Examen VMBO-BB 2010 gedurende 240 minuten landbuw en natuurlijke mgeving dierhuderij en -verzrging gezelschapsdieren CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen hren digitale bestanden. Dit examen bestaat uit 12 pdrachten. Vr dit examen zijn maximaal 88 punten te behalen. Vr elk pdrachtnummer staat heveel punten met een gede uitvering behaald kunnen wrden. PB-0951-b-10-1-
Tijdens dit praktijkexamen ver je een aantal pdrachten uit. Deze pdrachten zijn: een minitets maken een verversplan pstellen een zaadmengsel nderzeken een afrastering maken een ethgram maken een gezndheidscntrle uitveren een minitets maken Onderdeel A minitets tijdsduur 15 minuten 11p 1 Maak de minitets bij pdracht 1. Onderdeel B bijznder transprt dieren tijdsduur 50 minuten Lees dit nderdeel eerst helemaal dr. Vr dit nderdeel heb je de bestanden start_eurpa.htm en start_z.htm ndig. Een Nederlandse dierentuin in Amersfrt krijgt een vruwelijke Brnese rang-etan van een Russische dierentuin in Msku. Deze rang-etan heet Brunei en is gefkt in Rusland. Vr het Eurpees fkprgramma (EEP) met ze naar de Nederlandse dierentuin, m daar geplaatst te wrden bij een rang-etan man. Aan ju de taak m dit transprt te plannen, van het startpunt in Rusland tt de aankmst in Nederland. Bij dit transprt hren twee dcumenten m het transprt van Brunei mgelijk te maken. Deze dcumenten met je invullen met behulp van de websites. PB-0951-b-10-1- 2 lees verder
19p 2 Het vrbereiden van het verver Kijk p de website van de Msku Z. Beantwrd de vlgende vragen ver rang-etans in het algemeen en ver Brunei in het bijznder. Lp dr de Msku Z. Wat is de wetenschappelijke naam van de Brnese rang-etan? Bekijk de gegevens van Brunei. Schrijf p wie haar vader is. Ga naar het behud van srten van de Msku Z. In Eurpese dierentuinen wrdt nder andere gefkt met de Brnese rang-etan. Nem een del van deze en andere fkprgramma's. Vrdat Brunei p transprt naar Nederland gaat, met er veel geregeld wrden. Allereerst met haar algehele gezndheid gecntrleerd wrden dr een dierenarts. Landbuwhuisdieren die geëxprteerd wrden, meten eerst een aantal weken in quarantaine. Waarm heven dierentuindieren NIET eerst in quarantaine? PB-0951-b-10-1- 3 lees verder
Brunei wrdt in het bagagegedeelte van een vliegtuig naar Schiphl ververd. Ze zit daar in een aangepaste kist. Deze kist met vldende sterk zijn en de juiste afmetingen hebben. Hiernder staan de gegevens van Brunei. afmeting in meters hgte 1,40 armlengte 2,20 De kist met daarm minimaal 1,60 m hg zijn. De breedte en diepte van de kist mgen maximaal 20% minder zijn dan de armlengte van Brunei. Wat met de breedte en diepte van de kist minimaal zijn? Schrijf de berekening p. Kijk p de website van de Eurpese Unie. Ga naar vedselveiligheid en klik dr naar dierenwelzijn. Beantwrd de nderstaande twee vragen. Ga naar het deel ver de internatinale handel in bedreigde srten. De Brnese rang-etan is een beschermde diersrt, die vrkmt in CITES bijlage III. Leg uit waarm smmige diersrten in bijlage III zijn pgenmen. Ga terug naar dierenwelzijn en klik dr naar het deel ver algemene vrwaarden vr het verver van dieren. Bij de bescherming van dieren tijdens het verver wrden algemene vrwaarden gesteld. Nem twee van deze algemene vrwaarden. PB-0951-b-10-1- 4 lees verder
Bij het transprteren van de rang-etan meten twee dcumenten zeker aanwezig zijn: het CITES-dcument en het jurnaal. Hierin staan alle gegevens van de rang-etan, zals waar ze vandaan kmt en waar ze naarte gaat. Print deze twee dcumenten uit. Schrijf je naam bvenaan de dcumenten. Vul de ntbrekende gegevens vlledig in na het maken van pdracht 3. De achterkant van het CITES-dcument hef je niet in te vullen. Maak gebruik van de gegevens p de websites. 3p 3 Het maken van een reisschema Hiernder staan de reisgegevens van rang-etan Brunei. Reisgegevens: Vanaf de Msku Z duurt de reis naar het vliegveld per trailer ngeveer 1 uur. Op het vliegveld wrdt het dier ruim van te vren verwacht m de reispapieren in rde te maken. Hiervr met men rekenen p 1,5 uur. De vlucht van Msku naar Schiphl, Amsterdam duurt ngeveer 3 uur en 15 minuten. Op Schiphl meten de papieren van Brunei weer gecntrleerd wrden, wat ngeveer 1 uur in beslag neemt. Je heft geen rekening te huden met het tijdsverschil. Het verver vanaf vliegveld Schiphl naar de dierentuin in Amersfrt gaat ngeveer 1 uur in beslag nemen. Vluchtgegevens: Vertrek: 30 juni 2010 Tijdstip: 11.30 uur Maak hiernder een tijdsschema vr de reis. Geef steeds de vertrek- en aankmsttijden aan. vertrek tijd aankmst tijd Msku Z:. uur vliegveld Msku:. uur vliegveld Msku:. uur vliegveld Schiphl:. uur vliegveld Schiphl:. uur Amersfrt Z:. uur Reken uit he lang Brunei nderweg is. Lever de ingevulde dcumenten in bij de examinatr. PB-0951-b-10-1- 5 lees verder
Onderdeel C veding vlièrevgels tijdsduur 40 minuten Lees dit nderdeel eerst helemaal dr. Vr dit nderdeel heb je ndig: een bekertje met een zaadmengsel een vergrtglas een weegschaal de zadenkaart 2p 4 Een zaadmengsel nderzeken In nderstaande tabel is de samenstelling van drie zaadmengsels gegeven. Elk zaadmengsel is vr een bepaalde grep vlièrevgels. zaadmengsel 1 zaadmengsel 2 zaadmengsel 3 trpisch zaad prima kanarie prima parkiet grf prima millet wit kanariezaad millet rd negerzaad millet la plata 52% 15% 10% 3% 5% kanariezaad raapzaad haver gepelde lijnzaad negerzaad hennepzaad de zaadmengsels bevatten per 100 gram: ruw eiwit ruw vet ruwe celstf vcht ruw as 11,80 g 4,15 g 8,66 g 11,95 g 3,81 g ruw eiwit ruw vet ruwe celstf vcht ruw as 40% 20% 10% 5% 3% 3% 17,60 g 24,68 g 7,58 g 9,87 g 4,13 g millet wit haver gepunte tarwe kardizaad kanariezaad millet rd dari rde dari wit pitten wit pitten gestreept pitten zwart hennepzaad paddy bekweit ruw eiwit ruw vet ruwe celstf vcht ruw as calcium (Ca) fsfr (P) 40% 8% 8% 6% 5% 5% 5% 5% 4% 4% 4% 2% 2% 2% 12,04 g 8,58 g 11,48 g 10,72 g 2,96 g 0,06 g 0,36 g PB-0951-b-10-1- 6 lees verder
Van de examinatr krijg je een bekertje met een zaadmengsel vr vlièrevgels. Bepaal nu met behulp van de stappen 1 tt en met 6 en de zadenkaart welk zaadmengsel er in je bekertje zit. 1 Srteer de zaden die in het bekertje zitten en leg ze srt bij srt. 2 Kijk van welke srt je de grtste heveelheid hebt. 3 Zek hiervan, met behulp van de zadenkaart, de naam p en zet deze naam in nderstaande tabel bij nummer 1. 4 Kijk daarna van welke srt je de één na grtste heveelheid hebt. 5 Zek hiervan de naam p en zet deze naam in nderstaande tabel bij nummer 2. 6 De dit daarna k ng vr de srten p plaats nummer 3 en 4. nummer 1 srt zaad 2 3 4 He heet het zaadmengsel dat er in juw bekertje zat? naam zaadmengsel... PB-0951-b-10-1- 7 lees verder
8p 5 De heveelheid aan basisver berekenen Je gaat de behefte aan basisver per dag van de vgels in een vlière berekenen. In deze vlière zitten: 2 zebravinken 4 diamantduiven 2 mzambiquesijzen 3 Chinese dwergkwartels 4 rijstvgels Naast dit basisver krijgen de vgels in de vlière k ng aanvullend ver. tabel behefte aan basisver per dag van enkele grepen vlièrevgels vgelgrep srt zaadmengsel verbehefte in gram per dag per vgel grte parkiet parkiet grf 12 trpische vgel trpisch zaad 5 kanarie kanarie 5 diamantduif trpisch zaad 10 kwartel trpisch zaad 10 Bereken de behefte aan basisver van de genemde vlièrevgels. Vul nderstaande tabel in. vgelgrep aantal vgels in de vlière verbehefte in grammen per vgel per dag ttale verbehefte in grammen per dag Heveel basisver hebben de genemde vlièrevgels in ttaal ndig per dag? Weeg deze heveelheid basisver vr een dag af. Laat het afwegen cntrleren dr de examinatr. PB-0951-b-10-1- 8 lees verder
Onderdeel D afrasteren weiland tijdsduur 50 minuten Lees dit nderdeel eerst helemaal dr. Vr dit nderdeel heb je ndig: een schets van een perceel met de in- en/f uitgang(en) een grndbr handgereedschap 3 weidepalen tuw / gladdraad krammen schrikdraadkrd islatren een meetlint 3p 6 Het inventariseren van nderhudswerkzaamheden De examinatr wijst je een perceel grasland aan. Lp de perceelrand langs en geef p de schets aan waar nderhud aan de afrastering ndig is. Schrijf erbij welke werkzaamheden bij dat nderhud ndig zijn. Lever de schets in bij de examinatr. PB-0951-b-10-1- 9 lees verder
8p 7 Het maken van een afrastering Maak een stuk afrastering vlgens nderstaande tekening en ft s. detail 1 detail 2 1,0 m 3 m detail 1 gemaakt met tuw detail 2 gemaakt met schrikdraadkrd detail 1 gemaakt met gladdraad Zrg ervr dat: de palen in een rechte lijn staan het krd strak en hrizntaal gespannen is het tuw / gladdraad met krammen vastzit aan de paal alle knpen ged vastzitten PB-0951-b-10-1- 10 lees verder
Onderdeel E maken ethgram tijdsduur 30 minuten Lees dit nderdeel eerst helemaal dr. Vr dit nderdeel heb je ndig: het filmpje vrtplantingsgedrag_cavia een ki met een zeugje een ki met een beertje een ingerichte, schne ki een hrlge, stpwatch f klk 2p 8 Het maken van een ethgram Z meteen ga je zelf een caviabeertje bserveren en zijn vrtplantingsgedrag turven (aanstrepen). Bekijk daarm eerst p de cmputer een filmpje ver het vrtplantingsgedrag van cavia s. De examinatr wijst een caviabeertje en een caviazeugje aan die bij elkaar gezet gaan wrden. Beschrijf het uiterlijk van het caviabeertje:... Beschrijf het uiterlijk van het caviazeugje:... PB-0951-b-10-1- 11 lees verder
Begin met het bekijken van het gedrag van het beertje, als de twee cavia's in het hk geplaatst wrden. Kijk m de 15 secnden wat het beertje det, en zet dan een streepje achter het gedrag dat het beertje p dat mment vertnt. Als je geen vrtplantingsgedrag ziet, zet je een streepje bij verig. Bekijk het beertje gedurende 7 minuten. Tel na aflp alle streepjes per gedrag p en zet het ttaal aantal streepjes per gedrag in de laatste klm. letter gedrag zet elke 15 secnden een streepje bij het vertnde gedrag ttaal aantal streepjes A langzaam heen en weer lpen en knt draaien B langs de zeug strijken C achterpten hg ptillen en eventueel zeug 'bepiesen' D prberen te bespringen E snuffelen/likken aan zeug F snuffelen in hk p plekken waar zeug is geweest G verig PB-0951-b-10-1- 12 lees verder
5p 9 Het verwerken van de waarnemingen Maak hiernder een staafdiagram van je ethgram. Zet p de hrizntale as de letters van de gedragingen en p de verticale as het aantal keren dat het gedrag vrkwam. y-as x-as x-as Welk gedrag liet de beer het meest zien? Welk gedrag liet de beer het minst zien? Heeft er een dekking plaatsgevnden? Waaraan heb je dit gezien? PB-0951-b-10-1- 13 lees verder
Onderdeel F cntrleren knaagdieren tijdsduur 40 minuten Lees dit nderdeel eerst helemaal dr. Vr dit nderdeel heb je ndig: drie kien met verschillende knaagdieren een slipmatje 11p 10 Het hanteren en cntrleren van drie verschillende knaagdieren De examinatr geeft aan welke knaagdieren je met gaan bekijken. Let p de veiligheid van jezelf en van de knaagdieren. Cntrleer de gezndheid van drie knaagdieren aan de hand van de tabel p de vlgende pagina. Schrijf eerst p welk knaagdier je hebt. Haal daarna het knaagdier p de juiste manier uit zijn/haar ki. Cntrleer de gezndheid dr een f meerdere juiste vakjes aan te kruisen in de tabel p de vlgende pagina. De dit daarna ng met twee andere knaagdieren. PB-0951-b-10-1- 14 lees verder
lichaamsdeel knaagdier 1: knaagdier 2: knaagdier 3: vacht/huid glanzend df mi aangeslten penstaand parasieten geen parasieten glanzend df mi aangeslten penstaand parasieten geen parasieten glanzend df mi aangeslten penstaand parasieten geen parasieten gen schn/helder df/trebel geen uitvleiing wel uitvleiing schn/helder df/trebel geen uitvleiing wel uitvleiing schn/helder df/trebel geen uitvleiing wel uitvleiing ren schn rsmeer geen beschadiging wel beschadiging/ rd schn rsmeer geen beschadiging wel beschadiging/ rd schn rsmeer geen beschadiging wel beschadiging/ rd neus schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing geen beschadiging wel beschadiging schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing geen beschadiging wel beschadiging schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing geen beschadiging wel beschadiging tanden juiste lengte te lang/te krt gebrken tanden juiste stand scheve stand tandsteen ntstken tandvlees juiste lengte te lang/te krt gebrken tanden juiste stand scheve stand tandsteen ntstken tandvlees juiste lengte te lang/te krt gebrken tanden juiste stand scheve stand tandsteen ntstken tandvlees nagels juiste lengte te lang te krt gespleten/ afgebrken/ vergreid juiste lengte te lang te krt gespleten/ afgebrken/ vergreid juiste lengte te lang te krt gespleten/ afgebrken/ vergreid anus/vulva schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing schn vuil geen uitvleiing wel uitvleiing ptjes juiste stand afwijkende stand beweegt sepel beweegt kreupel/stijf juiste stand afwijkende stand beweegt sepel beweegt kreupel/stijf juiste stand afwijkende stand beweegt sepel beweegt kreupel/stijf PB-0951-b-10-1- 15 lees verder
3p 11 Het beantwrden van drie vragen Heeft knaagdier 1 vlgens juw cntrle een gede gezndheid? Waarm wel f waarm niet? Heeft knaagdier 2 vlgens juw cntrle een gede gezndheid? Waarm wel f waarm niet? Heeft knaagdier 3 vlgens juw cntrle een gede gezndheid? Waarm wel f waarm niet? Onderdeel G minitets tijdsduur 15 minuten 13p 12 Maak de minitets bij pdracht 12. PB-0951-b-10-1-* 16 lees verder einde