KONINKLIJKE POSTZEGELCLUB VAN DE WESTHOEK NIEUWPOORT

Transcriptie

1

2 KONINKLIJKE POSTZEGELCLUB VAN DE WESTHOEK NIEUWPOORT MAANDBLAD FILATELIE December 2017 Geachte leden, De volgende algemene vergadering gaat door op zondag 3 december 2017 in de ontbijtzaal van het Hotel Cosmopolite (Verdieping 1) vanaf 10 uur. Wij houden de laatste ledenvergadering van het jaar 2017 en kijken uit naar ons 55-jarig bestaan in Breng eens een vriend of kennis mee. Maak ook eens wat publiciteit voor onze vereniging in uw kennissenkring. Wij zoeken ook nog sponsors voor de nieuwe kaft van het maandblad. EVEN UW AANDACHT Het bestuur De bijdrage over De forten van Klein-Brabant van ons lid Emiel Coeckelbergh is aan het 16e vervolg. Ook de uiteenzetting over de aanmaak van postzegels krijgt een vierde vervolg. De nieuwe zegels voor 2018 werden te Mechelen voorgesteld op 17 november. De uitgiften voor januari 2018 zijn te vinden in dit maandblad. Raadpleeg het verzamelaarsregister vooraan op de bestuurstafel om na te gaan wie ook in uw verzamelgebied geïnteresseerd is en contacteer hem tijdens de maandelijkse vergadering. De opgaven voor de Bekerwedstrijd van de Verstandhouding en voor onze ING clubwedstrijd zijn vermeld in dit maandblad. Wij vragen uw hulp om de mooiste zegels te kunnen aanbieden voor de Bekerwedstrijd Voorzitter: Etienne MOONS Tarwestraat, 15 Secretaris- Schatbewaarder: Oscar LINGIER Jozef Cardijnlaan 69 Lokaal: Hotel Cosmopolite Koning Albert I laan, OOSTENDE 8620 NIEUWPOORT 8620 NIEUWPOORT- BAD Bankrekening: IBAN : BE BIC : BBRUBEBB op naam van Redactie maandblad: de voorzitter ( em026@skynet.be) Website: POSTZEGELCLUB VAN DE WESTHOEK 8620 NIEUWPOORT Maandblad nr. 556 of nr. 10 van jaargang Verschijnt 10 maal per jaar, rond de 25ste van elke maand (NIET in juli en augustus). De Koninklijke Postzegelclub van de Westhoek is aangesloten bij de Koninklijke Landsbond van Belgische Postzegelkringen onder het nummer 908 en sinds 1968 aangesloten bij de Verstandhouding van West-Vlaamse Postzegelkringen.

3 2 Clubnieuws Prijswinnaars van november DONNY Roger 2. DONNY Roger 3. VERSLUYS Romain 4. DHONT Denis 5. VAN WILDER Beatrijs 6. VAN DEN EYNDE Patrick en tal van winnaars van kleinere prijzen Prijzen voor de tombola van december / Cataloguswaarde : 65,00 2. Boekje : 48,00 3. Boekjes : 40, / : 34,00 5. Blok : 18,00 6. Blok : 10,00 en tal van kleinere prijzen. Nieuw lid We begroeten sinds de vorige vergadering een nieuw lid : HC BOSSUYT Eliane, Keizerstraat Oostrozebeke Wij wensen haar een aangenaam verblijf binnen onze club en verwachten haar regelmatig te zien op de ledenvergaderingen. Dank Hierbij wil ik als voorzitter iedereen bedanken die mij een opbeurend berichtje, kaartje of brief toestuurde naar aanleiding van mijn ook voor mij onverwachte en bovendien ernstige heelkundige ingreep. Verplichte revalidatie en veel rust werden mij door de hartchirurg opgelegd dus u zal mij nog enkele weken moeten missen. In het bijzonder dank ik alle bestuursleden die op een prachtige wijze de handen uit de mouwen hebben gestoken om het schip drijvende te houden. Ik ben terecht fier over hun inzet. Ik dank alle leden voor het begrip nodig om deze wat moeilijke periode door te komen. Hopelijk krijgt alles vanaf januari weer zijn normale verloop. Samen zullen we dan het 55-jarig bestaan van onze postzegelclub kunnen vieren. Binnenkort hoort u hierover meer. Lidkaarten 2018 Tijdens de decembervergadering kunnen de lidkaarten 2018 betaald worden bij de secretaris van de club. Wij zouden u willen aanraden dit te doen om de januarivergadering een beetje te ontlasten. Het lidgeld blijft 8,50 voor volwassenen (hoofdclub) of 6,50 voor volwassenen (bijclub). Voor de jeugdleden tot 16 jaar wordt dit 4,25 (hoofdclub) of 3,25 (bijclub). U mag uiteraard ook overschrijven op rekening van de club. Het rekeningnummer vindt u op de eerste bladzijde van dit tijdschrift. Vermeld echter voor de zekerheid of u kiest voor hoofdclub of bijclub en uw lidnummer. Wij benadrukken dat 28 februari 2018 de laatste dag is voor het vereffenen van uw lidgeld. De club dient in maart haar lidgeld naar de KLBP en de VWPK te storten om geldig te kunnen deelnemen aan de evenementen van deze organisaties.

4 3 Opgave clubwedstrijd Bank ING voor reeks 3 en 4 Vooreerst : geef tijdens de decembervergadering uw zegel voor de tweede reeks (Cat. nr ,50 fr. groen in bij onze wedstrijdcommissaris Roger Donny. Opgave reeks 3 : Voor de vergadering van de maand februari 2018 wordt volgende frankeerzegel ingewacht : Cat. nr. 848A - 10 Fr. Grijsbruin Leopold III met centrale afstempeling. In te dienen bij wedstrijdcommissaris Roger Donny in een kristalmapje voorzien van naam en lidnummer. Het geheel in een doorschijnend envelopje. Opgave reeks 4 : Voor de vergadering van april 2018 wordt volgende zegel ingewacht : Cat. nr Fr. violet Dolle Maagd met een mooie centrale poststempel. In te dienen bij wedstrijdcommissaris Roger Donny in een kristalmapje voorzien van naam en lidnummer. Het geheel in een doorschijnend envelopje. Bekerwedstrijd Verstandhouding 2018 We verwachten van onze leden bijzonder mooie centrale afstempelingen beantwoordend aan de hieronder gestelde vereisten. Opgave: Presenteren van : - vijf verschillende mooi gestempelde Belgische frankeerzegels specifiek uitgegeven als EUROPAzegels van 1956 tot en met 1973 volgens de voorwaarden hieronder (zie lijst verder in het maandblad). Afstempelingen : - geen speciale afstempelingen - niet afgestempeld op eerste dag van uitgifte - afgestempeld uiterlijk op afgestempeld in de Vlaamse provincies met uitzondering van Vlaams-Brabant. - elke zegel een andere afbeelding en een poststempel van een andere localiteit. Binnenbrengen ten laatste op de vergadering van maart 2018 bij de voorzitter. Om misverstanden te vermijden verwachten wij niet dat u een blad monteert met 5 mooie zegels. Wij verwachten alleen zegels. De voorzitter ontvangt van de Verstandhouding een speciaal ontworpen blad om de zegels op aan te brengen. Alleen met dit blad mag deelgenomen worden aan de wedstrijd. Bestelformulier voor supplementen In dit maandblad zit er een bestelformulier voor de aanvullingen van uw albums. Het ingevulde formulier bezorgt u bij onze Dienst Benodigdheden die voor u de bestelling zal doen bij onze leverancier. Statutaire vergadering van januari 2018 In voorbereiding van de statutaire vergadering waarbij een (her)verkiezing van bestuursleden dient uitgevoerd te worden zijn Gaby SYMOENS, Roger DONNY, Marcel BRACKE uittredend doch hebben zich herkiesbaar gesteld. Er zijn aldus geen plaatsen vacant voor een nieuw bestuurslid. Mocht toch iemand zich kandidaat willen stellen dan kan hij dit tot 15 december 2017 schriftelijk (ook via ) melden aan de voorzitter. Er dient dan een verkiezing georganiseerd te worden voor de bezetting van de drie open gevallen mandaten. Literaire ontboezeming van de ondervoorzitter Marcel Soete heeft andermaal een ludieke visie op een maandelijkse ledenvergadering op papier gezet. Op een volgende bladzijde zijn pennenvrucht. Proficiat Marcel.

5 4 Een ludieke kijk op de Koninklijke Postzegelclub van de Westhoek DE WESTHOEK Marcel Soete Een zondagmorgen rond tien uur, dan begint er weer zo n heerlijk uur Wanneer de vergadering begint dan is iedereen er welgezind Elkeen heeft een cola of een glaasje bier waar men aan drinkt met veel plezier Maar valt de eerste hamerslag dan verstomt al snel rumoer en gelach Want ieder heeft zich weer bezonnen, de race naar het bezit is weer begonnen Men ziet hier en daar een hopeloos gebaar want iedereen wil wel iets van deze waar De sterksten bieden steeds maar verder tot hun armen moede werden Maar plots komt een kleiner lot, daar zijn de nieuwe leden op verzot Dan moet de veilingmeester steeds maar tellen Zodat het bedrag steeds meer gaat zwellen Hier komen dan de FDC s aan bod Dan koopt men vaak ook ieder lot En stilaan naar het einde toe dan is men ook het kopen moe Alleen rest dan nog Vaticaan en Monaco Daarop hopen alleen nog die met animo Maar plots stijgt de spanning weer ten top Want wie wint er vandaag het hoogste lot Dan begint de voorzitter met het mandje te zwaaien En ieder kijkt met spanning welk kleurtje hij er uit zal graaien Dan veert er plots een recht en veegt zijn vaak gekreukte lotje weer recht Dan volgt er nog een gratis tombola Daar wordt iedereen bedacht met iets van hier tot in Panama Dus zijn de meesten toch voldaan en gaan ze huiswaarts Met de hoop dat het volgende keer nog beter zal gaan. M.S.

6 5 Filatelistisch nieuws Nieuwe postzegeluitgiften 2018 Er zijn volgend jaar 5 voorverkopen voorzien. Dit betekent dat alle speciale postzegels voor 2018 gegroepeerd worden in 5 grote pakketten. met het eerste pakket op 29 januari Tot slot zijn er weer rolzegels in doosjes van 100 zegels verpakt. Deze maal zijn het appelsoorten i.p.v. vlinders. Plaats van voorverkopen 2018 (onder voorbehoud van definitieve toewijzing) 29/01 Waver 27/08 Ciney 12/03 Asse 22/10 Ronse 11/06 Leopoldsburg Winnend België - Diamantsector Krooneend Smurfenjaren Belgische biercultuur

7 6 Dag van de Filatelist 14 april 2018 te Roeselare De programmering van de Dag van de filatelist behoudt volgend jaar hetzelfde stramien als dit jaar. De aanvang is gepland om 13 uur. Het filatelistisch luik van deze dag gaat door in Het Brouwerijtje, een lokaal van de firma van Patrick Maselis, gelegen Kaaistraat 19 te Roeselare. Zoals vroeger zijn er twee spreekbeurten over een filatelistisch onderwerp. De sprekers zijn nog niet helemaal vastgelegd. Rond 16 uur is een receptie gepland met mededeling van de uitslag van de bekerwedstrijd. Na de vergadering wordt andermaal een democratisch etentje georganiseerd in een plaatselijk eethuis. Al deze activiteiten zullen later nog bevestigd worden. Een uitzonderlijke filatelietentoonstelling zal zeker het bezichtigen waard zijn. Noteer nu al de datum. Het is altijd al een mooi evenement geweest, waarom zou je er ook niet eens op af komen. Absoluut een aanrader, drempelvrees is niet nodig. Bekerwedstrijd Verstandhouding Voor de wedstrijd Thema EUROPA-zegels komen volgende zegels in aanmerking : 994/ / / / / / / / / / / / / / / / / /1670. Expo Koning Albert I te Oostende De Vriendenkring ParaCommando Oostende Hinterland (ANPCV) organiseert in samenwerking met de Meteo Wing van de Belgische Lucht Component en de Stad Oostende de expo : Z. M. Koning Albert De expo vindt plaats in de grote zaal (1 ste verdieping) van de ANPCV club Oostende, Dr. L. Colensstraat 8 te 8400 Oostende. De toegang is gratis. Openingsuren : Woensdag 22 november 2017 vanaf 13 tot 20 uur Donderdag 23 en vrijdag 24 november 2017 van 13 tot 18 uur Zaterdag 25 en zondag 26 november 2017 van 10 tot 18 uur. Maandag 27 en dinsdag 28 november 2017 van 13 tot 18 uur. Deze unieke tentoonstelling zal de bezoeker doen terugreizen in de tijd en inzoemen op de levensloop, belangrijke historische gebeurtenissen, zijn reizen en de passie voor het alpinisme van koning Albert I.

8 7 AANMAAK VAN POSTZEGELS door Jules Galmart en herwerkt en verbeterd door E. Moons 4 e vervolg Normaal is nu de plaat afgewerkt om gedrukt te worden. Postzegels worden echter met verschillende tientallen tegelijk op een vel gedrukt. Omdat diepdruk onmogelijk fotografisch over te nemen is, was men verplicht een mechanische manier van vermenigvuldigen (van de gegraveerde zegel) te vinden. De molet bracht hier de uitkomst. Na de harding wordt het beeld overgebracht op de molet. Een molet is een kleine cilinder in zacht staal. Daarin wordt met een overdrachtpers drie of vier afdrukken geperst. Onder een geweldige druk (2 ton per vierkante centimeter) wordt de molet heen en weer gerold over de moederplaat. Een scherp, leesbaar en opstaand beeld verschijnt op de molet. Na controle wordt de stalen molet eveneens gehard. De cilinders (vroeger platen) worden tenslotte vervaardigd in de moleteermachine. Hier worden zoveel afdrukken in de plaat geperst als nodig is om tot het drukken over te gaan. Deze aantallen, als het over zegels gaat, alsook het aantal platen, worden meestal vermeld in de postzegelcatalogi Zwitserland Nr Pf. Een moleteermachine aan het werk. Het vervaardigen van een diepdrukcilinder in een moleteermachine. Onder hoge druk wordt de molet heen en weer gerold tot de cilinder het beeld verdiept heeft opgenomen. Op de diepdrukcilinder wordt, in tegenstelling tot een heliocilinder, een dikke, stevige inkt gebruikt. Deze wordt door middel van inktrollen in de tekening geperst. Een afveegsysteem met papier (vroeger doeken) zorgt voor het verwijderen van de inkt op het cilinderoppervlak, zodanig dat alleen de gegraveerde diepliggende tekening inkt bevat. Door een nogal zwaar drukkende tegendrukrol wordt de inkt op het papier overgebracht. Daarom ligt het beeld van diepdruk altijd iets verhoogd op het papier. Door de samenstelling van de inkt blinkt het gedrukte beeld meestal lichtjes. Met een sterk vergrootglas is deze verhoogde (druk (inkt) gemakkelijk waar te nemen. Het is door deze dikke inkting, die alleen met diepdruk te bekomen is, en met geen andere drukmethode, dat vervalsen uitgesloten is. Gegraveerde zegel. Let op de fijne details die zulke gravures weergeven. De tekst op de brievenbus, de fijne weergave van de deuren en de omlijsting, zelfs de datum, die amper met bet blote oog kan gelezen worden, is uit het staal met de hand uitgestoken Gegraveerde zegels geven de fijnste details van alle drukwerken. Met een sterk vergrootglas (diamant of drukkersloep) is de verhoogde inktlaag gemakkelijk herkenbaar. En zoals reeds gezegd merkt men onder de loep een zachte glans op het inktoppervlak.

9 8 Tot hiertoe is men er nog niet in geslaagd een ander procedé te vinden om diepdrukcilinders te vervaardigen. De molet, hoe verouderd ze ook mag lijken, is tot op heden nog steeds in gebruik. De koperets De koperets is een (moderne) variant van de kopergravure. Het etsen is een chemisch proces, waarbij het beeld uit het koperoppervlak wordt weggevreten door een zuur (ijzerchloride). Op de koperen plaat werd een laagje vernis aangebracht. In deze vernis werd de tekening of tekst gekrast. Het geheel werd nadien overgoten met een zuur. Het zuur heeft geen effect op de vernis maar tast de koperen plaat aan waar de vernis is weggekrast. Op die manier ontstond op de koperen plaat een (ondiepe) diepte. Voor kunstenaars, die natuurlijk meer begaan waren met de hoge kwaliteit van hun tekeningen en minder met de techniek van het drukken, was deze etsmethode minder aantrekkelijk. Bij het etsen zijn de lijntjes minder scherp, de puntjes minder puntig. Wel had ze het voordeel dat met deze manier van werken, het tekenen, veel vlotter ging en er dus weer nieuwe mogelijkheden in hun bereik lagen. Ook was deze methode minder ingewikkeld en dus niet zo tijdrovend. We kunnen dus stellen dat kopergravures ontstonden via een manuele weg, en koperetsen via een chemische weg. Alhoewel hier steeds sprake is van kopergravure, kon men beter spreken van metaalgravure. Zowat op alle metalen werd de etstechniek toegepast. Zink is het meest gebruikte metaal geweest. Zink was goedkoop en gemakkelijk hanteerbaar. Het liet zich gemakkelijk etsen, was sterk voor het drukken en had een scherpe aflijning. Zink is ook het metaal dat het meest gebruikt werd om clichés te maken voor de typo. Nu heeft men polymeerplaten (een soort plastiek) die hetzelfde drukresultaat geven maar minder vervuilend zijn. Zink moest geëtst worden met zoutzuur, polymeerplaten worden met water gespoeld. Het etsen werd echter eerst interessant na het uitvinden en de ontwikkeling van de fotografie. HELIOGRAVURE - RASTERDIEPDRUK Hello is zon, gravure is schrijven. Heliogravure is dus geschreven door de zon (licht). Pas na het uitvinden van de fotografie, kan men spreken van heliografie. De Franse N. Niepce ontdekte in 1825 het principe van de fotografie. Hij maakte, na veel experimenteren, heliografieën (zonnedrukken) op een koperen plaat. Het grootste probleem met de fotografie was echter het fixeren van het labiele beeld. Het duurde nog tot 1890 voordat er een manier werd gevonden om met behulp van de fotografie diepdrukvormen te maken. Bij de ontwikkeling van de fotografie hebben de drukkers de mogelijkheid gezien hun beeld fotografisch op de drukplaten over te brengen. Een oplossing die een echte doorbraak betekende in de drukkunst. Een combinatie van diepdruk en helio. Het hoofd van Simenon is gegraveerd. Het stadsgezicht achteraan is helio. Het verschil tussen die twee technieken is hier duidelijk zichtbaar. De scherpe lijnen van het hoofd tegenover de (door puntjes) wazige, detailloze achtergrond. Nu kon men teksten drukken, eventueel samen met tekeningen of foto s, die dezelfde kwaliteit hadden als de gegoten letter. Men zette gewoon de tekst die men nodig had met loden letters, maakte er een mooie afdruk van op zeer wit papier. Vervolgens fotograf eerde men de afdruk op een negatief. Met dat negatief kon men nu de cilinders belichtten en vervolgens etsen. Het was nu ook mogelijk een onderwerp, zo dikwijls als nodig was, te vermenigvuldigen langs fotografische weg. Een techniek die zeer goed van pas kwam voor het vervaardigen van postzegels. (Wordt vervolgd)

10 9 DE FORTEN VAN KLEIN- BRABANT & VAARTLAND IN 1914, BREENDONK LIEZELE BORNEM DEEL I 16de vervolg E. Coeckelbergh

11 10 ( wordt vervolgd)

12 11 FILATELISTISCHE MANIFESTATIES 30 november- 2 december 2017 MONACO Monacophil 2017 in Musée des Timbres et des Monnaies, Terrasses de Fontvielle 11 te Monaco. Drie tentoonstellingen waaronder Noord- en Zuid-Amerika en de 100 ste verjaardag van de Koning der Filatelisten, Ferrari de la Renotière. Info : 2 december 2017 MENEN 1 ste Ruilbeurs van de Menense Verzamelclub in Park Ter Walle, J. M. Sabbestraat 173 te 8930 Menen. Open van 9 tot 16 uur. Gratis toegang. 3 december 2017 LEUVEN 33ste Postzegelbeurs in Kon. Atheneum Redingenhof, Redingenstraat 90 te 3000 Leuven. Open van 9 tot 15 uur. Gratis toegang. Ruime parking. Info : Rudy De Vos 016/ rudy.devos2@telenet.be 8 december 2017 MECHELEN b.welcome day 2017 in Philately & Stamps Printing, Egide Walsschaertsstraat 1b te 2800 Mechelen. Open van 10 tot 15 uur. Gratis toegang. Catering aan democratische prijzen. 9 december 2017 MECHELEN 12 e Postzegelbeurs in Zaal De Brug, Nekkerspoelstraat 366 te 2800 Mechelen. Open van 9 tot 16 uur. Toegang gratis. Info : Opsinjoor - jos.josette@skynet.be; 9 december 2017 AALST 60ste Internationale postzegelbeurs in zaal DE BRUG, Hertshage 11 te 9300 AALST. Open van 9 tot 16 uur. Info : 053/ of ruilbeurs@philatelia-alosta.be. 16 december 2017 ROKSEM Maandelijkse ruilbeurs in zaal Centrum, Brugsesteenweg 89 te Roksem. Alle verzamelingen toegelaten. Inkom gratis. Bar en versnaperingen. Info : Stefaan Borgoo, tel : 0474/ of stefaan.borgoo@duni.com 28 en 29 december 2017 BARNEVELD (NL) Eindejaarsbeurs in de Veluwehal, Nieuwe Markt 6 te 3771 Barneveld. Open op zaterdag van 10 tot 17 uur, op zondag van 10 tot 16 uur. Toegang : 3, februari 2018 KUURNE Grote verzamelaarsbeurs in Zaal KUBOX (Renbaan), Kattestraat 188 te 8520 Kuurne. Open van 7 tot 16 uur. Gratis toegang. Ruime parking. Doorlopend cafetaria. 14 april 2018 ROESELARE Dag van de Filatelist 2018 in Het Brouwerietje, Kaaistraat 19 te Roeselare. Aanvang : 13 uur. Verdere gegevens later.

13 VEILING DECEMBER 2017 Lot Status Instel Lotnr Lot Status Instel 1 31 xx 150, xx 12, perfecte centrage xx 25, ʘ 5, xx 21, /81 xx 3, xx 80, /01 xx 5, /34 xx 105, / /58 x 4, xx 60, V1 xx 3, A xx 32, cu xx 2, magere druk x 2, V1 xx 6, D xx 15, /65 in blok van 4 xx 5, /39 xx 4, x 100 stuks xx 5, /53 x 3, /94 xx 2, /66 ʘ 16, V xx 2, /72 xx 32, /03 xx 2, /72 ʘ 6, /33 xx 2, /88A xx 21, / /96 xx 3, /98 ʘ 9, / /52 xx 4, /07 ʘ 5,00 67 Varia Buzin 0,50 tot 8 fr. xx 11, /55 x 8,00 68 BL /2 xx 5, /83 ʘ 38,00 69 BL 50/51+58 xx 3, /03 xx 4,00 70 B 119 xx 5, /54 xx 10,50 71 BZ 55/61 ʘ 9, xx 5,00 72 D 64 wit papier xx 3, /83 xx 4,00 73 PA 6/7 xx 15, /95 xx 19,00 74 PA26/27 x 20, /37 xx 16,00 75 R 46 x 10 stuks xx 5, V1 xx 22,00 76 Jaar 1983 xx 13, /82 in blok van 4 xx 5,30 77 Jaar 1984 zonder boekjes xx 25, V1 xx 4,50 78 Varia 40 zegels xx 4, in paar m.v1 xx 5,10 79 Varia 100 zegels ʘ 2, in paar m.v2 xx 5,10 80 Varia 100 zegels ʘ 2, V1 xx 5, ste dag afstempeling ʘ 4, /30 x 3 stuks xx 3,20 82 Cyprus BL 4+5 xx 5, /89 xx 8,10 83 Duitsland 92 xx 2, A/89A xx 4, /13 ʘ 2, /96 in blok van 4 xx 12,50 85 Franrijk 565/66 brugpaar xx 8, /24 in blok van 4 xx 7,40 86 Varia 100 stuks xx 10, a/vv 30 waarden xx 18,00 87 Varia 170 zegels ʘ 3, /60 xx 8,00 88 Gibraltar 323/28 x 2stuks+520 xx 5, /22 xx 15,00 89 Engeland 103 ʘ 4, /25 x 3, a ʘ 2, /75 xx 19, ʘ 12, /99 xx 80,00 92 Varia Engeland +canada ʘ 2, /07 xx 21,00 93 Varia Luxemburg xx 2, /23 xx 23,00 94 Nederland 1777/86 ʘ 2, /29 x 10,00 95 Oostenrijk 694A xx 2, /60 ʘ 4, /68 xx 18, /85 ʘ 5,50 97 Zweden 1464 a xx 2, /89 xx 3, /72 xx 2, /93 xx 2,60 99 Navo omslagen 4 stuks ʘ 3, /36 xx 7, Varia wereld 150 zegels ʘ 2,50 XX=postgaaf X= met 1 plakker ʘ= gestempeld = document