Innoveren in de schoolorganisatie PM 9 maart 2012 Hilst Ben van der
Een optimistische start 90% van de innovatie-energie in het onderwijs leidt tot niets.. 10% van de innovatie-energie leidt tot systeemveranderingen.. Van de systeemveranderingen leidt 10% tot verbeteren van het leren van leerlingen.. Van de verbeteringen in het leren leidt % tot verbeterde resultaten
Veranderproces Systeemverandering Leren Resultaten
achtergrond- en sturingsdomeinen school omgeving schoolorganisatie onderwijslogistiek visie, ROC-plan veranderaar personeel Leren van studenten facilitair wet- en regelgeving cultuur resultaten feedback
Veranderingsproces Structuur Proces Staande organisatie Project organisatie Eigen competenties Communicatie
leren van leerling
didaktiek leren van leerling
logistiek didaktiek leren van leerling
arbeidsorganisatie logistiek didaktiek leren van leerling
regionaal arbeidsorganisatie logistiek didaktiek leren van leerling
nationaal regionaal arbeidsorganisatie logistiek didaktiek leren van leerling
nationaal regionaal arbeidsorganisatie logistiek didaktiek leren van leerling onderwijsleerproces
Te vaak verstoort (in plaats van faciliteert) de logistiek de goede bedoelingen van het onderwijsleerproces
nationaal regionaal arbeidsorganisatie logistiek didaktiek leren van leerling
nationaal arbeidsorganisatie regionaal logistiek didaktiek leren van leerling
de arbeidsorganisatie als lerende organisatie
Lerende organisatie Organisatie die adequaat en tijdig kan reageren op interne en externe veranderingen Organisatie waarbij individueel leren, teamleren en organisatieleren direct aan elkaar gekoppeld zijn Organisatie waar leren, kwaliteitszorg en veranderen gekoppeld zijn in één proces
Veranderen, verbeteren of leren? PDCA cyclus (nadruk op plannen maken als start en het checken van resultaat) Leercirkel voor PLG (veranderen (=verbeteren) is resultaat van leren en leren start bij huidige praktijk)
organogram Industriële model Ernst Marx (1976): matrix organisatie Senge/ Schwieringa (vanaf 1990): lerende organisatie
Industriële model strategisch tactisch operationeel Dit model is niet ingericht op leren, maar op uitvoeren
matrixmodel Klas 1 Klas 2 Klas 3 Klas 4 Sectie 1 Sectie 2 Sectie 3 Sectie 4 (Ernst Marx, 1976)
Lerende organisatie Organisatie die adequaat en tijdig kan reageren op interne en externe veranderingen Organisatie waarbij individueel leren, teamleren en organisatieleren direct aan elkaar gekoppeld zijn Organisatie waar leren, kwaliteitszorg en veranderen gekoppeld zijn in één proces
Het industriële model of de netwerkorganisatie strategisch tactisch leerwegeenheid operationeel expertgroepen
didac,sche vaardigheden 60 % jaren ervaring 5 10 (van der Grift, 2010)
De uitdaging: 60 % jaren ervaring 5 10
Waar wordt geleerd? Op de werkplek (van de docent!) In het team In de school of afdeling In de scholengemeenschap (bijv ROC breed) Extern (opleidingen, cursussen, etc) In een lerende organisatie worden deze typen leren zo veel mogelijk met elkaar verbonden
Het meeste leerrendement mag verwacht worden van de combinatie van werkplekleren en teamleren
Dat betekent dat een goede teamstructuur noodzakelijk is
data verzamelen reflecteren leren van leerlingen performance van docent leercirkel voor PLG conceptualiseren besluiten 1.verbeteren 2.veranderen 3.innoveren
onderzoek onderzoek data verzamelen reflecteren leren van leerlingen performance van docent leercirkel voor PLG conceptualiseren onderzoek besluiten 1.verbeteren 2.veranderen 3.innoveren onderzoek
leerstoornissen gefragmenteerd of verdeeld actorschap (duidt op verkeerde organisatiestructuur) competentie-leren ipv performanceleren niet goed doorlopen van de leercirkel
innovatiesysteem Systeem van (gekoppelde) actoren en processen die bepalen of er inventies zijn en of een inventie leidt tot een innovatie De organisatiestructuur (organogram) van een school is een cruciale factor van het innovatiesysteem
De toekomst van het MBO ligt in handen van de nieuwe meesters Succes daarbij!