Duurzaamheidsverslag 2011 DHV

Vergelijkbare documenten
Duurzaamheidsverslag 2011 DHV

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

Deelnemers van Duurzame Leverancier streven naar een CO2-reductie van 20% in het jaar 2020 (t.o.v. 2010)

Energie, Afval, Geluid, Diversiteit, Duurzame Inzetbaarheid

Communicatieplan Breur IJzerhandel

KETENINITIATIEVEN. Contactpersoon. Edith Sweep. RPS advies- en ingenieursbureau bv Referentienummer Auteur Datum Versie

Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders

STRATAEGOS CONSULTING

Duurzaam ondernemen Musea

Meer waarde creëren. Assetmanagement op maat

DGBC Events. Jaarplanning Versie 12 januari 2016

Communicatieprogramma NL, CO2 reductie Royal HaskoningDHV

Communicatieplan Croon CO2 Footprint

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

inspireren en innoveren in MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

HET ANTWOORD OP UW VRAGEN

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Dit document beschrijft hoe Max Bögl voldoet aan de eisein in categorie D van de CO2-Prestatieladder.

Utrecht Business School

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

PURPOSE, ACTION, IMPACT!

COMMUNICATIEPLAN PLAN C: COMMUNICATIE EN TRANSPARANTIE

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Kantorenpark in Weert-Noord dat 100% elektrisch laadt met het Prik & Go laadplein, geleverd door Fudura. Communicatieplan CO2-Prestatieladder

MVI Verklaring Leverancier - Alliander

Purpose, action, impact!

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Bureau Waardenburg B.V. Communicatieplan Bijlage C Bij Energiemanagement actieplan

EEN VAN ONZE EXPERTS. For every situation, there is a suitable line from a song

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

20 Tinten Groen. Communicatieplan t.b.v. CO2-prestatieladder Certificering. Datum : Augustus 2013

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE

Utrecht Business School

I. Inleiding.. II. Opbouw van dit beleidsstuk.. 1. Motieven MVO.

COMMUNICATIEPLAN CO2 PROGRAMMA 2016

Voorwoord. In deze brochure geven wij u inzicht in de branche en de rol van NLingenieurs als haar vertegenwoordiger.

Communicatieplan CO 2 - Prestatieladder Fudura B.V.

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur

SECTOR- EN KETENINITIATIEVEN 2018 CO 2 -PRESTATIELADDER 3.D.1/3.D.2

VERSNELLEN VAN VERDUURZAMING

Maatschappelijk Jaarverslag 2012

Communicatieplan. Energie- & CO 2 beleid. Van Gelder Groep

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen

duurzaam Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Communicatieplan CO2 prestatieladder

WAARDEN BEWUST ONDERNEMEN

Communicatie CO2 footprint. versie mei 2015

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Duurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid

TU Delft. TU Delft Delft ZELFVERKLARING. Code Verantwoordelijk Marktgedrag ^ ^ ^ ^ ^ Delft University of Technology. Technische Universiteit Delft

Strategische Personeelsplanning. Basisdocument

WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN

bedrijfsfunctie Harm Cammel

Voortgangsrapportage CO 2 -prestatieladder. November 2014

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

Communicatieplan CO 2 -prestatieladder

20 Tinten Groen. Communicatieplan t.b.v. CO2-prestatieladder Certificering. Datum : Augustus 2017

Communicatieplan CO2-prestatieladder Certificering. Inzake 20 Tinten Groen. Continuering Datum : September 2015

Communicatieplan. CO2-prestatieladder.

Directeur Dienstverlening en directeur Bedrijfsvoering Slachtofferhulp Nederland

SECTOR- EN KETENINITIATIEVEN 2017 CO 2 -PRESTATIELADDER 3.D.1/3.D.2

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur

CO2 - COMMUNICATIEPLAN. Communicatieplan 2016

Voorsprong door gebundelde kennis

Van. Communicatie Uitgaande van deze context zal communicatie zich bij Heijmans in 2011 richten op:

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

1. Inleiding. 2. Communicatiedoelen

DE AFDELING STRATEGIE MANAGEMENT VAN STRATEGIE NAAR EXECUTIE STRATAEGOS.COM

CO2-Prestatieladder Participatieplan Invalshoek D: Participatie

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

gemeente Eindhoven Uitleg bij de indicatoren behorende bij de einddoelen van het programma Duurzaamheid

Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015

CO2- communicatieplan

Plan van Aanpak CO 2 -reductieprogramma A. Hak Neutraal 2020

Visie op toezicht Raad van commissarissen WBO Wonen

STAKEHOLDERDIALOOG. De tabel schetst hoe wij onze stakeholders actief betrekken en welke verwachtingen zij hebben.

Verslag VNCI stakeholderdialoog 2013

Utrecht Business School

Communicatieplan. Conform eisen 1.C.1 1.C.2 2.C.1 2.C.2 2.C.3 3.C.1 3.C.2. van CO₂-Prestatieladder 3.0

Utrecht Business School

COMMUNICATIEPLAN 2015 PLAN C: COMMUNICATIE EN TRANSPARANTIE

new world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus

Kickstart-aanpak. Een start maken met architectuur op basis van best practices.

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

NATUURLIJK VERANTWOORD

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Communicatieplan CO2-Prestatieladder 2016

Communicatieplan t.a.v. energiebeleid. Peek Bouw & Infra BV

Trendonderzoek Interne Communicatie 2017 Rapportage kwantitatieve resultaten. Involve, specialisten in interne communicatie Vakblad Communicatie

Communicatieplan CO 2 -prestatieladder. Communicatieplan. 5 maart 2014

Duurzaam Ondernemen en DGMR. 1. Inleiding. 1.1 Algemene missie DGMR. Betreft : Beleidsvisie Datum : 10 december 2012

Sector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie

Lokaal betrokken, regionaal verbonden

Rapportage. 25 September 2018

CO2- communicatieplan

Uitstekend gepositioneerd voor snel veranderende wereld

Nudge Finance Leadership Challenge

Transcriptie:

Advies- en ingenieursbureau dhv.nl Duurzaamheidsverslag 2011 DHV Altijd een oplossing verder

2 Duurzaamheidsverslag 2011 DUURZAAMHEIDSVERSLAG 2011 DHV

Duurzaamheidsverslag 2011 3 Leeswijzer Dit duurzaamheidsverslag geeft inzage in de belangrijkste duurzaamheidsprestaties en ontwikkelingen die bij de Nederlandse onderneming van de DHV Groep plaatsvonden in het kalenderjaar 2011. De DHV Groep rapporteert sinds 2007 jaarlijks over Duurzaam Ondernemen, conform de richtlijnen het GRI (Global Reporting Initiative). Dit is het eerste verslag dat zich volledig richt op het Nederlandse bedrijf binnen de DHV Groep, zijnde de DHV B.V. (verder in dit verslag DHV genoemd). Doel is om u met dit verslag gerichter te informeren over de prestaties van DHV in Nederland en de dialoog te bevorderen. Het jaarverslag van de DHV Groep rapporteert over de financiële prestaties van het internationale bedrijf en over de voortgang op de belangrijkste duurzaamheidsindicatoren en thema s. De prestaties van de Nederlandse DHV onderneming zijn daarin geaggregeerd opgenomen. Dit verslag is opgesteld voor zowel interne- als externe stakeholders, die geïnteresseerd zijn in de duurzaamheidsprestaties van DHV. We merken een groeiende belangstelling hiervoor bij zowel onze opdrachtgevers als onze medewerkers. Wij hechten veel waarde aan de mening, suggesties en ideeën van onze stakeholders en nodigen u als lezer dan ook van harte uit om met ons in gesprek te gaan over duurzaamheidsthema s. Voor vragen, opmerkingen en suggesties kunt u contact opnemen met: Marjolein.Demmers@dhv.com (Directeur Duurzaamheidsprogramma) GerritJan.Schraa@dhv.com (Corporate Responsibility Manager) Dit duurzaamheidsverslag is conform de GRI-richtlijnen (GRI A+) opgesteld. Ernst & Young heeft hierop een beoordelingsopdracht uitgevoerd. Het verslag beschrijft eerst de kenmerken van DHV en de belangrijkste gebeurtenissen en resultaten in 2011 op hoofdlijnen. Daarna gaan we in op de visie van DHV op haar rol in de maatschappij, de invloed en het belang van onze stakeholders en de vertaling naar doelen en maatregelen op het gebied van duurzaamheid. Vervolgens wordt verder een toelichting gegeven op de drie pijlers van ons duurzaamheidsbeleid: duurzaamheid als toegevoegde waarde in projecten voor onze opdrachtgevers, duurzaamheid in onze eigen bedrijfsvoering en maatschappelijke betrokkenheid.

4 Duurzaamheidsverslag 2011 DHV in vogelvlucht Profi el DHV heeft de ambitie om een toonaangevend advies- en ingenieursbureau te zijn, dat vanuit hoogwaardige expertise en leiderschap in innovatie en duurzaamheid haar klanten ondersteunt in het ontwikkelen van oplossingen voor de duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving. De kracht van DHV is onze brede lokale expertise, aangevuld met internationale kennis en ervaring vanuit de DHV Groep. DHV is al 95 jaar actief met vele grote en kleine vraagstukken van Nederland. We werken bij voorkeur met een geïntegreerde aanpak aan complexe problemen op het gebied van infrastructuur & mobiliteit, water & milieu, ruimte & vastgoed en industrie. Onze dienstverlening richt zich op de totale projectcyclus en omvat management consultancy, onderzoek en advies, ontwerp en engineering, en project-, contract- en assetmanagement. DHV telt 1800 medewerkers in Nederland en heeft hier negen kantoren. De hoofdvestigingen zijn Amersfoort, Den Haag en Eindhoven. DHV maakt deel uit van de DHV Groep met een netwerk van 73 kantoren wereldwijd. De DHV Groep heeft 4.300 medewerkers en realiseerde opbrengsten van 425 miljoen. Onze klanten zijn overheden, semi-overheden, bedrijfsleven, aannemers en ontwikkelaars, internationale financieringsinstellingen en maatschappelijke organisaties. Onze missie luidt: DHV is een bedrijf voor mensen van mensen, dat in hechte samenwerking met onze klanten innovatieve en kwalitatieve oplossingen aanbiedt voor de duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving. Kernwaarden Onze kernwaarden zijn integriteit, respect en vrijheid. Onze waarden en normen zijn vastgelegd in onze Business Principles. Dit is het uitgangspunt van waaruit wij werken. Deze Business Principles geven alle medewerkers inzicht in wat er van hen verlangd wordt en vormen de basis voor de dialoog met alle belanghebbenden van DHV. Naast onze kernwaarden is onze focus gericht op leiderschap, resultaat en samenwerking, en stimuleren wij een cultuur van verantwoordelijkheid en partnerschap. Wij opereren met een diepgeworteld commitment ten aanzien van maatschappelijke betrokkenheid, integriteit en aansprakelijkheid. We respecteren andere zienswijzen. Met onze dienstverlening en in onze bedrijfsvoering streven wij naar een positieve invloed op economie, maatschappij en milieu en ecosystemen. Om aan ons streven naar integer handelen concrete uitvoering te geven, hebben wij een Business Integrity Management System (BIMS) opgezet en een Compliance Program om toe te zien op de naleving daarvan. DHV Groep ontving hiervoor als eerste advies- en ingenieursbureau eind 2010 het Active Anticorruptie certificaat van ETHIC Intelligence. Duurzaamheid vertalen we naar concrete oplossingen in projecten en naar ons eigen handelen. DHV opereert bijvoorbeeld CO2-neutraal en streeft naar 25% CO2-reductie in 2015 (ten opzichte van 2008). We compenseerden onze emissies in 2010 vanuit twee UNFCCC 1 erkende windenergieprojecten in China en deden dat weer voor 2011. Strategie op hoofdlijnen DHV Groep heeft haar ambities vastgelegd in het strategische document Vision 2015; Step Change. Doel is om te groeien naar een internationale top-10 positie van employee-owned advies- en ingenieursbureaus en om de marktpositie van het bedrijf internationaal te versterken, met duurzaamheid en innovatie als basiskwaliteiten. Deze strategie is leidend voor de DHV Groep. We ervaren dat onze expertise van steeds groter maatschappelijk belang wordt, om nieuwe uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. Veranderende populatie, verstedelijking met toenemende mobiliteit, klimaatverandering, veiligheid en water, grondstoffenschaarste, en degradatie van ecosystemen en diversiteit zijn voorbeelden van actuele thema s. Door economische onzekerheid en instabiliteit wordt het bieden van passende oplossingen een nog grotere uitdaging. In 2011 concludeerde DHV dat de groeidoelstelling in de huidige economische omstandigheden het best bereikt kan worden door een fusie op basis van gelijkwaardigheid aan te gaan met Royal Haskoning. Dit voorstel is in december 2011 goedgekeurd door onze Raad van Commissarissen. In onze strategie staan drie pijlers centraal: klant- en marktgerichtheid, operationele excellence, en duurzaamheid en innovatie. DHV wil dé engineering consultant zijn voor integrale en innovatieve oplossingen voor de duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving. We richten ons op het integreren en combineren van top expertise en onze brede kennis en oplossend vermogen in complexe vraagstukken. We willen bijdragen aan duurzame ontwikkeling door leiderschap te tonen in duurzaamheid in onze projecten. 1 United Nations Framework Convention on Climate Change

Duurzaamheidsverslag 2011 5 Directie Binnen de DHV Groep vertegenwoordigt DHV B.V. het merendeel van de Nederlandse onderdelen. De directie van DHV B.V. bestaat uit Piet Besselink (directievoorzitter), Eugene Grüter (directielid / COO), Johan van Manen (CFO) en Henk Leisink (HR). Informatie over de DHV Groep, de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen staat vermeld in het jaarverslag 2011 van de DHV Groep (www.dhvgroup.com/annualreport). Share Our DHV Group DHV is een zelfstandig bedrijf; alle medewerkers hebben de gelegenheid aandelen te verwerven in het bedrijf. Om participatie in het bedrijf te stimuleren heeft de DHV Groep in 2008 een nieuw en internationaal programma gelanceerd waarmee aandelen beschikbaar zijn gesteld aan alle medewerkers. Maximaal 25% van de aandelen van de DHV Groep zijn hiervoor gereserveerd. Omzet per klantgroep (in %) 20 1 8 5 47 Overheid Industrie Publieke dienstverlening Internationale financieringsinstellingen Overig Omzet 253 miljoen 20 Omzet per markt (in %) Medewerkers 1814 17 14 49 Mobiliteit Bouw & Industrie Water Ruimtelijke planning Diversiteit 21% vrouwelijk mgt CO2 uitstoot per fte 5322 kg 100% gecompenseerd 20 Omzet per regio (in %) 9 14 21 17 20 4 14 Nederland NL-Noord NL-Oost NL-Noordwest NL-Zuidwest NL-Zuid Internationaal

6 Duurzaamheidsverslag 2011

Duurzaamheidsverslag 2011 7 Inhoudsopgave Voorwoord 8 Samenvatting 9 Algemeen jaaroverzicht 2011 10 1. Duurzaamheidvisie en strategie 12 1.1 Maatschappij visie 14 1.2 Rol van DHV 14 1.3 Management en rapportage 15 1.4 Stakeholderdialoog en maatschappelijk debat 16 1.5 Duurzaamheidsaanpak 21 2. Duurzaamheid in onze projecten 22 2.1 Visie en ambitie 24 2.2 Marktontwikkelingen duurzaamheid 24 2.3 Vanuit één visie naar concrete oplossingen 25 2.4 Criteria van opdrachtgevers 25 2.5 Innovatie 26 2.6 Leiderschap 26 2.7 Expertise delen en ontwikkelen 28 2.8 Dilemma s 29 3. Duurzaamheid in onze bedrijfsvoering 34 3.1 Onze mensen 37 3.2 Ons facilitair bedrijf 39 3.3 Integriteit en transparantie 44 3.4 Dilemma s 45 4. Maatschappelijke betrokkenheid 46 4.1 Partnerships 48 4.2 Eigen initiatieven 48 5. Vooruitblik 2012-2015 52 6. Externe erkenning 55 7. Reikwijdte 56 8. Assurance rapport 57 9. Bijlagen 58 9.1 Verklarende woordenlijst 59 9.2 Stakeholderdialoog 60 9.3 Persberichten 61 9.4 Publicaties 62 9.5 Organogram DHV B.V. 64 9.6 Juridische Structuur DHV Groep 65 9.7 Operationele Structuur DHV Groep 66 9.8 Managementsysteem DHV B.V. 67 9.9 CR Data 2011 68

8 Duurzaamheidsverslag 2011 Voorwoord Beste lezer, Het jaar 2011 is voor ons een jaar geweest van herstel. In 2010 werd duidelijk dat forse aanpassingen nodig waren om onze dienstverlening en capaciteit aan te passen aan de ontwikkelingen in de markt. Het economische klimaat heeft veel impact op onze klanten en dit heeft logischerwijs ook consequenties voor onze sector. De plannen en voorzieningen die we eind 2010 hebben vastgesteld, zijn in 2011 in de praktijk gebracht. Afscheid nemen van gewaardeerde collega s hoorde daarbij. Door goede samenwerking met de Ondernemingsraad en met een degelijk sociaal plan hebben we ons uiterste best gedaan om mensen een nieuw perspectief te laten vinden. Tegelijkertijd hebben we ook gewerkt aan structurele maatregelen voor de toekomst, door te investeren in onze kostenstructuur, flexibiliteit, klantgerichtheid en duurzaamheid. Ondanks een krimpende markt hebben we ons marktaandeel weten te vergroten. De duurzame renovatie van ons hoofdkantoor is afgerond en in goede overeenstemming is Mechatronica overgenomen door Neways. We hebben in 2011 mooie opdrachten in portefeuille gekregen, zoals de innovatieve Nereda afvalwaterzuivering in Dinxperlo, een planstudie naar een nieuwe grote zeesluis in IJmuiden, de uitbesteding van haar vastgoed aan DHV door de gemeente Hoorn en het begeleiden van de duurzame gebiedsontwikkeling van voormalig vliegveld Valkenburg. Ons medewerkersbetrokkenheidsonderzoek kreeg een goede respons en biedt inzicht en aanknopingspunten waar we in 2012 een vervolg aan geven. DHV is een bedrijf dat vooruit wil. De uitdagingen die voor de deur staan zijn enorm. We acteren in een markt die deels traditioneel is ingericht, en deels op de drempel staat van een nieuw tijdperk. Daarom zijn we in 2011 gestart met een duurzaamheidsprogramma, waarmee we vooral duurzaamheid in projecten steviger willen verankeren. In diverse projecten, evenementen en gesprekken met klanten hebben we aandacht besteed aan duurzaamheid. Steeds meer klanten benoemen hun verantwoordelijkheid en ambities in duurzame ontwikkeling. Wij bewegen ons graag in de voorhoede en dagen onszelf en onze klanten uit om grotere stappen vooruit te maken. Uiteindelijk is duurzame ontwikkeling een opgave voor ons allemaal, en is samenwerking cruciaal. Sinds 2007 communiceert DHV internationaal over haar prestaties op het gebied van duurzaam ondernemen, conform de GRI-richtlijn. DHV rapporteert voor 2011 over duurzaam ondernemen op lokaal niveau. De toegevoegde waarde van onze duurzaamheidsverslaggeving is groter op lokaal niveau voor onze stakeholders, zo blijkt uit evaluaties. Het doet meer recht aan het feit dat DHV grotendeels op nationaal niveau werkt. Echter ook voor de DHV Groep blijft duurzaamheid een speerpunt waarop wordt gestuurd en gemonitord. In het jaarverslag van de DHV Groep is daarom een samenvatting geïntegreerd. In dit duurzaamheidsverslag leest u hoe wij aankijken tegen duurzame ontwikkeling, wat onze rol daarin is, welke voortgang wij hebben geboekt in 2011, en welke uitdagingen wij zien voor de toekomst. Wij zijn benieuwd naar uw reactie en nodigen u uit om met ons mee te denken en de dialoog aan te gaan. Hoogachtend, Piet Besselink Directievoorzitter DHV B.V. Amersfoort, 2 april 2012

Duurzaamheidsverslag 2011 9 Samenvatting resultaat behaald resultaat gedeeltelijk behaald resultaat (nog) niet behaald KPI Doel 2011 Resultaat 2011 Doel 2012 Stakeholders Samenwerking met stakeholders Stakeholderdialoog Partnerships Gestructureerde aanpak dialoog met stakeholders Maatschappelijk debat Proactieve benadering 2 Ronde Tafels Samenwerking in: - De Groene Zaak - Leaders for Nature Samenwerking op projecten en markten door business units Stakeholderdialoog aanpak opgesteld, structureel ingebed en ~80% uitgevoerd Klant events, Debatten: NSC2011, Energize! Thema-events Account management Versterken Marketing & Sales aanpak ontwikkeld, incl. account management Projecten Duurzaamheid in projecten en innovatie Kennis en ontwikkeling duurzaamheid (business units en stafafdelingen) Borgen van duurzaamheid in projecten Leiderschap en innovatie (R&D) 10 unit kick-off workshops en actieplannen opgesteld 400 p. getrained 10 coördinatoren ingezet en netwerk opgezet (3 sessies) Kennis en informatieportal opgezet e-value ontwikkeld, checklist voor duurzaamheid in projecten Kennisdragers overzicht gemaakt Pro-actieve acties genomen en concepten naar de markt gebracht R&D investeringen 20% lager ivm herstelplan I-Room ingericht Bedrijfsvoering Diversiteit 20% in top posities (2013) 11% vrouwen in senior posities Bewustwording door Coaching, Open Tafel-dialoog, Café Ontwikkeling Ontwikkeling training Training beperkt vanwege herstelplan Focus op duurzaamheid en diversiteit Voortzetting actieve samenwerking Kennisdelen tussen units over partnerships (leren) Uitvoeren (100%), door extra focus op target voor klant-dialoog Min. 1 Ronde Tafel Implementatie en trainingen 10 unit workshops voor duurzame klantproposities Acties uit jaarplannen 2012 Portal en Netwerk verder versterken (5 sessies) e-value geïmplementeerd Kennisdragers toegankelijker Toename uitvoering van concepten Twee Nieuwe concepten R&D investeringen op niveau van 2011 I-Room breed benutten Vrouwen in top posities 15% eind 2012 Bewustwording voortzetten Trainingen weer geleidelijk normaliseren (2%) Betrokkenheid Betrokkenheidsonderzoek Onderzoek uitgevoerd: goede response Resultaten vertalen naar acties 2012 CO2-voetafdruk CO2-neutraal werken en 25% reductie in 2015 CO2-prestatieladder CO2-neutraal door compensatie Voetafdruk 13% lager, maar per FTE ongeveer stabiel gebleven Op CO2-prestatieladder niveau 5 behaald Kantoren Verduurzamen van kantoren In totaal 4,5 % minder m 2 In totaal 10% minder CO2 (Per FTE geen effect door afname aantal medewerkers) Renovatie hoofdkantoor gereed ANDERS werken gestart Pilot gedrag Energie per werkplek Mobiliteit Verduurzamen van mobiliteit In totaal 4% minder km s* Gedragsverandering In totaal 13% minder CO2* (Per FTE geen effect door afname aantal medewerkers) Beschikbaarheid video/teleconf. Elektrisch rijden pilot gestart Duurzaam inkopen Duurzaamheid in voorwaarden Inkoopvoorwaarden aangepast en contracten Concrete duurzame inkoopcontracten voor huurauto s, papier en ICT Integriteit en Transparantie Maatschappelijke betrokkenheid BIMS Klokkenluidersregeling Focus op educatie en duurzaamheid BIMS onder de aandacht in rapportages, overleggen en trainingen 1 melding ivm integriteit RCE-partnership gesloten en kennismaking gestart Borgen prestatieladder 2012 (inkoop, communicatie, initiatief) Reductie: - target kantoren: krimp m 2 - target mobiliteit: gedrag m 2 per medewerker omlaag ANDERS werken plan uitvoeren Pilot uitbreiden Energie per werkplek Mobiliteitsgedrag beïnvloeden Ervaring opdoen met elektrisch rijden Duurzaam inkopen voortzetten en meetbaar maken BIMS onder de aandacht houden e-learning introduceren Programma opstellen en starten met inzet van medewerkers

10 Duurzaamheidsverslag 2011 Algemeen jaaroverzicht 2011 In mei keurde de directie en de Ondernemingsraad de herstructureringsplannen goed voor de staforganisatie en werd met de uitvoering gestart. In het eerste kwartaal van 2011 speelde de herstructurering van de organisatie een grote rol. Om het bedrijf weer in balans te brengen met de vraag vanuit de markt is het bedrijf afgeslankt. De Ondernemingsraad en de medewerkers zijn intensief betrokken geweest bij de uitvoering van het herstelplan. In mei 2011 kwam ook de verkoop van het DHV onderdeel Mechatronica (54 werknemers) aan Neways Electronics International tot een afronding. Mechatronica ontwikkeling en engineering van elektronische systemen- vindt in Neways een partij die de ontwikkeling en groei van het bedrijf verder vorm kan geven. 011 In mei werd het duurzaam gerenoveerde hoofdkantoor in Amersfoort geopend, met het klantevent Energize!. Daarbij presenteerden we onze nieuwste kennis en concrete praktijkvoorbeelden op het gebied van duurzaamheid. Trainingen Duurzaam Doen van start Klanten arriveren in Amersfoort voor Energize! Folkert van der Molen ontvangt In het voorjaar is gestart met een 2-jarig duurzaamheidsprogramma. Door trainingen en workshops met alle business units van het bedrijf is een bedrijfsbrede ontwikkelagenda opgesteld. januari februari maart april mei juni

Duurzaamheidsverslag 2011 11 In november organiseerde DHV en partner CKC voor de 12e keer het Nationaal Sustainability Congres The Next Leap in Den Bosch, met een dynamisch programma en internationale sprekers. Het congres was uitverkocht en positief beoordeeld door de deelnemers. In september ging DHV een driejarige samenwerking aan met het UN Regional Center of Expertise (RCE Rhine-Meuse), om samen invulling te geven aan educatie voor duurzame ontwikkeling. 011 Minister Marja van Bijsterveldt reikt op Duurzame Dinsdag (eerste dinsdag van september) een Duurzaam Lintje uit aan senior adviseur duurzaam ondernemen en milieubeleid Folkert van der Molen In oktober behaalde DHV het certificaat voor niveau 5 op de CO2- prestatieladder. een Duurzaam Lintje DHV gaat samenwerking aan met RCE Rhine Meuse 2e Nationaal Sustainability Congres is wederom uitverkocht In juli werd DHV lid van De Groene Zaak ( ondernemers voor een duurzame economie ). In november werd een Medewerkersbetrokkenheidsonderzoek uitgevoerd. De respons was 69%. juli augustus september 0ktober november december

12 Duurzaamheidsverslag 2011 Duurzaamheidvisie en strategie

Duurzaamheidsverslag 2011 13

14 Duurzaamheidsverslag 2011 1. Duurzaamheidvisie en strategie De visie en strategie van DHV in relatie tot duurzaamheid is historisch ontstaan. De oorsprong ligt in de taakopvatting van de oprichters van het bedrijf in 1917. Als Civiel ingenieursbureau begon DHV met het ontwikkelen en realiseren van veiligheidsmaatregelen tegen overstromingen. Dit was van groot maatschappelijk belang en het legde een grote verantwoordelijkheid bij de ingenieurs. Vanuit deze basis ontwikkelde DHV zich als een onafhankelijk en breed adviesen ingenieursbureau zonder externe aandeelhouders, dat werkt aan de duurzame inrichting van de leefomgeving. 1.1 Maatschappij visie Ook vandaag de dag staat de wereld en de ruimtelijke inrichting onder druk. De wijze waarop in behoefte van de mondiale samenleving wordt voorzien is niet duurzaam. Het gebruik van ruimte en natuurlijke hulpbronnen is groter dan de aarde duurzaam kan leveren. Vitale ecosystemen degraderen. De negatieve effecten hiervan voor de samenleving worden steeds concreter merkbaar en meetbaar, zowel op mondiaal als op lokaal niveau. Het maatschappelijke besef dat verandering noodzakelijk is, is de afgelopen tien jaar snel toegenomen. Ook op sociaal-economisch vlak verandert de maatschappij, hetgeen een impact heeft op de behoefte aan voorzieningen en op de invulling daarvan. Vergrijzing, verstedelijking en regionale krimp zijn daar een voorbeeld van. Maar ook actuele zaken als het nieuwe werken en de recessie beïnvloeden gedrag en behoeften van mensen. Om in dit complexe speelveld te komen tot passende en duurzame oplossingen voor onze klanten is niet eenvoudig. Het vergt innovaties, transities, en nieuwe paradigma s. DHV ziet dit als een complex en onvermijdelijk veranderproces met een hoge urgentie, waarin de samenleving stap voor stap haar weg in dient te vinden. Zowel overheid, bedrijfsleven als ieder individu heeft hierin een verantwoordelijkheid. Om intern en extern gelijkgerichtheid en samenwerking te bevorderen, werkt DHV met een eenduidige visie op duurzaamheid, die is gebaseerd op het VN-rapport Our Common Future (Brundtland, 1987) en The Natural Step een generieke praktische strategie om te komen tot een duurzame aanpak. Dit voorkomt een te smalle insteek en spraakverwarring door een verschillende interpretatie van duurzaamheid. 1.2 Rol van DHV DHV ervaart een grote verantwoordelijkheid voor duurzame ontwikkeling. De brede expertise en de concrete werkzaamheden die DHV verricht voor overheid en bedrijfsleven maken het mogelijk om een praktische bijdrage te leveren. Niet alleen in ingenieurswerk (watermanagement, infrastructuur en gebouwen), maar ook in de advisering die daaraan vooraf gaat kan duurzame ontwikkeling worden ondersteund of versneld, en kunnen doorbraken worden bewerkstelligd. DHV is actief verbonden met de opgaven op het gebied van de kwaliteit van de leefomgeving in brede zin; mobiliteit, water, stedelijke ontwikkeling, klimaatverandering, energie, biodiversiteit, voedsel en grondstoffen. Duurzaamheid op deze thema s is gebaat bij een integrale benadering, samenwerking en een lange termijn afweging. DHV wil een bijdrage leveren door: met klanten en relaties te zoeken naar nieuwe kansen en concepten; te investeren in kennis en innovatie; een brug te slaan tussen partijen, overheden en bedrijven; initiatieven te nemen om ontwikkelingen aan te jagen; de eigen bedrijfsvoering te verduurzamen; en bij te dragen aan duurzaamheid in het onderwijs We onderschrijven de intenties van de UN Millennium Goals, UN Global Compact, de Principes van De Groene Zaak, Leaders for Nature, MVO Nederland, en de herziene OESO-richtlijnen, en spannen ons in om ernaar te handelen. DHV richt zich in haar dienstverlening op drie hoofdmarkten. Duurzaamheid is binnen elk van deze markten op haar eigen manier actueel. Water & Milieu - Drinkwaterwinning en -gebruik wordt steeds kritischer. Reductie van watergebruik is dus van groot belang. Met behulp van een watervoetafdruk komen risico s en oplossingsrichtingen in beeld. We kunnen méér met waterzuiveringen, bijvoorbeeld terugwinnen van energie, grondstoffen én ruimte. Ook kunnen we slimmer omgaan met waterveiligheid, bijvoorbeeld door Nature Driven Design 2. Ruimte & Vastgoed - Nieuwbouw wordt steeds vaker verbouw. Leegstand van kantoren neemt toe, in steden ligt de focus op kwaliteit en herstructurering; Hoe benutten we wat we al hebben, en maken we dit nog beter? Samenwerken en stakeholders betrekken is nodig om tot duurzame oplossingen te komen. 2 Nature Driven Design is een - mede door DHV - ontwikkelde ontwerp filosofie, waarbij op slimme wijze gebruik wordt gemaakt van natuurlijke processen. Denkend vanuit de natuurlijke krachten zijn wij in staat oplossingen te vinden die de natuur integreert in het ontwerpproces. Wij brengen daarbij ingenieurs en ecologen samen aan de ontwerptafel.

Duurzaamheidsverslag 2011 15 Infrastructuur & Mobiliteit - We willen allemaal graag mobiel zijn, maar kan het slimmer en duurzamer? Hoe pak je dat aan? De mobiliteit van de toekomst wordt dynamischer, meer ICT gedreven en mobiliteitsknooppunten worden ruimtelijk geïntegreerd met andere functies. Ook in andere werkgebieden richten wij ons op duurzame ontwikkeling. Dat doen we met duurzaam assetmanagement 3, advies over maatschappelijk verantwoord ondernemen, en onderzoek en advies over milieu, veiligheid, klimaat en energie. 1.3 Management en rapportage Duurzaamheid is een strategische doelstelling van DHV. Op directieniveau worden ambities en doelen vastgesteld die voortvloeien uit de strategie 2010-2015 van de DHV Groep. In de bijlagen is zowel de structuur van de DHV Groep, als ook de organisatiestructuur van DHV in Nederland te zien. Tussentijdse bijsturing van de strategie kan plaatsvinden vanuit de stakeholderdialoog. In lijn met deze strategie heeft DHV in het najaar 2010 besloten om een extra impuls te geven aan de prestaties van het bedrijf op het gebied van duurzaamheid, in de primaire dienstverlening en in de facilitaire bedrijfsvoering. In aanvulling op de bestaande functie van CR-manager is een Programmadirecteur Duurzaamheid aangesteld: Marjolein Demmers. De programmadirecteur heeft eind 2010 onderzoek gedaan naar de mate van integratie van duurzaamheid in het bedrijf door interviews met het management en stakeholders. Hieruit komt een aantal speerpunten naar voren, die zijn vertaald in een duurzaamheidsprogramma. Dit tweejarige programma richt zich op duurzaamheidsprestaties in projecten en bedrijfsvoering door concrete maatregelen te benoemen en hier specifiek op te sturen. Resultaat is een zichtbare en meetbare verbetering in de performance, mede bezien vanuit stakeholders. De CR-manager is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering en coördinatie van het programma. Business- en stafmanagers zijn verantwoordelijk voor het vertalen van de duurzaamheidambities en doelen naar concrete acties binnen hun werkveld en organisatieonderdeel, en voor de rapportage over de voortgang. Elke businessunit heeft in 2011 een duurzaamheidscoördinator aangesteld om hierbij te ondersteunen. Doelstellingen en taken van de coördinatoren worden vanaf 2012 vastgelegd in hun persoonlijke performance appraisal dat onderdeel is van het beoordelings- en beloningssysteem Rol van deze coördinator is om binnen de unit de implementatie van duurzaamheid in projecten te stimuleren, de toepassing van e-value (zie 2.4) te ondersteunen en monitoren, en om kennis op te bouwen en te delen. De duurzaamheidscoördinatoren komen regelmatig bij elkaar om met de CR-manager en de Programmadirecteur Duurzaamheid ervaringen uit te wisselen en ontwikkelen te bespreken. Duurzaamheid wordt meegenomen in de managementinformatie door middel van een duurzaamheid dashboard met key-performance indicatoren (KPI s). Deze wordt per kwartaal opgesteld in samenwerking met de manager kwaliteit, milieu en veiligheid. Dit dashboard wordt besproken in de directievergadering. Daarnaast nemen de businessunitmanagers duurzaamheid integraal mee in hun voortgangsrapportages en bespreken zij de voortgang in hun duurzaamheidsacties met de programmadirecteur. De manager kwaliteit is ook verantwoordelijk voor het beheer van MVO gerelateerde certificaten zoals de CO2-prestatieladder, ISO14001 en ISO 9001 (zie 3.3). Het managementsysteem van DHV is digitaal beschikbaar voor alle medewerkers op intranet. Een weergave is opgenomen als bijlage 9.7. Voortvloeiend uit ons managementsysteem hebben we op intranet ook een verbeterregister waarin medewerkers klachten en verbetervoorstellen kunnen indienen en waarin tevens de opvolging ervan via de verantwoordelijke functionaris gevolgd kan worden. 1.3.1 Transparante verslaggeving De DHV Groep was in 2007, met een duurzaamheidsverslag over 2006 het eerste advies- en ingenieursbureau dat rapporteerde over haar duurzaamheidsprestaties conform de GRI B+ richtlijnen. Hierin zijn de ontwikkelingen van het Nederlandse DHV integraal meegenomen. DHV maakt het jaarverslag om transparant te zijn naar haar stakeholders over haar ambities, doelen, inspanningen en resultaten op het gebied van duurzaamheid in brede zin (people, planet, profit). De focus ligt op de onderwerpen waar DHV écht het verschil kan maken. DHV staat in de afgelopen drie jaar in de top 20 van de Transparantiebenchmark, steeds als de leider van haar sector. In 2010 stond DHV op de 13e plaats. Met de Transparantiebenchmark biedt het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie inzicht in de wijze waarop Nederlandse bedrijven verslag doen van hun MVO-activiteiten. In 2009 won DHV de 1e prijs voor jaarverslagen van Scenter. Dit geeft aan dat we op de goede weg zijn. 3 Assetmanagement is het van strategisch tot en met operationeel lokaal beheren van ondersteunende middelen of assets van organisaties, zoals gebouwen, bruggen, wegen, groen, riolen, waterzuiveringsinstallaties en spoorwegen.

16 Duurzaamheidsverslag 2011 Na een aantal jaren vooral het internationale bedrijf te hebben belicht, hebben we ervoor gekozen om over 2011 een jaarverslag te maken op Nederlands niveau. We doen daarmee meer recht aan de interesse van lokale stakeholders voor de inspanningen en resultaten van DHV in Nederland. De DHV Groep maakt een geïntegreerd jaarverslag met thema s en KPI s voor het gehele bedrijf vanuit een internationale context. Het duurzaamheidsverslag van DHV gaat dieper in op deze KPI s en op de strategie en resultaten voor DHV. We rapporteren conform de GRI richtlijnen A+ niveau. hoog Relevant voor stakeholders 3 2 1 Relevant voor DHV laag 1. Leidend thema - Duurzaamheid in projecten - CO2 (kantoren en mobiliteit) - Diversiteit - Duurzaamheid in onderwijs 2. Verantwoordelijkheid - Papierverbruik - Duurzaam inkopen - HR beleid - Kantoorafval - Biodiversiteit (kantoor Amersfoort) 3. Passief - Waterverbruik - Materiaalverbruik Relevantie beoordeling van maatschappelijke thema s voor DHV en onze stakeholders. 1.4 Stakeholderdialoog en maatschappelijk debat Doelen en resultaten KPI Doelstellingen 2011 Prestaties 2011 Doelstellingen 2012 Samenwerking Partnerships De Groene Zaak en Leaders for Nature Voortzetten partnerships in 2012 stakeholders Unit specifieke partnerships Kennisdelen partnerships tussen units Stakeholderdialoog Maatschappelijk debat Versterken accountmanagement Gestructureerd uitvoeren Stakeholdersdialoog Pro-actief agenderen (Organiseren Ronde Tafels en discussies en events over duurzaamheids-thema s) Marketing & sales aanpak ontwikkeld, inclusief accountmanagement (klantgerichtheidsprogramma) Stakeholdersdialoog gestructureerd, en uitgevoerd m.u.v. gesprekken door accountmanagers 2 Ronde Tafel gesprekken gevoerd: Ondernemen met natuur, Water en energie Twee debatsessies over CSR, op Energize! en NSC 2011. Daarnaast diverse events georganiseerd (zie 1.4.2) Implementeren klantgerichtsprogramma en trainingen Stakeholderdialoog-aanpak uitvoeren, incl. 10 gesprekken met klanten en 4 met NGO s Gebruik van digitaal klanttevredenheidsonderzoek bij minimaal 10% van onze opdrachtgevers 1 ronde tafel gesprek Events n.a.v. actualiteit 1.4.1 Stakeholderdialoog In 2011 zijn de eerste resultaten zichtbaar geworden van het nieuwe stakeholdersbeleid dat eind 2010 is geïntroduceerd. In dit beleid hebben we ervoor gekozen om de dialoog meer gestructureerd te verweven met een aantal bestaande functies en instrumenten. In vergelijking met voorgaande jaren geeft dit enerzijds meer inzicht, en anderzijds ook meer kwantitatieve informatie waarmee we ontwikkelingen kunnen blijven monitoren. Daarnaast zijn op deze manier ook meer medewerkers betrokken bij de dialoog. In bijlage 9.2 staat een uitgebreid verslag met achtergrondinformatie van de stakeholderdialoog. Intern De interne dialoog krijgt op diverse manieren vorm. Professionals en managers spreken regelmatig met elkaar over marktontwikkeling, klanten, kansen en belemmeringen voor onze dienstverlening. Aanvullend hebben we in 2011 feedback ontvangen door: een medewerkersbetrokkenheidsonderzoek; een dialoog met medewerkers door middel van De Open Tafel ; gesprekken tussen directie en medewerkers; gesprekken met Young DHV (YDHV); een platform van duurzaamheidscoördinatoren vanuit alle businessunits.