1 Motor en randorganen

1 Motor en randorganen 10A MOTORBLOK EN ONDERZIJDE 11A CILINDERKOP EN DISTRIBUTIE 12A MENSELSAMENSTELLING 13B DIESELINSPUITSYSTEEM 13C VOORVERWARMING 16A STARTEN - LADEN 17A ONTSTEKING 17B BENZINE-INSPUITSYSTEEM 19A KOELSYSTEEM 19B UITLAAT X91 MAART 2007 Edition néerlandaise De door de constructeur voorgeschreven reparatiemethoden, zoals in dit document beschreven, zijn gemaakt volgens de technische richtlijnen geldend op het tijdstip dat dit document werd samengesteld. Deze methoden zijn aan verandering onderhevig indien de constructeur tussentijds constructiewijzigingen op onderdelen of accessoires heeft aangebracht. Alle auteursrechten zijn voorbehouden aan Renault. Reproduceren en/of vertalen, zelfs gedeeltelijk, van dit document evenals het overnemen van de indeling van dit document en/of wijze van aanduiden van de onderdelen is verboden zonder vooraf ontvangen schriftelijke toestemming van Renault. Renault s.a.s. 2007

X91 - Hoofdstuk 1InhoudBlz. X91 - Hoofdstuk 1 Inhoud Blz. 10A MOTORBLOK EN ONDERZIJDE 13C VOORVERWARMING Motorolie Aftappen - Bijvullen 10A-1 Oliefilter: Uitbouwen - Inbouwen 10A-3 Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A-5 Rekeneenheid voornaverwarming: Uitbouwen - Inbouwen Voorverwarmingsstiften: Uitbouwen - Inbouwen 16A STARTEN - LADEN 11A CILINDERKOP EN DISTRIBUTIE Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen 11A-1 Dynamo: Uitbouwen - Inbouwen 16A-1 Startmotor: Uitbouwen - Inbouwen 16A-5 12A MENSELSAMENSTELLING Luchtinlaat: Beschrijving 12A-1 17A ONTSTEKING Ontsteking: Gegevens 13B DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B-1 Bobines: Uitbouwen - Inbouwen Bougies: Uitbouwen - Inbouwen Dieselinspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen 13B-10 Rekeneenheid dieselinspuiting: Uitbouwen - Inbouwen 13B-14 17B BENZINE-INSPUITSYSTEEM Benzine-inspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen Lambda sondes: Uitbouwen - Inbouwen Smoorklepweerstand: Uitbouwen - Inbouwen Rekeneenheid benzineinspuitsysteem Uitbouwen - Inbouwen

Inhoud 19A KOELSYSTEEM Koeling van de motor Voorzorgen bij de reparatie 19A-1 Koelcircuit van de motor: Gegevens 19A-2 Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A-3 Koelcircuit van de motor Schema van de werking 19A-8 Koelventilateur van de motor: Uitbouwen - Inbouwen 19A-11 19B UITLAAT Uitlaat: Onderdelen en producten voor de reparatie 19B-1 Uitlaat: Voorzorgen bij de reparatie 19B-12 Roetfilter: Reinigen 19B-16

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Motorolie Aftappen - Bijvullen 10A M9R Onmisbaar speciaal gereedschap Mot. 1018 Aftapsleutel motor, vierkant 8 mm.. olie-opvangbak aftapsleutel momentsleutel aftapbit vierkant 8 mm Onmisbaar materiaal II - ONDERDELEN EN INGREDIËNTEN VOOR DE REPARATIE a Systematisch te vervangen onderdelen : - Afdichting van de aftapplug van de motorolie. a Product: -Motorolie (zie Motorolie : Gegevens) (SM 6013A, 04A, Smeermiddelen). III - AFTAPPEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). Aantrekkoppelsm aftapplug van de motorolie in het ondercarter 44 N.m Gemiddelde inhoud olie (corrigeren met de peilstaaf) (in liters) Motor Indice Aftappen Aftappen met vervangen van het oliefilter 742 M9R 746 6,2 6,6 802 805 7 7,4 a Bouw uit: - het geheel «olievuldop - oliepeilstaaf» (1), 122398 I - VOORZORGEN VOOR DE REPARATIE - de bescherming onder de motor. a LET OP Controleer altijd het oliepeil met de oliepeilstaaf. Vul nooit tot boven het maximum peil van de oliepeilstaaf (hierdoor kan ernstige motorschade ontstaan). Voor het afleveren van de auto aan de klant moet u de motorolie indien nodig op het juiste peil brengen. 10A-1

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Motorolie Aftappen - Bijvullen 10A M9R Koperen afdichtring 122486 113764 a Zet onder de aftapplug van de motorolie (2), de a Plaats: olie-opvangbak. a Bouw de aftapplug (2) van het ondercarter uit met behulp van het gereedschap (Mot. 1018) of een aftapsleutel. a Vang de motorolie op in de olie-opvangbak. a Verwijder de afdichtring van de aftapplug. a Reinig: - de aftapplug, - het ondercarter. - een nieuwe afdichting op de aftapplug (2) (met de groef (3) tegen de aftapplug), - de aftapplug van de motorolie in het ondercarter. a Zet vast met het aantrekkoppel: de aftapplug van de motorolie in het ondercarter (44 N.m) met behulp van een momentsleutel en een aftapbit vierkant 8 mm. a Verwijder de. olie-opvangbak a Monteer de beschermplaat onder de motor. IV - VULLEN a Laat de auto op de wielen rusten. a Vul de motor met de voorgeschreven hoeveelheid olie. Opmerking: Vóór het controleren van het oliepeil moet de olie eerst minimaal 10 minuten in de motor naar beneden zakken. a Controleer het peil van de motorolie met behulp van de peilstaaf. a Monteer het geheel «olievuldop - oliepeilstaaf». 10A-2

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilter: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R II - UITBOUWEN olie-opvangbak Onmisbaar materiaal Aantrekkoppelsm deksel van het oliefilterhuis 25 N.m a LET OP Controleer altijd het oliepeil met de oliepeilstaaf. Vul nooit tot boven het maximum peil van de oliepeilstaaf (hierdoor kan ernstige motorschade ontstaan). Voor het afleveren van de auto aan de klant moet u de motorolie indien nodig op het juiste peil brengen. Opmerking: Bij het peilen van de motorolie, moet u altijd minstens 10 min wachten, zodat de olie naar beneden kan zakken, voordat u het peil met de peilstaaf controleert. 118717 a Zet het deksel van het oliefilterhuis (1) los tot een straaltje olie uit de opening (2) stroomt. a Laat de olie uit het oliefilter wegstromen. UITBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Verwijder de beschermplaat onder de motor. a Plaats de olie-opvangbak onder het oliefilter. a Bouw uit: 113320 - het geheel deksel (3) - oliefilter (4), - de afdichting (5) van het deksel. 10A-3

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilter: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R INBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET INBOUWEN a Patroon oliefilter (10,05,05,04). Afdichting deksel van oliefilter (10,05,05,10). a Reinig het deksel van het oliefilterhuis. 113869 a Plaats: - een nieuwe afdichting (5) op het deksel, - een nieuw filterpatroon in het deksel. II - INBOUWEN a Schroef het geheel "deksel - oliefilter" met de hand vast. a Zet vast met het aantrekkoppel: het deksel van het oliefilterhuis (25 N.m). III - LAATSTE STAP a Monteer de beschermplaat onder de motor. a Start en laat de motor draaien tot het waarschuwingslampje van de oliedruk gedoofd is. a Vul het peil van de motorolie bij (zie Motorolie: Gegevens) (SM 6013A, 04A, Smeermiddelen). a Monteer het geheel «vulplug - oliepeilstaaf». 10A-4

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R Mot. 1448 Onmisbaar speciaal gereedschap Lange klembandtang. M9R, en 742 Aantrekkoppelsm bouten van het oliefilter (voorspannen) bouten van het oliefilterhuis moer van de positieve aansluiting van de dynamo klemband van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep 5 N.m 25 N.m 8 N.m 5,5 N.m 122372 a Maak de stekker (1) van het opname-element turbodruk los. UITBOUWEN a LET OP Controleer altijd het oliepeil met de oliepeilstaaf. Vul nooit tot boven het maximum peil van de oliepeilstaaf (hierdoor kan ernstige motorschade ontstaan). Voor het afleveren van de auto aan de klant moet u de motorolie indien nodig op het juiste peil brengen. I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). 122373 a Bouw de bevestigingsmoer (2) van het opname-element turbodruk op de steun van de inlaatluchtklep uit. a Maak de accu los (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Bouw uit: - de sierkap van de motor, - de bescherming onder de motor. a Tap het koelcircuit van de motor af (zie 19A, Koelsysteem, Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen, blz. 19A-3) (MR 415, 19A, Koeling). a Bouw het oliefilter uit (zie 10A, Motorblok en onderzijde, Oliefilter: Uitbouwen - Inbouwen, blz. 10A- 3) (MR 415, 10A, Motorblok en onderzijde). 10A-5

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R 122374 a Zet de klemband (3) van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler op de inlaatluchtklep los. a Maak de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep los. a Trek aan het klemmetje van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler. a Maak de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler los. a Bouw de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler uit. 113296 a Bouw de moer van de positieve aansluiting van de dynamo uit. a Maak los: - de stekker (4) van de dynamo, - de kabelbundel van de positieve aansluiting van de dynamo (5), - de stekker van de oliedrukzender (6). a Duw de kabelbundel van de dynamo opzij. 10A-6

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL 116380 a Bouw de bout (6) van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis uit. a Open de klemband (7) van de slang van de ingaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Mot. 1448). a Opmerking: a Bouw uit: - de bout (8) van het oliefilterhuis, - het oliefilterhuis. INBOUWEN 116381 Vang de uitstomende koelvloeistof op. Maak de slang van de ingaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis los. I - VOORBEREIDING VOOR HET INBOUWEN a Producten voor de reparatie: - OPPERVLAKTEREINIGER (zie Auto: Onderdelen en ingrediënten voor de reparatie) (MR 415, 04B, Producten). a Systematisch te vervangen onderdelen: - afdichting van het oliefilterhuis, - de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler. -de afdichting van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis. a LET OP De pakkingvlakken moeten volkomen schoon, droog en vetvrij zijn (niet aanraken). Reinig en ontvet met behulp van OPPERVLAKTE- REINIGER : - het pasvlak van het motorblok, - de pasvlakken en de houders van de afdichtingen van het oliefilterhuis, 10A-7

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R -het pasvlak van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis. 1 - In geval van hergebruik van het oliefilterhuis a Patroon oliefilter (10,05,05,04) Afdichting deksel van oliefilter (10,05,05,10) a Systematisch te vervangen onderdelen: - afdichting van het oliefilter op het motorblok, -de afdichting van de uitgaande wartel van de koeling van het luchtfilterhuis. 2 - En geval van vervangen van het oliefilterhuis a Bouw de oliedrukzender van het oude oliefilterhuis uit (zie Oliedrukzender: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 10A, Motorblok en onderzijde). a Monteer de oliedrukzender op het nieuwe oliefilterhuis (zie Oliedrukzender: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 10A, Motorblok en onderzijde). II - INBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL -de bouten van het oliefilterhuis (25 N.m). III - LAATSTE STAP a Sluit de slang van de ingaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis aan. a Plaats de nieuwe afdichting van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis. a Monteer de bouten van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis op het oliefilter. a Plaats de klemband van de slang van de ingaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Mot. 1448), a Zet de bouten van de uitgaande wartel van de koeling van het oliefilterhuis vast. a Plaats de kabelbundel van de dynamo. a Sluit aan: - de stekker van de oliedrukzender, - de stekker van de dynamo. a Plaats de kabelbundel van de positieve aansluiting van de dynamo. a Zet vast met het aantrekkoppel: de moer van de positieve aansluiting van de dynamo (8 N.m). a Plaats de nieuwe uitgaande luchtslang van de tussenkoeler. a Sluit de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler aan. a Plaats: - het oliefilterhuis, - de bouten van het oliefilterhuis. 116381 Opmerking: Controleer of het klemmetje vergrendeld is. a Sluit de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep aan. a Zet vast met het aantrekkoppel: de klemband van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep (5,5 N.m). a Plaats het opname-element turbodruk op de steun van de inlaatluchtklep. a Zet de moer van het opname-element turbodruk vast. a Sluit de stekker van het opname-element turbodruk aan. a Plaats: a Zet in de juiste volgorde en met de aantrekkoppels vast: -de bouten van het oliefilter (voorspannen) (5 N.m) (2) en (4), - het oliefilter (zie 10A, Motorblok en onderzijde, Oliefilter: Uitbouwen - Inbouwen, blz. 10A-3) (MR 415, 10A, Motorblok en onderzijde), - de bescherming onder de motor, 10A-8

MOTORBLOK EN ONDERZIJDE Oliefilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen 10A M9R - de sierkap van de motor. a Sluit de accu aan (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Vul het peil van de motorolie bij (zie Motorolie Gegevens) (MR 415, 04A, Smeermiddelen). a Vul en ontlucht het koelcircuit van de motor (zie 19A, Koelsysteem, Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen, blz. 19A-3) (Mr 415, 19A, Koeling). 10A-9

CILINDERKOP EN DISTRIBUTIE Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen 11A M9R, en 742 Onmisbaar materiaal borstel met plastic of zachte metalen haren (messing) Aantrekkoppelsm bout van de geleiderol bout van de spanrol bouten van de trekstang van de langsbalk rechts 44 N.m 25 N.m 44 N.m UITBOUWEN a BELANGRIJK: Draag handschoenen tegen snijwonden tijdens de werkzaamheden. LET OP Laat de motor niet draaien zonder aandrijfriem hulporganen, om de voorkomen dat de krukaspoelie voor de hulporganen beschadigt. a Bouw de bouten (1) van de trekstang van de langsbalk rechts uit. a Duw de trekstang van de langsbalk rechts weg. Opmerking: Verbuig niet de remleiding. 122377 I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Maak de accu los (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Bouw uit: - de bescherming onder de motor, - het wiel rechts voor (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - het scherm van de wielkuip rechts voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), 11A-1

CILINDERKOP EN DISTRIBUTIE Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen 11A M9R, en 742 II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL 114854 a Steek een inbussleutel van 3 mm in het gat (2) van de spanrol. a Draai de spanrol rechtsom en druk tegelijk tgen de sleutel tot de spanrol blokkeert. a Bouw de aandrijfriem hulporganen uit. a Draai de spanrol lichtjes linksom. a Verwijder de inbussleutel van 3 mm. a Draai de spanrol linksom tegen de aanslag. a Bouw uit: - de bouten (3) van de spanrol, - de spanrol. 114021 a Bouw uit: 114022 - de bescherming (4) van de bout van de geleiderol, - de bout (5) van de geleiderol, - de geleiderol. 11A-2

CILINDERKOP EN DISTRIBUTIE Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen 11A M9R, en 742 INBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET INBOUWEN a Aandrijfriem hulporganen (10,10,01,03), Spanrol van aandrijfriem hulporganen (10,10,01, 04), Looprol van aandrijfriem hulporganen (10,10,01, 06), Opmerking: Het magazijn levert de spanrol vergrendeld met borgpen. III - LAATSTE STAP a Plaats: - de trekstang van de langsbalk rechts, -de bouten van de trekstang van de langsbalk rechts. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bouten van de trekstang van de langsbalk rechts (44 N.m). a Plaats: - het scherm van de wielkuip rechts voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - het wiel rechts voor (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - de bescherming onder de motor LET OP Gebruik alleen borstels met plastic haren of een zachte metaalborstel (messing). a Sluit de accu aan (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). Opmerking: Reinig de groeven van de poulies van alle hulporganen met behulp van een borstel met plastic of zachte metalen haren (messing). II - INBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Plaats: - de nieuwe geleiderol, - de bout van de geleiderol. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bout van de geleiderol (44 N.m). a Plaats: - de bescherming van de bout van de geleiderol, - de nieuwe spanrol, - de bouten van de spanrol. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bout van de spanrol (25 N.m). a Monteer de nieuwe aandrijfriem hulporganen. a Bouw de borgpen van de spanrol uit. a Draai de krukas twee omwentelingen. a Controleer of de V's van de aandrijfriem hulporganen goed in de groeven van alle poelies van de hulporganen liggen. 11A-3

MENSELSAMENSTELLING Luchtinlaat: Beschrijving 12A M9R Schema van het inlaatluchtcircuit 123060 (1) Inlaatgeluiddemper (2) Ingaande luchtslang luchtfilterhuis (3) Luchtfilterhuis (4) Luchtdoorstroommeter (5) Uitgaande luchtslang luchtfilterhuis (6) Turbocompressor (7) Ingaande luchtslang tussenkoeler (8) Tussenkoeler (9) Uitgaande luchtslang tussenkoeler (10) Inlaatluchtverdeler (11) Inlaatluchtklep (12) EGR-elektroklep 12A-1

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R I - DE GEVAREN VAN EEN VUILE OMGEVING Het hogedruk inspuitsysteem is bijzonder gevoelig voor vuildeeltjes. Door vuil bestaat gevaar voor: - onherstelbare beschadigingen aan het hogedrukinspuitsysteem, - vastlopen van onderdelen, - lekkage van onderdelen. Bij alle werkzaamheden is een schone werkomgeving van het grootste belang. Door het goed opvolgen van de voorschriften zal er tijdens demontage geen vuil (deeltjes ter grote van enkele microns zijn al funest) in het systeem binnendringen. De voorschriften gelden vanaf het filter tot en met de verstuivers. Waaruit bestaan de schadelijke vuildeeltjes? - metaaldeeltjes of plastic deeltjes, - lak, - vezels: van karton, van kwasten, van papier, van kleding, van doeken. - kleine objecten als haren, - de omgevingslucht, - enz. LET OP Maak, om de stekkerverbindingen niet te beschadigen, de motor niet schoon met een hogedrukreiniger. Opmerking: Bovendien kan het vocht in het stekkerblok achterblijven en storingen veroorzaken. 1 - Schoonmaakdoekjes Gebruik pluisvrije doeken (bestelnummer 77 11 211 707). Poetslappen of gewoon papier zijn verboden. deze verliezen pluizen en materiaal, die het brandstofcircuit vervuilen. De schoonmaakdoekjes zijn slechts geschikt voor eenmalig gebruik. 2 - Afsluitdoppen De schone afsluitdoppen worden geplaatst op de geopende delen van het brandstofcircuit en voorkomen dat er vuil in kan binnendringen. De schone afsluitdoppen zijn slechts geschikt voor eenmalig gebruik en moeten na gebruik worden weggegooid: door het gebruik worden zij vuil en schoonmaken is niet voldoende om ze weer te kunnen gebruiken. Ook de niet gebruikte doppen moeten worden weggegooid en mogen niet bewaard worden voor andere werkzaamheden aan een inspuitsysteem. Nummer van de set schone doppen: - M9R : 77 01 209 062 - K9K (inspuitsysteem SIEMENS) : 77 01 476 857 3 - Beschermingszakken Gebruik plastic zakken die verschillende keren hermetisch zijn af te sluiten, met behulp van tape bijvoorbeeld, voor het bewaren van de uitgebouwde onderdelen die opnieuw gebruikt moeten worden. Door onderdelen hierin te bewaren bestaat er minder kans dat zij vuil worden. Deze zakken mogen maar één keer worden gebruikt: na gebruik moeten zij worden weggegooid. 4 - Reinigingsproducten Twee reinigingsproducten mogen worden gebruikt: - verstuiverreiniger (nummer 77 11 224 188), -remmenreiniger in een spuitbus (nummer 77 11 226 128). Voor de verstuiverreiniger moet u een schone en goede kwast gebruiken (die geen haren verliest) en een schoon bakje. Opmerking: Gebruik nieuwe verstuiverreiniger bij alle werkzaamheden (een gebruikt schoonmaakmiddel is vuil). 13B-1

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R II - VOORSCHRIFTEN VÓÓR DE WERKZAAMHEDEN 1) werk op een schone werkplek en bescherm de uitgebouwde onderdelen tegen stof, bijvoorbeeld met behulp van plastic zakken die een aantal keren hermetisch kunnen worden afgesloten. 2) Bestel systematisch en voor alle werkzaamheden bij het magazijn: - een nieuwe set schone doppen, specifiek voor de motor, - voldoende pluisvrije schoonmaakdoeken, -één van de twee schoonmaakproducten voor de wartels van de brandstofleidingen, - de na ieder uitbouwen systematisch te vervangen onderdelen die in de specifieke reparatiemethodes van de auto staan (zie het betreffende werkplaatshandboek). 3) Draag een veiligheidsbril met kappen aan de zijkanten om te voorkomen dat stappen van het reinigingsproduct in de ogen terechtkomen. 4) Draag beschermende rubber handschoenen om langdurig contact met de huid te voorkomen. Opmerking: Trek rubber handschoenen aan over leren werkhandschoenen. 5) Bescherm voor alle werkzaamheden aan het inspuitsysteem met schone plastic zakken of doeken bijvoorbeeld: - De aandrijfriem hulporganen en de distributieriem, - de elektrische hulporganen (startmotor, dynamo, stuurbekrachtigingspomp, opname-elementen en stekker), - de vliegwielkant van de motor. III - VOORSCHRIFTEN TIJDENS DE WERKZAAMHEDEN Was uw handen voor en tijdens de werkzaamheden. Vervang de rubber handschoenen als deze vuil of beschadigd zijn. Uitgebouwde onderdelen moeten, na met doppen te zijn afgesloten, in de hiervoor bestemde hermetisch afsluitbare plastic zakken worden opgeborgen. Sluit de zak hermetisch, bijvoorbeeld met behulp van tape, ook als deze even later weer geopend moet worden: Ook de omgevingslucht kan verontreinigen. Na het openen van het brandstofcircuit is het streng verboden kwast, ragers, reinigingsproduct, perslucht of gewone doeken te gebruiken: Hierdoor kunnen vuildeeltjes in het circuit komen. Bij het vervangen van een onderdeel door een nieuw, of bij het inbouwen na bewaren in een plastic zak, verwijdert de verpakking pas vlak voor de montage op de auto. IV - REINIGEN Er zijn twee methodes voor het reinigen van het brandstofcircuit alvorens het te openen voor werkzaamheden in de werkplaats. Door deze methodes kan het brandstofcircuit worden gereinigd om te voorkomen dat er vuil in binnendringt: de resultaten zijn gelijk en de enen is dus niet beter dan de andere. 1 - Reinigen met verstuiverreiniger Maak de toegang naar te openen verbinding vrij, volgens de methodes die specifiek zijn voor de auto (zie het betreffende werkplaatshandboek). Bescherm de delen die gevoelig zijn voor de uitstromende brandstof. Giet de verstuiverreiniger in een schoon bakje. BELANGRIJK: Draag hierbij latex handschoenen. Doop een schone kwast die geen haren verliest in het bakje met verstuiverreiniger. BELANGRIJK: Draag een bril met zijkleppen tijdens de werkzaamheden. Maak de te openen aansluitingen zorgvuldig schoon met de kwast met verstuiverreiniger. Blaas gereedschap, werkblad en onderdelen, wartels en omgeving van het inspuitsysteem droog met perslucht. Controleer of er geen haren van de kwast zijn achtergebleven en of de zone schoon is. Veeg de gereinigde delen af met behulp van nieuwe doeken. Open het circuit bij de verbinding en plaats direct de passende schone doppen. 13B-2

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R LET OP Als het brandstofcircuit open is, mag geen perslucht worden gebruikt omdat er vuil kan binnendringen. Gebruik uitsluitend pluisvrije schoonmaakdoekjes. 2 - Reinigen met remmenreiniger Maak de toegang naar te openen verbinding vrij, volgens de methodes die specifiek zijn voor de auto (zie het betreffende werkplaatshandboek). Bescherm de delen die gevoelig zijn voor de uitstromende brandstof. BELANGRIJK: Draag hierbij latex handschoenen. BELANGRIJK: Draag een bril met zijkleppen tijdens de werkzaamheden. Spuit de remmenreiniger op de te openen verbindingen. Reinig de te openen verbindingen zorgvuldig met behulp van nieuwe doeken. Blaas gereedschap, werkblad en onderdelen, wartels en omgeving van het inspuitsysteem droog met perslucht. Controleer of er geen haren van de kwast zijn achtergebleven en of de zone schoon is. Open het circuit bij de verbinding en plaats direct de passende schone doppen. LET OP Als het brandstofcircuit open is, mag geen perslucht worden gebruikt omdat er vuil kan binnendringen. Gebruik uitsluitend pluisvrije schoonmaakdoekjes. 13B-3

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R V - GEBRUIKSAANWIJZING VAN DE SET DOPPEN M9R 13B-4

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R nummer 77 01 209 062 13B-5

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R 113737 13B-6

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R K9K 13B-7

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R nummer 77 01 206 804 13B-8

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Voorzorgen bij de reparatie 13B K9K of M9R 20977 13B-9

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen 13B M9R, en 742 122423 (1) Handopvoerpomp (2) Drukregelaar op de hoofdinspuitbuis (3) Verstuivers (4) Opname-element druk hoofdinspuitbuis (5) Opname-element brandstoftemperatuur (6) Hogedrukpomp (7) Luchtdoorstroommeter (8) Rekeneenheid van het inspuitsysteem (9) Elektroklep regeling turbocompressor (10) Elektroklep besturing EGR-koeler (11) Opname-element nokkenas (12) EGR-elektroklep (13) Inlaatluchtklep (14) Opname-element turbodruk (15) Brandstoffilter 113130 (2) Drukregelaar op de hoofdinspuitbuis (4) Opname-element druk hoofdinspuitbuis 13B-10

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen 13B M9R, en 742 122432 122425 (5) Opname-element brandstoftemperatuur (7) Luchtdoorstroommeter 113291 (6) Hogedrukpomp 122399 (8) Rekeneenheid dieselinspuitsysteem 13B-11

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen 13B M9R, en 742 122424 122427 (9) Elektroklep regeling turbocompressor (11) EGR-elektroklep (10) Opname-element nokkenas 122431 (12) Inlaatluchtklep (13) Opname-element turbodruk 122426 13B-12

DIESELINSPUITSYSTEEM Dieselinspuitsysteem: Lijst en plaats van de onderdelen 13B M9R, en 742 122429 (16) Voorverwarmingsrekeneenheid 13B-13

DIESELINSPUITSYSTEEM Rekeneenheid dieselinspuiting: Uitbouwen - Inbouwen 13B M9R diagnoseapparaat Onmisbaar materiaal UITBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET INBOUWEN a Pas de procedure vóór de reparatie toe met behulp van het diagnoseapparaat : - sluit het diagnoseapparaat aan, - selecteer de «rekeneenhdie van het dieselinspuitsysteem», - ga naar het menu reparatie, -ga naar de «procedure vóór de reparatie» van de geselecteerde rekeneenheid, - voer de werkzaamheden uit die staan in het deel «procedure vóór de reparatie». a Bouw uit: 122400 a Bouw uit: - de accu (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu) - de accubak (zie Accubak: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). - de moer (2) van de steun van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem, - de steun van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem met de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem. II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Bouw uit: 122401 122399 a Maak de stekkers van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem los. - de moeren van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem, -de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem van zijn steun. 13B-14

DIESELINSPUITSYSTEEM Rekeneenheid dieselinspuiting: Uitbouwen - Inbouwen 13B M9R INBOUWEN I - INBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Monteer de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem op zijn steun. a Zet de moeren van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem vast op zijn steun. a Plaats de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem en zijn steun in de motorruimte. a Zet de moer van de steun van de rekeneenheid van het inspuitsysteem vast. a Sluit de stekkers van de rekeneenheid van het dieselinspuitsysteem aan. II - LAATSTE STAP a Plaats: - de accubak (zie Accubak: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu), - de accu (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu) a Pas de procedure na de reparatie toe met behulp van het diagnoseapparaat : - Sluit het diagnoseapparaat aan, - selecteer de «rekeneenhdie van het dieselinspuitsysteem», - ga naar het menu reparatie, - ga naar de «procedure na de reparatie» van de geselecteerde rekeneenheid, - voer de werkzaamheden uit die staan in het deel «procedure na de reparatie». 13B-15

STARTEN - LADEN Dynamo: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R, en 742 Aantrekkoppelsm bouten van de dynamo moer van de positieve aansluiting van de dynamo klemband op de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep 25 N.m 8 N.m 5,5 N.m BELANGRIJK: Draag handschoenen tegen snijwonden tijdens de werkzaamheden. 122372 a Maak de stekker (1) van het opname-element turbodruk los. UITBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Maak de accu los (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Bouw uit: - de sierkap van de motor, - het wiel rechts voor (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - de bescherming onder de motor, - het scherm van de wielkuip rechts voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - de aandrijfriem hulporganen (zie 11A, Cilinderkop en distributie, Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen, blz. 11A-1) (MR 415, 11A, Cilinderkop en distributie), 122373 a Bouw de moer (2) van het opname-element turbodruk uit. a Duw het opname-element turbodruk weg (3). 16A-1

STARTEN - LADEN Dynamo: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R, en 742 122374 a Zet de klemband (4) van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep los. a Trek aan het klemmetje van de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler. a Maak de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler los. a Bouw uit: - de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler. - de schildbumper voor (zie Schildbumper voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - de koplampen (zie Koplamp: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80B, Verlichting voorzijde), - de bovenste dwarsbalk (zie Bovenste voorste dwarsbalk: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 42A, Bovenbouw voorzijde). a Duw de koelslang (5) weg. 122375 a Bouw uit: 122376 - de bout (6) van de bescherming van de dynamo, - de bescherming van de dynamo. 16A-2

STARTEN - LADEN Dynamo: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R, en 742 - de dynamo. INBOUWEN I - VOORBEREIDING VAN HET INBOUWEN a Systematisch te vervangen onderdelen: - uitgaande luchtslang tussenkoeler. a Maak de stekker (7) van de dynamo los. 113296 a Bouw de moer (8) van de positieve aansluiting van de dynamo uit. a Duw de kabelbundel van de dynamo opzij. II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Duw de de koeleenheid naar de voorzijde van de auto. 18987 a Druk de bussen (10) van de dynamo naar binnen om de montage te vergemakkelijken. a Bouw uit: - de bouten (9) van de dynamo, 122422 II - INBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Plaats: - de dynamo door de de koeleenheid opzij te duwen, - de bouten van de dynamo. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bouten van de dynamo (25 N.m). a Sluit de stekker van de dynamo aan. a Plaats: - de kabelbundel van de dynamo, - de moer van de positieve aansluiting van de dynamo. a Zet vast met het aantrekkoppel: de moer van de positieve aansluiting van de dynamo (8 N.m). a Monteer de bescherming van de dynamo. a Zet de bout van de bescherming van de dynamo vast. 16A-3

STARTEN - LADEN Dynamo: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R, en 742 a Plaats: - de koelslang, - de koeleenheid. a Plaats: - de bovenste dwarsbalk (zie Bovenste voorste dwarsbalk: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 42A, Bovenbouw voorzijde), -de koplampen (zie Koplamp: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80B, Verlichting voorzijde), - de schildbumper voor (zie Schildbumper voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler. a Sluit aan: - de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler, - de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep. a Zet vast met het aantrekkoppel: de klemband op de uitgaande luchtslang van de tussenkoeler bij de inlaatluchtklep (5,5 N.m). a Plaats het opname-element turbodruk. a Zet de moer van het opname-element turbodruk vast. a Sluit de stekker van het opname-element turbodruk aan. a Plaats: - de aandrijfriem hulporganen (zie 11A, Cilinderkop en distributie, Aandrijfriem hulporganen: Uitbouwen - Inbouwen, blz. 11A-1) (MR 415, 11A, Cilinderkop en distributie), - het scherm van de wielkuip rechts voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - het wiel rechts voor (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - de bescherming onder de motor, - de sierkap van de motor. a Sluit de accu aan (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Stel de koplampen af (zie Koplamp: Afstellen) (MR 415, 80B, Verlichting voorzijde). 16A-4

STARTEN - LADEN Startmotor: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R Onmisbaar materiaal pincet Aantrekkoppelsm bouten van de startmotor bout van de gevlochten massastrip moer van de positieve aansluiting van de startmotor moer van de aansluiting van de bekrachtiging van de startmotor bouten van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler op de inlaatluchtverdeler UITBOUWEN 44 N.m 21 N.m 8 N.m 5 N.m 8 N.m 122430 a Bouw de moer (1) van de koelslang op de ingaande luchtslang van de tussenkoeler uit. a Duw de koelslang (2) opzij. a Bouw de bouten van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler (3) op de inlaatluchtverdeler uit. I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Verwijder de beschermkap op de motor. a Bouw uit: - de accu (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu), - de accubak (zie Accubak: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). 113282 a Draai het klemmetje (4) van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler bij de turbocompressor. a Verwijder de beschermplaat onder de motor. a Draai het klemmetje van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler. a Monteer de klemband van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler. 16A-5

STARTEN - LADEN Startmotor: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL 114628 a Bouw de moeren (5) van de elektrische aansluitingen van de startmotor uit. a Maak de kabelbundel van de startmotor los. a Duw de kabelbundel van de startmotor naar beneden. 113312 a Bouw de bouten (7) van de startmotor uit. a Maak de kabelbundel los. a Bouw de startmotor uit achter de beugel van de elektrische kabel en trek hem daarna omhoog naar buiten. INBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET INBOUWEN a Systematisch te vervangen onderdelen : - afdichting van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler. 114998 a Bouw de bout (6) van de gevlochten massastrip uit. a Duw de gevlochten massastrip opzij. 16A-6

STARTEN - LADEN Startmotor: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Plaats: - de startmotor, - de bouten van de startmotor. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bouten van de startmotor (44 N.m). a Maak de kabelbundel van de startmotor vast. a Breng de gevlochten massastrip op zijn plaats. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bout van de gevlochten massastrip (21 N.m). a Monteer de elektrische aansluitingen van de startmotor. 115068 a Bouw de afdichting van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler uit met behulp van een pincet. a Zet vast met de voorgeschreven aantrekkoppels: 114628 -de moer van de positieve aansluiting van de startmotor (8 N.m) ( 10), 115069 a Monteer de nieuwe afdichtingen van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler. -de moer van de aansluiting van de bekrachtiging van de startmotor (5 N.m) (11). a Plaats de ingaande luchtslang van de tussenkoeler. Opmerking: Controleer of de afdichting (9) van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler in de goede richting is gemonteerd. 16A-7

STARTEN - LADEN Startmotor: Uitbouwen - Inbouwen 16A M9R a Sluit aan: - de ingaande luchtslang van de tussenkoeler bij de turbocompressor, - de ingaande luchtslang van de tussenkoeler bij de tussenkoeler. Opmerking: De slang is correct aangsesloten als het klemmetje vergrendelt (hoorbaar). a Monteer de beschermplaat onder de motor. a Zet vast met het aantrekkoppel: de bouten van de ingaande luchtslang van de tussenkoeler op de inlaatluchtverdeler (8 N.m). a Plaats de klemband van de koelslang op de ingaande luchtslang van de tussenkoeler. a Monteer de moer van de koelslang op de luchtslang. a Zet de moer van de koelslang op de luchtslang vast. a Plaats: - de accubak (zie Accubak: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu), - de accu (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). - de sierkap van de motor, 16A-8

KOELSYSTEEM Koeling van de motor Voorzorgen bij de reparatie 19A F4R of K9K of M4R of M9R BELANGRIJK: Omdat de circuits onder druk staan, moet u bedacht zijn op de temperatuur (gevaar van ernstige brandwonden). Verwijder niet de dop van het expansievat als de motor warm is. Bij werkzaamheden onder de motorkap, houd rekening met het onverwachts draaien van de ventilateur(s) van de radiateur. Draai de ontluchtingsnippel(s) nooit open als de motor draait. Gebruik alleen koelvloeistof GLACEOLE RX (TYPE D). LET OP De koelvloeistof is belangrijk voor het goed functioneren van de motor (warmteuitwisseling). Het systeem mag niet met zuiver water werken. Opmerking: Voor alle informatie over het onderhoudsinterval van de koelcircuits, raadpleegt u het onderhoudsboekje van de auto. voor aanvullende informatie, zie het werkplaatshandboek van de betreffende auto. Controleer bij binnenkomst van een auto met een storing: - de staat en de spanning van de aandrijfriem van de waterpomp, - of de ventilateur, de radiateur en de grille niet verstopt zijn door vuil dat de luchtdoorstroming belemmert. De auto's van het huidige gamma zijn uitgerust met koelcircuits met de volgende kenmerken: - gesloten circuit onder druk (expansievatdop), Opmerking: Afstelwaarde van de dop van het expansievat. LET OP Het aftappen moet gebeuren bij lauwe motor. Het spoelen en vullen moet geburen bij lauwe of koude motor. Spoel nooit een warme motor door (gevaar van een grote thermische schok). LET OP Vervang als de koelvloeistof via de dop naar buiten komt, de expansievatdop. Expansievatdop met: - een gele hand: 1,4 bar. Opmerking: Kant en klare koelvloeistof of antivries moet verdund worden met gedemineraliseerd water waarbij de instructies op de fles opgevolgd moeten worden. LET OP Bij werkzaamheden waarbij het circuit helemaal afgetapt moet worden, moet u het circuit met helder water spoelen, het circuit met perslucht uitblazen om het water te verwijderen, het vullen en ontluchten om te meten of de bescherming effectief is. De criteria die moeten worden aangehouden, zijn: - bescherming tot - 25 C ± 2 voor de koude en gematigde landen, - bescherming tot - 40 C ± 2 voor de zeer koude landen. 19A-1

KOELSYSTEEM Koelcircuit van de motor: Gegevens 19A F4R of K9K of M4R of M9R De auto's van het huidige gamma zijn uitgerust met koelcircuits met de volgende belangrijke kenmerken: - gesloten circuit onder druk (expansievatdop), - circuit gebruikt koelvloeistof type "D", - verwarmingssysteem van het interieur door een "kachelradiateur" onder het dashboard die bijdraagt aan de koeling van de motor. Hoeveelheid koelvloeistof Motor Hoeveelheid (l) Soort F4R 7,5 M4R 7,2 K9K 7,2 M9R 7,8 Bijzonderheden: - bescherming tot -25 C ± 2 voor de koude en gematigde landen, GLACEROL RX (type D) Gebruik alleen koelvloeistof - bescherming tot - -40 C ± 2 voor de zeer koude landen. Temperatuur van het openen van de thermostaten Motor Begin van het openen ( C) Eind van het openen ( C) F4R 89 99 ± 2 M4R 89 99 ± 2 K9K 83 95 ± 2 M9R 89 101 19A-2

KOELSYSTEEM Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A F4R of K9K of M4R of M9R Mot. 1448 Car. 1363 Mot. 1700 Onmisbaar speciaal gereedschap Lange klembandtang. Hefbomen voor het verwijderen van de bekleding. Diagnose en vullen - ontluchten koelcircuit. M4R a Duw opzij: -de klemband van de ingaande slang van de waterpomp met behulp van het gereedschap (Mot. 1448). - de ingaande slang van de waterpomp. Ms. 554-07 Controleapparaat van het koelcircuit en van de expansievatdop. Onmisbaar materiaal koelvloeistofopvangbak persluchtpistool pedaalknecht F4R a Duw opzij: -de klemband van de ingaande slang van de waterpomp met behulp van het gereedschap (Mot. 1448). - de ingaande slang van de waterpomp. a BELANGRIJK: Let op bij werkzaamheden in de motorruimte: de ventilateurs van de radiateur kunnen onverwacht gaan draaien (risico van snijwonden). Om ieder risico van ernstige brandwonden te vermijden: als de motor warm is: - open niet de expansievatdop, - tap het koelcircuit niet af, - open geen ontluchtingsnippel(s). K9K a Duw opzij: - de klemband van de uitgaande koelslang van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Mot. 1448), - de uitgaande koelslang van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Car. 1363). LET OP Voor de werkzaamheden, beschermt u de elektrische accessoires om ieder risico van kortsluiting te voorkomen en de aandrijfriemen om beschadiging ervan te voorkomen. I - AFTAPPEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Bouw uit: - De dop van het expansievat, - De bescherming onder de motor. a Plaats de koelvloeistofopvangbak onder de auto. 19A-3

KOELSYSTEEM Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A F4R of K9K of M4R of M9R III - VULLEN M9R a Opmerking: Er zijn twee methodes voor het vullen van het koelcircuit : - De methode met behulp van het gereedschap (Mot. 1700) is voorgeschreven door Renault. Deze geeft een aanzienlijke tijdwinst doordat het openen van de ontluchtingsnippels van het koelcircuit niet nodig is, - De methode zonder speciaal gereedschap. a Duw opzij: 122611 1 - Methode voor de vullen met behulp van het gereedschap (Mot. 1700) a Vul het koelcircuit met de door constructeur voorgeschreven koelvloeistof (zie Auto: Onderdelen en ingrediënten voor de reparatie) (MR 415, 04B, Producten) en gebruik het gereedschap (Mot. 1700). Raadpleeg de gebruiksmethode van dit gereedschap (zie SM 3857A, Gebruik van het vul- en diagnosegereedschap van het koelcircuit). - de klemband (1) van de uitgaande koelslang van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Mot. 1448), -de uitgaande koelslang van het oliefilterhuis met behulp van het gereedschap (Car. 1363). a Blaas het circuit met een persluchtpistool door de opening van het expansievatdop door om zo zoveel mogelijk koelvloeistof te verwijderen. II - REINIGEN a Vul het koelcircuit via het expansievat met water. a Laat het water stromen tot het water uit de onderste radiateurslang helder is. a Blaas het circuit met een persluchtpistool door de opening van het expansievatdop door om zo zoveel mogelijk koelvloeistof te verwijderen. a Monteer de uitgebouwde slang. 2 - Methode voor het vullen zonder speciaal gereedschap a F4R of K9K of M9R LET OP Om zoveel mogelijk lucht uit het koelcircuit te verdrijven, moeten alle ontluchtingsnippels geopend worden. Als deze methode niet wordt aangehouden kan het koelcircuit niet goed gevuld worden en kan de motor beschadigen. a Methode om bij de ontluchtingsnippels op de slang van de kachelradiateur en op de cilinderkop te komen Bouw uit: - de uitgaande luchtslang van het luchtfilterhuis, -het luchtfilterhuis (zie Luchtfilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen). 19A-4

KOELSYSTEEM Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A F4R of K9K of M4R of M9R F4R K9K 15155 a Bouw de ontluchtingsnippel (2) op het koelvloeistofhuis uit. 102263 a Bouw de ontluchtingsnippel (3) op het koelvloeistofhuis uit. 19A-5

KOELSYSTEEM Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A F4R of K9K of M4R of M9R M9R Ontluchtingsnippel op het koelvloeistofhuis F4R of K9K of M9R a Plaats: -het luchtfilterhuis (zie Luchtfilterhuis: Uitbouwen - Inbouwen), - de uitgaande luchtslang van het luchtfilterhuis. a Zet het circuit onder met behulp van het gereedschap (Ms. 554-07) om te controleren of er geen lekkage is (zie Koelcircuit van de motor Controle) (MR 415, 19A, koeling). a Vul het reservoir tot het overstroomt. a Zet de dop van het expansievat vast. a Reinig de oppervlakken waarop koelvloeistof is gemorst. 122681 a Maak de kabelbundel (4) los en duw hem weg. a Open de ontluchtingsnippel (5) op het koelvloeistofhuis. IV - ONTLUCHTEN a LET OP Open de ontluchtingsnippels niet als de motor draait, de motor kan hierdoor beschadigen. a Deactiveer de airconditioning zodat de ventilateurmotor niet gelijk begint te draaien. a Open de ontluchtingsnippel op de slang van de kachelradiateur. a Vul het koelcircuit met de door de constructeur voorgeschreven koelvloeistof (zie 19A, Koelsysteem, Koelcircuit van de motor: Gegevens, blz. 19A-2) via het expansievat tot het overstroomt. a Sluit alle ontluchtingsnippel zodra er koelvloeistof zonder luchtbellen uitstroomt. a Start de motor. M9R a Houd het toerental van de motor op 1500 tr/min met behulp van een pedaalknecht gedurende minstens 20 minuten en twee inschakelingen van de ventilateurmotor. M9R a maak de kabelbundel vast. K9K a Houd het toerental van de motor op 1500 tr/min en varieer het toerental van de motor (tot het maximum toerental) 2 of 3 keer bruusk ongeveer elke 2 minuten tot de ventilateurmotor de tweede keer inschakelt. 19A-6

KOELSYSTEEM Koelcircuit: Aftappen - Bijvullen 19A F4R of K9K of M4R of M9R F4R a Houd het toerental van de motor op 2500 tr/min, met behulp van de pedaalknecht, tot de tweede inschakeling van de ventilateurmotor. M4R a Houd het toerental van de motor op 3000 tr/min, met behulp van een pedaalknecht, tot de derde inschakeling van de ventilateurmotor. a Controleer de goede werking van de verwarming. a Laat de motor afkoelen tot de koelvloeistoftemperatuur lager is dan 50 C. a Vul het koelvloeistofpeil tot het «MAXI» merkteken. a Monteer de dop van het expansievat. V - LAATSTE STAP a Verwijder de opvangbak voor de koelvloeistof. a Monteer de beschermplaat onder de motor. 19A-7

KOELSYSTEEM Koelcircuit van de motor Schema van de werking 19A M9R M9R, en 742, en PK4 123063 (1) Motor (2) Koeler van de uitlaatgassen (3) Waterpomp (4) Expansievat (5) Koelradiateur (6) Olie/waterkoeler (7) Thermostaat (8) Ontluchtingsnippel (9) Kachelradiateur (10) Ontluchtingsnippel 19A-8

KOELSYSTEEM Koelcircuit van de motor Schema van de werking 19A M9R M9R, en 802, en PK4 123062 (1) Motor (2) Koeler van de uitlaatgassen (3) Waterpomp (4) Expansievat (5) Koelradiateur (6) Olie/waterkoeler (7) Koelvloeistofverwarmingselementen (8) Elektrische waterpomp (9) Ontluchtingsnippel (10) Kachelradiateur (11) Turbocompressor (12) Ontluchtingsnippel (13) Thermostaat 19A-9

KOELSYSTEEM Koelcircuit van de motor Schema van de werking 19A M9R M9R, en 805, en AJ0 123061 (1) Motor (2) Koeler van de uitlaatgassen (3) Waterpomp (4) Expansievat (5) Koelradiateur (6) Olie/waterkoeler (7) Koelvloeistofverwarmingselementen (8) Oliekoeler van de automatische transmissie (9) Elektrische waterpomp (10) Ontluchtingsnippel (11) Kachelradiateur (12) Turbocompressor (13) Ontluchtingsnippel (14) Thermostaat 19A-10

KOELSYSTEEM Koelventilateur van de motor: Uitbouwen - Inbouwen 19A M9R a Maak los en duw opzij: watervast potlood Onmisbaar materiaal - de kabelbundel van de ventilateurmotor, - de koelslangen op de ventilateurmotor. UITBOUWEN I - VOORBEREIDING VOOR HET UITBOUWEN a Zet de auto op een tweekolomshefbrug (zie Auto: Slepen en Heffen) (MR 415, 02A, Hefmiddelen). a Maak de accu los (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Verwijder de beschermkap op de motor. Opmerking: Maak, bij het losmaken van de bovenste slang, de slang los van de bevestigingssteun op de ventilateurmotor en maak daarna de slang los op de koelradiateur. a Bouw de bovenste luchtgeleiders op de bovenste dwarsbalk uit. a Bind de koeleenheid met een riem aan zijn bovenste einden vast aan de bovenste dwarsbalk. a Bouw uit: - de bescherming onder de motor, - de voorwielen (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - de schermen van de wielkuip voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - de onderste dwarsbalk (zie Radiateursteundwarsbalk: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 41A, Bodemplaat voor). a Bouw de tussenkoeler uit (zie Tussenkoeler: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 12B, Drukvulling). a Bouw uit: 122371 II - UITBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL a Opmerking: Steek een kartonnen bescherming tussen de koelradiateur en de ventilateurmotor om de lamellen van de koelradiateur te beschermen. - de bouten (1) van de bescherming van de koeleenheid, -de klemmetjes (2) van de bescherming van de koeleenheid, a Maak de ventilateurmotor los van de koelradiateur. a Bouw de ventilateurmotor uit via de onderkant van de auto. - de bescherming van de koeleenheid. Opmerking: Voor het uitbouwen van de klemmetjes (2 ), draait u de kop van het klemmetje een kwart slag waarna u het klemmetje uitbouwt. a Maak de stekkers van de ventilateurmotor los. 19A-11

KOELSYSTEEM Koelventilateur van de motor: Uitbouwen - Inbouwen 19A M9R INBOUWEN I - INBOUWEN VAN HET ONDERZOCHTE ONDERDEEL Als de ventilateurmotor wordt vervangen a Bouw uit: - de 3 bouten van het schoepenwiel van de oude ventilateurmotor, - het schoepenwiel van de ventilateurmotor, - de 3 bouten van de ventilateurmotor, - de ventilateurmotor. a Noteer de stand van het schoepenwiel van de nieuwe ventilateurmotor op zijn as met behulp van een watervast potlood. a Bouw uit: - de 3 bouten van het schoepenwiel van de nieuwe ventilateurmotor, - het schoepenwiel van de ventilateurmotor. a Plaats de nieuwe ventilateurmotor. a Zet de 3 bouten van de nieuwe ventilateurmotor vast. - de schermen van de wielkuip voor (zie Schild in wielkuip voor: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 55A, Bescherming buitenkant), - de voorwielen (zie Wiel: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 35A, Wielen en banden), - de bescherming onder de motor, - de bovenste luchtgeleiders op de bovenste dwarsbalk. a Verwijder de bevestigingsriemen van de radiateur op de bovenste dwarsbalk. a Sluit de stekkers van de ventilateurmotor aan. a Maak vast: - de koelslangen op de ventilateurmotor, - de kabelbundel van de ventilateurmotor. a Plaats: - de bescherming van de koeleenheid, - de klemmetjes van de bescherming van de koeleenheid, -de bouten van de bescherming van de koeleenheid, - de sierkap van de motor. a Sluit de accu aan (zie Accu: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 80A, Accu). a Plaats het schoepenwiel van de nieuwe ventilateurmotor overeenkomstig de merktekens. a Zet de 3 bouten van het schoepenwiel van de nieuwe ventilateurmotor vast. a Plaats een kartonnen bescherming op de koelradiateur. a Monteer de ventilateurmotor op de koeleenheid. Opmerking: Controleer altijd of de ventilateurmotor goed op de koeleenheid bevestigd is. a Verwijder de kartonnen bescherming. II - LAATSTE STAP a Monteer de tussenkoeler (zie Tussenkoeler: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 415, 12B, Drukvulling). a Plaats: - de onderste dwarsbalk (zie Radiateursteundwarsbalk: Uitbouwen - Inbouwen) (MR 416, 41A, Bodemplaat voor), 19A-12