Gli Incogniti VRIJDAG 15/12/ Concertinleiding door Jasper Gheysen. Concert. Amandine Beyer, viool & artistieke leiding

Transcriptie

1 VRIJDAG 15/12/ Concertinleiding door Jasper Gheysen Concert Gli Incogniti Amandine Beyer, viool & artistieke leiding Alba Roca, Yoko Kawakubo, viool Marta Páramo, altviool Marco Ceccato, cello Baldomero Barciela, violone Francesco Romano, teorbe Anna Fontana, klavecimbel & orgel

2 Antonio Vivaldi ( ) Sinfonia in C voor strijkers en basso continuo, uit: L Olimpiade, RV 725 Andante Concerto in g voor viool, strijkers & basso continuo La Mandinetta, RV 322 molto Larghetto Concerto in D voor cello, strijkers & basso continuo, RV 403 Andante e spiritoso Concerto voor violino in tromba, strijkers & basso continuo, RV 313 [] Andante Concerto in F voor viool, strijkers & basso continuo, RV 282 Adagio Concerto in a voor cello, strijkers & basso, RV 420 Andante Adagio Concerto in D voor viool, strijkers & basso continuo, RV 228 non troppo ma vigoroso Largo

3 Vivaldi: Teatro alla moda Je bent een topsolist van wereldformaat en je bent dol op de muziek van Vivaldi. Je hebt al enkele cd s uitgebracht waarop de Venetiaanse priester de hoofdrol speelt, maar toch wil je verder gaan. Hoe vind je nog een origineel uitgangspunt binnen die duizenden bestaande opnamen van zijn rijke oeuvre? Door je te baseren op een origineel en muziekgerelateerd nieuwsitem uit de tijd van de componist zelf. Amandine Beyer en Gli Incogniti toveren AMUZ vanavond om in een strijdtoneel met daarop dramatische, theatrale concerti versus het Teatro alla moda (het modieuze theater). De titel Teatro alla moda pende Benedetto Marcello, een welgestelde aristocratische schrijver, advocaat, magistraat en componist uit Venetië, neer boven een satirisch pamflet uit De intenties van Marcello waren glashelder: een snerende tekst vol sarcasme waarin hij zonder een blad voor de mond te houden de operatechnieken en -cultuur uit die tijd aan de kaak stelde. Om deze kritiek ten volle te begrijpen, is het noodzakelijk om de rol van de opera uit die tijd uit de doeken te doen. Je kan de vergelijking het beste maken met de film van vandaag. De opera profileerde zich in de 18de en zeker in de 19de eeuw als de meest vermakelijke vorm van cultuur en creëerde een soort eigen leefwereld waarvan de man in de straat enkel kon dromen. Net zoals bij de film vandaag, vroeg men zich af welke de volgende grote productie zou zijn, waar de première zou plaats vinden, wie de hoofdrol zou spelen, of het een succes zou worden en hoe goed of slecht de reviews zouden zijn. En die laatste bedenking past perfect binnen het kraam van de opkomst van een uitgebreide muziekkritiekcultuur die niet zoals vandaag werd gevormd door enkele recensies in stijlvolle glossy operamagazines, maar wel wekelijks in de kranten verscheen. Oneindig veel pamfletten, brieven, boeken en artikels weekten een cultuurkritisch discours los over de opera. De significante bijdrage van Marcello legt de vinger op de wonde door de theatrale aanpak van de componisten uit die tijd aan te vallen. De groteske showelementen en de zin voor spektakel hadden volgens Marcello de overhand genomen op de discipline en de kunde om waardige muziek te componeren. The composer need not know about the rules of composition, but only a few general principles about its practice. Nor need he know anything about musical intervals, the desirability of contrary motion, nor of the dissonance of the tritone, nor of the principal [Guidonian] hexachords. He need not know what are the modes or the keys, nor their number, division, or distinctive qualities. Moreover, he will say that there are only two modes, major and minor. De excessen van die Venetiaanse opera kwamen tot uiting in onnodige cadenza s, geforceerde variatiereeksen, de sterrencultuur van de solisten, populaire dansen en imitaties van natuurfenomenen. Tussen Marcello s regels valt duidelijk te lezen dat hij Vivaldi s showmuziek in het vizier had, maar dat is buiten Amandine Beyer

4 gerekend. Zij gelooft net dat die theatraliteit, die Marcello zo ter discussie stelt, compositorisch in de diepte wordt uitgewerkt in Vivaldi s concerti en blijk geeft van een ongezien muzikaal inzicht voor structuur, melodie en inlevingsvermogen. De taak die Beyer op zich neemt, is natuurlijk niet de meest gemakkelijke. Ze selecteerde minder gekende concerti, maar slaagt net in haar opzet door het effectieve klinkende resultaat van de werken. Ieder concerto, ieder deel bouwt een dramatisch verhaal op met gedifferentieerde karakters, opmerkelijke inzetten, monologen en intrigerende dialogen. Toch begint het concert van vanavond met een stukje briljante opera, namelijk de ouverture uit L Olimpiade. Geen enkele andere barokcomponist kon strijkinstrumenten zo laten gonzen en ronken als Vivaldi. Deze schitterende opening geeft het startschot voor wat later in de concerti terugkomt: boeiend orkestraal samenspel met een gezonde dosis dramatiek en passie. Het trage deel grijpt de luisteraar onmiddellijk naar de keel en stelt zo ook Vivaldi s capaciteit tentoon om een evenwaardig alternatief te voorzien voor de pijlsnelle openings- en slotdelen. Het leidt geen twijfel dat Amandine Beyer als solist in deze concerti de lead neemt. Val dus zeker niet van uw stoel wanneer zij in de solopassages alle teugels laat vieren. Een van de meest spraakmakende cadenza s komt terug in het laatste werk op het programma, namelijk RV228. De cadenza op het einde van het derde deel zoekt etherische hoogten op en transformeert zelfs op een bepaald punt naar het viriele getjilp van jonge vogels. Maar niet enkel in deze virtuoze weergaloze cadenza s haalt Beyer haar gram. Ook de gedragen tweede delen van de concerti, die de ziel week maken, passen perfect binnen haar kraam. Het Largo uit RV322 moet qua intensiteit niet onderdoen voor de meest geaffecteerde barokmuziek. De diepe klanken, de waardige tone of voice en de onmetelijke schoonheid van dit deel gaan niet onopgemerkt voorbij. De behandeling van de ritornello s, de orkestrale tussendelen, vullen in tegenstelling tot de traditie, niet enkel de banale ruimten op tussen de solistische passages. Ze treden uit de schaduw met onverwachte tussenkomsten zoals de plotselinge stilte in de openingsmaten van RV282, de introspectieve terugkeer in het eerste ritornello van RV322 of de feestelijke, symfonische klanken in RV313, met de violino in tromba. Zonder aan continuïteit in te boeten, voeren Amandine Beyer en Gli Incogniti een relaas op dat de muziek verbindt en niet uit elkaar trekt. De onstopbare flow, de inventieve kleurschakeringen en een uitbundige lyriek zijn maar enkele kenmerken van deze muziek, die maar al te vaak de opmerking krijgt te eentonig te zijn, of ziek te zijn in hetzelfde bed. De nobele opzet om de genialiteit van Vivaldi, buiten zijn scenische muziek om, uiteen te zetten via zijn theatrale concerti is ongezien en uniek. In ieder geval zijn we vanavond getuige van Vivaldi op zijn best, met geweldige uitvoerders die vol liefde en passie de muziek voor zich laten spreken. Jasper Gheysen

5 Amandine Beyer Amandine Beyer begon als vierjarige met blokfluit, maar stapte later over op viool. Op haar vijftiende werd ze toegelaten tot het Conservatoire National Supérieur de Musique de Paris, waar ze in 1994 afstudeerde. Ze specialiseerde zich vervolgens bij Chiara Banchini aan de Schola Cantorum Basiliensis, waar ze ook haar voordeel deed met de lessen van onder meer Christophe Coin, Jesper Christensen en Hopkinson Smith. Ondertussen wordt Amandine Beyer al enkele jaren erkend als een referentie voor de interpretatie van het barokvioolrepertoire. Haar opname van J.S. Bachs Sonaten & Partita s uit 2012 werd dan ook overladen met internationale prijzen. Hiermee toerde ze ook wereldwijd in de dansvoorstelling Partita 2 van Rosas met choreografe/danser Anne Theresa de Keersmaeker en danser Boris Charmatz. Ze treedt wereldwijd op in kamermuziekverband met klavecinist Pierre Hantaï, pianofortespeler Kristian Bezuidenhout of pianiste Laurance Beyer, of met de ensembles Les Cornets Noirs en Gli Incogniti. Amandine doceert barokviool aan de Schola Cantorum Basiliensis in het Zwitserse Bazel sinds 2010, geeft wereldwijd masterclasses en is verbonden aan het ESMAE in Porto, Portugal. Gli Incogniti Het barokensemble Gli Incogniti werd in 2006 opgericht door de Franse violiste Amandine Beyer. Het ensemble richt zich zowel op minder bekend repertoire van barokcomponisten als J. Rosenmüller, N. Matteis en R. Keiser als op concerti grossi van A. Corelli, vioolconcerti van A. Vivaldi en vioolrepertoire van J.S. Bach. Hun opnamen van Bachs vioolconcerti en Vivaldi s Vier seizoenen werden bejubeld in de pers, en waren commerciële hoogvliegers. Hun recente opnamen bevatten muziek van J. Pachelbel, concerti voor twee violen van A. Vivaldi met Amandine Beyer en Giuliano Carmignola als solisten en J.S. Bach. Hun laatste opname BWV... or not brengt enkele kamermuziekwerken onder de aandacht die lange tijd (onterecht) aan J.S. Bach werden toegeschreven.

6

7 Binnenkort in AMUZ ZONDAG , uur VOCES8 Winter tales: seasonal choral music 28 / 24 / 20 DONDERDAG , uur Noors Solistenkoor Grete Pedersen, artistieke leiding Rós, liederen voor kerst 24 / 20 / 16 VRIJDAG , uur Hana Blažíková & friends Hana Blažíková, sopraan Katerina Ghannudi, harp Jan Krejca, teorbe Pablo Kornfeld, orgel & klavecimbel Tirannia dell amore: solomadrigalen en aria s van B. Strozzi, T. Merula, S. Landi e.a. 20 / 16 / 14 ZONDAG , uur Ronald Brautigam Ronald Brautigam, pianoforte Beethovens laatste pianosonaten, opus 109, 110 & / 20 / 16 Meer info & details op

8 Goed om te weten Foyer De foyer van AMUZ is open vanaf een uur voor aanvang van het concert en blijft ook na afloop van het concert nog geruime tijd open. Beeld- en geluidsopnamen Het is absoluut verboden beeld- en geluidsopnamen te maken tijdens de concerten en voorstellingen zonder expliciete toelating van de directie van AMUZ. Concertinleidingen, aanvangsuur en duur van de concerten De concerten in AMUZ vangen op zondag steeds aan om 15 uur. Op andere dagen starten de concerten om 21 uur. Voor de avondconcerten is er steeds een inleiding om uur. De concerten in AMUZ hebben in principe geen pauze en duren tussen de 65 en 80 minuten, tenzij anders vermeld. Programmaboekjes De programmaboekjes bij de concerten van AMUZ zijn downloadbaar van de website vanaf enkele dagen na het concert. Rondleidingen en zaalverhuur Wenst u met een groep een rondleiding in de gebouwen van AMUZ, om zo het fascinerende verhaal te horen van de gerenoveerde kerk en AMUZ als concertgebouw en -organisator, of wenst u meer informatie over de mogelijkheden om de zaal te huren voor concerten, voorstellingen en presentaties? Gelieve dan tijdens de kantooruren contact op te nemen met de administratie van AMUZ. Medewerkers AMUZ Bart Demuyt, directie & artistieke leiding Veerle Braem, zakelijke directie Robin Steins, assistentie programmering & educatie Frederic Delmotte, assistentie programmering & dramaturgie Tine Hubrechts, assistentie directie Greet Coenegrachts, communicatie Julie Hendrickx, public relations Tine Clevers, eindredactie & ticketing Mona Heyrman, productieleiding Jan Tambuyser, productie & techniek Evelyne Van Mieghem, productie & zaalhuur Bart Tambuyser, techniek & gebouwbeheer Koen Koninkx, foyer Laatkomers De concerten in AMUZ hebben in principe geen pauze. Laatkomers kunnen dan ook niet meer worden toegelaten in de concertzaal. Op vertoon van hun concertticket kunnen zij het concert volgen op de plasmaschermen in de foyer. Binnenwerk geprint bij wettelijk depotnummer: D/2017/0306/100