Systeem Ontwikkeling & Specificeren Uitvoeren functie-analyse Versie / april RWS Informatie blz. 1 van 19
|
|
- Jonathan Bosmans
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 RWS Informatie blz. 1 van 19 1 Doel van dit document en doelgroep 1.1 Doel van dit document Deze werkwijzebeschrijving beschrijft de rol en aanpak van functie-analyse bij systeemontwikkeling bij RWS. Doel is dat projectteams van RWS een eenduidige werkwijze hanteren ten aanzien van functieanalyse. Daarbij spelen functies bij verschillende activiteiten van systeemontwikkeling een rol (bijvoorbeeld ontwerpen en specificeren, uitvoeren RAMS-analyse en VE-studies). Dit document geeft hier inzicht in zodat informatie ten aanzien van functies op het juiste moment en op de eenduidige wijze kan worden vastgelegd en uitgewisseld tussen de disciplines systems engineering (SE), RAMS (Reliability Availability Maintainability and Safety) en Value Engineering (VE). Dit voorkomt dat verschillende functies van het systeem in een project ontstaan die niet consistent met elkaar zijn. Voorkomen moet worden dat bij gebruik van informatie over functies van het systeem langs elkaar heen wordt gewerkt en/of dat werk dubbel wordt gedaan. Daarnaast geeft dit document voorbeelden van technieken voor het uitvoeren van een functie-analyse. Voor het uitvoeren van een functie-analyse bestaan er namelijk meerdere analyse methodieken. Zo zijn er de Functional Flowblock Diagram (FFBD) en de FAST methodieken om een functie-analyse te doen. Andere analyses die kunnen helpen om functies inzichtelijk te maken zijn gebruikersanalyse, contextanalyse en de scenario analyse. 1.2 Doelgroep Dit document is vooral bedoeld voor: - adviseurs die functie-analyses uitvoeren zoals de adviseurs in een planuitwerking of van technische afdelingen (zoals bruggen en viaducten, tunnels en natte kunstwerken) inclusief adviseurs SE, RAMS en VE - of adviseurs die werken met informatie over functies bij systeemontwikkeling (bijvoorbeeld ontwerpers) - ter kennisgeving voor het IPM-team en overige projectmedewerkers die te maken hebben met systeemontwikkeling en specificeren. 2 Referenties en voorbeelddocumenten 2.1 Referenties Procesbeschrijving systems engineering voor RWS projecten 2.2 Voorbeelddocumenten Bijlage B: Toelichting methodiek FFBD en FAST met voorbeeld 3 Wat levert het uitvoeren van een functie-analyse op? 3.1 Doelen van functie-analyse Doel van de functie-analyse is inzicht verkrijgen in de beoogde werking (functies en prestaties en condities) van het te realiseren systeem en als hulpmiddel voor het vinden van de optimale oplossing bij maken van het ontwerp. Voor systeemontwikkeling helpt de functie-analyse verder bij: Het verkrijgen van inzicht in de gevraagde functies van het systeem en deze scherpstellen Structuur en context bieden om de gewenste werking van een systeem te beschrijven zonder meteen de oplossing te moeten bedenken Structuur en context te bieden voor het uitvoeren van een RAMS-analyse Consistentie en compleetheid te controleren van de door een systeem geboden functies
2 RWS Informatie blz. 2 van 19 Een basis te bieden voor het formuleren van systeemeisen Een basis te bieden voor het maken van ontwerpkeuzes waaronder standaard oplossingen Een basis te bieden om bij realisatie te kunnen valideren Als onderbouwing van de functionele eisen (systeemeisen en contracteisen) waardoor duidelijk wordt dat alle functionele eisen samen de functies van het te realiseren systeem afdekken Voor de analyse van data en informatiesystemen geldt ook een ander doel namelijk: Het inzichtelijk maken van benodigde taken en prestaties die uitgevoerd dienen te worden door een service provider (inclusief de trigger en startcondities waaronder de taken worden uitgevoerd). Deze invalshoek voor functie-analyse is in deze versie (nog) niet verder uitgewerkt. 3.2 Principes van functie-analyse Functie-analyse is een herhalend proces. Hierin vindt met ontwerpslagen van een globaal naar concreet functie-niveau een analyse van het te ontwikkelen systeem plaats Een functie-analyse geeft een beschrijving van de beoogde werking van het systeem in functies en prestaties Een functie wordt SMART gemaakt doorhet formuleren van prestaties Prestaties zijn vastgelegd in systeemeisen 3.3 Definities Hieronder is een toelichting gegeven op de samenhang tussen terminologie die gebruikt wordt in dit document. Figuur 1: Samenhang tussen begrippen. In bovenstaande figuur (Figuur 1) is af te lezen dat het geheel aan functies en objecten invulling geven aan de doelstellingen die met het systeem behaald dienen te worden. Het systeem ook in verschillende toestanden geanalyseerd worden. Vooral bij dynamische systemen is dit van belang om tot de juiste functies van het systeem te komen. Zie Bijlage C voor de samenhang van definities in bovenstaande figuur met processen en toestanden.
3 RWS Informatie blz. 3 van 19 Belangrijke definities voor functie-analyse zijn: Functie Functie-analyse Functieboom Systeem Object Systeemeis Systeemspecificatie Beoogde werking en verrichting van een product of dienst voor het behalen van het doel van een (deel)systeem. Proces dat op complete wijze de functies en hun relaties identificeert en beschrijft en deze functies systematisch karakteriseert, structureert en evalueert. De hiërarchische structuur van de functies. Functies komen voor in hiërarchieën (afgebeeld als functiebomen), waarbinnen functies uiteen vallen in subfuncties. Samenhangend geheel van (fysieke) onderdelen dat is bedoeld om een bepaalde functie te vervullen en daarmee een bepaald doel te realiseren. Afzonderlijk identificeerbaar onderdeel van een fysiek geheel (ongeacht de plaats in de objectenboom). Eis die gesteld wordt aan het systeem. Beschrijving van een systeem in de vorm van een verzameling geordende eisen, van het object in zijn directe omgeving en van de in het ontwerpproces gemaakte ontwerpkeuzes. Tabel 1: definities voor functie-analyse. Een complete lijst met begrippen is opgenomen de SE algemene Begrippen- en definitielijst (ABDL) (zie WW-RWS #836). 4 Toepassingsgebied 4.1 Waarop is functie-analyse van toepassing? Hieronder is het toepassingsgebied van functie-analyse bij systeemontwikkeling opgenomen: Functie-analyse wordt uitgevoerd binnen alle fases van de levenscyclus van een systeem. Renovatie- en beheer en onderhoudsprojecten hebben een andere fasering binnen RWS. Dit document heeft betrekking op onderstaande fases uit het Aanleg & Onderhoudsproces: Figuur 2: fasen waarin functie-analyses worden uitgevoerd. Functie-analyse gaat over functies betreffende (fysieke infrastructuur) systemen of beschrijvingen daarvan zoals bijvoorbeeld in systeem- en contractspecificaties en besluitvormingsdocumenten, zoals bijvoorbeeld (Ontwerp-) Tracébesluiten. De functie-analyse betreft functies van (deel)systemen waaraan systeemeisen zijn gesteld en/of waarvan het beoogde gebruik is beschreven. 4.2 Relatie met systems engineering (SE) SE bevat de activiteit functie-analyse om inzicht te krijgen in welke functies het systeem in relatie met zijn omgeving moet kunnen vervullen. Deze informatie wordt gebruikt voor: Het vaststellen van de projectscope als uitgangspunt voor het project (zie ook P1 Analyseren projectopdracht).een functie-analyse wordt om deze reden bij voorkeur al vanaf het begin van het project uitgevoerd en kan zodoende gebruikt worden om de projectscope/pof (afbakening projectgrenzen) scherper te krijgen.
4 RWS Informatie blz. 4 van 19 Bijdrage aan het ontwerp- en specificatieproces. Er is continu een wisselwerking tussen het analyseren en vastleggen van functies, eisen en ontwerpen van oplossingen. Het analyseren van de gevraagde prestaties en raakvlakken van het systeem. Het vertalen van deze eigenschappen in SMART geformuleerde systeemeisen. Bepalen System of Interest (S3 Analyseren). Als eerste dient het System of Interest te zijn bepaald, voordat een functie-analyse plaatsvindt. Met behulp van de functie-analyse is (de grenzen van) het System of Interest verder concreet te maken. 4.3 Relatie met RAMS-analyse Uit de functionele analyse volgen functionele eisen. Op basis van deze eisenset kunnen de eisen worden geselecteerd ten opzichte waarvan de RAMS-aspecten betrouwbaarheid en niet beschikbaarheid wordt afgeleid. Hierbij kunnen afspraken worden gemaakt over faaldefinities. Op basis van functies worden faalmechanismen van onderdelen van het systeem gedefinieerd. Dit heeft weer een relatie met de methodiek om te komen tot kwalitatief goed onderbouwde onderhoudsconcepten; Failure Mode, Effects and Criticality Analysis (FMECA). Voorafgaand aan de initiële object risico analyse (ORA) is het noodzakelijk dat het object goed is beschreven: de systeem- en functiebeschrijving. Deze beschrijving is belangrijk om de werking van het systeem te kennen. Bij complexe objecten wordt een functie decompositie gebruikt, die overzicht en definities geeft van verschillende functies. 4.4 Relatie met Value Engineering (VE) Bij VE worden functies gebruikt in het besluitvormingsproces. Door terug te gaan naar de behoefte, de wat (moet het systeem kunnen)-vraag is het mogelijk middels een brainstorm alternatieve oplossingen te bedenken voor de hoe (wordt er aan het systeem invulling gegeven)-vraag. VE optimaliseert de verhouding tussen prestaties en kosten, en wordt gestructureerd in het ontwikkelproces ingezet. De functie analyse geeft inzicht in de primaire functies en secundaire functies of aanvullende waarden, waardoor duidelijker welke functies eventueel afgewaardeerd of geschrapt kunnen worden. 4.5 Relatie met basisspecificaties en contractspecificaties Binnen Rijkswaterstaat worden basisspecificaties gebruikt bij het specificeren van systemen. Binnen deze basisspecificaties zijn de generiek te leveren functies en bijbehorende systeemeisen per objecttype beschreven. Een deel van de door het projectteam uit te voeren functie-analyse is dus reeds uitgevoerd. Om een compleet beeld te krijgen van wat het systeem moet kunnen, dient een projectteam een projectspecifieke functie-analyse uit te voeren. Bij het verder ontwikkelen en specificeren van het systeem dient daarnaast op diverse momenten (bijvoorbeeld bij faseovergangen van project) het projectteam te onderzoeken of de geïdentificeerde functies compleet zijn. 5 Procedure 5.1 Stappen van een functie-analyse Onderstaand proces bevat de stappen van functie-analyse. Deze zijn toepasbaar in alle projectfasen en kan daarbinnen meerdere keren doorlopen worden op alle detail- of uitwerkingsniveau van het ontwerpproces. Bij elk project vraagt systems engineering om tenminste één keer een functie-analyse uit te voeren. De resultaten hiervan liggen vast in de systeemspecificatie. Daarmee kunnen de geanalyseerde functies ook dienen als vertrekpunt voor een VE- en RAMS-studie. Bij de start van iedere fase en bij elke scopewijziging maakt het projectteam een afweging of de functie-analyse bijgesteld dient te worden. Dit is afhankelijk van het detail- of uitwerkingsniveau waarop wordt gewerkt en het doel wat je ermee wil bereiken ten opzichte van de inspanning die het kost.
5 RWS Informatie blz. 5 van 19 Figuur 3: Proces opstellen functie-analyse 5.2 Toelichting op stappen van uitvoeren functie-analyse Inventariseer functies Beschrijving: 1. Maak een baseline van de systeemspecificatie waarin informatie over functies, objecten en systeemeisen is vastgelegd (zie contexttabel, contextdiagram en lijst met functies). Deze baseline kan een kopie zijn van de systeemspecificatie of een verwijzing naar een in het project vastgestelde versie. 2. Inventariseer reeds aanwezige functies in het project en verzamel deze in een document, database of softwaresysteem. Gebruik voor de inventarisatie van functies minimaal de volgende bronnen (indien aanwezig): - Scopeformulier / Project opdrachtformulier (POF) en stakeholderanalyse. Achterhaal de behoeften ten aanzien van het systeem en achterhaal hiervoor de benodigde functies die het systeem moet bieden (deze kunnen zowel van OG als interne en externe stakeholders zijn) - KES (alleen de gehonoreerde klanteisen), - Systeemspecificatie (contexttabel, contextdiagram en lijst met functie. Als er nog geen systeemspecificatie is opgesteld kunnen de relevante basisspecificaties als input voor deze stap worden gebruikt.) - Systeemdecompositie (ook wel objectenboom genoemd) - OCD (Operational Concept Description) - Ontwerpdocumenten (analyseer het ontwerp op objecten / functievervullers en bedenk hierbij de benodigde te leveren functies) Leg de geïnventariseerde functies vast. Bij het vastleggen van functies wordt minimaal de volgende informatie opgenomen: - Functienaam van de functie (werkwoord + zelfstandig naamwoord) - Functiebeschrijving van de functie (beschrijving van de transformatie van een of meerdere inputs naar een of meerdere outputs. Wat doet het systeem? Wat biedt het systeem aan zijn gebruikers? Welke interactie heeft het systeem met zijn omgeving?)
6 RWS Informatie blz. 6 van 19 Leg de geïnventariseerde functies vast in onderstaande tabel. Functienaam Functiebeschrijving Tabel 2: Invultabel voor overzicht met geïnventariseerde functies. Afhankelijk van het vakgebied (bijvoorbeeld bij installaties en bediening ten behoeve van dynamische systemen) kan er gekozen worden om aanvullende informatie van een functie vast te leggen. Om dit over de verschillende vakgebieden heen consistent te houden worden de volgende aanvullende kenmerken aanbevolen: - Actor (externe actoren / partijen of functies die een rol spelen bij deze functie) - Input (dat wat de functie ingaat) - Output (dat wat de functie verlaat) - Beginvoorwaarde (toestand waarin de omgeving moet verkeren wil de functie succesvol kunnen starten) - Eindvoorwaarde (toestand waarin de omgeving moet verkeren wil de functie succesvol kunnen eindigen) 3. Decomponeer functies in subfuncties en geef per functie,aanvullend op de beschrijving, de relatie met andere functies weer. Aandachtspunten hierbij zijn: - Identificeer alle functies met een unieke naam - Splits waar nodig functies op zodat deze eenduidig zijn en toe te delen zijn aan een object - De diepgang van de functie-analyse is gelijk aan de diepgang van het specificeren (welke risicogestuurd wordt bepaald). - Bij het bepalen of een functie verder gedecomponeerd moet worden kan onderstaande beslisboom als hulpmiddel dienen. Figuur 4: Beslisboom voor het decomponeren van functies.
7 RWS Informatie blz. 7 van Creëer aan de hand van deze informatie een functieboom en geef deze weer door onderstaande tabel met functies en functiebeschrijvingen (gebaseerd op stap 2 van paragraaf ) aan te vullen met een codering waaruit ook de hiërarchie blijkt. Functie-Code Functienaam Functiebeschrijving F-1 F-2 F-3 F-3.1 F-3.2 F-4 F-4.1 F-4.2 F-5 F-5.1 F-5.2 Tabel 3: Invultabel voor overzicht met functies aangevuld met hiërarchie in functies. Product(en): Functie overzicht met hiërarchie (verzameling functies met functiebeschrijvingen) Structureer functies, alloceer objecten en eisen en controleer 5. Groepeer functies logisch per systeem en systeemonderdeel op basis van werking (gedrag) en beoogd gebruik van het systeem waarbij zo min mogelijk raakvlakken ontstaan. Deel de gevonden functies in per: 1. systeem 2. systeemonderdeel 3. systeem in de context 4. systeem onderdelen (in contextsysteem) 5. buiten invloed van het systeem Figuur 5: Indeling functies naar groepen (bovenstaande cijfers corresponderen met het resultaat van de beslisboom).
8 RWS Informatie blz. 8 van 19 Deel de functies in de tabel uit paragraaf stap 4 (Tabel 3) in naar bovenstaande groepen. Uniek ID Functienaam Functiebeschrijving Systeem (1) F-1 F-2 F-3 Systeem onderdeel (2) F-3.1 F-3.2 Systeem in context (3) F-4 Systeem onderdelen (in contextsysteem) (4) F-4.1 F-4.2 Buiten invloed van het systeem (5) F-5 F-5.1 F-5.2 Tabel 4: Invultabel voor overzicht met functies ingedeeld naar groepen. Door het opstellen van bovenstaande tabel is duidelijk welke functies door het systeem wordt geleverd, welke functies een invloed hebben op het te ontwikkelen systeem en welke functies geen invloed hebben. Hiermee wordt de projectscope duidelijk (functies van groep 1 en 2). Vul aan de hand van deze tabel de tabel in de systeemspecificatie (paragraaf 2.5 functiebeschrijvingen) aan met deze informatie. Een indeling van functies naar systemen (in de context) en systeemonderdelen maakt het mogelijk om: - Modulair te ontwerpen en te realiseren waarbij gebruik gemaakt wordt van standaard oplossingen - Onderdelen als samenhangend geheel te realiseren zodat deze (op het juiste moment) testbaar zijn - Om apart zichtbaar te maken hoe bestaande systeemonderdelen functioneren binnen het te realiseren systeem - Het ontwerp logisch op te delen in werkpakketten 6. Alloceer vervolgens in een matrix functies van het systeem aan objecten. Plaats de functieboom in een matrix waarbij de functies op de verticale as gezet worden. Bedenk welke objecten welke functies vervullen maar ook visa versa (welke functies geleverd worden door welke objecten). <- Systeemdecompositie -> <-Functies -> Afwikkelen wegverkeer Functie Rijden wegverkeer mogelijk maken X Ruimte bieden aan wegverkeer X X X Ruimte bieden aan DVM-systeem X X X Horizontaal geleiden wegverkeer X Object Weginfrasysteem X Rijksweg Vastebrug Beweegbare brug Figuur 6: Functie object allocatie matrix (voorbeeld).
9 RWS Informatie blz. 9 van Alloceer beschikbare systeemeisen aan functies 8. Maak de functie object allocatie matrix consistent en zo compleet mogelijk door controles uit te voeren. Voorbeelden van controlevragen zijn: - Zijn er systeemonderdelen waarvoor nog geen functie is benoemd? - Zijn er functies waarvoor geen objecten zijn benoemd? - Zijn er systeemeisen die niet gekoppeld kunnen worden aan een functie? - Als een bepaald object fysiek verwijder, wat gebeurt er dan met de functie, gaat het nog goed of kom ik een eis tegen? Product(en): Functie-object allocatiematrix Hulpmiddelen: Bijlage A: Sjabloon Functie-object allocatie matrix Rapporteren en benoem vervolgacties Beschrijving: 9. Trek aan de hand van de functie-object allocatie matrix conclusies over de compleetheid van functies en bepaal of een verdiepende functie-analyse meerwaarde biedt. Onderstaande vragen kunnen geven een indicatie of een verdiepende functie-analyse meerwaarde biedt: - Is voldoende bekend wat het systeem moet gaan kunnen? - Is voldoende bekend hoe het systeem gebruikt gaat worden? - Is voldoende bekend hoe het systeem functioneel zal aansluiten op de omgeving? - Is voldoende bekend hoe het systeem tijdens realisatie, onderhoudsfase of bij vernieuwing moet functioneren? Daarnaast kan een verdiepende functie-analyse ook een bijdrage leveren aan: - De toets welke onderliggende systeemeisen moeten worden gehanteerd om samen de bovenliggende eis af te dekken, - welke uitgangspunten daarbij worden gehanteerd en - welke raakvlakken dit heeft naar zaken buiten de projectscope Indien bovenstaande niet (voldoende) bekend is kan het zinvol zijn om een verdiepende functie-analyse uit te voeren (zie volgende stap paragraaf 5.2.4). 10. Rapporteer aan het IPM-team en bespreek conclusies over compleetheid en stel vervolgacties vast. 11. Verwerk de resultaten van de functie-analyse (functie-object allocatie matrix met functies en beschrijving van de samenhang ertussen) in de systeemspecificatie door het bijwerken van de: - Contexttabel (systeemspecificatie paragraaf 2.4.2) - Contextdiagram (systeemspecificatie Bijlage B) - Lijst met functies (systeemspecificatie paragraaf 2.5) - Functie-object allocatiematrix (indien toegepast opnemen in een extra bijlage van de systeemspecificatie) Product(en): Functie-analyse rapport Functie-object allocatie matrix Bijgewerkte systeemspecificatie
10 RWS Informatie blz. 10 van Voer indien nodig een verdiepende analyse uit Beschrijving: 12. Bepaal aan de hand van de opgestelde functie-object allocatie matrix en de conclusies uit vorige stap, de toe te passen methodiek(en) voor het uitvoeren van de verdiepende analyse en onderbouw deze. Onderstaand figuur kan helpen bij de onderbouwing voor de te kiezen verdiepende analyse. Figuur 7: Bronnen van functies. 13. Beschrijf de aanpak van de verdiepende functie-analyse waarin de analyse methodiek wordt toegepast en welke randvoorwaarden hierbij worden gehanteerd. 14. Voer de verdiepende functie-analyse uit conform de gekozen analyse-methodieken van figuur 3. Product(en): De output van een functie-analyse is afhankelijk van de methodiek dat is toegepast. Om uitwisseling tussen disciplines mogelijk te maken moet in ieder geval het volgende worden gedaan: - Per functie een beschrijving gegeven worden (zie paragraaf punt 3) - De functie opgenomen worden in de functie-object allocatie matrix (zie paragraaf punt 7) (Een toelichting op de FAST en FFBD methodieken is opgenomen in Bijlage B. Toelichtingen op andere verdiepende functie-analyses zullen in de toekomst opgenomen worden als best-pratices in de WW RWS) Verdiepende functie-analyse Hulpmiddelen: Bijlage B: Toelichting methodiek FFBD en FAST met voorbeeld
11 RWS Informatie blz. 11 van 19 6 Aandachtspunten functie-analyse per fase Dit hoofdstuk beschrijft de belangrijkste redenen om een functie-analyse uit te voeren per fase. Hierbij is een link gelegd tussen de verschillende disciplines (SE, VE en RAMS). Daarnaast zijn per fase aandachtspunten benoemd om functie-analyse effectief in te kunnen zetten in het project. 6.1 Planuitwerking Waarom functie-analyse in de planuitwerking? Belangrijkste redenen om bij de planuitwerkingsfase al een functie-analyse uit te voeren zijn om een basis te leggen voor: Bepalen systeemdefinitie Om de grenzen van het systeem te kunnen bepalen is het van belang ook de functies van het systeem te kennen. VE-studie voor scope afbakening Tijdens een VE-studie in de planuitwerking kan de scope van het systeem worden geanalyseerd. Hierbij wordt ook de functionele scope bepaald. Ontwerp en VE-studie voor genereren kansrijke oplossingen Bij het genereren van oplossingen zijn functies input en door het genereren van oplossingen ontstaan ook weer nieuwe, aanvullende of sub-functies. Ontwerp en VE-studie voor beoordelen van alternatieven Als basis voor het afwegen van alternatieven is het van belang zoveel mogelijk in functies te denken. Definitie van falen van (deel) functie, aspect of raakvlak In de planuitwerking worden eisen SMART gemaakt. Voor het bepalen van het falen van een functie is een functie-analyse benodigd om eisen SMART te formuleren. Ontwerpproducten Bij het genereren van oplossingen tijdens het ontwerpen in de planuitwerking dient het functioneren van het systeem centraal te staan. Bij het ontwerpen worden functies nader uitgewerkt naar subfuncties met bijbehorende SMART eisen en objecten. Informatie uit kunnen wisselen tussen disciplines Door op een gestandaardiseerde wijze informatie over functies vast te leggen kan deze gebruikt worden door meerdere disciplines Inventariseren behoeften en doelstellingen, bepalen functies Zo snel mogelijk na de verkenning dienen in het project bekende functies van het systeem te worden gestructureerd om inzichtelijk te krijgen wat het systeem moet kunnen. Hierbij zijn de volgende activiteiten relevant in de planuitwerking: Achterhalen behoeften ten aanzien van het systeem Maak een lijst van behoeften ten aanzien van het te realiseren systeem. Analyseren doelstellingen en randvoorwaarden systeem Maak een lijst met doelstellingen van het systeem. Doelstellingen van het systeem worden toegekend door personen zoals de opdrachtgever maar ook door stakeholders. Deze is informatie is onder meer te vinden in de opdracht, besluitdocumenten en klanteisenspecificatie voor zover deze er al is. Bepalen benodigde functies (gezien de behoeften en doelstellingen) Bepaal op basis van de behoeften, het gekozen systeem en de doelstellingen welke functies het systeem moet kunnen leveren. Voor het inventariseren van deze behoeften en doelstellingen is de KES in deze fase en belangrijke bron Opstellen functie-object allocatie matrix Om informatie bruikbaar te maken voor verschillende vakgebieden is het van belang al bij de planuitwerking informatie over functies te structureren middels de volgende stappen: Opzetten structuur functies Groepeer de functies op een logische wijze (zie opmerking paragraaf ). Alloceren functies aan objecten Controleer of er al een systeemdecompositie is opgesteld. Zo niet: stel deze op. Gebruik de systeemdecompositie en geïnventariseerde functies voor het maken van een opzet van de functie-object allocatie matrix (zie sjabloon Bijlage A). Deze matrix geeft, naast overzicht in welke functies door welke objecten vervuld worden, ook direct een overzicht met titels voor functies die in een
12 RWS Informatie blz. 12 van 19 project consistent gehanteerd dient te worden. Vooral bij de planuitwerking is een functie-object allocatie matrix handig om producten uit de planuitwerking met elkaar consistent te laten zijn. Controleren gekozen objecten op kunnen leveren functies Al bij de planuitwerking is het raadzaam om met de functie-object allocatie matrix te controleren of de gekozen objecten de benodigde functies kunnen leveren. Onderkende objecten dienen minimaal één functie te vervullen en ieder functie wordt geleverd door een object Uitvoeren (verdiepende) functie-analyses Aan de hand van het overzicht dient bepaald te worden of voldoende inzichtelijk is aan welke eisen het systeem moet voldoen en of de juiste functies in beeld zijn.als blijkt dat dit niet het geval is, dient een verdiepende functie-analyse uitgevoerd te worden. Bij de planuitwerking zijn meestal alleen de systeemfuncties in beeld gebracht. Op welke wijze het systeem exact gebruikt gaat worden is doorgaans nog niet altijd bekend. Toch is het belangrijk om hier rekening mee te houden om aan te sluiten bij de behoeften van de toekomstige gebruikers van het systeem en stakeholders. Om ook de functies van het systeem voorkomend uit het gebruik in beeld te brengen, kan daarom gekozen worden om een operationeel concept description (OCD) of gebruikersanalyse op te stellen. Nadat een OCD of een gebruikersanalyse is opgesteld, kunnen de functies hieruit een goede basis vormen voor het uitvoeren van een verdiepende functie-analyse Taakverdeling Functionaris Adviseur techniek, adviseur systeemontwikkeling, adviseur VE, OM, TM Adviseur techniek, adviseur systeemontwikkeling, adviseur VE Adviseur systeemontwikkeling, adviseur VE, input van OM en TM Taak Inventariseren behoeften en functionaliteiten Opstellen functie-object allocatie matrix Uitvoeren aanvullende functieanalyses 6.2 Contractvoorbereiding Waarom functie-analyse in de contractvoorbereiding? De functieanalyse dient het sluitende bewijs te zijn dat alle (functionele) systeemeisen uit de contractspecificatie invulling geven aan de eisen behorende bij de functie. In de fase van contractvoorbereiding (voor het realisatiecontract) dient doorom altijd een functie-analyse te worden opgesteld. Belangrijkste redenen hiervoor zijn om de basis te leggen voor het: RAMS-plan Functie-analyse bij de contractvoorbereiding wordt ingezet om in het specificatieproces eisen te stellen aan de prestaties ten aanzien van beschikbaarheid en betrouwbaarheid; RAMS gebruikt de functieboom en prestaties voor zover deze beschikbaar zijn. Op basis van functies worden faalmechanismen van onderdelen van het systeem gedefinieerd. Opstellen contractspecificatie De structuur van het contract wordt mede bepaald door de functies die het systeem moet vervullen. Ook bij het opstellen van meerdere contracten zijn de functieanalyse en de functie-object allocatie matrix handige hulpmiddelen om de fysieke en functionele scope te bepalen Bijwerken functie-object allocatie matrix Alloceren functies aan objecten Tijdens de systeemontwikkeling kunnen nieuwe objecten en functies zijn gegenereerd. Deze dienen een plek te krijgen in de functie-object allocatie matrix. Controleren of gekozen objecten functieskunnen leveren Naast dat een contract functioneel wordt opgesteld worden er meestal ook een of meerdere oplossingen voorgeschreven. Voor deze oplossingen is het van belang middels de functie-object allocatie matrix te controleren of deze ook de gevraagde functies kunnen leveren.
13 RWS Informatie blz. 13 van Uitvoeren (verdiepende) functie-analyses Bij het specificeren van eisen in de contractvoorbereiding kan het van belang zijn een verdiepende functie-analyse uit te voeren. Met name functie-analyses die gaan over andere bedrijfstoestanden van het systeem kunnen in deze fase van belang zijn. Het kan dan bijvoorbeeld gaan over hinder tijdens de uitvoering als gevolg van een beperkte doorstroming of tijdelijke functies omdat het systeem tijdens de uitvoering niet door alle gebruikers hetzelfde gebruikt kan worden Taakverdeling Functionaris Adviseur systeemontwikkeling Adviseur systeemontwikkeling, input van OM en TM Taak Bijwerken functie-object allocatie matrix Uitvoeren (verdiepende) functieanalyses 6.3 Realisatie Waarom functie-analyse in de realisatie-fase Belangrijkste redenen om bij de realisatie een functie-analyse uit te voeren zijn om de basis te leggen voor: Opstellen Failure mode and effect analysis (FMEA) Tijdens de uitvoering wordt het ontwerp doorgaans definitief gemaakt, waarna bepaald kan worden wanneer systemen falen. Om faalmechanismen te kunnen analyseren is een functie-analyse nodig. Bepalen faaldata (kwantitatieve RAMS-analyse) Tijdens de uitvoering wordt de faaldata bepaald. Om te kunnen bepalen wanneer een systeem niet meer voldoende presteert is het van belang om de functies in beeld te hebben. Uitvoeren van validaties Voor het aantonen van de werking van het gerealiseerde systeem bieden functies een basis voor het uitvoeren van validaties zoals (acceptatie)testen. Regelmatig komt informatie met betrekking tot RAMS (faaldata) in een project los te staan van de overige systeemontwikkeling waardoor meerdere functie decomposities in het project naast elkaar kunnen bestaan. Vroegtijdig onderkennen en aansturen op gebruik van eenzelfde functie decompositie draagt bij aan de integraliteit in het project Taakverdeling Functionaris RAMS-adviseur ON RAMS-adviseur ON Taak Opstellen FMEA Bepalen faaldata 6.4 Onderhoudsfase Waarom functie-analyse in de onderhoudsfase Belangrijkste redenen om bij de realisatie een functie-analyse uit te voeren zijn om: Inzicht te krijgen in het functioneren van het systeem Een opgestelde en actuele functie-object allocatie matrix draagt bij aan het inzichtelijk hebben van het totale areaal en functioneren hiervan en aan het herkennen van raakvlakken in functioneren bij eventuele aanpassingen aan het areaal. Prestatiemeetsysteem (PMS) Belangrijke input voor een PMS zijn de functies en bijbehorende prestaties van het systeem. VE in de onderhoudsfase De functie analyse biedt de basis voor aanvullende VE-studies waarin gekeken wordt hoe geoptimaliseerd kan worden in het areaal. Dit kan door middel van een VE-studie voor het identificeren van maatregelen, VE-studie voor meerjaren-programmering of een VE-studie voor opdrachtontwikkeling.
14 RWS Informatie blz. 14 van Structureren en alloceren Na de uitvoering is het van belang de informatie met betrekking tot functies en objecten te actualiseren en continu te monitoren en vast te stellen dat objecten de gevraagde functies kunnen leveren. Alloceren functies aan objecten Actualiseer de functie-object allocatie matrix zodat de staat (waaronder het functioneren) van het areaal in beeld is. Controleren gekozen objecten op kunnen leveren functies Controleer periodiek (bijvoorbeeld middels inspecties) of objecten de gevraagde functies kunnen leveren Uitvoeren (verdiepende) analyses Het anders gebruiken van het systeem of falen van onderdelen kunnen redenen zijn om een verdiepende functie-analyse uit te voeren. Welke dit zijn is afhankelijk van de behoefte Taakverdeling Functionaris Assetmanager en / of Adviseur systeemontwikkeling Assetmanager met ondersteuning van de adviseur systeemontwikkeling Taak Actualiseren functie-object allocatie matrix Uitvoeren (verdiepende) analyses 7 Colofon Wijzigingen Definitieve versie: geactualiseerd met nieuw ministerie, layout etc. Concept versie Eerste opzet Versie Versie (april 2018) Versie 1.0 (april 2017) Versie 0.5 (9 nov 2009) Datum jan 2017 mrt 2017 april 2017 Wie J.S.Kram Team SO&S B.Jagtenberg Status Gereviseerd Gecontroleerd Vrijgegeven 8 Afkortingen Afkortingen zijn opgenomen in de SE algemene Begrippen- en definitielijst (ABDL) (zie WW RWS #836). 9 Bijlagen Bijlage A: Sjabloon Functie-object allocatie matrix Bijlage B: Toelichting methodiek FFBD en FAST met voorbeeld Bijlage C: Processen, toestanden van het systeem en informatie Bijlage D: Sjabloon rapportage functie-analyse
15 RWS Informatie blz. 15 van 19 Bijlage A: Sjabloon Functie-object allocatie matrix Zie voor een bewerkbare versie het document: _Sjabloon functie-objecten-allocatiematrix_v etc. OBJ-363 OBJ-362 OBJ-361 OBJ-360 OBJ-359 OBJ-358 OBJ-357 OBJ-356 OBJ-355 OBJ-354 OBJ-353 Object-ID etc. S.1.10 S.1.9 S.1.8 S.1.7 S.1.6 S.1.5 S.1.4 S.1.3 S.1.2 S.1.1 S.1 Object-Code ect. Verkeerscentrale Ecopassage Gebouw Weggebonden DVM Stof- en Geluidbeperkende constructie Tunnel Beweegbare brug Vaste brug Verzorgingsplaats Rijksweg Weginfrasysteem Object Functie-ID Functie-Code Functie FUN-0102 F.1 Afwikkelen wegverkeer X FUN-0103 F.1.1 Rijden wegverkeer mogelijk maken X FUN-0104 F Ruimte bieden aan wegverkeer X X X X FUN-0105 F Ruimte bieden aan wegge- bonden DVM X X X FUN-0106 F Horizontaal geleiden wegverkeer X FUN-0107 F Dragen wegverkeer X FUN-0108 F FUN-0109 F FUN-0110 F Krachtsevenwicht verzorgen met de natuurlijke ondergrond Krachtsevenwicht verzorgen met het kunstwerk Hemelwater afvoeren naar waterhuishoudingssysteem X X X X X X X X X X X X X X X X X FUN-0111 F.1.2 Mogelijk maken plaatsbepaling X FUN-0112 F Informeren weggebruiker over locatie X FUN-0113 F.1.3 Mogelijk maken navigeren X X FUN-0114 F Informeren weggebruiker over route X X X FUN-0115 F.1.4 Managen wegverkeer X X FUN-0116 F Dragen van weggebonden DVM X X FUN-0117 F Sturen weggebruiker X FUN-0118 F Informeren weggebruiker X FUN-0119 F.1.5 Weggebruiker stimuleren tot gewenst rijgedrag X X FUN-0120 F Informeren weggebruiker over toegestaan rijgedrag X X X X FUN-0121 F Visueel geleiden wegverkeer X X X X FUN-0122 F.1.6 Faciliteren verzorgen wegverkeer X X FUN-0123 F.1.7 Uitwisselen wegverkeer met aansluitende weginfrastructuur mogelijk maken X FUN-0124 F Uitwisselen wegverkeer met aansluitende weg mogelijk maken X FUN-0125 F Uitwisselen wegverkeer met verzorgingsplaats mogelijk maken X FUN-0126 F.1.8 Beperken overlast voor omgeving X X X FUN-0127 F Reduceren afstraling verkeersgeluid naar omwonenden en fauna X X X X FUN-0128 F Reduceren afstraling fijnstof naar omwonenden en fauna X X X FUN-0129 F.1.9 Scheiden van indringers en fauna van het weginfrasysteem X FUN-0130 F Indringers en fauna afschermen van de weg X X X etc. etc. etc. Legenda: Object-ID Object-code Object Functie-ID Functie-code Functie X '6' Uniek en betekenisloos nummer van het object. Bij het gebruik van een eisenbeheerprogramma zoals GRIP (relatics) wordt deze door het programma aangemaakt. Unieke code waarmee bijvoorbeeld de volgordelijkheid/ hiërachie of verkorte betekenis kan worden gegeven aan het object. Naam van het object. Optioneel, uniek nummer van object, bij gebruik van eisenbeheerprogramma zoals GRIP (relatics) wordt deze vanzelf Optioneel, unieke code waarmee je volgordelijkheid/ hiërachie of verkorte betekenis kan geven aan functie Naam van de functie Object dat (deel) van de functie vervult (als resultaat bij een functie-analyse). In plaats van X kan een cijfer worden meegegeven. Dit cijfer geeft het aantal systeemeisen die gesteld zijn op de relatie functie-object (bij de systeemspecificatie en/ of contractspecificatie), bij '0' zijn er geen systeemeisen gesteld. Wanneer er geen systeemeisen zijn gesteld zullen deze nog geformuleerd moeten worden, of opnieuw bepaald of de functie en/ of object wel van belang is bij de scope/ project. Tips bij gebruik/ interpretatie van deze FA-matrix - met deze tabel kunnen functionele raakvlakken er uit worden gehaald - met deze tabel kan er een check gedaan worden of alle objecten een functie hebben of alle functies een object. - met een eisenbeheerprogramma (zoals GRIP (relatics)) kan deze functie-objecten allocatiematrix automatisch gegenereerd worden. In plaats van kruisjes kunnen er ook bij een systeemspecificatie en/ of contractspecificatie het aantal systeemeisen weergegeven worden. Zo kan je zien of er op het snijvlak object-functie wel eisen zijn gesteld.
16 RWS Informatie blz. 16 van 19 Bijlage B: Toelichting methodiek FFBD en FAST met voorbeeld Deze beschrijvingen zijn voorzien en worden bij een volgende versie toegevoegd. Een conceptversie is op te vragen bij de beheerder van deze handreiking.
17 RWS Informatie blz. 17 van 19 Bijlage C: Processen, toestanden van het systeem en informatie Het analyseren van de functies van een systeem geeft een beeld van wat het systeem moet kunnen. Voor de meeste disciplines werkt dit voldoende. Toch kan het nodig zijn om voor bijvoorbeeld dynamische onderdelen een nadere analyse te doen. Dan zijn onder andere de volgende elementen ook van belang: Processen (geheel van samenhangende of elkaar beïnvloedende activiteiten dat input omzet in output) Toestanden van het systeem (bijvoorbeeld calamiteiten situatie, onderhoudssituatie) Informatie (Met name bij installaties, bediening en software is informatie een element dat altijd onderdeel vormt van systeemontwikkeling) Hieronder is dezelfde figuur opgenomen als bij paragraaf 3.3 (Figuur 1) aangevuld met processen en toestanden van het systeem. Hieronder is kort een voorbeeld opgenomen om het figuur te kunnen lezen en een globaal beeld te krijgen van de samenhang tussen begrippen. Een concrete uitwerking van de wijze waarop toestanden, processen en informatie kunnen helpen bij het ontwikkelen van (dynamische) systemen en hoe verdiepende (functie-) analyses leiden tot aanvullende functies is (nog niet) in deze bijlage niet opgenomen. Afhankelijk van de vraag zal deze bijlage in de toekomst worden uitgebreid met deze toelichting.
18 RWS Informatie blz. 18 van 19 Voorbeeld: Processen en toestanden van het systeem zijn als volgt van belang voor de functie-analyse. Behoefte: Doelstellingen en randvoorwaarden: Toestand: Processen: Functies: Functievervullers: Een veilig systeem Kunnen vluchten binnen bepaalde tijd Calamiteitensituatie Vluchtproces, bedienen in calamiteiten situatie Zichtbaar maken van vluchtroute, omleidingsroute instellen Vluchtroute Uit bovenstaande voorbeeld blijkt dat door een bepaalde toestand van een systeem (bijvoorbeeld in calamiteiten situatie) het van belang is dat hetzelfde systeem ook andere functies en prestatie gaat leveren voor bijvoorbeeld het uitvoeren van het vluchtproces. Analyse van wat exact verstaan wordt onder deze toestand en welke processen hiervoor van belang zijn is nodig om te achterhalen welke functies het systeem moet kunnen leveren. Daarnaast is informatie van belang. Dit kan als volgt geïllustreerd worden. Behoefte: Doelstellingen en randvoorwaarden: Toestand: Processen: Functies: Functievervullers: Informatiebehoefte Een veilig systeem is gedefinieerd door stakeholders Kunnen vluchten binnen bepaalde tijd is vastgelegd in de opdracht Calamiteitensituatie Vluchtproces, bedienen in calamiteiten situatie zijn processen die vastgelegd moeten zijn in procedures voor medewerkers Zichtbaar maken van vluchtroute, omleidingsroute instellen kan alleen doordat informatie wordt overgedragen aan de weggebruiker Vluchtroute met bebording met aanwijzingen voor vluchten
19 RWS Informatie blz. 19 van 19 Bijlage D: Sjabloon rapportage functie-analyse
20 RWS INFORMATIE Rapportage functie-analyse <Projectnaam> Datum Status dd maand jjjj concept/ definitief Toelichting: Dit sjabloon voor de Raportage Functie-analyse bevat toelichting in blauwe letters. Deze toelichting is bedoeld voor de opsteller/beheerder van de Functie-analyse. Dit sjabloon bevat tekst tussen <... >. Deze tekst dient specifiek per project ingevuld te worden door de opstellers. Dit standaard sjabloon wordt beheerd door Jan Steven Kram Bovenstaand modelversienummer dient ongewijzigd gehandhaafd te blijven, ook in printversies.
21 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ Uitgegeven door Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Informatie Jan Steven Kram Telefoon +31 (0) Vrijgegeven door Bjørn Jagtenberg Datum 30 maart 2018 Status Definitief Versienummer Zie rechtsboven colofon rapport Status in WW RWS Handreiking WW RWS-nummer 849 Versie Datum Paragraaf Initiator Wijziging sjabloon maart 2018 Geheel Jan Steven Kram (GPO ATM) Layout geactualiseerd met nieuw Rijkslogo augustus 2016 Geheel Jan Steven Kram (GPO ATM) Initiële versie van sjabloon Rapportage Functie-analyse opgesteld
22 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ Colofon Onderstaande colofon projectspecifiek aanpassen Dit sjabloonversienummer dient ongewijzigd gehandhaafd te blijven, ook in printversies: Uitgegeven door Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Rijkswaterstaat DIENST_NAAM DIENST_ADRES DIENST_PC_PLAATSNAAM Uitgevoerd door Telefoon Goedgekeurd <naam> <datum> <Paraaf> Vrijgegeven <naam> <datum> <Paraaf> Datum Status Versienummer dd maand jjjj concept/ definitief
23 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ
24 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ Inhoud 1 Inleiding 7 2 Inventarisatie van het systeem Behoeften ten aanzien van het systeem Doelstellingen en randvoorwaarden systeem Beschrijving systeemgrens (System of Interest (SoI)) en context Beschrijving functies en contextfuncties Systeemdecompositie (objecten en contextobjecten) Ontwerp 8 3 Aanpak van deze Functie-analyse Doelstelling en afbakening Input Te gebruiken methoden en technieken Beoogd resultaat 9 4 Functies en functiebeschrijvingen Functies Prestatie-eisen per functie Ontwerprandvoorwaarden per functie 10 5 Vervolgacties 11 Bijlage A Begrippen en afkortingen 12 A.1 Begrippen 12 A.2 Afkortingen 12 Bijlage B Functie-objecten matrix 13
25
26 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ 1 Inleiding Klik hier om uw tekst te typen Pagina 7 van 13
27 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ 2 Inventarisatie van het systeem 2.1 Behoeften ten aanzien van het systeem <Haal uit de projectopdracht (Scope/POF) en de Klanteisspecificatie (KES) de behoeften ten aanzien van het systeem.> 2.2 Doelstellingen en randvoorwaarden systeem <Haal uit de projectopdracht (Scope/POF) en de Klanteisspecificatie (KES) de systeemdoelstellingen en randvoorwaarden.> 2.3 Beschrijving systeemgrens (System of Interest (SoI)) en context <Beschrijf de systeemgrens dat als uitgangspunt wordt gebruikt.> 2.4 Beschrijving functies en contextfuncties <Beschrijf de functies die als uitgangspunt worden gebruikt. Deze kunnen bijvoorbeeld komen uit één of meerdere basisspecificaties, een systeemspecificatie van de vorige fase etc. Deze set aan functies wordt als input (baseline) voor deze functie-analyse gebruikt.> Tabel 1. Functies en functiebeschrijvingen Functie- ID FUN-0001 F.1 FUN-0002 F.2 etc Functie -code Etc Functie Beschrijving 2.5 Systeemdecompositie (objecten en contextobjecten) <Beschrijf de objecten in het systeem die als uitgangspunt worden gebruikt. Deze kunnen bijvoorbeeld komen uit één of meerdere basisspecificaties, een systeemspecificatie van de vorige fase etc. Deze set aan objecten wordt als input (baseline) voor deze functie-analyse gebruikt.> Tabel 2. Objecten en objectbeschrijvingen Object- ID OBJ-0001 S.1 OBJ-0002 S.2 Etc. Objectcode Etc Object Beschrijving 2.6 Ontwerp <Beschrijf het huidige ontwerp wat als uitgangspunt wordt gebruikt.> Pagina 8 van 13
28 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ 3 Aanpak van deze Functie-analyse <Geef aan hoe de functie-analyse wordt/ is uitgevoerd. Welke methodieken en instrumenten worden/ zijn gebruikt. Wanneer dit al is beschreven in een algemeen plan van aanpak, neem dat hier dan over.> 3.1 Doelstelling en afbakening <Geef de doelstelling van deze functie-analyse aan, wat wil je met de resultaten gaan doen. Wat doe je niet.> 3.2 Input <Geef aan wat je als input zal gaan gebruiken voor deze functie-analyse.> 3.3 Te gebruiken methoden en technieken <Geef aan welke methode(n) en technieken je wil gaan gebruiken voor het uitvoeren van deze aanvullende functie analyse.> 3.4 Beoogd resultaat <Wat moet deze functie-analyse op gaan leveren.> Pagina 9 van 13
29 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ 4 Functies en functiebeschrijvingen 4.1 Functies <Geef hier het resultaat van de uitgevoerde functie-analyse(s). Bepaal de benodigde functionaliteiten van het systeem op basis van behoeften, doelstellingen en randvoorwaarden aan het systeem.> Tabel 1. Functies en functiebeschrijvingen Functie- ID FUN-0001 F.1 FUN-0002 F.2 Etc. Functi e-code etc Functie Beschrijving In bijlage B is de Functie-objecten-matrix opgenomen. 4.2 Prestatie-eisen per functie <Tijdens de functie-analyse(s) kunnen prestatie-eisen zijn geformuleerd.> 4.3 Ontwerprandvoorwaarden per functie <Tijdens de functie-analyse(s) kunnen ontwerprandvoorwaarden zijn geformuleerd.> Pagina 10 van 13
30 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ 5 Vervolgacties <Geef aan waar het resultaat van deze functie-analyse voor zal worden gebruikt. Bijvoorbeeld een RAMS-analyse, VE-studie, Systeemspecificatie planuitwerking etc.> Pagina 11 van 13
31 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ Bijlage A Begrippen en afkortingen A.1 Begrippen Begrip Functie Functie-analyse Functieboom Systeem Functie specificatie Toelichting Beoogde werking en verrichting van een product of dienst. Proces dat op complete wijze de functies en hun relaties identificeert en beschrijft en deze functies systematisch karakteriseert, classificeert en evalueert. De hiërarchische structuur van de functies waaruit een (hoofd)functie is samengesteld. Een samenwerkende combinatie van elementen bedoeld om in uitvoering van een gespecificeerde functie een bepaald doel te realiseren Document dat het voorgenomen doel van een product beschrijft, inclusief de bijbehorende beperkingen en omgeving van dat product, de operationele en prestatie eigenschappen voor iedere fase van de levenscyclus met de toegestane flexibiliteit. Een complete lijst met begrippen is opgenomen de SE algemene Begrippen- en definitielijst (ABDL) (zie WW RWS #836). A.2 Afkortingen Afkorting Toelichting Pagina 12 van 13
32 RWS INFORMATIE DEFINITIEF RAPPORTAGE FUNCTIE-ANALYSE <PROJECTNAAM> DD MAAND JJJJ Bijlage B Functie-objecten matrix <Zie sjabloon bij Functie-analyse (WW RWS #849)> Pagina 13 van 13
Systeem Ontwikkeling & Specificeren Opstellen van systeemeisen Versie / Mrt RWS Informatie blz. 1 van 6
RWS Informatie blz. 1 van 6 1 Doel Met behulp van het stelsel basisspecificaties streeft Rijkswaterstaat enerzijds naar een hogere kwaliteit (eenduidige specificaties en vigerende technische normstelling)
Nadere informatieVraagspecificatie Eisen Beschrijving van het Werk
Vraagspecificatie Eisen Beschrijving van het Werk [Zaakomschrijving] Zaaknummer: [ZAAKID] Datum: [Versiedatum] Disclaimer Hoewel het streven van Rijkswaterstaat is om zoveel mogelijk de modellen te volgen,
Nadere informatieAdvieskader SE. Colofon. Uitgegeven door Rijkswaterstaat GPO afdeling WKI
Advieskader SE Colofon Uitgegeven door Rijkswaterstaat GPO afdeling WKI Informatie Martijn Heemink Telefoon 06-10418254 Uitgevoerd door Kwaliteitspanel VSE Vrijgegeven door COP-SE Datum mei 2014 Status
Nadere informatienotitie Systems Engineering Lesplan Requirements Engineering (RE) Werkgroep opleidingen Definitief; vastgesteld Stuurgroep 4P
notitie Van project onderwerp opgemaakt door Systems Engineering Lesplan Requirements Engineering (RE) Werkgroep opleidingen status datum opmaak 20-7-2012 bijlagen Definitief; vastgesteld Stuurgroep 4P
Nadere informatieOplossingsvrij specificeren
Oplossingsvrij specificeren ir. J.P. Eelants, projectmanager Infrabouwproces CROW Samenvatting De methodiek van oplossingsvrij specificeren richt zich niet alleen op het formuleren van functionele eisen.
Nadere informatieAdvieskader SE. Colofon
Advieskader SE Colofon Uitgegeven door Rijkswaterstaat GPO afdeling WKI Informatie Martijn Heemink Telefoon 06-10418254 Uitgevoerd door Kwaliteitspanel VSE Vrijgegeven door COP-SE Datum augustus 2015 Status
Nadere informatieORGANISATORISCHE IMPLENTATIE BEST VALUE
ORGANISATORISCHE IMPLENTATIE BEST VALUE EEN ONDERZOEK NAAR DE IMPLEMENTATIE VAN BEST VALUE BINNEN EEN SYSTEMS ENGINEERING OMGEVING STEPHANIE SAMSON BEST VALUE KENNIS SESSIE WESTRAVEN 17 JUNI 09.00 12.00
Nadere informatieVraagspecificatie voor het Werk..
Vraagspecificatie voor het Werk.. Document 01 Eisenspecificatie Van Verantwoordelijke instantie Auteur Aanbestedingszaken, kostenmanagement en inkoop AKI/ Sector ontwikkeling AKI/ Sector ontwikkeling Kenmerk
Nadere informatieSysteemOntwikkeling&Specificeren Verifiëren en valideren bij systeemontwikkeling
Werkwijzebeschrijving SysteemOntwikkeling&Specificeren Verifiëren en valideren bij systeemontwikkeling RWS Ongeclassificeerd WWB-0044 blz. 1 van 14 Definitief / juli 2016 1 Doel van het document en doelgroep
Nadere informatieSysteemOntwikkeling&Specificeren Opstellen van systeemeisen blz.1 van 12. RWS Ongeclassificeerd versie
Opstellen van systeemeisen blz.1 van 12 1 Doel van het document en doelgroep 1.1 Doel van het document Deze werkwijzebeschrijving (WWB) helpt projectteams van RWS bij eenduidige werkwijze voor het specificeren
Nadere informatieFunctioneel specificeren: de weg naar economisch meest haalbare oplossing. H.L. ter Huerne en K.Th. Veenvliet
Functioneel specificeren: de weg naar economisch meest haalbare oplossing. H.L. ter Huerne en K.Th. Veenvliet 1 INDELING PRESENTATIE KLASSIEKE WERKWIJZE; ONTWIKKELINGEN; SYSTEMS ENGINEERING; VALUE MANAGEMENT;
Nadere informatieSystems Engineering en Value Engineering introductie en functie in ontwerpprocessen
Systems Engineering en Value Engineering introductie en functie in ontwerpprocessen Karel Veenvliet en Leo van Geffen Universiteit Twente en Ontwerp- en Adviesburo Intueri Seminar VM, NAP DACE, Soest,
Nadere informatiePlatform Voegovergangen en Opleggingen. Themabijeenkomst 1, 10 november Meerkeuze Matrix, Voegovergangen en het contract
Platform Voegovergangen en Opleggingen Themabijeenkomst 1, 10 november 2010 Meerkeuze Matrix, Voegovergangen en het contract Bijeenkomst Deze eerste themabijeenkomst van het PVO stond in het teken van
Nadere informatiea. Wat wordt verstaan onder V&V? b. Uit welke kernactiviteiten bestaat V&V? c. Noem enkele voor- en nadelen van inspecties. d. Idem voor testen.
Eindtoets T07351 Software engineering Een eindtoets staat in het algemeen model voor het tentamen van de betreffende cursus. Aangezien deze cursus een mondeling tentamen heeft, bevat deze eindtoets slechts
Nadere informatieSystems Engineering Lesplan Verificatie en Validatie Management (V&V) Werkgroep opleidingen, Eric Holtrop, Bert van Wersch, Ron Beem
notitie Van project onderwerp opgemaakt door Systems Engineering Lesplan Verificatie en Validatie Management (V&V) Werkgroep opleidingen, Eric Holtrop, Bert van Wersch, Ron Beem status datum opmaak 16-4-2012
Nadere informatieMedewerker administratieve processen en systemen
processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met
Nadere informatieImplementatie Landelijke Standaard Tunnels
Implementatie Landelijke Standaard Tunnels Bezien vanuit de aannemer Gert Jan Braas Vialis 4 september 2012 1 Agenda 1. Historie en doel project 2. Nieuwe Scope 3. Ambitie 4. Procesgang VTTI 5. Kwaliteitsborging
Nadere informatieLife Cycle. Management. . als aandachtsgebied binnen Asset Management. Jaap Bakker Senior Adviseur Asset Management Rijkswaterstaat.
Realisatie Verkenning Planuitwerking Life Cycle Prestaties Life Cycle Risico s Life Cycle Kosten Life Cycle Management. als aandachtsgebied binnen Asset Management Beheer, onderhoud, exploitatie Jaap Bakker
Nadere informatienspecties Assetmanagement & I Inspecteren & Adviseren netwerken (hoofdwegennet, hoofdv vaarwegennet en
Risicogestuurd Inspecteren & Adviseren Een nieuwe visie op inspectie Studiemiddag Betonvereniging Donderdag 26 januari 2012 Door: Rindert van Dalen, Dienst Infrastructuur Assetmanagement & I nspecties
Nadere informatieOntwerp in DBFM-omgeving. Excursie KIVI NIRIA Erik Jille
in DBFM-omgeving Excursie KIVI NIRIA Erik Jille 13 juni 2012 Inhoud presentatie Omvang ontwerp opdracht omgeving Aanpak en organisatieontwerp Kritische succesfactoren Slotopmerkingen 2 Omvang ontwerpopdracht
Nadere informatieDVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen!
(Bijdragenr. 56) DVM in Amsterdam, de ambities waargemaakt door de systemen! Bert van der Veen Advin b.v. Rien Borhem Gemeente Amsterdam 1. Inleiding Om het verkeer in goede banen te leiden wordt steeds
Nadere informatieFunctioneel ontwerp. Een introductie. Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere
Functioneel ontwerp Een introductie Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 2 Inleiding... 4 2.1
Nadere informatieOntwerp. <naam applicatie>
Ontwerp Datum Auteur Versie Telefoon Pagina: 0 Inhoudsopgave 1. MANAGEMENT SUMMARY... 1 2. INLEIDING... 1 2.1. DOEL... 1 2.2. STRUCTUUR... 1 2.3. ACHTERGROND... 1 2.4. REVISIE-GESCHIEDENIS...
Nadere informatieMissie van Rijkswaterstaat (1) Assetmanagement bij Rijkswaterstaat
Assetmanagement bij Bijeenkomst NVRB 21 april 2011 in Delft Jenne van der Velde, topadviseur assetmanagement Missie van (1) is de uitvoeringsorganisatie die in opdracht van de minister en de staatssecretaris
Nadere informatieStappenplan van Projectopdracht tot Vraagspecificatie
Stappenplan van Projectopdracht tot Vraagspecificatie Procesbeschrijving systems engineering voor RWS projecten Datum 24 september 2014 Versie 1.4 Pagina 2 van 40 Stappenplan van projectopdracht tot Vraagspecificatie
Nadere informatieWorkshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieSamen werken aan Assetwaarde Prestatiemanagement brengt Assetmanagement naar Next Level
Samen werken aan Assetwaarde Prestatiemanagement brengt Assetmanagement naar Next Level Ir Benno Bultink Hoofd Prestaties Netwerken Trekker proces Prestatiemanagement Get Organized Amsterdam 8 nov 2017
Nadere informatiePrestatiesturing vorm geven door een goede RAMS uitvraag en uitvoering WORKSHOP. PRA/RAMS gebruikersmiddag. Delft, 22 november 2018
Prestatiesturing vorm geven door een goede RAMS uitvraag en uitvoering WORKSHOP PRA/RAMS gebruikersmiddag Delft, 22 november 2018 Ron Beem (RWS GPO) Peter Bakker (Delta Pi) Workshop Goede RAMS uitvraag
Nadere informatieOntwikkelaar ICT. Context. Doel
Ontwikkelaar ICT Doel Ontwikkelen en ontwerpen van ICT-producten, binnen overeen te komen dan wel in een projectplan vastgelegde afspraken ten aanzien van tijd, budget en kwaliteit, opdat overeenkomstig
Nadere informatieVoorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender
Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een
Nadere informatieWerkwijze Cogo 2004. abcdefgh. Cogo publicatienr. 04-03. Ad Graafland Paul Schepers. 3 maart 2004. Rijkswaterstaat
Werkwijze 2004 publicatienr. 04-03 Ad Graafland Paul Schepers 3 maart 2004 abcdefgh Rijkswaterstaat Werkwijze 2/16 I Inleiding Verandering In 2003 is de organisatie van de ingrijpend veranderd. Twee belangrijke
Nadere informatieTechnische architectuur Beschrijving
A gemeente Eindhoven Technische architectuur Beschrijving Specificatiecriteria Versie 1.1 A. van Loenen Technisch Beleidsadviseur B&E 21-Sep-2011 avl/fd11027578 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Realisatie
Nadere informatieARE methodiek Het ontwikkelen van Informatie Elementen
ARE methodiek Het ontwikkelen van Informatie Elementen WI1: Het opstarten van het project Milestone 1 WI2: Ontwikkel een Vison WI3: Modelleer het Business Domain WI4: Creëer een Glossary WI7: Beheer wijzigingen
Nadere informatieEnergiemanagementprogramma HEVO B.V.
Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder
Nadere informatieProfessionalisering van Levensduurverlenging
Professionalisering van Levensduurverlenging De toegevoegde waarde van VITALE Rob van Dongen 9 februari 2012 Agenda 1 2 3 4 Levensduurverlenging volgens VITALE Het referentiemodel Toepasbaarheid VITALE
Nadere informatieVirtueel bouwen met een BIM
Virtueel bouwen met een BIM BIM Waar staat de afkorting voor? BIM Building Information Model Building Information Modeling 2 virtueel bouwen met een BIM BIM Waar staat de afkorting voor? BIM Building Building
Nadere informatieGLT-PLUS INDEX NAAM & HANDTEKENING. OPGESTELD: HSEW Advisor W. Workum. GOEDGEKEURD: Execution Manager Peter van der Ree
Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 8 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Inleiding 3.2 Voorwaarden: 3.3 Organisatie 3.4 Werkwijze 3.4.1 Beoordeel de activiteit 3.4.2 Aard van het werk 3.4.3 Werkcondities
Nadere informatieVoorbeeld uitwerking Introductie Value Engineering Lesplan
Lesplan project onderwerp opgemaakt door Systems Engineering Lesplan Introductie Value Engineering (VE) Werkgroep opleidingen status datum opmaak 17-07-2012 bijlagen bijlagen Definitief; vastgesteld Stuurgroep
Nadere informatieFileprobleem. Leerjaar 1, schooljaar De opdrachtgever
Fileprobleem Verkeersknooppunt Verkeerscentrale Leerjaar 1, schooljaar 2017-2018 1. De opdrachtgever Dagelijks maken miljoenen reizigers gebruik van het Nederlandse wegennet. Het wordt steeds drukker en
Nadere informatieGeo-Impuls. Rijkswaterstaat
Geo-Impuls Impact op projecten van Rijkswaterstaat Marès van den Hark Rijkswaterstaat GPO directeur Techniek en Technisch Management voorzitter Stuurgroep Aanleiding Faalkosten bouw ca. 10 30 % van totale
Nadere informatieBusiness Case. <<Naam project>>
Business Case SYSQA B.V. Almere Versie : Datum : Status : Opgesteld door : Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1.1 Doel van dit document...
Nadere informatieVeelgestelde vragen bij het gebruik van de Q-PLM software
Veelgestelde vragen bij het gebruik van de Q-PLM software Juli 2015 Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie (mededeling) ligt
Nadere informatieRampen- en Crisisbestrijding: Wat en wie moeten we trainen
Kenmerken van rampen- en crisisbestrijding Crisissen of rampen hebben een aantal gedeelde kenmerken die van grote invloed zijn op de wijze waarop ze bestreden worden en die tevens de voorbereiding erop
Nadere informatieAssetmanagement bij Rijkswaterstaat
Assetmanagement bij De werkmethode van de toekomst InfraQuest, projectendag 5 november 2013 Jenne van der Velde, topadviseur assetmanagement Missie van is de uitvoeringsorganisatie die in opdracht van
Nadere informatieMethodiek. Versie: 16/05/2012 13:42:35
Methodiek Versie: 16/05/2012 13:42:35 Inhoudsopgave Methodiek... 2 Onze visie op het functioneel ontwerp... 2 Stappen in het ontwerpproces... 3 Methodiek Inleiding In dit deel van de encyclopedie wordt
Nadere informatieWat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen?
Wat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen? procesinnovatie bij ontwerp en beheer. Gerard Filé Introductie adviseur kosten & risicomanagement Overheid, industrie en inmiddels 23 jaar bij
Nadere informatieToetsbekwaamheid BKE november 2016
Toetsbekwaamheid BKE november 2016 De Basiskwalificatie Examinering heeft als doel de hbo-toetspraktijk te versterken. Een belangrijk aspect in die toetspraktijk is het gesprek over toetsing: het vragen/
Nadere informatiePROJECT INITIATION DOCUMENT
PROJECT INITIATION DOCUMENT Versie: Datum: x.x dd-mm-jj DOCUMENTATIE Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum:. INHOUDSOPGAVE 1. Managementsamenvatting
Nadere informatieEnergiemanagementplan Carbon Footprint
Energiemanagementplan Carbon Footprint Rapportnummer : Energiemanagementplan (2011.001) Versie : 1.0 Datum vrijgave : 14 juli 2011 Klaver Infratechniek B.V. Pagina 1 van 10 Energiemanagementplan (2011.001)
Nadere informatieDoor het toepassen van Systems Engineering in het akoestisch onderzoek MJPG
INTEGRALE AFSTEMMING EN INFORMATIEVASTLEGGING Door het toepassen van Systems Engineering in het akoestisch onderzoek MJPG Angelina Ling en Jeroen Knoet 9 november 2016 Aanleiding lezing Het akoestisch
Nadere informatieTentamen Systeemontwikkeling 1 (I00100)
Tentamen Systeemontwikkeling 1 (I00100) 26 januari 2004, 10:30 12:30 Naam: Studentnummer: Noteer op dit tentamen als eerste je naam en studentnummer Er mogen geen boeken, aantekeningen, etc. worden geraadpleegd
Nadere informatieInsights Zorg. Uw partner in ehealthimplementatie
Insights Zorg Uw partner in ehealthimplementatie Social Return on Investment Plan van Aanpak maatschappelijke business case ehealth Doel professionaliseren van investeringsbeslissingen opbouwen van kennis
Nadere informatiePlan van aanpak overweg(en)naam i.h.k.v. het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen
Plan van aanpak overweg(en)naam i.h.k.v. het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen Datum 13 mei 2015 Status Definitief Handreiking opbouw voor een door een wegbeheerder in te dienen initieel Plan van Aanpak;
Nadere informatieValue Management: instrument voor snelle en goede besluitvorming
Value Management: instrument voor snelle en goede besluitvorming Toepassing in de MIRT Verkenning Calandbrug Timme Hendriksen [ProRail] Michael van de Paverd [I&M PP] Sessie: Value Management (VM) Even
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieTaxanomie van Bloom en de kunst van het vragen stellen. Anouk Mulder verschil in talent
Onthouden Kunnen ophalen van specifieke informatie, variërend van feiten tot complete theorieën Opslaan en ophalen van informatie (herkennen) Kennis van data, gebeurtenissen, plaatsen Kennis van belangrijkste
Nadere informatieOpstellen Work Breakdown Structure Versie / Mrt RWS Informatie blz. 1 van 5
RWS Informatie blz. 1 van 5 1 Doel van het document Beschrijving van de methode voor het opzetten van een Work Breakdown Structure (WBS). 2 Toepassingsgebied Een Work Breakdown Structure (WBS) kan overal
Nadere informatieSE + BIM = integraal BIM?
SE + BIM = integraal BIM? Faalkosten Grote gevolgen 2 Faalkosten Kleinere gevolgen 3 Faalkosten Onduidelijke scope Ontwerpfouten Toenemende Complexiteit Communicatie Tijdsdruk 4 Succesvol realiseren Project
Nadere informatieRisico gestuurd rail asset management
Asset Management Control Seminar 2015 Vliegbasis Woensdrecht, 5 november 2015 Risico gestuurd rail asset management Jan Swier, Adviseur AM, ProRail. Thema presentatie: verbeteren prestaties (& prijs) Verdeling
Nadere informatieINTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT BIJ RIJKSWATERSTAAT
INTEGRAAL PROJECTMANAGEMENT BIJ RIJKSWATERSTAAT Integraal Projectmanagement bij Rijkswaterstaat Beknopte leaflet voor externen Versie: februari 2012 Voor meer informatie: Freek Wermer specialist projectmanagement
Nadere informatieZou het niet iedeaal zijn
Zou het niet iedeaal zijn ...als op de eerste werkdag van een nieuwe medewerker alles klaarstaat?! Er zal geen discussie over bestaan. Het zou ideaal zijn wanneer alle voorzieningen op de eerste werkdag
Nadere informatiePR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten
PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene
Nadere informatieDACE seminar Value Management: Van Crisis naar Kans - 4 november 2009
DACE seminar Value Management: Van Crisis naar Kans - 4 november 2009 Biografie Frits Willems Flow-Way b.v. Frits Willems (1954) heeft sterrenkunde gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. In 1987
Nadere informatiePraktijkplein Titel: Toepassing: Koppeling met het Operational Excellence Framework: Implementatiemethodieken: ontwerpen en ontwikkelen.
Praktijkplein Titel: Implementatiemethodieken: ontwerpen en ontwikkelen. Toepassing: Beknopte samenvatting van twee implementatiemethodieken en hun toepassing bij het implementeren van een operational
Nadere informatieSPC360: specificeren, programmeren en contracteren. SPC360 en AT Osborne 2016 Q1
SPC360: specificeren, programmeren en contracteren Andere contractvormen In de utiliteitsbouw worden steeds vaker andere contractvormen toegepast. Het zijn tools die hun oorsprong vinden in de wereld van
Nadere informatieChecklist basisontwerp SDM II
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist basisontwerp SDM II Documentatie. Zijn de uitgangspunten voor het basisontwerp Is een plan van aanpak Zijn er wijzigingen op het Software Quality Assurance
Nadere informatieSDM II - System Development Methodology II. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
SDM II - System Development Methodology II Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2
Nadere informatieFunctiefamilie ES Experten organisatieondersteuning
Functiefamilie ES Experten ondersteuning DOEL Instrumenten en methodes ontwikkelen* en aanpassen in een domein en de interne klanten ondersteunen bij de implementatie ervan teneinde de werking van de te
Nadere informatieFunctionele specificaties. Omgevingsloket online. Hergebruik van aanvragen
Functionele specificaties Omgevingsloket online Hergebruik van aanvragen Augustus 2018 Versie 2.14.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Identificatie 3 1.2 Doel van dit document 3 1.3 Scope en uitgangspunten
Nadere informatieCORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties
CORA 1.0 Bedrijfs- en ICT-referentiearchitectuur voor woningcorporaties Hoe zorgen we ervoor dat we nieuwe diensten en producten soepel in onze bedrijfsvoering op kunnen nemen? Hoe geven we betere invulling
Nadere informatieBusinesscase. Dit document is een sjabloon voor een businesscase rond sourcing en is gebaseerd op artikelen uit het blad Informatie Magazine.
Businesscase Dit document is een sjabloon voor een businesscase rond sourcing en is gebaseerd op artikelen uit het blad Informatie Magazine. Colofon Datum 14 oktober 2010 Referentie Auteur BusinessCase
Nadere informatieProceseisen blauwdruk VCM
Proceseisen blauwdruk VCM Bijlage D bij het bestek met zaaknummer 31049665 Verkeersmanagement Centrale van Morgen (VCM) Datum 24 juni 2011 Status definitief Proceseisen Blauwdruk VCM Bijlage D bij het
Nadere informatieEnergiemanagement Actieplan
1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum 18 04 2013 Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE
Nadere informatieRapport over het werkprofiel van Software engineer (sr)
Rapport over het werkprofiel van Software engineer (sr) Identificatienummer: Publicatiedatum: 19 november 2015 Leeswijzer Dit rapport omschrijft het werkprofiel van 'Software engineer (sr)' zoals die door
Nadere informatieWerkopdracht vierde ontwikkelsessie
Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieSystems Engineering en de Modelgebaseerde aanpak. Eric Burgers
Systems Engineering en de Modelgebaseerde aanpak Eric Burgers 2 Context: Toepassing MBSE in tunnelprojecten Modelprecisie / formaliteit LST 1.2 LST 1.1 Nijverdal (2011) SysML Statisch model Dynamisch model
Nadere informatieToelatingsassessment. Portfolio. Assessment t.b.v. toelating tot de deeltijdopleiding HBO-ICT. Naam Adres Telefoon Datum
Toelatingsassessment Portfolio Assessment t.b.v. toelating tot de deeltijdopleiding HBO-ICT Naam Adres Telefoon E-mail Datum 1 Persoonlijke gegevens en c.v. Neem hieronder uw persoonlijke gegevens en curriculum
Nadere informatieHandreiking voor het uitvoeren van studies naar het effect van aardbevingen voor bedrijven in de industriegebieden in Groningen
Handreiking voor het uitvoeren van studies naar het effect van aardbevingen voor bedrijven in de industriegebieden in Groningen Opzet van de studie naar de effecten van een aardbeving Fase 1: kwalitatieve
Nadere informatieAVG Routeplanner voor woningcorporaties
AVG Routeplanner voor woningcorporaties 24 oktober 2017 Versie 1.0 24 oktober 2017 0 Inleiding Aedes wil haar leden ondersteunen bij de implementatie van de privacywetgeving. Daarvoor biedt zij onder andere
Nadere informatieREFERENTIE BIJLAGE 1 PRA-FORMULIER BIJLAGE 2 INTERACTIE MATRIX (VOORBEREIDING PRA
Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 8 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Inleiding: 3.2 Voorwaarden: 3.3 Organisatie: 3.4 Werkwijze 3.4.1 PRA-1 3.4.2 PRA-2 3.4.3 Toll-gate 4 UITKOMST 5 RAPPORTAGE 6 REFERENTIE
Nadere informatiebedrijfsprocessen en vormt daarmee de kapstok voor de producten van andere disciplines. Het PAM is geen RUP concept.
1. 1.1. Inleiding Doel De Requirementdiscipline richt zich op het vaststellen en vastleggen van de eisen en wensen die aan een oplossing worden gesteld: de requirements. Rollen De keyrol binnen deze discipline
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatieOp 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'.
Inleiding Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Hierin wordt aangegeven dat DNB in 2017 met
Nadere informatieOlde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj
BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.
Nadere informatieBijdragenr. 32. Verkeerskundig beheer van verkeerslichten en andere verkeerssystemen
Bijdragenr. 32 Verkeerskundig beheer van verkeerslichten en andere verkeerssystemen ****** Erna Schol (Rijkswaterstaat Dienst Verkeer en Scheepvaart, Groene Golf Team) Emile Oostenbrink (CROW) Samenvatting
Nadere informatieHandreiking D&C Contracten. 26 September 2005
Handreiking D&C Contracten 26 September 2005 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat BIBLIOTHEEK RIJKSWATERSTAAT UTRECHT NR Z4Z).5...qo& RWS bibliotheek locatie Utrecht Postbus 20.000 3502
Nadere informatieHoofdstuk 3. Verantwoording methode doelgerichte digitale regelgeving. Hoofdstuk 3. Verantwoording methode doelgerichte digitale regelgeving
Hoofdstuk 3. Verantwoording methode doelgerichte digitale regelgeving Datum: 22 maart 2019 Versie: definitief, 2.0, vastgesteld door PMT (07-03-2019) Toelichting/context: Waterschappen gaan uit van de
Nadere informatieReview op uitgevoerde risico-inventarisatie implementatie resultaatgerichte bekostiging
Review op uitgevoerde risico-inventarisatie implementatie resultaatgerichte bekostiging mr. drs. E.P.J. de Boer Rotterdam, Aanleiding en opzet van de review In opdracht van de GR Jeugdhulp Rijnmond is
Nadere informatieStappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth
Stappenplan Social Return on Investment Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth 1 1. Inleiding Het succesvol implementeren van ehealth is complex en vraagt investeringen van verschillende
Nadere informatiegelet op het bepaalde in de Wet bescherming persoonsgegevens,
Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, nr. 1001173/1001200, tot vaststelling van het Privacyreglement verkeersregistratiesysteem wegen provincie Noord-Holland Gedeputeerde Staten van Noord-Holland;
Nadere informatieASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR
ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR Jan A. Kamphuis Voorzitter NVDO Sectie Food, Beverages & Farma / Partner Traduco B.V. Food Event 2015 De Verkadefabriek, Den Bosch 03 december
Nadere informatiePMS: aantonen van geleverde prestaties
www.oxand.com PMS: aantonen van geleverde prestaties Edwin TIMMER - OXAND Over Oxand Onafhankelijk internationaal consultancy bureau gespecialiseerd in Assetmanagement, Ageing & Risicomanagement. Onze
Nadere informatieISO 14001:2015 Readiness Review
ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele
Nadere informatieDoel. Context VSNU UFO/INDELINGSINSTRUMENT FUNCTIEFAMILIE ICT FUNCTIONEEL (INFORMATIE) BEHEERDER VERSIE 1 MEI 2012
Functioneel (informatie) beheerder Doel Zorgdragen voor het inrichten, aanpassen, vernieuwen en onderhouden van de informatievoorziening (processen, procedures en/of systemen), passend binnen het informatiebeleid
Nadere informatieKwaliteitsmanagementsysteem CO 2 -Prestatieladder
Kwaliteitsmanagementsysteem CO 2 -Prestatieladder CO2-Prestatieladder Kwaliteitsmanagementsysteem 1.2 Iv-Groep b.v. i Opdrachtgever: Projectnummer opdrachtgever: Project: Projectnummer: Betreft: Kwaliteitsmanagementsysteem
Nadere informatieMarktconsultatie: RAMS last of lust?
Marktconsultatie: RAMS last of lust? Workshop RWS PRA Gebruikersdag 22 november 2018 Patrick Webbers& Arno Willems Wat gaan we behandelen? De weg naar goede en effectieve RAMS-uitvraag in integrale bouw-en
Nadere informatieStappenplan van projectopdracht tot Vraagspecificatie
Stappenplan van projectopdracht tot Vraagspecificatie Systems Engineering voor RWS projecten Datum 1 januari 2011 Versie 1.2.2 Stappenplan van Projectopdracht tot Vraagspecificatie Structureren project
Nadere informatiePraktijkinstructie Oriëntatie op de informatie-analyse 4 (CIN08.4/CREBO:50131)
instructie Oriëntatie op de informatie-analyse 4 (CIN08.4/CREBO:50131) pi.cin08.4.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen
Nadere informatieSHE risicomanagement. Reparatietraject Bottom Plug Liner Reducers HFR. rev. nr. datum omschrijving. In opdracht van NRG-IS-HFR
SHE risicomanagement Reparatietraject Bottom Plug Liner Reducers HFR In opdracht van NRG-IS-HFR rev. nr. datum omschrijving C 9-4-09 Feedback van bet projectteam verwerkt B 8-4-09 Intern commentaar RM
Nadere informatie