Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie"

Petrus de Jonge
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Raymond Ostelo, PhD Professor of Evidence-Based Physiotherapy Dept. Health Sciences EMGO+ Institute for Health and Care Research VU University Amsterdam, the Netherlands 1 Classificeren en meten Klinimetrie Meten van klinische verschijnselen Aanwezigheid of ernst van de ziekte Veranderingen in de gezondheidstoestand Meten van variabelen die met ziekte samenhangen Methodologische aspecten vs toepassing 2 Overzicht van de officiële definities van de meter sinds april / e deel van de helft van de lengte van een meridiaan, zoals gemeten door Delambre en Megan 22 juni 1799 De lengte van de Mètre des Archives, een staaf uit messing, zoals door het Institut nationial des sciences et des arts gedeponeerd bij het Corps Législative van het Directoire. 26 september 1889 De lengte van een 90%-platina-10%-iridiumstaaf, bewaard door het Bureau international des poids et mesures 25 september 1927 De lengte van een 90%-platina-10%-iridiumstaaf, bij temperatuur gelijk aan smeltpunt van ijs (druk 1 atmosfeer), symmetrisch ondersteund door twee roloplegging met een onderlinge afstand van 571 mm oktober 1983 De afstand afgelegd door het licht in vacuüm op 1/ e deel van een seconde 1

2 Meetinstrumenten Ontwikkeling van een nieuw meetinstrument Veel werk om te ontwikkelen en te evalueren (!) Moeilijk om bestaande instrumenten te verbeteren Kiezen van een bestaand meetinstrument Helderheid over doelstelling van het meting/meetinstrument Meten van verandering, bijv pijn? Meten van een predictie, bij START Back Tool? Meten voor kwaliteitsdoeleinden/praktijkvoering vs meten binnen voor wetenschappelijk onderzoek 4 Doelstelling Meten: praktijk vs wetenschap Meten voor kwaliteit/praktijkvoering moet passen binnen praktijkvoering (tijd, financiën, duur) steekproef (kan) volstaan (selectie bias!!) Meten binnen wetenschappelijk onderzoek vaak ruimere logistieke en financiële middelen (subsidie) meting van overige variabelen (met goede instrumenten) representatieve steekproef van voldoende omvang 5 Praktijk en Wetenschap fuseren Enkele voorbeelden: St Maartenskliniek (Nijmegen) Anesthesiologie studie (MiNT studie) 1. Standaard VOORAF aan intake vullen ALLE patiënten een baseline is (demografische gegevens, prognostische variabelen, uitkomsten) 2. ICT ondersteuning zodat hulpverlener deze info ook heeft bij 1 e consult 3. Standaardbeleid voor follow up na xx maanden 6 2

3 Klinimetrie Kwaliteit van meetinstrument Betrouwbaarheid Validiteit Responsiviteit Interpretatie Kwaliteit van metingen/procedure Wie voert meting uit? (praktijk assistent / therapeut / arts) Training / Instructie Standaardisatie Belasting van de meting (performance test of vragenlijst) 7 Relevante vragen bij meten Wat wil je meten? Zijn er al meetinstrumenten beschikbaar? Zijn deze ook geschikt voor mijn doel? Zijn deze ook praktische toepasbaar in deze setting? Kan ik scores interpreteren? 8 Wat wil je meten? Begrip definiëren ADL ( can do zelfrapportage- of do do observatie-?) Doel Huidige status of verandering in tijd? Ziektespecifiek of generiek (algemeen) Binnen een diagnose groep vergelijken, of tussen allerlei patiëntgroepen vergelijken SF 36 vs RDQ Maar ook RDQ vs ODI etc In welke populatie? Verpleeghuis (ouderen met comorbiditeit) vs 1 e lijn 9 3

4 10 Hoe vind je een geschikt meetinstrument? Literatuuronderzoek Nederlands experts/onderzoekers vragen Dbase Hogeschool Zuyd (Lectoraat Participatie) Dbase COSMIN (VUmc) Bestaande instrumenten aanpassen? Vertalen Items toevoegen/weglaten? Testen / valideren? 11 Kwaliteit van meetinstrument Betrouwbaarheid Validiteit Responsiviteit Interpretatie 12 4

5 INTERMEZZO: Schieten op de kermis N.B. Steeds dezelfde perfecte schutter schiet met 4 verschillende geweren zonder feedback van resultaat.... Geweer Geweer 2 Geweer 3 Geweer 4 Betrouwbaarheid in formule Betrouwbaarheid = var personen var personen + ruis Absolute meetfout van meetinstrument Betrouwbaarheid in formule Betrouwbaarheid = var personen var personen + ruis Stel nu ruis is 1 kg - volwassenen (range gewicht 50 tot 100 kg) - babies (range gewicht 3 tot 5 kg) - Betrouwbaarheid VOLWASSENEN = 50 / = 0,98 - Betrouwbaarheid BABIES = 2 / 2 +1 = 0,67 5

6 Validiteit: theoretisch concept 16 Validiteit: formelere vormen van toetsen Vergelijken met gouden standaard (criterium val.) Vergelijken met vergelijkbare constructen of constructen die juist niet vergelijkbaar zijn (construct val.) Vergelijken tussen bekende groepen (construct val.) 17 Responsiviteit en klinisch relevant verschil Bij geen verandering moet instrument zelfde uitslag laten zien: dus een kleine meetfout is belangrijk! Als er wel veranderingen zijn, laat het meetinstrument dat ook zien? 18 6

7 19 Echte verandering Slechts indien de verandering groter is dan meetfout kan deze verandering ook gezien worden als echte verandering Vb maximum deterioration 0 no change maximum improvement 20 Echte Example verandering 1 Verander score = 5 punten Meetfout = 6 points meetfout (+/- 6) maximum deterioration no change maximum improvement change = 5 5 punten kunnen niet worden onderscheiden van meetfout 21 7

8 Echte verandering Verander score = 8 points Meetfout = 6 points Meetfout (+/- 6) maximum deterioration no change maximum improvement change = 8 8 punten kan worden geïnterpreteerd als een echte verandering 22 Belangrijke verschillen Zorgverzekeraar wil dit graag weten voor inkopen op basis van kwaliteit Simple or too simple? Wat een patiënt belangrijk vind kan afhangen van: Ernst en duur van de klachten (hoogte baseline score) Comorbiditeit Therapie????

9 25 26 NASS, Dallas, Oct

Vergelijkbare documenten

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet

Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau Riekie de Vet Klinimetrie: meten in de geneeskunde Het meten van symptomen, diagnostiek, uitkomsten van behandelingen, gezondheidsstatus en bijvoorbeeld