Campagne Verplichte Kleuterparticipatie "Kijk wat ik al kan"

Transcriptie

1 Campagne Verplichte Kleuterparticipatie "Kijk wat ik al kan" Sinds het schooljaar moeten kleuters verplicht naar de (derde) kleuterklas. Zij moeten twee derde van de tijd aanwezig zijn, anders kunnen ze niet ingeschreven worden in het eerste leerjaar. Om deze wetgeving bekend te maken, lanceerde het Agentschap Onderwijscommunicatie in 2009 een sensibiliseringscampagne met de slogan "Mag jouw kind naar het eerste leerjaar?" Deze campagne liep gedurende twee schooljaren. Cijfers tonen aan dat het aandeel kleuters dat regelmatig aanwezig in de kleuterklas in die periode gestegen is van 93% naar 97%. Voor het schooljaar wou het Agentschap Onderwijscommunicatie deze campagne bijsturen zodat ze ook de laatste 3% niet-ingeschreven kinderen zouden kunnen bereiken. Het Agentschap Onderwijscommunicatie was bereid extra inspanningen te leveren om ook sociaal zwakke groepen te bereiken. 1. Doelgroepanalyse Het Agentschap Onderwijscommunicatie startte met de opmaak van een projectfiche. Het agentschap bracht vervolgens in kaart vanuit welke motieven ouders hun kinderen al dan niet naar de kleuterklas sturen, welke hindernissen ze ervaren rond de verplichte kleuterparticipatie en wat mogelijke hefbomen voor communicatie zijn. Dit deed het via: een startworkshop met medewerkers van het agentschap onderwijscommunicatie en externen die rond het thema bezig zijn; 5 focusgroepsgesprekken met allochtone en autochtone mensen in armoede; gesprekken met enkele kleuterjuffen; twee thesissen rond het onderwerp

2 2. Campagne in drie fasen Op basis van deze informatie werkte het Agentschap een communicatieplan uit waarin gewerkt wordt in drie fasen. Fase 1. Preventie breed informeren (begin schooljaar) Bij de start van het schooljaar voert het agentschap preventief campagne. De focus in de eerste fase van de campagne ligt op het bekrachtigen van het bestaand gewenste gedrag - de meeste kleuters zijn immers voldoende aanwezig. - Het agentschap ontwikkelde een folder met een brede en positieve boodschap. Ouders krijgen de folder thuis met de post. Binnenin vinden ze een spel dat ze met hun kind kunnen spelen. Zo ervaren ouders wat hun kind al kan. Daarnaast bevat de folder informatie over wat kleuters leren op school en informatie over de wetgeving verplichte kleuterparticipatie. - Ouders kunnen ook terecht bij de Vlaamse Infolijn (gratis telefoonnummer 1700) met vragen over deze wetgeving. - Alle scholen kregen affiches die tonen wat kleuters leren in de kleuterklas. - Naast de scholen kregen ook verschillende intermediairs de campagne-informatie, vergezeld van een begeleidende brief op maat. Het gaat om: onthaalbureaus, klassen NT2, integratiediensten, OCMW s en CAW s, inloopteams van Kind en Gezin, LOP-deskundigen, verenigingen waar armen het woord nemen, De informatie is ook verspreid naar de pedagogische begeleidingsdiensten van het Gemeenschapsonderwijs, VSKO, provinciaal en gemeentelijk onderwijs en naar de CLB s. - Scholen konden op de campagnewebsite terecht voor extra digitaal materiaal (powerpointpresentatie, instapbrieven, filmpjes van TV Klasse ) - Met gespecialiseerde vragen over deze wetgeving of de taalproef kunnen scholen en intermediairs mailen naar taalproef.basisonderwijs@ond.vlaanderen.be. - Daarnaast had het agentschap aandacht voor de campagne in al haar papieren en online kanalen. Er verschenen artikels in onder meer Klasse voor Leraren, Klasse voor Ouders, Schooldirect, Lerarendirect, Wetwijs... - De campagne werd aan het grote publiek bekend gemaakt via een persbericht. Fase 2. Wanneer de eerst ouders in de gevarenzone komen waarschuwen (nov jan) Na de herfstvakantie ging de tweede fase van de campagne van start. - Het agentschap ontwikkelde een berekeningsmodule waarmee scholen kunnen uitrekenen welke kleuters niet regelmatig naar school komen en dus in de gevarenzone zitten. - Daarnaast werkte het agentschap een brochure met gespreksinformatie uit. Professionals lezen daarin tips voor hun gesprek met ouders die hun kleuter niet regelmatig naar school sturen. - Het agentschap voorzag ook een artikel in Klasse voor Leerkrachten waarin geïllustreerd werd hoe leerkrachten motiverende gesprekstechnieken kunnen gebruiken.

3 Fase 3. Wanneer de eerste ouders in de problemen zitten weg wijzen (vanaf 19 maart) Na ongeveer 2/3de van het schooljaar weten de scholen welke kleuters onvoldoende aanwezig waren en dus een taalproef zullen moeten afleggen om ingeschreven te kunnen worden in het eerste leerjaar. In deze derde fase wil het Agentschap Onderwijscommunicatie de ouders informeren over de taalproef en over de mogelijke gevolgen als je hun kleuter deze proef niet aflegt of niet slaagt. - Op de campagnepagina zal het agentschap een download zetten voor de ouders. Daarin staan de stappen die ouders kunnen zetten als hun kind onvoldoende aanwezig was. - Voor scholen en CLB's zet het agentschap de tips voor het voeren van een slechtnieuwsgesprek op de site opnieuw in de kijker. 3. Evaluatie Conclusie 1: breed bereik van professionals (intermediairs naar ouders). Rechtstreeks aangeschreven: alle gewone kleuterscholen = sociale organisaties zoals verenigingen, LOP, basiseducatie = 807. Totaal: 3205 professionele organisaties bereikt.. Via bestellingen en via workshops over de campagne zijn er nog 4000 extra folders de deur uit gegaan, 750 affiches en 145 mappen.. Een groot aantal professionals is op onze site komen kijken In volgorde van populariteit Paginaweergaves Unieke paginaweergaves Materialenpagina Intropagina Gesprek Taalproef

4 Top 5 downloads: In volgorde van populariteit Paginaweergave Unieke paginaweergave Powerpoint Instapbrief NL Powerpoint enkel foto s Rekenschema Gespreksinfo PDF Conclusie 2: hoge tevredenheid bij professionals Het agentschap deed een kleinschalige online enquête bij professionals die materiaal bestelden. Dat leverde 30 respondenten op.. Welke materialen hebben zij gezien? (meerdere antwoorden mogelijk) Affiches 93% kleuterparticipatie.be 46% Folder 71% Filmpjes 43% Zoekprent 68% Informatiemap 39% Gespreksinfo 46% Rekenschema 32% PowerPoint 46% Anderstalige folder 32%. Beoordeling Helemaal niet Niet goed Neutraal Goed Zeer goed goed Campagne als % 32% geheel Affiches % 46% Folder % 62% 21% Gespreksinfo % 54% 33% PowerPoint % 66% 17%. Wat hebben professionals gedaan met deze materialen? (meerdere antwoorden mogelijk) Affiches - 61% inkomhal - Andere: in de klas, op ouderavond, aan collega gegeven - 14% niets Folder - 46% zelf gelezen - Andere: op ouderavond, tijdens gesprek met ouders, lesmateriaal in de klas - 7% niets Gespreksinfo - 43% tip uit gehaald - 36% helemaal gelezen - Andere: diagonaal gelezen, gebruikt bij gesprek, besproken met collega - 0% niets PowerPoint - 39% zelf bekeken - Andere: op ouderavond, besproken met ouders, besproken met collega - 11% niets

5 . De respondenten gaven ook een heleboel verbetersuggesties. Conclusie 3: breed bereik van ouders. Alle ouders met een kind (geboren in 2006) en ingeschreven in een kleuterschool kregen een folder in de bus: Ouders die hun kind (geboren in 2006) nog in geen enkele school inschreven kregen een folder en een brief toegestuurd: Persbericht: opgepikt door Het Laatste Nieuws, De Morgen (online), De Tijd (online).. Geen drukte op website voor ouders. (Hadden we ook niet verwacht) Pagina Paginaweergaves Unieke paginaweergaves start spel taalproef Conclusie 4: ouders bereikt die we moesten bereiken. De Vlaamse Infolijn kreeg 42 oproepen over deze campagne en gaf 53 oplossingen. De respons is dus niet erg hoog. Maar uit de aard van de vragen kunnen we opmaken dat we wel de juiste mensen aan de lijn hadden: ze wonen in het buitenland of hebben een ziek kind of ze kregen een brief (kind is niet-ingeschreven) of maken zich zorgen over de taalproef. Verplichte kleuterklas: hoe werkt het? 14 Mijn kind gaat naar school in het buitenland 10 Info over de campagne 7 Info over taalproef 7 Mijn kind is vaak afwezig wegens ziekte 6 Wat betekent deze brief? 5 Mijn kind zit in Franstalig onderwijs 2 Mijn kind volgt thuisonderwijs 1 Adresverandering 1. We hebben ook de juiste intermediairs bereikt. Van de respondenten van onze enquête werkt 57% in het onderwijs en 39 % in sociale organisaties (en 4% andere). We zijn dus verder geraakt dan het onderwijs. 48% van de respondenten zegt dikwijls gesprekken te voeren met ouders van kinderen die onvoldoende naar school komen. 17 % heel dikwijls. Conclusie 5: Meer kinderen in de kleuterklas? Of deze campagne haar finale doelstelling bereikt weten we nog niet. Pas eind september heeft het ministerie van Onderwijs en Vorming cijfers: hoeveel kinderen zijn (on)voldoende aanwezig en hoeveel legden er een taalproef af. We willen minstens 97% behouden, liefst vooruitgang boeken.

6 4. Kostprijs Totaal: ,94 euro Waarvan: 7575,08 om het materiaal te maken (druk + vormgeving) en 46033,86 euro om dat materiaal te verspreiden (post). 5. Reflecties op het communicatietraject Voor deze campagne kreeg het Agentschap voor Onderwijscommunicatie sturing en begeleiding vanuit de Koning Boudewijnstichting. In het kader van het project laagdrempelig communiceren met kansarmen. Het agentschap heeft daarom het 7 E -model van Change Designers gebruikt om de campagne in te vullen. Door te werken met het Change Designers Werkkader werden de strategische keuzes explicieter gemaakt en duidelijker onderbouwd. Pas later in het proces werd er over materialen nagedacht. Ook het doel van de campagne werd ambitieuzer: niet enkel ouders informeren, maar ook daadwerkelijk hun gedrag beïnvloeden. De inleefoefening heeft heel erg de strategie bepaald. Door de oefening zijn doelgroepen niet meer ingedeeld op basis van kenmerken als anderstalige ouder, laaggeschoolde ouder, of Brusselse scholen als aparte groep. Maar wel op basis van wat ouders tegenhoudt om het gewenste gedrag te stellen. Door de inleefoefening kreeg het agentschap ook het idee om in fases te communiceren, gelinkt aan het verloop van een schooljaar. En zag het ook de nood aan een brede invalshoek (niet enkel communiceren over de wetgeving, vooral over het belang van de kleuterklas). De focus van het denkproces kwam dankzij deze oefening op de doelgroep te liggen, dat leidde tot minder zendergerichte communicatie. Via focusgroepen met kansarme, laaggeschoolde en/of allochtone ouders heeft het agentschap de resultaten van de inleefoefening verfijnd. Het leverde het inzicht op dat sommige ouders hun kind thuis houden omdat ze problemen op school niet durven aankaarten bijv. pesten, luizen, laatkomersbeleid. Sommige ouders gaven ook toe dat het hen soms gewoon niet lukt om op tijd op te staan en dat ze soms gewoon teveel problemen aan hun hoofd hebben. Wat zeker interessant was, is dat uit de bevraging bij de ouders bleek ook een grote groep kansarme, laaggeschoolde en/of allochtone ouders hun kleuters wel regelmatig naar school stuurt. Door deze signalen heeft het agentschap definitief de piste verlaten om een sensibiliseringscampagne te maken specifiek voor laaggeschoolde, kansarme en/of allochtone ouders. Het overzicht van mogelijke hefbomen voor communicatie stimuleerde het agentschap om bewust bepaalde hefbomen in te zetten. Door een spel te verwerken in de folder, bood het agentschap de ouders de kans samen te spelen met hun kleuter en zo te ervaren wat hun kind al kan (de hefboom 'experience'). Het agentschap legde ook prioriteiten: de informatie over de wetgeving (de hefboom 'enlighten) werd in meerdere talen aangeboden, de andere communicatiematerialen werden enkel in het Nederlands beschikbaar gesteld. Uiteindelijke leverde de werkwijze een gefaseerde communicatieactie op met een gevarieerd aanbod aan communicatiematerialen (website, folders, brochure voor de scholen en CLB's, brieven, berekeningsmodule,...). Aan de hand van het Change Designers Werkkader kon het agentschap ook de blinde vlekken in haar campagne ontdekken. Zo is de hefboom 'engage' niet uitgewerkt in de huidige campagne. Deze hefboom kan eventueel volgend schooljaar toegevoegd worden of kan door andere organisaties opgenomen worden.

7 6. Drie sterke punten van de campagne De stuurgroep binnen de Koning Boudewijnstichting evalueerde de campagne en zag drie sterke punten. 1. Het project is gestart met de vraag welke extra aandacht er in de campagne kan gegeven worden aan kansarme ouders die hun kleuters niet voldoende naar school laten gaan. Tijdens het project is er een realistischer, bijgestuurd beeld ontstaan van de problematiek waardoor armoede op zich niet meer de focus van de campagne werd. Uit het project bleek dat bij de 3% kleuters die onvoldoende aanwezig zijn, ook niet-armen behoren en dat tot de groep kleuters die wel regelmatig komen, zeker ook kleuters uit kansarme gezinnen behoren. Dus armoede was geen relevant criterium om de campagne te baseren, wel het gestelde gedrag. 2. De campagne bevestigt de grote groep ouders in hun huidige gedrag, nl. hun kleuters regelmatig naar school sturen. Dat het goede, gewenste gedrag in de kijker gezet wordt, is een ander sterk punt van deze campagne. 3. Het is een grote stap vooruit dat scholen en CLB's niet enkel instructies via een omzendbrief krijgen, maar daadwerkelijk met communicatieproducten worden ondersteund. Het Agentschap Onderwijscommunicatie verwacht dat vooral de gespreksgids professionelen uit het werkveld echt zal ondersteunen.