Verslag bijeenkomst Kennisgroep Financiën PO Raad 08.11.2013. 1. Nationaal Onderwijsakkoord (NOA) en Onderwijsbekostiging 2014/Herfstakkoord. a. NOA b. Onderwijsbekostiging 2. Referentiesystematiek 3. Kleine scholen toeslag 4. Risicomanagement model 5. Modernisering Vervangingsfonds / Participatiefonds 6. Controleprotocol 2013: Verantwoording en Meerjarenperspectief. 7. Controle van de gewichtenregeling. 8. Financiering gewichten leerlingen. 9. Financiering onderhoud buitenkant gebouw. 1. a. Nationaal onderwijsakkoord. Maandag 11 november 2013 starten de onderhandelingen voor de nieuwe CAO (met als basis het NOA) tussen werkgevers (PO -Raad) en de werknemers (vakbonden). De onderlinge relaties zijn goed en er zijn voldoende openingen om op korte termijn (voor 01.01.2014) een nieuwe CAO af te sluiten. Ook de AOB neemt weer deel aan de onderhandelingen. Bijgaand de Inzet -brief waarmee de PO -Raad de onderhandelingen ingaat. - Bapo wordt afgeschaft; er zal een overgangsregeling komen van 7 jaren. De huidige Bapo middelen (op macro niveau) blijven beschikbaar voor nieuwe (senioren) regelingen. Hierbij wordt gedacht aan participatie van ouderen t.b.v. kwaliteit, coachende rol, taakverlichting, verlof. - Cao zal verder gaan over: - Werkdruk Duurzame inzet Werkgelegenheid, - Primaire arbeidsvoorwaarden: werkgevers en werknemers via PO Raad en vakbonden, - Secundaire arbeidsvoorwaarden: eigen beleid binnen de besturen via medezeggenschapraad, - Balans zoeken tussen vaste en flexibele contracten, - Professioneel statuut leerkrachten en schoolleiders. Onderwerpen in het NOA kunnen een onderdeel worden in het SBPlan 2014/2017 van O2A5: Professionalisering leerkrachten/schoolleiders, eigenaarschap en medezeggenschap. b. Onderwijsbekostiging /Herfstakkoord 2013 / 2014 Werkgelegenheid jonge leerkrachten ( 52,58 per leerling per teldatum 01.10.2012) wordt als Lumpsum bedrag uitgekeerd (in december 2013) voor het schooljaar 2013/2014. (zie financieel overzicht punt 2.) In eerste instantie was dit bedrag gereserveerd voor de jaren 2016 en 2017; in het Herfstakkoord is afgesproken deze middelen naar voren te halen (kasschuif). Dit bedrag wordt toegekend om jonge leerkrachten in dienst te houden of te nemen als overgang naar het jaar 2015. 1
Let op: dit heeft gevolgen voor de toekomstige berekening van de toegestane ontslagruimte. Deze inkomsten zullen geboekt worden: 5/12 deel voor 2013 en 7/12 deel voor 2014. Binnen O2A5 is afgesproken deze middelen in te zetten op basis van plannen binnen het Bestuursformatieplan (mei 2014). Dit houdt in dat het 5/12 deel van 2013 per 31.12.2013 via de Bestemmingsreserve Personeelskwaliteit zal worden bestemd voor 2014. Eenmalige toekenning van lumpsum middelen (ongeveer 182 per leerling per teldatum 01.10.2012) wordt als Lumpsum bedrag uitgekeerd (in december 2013) voor het schooljaar 2013/2014. (zie financieel overzicht punt 9.) Deze inkomsten zullen geboekt worden: 5/12 deel voor 2013 en 7/12 deel voor 2014. Deze eenmalige toekenning van lumpsum middelen komt t.g.v. de schoolbudgetten ; hierdoor - zullen de tekorten per 31.12.2013 worden teruggedrongen en voor een aantal scholen zelfs wijzigen in een overschot (mee te nemen naar 2014). - zal er ruimte ontstaan in de schoolbudgetten 2014 (opnemen in de Herziene Begroting 2014). Een welkome aanvulling c.q. correctie op de lumpsum bedragen, die zoals bekend in de afgelopen jaren ernstig tekortschoten. Keerzijde is dat dit bedrag pas op dit moment beschikbaar wordt gesteld; een jaar waarin de formaties ernstig zijn gekrompen en bijna onmogelijke bezuinigingen van de scholen zijn gevraagd. In de afgelopen maanden heb ik als controller bijna alle scholen weer moeten attenderen op grote tekorten; nu op de valreep van het financiële jaar komt er geld beschikbaar. De PO-Raad komt met een Wapperbrief waarin deze gebeurtenissen (Herfstakkoord) worden uitgelegd. Dit als ondersteuning voor de geloofwaardigheid van de controllers! Van belang is in de Jaarverantwoording 2013 een duidelijk verhaal te geven van de tekorten en de aanvullende middelen in november/ december vanuit het Herfstakkoord goed toe te lichten. Gericht melden wat er met deze extra gelden wordt gedaan. 2014 Incidenteel: arbeidsvoorwaarden. (Zie financieel overzicht punt 4.) Op het moment dat werkgevers en werknemers er in slagen om voor 1 juni 2014 overeenstemming te bereiken over een nieuwe CAO, wordt er eenmalig ongeveer 10 per leerling beschikbaar gesteld voor arbeidsvoorwaarden. Tegenover deze inkomsten zullen uitgaven komen nl. kosten van primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. 2015-2018 > structureel Onderbesteding gemeentefonds huisvesting onderwijs. (zie financieel overzicht punt 1.) Gemeenten krijgen een strafkorting op het niet besteden van gelden onderwijshuisvesting in het verleden. Met ingang van 2015 zal structureel 90 per leerling aan de lumpsum worden toegevoegd. Deze toekenning staat los van de decentralisatie van het onderhoud buitenkant gebouw. 2
O2A5 zou door dit bedrag ruimte kunnen krijgen voor het verbeteren van het onderhoud binnenkant gebouwen; bijstellen van (termijnen binnen) het Meerjaren Onderhouds Plan (MOP) binnenkant gebouw. Zie punten 3. 5. 6. 7. 10. van financieel overzicht. NB: De eenmalige toekenning voor 2013/2014 van ongeveer 182 per leerling wordt structureel gemaakt in de jaren 2015-2018 t.b.v. : 3. Kwaliteit onderwijs - afspraken in nieuwe CAO 5. Betere leraren en schoolleiders - CAO/ naar rato begroting 6. Inzet conciërges en onderwijsassistenten - naar rato begroting 7. Extra onderwijstijd - naar rato begroting 8. Kleine scholen - zie 3. 10. Lumpsum - naar rato begroting Deze punten / inkomsten t.b.v. jaren 2015 t/m 2018 zullen lumpsum worden toegekend. Aan al deze punten wordt nog nadere invulling gegeven c.q. er zullen gerichte kosten tegenover komen te staan in de vorm van: - loonstijging (verlaten 0-lijn), - premie verhogingen; zo zal de premie Participatiefonds flink stijgen i.v.m. de grote instroom van werklozen in het onderwijs, - nieuwe primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, - prestatie box- achtige middelen, waarbij het onderwijsveld zal moeten aantonen dat door de extra ingezette middelen de prestaties binnen het onderwijs verbeteren, - aanvullende subsidies apart aan te vragen. Over veel van deze zaken zullen in de nieuwe CAO afspraken worden gemaakt. M.i. deze onderdelen / inkomsten in de Meerjarenbegroting 2015 t/m 2018 benoemen, maar vooralsnog niet inzetten. Zodra duidelijk is welke labels deze inkomsten meekrijgen kunnen de desbetreffende uitgaven worden benoemd / doorgerekend. 2. Referentiesystematiek. Indexering van lumpsum personeel vindt plaats op basis van de loonkostenontwikkeling in de marktsector. Op het moment dat de ontwikkeling van loonkosten van elkaar afwijken heeft het onderwijs hiervan nadeel (te lage indexering) of voordeel (hogere indexering). Vanaf 2010 is binnen onderwijs echter sprake van de 0-lijn. Afspraak is dat het ministerie in 2015 het referentiemodel weer zal gaan toepassen. 3. Kleine scholen toeslag. De PO Raad is in gesprek met OC&W. De PO Raad wordt hierin geadviseerd vanuit de werkgroep Krimp (e.v. vergadering op 16 januari 2014 waaraan Bert zal deelnemen). In eerdere gesprekken is aangegeven dat de staatssecretaris in december 2013 met aanvullende richtlijnen zou komen. Dit wordt op zijn vroegst maart 2014. Nieuw in dit verhaal is, dat op het moment dat scholen gaan samenwerken de kleine scholen toeslag voor die scholen beschikbaar blijft (bevroren bedrag op peildatum 01.01.2012). Deze samenwerkingstoeslag kan worden aangevraagd op basis van een overeengekomen 3
samenwerkingscontract. Doel is de samenwerkingsplannen zoveel mogelijk aan de regio over te laten. Wellicht komt er een dunbevolktheidstoeslag? 4. Risicomanagementmodel. PO Raad beschikt over een goede tool. Ik ben hiermee reeds aan de slag gegaan. Aangezien de bevraging in dit model gaan over risico s op niet financiële terreinen zal dit RM model door Bert ingevuld moeten worden. A.u.b. hierover overleg t.b.v. de jaarverantwoording 2013 en het vast stellen van de minimale Algemene Reserve (weerstandsvermogen). 5. Modernisering Vervangingsfonds / Participatiefonds blijven onderwerp van gesprek. Doel is het afschaffen van de verplichte aansluitingen. Na moeizame gesprekken is er weer ruimte voor overleg. Vervangingsfonds: Tips collega s > Eigen risico drager Vervangingsfonds: - 5% van de loonkosten binnen / per school reserveren voor vervanging bij ziekte - 1% van de loonkosten (vanuit de scholen) bovenschools reserveren voor bijzondere situaties. - Externe verzekering voor langdurig zieken (vanaf aantal weken/maanden ziekte). Participatiefonds: er wordt gedacht aan een andere invulling; bijvoorbeeld ontslag uitkeringskosten voor 25% ten laste van het betreffende bestuur en 75% ten laste van collectiviteit uit te voeren via DUO. 6. Controleprotocol 2013: Verantwoording en Meerjarenperspectief. Verplichtingen ter controle door de accountant: - Meerjaren begroting / Meerjaren balans (t-2 en t+3) - Financiële positie aan de hand van kengetallen - Rapportage werking en resultaten systeem van Risicomanagement - Rapportage : code Goed Bestuur De accountant dient niet alleen af te vinken maar zal de organisatie op deze punten moeten beoordelen. Met de accountancy wordt de werkwijze besproken. 7. Controle van de gewichtenregeling. Op dit moment worden controles uitgevoerd van de gewichten leerlingen. Deloitte zal in opdracht van het ministerie in november en december a.s. De Gaard en Het Mozaïek bezoeken. Vanuit het land komen signalen, dat bij deze controle andere criteria worden gehanteerd dan bij de scholen bekend zijn. Vervelende situaties van het corrigeren met terugwerkende kracht doen zich voor. (Geld wordt met terugwerkende kracht zonder pardon ingehouden). De mogelijkheid bestaat om beroep aan te tekenen tegen deze beslissing. Verzoek om de uitkomsten van de controles te melden aan de PO Raad. De PO Raad bespreekt met OC&W. 8. Financiering gewichten leerlingen. Nieuwe verdeling van Gewichtengelden en Impulsgelden is in voorbereiding. 4
De nieuwe regeling zal uitgaan van de postcode van de leerling en de herkomst van de ouders. De informatie zal beschikbaar komen door het koppelen van (landelijke) systemen; de verwachting is dat de gewichten formulieren op de scholen hierdoor kunnen vervallen. Herverdeling wordt verwacht per 01.08.2015; er zal sprake zijn van een overgangsperiode. 9. Financiering onderhoud buitenkant gebouw. - Ruimte OK : kennisdag op 27.11.2013 in Almere. - Mogelijkheid op gratis lidmaatschap (via Wim Lengkeek) van de kennisbank. - Aanvragen over 2015 wel voor 01.02.2014 indienen bij de gemeente; to be sure : stel dat decentralisatie alsnog wordt vertraagd. - Contracten met SOHG en enkele gemeenten i.v.m. brede scholen per 01.01.2015 aanpassen aan de gewijzigde omstandigheden. - Huurcontracten met diverse huurders per 01.01.2015 aanpassen aan de gewijzigde omstandigheden. M.i.v. 2015 zal structureel een bedrag van ong. 98 per leerling worden toegekend aan de besturen. Onderzoek geeft aan dat: - 12 euro per m2 noodzakelijk is voor onderhoud buitenkant gebouw - 15 tot 16 euro per m2 komt beschikbaar voor de besturen - de aanvullende 3 / 4 euro kan gebruikt worden voor personele inzet; inzet bureau Lakerveld; onderhoud van leegstand. - Afspraken maken over aanbesteding. - de eerste 2 of 3 jaren zal 3 tot 4 euro per m2 (van de 15/16 euro) beschikbaar worden gehouden t.b.v. kleine schoolbesturen en van besturen met oude schoolgebouwen. - besturen waarvan 70% van de gebouwen ouder is dan 40 jaar ontvangen ongeveer 23.000 per gebouw (over die eerste 2 of 3 jaren). - Omrekeningen naar bedrag per leerling volgen. Dingena Naaktgeboren, 10.11.2013 Bijlagen: 1. Nationaal Onderwijsakkoord 2. Inzet brief (inzet werkgevers bij CAO onderhandelingen 11.11.2013 3. Indicatie financiële consequenties NOA en Onderwijsbekostiging/Herfstakkoord. 4. Wapper brief (financiën) > volgt. 5