Kraamzorg bij de premature en dysmature pasgeborene

Transcriptie

1 Zrgprtcl Kraamzrg bij de premature en dysmature pasgebrene 1. Intrductie Premature pasgebrenen zijn pasgebrenen die te vreg gebren zijn. Dysmature pasgebrenen zijn pasgebrenen, die lichter zijn dan p grnd van de duur van de zwangerschap verwacht mag wrden. Premature pasgebrenen, afhankelijk van hun leeftijd en cmplicaties, hebben meer f minder tijd in het ziekenhuis drgebracht, bij dysmature pasgebrenen kan dit k het geval zijn. Na thuiskmst krijgen zij (uitgestelde) kraamzrg, waarbij specifieke en extra aandacht ndig is vr de ntwikkeling van de pasgebrene en vr de integratie van de pasgebrene in het gezin. 2. Del & resultaat Dit zrgprtcl geeft de kraamverzrgende handvatten vr een ptimale verzrging van de pasgebrene die prematuur en/f dysmatuur gebren is. 3. Delgrep/tepassingsgebied Kraamgezin met een premature f dysmature pasgebrene. 4. Verantwrdelijkheden De kraamverzrgende is verantwrdelijk vr de cntrles en bservaties van de pasgebrene, waarbij zij extra aandacht heeft vr de mgelijke risic s die een premature/dysmature pasgebrene kan lpen. Ok besteedt zij extra aandacht aan de kraamvruw en het gezin, die dr de kmst van een prematuur f dysmatuur een mgelijke meilijke start hebben gehad. 5. Bendigdheden Kraamzrgdssier Overdracht ziekenhuis 6. Werkwijze Taken van en aandachtspunten vr kraamverzrgende 1. Cntrle temperatuur Een nrmale temperatuur van een pasgebrene is tussen de 36.5 en 37.5 C. Vr een pasgebrene kst het veel inspanning m de lichaamstemperatuur rnd de 37 C te huden, want hij heeft in vergelijking met een vlwassene een zeer grt huidppervlak waar warmteafgifte plaatsvindt. Een prematuur en dysmatuur hebben weinig nderhuids vet waardr ze sneller afkelen. Aandachtspunten: Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 1 van

2 Zrgprtcl Zrg vr een cnstante temperatuur, tussen de 36.7 en 37.5 C; Stimuleer huid-p-huidcntact; Zrg vr vldende warmte in bed dr 1 à 2 kruiken, extra mltn; Vrkm afkeling, k hierp letten bij het baden; Geef een mutsje en 1 laagje meer kleding dan de uders zelf dragen (extra mslagdek); Temperatuur eventueel extra bij een afwijkende temperatuur. 2. Signalering Infecties en infectiepreventie Iedere pasgebrene is gevelig vr infecties. Het is een van de grtste risic s die pasgebrenen bedreigen. Het feit dat pasgebrenen z vatbaar zijn, heeft waarschijnlijk met het ng niet pgebuwde immuniteitssysteem tegen de meeste bacteriën te maken. Bij pasgebrenen met een infectie stijgt de temperatuur niet altijd. Sms is er zelfs sprake van een ndertemperatuur. Vaker merk je temperatuurschmmelingen. Bij een infectie reageert de pasgebrene bvendien minder ged p prikkels uit de mgeving en gaat het slechter drinken. Zijn kleur kan veranderen van rzerd naar bleek. Het kan suf wrden, sntterig zijn f veel spugen. Tref hygiënische maatregelen m kans p infecties verminderen; Observeer de navelstrengstmp van de pasgebrene ged p infectieverschijnselen. 3. Veding Brstveding Het is ged mgelijk m aan een pre- en dysmature pasgebrene brstveding te geven. De samenstelling van de medermelk is afgestemd p de leeftijd van de pasgebrene. Vral de eerste maand na de bevalling blijft pre-terme melk wat betreft de samenstelling p clstrum lijken. Clstrum is een melk met extra afweerstffen, meer mineralen, eiwitten en vitamines. De melk van een meder van een te vreggebren pasgebrene is helemaal afgestemd p een maagdarmkanaal dat eigenlijk ng niet helemaal rijp is m veding te verteren. Een ander element van brstveding is dat de peride van de brstveding vr vruwen en pasgebrenen een kans is m een gede hechting te bewerkstelligen. Klven m de brstveding in stand te huden is zeer aan te raden, als de pasgebrene niet in staat is zelf te drinken f als de pasgebrene in het ziekenhuis ligt en de meder niet elke veding zelf kan geven. Het p gang brengen van brstveding: Aanleggen; Begin z snel mgelijk na de bevalling met klven en als het kan aanleggen; Laat de meder met klven beginnen als zij eraan te is; dubbel klven is heel effectief; Laat de meder na het veden klven als de pasgebrene niet in staat is de brsten ged leeg te maken. Dit is k belangrijk m de aanmaak van melk te stimuleren. Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 2 van

3 Zrgprtcl Kunstveding Een pasgebrene die uit het ziekenhuis wrdt ntslagen krijgt een vedingsschema mee. Daarp staat he vaak en heveel veding de pasgebrene krijgt. Het kan zijn dat de pasgebrene eenmaal thuisgekmen minder drinkt dr de verandering. Smmige pasgebrenen vallen terug van 8 naar 7 vedingen. In dat geval met de ttale heveelheid verdeeld wrden ver het aantal vedingen. Vr de uders is het vaak wennen dat hun pasgebrene niet elke fles helemaal leegdrinkt. En dat dat k niet altijd heft, er mag af en te wel wat verblijven. Ze zijn gewend dat alles precies werd bijgehuden en nu willen ze dat hun kind niets tekrtkmt. Om erp te vertruwen dat hun kind niets tekrtkmt is vr de uders meilijk. Ondersteun de uders hierin, geef aan dat deze bezrgdheid begrijpelijk is. De uders meten leren zien f hun pasgebrene geneg heeft gehad dr p het gedrag van hun kind te letten. Is de pasgebrene tevreden, heeft de pasgebrene vldende natte luiers, greit hij geneg? Als alle antwrden psitief zijn, dan is er geen reden tt ngerustheid; Bij deze grep pasgebrenen is de kans p hypglycaemie (lage bledsuiker) aanwezig. Daarm is p tijd veden van belang. fladderen is hiervan een signaal; De heveelheid veding en het aantal vedingen wrdt afgesprken dr de kinderarts; Een gevaar van flesveding is het snel verslikken, een pasgebrene met dus een gede zuig-slik-ademreflex bezitten (een speen reguleert de snelheid van het drinken); Pauzeer eventueel tijdens het veden, prematuren kunnen tijdens het veden meer rustpauzes ndig hebben; Een pasgebrene mag er ngeveer minuten ver den m de fles leeg te drinken; Ved niet langer dan 30 minuten, want anders is de tijd tussen de vedingen te krt en vr de pasgebrene te krt m ged uit te rusten vr de vlgende fles; Dring nit een flesveding p als een premature/dysmature zuigeling aangeeft me te zijn; Let bij het aanbieden van de fles k p de hapreflex; Als de pasgebrene vergeet te ademen tijdens het veden en verandert van kleur, wat blauw wrdt, blaas de pasgebrene dan zachtjes in het gezicht; Laat de uder in een rustige mgeving de pasgebrene veden, liefst znder bezek, zdat de uder de pasgebrene ged kan bserveren tijdens de veding; Spugen na de veding kan vrkmen; de pasgebrene drinkt bijvrbeeld gulzig f slikt veel lucht in. Als de pasgebrene spuugt, leg het p de zij f p de buik met het hfd iets lager dan de rmp, zdat het zich niet kan verslikken en daardr kan aspireren; bij aspiratie kmt de veding in de lngen. Laat de pasgebrene even rusten vrdat je met veden verder gaat; Te vreg gebren pasgebrenen hebben meer zuigbehefte dan een à terme gebren kind. 4. Wegen Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 3 van

4 Zrgprtcl Weeg de premature/dysmature pasgebrene dagelijks (p advies van de kinderarts); Het bjectief bijhuden van het gewicht is van grt belang. De pasgebrene met ngeveer gram per week greien. 5. Regelmaat en rusten De te vreggebren pasgebrene slaapt ng heel veel en is alleen wakker m te drinken. Niet alle pasgebrenen hebben hetzelfde slaappatrn. De pasgebrene met de kans krijgen in zijn eigen ritme te kmen. Dit kan enige weken duren en vergt ngal wat geduld en energie van zijn verzrgers. Rming-in is van belang! 6. Grei en ntwikkeling De prematuur Bij te vreggebren pasgebrene s wrdt bij het berdelen van de grei en ntwikkeling rekening gehuden met de verwachte gebrtedatum. Een kind dat bijvrbeeld 20 weken ud is en 12 weken te vreg is gebren, wrdt bekeken alsf het 8 weken is. Dit wrdt gedaan m de ntwikkeling en de grei van premature pasgebrenen te kunnen vergelijken met die van p tijd gebren pasgebrenen. De dysmatuur Bij dysmaturen is tijdens de zwangerschap greivertraging van de pasgebrene pgetreden. De schedelmtrek is vaak nrmaal maar de pasgebrene is wel heel mager. Meestal vertnen ze een snelle inhaalgrei, zdra ze vldende vedingstffen krijgen. 7. Overstrekken Overstrekken is als een pasgebrene zijn/haar rug verdreven hl trekt waardr schuders en hfd naar achteren wrden getrkken. Dit verstrekken zien we regelmatig terug bij premature en dysmature pasgebrenen. De tijd dat zij ng gebgen in de baarmeder hadden meten zitten, hebben deze pasgebrenen veelal liggend drgebracht in de cuveuse. Zij zijn ng niet in staat m hun lijfje te buigen, dit dr nvldende spiermassa. De strekspieren zijn sterker ntwikkeld dan de buigspieren in vergelijking tt à terme gebrenen. Let bij de verzrging erp dat de pasgebrene regelmatig een blle rug heeft, zdat er ntspanning ptreedt; Leg het aankleedkussen dwars neer, zdat de pasgebrene iets in een kuil ligt en dus autmatisch een blle rug. Bij het ptillen kun je de pasgebrene eerst naar de zij draaien dr hem f haar via de heupen van je af te draaien. Daarna breng je 1 hand tussen de benen en 1 hand nder de schuder, schuif beide handen iets naar elkaar te. Je kunt de pasgebrene k eerst naar de buik draaien alvrens je hem f haar ptilt. Van belang is m de pasgebrene ged tegen je aan te huden en z ndig iets verder ver de schuder te laten hangen. Dragen in een draagdek heeft bij deze pasgebrenen de vrkeur bven het dragen in een draagzak i.v.m. de stand van de rug. Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 4 van

5 8. Sciale ntwikkeling Zrgprtcl Prbeer geen cntact te frceren, richt je p het temp dat de pasgebrene zelf aangeeft. Een te vreggebren pasgebrene is in de cuveuseperide vaak ng niet te aan veel cntact. Geen energie en/f het zenuwstelsel is ng niet rijp; Vertel uders van prematuur gebren kinderen, dat zij geduld, rust, aandacht en creativiteit ndig hebben; Adviseer uders te laten kijken naar wat de pasgebrene wel kan, waar het ged in is. Znder de vergelijking met een ander kind te maken. Juist vr de uders van een cuveusekind kan het meilijk zijn m direct van de pasgebrene te huden (schuldgevelens ver de keizersnede, gevel slecht gezrgd te hebben vr de pasgebrene, angst te verliezen). 9. Hechting Creëer mstandigheden m de eerste kennismaking en de verkenning van de pasgebrene en zijn uders z ngestrd mgelijk te laten plaatsvinden. Dat betekent dat uders hun kind zelf zuden meten aannemen en aanraken zals zij dat p dat mment wensen. Als het gezien de situatie kan, zu het eerste cntact van de pasgebrene met de uders ngestrd meten kunnen verlpen. Prematuur gebren pasgebrenen zijn lichamelijk en emtineel enrm kwetsbaar en hebben de uders hard ndig. Prematuur gebren pasgebrenen behren tt de zgenaamde risic pasgebrenen. Wanneer een kindje te vreg gebren wrdt, lpt alles anders dan de uders zich hadden vrgesteld. De zwangerschap is niet vltid, de gebrte verlpt vaak met angstgevelens en k de tijd na de gebrte is spannend. Uit nderzek blijkt k dat pre- en f dysmature pasgebrenen extra kwetsbaar zijn wat betreft het tt stand kmen van een gede hechting. Bij thuiskmst huilen ze vaak veel, ze zijn extra prikkelbaar en gevelig vr nieuwe indrukken en vertnen daardr een nrustig gedrag. Het zu kunnen zijn dat dit kan leiden tt een negatieve spiraal in de cmmunicatie ver en weer tussen meder en kind. Ouders blijken hun premature pasgebrene minder aan te raken, ze praten minder met de pasgebrene en hebben minder gcntact. De eerste tijd nemen uders wel vele initiatieven in de mgang met de pasgebrene, echter znder ged aan te sluiten bij het gedrag van de pasgebrene. Thuisgekmen is het van belang dat uders ged naar hun kind kijken m te zien wanneer de pasgebrene aan cntact te is en wanneer de pasgebrene beter met rust gelaten kan wrden. Omdat te vreggebren pasgebrene in de eerste maanden vaak ng z schrikachtig en nrustig is, is het verstandig m hem/haar niet te veel te prikkelen. Aan de andere kant is het wel ged m de pasgebrene te stimuleren dr tegen ze te praten f met ze te spelen en veel huid-phuidcntact te realiseren. Dr de andere start dan bij à terme gebrenen zal dit hechtingsprces meer tijd in beslag nemen. Het is ged m uders daarvan bewust te maken en hen de tijd hiervr te laten nemen. Ouders kunnen het best cntact maken als de pasgebrene: ntspannen is; Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 5 van

6 Zrgprtcl de armen en benen gebgen heeft; rustig en alert is; (krtdurend) gcntact maakt; glimlacht, mndbewegingen maakt f een OOH -gezicht trekt; de hand naar de mnd breng; een gede kleur heeft, dus een beetje rze is en niet heel bleek, rd f grauw. 10. Emtinele begeleiding Als uders met hun à terme gebrene thuiskmen, zie je vaak een grte bezrgdheid bij de uders f alles wel ged gaat met hun kindje. Meestal kun je uders dan dr een eenvudige uitleg het vertruwen geven dat het prima gaat. Alles is nieuw vr hen, en juw verhaal is heel belangrijk. Bij uders van een premature f dysmature pasgebrene is deze bezrgdheid vaak ng grter. Zij hebben bij thuiskmst al een heel traject van angst en zrgen achter de rug. Nu mag hun kindje mee naar huis. Natuurlijk heel fijn, maar k heel spannend. Er zijn geen verpleegkundigen meer die hun kindje 24 uur per dag in de gaten huden, geen mnitren meer die de ademhaling registreren etc. Ouders zijn thuis vaak vr het eerst dag en nacht samen met hun kindje en velen zich hier heel verantwrdelijk vr. De uders meten vertruwen in hun kindje leren krijgen. Maar k in hun zelf. En daarvr zullen zij veel en ged naar hun kindje meten kijken en luisteren. De tijd is aangebrken dat zij hun kindje echt gaan leren kennen. 11. Brertjes en zusjes Brertjes en zusjes van à terme gebrenen maken een grte verandering dr. Vr de brertjes en zusjes van premature en dysmature pasgebrenen is dit vaak ng heftiger. Vaak zijn zij de laatste peride, sms vr een langere duur, pgevangen dr anderen dan hun eigen uders. Als het pasgebren brertje f -zusje dan eindelijk naar huis mag, zijn de zrgen rndm dit kindje uit het gezin vaak ng niet zmaar verdwenen. Dr de veranderde situatie, waarbij vaak veel tijd en aandacht naar de pasgebrene gaat, zie je regelmatig dat brertjes en/f zusjes ander gedrag gaan vertnen. Zals.a. pstandig zijn f het terug vallen in ude gedragingen t.a.v. bijvrbeeld zindelijkheid. Prbeer waar mgelijk en dr de pasgebrene gewenst, het udere brertje en/f zusje bij de verzrging van de pasgebrene te betrekken. Je kunt uders adviseren m ieder kind bewust een stukje eigen tijd en aandacht te geven. Bijvrbeeld in de vrm van een spelletje.i.d. Maak de uder bewust van de grte verandering en het eventueel bijbehrende gedrag, die de gebrte van het kleine brertje f zusje vr de udere pasgebrenen met zich mee heeft gebracht. Als ndersteuning zijn er zijn verschillende beken ver dit nderwerp, m samen met het udere kind te lezen. 7. Verslaglegging Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 6 van

7 Zrgprtcl Kraamzrgdssier 8. Bijlagen en/f referenties Zrgprtcl Kunstveding (KCKZ, 2018) Handbek Brstveding (KCKZ, 2018) Bijlage 1 Definitie premature en dysmature pasgebrene Bijlage 2 Vrkmen van warmteverlies, praktische verlskunde Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 7 van

8 Zrgprtcl Bijlage 1 Definitie premature en dysmature pasgebrene 1. De prematuur Premature pasgebrenen zijn pasgebrenen die te vreg gebren zijn. Als de pasgebrene gebren wrdt na een zwangerschap krter dan 37 weken, spreekt men vlgens de definitie van de WHO van een vreggebrte. Het gebrtegewicht van prematuren kan variëren van ngeveer 600 tt 3500 gram, dit is mede afhankelijk van de duur van de zwangerschap. 1.1 Uiterlijke kenmerken van de prematuur Nrmaal gewicht vr de duur van de zwangerschap Lengte in vereenstemming met de duur van de zwangerschap Naar verhuding een grt hfd Lage spierspanning, gestrekte huding Minder krachtig huilen en afwezigheid f nrijpheid zuigreflex Geen subcutaan (nderhuids) vet Dunne, rde huid, waardr vcht en warmteverlies via de huid teneemt Zichtbare bledvaten Dnzig haar p rug en schuders (lanugbeharing) Niet ingedaalde testis bij een jngetje Opgezette labia bij een meisje Minder beweeglijk dan vldragen kind Gladde vetzlen Geen kraakbeen in ren en neus 1.2 Factren die een rl spelen bij vreggebrte 1. Mederlijke factren slechte sci-ecnmische mstandigheden stress; alchl- en drugsgebruik slecht functinerende baarmeder zwangerschapsvergiftiging infecties ernstige ziekte van de meder 2. Kindfactren aangebren afwijkingen Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 8 van

9 Zrgprtcl meerlingenzwangerschap 3. Factren vanuit de baarmeder en de placenta veel vruchtwater ntsteking van de vruchtvliezen lslating van de placenta vrliggende placenta vregtijdig gebrken vliezen 4. Onbekende factren 1.3 De late prematuur Late prematuren nemen we pasgebrenen, die gebren wrden na een zwangerschapsduur van 36 weken. Afhankelijk van hun cnditie en gewicht mgen deze pasgebrenen thuis verzrgd wrden. Er zijn late premature pasgebrenen die pgenmen wrden in het ziekenhuis. Prblemen die zich vr kunnen den zijn: lage en wisselende glucsewaarden hyperbilirubinemie vedingsprblemen meite m p temperatuur te blijven 2. De dysmatuur Pasgebrenen, die lichter zijn dan p grnd van de zwangerschap verwacht mag wrden, wrden met dysmatuur ( small fr gestatinal age - SGA) aangeduid. De lengte van de pasgebrene is cnfrm de zwangerschapsduur. 2.1 Uiterlijke kenmerken van een dysmatuur licht gewicht vr de duur van de zwangerschap lengtegrei praktisch nrmaal ntbreken van huidsmeer (vernix casesa) gerimpeld weinig nderhuids vet drge, schilferige, rimpelige ruwe sms gebarsten huid bleke huid alert en hngerig hard huilen zeer beweeglijk vaak weinig en gecncentreerde urine verkleining van de spieren 2.2 Factren die een rl spelen bij dysmaturiteit chrmsmale afwijkingen aangebren afwijkingen Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 9 van

10 Zrgprtcl slecht functineren van placenta f baarmeder infecties genetische factren meerling zwangerschappen rken, drugs-, medicijn- en alchlgebruik Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 10 van

11 Bijlage 2 Warmteverlies (Praktische verlskunde, 2009) Zrgprtcl Op welke vier manieren kan een pasgebrene direct pst partum en de eerste tijd na de gebrte warmte verliezen en he kan deze warmteafgifte vrkmen wrden? Een pasgebrene kmt nat en naakt ter wereld met een lichaamstemperatuur van 37 graden Celsius. Als er niet snel adequate maatregelen genmen wrden, daalt die temperatuur snel, met 0,1 tt 0,3 graden Celsius per minuut. Radiatie Warmteverlies direct pst partum en de eerste tijd na de gebrte kan p vier verschillende manieren vrkmen. Allereerst via radiatie, wat letterlijk straling betekent. De warme baby geeft hierbij dr straling warmte af aan een kudere mgeving. Belangrijk m te realiseren is dat de baby bij dit mechanisme niet in cntact is met een ander vrwerp. Baby s kunnen stralen naar muren, ramen, stelen, andere mensen enzvrt. Bvendien is de temperatuur van de lucht niet van invled p het verlies van warmte dr straling. Dit betekent dat een pasgebren kind alsng kan afkelen in een kamer met lucht die warmer is dan de lichaamstemperatuur als de vrwerpen waarnaar de baby kan stralen kud zijn. Andersm kmt k vr: een kind kan pwarmen in een kamer met kude lucht als de vrwerpen waarnaar de baby kan stralen warm zijn! Alleen al nder nrmale mstandigheden verliest het lichaam ngeveer % van alle warmte als gevlg van straling. Een vrbeeld van een substantie die thuis en p de verlskamers in de ziekenhuizen veelal wrdt gebruikt m warmteverlies tegen te gaan is aluminiumflie. Belangrijk m te realiseren is dat aluminiumflie vrijwel alle straling reflecteert, dus k kude. Daarm zal men alleen een warm kind in deze substantie inwikkelen m warmteverlies te beperken. [3][5] Cnductie Ten tweede ntstaat warmteverlies dr cnductie. Cnductie is geleiding van warmte tussen twee vrwerpen die wél met elkaar in cntact zijn en van temperatuur verschillen. Bij pasgebrenen gaat het hier dus vral m de ndergrnd waarp het kind gelegd wrdt en de deken f kleren waarin het kind gewikkeld wrdt. Direct pst partum wrdt warmteverlies vrkmen dr de baby af te drgen en te te dekken met vrverwarmde deken en vral dr huid- p huidcntact met de meder. Een vrwaarde vr het materiaal is dat het de warmte van de pasgebrene niet mag geleiden, zals bijvrbeeld metaal. Het warmteverlies via cnductie hangt recht evenredig samen met het temperatuurverschil tussen de twee vrwerpen. Dus he grter het verschil in temperatuur tussen het vrwerp en de baby, des te meer warmte zal het kind verliezen. [3][5] Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 11 van

12 Zrgprtcl Verdamping Ten derde wrdt warmteverlies verrzaakt dr verdamping, k wel evapratie genemd. Verdamping betekent letterlijk het vergaan van een vleistf naar een gas. In dit geval gaat het m water. De verdamping van elke milliliter water kst de pasgebrene 0,58 calrie lichaamswarmte. Een à terme baby verdampt zijn f haar lichaamswarmte dr te zweten. De watermleculen (het zweet) verdampen drdat de pasgebrene warmte pneemt van de mgeving (de huid). Evapratie treedt pas p, wanneer het lichaam van de pasgebrene nvldende afkelt dr straling en geleiding. Behalve dr te zweten, verliest de pasgebrene k via de ademhaling en de slijmvliezen van de mnd en de huid een deel van de warmte als gevlg van verdampen. Het gaat hierbij m 10% van de warmteprductie. Heveel een pasgebrene verdampt, hangt samen met het verschil in vchtigheidsgraad in de lucht direct naast de huid (de grenslaag) en de lucht daarbuiten (de kamerlucht). Als regel geldt he lager de vchtigheid van de kamerlucht, he grter de verdamping en he meer het kind afkelt. He hger de vchtigheidsgraad, he kleiner de verdamping en afkeling. Daarm is een mgevingstemperatuur van 32 graden Celsius vr een à terme pasgebrene ideaal, mdat deze lucht een hge vchtigheidsgraad bevat wat de verdamping en afkeling verkleint. [3][5] Cnvectie Het laatste mechanisme dat warmteverlies kan verrzaken is eigenlijk geen aparte vrm van warmteafgifte maar een mechanisme dat warmteafgifte via de drie bvengenemde manieren versterkt. Dit mechanisme wrdt cnvectie genemd, wat letterlijk strming betekent. Dr dit mechanisme wrdt het verwarmde laagje rndm het lichaam van de pasgebrene cntinu vervangen dr een kude lucht- f waterstrm. De grte van het warmteverlies via cnvectie wrdt niet alleen bepaalt dr het temperatuurverschil tussen het lichaam van de pasgebrene en de mgevingslucht, maar k dr de temperatuur van de lucht- f waterstrm. Wees daarm k bedacht m warmteverlies via cnvectie dr warme lucht die langs de pasgebrene strmt. Als deze strm grt geneg is, dan zal het kind alsng warmte kwijtraken aan de mgeving. Cnductie en cnvectie zrgen samen vr ngeveer 15-20% van het ttale warmteverlies. [3][5] Kraamzrg bij (rand-) premature en dysmature pasgebrene Vastgesteld d.d.: Dcumenteigenaar: KCKZ Evaluatie d.d.: Pagina 12 van