EFESIËRS 4:25, 29 en 5:3-4

Transcriptie

1 EFESIËRS 4:25, 29 en 5:3-4 Votum en seën Psalm 92 : 1, 2 Geloofsbelydenis: Nicea Wet: Exodus 20:1-17 (AV 1933/53) Psalm 1 : 4 Gebed Psalm 16 : 1 Skriflesing: Efesiërs 4:17 5:5 (AV 1933/53) Teks: Efesiërs 4:25, 29 en Efesiërs 5:3-4 (AV 1933/53) Preek: Begenadige mense praat anders as die wêreld Gebed Kollekte Psalm 19 : 7 Seën Skrifberyming 78 (13-3) Ook: Pss 12, 52, 57

2 2 Vryheid van spraak is iets wat deur mense in ons tyd baie hoog geag word: - dat elke mens die reg het om sy sê te sê; - dat n mens nie beperk mag word in dit wat jy sê of skryf of propageer nie. Christene glo natuurlik ook aan vryheid van spraak, maar vir ons dit iets anders as vir wêreldse mense. Vir ons is jou spraak nie vry wanneer jy kan sê wat jy wil nie, maar wanneer jy van bose spraak bevry is en dit regkry om te praat soos wat die Here wil hê dat jy moet praat. En soos die Here wil hê dat Sy kinders moet praat, is gewoonlik baie anders as wat wêreldse mense praat. Dis die kern van vanoggend se preek: - Christene, begenadigde mense praat anders as die wêreld. Kom ons kyk eers na die feit dat ons begenadigde mense is, en dan na die opdrag dat ons anders moet praat as die wêreld. 1. BEGENADIGDE MENSE Opdragte wat die Here in die Bybel vir ons gee, kom nooit uit die bloute uit nie. En dit word nie vir ons gegee as wette wat ons moet nakom om so God se guns te probeer wen nie. Dit word vir ons gegee as mense wat klaar Sy guns het, Sy kinders geword het. Sy opdragte is nie van dié soort: Doen hierdie dinge, dan sal Ek vir jou goed wees! nie, maar van hiérdie soort: Omdat Ek aan jou goed gedoen het, moet jy dan nou hierdie dinge doen! Al hierdie opdragte in Efesiërs 4-6 kom ná Efesiërs 1-3, waarin oor die genade wat die Here aan ons bewys het, geskryf is. o In Efesiërs 1 word byvoorbeeld geskrywe hoe die Vader ons uitgekies het, en hoe die Here Jesus ons deur Sy bloed van ons sondes verlos het, en hoe die Heilige Gees ons verseker dat ons vir altyd die eiendom van God is.

3 3 o In Efesiërs 2 word beskrywe hoe God ons, wat deur ons sondes geestelik doodgegaan het, uit genade weer geestelik lewend gemaak het en ons saam met Jesus n plek in die hemel gegee het en hoe ons saam met al die ander kinders van God tot n tempel van die Here opgebou word. o En in Efesiërs 3 lees ons onder andere hoe die evangelie van die ongelooflike rykdom wat Christus vir ons bewerk het, selfs mense wat heidene was, naby God gebring het. Ons is uit die donkerte van sonde en dood tot n nuwe lewe met die Here geroep en gebring (so hoor ons in Efesiërs 1-3) daarom moet ons lewenswandel (só begin die apostel die opdragte wat in Efesiërs 4-6 gegee word) nou in ooreenstemming wees met die roeping wat ons van God gekry het. Maar selfs in hierdie hoofstukke 4-6, wat die opdragte vir die begenadigdes bevat, is daar kort-kort weer n herinnering aan wat die Here vir ons gedoen het en gegee het, byvoorbeeld in die verse wat ons vanoggend gelees het: o Efesiërs 4:30: En moenie die Heilige Gees van God bedroef nie, want Hy het julle as die eiendom van God beseël met die oog op die verlossingsdag. 1 o Efesiërs 4:32: vergewe mekaar soos God julle ook in Christus vergewe het. 2 o Efesiërs 5:2: Lewe in liefde, soos Christus ons ook liefgehad en om ons ontwil sy lewe as n offergawe gegee het 3 Die opdragte van God wat u vanoggend hoor, word vir u gegee as mense wat al klaar die liefde van God gekry het. Dit word vir u as begenadigdes gegee 2. PRAAT ANDERS AS DIE WÊRELD 1 AV AV AV 1983

4 4 Efesiërs 4-5 lê daarop klem dat n lewe wat pas by die genade wat ons gekry het, n lewe is waarin die ou, sondige praktyke weggegooi moet word en nuwes aangeleer moet word. En wie dit doen, gaan agterkom dat jy skielik baie anders word as wat die breë stroom van mense in hierdie wêreld is. Van die voorbeelde van wat ons moet weggooi en wat ons moet aanleer, wat die Heilige Gees in hierdie hoofstukke deur die apostel vir ons gee, gaan oor praat, oor wat mense in hierdie wêreld vir mekaar sê, oor hoe en waaroor hulle gesels. Kom ons kyk na drie voorbeelde daarvan: In die eerste plek Efesiërs 4:25: Daarom, lê die leuen af en spreek die waarheid, elkeen met sy naaste, want ons is mekaar se lede. Ons moet leuens in ons gesprekke, aflê, uittrek is die woord wat letterlik hier gebruik word, soos wat n mens vuil klere uitttrek. Leuens verwys na alle soorte valsheid in ons gesprekke, alle onwaarhede of halwe waarhede of subtiele woordspelings waarmee ons ander mense onder n wanindruk probeer bring of onder n wanindruk probeer los. Ons moet daarvan ontslae raak. En ons moet die waarheid praat gedurig, altyd. Ons moet dit ons gewoonte maak om die waarheid te praat. Want (skryf die apostel) ons as gelowiges is mos aan mekaar verbind as lede van dieselfde hemelse huisgesin; en mense wat aan mekaar verbind is, jok nie vir mekaar nie, want valsheid of dit nou blatant of subtiel is breek die vertroue tussen mense, bring wantroue, vernietig bande. Waarheid praat is darem so anders as die praktyk in die wêreld rondom ons, waar dit vir die meeste mense heeltemal aanvaarbaar is om n leuen te vertel as dit hulle kan bevoordeel, of as dit hulle uit die moeilikheid kan hou. Dis só aanvaarbaar dat mense by mekaar sal spog oor hoe hulle dit of dat reggekry het met n leuen!

5 5 Maar begenadigdes lieg nie meer nie. n Tweede voorbeeld van hoe ons as begenadigdes nou behoort te praat, is Efesiërs 4:29: Laat daar geen vuil woord uit julle mond uitgaan nie, maar net n woord wat goed is vir die nodige stigting (= opbou), sodat dit genade kan gee aan die wat dit hoor. Dit gaan hier nie oor wat ons in Afrikaans vuil praatjies noem nie (dít kom netnou ter sprake). Die woord vuil wat hier gebruik word is die woord wat in Grieks gebruik is vir vis wat sleg geword het, of vrugte wat vrot geword het. Met die klem hier nie op die stank van sulke woorde nie, maar op die nutteloosheid daarvan: - jy kan niks met vis wat sleg geword het en vrugte wat vrot geword het, doen nie; - dit beteken vir jou niks. Ons moenie woorde praat wat niks vir ander mense beteken nie nie eers een nie! Die opdrag is nie dat daar darem nie te veel leë woorde uit ons monde moet uitgaan nie, of dat daar nie onnodige leë woorde uit ons monde moet uitgaan nie, maar dat daar geen leë woord uit ons monde moet uitgaan nie! Die woorde wat ons praat moet in elke situasie waarin ons dit sê, vir die mense wat dit hoor, iets beteken. Dit moet genade gee vir dié wat dit hoor! Ons woorde, ons gesprekke, moet waarde tot ander mense se lewens toevoeg, dit moet vir hulle iets gee wat hulle nie gehad het nie of iets teruggee wat hulle verloor het soos wat in daardie omstandighede gepas is: - as jy met iemand praat wat hartseer is, moet jou woorde troos gee; - as jy met iemand praat wat moedeloos is, moet jou woorde moed terugbring; - as jy met iemand praat wat verdwaal is, moet jou woorde die pad wys; - as n gesprek vol negatiwiteite en lelikhede is, moet jou woorde die positiewe en die mooie en die aangename in hierdie gesprek inbring, ens. As mense na n gesprek met jou wegstap, moet hulle beter/ryker voel as voor die gesprek.

6 6 Dis so anders as die wêreld se idee van praat. Vir die wêreld is dit nie belangrik watter effek my woorde op ander mense het nie, maar dis vir die wêreld belangrik dat ek die reg moet hê om iets te sê as ek lus is om dit te sê, ongeag wat dit aan ander mense doen! Begenadigde mense fokus nie op wat ék wil sê nie, maar op hoe ek met my woorde ander kan opbou. Die derde voorbeeld waarna ons kyk, is Efesiërs 5:3-4: Maar hoerery en allerhande onreinheid of hebsug moet onder julle selfs nie genoem word nie, soos dit die heiliges betaam; ook nie gemeenheid of dwase of lawwe praatjies wat nie pas nie, maar liewer danksegging. Daar s dinge wat onder ons as Christene nie eers genoem behoort te word nie, dinge waarvan daar geen sprake mag wees nie. Dis dinge soos: - hoerery en allerhande onreinheid, onsedelikheid; dinge soos ongeoorloofde seksuele verhoudings, prostitusie, homoseksualisme is onderwerpe wat nie in ons alledaagse geselskappe moet voorkom nie; dit wat ons ken as vuil grappe hoort glad nie in Christene se geselskap nie, nie eers wanneer ons lekker gesellig en ontspanne saam kuier nie. - ook nie hebsug nie; om oor geld en geldmaak te praat as iemand vir wie dit n groot lewensbegeerte is om so gou as moontlik so ryk as moontlik te word dis nie soos Christene behoort te praat nie; - ook gemeenheid ( n woord wat waarskynlik beter vertaal word as skandelike dinge) en dwase of lawwe praatjies; ander mense se skandes moenie deur ons bespreek word nie; ligsinnige gesprekke en dubbelsinnige geskerts en obsene en vulgêre praatjies pas nie by Christene nie. Ook hierin is die wêreld heeltemal anders.

7 7 Hoeveel van die televisiekanale se situasie-komedies maak hulle bestaan nie juis uit ligsinnige geskerts met allerhande vorme van onsedelikheid nie? Hoeveel van die moderne letterkunde en toneelstukke en flieks en televisiereekse en selfs van die dokumentêre programme boor nie juis op al die perversiteite van die mensdom in nie? Selfs van ons Afrikaanse koerante en tydskrifte verkoop hulleself deur skandes van mense aan die groot klok te hang. En elke keer as ons hierdie programme kyk en hierdie boeke en tydskrifte lees, neem ons eintlik deel aan sulke gesprekke. Wat nie pas by begenadigdes nie. Óns behoort moeite te doen om dit wat goed en reg en mooi is die temas van ons gesprekke te maak. Selfs ons humor moet van goeie smaak en van fyn aanvoeling getuig. By begenadigde mense pas danksegging. Een van die hooftemas van ons gesprekke moet wees dat ons dit wat goed en mooi en reg is in die lewe en by ander mense raaksien en waardeer en dat ons weet van Wie af dit kom As jy n lewe lewe wat pas by die genade wat die Here aan jou bewys het, dan moet jy die waarheid praat en dit wat ander mens opbou en dit wat getuig van jou dankbaarheid oor mooi dinge. TEN SLOTTE n Groot deel van die hedendaagse mensdom is eintlik fanaties oor vryheid van spraak: - dat jy die reg moet hê om te kan sê wat jy wil en waar jy wil en teenoor wie jy wil. Mense word byvoorbeeld in ons land onder die grondwetlike reg van vryheid van spraak toegelaat om die Naam van die Here te laster en om allerhande skandelike sondes goed te praat en selfs te propageer en om die vulgêrste artikels en stories te skryf en in die openbare domein in te gooi!

8 8 In die oë van die Here is dit natuurlik nie vryheid van spraak nie, maar totale losbandigheid, wat Hy, wanneer Sy tyd daarvoor gekom het, onverbiddelik gaan straf. Vir mense, wat deur die Gees van God in die paaie van Sy Woord gelei word, beteken vryheid van spraak nie dat ons vry van enige bande/wette praat nie, maar dat ons vry van die sonde praat; - dat ons die genade kry om ons spraak vry te hou van leuens en van afbrekende woorde en van onvanpaste en vuil praatjies; - en dat ons dit regkry om taal en woorde al hoe meer te gebruik vir die doel waarvoor die Here dit gegee om waarheid te versprei, om mekaar op te bou, om God vir alles wat mooi en goed is, te dank. Begenadigde mense praat anders as die wêreld AMEN