opdracht verstrekt. De gecontracteerde waarde hiervan bedraagt tot nu toe circa

16 7. Risico s In deze paragraaf worden de belangrijkste risico s beschreven die op dit moment kunnen worden onderkend. Rechtmatigheid: Gemeenten (en zorgaanbieders) zijn verplicht om aan te tonen dat alle financiële handelingen rechtmatig hebben plaatsgevonden. De accountant doet in de accountantsverklaring bij de jaarrekening een formele uitspraak over de rechtmatigheid van de uitvoering. Door de grote veranderingen als gevolg van de decentralisaties lopen veel gemeenten en zorgaanbieders het risico dat ze niet binnen de beschikbare tijd tot vaststellen van de jaarrekening kunnen komen en te voldoen aan de rechtmatigheidsvereisten. Richting zorgaanbieders hebben wij getracht om hier zoveel mogelijk handen en voeten aan te geven op basis van een controle protocol dat door de accountant van de zorgaanbieder dient te worden gehanteerd bij de controle van de verantwoording. Gegevensuitwisseling: Doordat de gegevensuitwisseling via het Berichtenportaal Drenthe pas laat op gang is gekomen en het berichtenverkeer via het landelijk gegevensknooppunt nog niet bij alle gemeenten en zorgaanbieders goed werkt dan wel plaatsvindt, zijn gemeenten en zorgaanbieders nog druk doende met de afhandeling van verzoeken tot zorgtoewijzing. Dit leidt er toe dat de informatievoorziening vanuit de gemeentelijke backoffice nog onvolledig is en er vanuit de gemeentelijk backofficesystemen nog niet alle gevallen betrouwbare informatievoorziening tot stand kan komen. Financiële risico s: De financiële risico s zijn grotendeels afgedekt doordat er budgetplafonds zijn afgesproken met de zorgaanbieders. We hebben echter onvoldoende invloed op de zorgvraag (deze is van veel factoren afhankelijk waardoor snelle bijsturing niet mogelijk is). Dit zou er toe kunnen leiden dat de vraag naar specifieke zorg de afgesproken budgetplafonds overschrijdt, waardoor bestaande contractafspraken herzien dienen te worden indien geen andere opties voorhanden zijn. Daarnaast zijn de PGB s een onzekere factor. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft haar processen rondom uitbetaling de afgelopen periode niet goed op orde gehad naar de indruk van de Drentse gemeenten. Het gevolg is dat PGB s zijn uitbetaald zonder toetsing aan de afspraken die daar onder liggen tussen PGB-houder en zorgverlener en afspraken met gemeenten. Daarnaast is niet duidelijk of SVB bij is wat betreft de verwerking van de zorgdeclaraties. De hoogte van de PGB-kosten is sterk afhankelijk van het tijdig herindiceren door gemeenten van cliënten met een PGB. En als laatste is nog onzekerheid ten aanzien van de kosten die betrekking hebben op zorgkosten die voortvloeien uit het landelijk transitie arrangement waarbij de VNG de contractering heeft gedaan namens de gemeenten. 16

17 8. Transformatie 8.1. Regionaal Met de regionale zorgaanbieders heeft in 2014 contractering plaatsgevonden zonder vaststelling van transformatieplannen met de hoofdcontractanten. Bestuurlijk zijn de eerste versie van de transformatieplannen van de hoofdcontractanten destijds niet geaccordeerd. De gemeentebestuurders en regionale zorgaanbieders hebben aangegeven dat zij behoefte hebben om voor een deel gezamenlijk de transformatie in Drenthe vorm te geven. Dit is ook vastgelegd in het RTA en het transformatieplan. In het ABO en het Bestuurlijk Platform is afgesproken om te komen tot een gezamenlijke en bestuurlijk vastgestelde transformatie focuslijst en werkagenda Drenthe (2015 en 2016). Door de transitie-opgave en de aandacht en focus op de administratieve procedures is de beweging tot transformeren langzaam op gang gekomen. In de tweede helft van 2015 is gestart met een traject om tot een werkagenda transformatie te komen. Er zijn verkennende gesprekken gevoerd met zorgaanbieders. In januari 2016 zal verder ingezet worden op de transformatie conform de afspraken in het RTA ongeacht of op dat moment duidelijk is of, en zo ja, op welke wijze de Drentse gemeenten een samenwerking na 2016 zullen continueren. Tijdens een recentelijk georganiseerd Bestuurlijk Platform is wel gesproken over onderlinge samenwerking tussen aanbieders en sterke gemeentelijke regievoering op de toeleiding en afschaling voor interventieniveau 8. Zorgaanbieders en gemeenten werken dit uit in een concreet plan Bovenregionaal Er is bestuurlijk commitment tussen de regio s Groningen, Friesland en Drenthe over de gezamenlijke inkoop op bovenregionale jeugdzorg(functies) voor Als basis voor de inkoop hanteren de regio s één integraal transformatieplan van de bovenregionale jeugdzorg(functies) met concrete doelen en resultaten voor de periode De gezamenlijke instellingen met een bovenregionaal zorgaanbod hebben op 12 november jl. hun transformatieplan gepresenteerd aan de 3 noordelijke jeugdhulpregio s. In het plan hebben zij aangegeven hoe zij de inhoudelijke transformatie vorm willen geven waarbij uit wordt gegaan van een budgetkorting van 30% over de periode 2016 tot en met Het plan dient nog verder te worden uitgewerkt in de vorm van een werkagenda en ook de financiële onderbouwing dient nog nader te worden uitgewerkt. Het plan lijkt wel van voldoende niveau om als basis te dienen voor de contractering voor Het transformatieplan zal voorafgaand aan de contractering bestuurlijk worden vastgesteld Ouder Kind Centrum (OKC) In het RTA zijn afspraken gemaakt over de realisatie van een OKC. Dit gaat om een integrale voorziening, gericht op kinderen tot vijf jaar met een ontwikkelingsachterstand, waar over alle jeugdzorgdomeinen heen, een multidisciplinaire observatie, diagnostiek, hulpverlening en behandeling wordt geboden. Voor deze kinderen en hun ouders ontstaat daarmee één samenhangend zorgaanbod, aansluitend bij de nu in ontwikkeling zijnde totale zorginfrastructuur. Vier zorgaanbieders (Accare, Yorneo, Promens Care en GGZDrenthe) zijn in gezamenlijkheid gestart met een OKC binnen de 3 subregio s. Zij hebben hun visie op het OKC vastgelegd in het Visiedocument OKC dat in oktober 2015 door de Stuurgroep OKC is geactualiseerd. 17

18 Het Programmateam heeft de Stuurgroep OKC gevraagd een werkdocument op te leveren. Dit werkdocument zou het gezamenlijke werkplan kunnen worden van de betrokken aanbieders in het OKC en de gemeenten. Tijdens besprekingen in de Stuurgroep OKC over het werkdocument kwam de Stuurgroep zelf tot het inzicht dat vanaf de start van het initiatief OKC binnen de deelnemende organisaties verschillend is gecommuniceerd over de rol en het primaat van de professional in relatie tot het OKC. De Stuurgroep OKC heeft vervolgens verzocht om een gesprek met de opdrachtgever en financier van het OKC, de gemeenten. Mede omdat men in de zoektocht tot nu toe op een punt is beland waarin men een kader nodig heeft dat breder is geformuleerd dan alleen door de aanbieders binnen het OKC om de vervolgstappen te concretiseren. Hierover zal overleg plaats vinden met de Stuurgroep OKC, de bestuurlijk eigenaren Transformatie en Transitie en de accounthouders OKC van het programmateam. 18

19 9. Overige zaken 9.1. Lacune in de Jeugdwet in het kader van de privacy Er is vooralsnog geen wettelijke grondslag voor het uitwisselen van persoonsgegevens ten behoeve van de facturatie en declaratie van Jeugdhulp. Concreet betekent dit dat het aanleveren van persoonsgegevens zonder wettelijke grondslag in strijd is met de wet. Het ministerie van VWS heeft een ministeriële regeling vastgesteld waar exact in staat welke persoonsgegevens wel gewisseld mogen worden met het oog op financiering en bekostiging. De aanpassing van de Jeugdwet zal naar verwachting eind van 2015 dan wel begin 2016 plaatsvinden Inkoop en contractering na RTA periode In 2017 eindigen de samenwerkingsafspraken tussen de 12 Drentse gemeenten en de contracten die gesloten zijn met de regionale zorgaanbieders. Om het nieuwe inkooptraject op een zorgvuldige wijze te doorlopen dient er begin 2016 helderheid te zijn over op welke wijze, in welke verband en op welke schaal de jeugdhulp in Drenthe gaat worden ingekocht. Om hier helderheid in te krijgen heeft de afgelopen periode een bestuurlijke verkenning plaatsgevonden. Uit de verkenning kwam naar voren: Wisselend beeld op gezamenlijk transformeren en een meerwaarde om dit weer in een convenant vast te leggen; Behoud zorgordeningsmodel; Wisselend beeld ten aanzien van solidariteit/profijt. Neiging tot handhaven solidariteit voor duurste vormen van zorg; Bovenregionale zorg samen contracteren; Regionaal aanbod wellicht samen inkopen, maar dan onder de voorwaarden: o Meer autonomie/eigen kavels/zelf contracteren; o Couleur locale; o Samen met WMO; Plafondsturing loslaten, neiging naar prijs x hoeveelheid (p x q) of andere vorm, echter geen gezamenlijk beeld van het te hanteren inkoop model. Conclusie van deze verkenning is dat de huidige inrichting en samenwerking in 2017 niet zal worden gecontinueerd. Dit betekent niet dat het Drentse samenwerken niet meer tot de mogelijkheden behoort. Er is door het ABO en de ambtskring gevraagd om de vervolgopdracht nader uit te werken: Werk maximaal 3 scenario s uit voor de samenwerking en inkoop 2017 op basis van de overeenkomsten uit de bestuurlijke inventarisatie Bij het formuleren van de scenario s zijn de uitkomsten van de verkenning leidend 19

20 Bijlage 1: Nieuwe instroom in aantallen verdeeld naar verwijzer Aa en Hunze Assen Borger-Odoorn Coevorden De Wolden Emmen Hoogeveen Meppel Midden-Drenthe Noordenveld Tynaarlo Westerveld Anders Externe instelling Huisarts Gemeente

21 21

22 Bijlage 2: Aandeel kosten naar profijt en solidariteit Aandeel Aa en Hunze Assen Borger-Odoorn Coevorden De Wolden Emmen Hoogeveen Meppel Midden-Drenth Noordenveld Tynaarlo Westerveld profijt 28,05% 29,54% 34,24% 25,38% 28,60% 24,57% 21,64% 28,18% 31,42% 37,43% 39,45% 24,24% solidariteit 71,95% 70,46% 65,76% 74,62% 71,40% 75,43% 78,36% 71,82% 68,58% 62,57% 60,55% 75,76% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

23