Aansluitingsnetwerk VO-HO Fryslân

Transcriptie

1 Beleidsplannen Aansluitingsnetwerk VO-HO Fryslân 2016/2017 A. Speerpunten B. Activiteitenplan Leeuwarden, 24 maart 2016

2

3 Inhoud A. Speerpunten (Docent-)professionalisering LOB-beleid Terugkoppeling naar de onderwijsinstellingen... 5 B. Activiteitenplan Samenhangend aanbod voor loopbaanoriëntatie (scholieren, decanen) Bevorderen aansluiting op leerinhoud en pedagogisch/didactische aanpak (docenten) Monitoren van de aansluiting (coördinatoren, management) Kenniscirculatie in VO en HO (management, docenten) Bijlage: Overzicht van actoren binnen Aansluitingsnetwerk vo-ho Fryslân 3

4 A. Speerpunten Het Aansluitingsnetwerk kent sinds jaar en dag de volgende speerpunten: 1. Hulp bij (docent-)professionalisering 2. Versterking schoolbeleid m.b.t. Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding (LOB) 3. Terugkoppeling naar de aangesloten onderwijsinstellingen van studieresultaten van- en tevredenheidspeilingen onder oud-leerlingen. Aansluitend op doorlopende activiteiten vanuit voorgaande jaren worden in het komende studiejaar deze speerpunten op de volgende wijze ingevuld. 1. (Docent-)professionalisering Momenteel werkt het netwerk aan het opstarten van nieuwe Docent Ontwikkel Teams (DOTs). Pilot daarvoor is een nieuwe DOT geschiedenis/maatschappijleer, waarvoor in samenwerking met OSG Piter Jelles een `trekker wordt aangesteld, voorlopig voor een periode van twee jaar. Na een half jaar volgt een evaluatie, waarna mogelijk aan andere grote vo-instellingen wordt gevraagd om een trekker te leveren voor de acht nog op te richten DOTs. 1 In die twee jaar bereiden de beide coördinatoren een subsidieaanvraag bij de landelijke overheid voor om deze vorm van docentprofessionalisering van een degelijke financiële basis te voorzien. Een aparte vermelding verdient de BedrijfsDOT die dit jaar is gestart (zie Vo-Ho-jaarverslag 2015). De eerste resultaten zijn hoopgevend. Vanuit de samenwerking in Netwerk Noord met de Hanzehogeschool wordt een noordelijke werkgroep havo-hbo ingesteld, die aan de slag gaat met het samenstellen van een studievaardighedenset voor de doorstroom havo-hbo naar het voorbeeld van de mbo-hbo studievaardighedenset die in regio Noord is ontwikkeld. Daarnaast organiseert het netwerk komend jaar twee docentenconferenties: de brede Docentenstudiedag op 24 juni 2016 en de Talenconferentie in maart In december staat het derde netwerkdiner op de rol. 2. LOB-beleid De belangrijkste wijziging in het komend studiejaar is de Oriëntatiedag voor de vierde klas van het havo- en vwo-onderwijs. Deze komt in de plaats van het evenement Dig-It. Nieuw is de oriëntatieapp, die de leerlingen vooraf in staat stelt een goede keuze te maken uit de verschillende workshops. De presentatie van deze app vond plaats op 17 maart j.l. De bevindingen daarvan worden mondeling toegelicht op de Vo-Ho jaarvergadering Uit de rondgang van de beide coördinatoren langs de Vo-scholen kwam het volgende naar voren: Het belang van LOB voor studiesucces wordt in het Friese vo-landschap steeds breder erkend. Eén school maakte zelfs een groot bedrag vrij om het LOB-beleid te versterken. De aanpak verschilt per school enorm, al vallen wel enkele trends waar te nemen: o Steeds meer scholen betrekken de lokale bedrijven en/of andere lokale epertise bij de oriëntatie op de vervolgstudie van hun leerlingen. o Bijna alle Friese vo-scholen doen mee aan het Vo-Ho-programma (Wegwijsdag, Oriëntatiedag en Open Dagen/Meeloopdagen/Proefstuderen). Een aantal scholen in Oost-Friesland stuurt de leerlingen (ook) naar de studiekeuzeactiviteiten van de Hanzehogeschool. o Bijna alle vo-scholen houden nauwkeurig de voortgang bij van hun leerlingen in het eigen LOB-traject, bijvoorbeeld in de vorm van reflectieverslagen en/of portfolio s. 1 Voor de volgende (school)vakken zijn in onze regio nog geen DOTs: Wiskunde, Engels, Economie/M&O, Natuurkunde/Informatica, Duits/Frans/Spaans, Filosofie, Kunstvakken en BSM. 4

5 o Bijna alle vo-scholen klagen over de variatie in kwaliteit van de voorlichting van de verschillende Hbo-opleidingen. Centrale figuur in vormgeving en uitvoering van het LOB-beleid is vrijwel overal de decaan. Het belang van `LOB in de klas wordt breed erkend, maar vrijwel nergens gerealiseerd. Deze bevindingen leiden tot de volgende voorlopige aanbevelingen: 1. De in de regio aanwezige epertise moet o.i. zoveel mogelijk worden betrokken bij de oriëntatie van vo-leerlingen op hun vervolgstudie. 2. Deelname aan de studiekeuzeactiviteiten van het vo-ho-netwerk. 3. Vakdocenten meer betrekken bij het LOB-beleid, zodat er meer `LOB in de klas plaatsvindt. 4. De voorlichting van veel hbo-opleidingen bij onder meer Open Dagen moet beter. Het verdient o.i. de voorkeur om de desbetreffende presentaties te laten verzorgen door studenten onder leiding van een senior docent. 5. De RSG Simon Vestdijk kende gemeten over de laatste vijf jaar de laagste uitval in de propedeuse. Deze school doet vrijwel niets aan het administreren van de LOB-activiteiten van haar leerlingen en besteedt in plaats daarvan het merendeel van de beschikbare tijd en energie aan onder meer bovenstaande aanbevelingen. Het vo-ho-advies luidt dan ook om eens kritisch te kijken naar het nut van het nauwgezet administreren van de studiekeuzeactiviteiten. In juni 2016 organiseert het netwerk een LOB discussiebijeenkomst waarin deze aanbevelingen worden besproken. 3. Terugkoppeling naar de onderwijsinstellingen A. Propedeuserapport Eens per jaar ontvangen de aangesloten onderwijsinstellingen het Propedeuserapport Hbo Fryslân. Tot nu toe bleek ieder jaar dat de uitval in de propedeuse onder Friese studenten aan de drie Leeuwarder hbo-instellingen lager was dan het landelijk gemiddelde en ook dat de verschillen in uitvalcijfers per school nogal uiteenlopen. Omdat ook veel Friese schoolverlaters in Groningen gaan studeren zullen in het volgende rapport (m.b.t. het cohort 2014) de uitvalcijfers van de propedeuses van de Hanzehogeschool en Rijksuniversiteit Groningen worden meegeteld. In dat rapport zullen tevens voor het eerst de resultaten van de in 2014 ingevoerde `1 mei-maatregel zichtbaar worden. Uit voornoemde rondgang langs de vo-scholen bleek een grote interesse voor het propedeuserapport. De resultaten van het rapport wegen vaak zwaar mee in de totstandkoming van het LOB-beleid. B. Aansluitingsmonitor Alle opleidingen en toeleverende scholen ontvangen tweejaarlijks een rapportage van de studenttevredenheid over een groot aantal aspecten van de aansluiting. Vooral van vo scholen ontvangen we positieve reacties op deze doorstroomrapportages. Dit thema staat ook hoog op de agenda van de VO-raad. Het aandeel dat scholen kunnen hebben in het studiesucces van leerlingen wordt steeds meer onderkend. Helaas is vorig jaar hogeschool Windesheim afgehaakt. Komend jaar wordt gewerkt aan een doorstart van de monitor in regio Noord. Bert Jan Flim, vo coördinator Aansluitingsnetwerk Jelle Nauta, ho coördinator Aansluitingsnetwerk 5

6 B. Activiteitenplan Het activiteitenplan van het Aansluitingsnetwerk VO-HO Fryslân bouwt voort op de resultaten van het afgelopen jaar en introduceert een aantal nieuwe plannen. De belangrijkste activiteiten staan samengevat in onderstaande tabel. De organisatie vindt plaats vanuit de vaste werkgroepen LOB-communicatie en LOB-onderwijs. In het onderstaand overzicht staan de activiteiten van : mei jun jul/aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei Proefstuderen/meelopen Oriëntatiedag havo 4 Wegwijsdag havo 3 Update lijst aanbevolen vakken Talenconferentie Brede docentenstudiedag LOB discussiebijeenkomst Terugkoppeling Propedeuseresultaten Netwerkdiner directies vo en ho over aansluiting Jaarvergadering rectoren/ managers/cvb's DOT bijeenkomsten Digitale Nieuwsbrieven 6

7 1. Samenhangend aanbod voor loopbaanoriëntatie (scholieren, decanen) Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding (LOB) Het Aansluitingsnetwerk kent drie vaste werkgroepen: LOB-communicatie, LOB-onderwijs en HBO- Aansluitingsmonitor. In de werkgroep LOB-communicatie zijn het hoger onderwijs en een vertegenwoordiging van decanenkring Friesland samengebracht. Het doel van deze werkgroep is het inhoudelijk afstemmen en organiseren van activiteiten voor leerlingen in het kader van loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB). Zij houdt zich bezig met de organisatie en evaluatie van Proefstuderen, de organisatie en evaluatie van DIG-IT en de organisatie van de gezamenlijke Wegwijsdag. De werkgroep LOB-onderwijs werkt mee aan de borging van de doorstroomkwaliteit vo-ho, gebruikmakend van instrumenten die de aansluiting vo-ho bevorderen. Dat zijn onder andere: opzet en ondersteuning van Docent Ontwikkel Teams (DOTs), organisatie van netwerkdiner en docentconferenties, afstemming toelatingseisen en aanbevolen vakken, maatwerkrapportages voor scholen en opleidingen vanuit HBO-Aansluitingsmonitor en de jaarlijkse rapportage propedeuseresultaten. De werkgroep organiseert in juni 2016 een LOB discussiebijeenkomst. Websites Leerlingen en decanen hebben de beschikking over het portal Deze website is gericht op leerlingen in de verschillende fasen van hun studiekeuzeproces. Leerlingen vinden een totaaloverzicht van alle activiteiten die kunnen helpen bij hun studiekeuze. De website linkt naar de websites van de hogescholen. De website is vooral gericht op docenten, directie en andere medewerkers van scholen en hogescholen. Jaarlijks worden via de website vier digitale nieuwsbrieven verzonden. Wegwijsdag De Wegwijsdag voor maimaal zo n 1800 derdeklassers havo/vwo wordt in 2016 opnieuw georganiseerd door de drie hogescholen in Leeuwarden. Doel van de Wegswijsdag is kennismaken met sectoren en opleidingen die aansluiten op een profiel. Daarmee ondersteunt de Wegwijsdag de profielkeuze van de leerling. Het programma met alle workshops en de aanmelding zal verlopen via de website Daar zal een digitaal aanmeldformulier geplaatst worden waarmee leerlingen zich kunnen aanmelden. De workshops duren 45 minuten. Leerlingen volgen twee workshops op twee hogescholen in Leeuwarden gedurende 1 dagdeel (NHL / Stenden of NHL / VHL). Oriëntatiedag De Oriëntatiedag biedt op 18 mei 2016 een breed oriëntatieprogramma voor havo 4 met een op de havo 4 leerling toegesneden invulling. De ervaringen van leerlingen en begeleidende docenten worden gemeten en geëvalueerd. Proefstuderen Proefstuderen en meeloopdagen worden ook in 2016 breed ondersteund vanuit het netwerk. Het aantal data voor Proefstuderen en meeloopdagen wordt afgestemd op het studiekeuzeproces van leerlingen en de inschrijftermijn van 1 mei. 7

8 Beoogde resultaten: mei/ juni 2016 Evaluatie Proefstuderen en Oriëntatiedag en terugkoppeling enquêteresultaten juni 2016 LOB discussiebijeenkomst januari 2017 WegwijsDag voor havo 3 november april 2017 Proefstuderen en meeloopdagen 18 mei 2016 / mei 2017 Oriëntatiedag voor havo 4 2. Bevorderen aansluiting op leerinhoud en pedagogisch/didactische aanpak (docenten) Uitbouw / continuering Docent Ontwikkel Teams De Docent Ontwikkel Teams (DOTs) functioneren als instrument voor docentprofessionalisering. DOTs worden begeleid door ervaren coaches en zijn aangemeld bij Onderzocht wordt of het aantal DOTs kan worden uitgebreid. Naast nieuwe DOTs voor vakdocenten zijn ook vakoverstijgende thema s mogelijk. Kenmerken van DOTs zijn: een groep van 5 12 docenten uit vo en ho werken samen onder leiding van een coach uitwisseling ontwikkelingen en good practices in onderwijs vo en ho op gebied van inhoud en didactiek vakoverstijgende focus: rol van het vak voor andere vakken en omgekeerd uitwisseling van docenten vo en ho 4 8 bijeenkomsten per jaar Docenten delen de opbrengsten van de DOT met hun vaksectie en teams op school, en uiteraard hebben alle ervaringen effect op het onderwijs in de klas. DOTs leveren ook inhoudelijke input voor regionale docenten conferenties vo-ho. Deze studieconferenties zijn het middel om kennis te delen met collega s van alle instellingen en leveren nieuwe input op voor de DOTs. In juni 2016 wordt een jaarschema van bijeenkomsten van de DOTs vastgesteld en verspreid. Naast DOTs zijn ook een tweetal Professionele Leergemeenschappen (PLG) actief, bij de vakken Nederlands en wiskunde. Deze zijn begin 2014 op initiatief van de ULO (RUG) en NHL lerarenopleiding met subsidie van OCW opgestart voor de periode van drie jaar. In deze PLG s wordt gewerkt aan complee didactische vaardigheden met methode van lesson study. Beoogd resultaat: Functionerende DOTs: bedrijfsdot Nederlands Engels scheikunde biologie wiskunde aardrijkskunde geschiedenis/maatschappijleer economie/m&o NLT (samen met RUG) 8

9 O&O (samen met RUG/HG) informatica (samen met RUG/HG) Samenwerking met RUG en Hanzehogeschool in vo-ho Netwerk Noord OC&W stimuleert landelijk een tiental brede regionale vo-ho netwerken met regionale vaksteunpunten, en heeft daarvoor financiële middelen beschikbaar. Netwerk Noord fungeert als noordelijk netwerk van scholen en hoger onderwijsinstellingen. Voor Friesland maakt Netwerk Noord onderdeel uit van het Aansluitingsnetwerk. De samenwerking richt zich in de eerste plaats op regionale afstemming van docentprofessionaliseringsactiviteiten. Deze activiteiten worden ondergebracht op Komend jaar wordt wederom een gezamenlijke jaaragenda van DOTs en docentstudiedagen voor regio Noord vastgesteld. Stuurgroep netwerk Noord Netwerk Noord werkt met een stuurgroep van vertegenwoordigers uit directies van vo-scholen en hoger onderwijsinstellingen. Vanuit de stuurgroep van het Aansluitingsnetwerk zijn Lieuwe Miedema en Tjalling Huisman daarin vertegenwoordigd. De stuurgroep is verantwoordelijk voor het beleid van Netwerk Noord en de verdeling van subsidiegelden. De opdracht is om te komen tot een duurzame implementatie van professionaliseringsactiviteiten voor docenten in regio Noord. Beoogde resultaten: Gezamenlijke jaaragenda regio Noord (mei 2016) Organisatie van studiedagen voor docenten in Leeuwarden op 24 juni 2016 en 23 juni 2017 Vertegenwoordiging in landelijk overleg van regionale steunpunten en netwerken Docentstudiedagen / conferenties Het Aansluitingsnetwerk organiseert docentstudiedagen voor de doelgroepen Talen en bèta. Daarin komen de activiteiten en opbrengsten van Docent Ontwikkel Teams in beeld voor een bredere groep docenten uit vo en ho. De planning en inhoud van de conferenties wordt ook afgestemd met het alpha-, bèta- en gammasteunpunt van de RUG. Beoogd resultaat: - 31 maart 2016: Talen conferentie - 24 juni 2016: brede docentenstudiedag - maart 2017: Talen conferentie - juni 2017: brede docentenstudiedag 3. Monitoren van de aansluiting (coördinatoren, management) Terugkoppeling Propedeuseresultaten In juni verschijnt de 13 e editie van het rapport Terugkoppeling Propedeuseresultaten, waarin de rendementen van de studievoortgang van alle propedeuse opleidingen over de jaren worden vergeleken. Deze editie van het rapport wordt verbreed met uitkomsten van de Hanzehogeschool en de RUG. 9

10 Beoogde resultaten: Rapport Propedeuseresultaten, cohort : juni 2016 HBO-Aansluitingsmonitor HBO-Aansluitingsmonitor heeft de afgelopen 16 jaar studenttevredenheidsonderzoek uitgevoerd over de aansluiting vo-hbo en mbo-hbo. De algemene onderzoeksresultaten en activiteiten van HBO- Aansluitingsmonitor staan op de website Alle toeleverende scholen en opleidingen ontvangen tweejaarlijks een doorstroomrapportage. Vanwege het afhaken van hogeschool Windesheim bij deze monitor met gewerkt worden aan een doorstart van de monitor in Beoogde resultaten: Plan voor doorstart van studenttevredenheidsonderzoek over de aansluiting vo-hbo 4. Kenniscirculatie in VO en HO (management, docenten) Netwerkdiner voor directies vo en ho In december organiseert de stuurgroep van het Aansluitingsnetwerk een netwerkdiner voor directies van vo en ho. Studenten van verschillende opleidingen presenteren kort hun ervaringen met de aansluiting vo-ho, waarna de gesprekken daarover aan tafel worden voortgezet. Daarnaast is ruimte voor een korte inhoudelijke presentatie. Beoogde resultaten: Netwerkdiner in december 2016 LICA Het Aansluitingsnetwerk participeert in het Landelijk Informatie en epertise Centrum voor Aansluiting VO-HBO en MBO-HBO (LICA). Het LICA is een platform voor uitwisseling van ervaringen op het brede terrein van Aansluiting met deelnemers van alle hogescholen, OC&W, landelijke decanenverenigingen, HBO-raad en onderwijsinspectie. Beoogd resultaat: Input van relevante beleidsinformatie voor LOB werkgroepen en stuurgroep Participatie in landelijke en regionale netwerken De coördinatoren van het Aansluitingsnetwerk hebben contacten met of participeren in diverse landelijke en regionale netwerken of steunpunten, waaronder: 1. Vo-ho Netwerk Noord 2. Alpha en gamma steunpunt RUG 3. Landelijk overleg van regionale bèta steunpunten 4. Regionale en landelijke bèta vaksteunpunten (biologie, wiskunde, scheikunde) 5. Vereniging van Economieleraren Nederland (Vecon) 10

11 6. Nederlands Vereniging voor Onderwijs in Natuurwetenschappen (NVON) 7. Landelijk vaksteunpunt Natuur, Leven en Technologie (NLT) 8. SLO 9. Stichting Technasium 10. Jet-Net / STEM Teachers Academy 11. Doorstroom projecten VO-raad Websites De website fungeert als visitekaartje van het Aansluitingsnetwerk en platform voor de actuele aansluitingsactiviteiten. De volgende activiteiten worden vanuit de website georganiseerd: 1. Decanendag 2. Docenten conferenties 3. DOTs De portal is opgezet voor onder andere de volgende studiekeuze activiteiten van leerlingen: 1. Wegwijsdag 2. Oriëntatiedag 3. Proefstuderen 4. Profielwerkstuk/meesterproef ondersteuning Digitale Nieuwsbrieven worden vier maal per jaar vanuit de website verzonden. Beide websites worden doorlopend geactualiseerd. Beoogde resultaten: Actualiseren websites en Nieuwsbrief Docenten, managers en beleidsmedewerkers van vo-scholen en ho-instellingen worden op de hoogte gehouden van ontwikkelingen op het gebied van de aansluiting door de uitgave van vier digitale Nieuwsbrieven. Beoogde resultaten: Digitale Nieuwsbrieven in maart, mei, oktober en december Nieuwsbrief-archief op website Bert Jan Flim, vo coördinator Aansluitingsnetwerk Jelle Nauta, ho coördinator Aansluitingsnetwerk 11

12 Bijlage: Overzicht van actoren binnen Aansluitingsnetwerk vo-ho Fryslân Overzicht van actoren binnen Aansluitingsnetwerk vo-ho Fryslân Deelnemende VO-scholen: Bornego College Christelijk Gymnasium Beyers Naudé CSG Anna Maria van Schurman CSG Bogerman CSG Comenius CSG Lauwers College CSG Liudger Dockinga College Havo Top Burgum Linde College Marne College OSG Piter Jelles Montessori / Impuls / Kollum OSG Piter Jelles Leeuwarder Lyceum OSG Piter Jelles Gymnasium OSG Sevenwolden OSG Singelland - Drachtster Lyceum RSG Magister Alvinus RSG Simon Vestdijk Stellingwerf college VAVO Friesland College Deelnemende HO-instellingen: Hogeschool Van Hall Larenstein NHL hogeschool Stenden hogeschool Rijksuniversiteit Groningen vestiging Friesland Universiteit Twente Leden stuurgroep: K.W. van der Hoek (voorzitter, lid college van bestuur Stenden hogeschool) S. Schoonhoven (hoofd Onderwijs & Kwaliteit, NHL hogeschool) T. Huisman (directeur Diermanagement, Bedrijfskunde & Agribusiness en IBMS, hogeschool Van Hall Larenstein) L. Miedema (conrector Leeuwarder Lyceum, vertegenwoordiger Pompeblêd scholengroep) S. Stelwagen (directie Simon Vestdijk, vertegenwoordiging Pompeblêd scholengroep) T. Boskma (directie Dockinga college, vertegenwoordiging Fricolore scholengroep) P. van de Peppel (teamleider havo Liudger, vertegenwoordiging Fricolore scholengroep) B.J. Flim (coördinator, docent en havo-coördinator Vavo, Friesland College) J. Nauta (coördinator, docent LS&T, hogeschool Van Hall Larenstein) Secretariaat: N. Fledderus (front-office, medewerker secretariaat hogeschool Van Hall Larenstein) H. Mesken-Hoks (back-office, medewerker maatschappelijke stages Linde college, Wolvega) Leden werkgroep LOB communicatie: G. Hermans (decaan, Drachtster Lyceum) E. ter Velde (decaan, AMS, Franeker) B. de Jong (decaan, Leeuwarder Lyceum) S. Bosma (hogeschool Van Hall Larenstein) M. Bazuin (NHL hogeschool) I. Toering (Stenden hogeschool) B.J. Flim (voorzitter) Leden werkgroep LOB Onderwijs: L. Miedema (conrector Leeuwarder Lyceum) F. Meinderstma (decaan, Bornego) M. Geerts (beleidsmedewerker, Stenden hogeschool) I. Vermeulen (beleidsmedewerker, NHL hogeschool) B. Dijkstra (beleidsmedewerker, hogeschool Van Hall Larenstein) J. Nauta (voorzitter) 12