area under the receiver operating characteristic curve

Transcriptie

1 area under the receiver operating characteristic curve blanco anamnese anamnese die geen gegevens heeft opgeleverd die relevant voor de diagnostiek zijn; syn. blanco voorgeschiedenis. familieanamnese ziektegegevens omtrent de familieleden van de patiënt, o.a. van belang bij familiaire en erfelijke ziekten; vermeldt o.a. of in de familie ziekteverschijnselen als die v.d. patiënt voorkomen; kan behulpzaam zijn bij diagnosticeren van bep. familiair voorkomende ziekten ( familieanamnese is positief voor coronairlijden ) en/ of bij vaststelling v.d. erfelijkheid daarvan; syn. medische familiegeschiedenis. heteroanamnese voorgeschiedenis van een ziekte zoals deze is te construeren uit mededelingen van andere personen dan de patiënt zelf (familie enz.); syn. alloanamnese; zie ook anamnese. psychosociale anamnese anamnese m.b.t. psychische en sociale aspecten; syn. sociale anamnese. speciële anamnese anamnese die is gericht op verheldering van de klacht(en) en/of de verschijnselen in verband waarmee de patiënt de arts consulteert; syn. huidige anamnese. tractusanamnese anamnese waarbij screenend door de arts wordt nagegaan hoe de belangrijkste onderdelen en orgaansystemen ( tractussen ) van het lichaam functioneren. anamnestisch behorend tot, afkomstig van, m.b.t. de anamnese; vb. anamnestische gegevens. ANCOVA variantieanalyse waarbij voor covariaten wordt gecorrigeerd; specifiek type van ANOVA; term is samentrekking van ANOVA (= variantieanalyse) en covariaat ; zie ook analyse variantie~. MANCOVA meervoudige variantieanalyse waarbij rekening is gehouden met covariabelen; betreft subvorm van ANOVA; syn. meervoudige covariabele variantieanalyse; zie ook variantieanalyse meervoudige ~. ANOVA zie analyse variantie~. anticiperende gezondheidszorg zie gezondheidszorg anticiperende ~. apex [L, Lat. mv. apices, Ned. mv. apexen; Lat. gen. apicis] punt, top, spits. a posteriorikans zie kans a posteriori~. a priorikans zie kans a priori~. area under the receiver operating characteristic curve, area under the ROC curve (AUC) [E] 1 maat voor de predictieve validiteit van een meetinstrument, hiermee wordt de accuratesse van een meetinstrument weergegeven, deze heeft een waarde tussen 0 en 1; een AUC van 1 duidt A 7

2 A arm op een perfecte accuratesse van een test die alle zieken kan identificeren zonder fout positieven; de waarde 0,5 is een onbruikbare test, die evenveel terecht positieven als fout positieven detecteert; waarden onder de 0,5 kunnen bruikbaar zijn als men de interpretatie van de uitkomst omkeert; zie ook receiver operating characteristic; 2 FARMA COL. oppervlakte onder plasmaconcentratie tijdcurve als maat voor totale expositie aan een geneesmiddel. area under the receiver operating characteristic (roc) curve (auc) y-as: sensitiviteit (% terecht-positieven; tpf = true positive fraction) x-as: 1 specificiteit (% fout-positieven; fpf = false positive fraction) strict threshold = strenge drempelwaarde moderate threshold = gemiddelde drempelwaarde lax threshold = losse drempelwaarde arm 1 elk van de bovenste ledematen bij de mens, reikend van de schouder tot aan het polsgewricht; in bredere zin met inbegrip van de hand; syn. brachium [L]; 2 deel van een (wetenschapp., epidemiol. 8

3 attack rate enz.) onderzoek. ARR zie risicoreductie absolute ~. artsencompliantie zie compliantie artsen~. aselect zie select a~. aselecteren [werkw.] zie randomiseren. aselecte steekproef zie steekproef aselecte ~. assessment [E, schatting, taxatie, beoordeling ] het systematisch verzamelen, ordenen en interpreteren van informatie over een persoon en zijn situatie met het oog op een eventuele behandeling; omvat meer dan het verzamelen van ziektesymptomen. health technology assessment (HTA) [E, beoordeling van gezondheidstechnologie ] onderzoek naar een medische voorziening waarbij naast de effectiviteit ook andere aspecten, zoals economische, sociaalculturele, juridische en ethische, in de evaluatie worden betrokken; de methodologie van HTA onderzoek spitst zich toe op de integratie van deze aspecten; zie ook medical technology ~. termen medical technology assessment (MTA) en health technology assessment (HTA) worden door elkaar gebruikt. medical technology assessment (MTA) [E] evaluatie van een medische voorziening waarbij naast de effectiviteit andere aspecten, zoals organisatorische, economische, sociaalculturele, juridische en ethische aspecten worden betrokken; ook onderzoek dat uitdrukkelijk is gericht op kwaliteit van leven wordt tot MTA onderzoek gerekend; zie ook health technology ~. medical technology assessment (MTA) en health technology assessment (HTA) worden door elkaar gebruikt. technology assessment [E] zie health technology ~. assessment bias [E] zie bias assessment ~. associatie 1 samenhang tussen twee of meer kenmerken in een populatie; bep. symptomen komen vaker samen voor dan op grond van prevalentie van de afz. afwijking kan worden verwacht en zonder dat de oorzaak hiervan bekend is; vb. VATER associatie, geassocieerde ziekten (samengaande/samenhangende ziekten), Clostridium difficile geassocieerde diarree; zie ook correlatie; 2 verband tussen twee of meer reeksen waarnemingen of gegevens; vb. associatie tussen lengte en gewicht; 3 PSYCHOL. koppeling (in onderling verband brengen), bijv. van symptomen of denkbeelden. at random zie random at ~. at risk [E] zie risico at risk. attack rate [E, aanvalssnelheid ] cumulatieve incidentie of percentage A 9

4 A attributief risico zieken over een bepaalde periode; wordt in het bijzonder gebruikt bij epidemieën; vb. infectiepercentage; syn. case rate; zie ook incidentie cumulatieve ~. attributief risico zie risico attributief ~. AUC zie area under the receiver operating characteristic curve. audit [E, uitspr. ò dit] toetsing (als vorm van kwaliteitsbewaking); kan betrekking hebben op zowel interne toetsing (binnen de eigen instelling of beroepsgroep) als externe toetsing (beoordeling van buitenaf); zie ook intercollegiale toetsing. medical audit [E] methode waarmee op basis van expliciete criteria, bijvoorbeeld ontleend aan ( evidence based ) richtlijnen, het zorgproces wordt geanalyseerd, beoordeeld en verbeterd; biedt professionals gestructureerde en systematische feedback over de feitelijk verleende zorg; zie ook intercollegiale toetsing, review peer ~. auditstudie onderzoek waarin het beoordelen van de kwaliteit van zorg met behulp van criteria in een specifieke setting centraal staat; zie ook audit. autocorrelatie zie correlatie auto~. 10

5 bejaard B B basaal reproductiegetal gemiddeld aantal secundaire gevallen van de infecties die één besmette persoon binnen een bepaalde tijd in een volledig onbeschermde populatie kan veroorzaken. baselinerisico zie risk baselinerisico. basisgezondheidszorg zie gezondheidszorg basis~. bayesiaanse statistiek (Thomas Bayes ( ), Britse wiskundige) zie statistiek bayesiaanse ~. bayestheorema (Thomas Bayes ( ), Britse wiskundige) [uitspr. bééjes...] formule waarmee in onderzoek voorwaardelijke kansen kunnen worden berekend, bijv. de voorspellende waarde van een positieve of negatieve testuitslag op basis van de sensitiviteit en specificiteit van een diagnostische test; syn. theorema van Bayes; zie ook kans voorwaardelijke ~, sensitiviteit, specificiteit, statistiek bayesiaanse ~. before after trial [E] zie trial before after ~. begripsvaliditeit zie validiteit begrips~. behandeling het ontvangen van geneeskundige verzorging; syn. therapie. epidemiologische medebehandeling zie zekerheids~. zekerheidsbehandeling SOC GENEESK. behandeling van individuen die een risico van een aandoening hebben gelopen nog voordat deze aandoening is aangetoond; wordt toegepast bij bron en contactopsporing; syn. epidemiologische medebehandeling; zie ook bron en contactopsporing. behandelprotocol zie protocol behandel~. behandelstandaard zie standaard. bejaard algemene benaming voor de oudere, gepensioneerde mens, 65 jaar en ouder; in strikte zin toegepast voor de leeftijdsgroep jaar; zie ook hoog~, peuter, puberteit, adolescentie, senium. in alg., niet med. taalgebruik door sommigen ervaren als denigrerend; vgl. seniordeelnemer en bejaarde deelnemer. 11

6 belangenconflict B hoogbejaard benaming voor de leeftijd van 80 jaar en hoger, ter onderscheiding van bejaard (65 80 jaar); zie ook kleuter, adolescent, bejaard, senium. belangenconflict noemer (bijv. kopje in gedrukte tekst) waaronder auteurs van een (medisch wetenschappelijke) publicatie melding maken van de persoonlijke financiële of andere belangen die de resultaten of de interpretatie van hun studie eventueel hebben kunnen beïnvloeden; syn. belangenverstrengeling, conflict of interest. benchmark getal dat een hoog prestatieniveau aangeeft; betreft niet een theoretisch prestatieniveau, maar een niveau dat in de praktijk gehaald is; zie ook benchmarking. benchmarking het vergelijken van gelijksoortige organisaties (bijv. ziekenhuizen, zorgverzekeraars) of praktijksituaties waarbij het meten van prestaties centraal staat; zie ook benchmark. beschrijvend onderzoek zie onderzoek beschrijvend ~. beslisboom stroomdiagram waarin de diagnostische of therapeutische mogelijkheden van een klinisch probleem en de daarmee samenhangende kansen en beslissingen op logische wijze en in chronologische volgorde zijn gerangschikt en waarin de verschillende mogelijke uitkomsten worden weergegeven; een b. geeft, i.t.t een algoritme, uitsluitsel over de te verkiezen strategie bij gegeven kansen en uitkomsten; zie ook beslisknoop, analyse beslissings~, snoeien, algoritme. beslisknoop keuzemoment in een beslisboom; bijv. bloeddruk >120/95? indien ja : behandelen; indien nee : niet behandelen; zie ook beslisboom, kansknoop. besliskunde de leer van de systematische onderbouwing van klinische beslissingen door het vooraf expliciteren van keuzes, kansen en uitkomsten die met de besluitvorming samenhangen. klinische besliskunde wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met expliciteren en rationaliseren van medische besluitvormingsprocessen door de prognostische en therapeutische mogelijkheden zo goed mogelijk in kaart te brengen en tegen elkaar af te wegen. beslissingsanalyse zie analyse beslissings~. beslissingsondersteunend systeem zie expertsysteem. bèta (β) 1 tweede letter van het Griekse alfabet; 2 de kans die nog net acceptabel wordt geacht om een in werkelijkheid aanwezig effect over het hoofd te zien (kans op een fout negatieve testuitslag); 1 minus bèta (1 β) = de kans om een bestaand effect te ontdekken, ofte 12