Eindrapportage Schoolondersteuningsprofielen Primair Onderwijs Almere (bij hoofdstuk 2) Bewerking van de rapportage schoolondersteuningsprofielen van

Eindrapportage Schoolondersteuningsprofielen Primair Onderwijs Almere (bij hoofdstuk 2) Bewerking van de rapportage schoolondersteuningsprofielen van het Seminarium van Orthopedagogiek Bronnenboek ondersteuningsplan PO 24-01 Almere, 25 maart 2014

Inhoudsopgave 1: Inleiding blz. 3 2: Het proces blz. 5 3: Ambities van scholen blz. 6 4: Schoolprofielen per wijk blz. 7 4.1 Stad 1 blz. 8 4.2 Stad 2 blz.11 4.3 Stad 3 blz.13 4.4 Stad 4 blz.16 4.5 Stad 5 blz.18 4.6 Buiten 1 blz.22 4.7 Buiten 2 blz.26 4.8 Haven blz.29 4.9 Poort blz.31 4.10 Stedenwijk 5: Opbrengsten ten behoeve van het schoolplan blz.33 6: Opbrengsten voor het samenwerkingsverband blz.33 7: Reflectie blz.36 2

1 Inleiding Tussen februari en juli 2013 zijn binnen de scholen van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere de ondersteuningsprofielen in kaart gebracht met behulp van de Seminarium Profiel Scan (SPS). De opdracht volgde op de schoolprofielen die eerder in twee andere stadsdelen van Almere zijn uitgevoerd: Almere Haven (9 scholen) en Almere Poort (5 scholen) in schooljaar 2011-2012. In totaal zijn hiermee de ondersteuningsprofielen van 69 scholen vastgesteld. Dit verslag is een bewerking van het eindrapport schoolondersteuningsprofielen (Peter de Vries, november 2013). Met behulp van de Seminarium Profiel Scan zijn voor scholen de onderdelen van de ondersteuningsprofielen in beeld gebracht. Leerkrachten hebben een zelfevaluatiescan ingevuld, ondersteuningsarrangementen zijn in kaart gebracht, teamexpertise is geïnventariseerd, er zijn kengetallen verzameld en er zijn documenten geanalyseerd. Tijdens de valideringsdagen zijn groepen bezocht en hebben gesprekken plaatsgevonden met directie, interne begeleiding, ouders en leerlingen. Tevens is er een teambespreking geweest waarin de opbrengsten van de SPSscan gepresenteerd zijn en het team de ambitie van de school onder woorden heeft gebracht. Inventarisatiematrix De bijlage bevat een inventarisatiematrix met hierin opgenomen essentiële informatie uit de verschillende schoolrapporten. Vanzelfsprekend doen we de scholen en de omvangrijke rapporten ernstig tekort door slechts enkele indicatoren in de matrix in beeld te brengen. Deze matrix dient dan ook slechts als voorportaal om hiermee gericht binnen de schoolrapporten te zoeken naar gedetailleerde informatie betreffende het ondersteuningsprofiel van de school. Een korte toelichting bij de matrix is op zijn plaats. - De eerste kolom behoeft geen toelichting: deze bevat de schoolnaam, de percentages gewogen leerlingen binnen de school en het totaal aantal leerlingen dat de school bezoekt. - In de tweede kolom is het huidige schoolprofiel met betrekking tot de zorgzwaarte leerlingen (REC-leerlingen) genoemd, eventueel aangevuld met specifieke doelgroepen binnen de rugzakleerlingen met een REC-indicatie. Als een school een ondersteuningsarrangement beschreven heeft, staat dit vermeld onder de aankondiging OA. - De derde kolom toont de ambitie van het team van de school, eventueel aangevuld met een specifieke doelgroep waarop men zich zou kunnen of willen richten binnen het schoolprofiel. Als teams geen eenduidige uitspraak hebben gedaan, is de spreiding genoteerd (bijvoorbeeld: smal-breed). - De vierde kolom geeft aan welke leerlingen binnen het huidige schoolprofiel specifieke hulpvragen hebben. Het gaat hier om leerlingen die wel een diagnose hebben maar geen REC-indicatie of rugzakje toegekend hebben gekregen. Voorbeelden zijn: dyslexie, hoogbegaafdheid, ADHD enzovoorts. - De vijfde kolom bevat informatie met betrekking tot specialisme en deskundigheid. Over het algemeen vinden we hier de inventarisatie van masters en academici 3

binnen de school. Tevens is bij sommige scholen informatie te vinden met betrekking tot teamscholing, ervaringsdeskundigheid en de aanwezigheid van niet-onderwijs professionals. Gebruikte terminologie schoolprofielen De gehanteerde indeling volgt uit landelijke deelname- en verwijsgetallen en zorgt ervoor dat er een standaard gebruikt kon worden waarmee we scholen met elkaar kunnen vergelijken. De genoemde profielen zijn allerminst statisch te noemen, soms betekent een leerling met een rugzak meer of minder binnen een school tegelijkertijd ook dat een school een ander profiel zou krijgen. Tevens is vastgesteld dat profielen door de jaren heen een ontwikkeling kunnen doormaken. Scholen die bijvoorbeeld enkele jaren terug brede zorgschool waren, zijn dat nu niet meer door verhuizing, verwijzing, het niet verlengen van een indicatie of het feit dat leerlingen de school verlaten na groep 8. Overigens zegt de opbouw van deze schoolprofielen niet direct iets over de onderwijskwaliteit binnen deze schoolprofielen. In de meest recente publicaties, nieuwsbrieven en referentiekaders vanuit het Ministerie van Onderwijs en Cultuur wordt het woord zorg zoveel mogelijk vermeden en vervangen door ondersteuning. Over het algemeen conformeren we hier ons aan, doch de terminologie die hieronder verhelderd wordt is gaande het project steeds zo gebezigd en om spraakverwarring te voorkomen is die ook hier gehanteerd. Voor alle duidelijkheid zullen we de vier profielen kort beschrijven: Netwerkschool Zorg extern georganiseerd, incidenteel bezocht door clusterleerlingen, 0-1,5% Smalle zorgschool Specialisme gericht op specifieke doelgroep rugzakleerlingen of enkele doelgroepen, 1,6% - 3,25% (of hoger voor 1 doelgroep) Brede zorgschool Meerdere doelgroepen, zowel SBO & rugzakleerlingen, 3,25% - 4,9% Inclusieve school Alle leerlingen in principe welkom, aanzuigende werking, > 4,9% Het rapport is opgebouwd per wijk. Hiermee is het rapport te gebruiken binnen het project Passend Onderwijs In De Wijk, zoals dit gestart is in 2012-2013. Voor gebruik binnen de wijken, zijn uittreksels beschikbaarop wijkniveau. De scholen die participeren in passend onderwijs in de wijk kunnen zo eenvoudig over hun gegevens beschikken. 4

2 Het Proces Het afnemen van de scan, het verwerken van de gegevens en het verifiëren ervan is een flinke operatie en vraagt veel van een ieder. Vanuit het Seminarium voor Orthopedagogiek zijn 5 begeleiders bij dit project betrokken geweest, aangestuurd door een projectleider. Scholen moesten de juiste gegevens aanleveren, begeleiders moesten de beschikbare informatie ordenen en analyseren, het proces moest technisch goed verlopen en het tijdspad met de daarin gestelde deadlines diende zorgvuldig te worden nageleefd. Over het algemeen is dit goed verlopen, enkele uitzonderingen daargelaten. De meeste scholen hadden een voorkeursperiode aangegeven waarin zij het schoolprofiel wilden vaststellen. In veruit de meeste gevallen is het gelukt de scholen in hun wensen tegemoet te komen. Hier een korte inventarisatie van de feedback: - Het aanleveren van de juiste getallen is voor scholen niet altijd even eenvoudig gebleken. - Het invullen van de ondersteuningsarrangementen kostt voor een aantal scholen veel moeite. - Meerdere schoolteams gaven als reactie dat de SPS eerder de positieve aspecten van het onderwijs benoemt dan de inspectie geneigd is te doen. Aandachtspunten werden geformuleerd als ontwikkelingkansen voor de school in plaats van tekortkomingen van de school. - Bij de aanvang van het project is de informatievoorziening naar de scholen niet eenduidig verlopen. - Directeuren hadden de zaak goed georganiseerd en het team goed voorbereid op de activiteiten tijdens de valideringsdag. - De toegevoegde waarde van het format schoolondersteuningsprofiel zoals die door het samenwerkingsverband is opgesteld door veel scholen niet herkend. is. 5

3 Ambities van scholen Als sluitstuk van de Seminarium Profiel Scan is aan de teams van de verschillende scholen gevraagd welke ambitie de school had rondom een te ontwikkelen schoolprofiel. Binnen veel scholen leefde de vraag: wat gebeurt er nu ons schoolprofiel en onze ambitie vaststaan? Betrokkenheid van de leerkrachten is over het algemeen groot te noemen en in veruit de meeste gevallen zijn leerkrachten serieus aan de slag gegaan met de vraag: wat voor plaats kunnen wij innemen binnen het dekkend aanbod en het zorgcontinuüm van het Samenwerkingsverband. Welke ambitie sluit dan aan bij de vastgestelde basisondersteuning, het onderwijsconcept, dat wat we nu al doen of in het verleden deden, de leerlingen die de school bezoeken en expertise die binnen de school beschikbaar of in ontwikkeling is? Enkele schoolteams kwamen niet zover dat ze een eenduidige ambitie konden formuleren. Regelmatig is er scepsis ten aanzien van passend onderwijs waargenomen, veelal werd dit gekoppeld aan de bezuinigingen die landelijk of lokaal worden doorgevoerd binnen de scholen. Het draagvlak voor passend onderwijs ondervindt hier duidelijk hinder van. Ambitiegesprekken werden regelmatig vergezeld van opmerkingen ten aanzien van financiën of de personele voorzieningen. Het is opvallend dat de doelgroepen die de scholen noemen bij hun ambitieprofiel veelal behoren tot de basisondersteuning. Gedrag, dyslexie, hoogbegaafdheid en moeilijk lerend worden regelmatig genoemd en behoren alle tot de basisondersteuning. Tevens is opvallend te noemen dat vrijwel elke school beschikt over een aantal zeer gemotiveerde leerkrachten, die hun ambitie ten aanzien van passend onderwijs hoog in zouden willen zetten maar afgeremd worden door collega s die een ander ambitieniveau nastreven. Dat niet steeds het volledige team bij het ambitiegesprek en de presentatie van het schoolprofiel aanwezig kon zijn, is begrijpelijk. De waarde die het ambitiegesprek voor de school kan hebben, neemt in kracht toe bij de aanwezigheid van het gehele team, inclusief mensen de directeur. 6

4 Schoolprofielen per stadsdeel In dit hoofdstuk zullen de wijken of stadsdelen één voor één de revue passeren, tevens is een rapport per wijk opgesteld. Naast een inventarisatie van een aantal vastgestelde feiten, wordt steeds een korte analyse van de gegevens bijgevoegd. Dit gebeurt per informatiekolom, gekoppeld aan een korte reflectie op alle schoolprofielen. Als we alle goedgekeurde rapporten en vastgestelde profielen in kaart brengen met betrekking tot het huidige profiel en de ambitie van de school, dan valt het een en ander op (zie grafiek 1). Van de 31 scholen die te categoriseren zijn als netwerkschool, wensen er 19 netwerkschool te blijven. Bij de categorie smalle zorgschool zien we aanvankelijk 11 scholen die als zodanig te typeren zijn. Als we de ambitiegesprekken van de schoolteams hierbij betrekken, zien we dat 20 scholen de uitspraak hebben gedaan een smalle zorgschool te willen worden. Ook bij de categorie brede zorgschool zien we een toename. Hoewel op het moment van profielbeschrijving slechts 1 school breed te noemen valt, spreken 4 scholen zich uit voor de ambitie brede zorgschool. Bij de laatste categorie (inclusieve school) doet zich iets opmerkelijks voor. Van de 2 scholen die onder deze categorie vallen, wenst slechts één school (Het Meesterwerk) inclusief te blijven. De ander ontwikkelt zich in de toekomst graag als smalle zorgschool op een specifieke doelgroep (Spectrum). Gezien het feit dat de gezamenlijke besturen de stelregel hanteren: elke school moet streven naar een zo breed mogelijk profiel, kunnen we vaststellen dat dit niet strookt met de uitspraken die de scholen zelf hebben gedaan tijdens de ambitiegesprekken. 45 40 35 30 25 20 15 Huidig Ambitie 10 5 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Geen uitspraak Grafiek 1: overzicht huidige schoolprofielen en ambities van schoolteams 7

4.1 Almere-Stad 1 8

Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Hier valt direct op dat de Caleidoscoop, de Hasselbraam en de Zevensprong een zeer diverse populatie leerlingen onderwijs biedt. Alle drie de scholen hebben 25% of meer gewogen leerlingen. Van de overige scholen heeft de Olijfboom 8,6% gewogen leerlingen en schommelen de percentages van de overige scholen rond de 3% a 4%. t Zonnewiel (600) en Montessori-Stad (676) mogen we rekenen tot de grotere scholen binnen dit stadsdeel. Gevolgd door De Caleidoscoop (393), Kraanvogel (466) en de Pirouette (374). De overige scholen hebben allen minder dan driehonderd leerlingen. Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel In deze kolom zien we direct het grote aantal netwerkscholen (<1.6% REC-leerlingen) binnen de wijk of het stadsdeel: 8 van de 10 scholen vallen onder deze categorie. De Olijfboom (smal, 1,9%) en de Hasselbraam (breed, 3,7%) onderscheiden zich hiervan. Naast ondersteuningsarrangementen die gericht zijn op het niveau van de basisondersteuning (dyslexie, hoogbegaafdheid), zien we dat zowel de Kraanvogel als de Olijfboom een specifiek arrangement bieden voor slechtziende leerlingen (REC 1). De Caleidoscoop noemt een ondersteuningsarrangement voor leerlingen van REC3 (ZML- ML), maar heeft deze leerlingen niet binnen de school als rugzakleerling. Voor een dekkend pallet ontbreken een aantal ondersteuningsarrangementen binnen deze wijk. Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen Veel scholen balanceren met hun ambitie tussen netwerkschool en smalle zorgschool. Als we kijken naar scholen die hun smalle zorgprofiel richten op een REC-doelgroep, vallen er een paar scholen op. Montessori-Stad noemt REC 4 (ADHD en gedragsproblematiek), De Pirouette REC 3 (fysieke beperkingen), en REC 4 (gedrag, ASS, ADHD) en de Waterspiegel REC 3 (moeilijk lerend) en REC 4 (ASS). De ambitie brede zorgschool wordt slechts door één school genoemd: t Zonnewiel. Het feit dat de school hier geen specifieke doelgroep aan verbindt klopt met dit profiel. 9

Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Opvallend is het hoge percentage leerlingen met een OPP en problematiek op het gebied van de thuissituatie of het sociaal milieu waaruit leerlingen afkomstig zijn binnen de Hasselbraam. Hoewel de Zevensprong een vergelijkbare populatie leerlingen onderwijs biedt, zien we hier deze hoge percentages niet terug. De Pirouette valt op door een relatief hoog percentage hoogbegaafde leerlingen (11%). Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams Als we vooral kijken naar het aantal master of universitair opgeleide leerkrachten, vallen in positieve zin een paar scholen op: t Zonnewiel (8-600 lln.), de Pirouette (4-374 lln.), de Hasselbraam (5-146 lln.) en in mindere mate de Olijfboom (3-207 lln.). Hierbij is ook gekeken naar het aantal leerlingen binnen de school. Opvallend is het ontbreken van masters of academici binnen zowel de Polygoon als Montessori-Stad. Binnen De Pirouette, t Zonnewiel en de Waterspiegel zijn universitair opgeleide onderwijskundigen werkzaam in de functie schoolleider of interne begeleider. Binnen de overige scholen ontbreken academisch opgeleide professionals. 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Huidig profiel Ambitie profiel Grafiek 2: overzicht en huidige schoolprofielen en ambities Stad 1 10

4.2 Almere-Stad 2 Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Allereerst valt op dat er binnen dit stadsdeel grote scholen te vinden zijn. Alleen de Windwijzer heeft minder dan 500 leerlingen. In totaal tellen de slechts vier scholen ruim 2300 leerlingen. Kijkend naar de leerlingengewichten, scoren alle scholen onder het landelijk gemiddelde van ± 12%, waarbij de Ontdekking de zwaarste populatie leerlingen heeft (9,8%). De Windwijzer heeft de meest homogene populatie leerlingen (3,9%). Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Hier valt direct op dat de Omnibus met 4,8% leerlingen met een REC 2-indicatie hoog scoort vanwege het Groep-In-School-model. In betreft dit 4,7% van alle REC-leerlingen. Eén leerling valt onder REC-4, waardoor de school te categoriseren valt als smalle zorgschool. In absolute percentages zit de school ruim in de categorie brede zorgschool (3,25%-4,9%). Hoewel de Windwijzer ook binnen de categorie smalle zorgschool valt, zien we hier een beduidend lager percentage leerlingen met een REC-beschikking (1,9%). Bovendien bevinden deze leerlingen zich binnen twee categorieën (REC 3 4). Ten aanzien van de aanwezige onderwijsarrangementen valt op dat deze beschikbaar zijn voor leerlingen met ESM-problematiek (Omnibus) en ASS (Letterland en Windwijzer). Voor de andere doelgroepen ontbreekt een specifiek arrangement. 11

Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen Het team van de Ontdekking heeft zich uitgesproken voor een brede zorgschool - ambitie. Het team van de Omnibus was hierover verdeeld. Hoewel de meeste leerkrachten opteerden voor smalle zorgschool, was een deel van het team van mening dat een brede zorgschool nagestreefd zou moeten worden. Doelgroepen die tijdens de ambitiegesprekken genoemd werden zijn: REC-2 (Omnibus) en REC-3 (Letterland). Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Hoogbegaafdheid wordt binnen drie van de vier scholen genoemd als opvallende doelgroep (>4%). De Omnibus (5,3%), de Ontdekking (9,5%) en de Windwijzer (10%) tellen relatief veel hoogbegaafde leerlingen. Bij Letterland valt vooral het hoge percentage leerlingen met een OPP op (8%). Omgerekend per groep betekent dit dat 2 tot 3 leerlingen een eigen programma volgen. Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams Als we vooral kijken naar het aantal master of universitair opgeleide leerkrachten, vallen in positieve zin twee scholen op: de Omnibus telt maar liefst 10 masterleerkrachten en de Windwijzer 7. Zowel Letterland als de Ontdekking hebben geen teamleden die op masterniveau opgeleid zijn. Universitair opgeleide academici ontbreken binnen de vier scholen. 2,5 2 1,5 1 Huidig profiel Ambitie 0,5 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 3: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Stad 2 12

4.3 Almere-Stad 3 Opmerking: samenvatting Crescendo volgt. Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Van de scholen in Stad 3 is de Syncope de grootste met 347 leerlingen, gevolgd door Crescendo, die 323 leerlingen telt. Opvallend in deze wijk is het feit dat een drietal scholen rond de 100 leerlingen telt: Boventoon (138), Montessori-Muziekwijk (106) en De Vedelaar (114). De Lichtboei en de Raphaëlschool zitten hier met respectievelijk 263 en 219 leerlingen wat boven. Gewogen leerlingen zien we op geen enkele school boven het landelijk gemiddelde van 11,8%. De Duizendpoot heeft met 11,1% het hoogste 13

percentage gewogen leerlingen. Crescendo telt 6,5% gewogen leerlingen, de Raphaëlschool en de Vedelaar hebben beide slechts 0,9% gewogen leerlingen. Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Direct valt op dat alle scholen, behalve de Duizendpoot, binnen de categorie netwerkschool vallen. Waarbij gemiddeld deelnamepercentage van leerlingen met een REC-indicatie rond de 1% ligt. De Duizendpoot laat een percentage van 2,7% zien. Montessori-Muziekwijk telt geen enkele leerling met een REC-indicatie. Alle leerlingen binnen deze wijk vallen onder REC 2 en REC 4. Een enkele leerling heeft een SBObeschikking (Raphaëlschool). Door de scholen uit deze wijk zijn geen ondersteuningsarrangementen aangeleverd die in het schoolprofiel opgenomen konden worden. Uitzondering hierop vormt de Raphaëlschool die een ondersteuningsarrangement voor dyslectische kinderen heeft vastgelegd. Deze leerlingen vallen echter onder de basisondersteuning. Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen Alle zes bezochte scholen geven aan het profiel graag te willen houden zoals het op dit moment is. Dit is opmerkelijk te noemen, omdat in alle overige wijken scholen vaak een beweging lieten zien in de richting van een model waarin meer leerlingen met een beperking worden geïntegreerd. De Duizendpoot geeft in haar ambitie van smalle zorgschool aan zich graag te willen richten op de doelgroepen ESM en PDD-NOS/Asperger. Ook Montessori-Muziekwijk laat een doelgroep noteren voor hun netwerkschool: hoogbegaafde leerlingen en leerlingen met dyslexie. De Raphaëlschool richt zich graag op hoogsensitieve en hoogbegaafde leerlingen en de Vedelaar noemt als doelgroepen: dyslexie en ADHD. Op ESM (REC 2) na, vinden we alle overige genoemde doelgroepen binnen de basisondersteuning. Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie De Lichtboei heeft drie opvallende doelgroepen boven de 4% binnen deze categorie: dyslexie, ADHD en hoogbegaafde leerlingen. Binnen de syncope scoren dyslectische leerlingen (4,8%) en ADHD (5,5%) hoog. De Montessori-Muziekwijk laat bij hoogbegaafde leerlingen (7%) en AMK/RvK (4%) relatief hoge percentages zien. Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams Op de Vedelaar en Montessori-Muziekwijk na, hebben de scholen één of meerdere masters binnen het team, vaak breed opgeleid als SEN-master. De Syncope en de Lichtboei hebben een master gedragsspecialist, waarbij de Lichtboei ook nog een master rekenspecialist heeft. Binnen de Raphaelschool is een orthopedagoog werkzaam in het kader van leesbegeleiding. De Boventoon heeft eveneens een universitair opgeleid teamlid (onderwijskunde IB er). Bijzondere ervaringskennis is te vinden binnen de Boventoon (creatieve therapie) en binnen de Syncope (HGW-coördinator). 14

6 5 4 3 2 Huidig profiel Ambitie 1 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 4: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Stad 3 15

4.4 Stad 4 Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Binnen deze wijk valt Het Palet op vanwege het hoge percentage gewogen leerlingen (18,9%) De overige drie scholen scoren lager dan het landelijk gemiddelde (11,8%). Deze scores liggen rond de 5% tot 7%. Alle vier de scholen kunnen we rekenen tot de middelgrote scholen, waarbij de Optimist op de rand van grote basisschool zit met 499 leerlingen. Het palet heeft de minste leerlingen: 275. Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Van de vier scholen zijn er op dit moment drie netwerkschool (Compositie, Optimist en Het Palet). Het Meesterwerk valt onder de categorie inclusieve school (6,2% geïndiceerde leerlingen). Hierbij dient te worden vermeld dat de school dit percentage haalt op basis van de 4,6% leerlingen die gebruik maken van de SBO-GIS-groep (Plusklas). Als we deze leerlingen niet mee zouden tellen, komt de school op 1,6% leerlingen met een REC-indicatie, waarmee de school op de grens netwerk-smal scoort. 16

De vier scholen hebben opvallend veel ondersteuningsarrangementen beschreven in hun schoolondersteuningsprofielen: - SBO-aanbod (Compositie, Meesterwerk, Optimist) - ESM (Compositie) - JRK en Taal (Meesterwerk) - Meer-hoogbegaafd (Meesterwerk, Optimist) - Gedrag (Meesterwerk, Palet) - Dyslexie en REC1 (Optimist) Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen De ambities van de vier scholen zijn verdeeld over netwerkschool (Palet), smal (Compositie, Optimist) en inclusief (Meesterwerk). Slechts de Compositie noemt in dit verband specifieke doelgroepen: ESM, hoogbegaafde leerlingen, ASS, ZML-lage intelligentie. Het Palet heeft aangegeven dat ze op een later tijdstip hierover een definitieve uitspraak wil doen, in afwachting van ontwikkelingen binnen de wijk. Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Wat direct opvalt is het geringe aantal leerlingen binnen de categorie leerlingen met speciale hulpvragen. Alleen binnen de Compositie (hoog-meerbegaafd, 11%) en Het Palet (OPP, 6% en ADHD, 4%) worden doelgroepen genoemd die op of boven de 4% scoren in dit instrument. Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams Op het Palet na, zien we dat elke school meerdere masters of academici telt. Met vijf gecertificeerde specialisten scoort de Optimist hoog (rekenspecialist, SEN en onderwijskunde). Zowel de Compositie als Het Meesterwerk hebben interne begeleiders op masterniveau, waarbij binnen het Meesterwerk ook nog een academisch opgeleide pedagoog werkzaam is. Ervaringskennis wordt aan een breed spectrum aan specialismen verbonden binnen de vier scholen. 3,5 3 2,5 2 1,5 1 Huidig profiel Ambitie 0,5 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 5: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Stad 17

4.5 Stad 5 Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Digitalis (28%), De Kameleon (32,6%) en in mindere mate de Argonaut (16,5%) en de Heliotroop (12,1%) zitten met hun gewogen leerlingen boven het landelijk gemiddelde van 11,8%. De overige scholen scoren daar onder. De zeven scholen binnen deze wijk zijn klein tot gemiddeld groot. Digitalis heeft de meeste leerlingen, namelijk 317. De Kameleon is met 98 leerlingen de kleinste school in de wijk. 18

Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Vijf van de zeven scholen zijn op dit moment netwerkschool, twee vallen onder de categorie smalle zorgschool (Kameleon, Argonaut). Vier van de zeven scholen tellen 1% of minder leerlingen met een REC-indicatie, waarbij Digitalis en Ichtus met 0,6% de laagste percentages laten zien. Opvallend is dat Digitalis vijf ondersteuningsarrangementen beschrijft in het schoolprofiel, terwijl er slechts 0,6% leerlingen met een indicatie de school bezoekt. De school met het hoogste percentage geïndiceerde leerlingen daarentegen heeft geen enkel ondersteuningsarrangement beschreven. Onderstaande ondersteuningsarrangementen zijn binnen de wijk vastgelegd: - ESM-slechthorend/REC2 (Digitalis, Argonaut) - Diabetes (Digitalis) - PDD-NOS (Digitalis) - ADHD (Digitalis) - DCD (Digitalis) - Dyslexie (Heliotroop, Argonaut) - Hoogbegaafd (Ichtus) - Gedrag (Ichtus, Argonaut) Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen Twee van de zeven scholen heeft aangegeven de ambitie netwerkschool na te streven, waarbij er dus weinig meer leerlingen met een indicatie opgevangen zullen worden dan op dit moment binnen die scholen gebeurt (Digitalis, Panta Rhei). De overige scholen geven aan een ontwikkeling te willen doormaken in de richting van de smalle zorgschool. Dit zijn: Ichtus, Kameleon, Argonaut en Shri Ganesha. De Heliotroop geeft aan een brede zorgschool te willen worden. Het valt op dat drie scholen uit de wijk zich niet hebben uitgesproken voor één enkel profiel. Zij schetsen een tijdspad waarin aanvankelijk smalle zorgschool de ambitie is, maar op de wat langere termijn een ontwikkeling mogelijk kan zijn in de richting van een brede zorgschool (Kameleon, Argonaut). Ook de Panta Rhei heeft zo over een mogelijke ontwikkeling gesproken: aanvankelijk stevige netwerkschool, op termijn misschien een ontwikkeling in de richting van een brede zorgschool. Binnen deze school geeft de begeleider aan dat het team intern verdeeld was over de ambitie. Doelgroepen die genoemd worden zijn: - REC 2 (Ichtus, Argonaut) - Taalachterstanden (Kameleon) - Thuis/milieu/socem (Kameleon) - ADHD/gedrag (Panta Rhei) - Dyslexie (Panta Rhei) De overige scholen noemen geen specifieke doelgroepen (Digitalis, Heliotroop, Shri Ganesha). Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Binnen deze wijk heeft elke school leerlingen gescoord in het instrument speciale hulpvragen boven de 4%, hoewel de scores allemaal onder de 9% vallen. Dit is opvallend, binnen de overige wijken is dit niet gebeurd en waren er altijd scholen die geen enkele doelgroep boven de 4% scoren. Veel percentages liggen rond de 5% a 6%. Opvallend zijn de percentages bij leerlingen met OPP (8,7%) binnen de Argonaut. 19

Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams De zeven scholen tellen in totaal 11 masters en 1 academisch opgeleid orthopedagoog (Kameleon). Gemiddeld genomen is dit een wat laag aantal, gemiddeld nog geen twee masters per school. Shri Ganesha is de enige school zonder een master opgeleid personeelslid. Veel scholen hebben een master als ib-er. Hiernaast heeft Argonaut een taal-leesspecialist en Panta Rhei een gedragsspecialist op master niveau. Ichtus geeft aan ervaringskennis te hebben op het gebied van gedragsproblemen, hoogbegaafdheid en taalontwikkeling. 6 5 4 3 2 Huidig profiel Ambitie 1 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 6: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Stad 5 20

4.6 Almere-Buiten 1 21

Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Binnen deze wijk vallen de Tjasker (29%) en de Torteltuin (24%) op vanwege het hoge aantal gewogen leerlingen. Ook de Albatros (18,4%), Bommelstein (12%), de Goede Herder (19,4%) en het Kompas (15,3%) hebben een bovengemiddeld percentage gewogen leerlingen binnen de school. Hiermee kunnen we stellen dat de helft van de scholen in de wijk een relatief heterogene populatie leerlingen onderwijs moet bieden. De Oase (4,2%) en de Buitenburcht (5,3%) laten binnen de wijk de meest homogene leerlingenpopulatie zien. Ook valt op dat deze wijk vrij veel kleine en middelgrote scholen telt. Naast het feit dat er geen enkele grote school in de wijk te vinden is (>500 lln.), tellen 6 van de 12 scholen minder dan 200 leerlingen. Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Direct valt het hoge percentage netwerkscholen op. Een eenvoudige verklaring valt niet te geven, daar zou gericht onderzoek naar gedaan moeten worden. Maar een bekend fenomeen is dat scholen die complexe populaties leerlingen onderwijs moeten bieden soms selectiever zijn in het aannemen van leerlingen met een REC-indicatie. Als we kijken naar de beschikbare ondersteuningsarrangementen binnen deze wijk, valt ook op dat slechts twee doelgroepen binnen de REC-clusters genoemd worden door de 12 scholen: REC-1 Blind/slechtziendheid (Lettertuin) en REC-3 ZML (de Torteltuin, Groep- In-School). De overige ondersteuningsarrangementen zijn vooral gericht op de basisondersteuning (hoogbegaafde leerlingen, dyslexie) en laten we hier buiten beschouwing. Vanwege het feit dat 9 van de 12 scholen minder dan 1,2% RECleerlingen onderwijs bieden, rijst de vraag of veel leerlingen met een REC-indicatie buiten de wijk worden opgevangen. De Architect en de Oase hebben geen enkele rugzakleerling. De Buitenburcht (0,2%) en de Albatros (0,4%) zitten met slechts een 22

enkele REC-leerling ook ver onder het gemiddelde. In het verleden heeft de Bommelstein opvallend veel leerlingen binnen REC-4 onderwijs geboden. Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen De ambities van de 12 scholen binnen de wijk kunnen we behoudend noemen. Zowel Bommelstein als de Torteltuin noemen in hun ambitie op termijn breed. Verder worden zowel de brede zorgschool als de inclusieve school door geen enkele school genoemd als ambitie binnen passend onderwijs. Op dit moment zouden 5 van de 12 scholen het graag houden zoals het is: netwerkschool blijven. Positief is dat 7 scholen de ambitie smalle zorgschool uitgesproken hebben. Op dit moment zijn er 3 smalle zorgscholen. Doelgroepen die genoemd worden zijn: REC-3/ZML (Architect, Kring en Torteltuin), REC- 4 (Kompas, Goede Herder, Tjasker). REC-1 en REC-2 worden beiden niet genoemd door de scholen met de ambitie smalle zorgschool. Tot slot valt op dat scholen bij hun ambitie smalle zorgschool een aantal categorieën opnoemen die onder de basisondersteuning vallen (hoogbegaafde leerlingen, ADHD, leerproblemen en dyslexie). Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Wat direct opvalt is het grote verschil in het aantal gediagnosticeerde leerlingen zonder een REC-indicatie. Extreem hoge percentages zien we bij de Kring (19% hoogbegaafd). Een ander hoog percentage zien we bij Montessori Buiten: 10% dyslexie. Beide percentages liggen ver boven landelijke gemiddelden. 5 scholen geven aan geen enkele categorie boven de 4% te scoren binnen de basisondersteuning. Deze grote verschillen zetten enkele vraagtekens bij de aangeleverde getallen. Meer dan eens is vastgesteld dat scholen eigen screening of vermoedens van mee laten wegen in de aangeleverde gegevens. Andere scholen hebben alleen leerlingen genoemd die een officiële diagnose hebben, door een externe onderzoeker of hulpverlener vastgesteld. Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams De Architect en de Lettertuin hebben beiden een orthopedagoog binnen de school werkzaam. Binnen de Lettertuin heeft deze academicus op dit moment nog groepstraken, de Architect heeft een interne begeleider die academisch is opgeleid als orthopedagoog. Als we kijken naar het aantal masters binnen de scholen, vallen twee scholen in positieve zin op: de Buitenburcht (416 lln.) heeft 9 masters en het Kompas telt er 5 (163 lln.). Binnen de Albatros, de Goede Herder en Bommelstein ontbreken masterleerkrachten. De overige scholen hebben enkele masterleerkrachten binnen de school werkzaam, soms als interne begeleider, soms als dyslexiespecialist of gedragsspecialist. Binnen de Torteltuin valt de ervaringsdeskundigheid op het gebied van ZML op. 23

10 9 8 7 6 5 4 3 Huidig profiel Ambitie 2 1 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 7: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Buiten 1 24

4.7 Almere-Buiten 2 25

Kolom 1 Gewogen leerlingen en leerlingenaantal Binnen deze wijk vallen de Aurora (13%) en Het Spectrum (15,6%) op vanwege het feit dat hun leerlingenpopulatie relatief veel gewogen leerlingen laat zien. De Archipel scoort met 11,8% gewogen leerling rond het landelijk gemiddelde. Het Drieluik daarentegen heeft de meest homogene populatie leerlingen, als we naar de gewichtenregeling kijken (2%). De overige scholen tellen tussen de 4,7% en 6,9% gewogen leerlingen. Het landelijk gemiddelde ligt rond de 12% gewogen leerlingen. De acht scholen binnen dit stadsdeel zijn gemiddeld tot groot te noemen. De Archipel en Het drieluik tellen de meeste leerlingen, respectievelijk 695 en 662 leerlingen. De Dukdalf heeft 540 leerlingen. Ook deze school valt onder de categorie grote basisschool. Gemiddeld hebben deze scholen ruim 470 leerlingen, waarmee het beeld bevestigd wordt dat de scholen in deze wijk aan veel leerlingen onderwijs bieden. Aurora (311) en Het Kristal (269) zijn in deze wijk de kleinste scholen. Kolom 2 Huidig schoolprofiel en doelgroepen binnen het profiel Van de acht scholen, zijn er vijf op dit moment netwerkschool (Aurora, Avontuur, Drieluik, Egelantier, Kristal). Twee scholen behoren tot de categorie smalle zorgschool : Archipel en Dukdalf. Het Spectrum valt in de categorie inclusieve school, hoewel hierbij vermeld moet worden dat de school 10,5% van de geïndiceerde leerlingen binnen een GIS-model onderwijs biedt (REC2), hiernaast heeft de school enkele leerlingen binnen REC 4, hetgeen betekent dat de school net niet binnen de categorie smalle zorgschool valt. In de recente historie viel de Archipel onder de categorie brede zorgschool. Alle doelgroepen, behalve REC 1 vinden we terug binnen de huidige schoolprofielen. Kolom 3 Ambitie ten aanzien van profiel en doelgroepen De ambities van de acht scholen zijn redelijk behoudend te noemen binnen de vier geschetste profielen: 4 scholen netwerk (Aurora, Avontuur, Drieluik, Egelantier), 3 smal (Dukdalf, Kristal, Spectrum) en één school breed. Opvallend is dat de school die op dit moment een inclusieve school is, dit niet als ambitie noemt (Spectrum). Het team van de Archipel heeft de ambitie uitgesproken brede zorgschool, waarmee de school de enige is binnen deze wijk. Specifieke doelgroepen worden slechts door een paar scholen genoemd: Dukdalf (REC4), Egelantier (dyslexie, REC4), Spectrum (REC2). Kolom 4 Leerlingen met speciale hulpvragen zonder REC-indicatie Wat direct opvalt is het geringe aantal leerlingen binnen de categorie leerlingen met speciale hulpvragen. Alleen binnen het Kristal scoren twee categorieën ver boven de 4%: dyslexie (11%) en AMK/RvK (8%). De overige categorieën scoren nergens boven de 4%. Dit is duidelijk een ander beeld in vergelijking met veel andere stadswijken, waar we veel vaker opvallende doelgroepen binnen de speciale hulpvragen geïndiceerd zien. Kolom 5 Kennis en expertise binnen de schoolteams Het Drieluik valt direct op met een groot aantal masters en twee universitair opgeleide teamleden. Ook de Archipel (6) en de Dukdalf (3) tellen een aantal teamleden met een masteropleiding. Er zijn twee scholen waar gecertificeerde specialisten ontbreken: Aurora en de Egelantier. Het Kristal en het Spectrum tellen beide 1 master. Ervaringskennis is te 26

vinden binnen vrijwel alle scholen. Deze richt zich doorgaans op taal-spraakproblemen, REC4 begeleiding en rekenen. 6 5 4 3 2 Huidig profiel Ambitie 1 0 Netwerkschool Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school Onbekend Grafiek 8: overzicht huidige schoolprofielen en ambities Buiten 2 27

4.8 Almere Haven: Scholen met ambitie Smalle zorgschool Naam school & plaats Huidig schoolprofiel Doelgroepen binnen huidig profiel Eerste Almeerse Montessorischool Opmerkingen, expertise, doelgroep Breed (4%) OPP E: Geen gecertificeerde specialisten D: Geen specifieke doelgroep genoemd O: School wenst van Breed naar Smal te gaan Polderhof Smal (13,4% - ESM groepen) ESM AMK OPP E: Teamscholing DIM, HGW Leesspecialist rekenspecialist Directeur schoolleidersopleiding D: ESM O: op termijn eventueel ontwikkeling richting Brede zorgschool voor meerdere doelgroepen De Ark Smal (2%) AMK Dyslexie E: 2x master Sen, taalspecialist, Coach rouw & verlies O: BMC-traject vrijwillig gevolgd (directeur) D: geen specifieke doelgroep genoemd De Loofhut Smal (2,6%) - E: Master IB D: geen specifieke doelgroep genoemd De Dubbeldekker Netwerk (0,9%) REC 4 AMK/RvK (9%) E: IB orthopedagoog, psycholoog/leesspecialist (lrkr) D: Hoogbegaafde leerlingen, JRK, autisme O: geïntegreerde setting 28

De Regenboog Netwerk (1%) REC 2 E: geen gecertificeerde specialisten, teamscholing Human Dynamics/HGW D: dyslexie, ESM-taalleesproblemen, hoogbegaafde leerlingen en autisme O: 6 groepen noemden 1x netwerk, 1x breed en 4x smal als ambitie Wel eenduidigheid mbt doelgroepen Almere Haven: Scholen met ambitie Inclusieve school Naam school & plaats Huidig schoolprofiel Doelgroepen binnen huidig profiel Klaverweide Inclusief (6,8%) REC 3 Dyslexie ADHD OPP Opmerkingen, expertise, doelgroep E: Onderwijskunde Academisch (directeur), Masters IB, in opleiding: HBOpedagogiek, Master SEN O: Ontwikkeling richting inclusieve school kan alleen als hier voldoende middelen tegenover staan D: meerdere doelgroepen Scholen die hun gezamenlijke ambitie nog niet hebben uitgesproken Naam school & plaats Huidig schoolprofiel Doelgroepen binnen huidig profiel De Flierefluiter Netwerk (0,8%) Dyslexie ADHD Hoogbegaafd e leerlingen OPP De Wierwinde Netwerk (1,2%) SBOzorgbeschikki ngen AMK/RvK (12%) NT2 Opmerkingen, expertise, doelgroep E: expert hoogbegaafdheid, specialist JRK O: school wenst op later tijdstip hier een uitspraak over te doen E: Pre-masters RT & Dyslexie Master gedrag, master JRK O: Veel overhead in vorm van onderwijsassistentie - Brede-school ontwikkeling - Team is in 2 groepen uiteen gegaan: netwerk en inclusief 29

werden beiden genoemd - Vrijwillig BMC-traject D: taalachterstanden, gedragsproblemen (geïntegreerde setting) 30

4.9 Almere Poort: Scholen met ambitie Netwerkschool Geen enkele school heeft deze ambitie te kennen gegeven. Almere Poort: Scholen met ambitie Smalle zorgschool Naam school Huidig schoolprofiel: REC-lln, leerlingengewichten en speciale hulpvragen >4% Europaschool Netwerkschool 0,0% Montessorischool De Poort Gewogen lln.: 6% 6% - 0.3 Speciale hulpvragen: - Netwerkschool 0,7% - Rec 3 Gewogen lln.: 15% 14% - 0.3 1% - 1.2 Speciale hulpvragen: 8% dyslexie 4,4% ADHD De Droomspiegel Netwerkschool 0,0% Gewogen lln.: 6% 5% - 0.3 1% - 1.2 Speciale hulpvragen: - Ambitie profiel & doelgroep Smal ESM Rec 2 ZML Rec 3 Hiernaast: Dyslexie, taallezen Smal (geïntegreerd model) ZML Rec 3 Hiernaast: Dyslexie (dyscalculie en ADHD slechts door deel team genoemd) Smal LZK Rec 3 Expertise binnen de school Opmerkingen IB master Leerkrachten: geen gecertificeerde specialisten IB master Leerkrachten: 1 leesspecialist IB master Leerkrachten: master Leren & Innoveren & psychodrama In opleiding: IB master, master SEN & onderwijskunde (universitaire master) De Kleine Wereld Smalle-Brede zorgschool 2,2% - 4,3% Diverse REC s Smal Rec 3 fysieke beperking & Rec 4 Eerst basiszorg op orde! Gewogen lln.: 2% 2% - 0.3 Speciale hulpvragen: 13,3% Dyslexie 11,1% ADHD 4,4% Hoogbegaafd (extreme hoge percentages) 31

Columbusschool Smalle zorgschool 1,8% Smal Hoogbegaafdheid Nu 8,5% hoogbegaafde lln. 2 Masters in opleiding IB academisch geschoold (orthopedagoge) Almere Poort: Scholen met ambitie Brede zorgschool Geen enkele school heeft deze ambitie te kennen gegeven. Almere Poort: Scholen met ambitie Inclusieve school Geen enkele school heeft deze ambitie te kennen gegeven. 32

4.10 Stedenwijk Naam school & Gewogen lln. totaal (0.3 1.2) land. gem. ±12% Huidig profiel & specifieke doelgroep Aanwezige ondersteuningsarrangementen Ambitie profiel & specifieke doelgroep Specifieke doelgroep bij speciale hulpvragen in huidig profiel (>4%) Kennis & Expertise team Ervaringsdeskund ig, Masters & Universitair academisch (E M U) De Delta 49,4% (32,2% - 17,2%) 86 lln. Smal (2,2%: REC 4) OA:? (voor alle categorieën beschreven, vaak 0 lln., basisondersteunin g) Inclusief/Bree d? (blz. 15) Doelgroep: - - Dyslexie (8%) - ADHD/AD D (5,7%) - Gedrag (9,2%) - OPP (4,6%) - Thuis/milie u (5,7%) E: HGW, oudercommunicatie M (2): Gedrag & IB U: - Het Samenspel 32,4% (10,5% - 21,9%) 333 lln. Breed (grens inclusief: 4,9%) (4,8%: SBO-REC 2 REC 4) OA:? (voor alle categorieën beschreven, vaak 0 lln., basisondersteunin g) Inclusief/Bree d? (Blz. 15) Doelgroep: - - E: VVE (Piramide) M (1): IB U: - De Achtbaan 23,3% (10,9% - 12,4%) 137 lln. Smal (2,2%: REC 2 & 4) OA:? (voor alle categorieën beschreven, vaak 0 lln., basisondersteunin g) Inclusief/Bree d? (Blz. 15) Doelgroep: (bij alle drie dezelfde teksten, teamuitspraak?) - (heel veel???? in profiel) E: Kanjertraining, taal/lezen M: - U: - 33

Naam school & Gewogen lln. totaal (0.3 1.2) land. gem. ±12% Huidig profiel & specifieke doelgroep Aanwezige ondersteunings -arrangementen Ambitie profiel & specifieke doelgroep Specifieke doelgroep bij speciale hulpvragen in huidig profiel (>4%) Kennis & Expertise team Ervaringsdesku ndig, Masters & Universitair academisch (E M U) De Driemaster 11,9% (5,5% - 6,4%) 109 lln. Netwerk (0,9%: REC 4) OA - Dyslexie - ZML/laag IQ (voor alle categorieën beschreven, vaak 0 lln., basisondersteuni ng) Inclusief/Breed? (blz. 18) Doelgroep: - - OPP (4,6%) E: HGW, hoogbegaafdheid, rekenonderwijs M (3): Master SEN U: - Al Iman 25,7% (0% - 25,7%) 194 lln. Netwerk (0,5: REC 4) OA: - Woorden schat/taal (voor alle categorieën beschreven, vaak 0 lln., basisondersteuni ng) Inclusief/Breed? (Blz. 15) Doelgroep: - - Oké-op-school (10,8%) E: HBOpedagogiek, rekenen, taal, gedrag, HGW, Piramide M (1): IB/SEN U: - N.B. Stedenwijk heeft geen gebruik gemaakt van de scan (SPS) en heeft haar schoolondersteuningsprofiel opgesteld op basis van de richtlijnen van de PO Raad. Op basis hiervan kunnen op een aantal aspecten geen uitspraken worden gedaan. 34

5 Opbrengsten ten behoeve van het schoolplan De vastgestelde ondersteuningsprofielen van de afzonderlijke scholen geven aanleiding voor een aanpassing van het schoolplan. Scholen kunnen bij het schrijven van het schoolplan onder meer denken over een aantal aparte paragrafen die direct af te leiden zijn uit het ondersteuningsprofiel. Dit kan vanzelfsprekend pas als er afstemmingsoverleg (zie 5) heeft plaatsgevonden over de te ontwikkelen schoolprofielen binnen een bepaalde regio of wijk. De basisschool zal hierin dus niet geheel autonoom kunnen opereren. Te denken valt onder andere aan specifieke paragrafen in het schoolplan gericht op: - de beschrijving van de basiszorg en de ontwikkeling hierin, gekoppeld aan het te ontwikkelen schoolprofiel - aannamebeleid van personeel - aannamebeleid van leerlingen - communicatie met ouders - plaatsingsafspraken - het volgen van leerlingen - voorwaarden op gebied van middelen, materialen en gebouwaanpassingen - competentie- en expertiseontwikkeling van leerkrachten - grenzen aan de mogelijkheden van de school - beschrijven bovenschoolse zorgstructuur, aansluitend op de interne zorgstructuur 35

6 Opbrengsten SWV De opbrengsten van SPS voor de scholen zijn hierboven beschreven. Voor samenwerkingsverbanden staan binnen SPS vijf onderwerpen centraal. Deze zijn in het referentiekader (september 2012) vastgesteld. 1: Beschrijven basisondersteuning 2: Beschrijven breedteondersteuning en zorgstructuur van de school 3: In kaart brengen van de zorgzwaarte in objectiveerbare getallen 4: Beschrijven deskundigheid en expertise binnen de school 5: Beschrijven van de ambitie van de school ten aanzien van de ondersteuningsprofielen De rapporten van de verschillende scholen bieden veel meer informatie dan in de matrix (zie bijlage) of de overzichten uit hoofdstuk 4 van dit rapport zijn weer te geven. Veel informatie, gekoppeld aan deze vijf onderwerpen is dan ook terug te lezen in deze rapporten. Om zaken als dekkend aanbod en zorgcontinuüm concreet te maken, kan het helpen om te denken in postcodegebieden, stadsdelen of wijken of andere geografische indelingen. Als de gezamenlijke ambitie luidt geen kind de stad of wijk uit, dan stelt deze ambitie heel concreet eisen aan het gezamenlijke aanbod en het zorgcontinuüm binnen de stad of wijk. Hieraan gekoppeld is dan de vraag: willen we dan alle voorzieningen binnen de wijk aanbieden? Hoe om te gaan met separate SO- of SBO-locaties? Hoe dekkend is ons aanbod dan? Welke eisen stelt dit aan de bovenschoolse zorgstructuur? Binnen dit domein kunnen een aantal scenario s helpen om het beleid mede te bepalen: - kind in groep model: lijkt op rugzak -model binnen de WEC-wetgeving. - groep in school model: groep leerlingen wordt specialistisch begeleid binnen de school in drie vormen: separate groep of speciale hulpklas met geïndiceerde leerlingen, geïntegreerde setting waarbij deze leerlingen de onderwijstijd zoveel mogelijk binnen de eigen groep doorbrengen en tussenvoorziening waarbij de leerlingen een deel van de week in een aparte groep en een deel van de week in hun eigen groep doorbrengen. Bij dit model is het interessant na te gaan welke expertise er nodig en beschikbaar is binnen deze (vaak smalle zorg-)school. Als voorbeeld dient een school die opvang biedt aan cluster IV-leerlingen. Binnen het team is een psychologe werkzaam als interne begeleider en een leerkracht die veel ervaring heeft opgedaan binnen het ZMOK-Cluster IV onderwijs is belast met twee taken: de groep als groep specialistisch begeleiden, zowel op het gebied van de leer- als de gedragsontwikkeling. Dit houdt in dat ze verantwoordelijk is voor de invulling en uitvoering van de ondersteuningsplannen. Hiernaast krijgt deze leerkracht de taak de overige leerkrachten te coachen, zodat er teambreed expertise komt in het begeleiden van deze specifieke doelgroep en de leerkrachten competent zijn in het begeleiden en integreren van deze leerlingen. Binnen dit model is er over het algemeen geen behoefte aan bovenschoolse expertise, omdat de school zelf kan voorzien in de benodigde expertise. Eventueel kan op tijdelijke basis wel nagedacht worden over externe experts die de school ondersteunen in het inrichten van een adequate infrastructuur voor de opvang van de leerlingen. - groep aan school model: deze groep bestaat uit SO- of SBO-leerlingen die op een dislocatie onderwijs volgen. De leerlingen zijn administratief ondergebracht bij het SO of SBO en personeel dat deze leerlingen begeleidt is formeel werknemer van de SOof SBO-voorziening. Eventueel kan gezocht worden naar integratieve momenten in overleg met de reguliere basisschool waarin de groep-aan-school gehuisvest is. In dit 36

model zal de reguliere basisschool afhankelijk blijven van externe expertise en feitelijk slechts een lokaal ter beschikking stellen. In het verlengde hiervan ligt het voor de hand dat ook wordt nagedacht over de rol en positie van de SO- en SBO-scholen. Samengevat zijn er vier scenario s te benoemen: 1: SO en SBO blijven zoals het nu is 2: SO en SBO verdwijnen 3: SO en SBO ontwikkelen zich als locatie voor (part-time) onderwijsvoorziening of het verzorgen van speciaal onderwijs op een dislocatie 4: SO en SBO ontwikkelen zich in de richting van een onderwijszorgcentrum In onderstaande matrix wordt zichtbaar dat de ambities van de afzonderlijke scholen niet los te denken zijn van de scenario s die voor het SO en SBO bepaald moeten worden. Slechts als alle basisscholen de ambitie zouden hebben netwerkschool te worden of blijven, is er vooral behoefte aan het SO en SBO als aparte locatie met een onderwijsfunctie. We hebben hierboven echter kunnen vaststellen dat een aantal scholen de ambitie hebben uitgesproken zich te willen ontwikkelen in de richting van een smalle cq. brede zorgschool, een enkele school zelfs in de richting van een inclusieve school. Deze scholen doen eerder een beroep op het SO en SBO als onderwijszorgcentrum, waarbinnen sprake kan zijn van vier verschillende functies of taakstellingen: Centrum voor observatie, diagnostiek en onderzoek Begeleiding en advies Expertisecentrum en scholing Observatieplaatsen, tijdelijke of parttime voorziening en een time-out functie Netwerk school Smalle zorgschool Brede zorgschool Inclusieve school SO & SBO blijven zoals het is SO & SBO verdwijnen SO & SBO Speciaal Onderwijs: (Part-time) Locatie Dislocatie SO & SBO Onderwijszorgcentrum + + + + + + - - - - - - - - + + + + + + + + + + - - - - - + + + + + + + Gezien het feit dat 63% van de scholen zich wil ontwikkelen binnen het profiel van een smalle zorgschool, brede zorgschool of inclusieve school kunnen we concluderen dat dit onherroepelijk vraagt om een herbezinning op de taakstelling van zowel het SO als het SBO. 37

7 Reflectie Onderstaande grafiek laat zien dat de Almeerse scholen vaker netwerkschool zijn in vergelijking met landelijke cijfers en minder vaak smalle zorgschool of brede zorgschool. Het percentage inclusieve scholen ligt landelijk ook op 4%, dit onderscheidt zich niet van het percentage in Almere. Fig. 7.1: Huidig beeld schoolondersteuningsprofielen 80% 70% 60% 50% 40% 30% Landelijk Almere 20% 10% 0% Netwerk Smal Breed Inclusief Onbekend Grafiek 9: vergelijking schoolondersteuningsprofielen landelijke-almere In positieve zin valt op dat een aantal scholen wil bewegen van netwerk naar smal. Er blijkt derhalve beperkt draagvlak te zijn om passend onderwijs binnen de eigen school vorm te geven voor specifieke doelgroepen leerlingen: 87% van alle Almeerse scholen heeft netwerkschool of smalle zorgschool als ambitie uitgesproken, waarbinnen slechts op beperkte schaal leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften kunnen worden opgevangen. Landelijk zien we dit percentage significant lager liggen: rond de 68% (32% netwerk en 36% smal). Landelijk geeft 25% van de scholen aan een breed of inclusief schoolprofiel te ambiëren, dit ligt in Almere op slechts 7%: 4% noemt brede zorgschool als ambitie en slechts 3% inclusieve school. Vier scholen hebben nog geen uitspraak gedaan (6%). Het valt op dat sommige scholen de tijd willen nemen te groeien naar een breder profiel en vragen stellen rondom de middelen die hen ter beschikking staan. Opmerkelijk is tevens dat een aantal scholen het profiel graag wil houden zoals het op dit moment is. Als voorbeeld kunnen we Stad 3 nemen: alle scholen noemen hun huidige schoolprofiel ook als ambitie. 38