de Wet werk en zekerheid Praktische informatie over de nieuwe wet Werk en Zekerheid Deel 1
Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 - Proeftijd 4 Hoofdstuk 2 - Concurrentiebeding 6 Hoofdstuk 3 - Aanzegtermijn 8 Inleiding U heeft ongetwijfeld al veel gehoord en gelezen over de Wet werk en zekerheid. Door deze wet, die in twee fases in werking zal treden, zal het arbeidsrecht ingrijpend wijzigen. Het is belangrijk dat u de arbeidsovereenkomsten die u op of na 1 januari 2015 aan nieuw personeel aanbiedt inricht conform de nieuwe wetgeving. Hoofdstuk 4 - Loondoorbetalingsplicht 10 In dit informatieboekje hebben wij de regels op een rij gezet zoals die per 1 januari 2015 zullen gelden. Een boekje met wijzigingen die per 1 juli 2015 in zullen gaan, zal in april 2015 beschikbaar zijn. De volgende onderdelen van de Wet werk en zekerheid zullen per 1 januari 2015 worden ingevoerd en komen in dit boekje aan bod: Proeftijd Concurrentiebeding Aanzegtermijn Loondoorbetalingsplicht Wilt u uitgebreidere informatie of heeft u vragen over een specifiek geval? Dan kunt u, uiteraard geheel vrijblijvend, contact met ons opnemen. 3
Hoofdstuk 1 Proeftijd Soort arbeidsovereenkomst Toegestane proeftijd Bepaalde tijd maximaal half jaar Bepaalde tijd langer dan half jaar korter dan twee jaar Geen proeftijd toegestaan Maximaal 1 maand Afwijking bij cao mogelijk? Nee Ja Opvolgende contracten Wordt de arbeidsovereenkomst met een werknemer verlengd, of omgezet in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd? Dan mag er niet opnieuw een proeftijd overeen worden gekomen. Gebeurt dat wel, dan is dit beding nietig. Een proeftijd mag wel als de nieuwe arbeidsovereenkomst andere vaardigheden of verantwoordelijkheden van de werknemer vereist. Met een werknemer die bijvoorbeeld eerst als verkoopmedewerker in dienst was en een nieuwe arbeidsovereenkomst krijgt aangeboden voor de functie van filiaalmanager, mag wel opnieuw een proeftijd overeengekomen worden. Bepaalde tijd zonder einddatum Maximaal 1 maand Ja Bepaalde tijd twee jaar of langer Maximaal 2 maanden Nee Onbepaalde tijd Maximaal 2 maanden Nee Ook als u de werknemer in eerste instantie niet zelf in dienst heeft gehad maar de werknemer heeft wel werkzaamheden voor u verricht (bijvoorbeeld op uitzendbasis of via payrolling) mag u, wanneer u deze werknemer een arbeidsovereenkomst aanbiedt, geen proeftijd opnemen in deze arbeidsovereenkomst. De belangrijkste wijziging is dat er in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, die een half jaar of korter duurt, geen proeftijd mag worden opgenomen. Deze nieuwe regels gelden voor arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan op of na 1 januari 2015. Voor arbeidsovereenkomsten die zijn gesloten voor 1 januari 2015 maar ingaan op of na 1 januari 2015 geldt het oude recht. Wat niet verandert is dat de proeftijd voor werkgever en werknemer gelijk moet zijn en dat een proeftijd altijd schriftelijk overeengekomen moet worden. Wordt er een langere proeftijd overeengekomen dan volgens de wet mag? Dan is het proeftijdbeding nietig. Er geldt dan dus geen proeftijd. Daarom is het belangrijk om uw arbeidsovereenkomsten goed na te kijken en eventueel aan te passen. 4 5
Hoofdstuk 2 Concurrentiebeding Dan moet u in het concurrentiebeding motiveren welke bedrijfs- of dienstbelangen het betreft en waarom die een concurrentiebeding vereisen. Doet u dit niet, dan is het beding nietig en geldt het dus niet. Soort arbeidsovereenkomst Bepaalde tijd Onbepaalde tijd Concurrentiebeding toegestaan? Nee, tenzij zwaarwegend bedrijfsof dienstbelang De belangrijkste wijziging is dat in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd in beginsel geen concurrentiebeding mag worden opgenomen. De vereisten dat een concurrentiebeding schriftelijk overeengekomen moet worden met een meerderjarige werknemer blijven ongewijzigd. Zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang Een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is niet toegestaan tenzij er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Wat nu precies een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang is zal de jurisprudentie moeten gaan uitwijzen. Bij de totstandkoming van de wet is opgemerkt dat het bijvoorbeeld kan gaan om een tijdelijke werknemer die specifieke werkzaamheden verricht of in een specifieke functie werkzaam is. Schriftelijke motivering bij concurrentiebeding in tijdelijke overeenkomst Is er volgens u sprake van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang en wilt u een concurrentiebeding opnemen in een tijdelijke arbeidsovereenkomst? Ja Geheel of gedeeltelijke vernietiging van het concurrentiebeding door de rechter De rechter kan het beding (deels) vernietigen indien: A B Er een concurrentiebeding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst staat terwijl dit niet noodzakelijk is vanwege een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang; Indien in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, de werknemer door dat beding onbillijk wordt benadeeld. Wanneer de werknemer (achteraf) van mening is dat er helemaal geen sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang, kan hij dit door de rechter laten toetsen. Indien de rechter de mening van de werknemer deelt kan het beding vernietigd worden. De mogelijkheid om het beding te laten vernietigen in verband met de onbillijke benadeling stond al in de wet. Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever Als de arbeidsovereenkomst is geëindigd wegens ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever kan de werkgever geen rechten ontlenen aan het concurrentiebeding. De werkgever kan er dan dus geen beroep op doen. Uit de wetsgeschiedenis komt niet duidelijk naar voren wat er onder ernstig verwijtbaar handelen of nalaten moet worden verstaan. Dit zal uiteindelijk uit de jurisprudentie moeten blijken. Er zal in ieder geval sprake zijn van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten als een werknemer rechtsgeldig op staande voet ontslag heeft genomen. Deze nieuwe regels gelden voor arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan op of na 1 januari 2015. 6 7
Hoofdstuk 3 Aanzegtermijn Soort arbeidsovereenkomst Bepaalde tijd korter dan zes maanden Bepaalde tijd zonder einddatum Bepaalde tijd zes maanden of langer Aanzegtermijn? Nee Nee Ja Gevolgen niet kenbaar maken van de voorwaarden Als u de arbeidsovereenkomst met de werknemer wilt voortzetten moet u dit dus ook één maand van tevoren melden. Daarbij moet u dan ook de voorwaarden mededelen waaronder de arbeidsovereenkomst wordt voortgezet. Doet u dat laatste niet dan wordt de arbeidsovereenkomst geacht te zijn voortgezet voor dezelfde tijd (maximaal 1 jaar) onder dezelfde voorwaarden. Deze verplichting gaat direct op 1 januari 2015 in maar geldt niet voor arbeidsovereenkomsten die binnen een maand na 1 januari 2015 eindigen. De aanzegtermijn De aanzegtermijn houdt in dat u de werknemer uiterlijk één maand voor het einde van de arbeidsovereenkomst schriftelijk moet laten weten of u de arbeidsovereenkomst voortzet met de werknemer en zo ja onder welke voorwaarden. De aanzegtermijn geldt telkens opnieuw. Heeft u de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd dus verlengd, dan geldt voor de nieuwe arbeidsovereenkomst wederom de aanzegtermijn. Gevolgen van niet (tijdig) aanzeggen Vergeet u om de aanzegtermijn in acht te nemen, dan moet u de werk nemer een vergoeding betalen die gelijk is aan één maandloon. Heeft u de aanzegging te laat gedaan? Dan bent u een vergoeding naar rato verschuldigd. Vergeet u om de aanzegtermijn in acht te nemen, dan moet u de werk nemer een vergoeding betalen die gelijk is aan één maandloon. 8 9
Hoofdstuk 4 Loondoorbetalingsplicht De hoofdregel met betrekking tot het betalen van salaris luidt geen arbeid geen loon. Er is voor de werkgever echter een verplichting tot het betalen van loon als de werknemer niet heeft gewerkt als gevolg van een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever dient te komen. Deze nieuwe regels gelden voor arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan op of na 1 januari 2015. Als er een cao van toepassing is ligt dit anders. In dat geval blijven de bepalingen in die cao gewoon gelden en mogen die bepalingen uit de cao ook nog in de arbeidsovereenkomst worden opgenomen, ook al wordt die arbeidsovereenkomst na 1 januari 2015 afgesloten. Voor deze arbeidsovereenkomsten gaat het nieuwe recht gelden als de looptijd van de cao is verstreken maar in ieder geval op 1 juli 2016 (als de looptijd van de cao langer is dan 1 juli 2016). Van deze regel kan de eerste zes maanden worden afgeweken ten nadele van de werknemer indien dit schriftelijk is overeengekomen. Als het in de cao is opgenomen, kan onder de wetgeving die tot 1 januari 2015 geldt onbeperkt ten nadele van de werknemer van deze loondoorbetalingsplicht worden afgeweken. Dit wordt gewijzigd. Onder het nieuwe recht kan er na zes maanden alleen nog ten nadele van de werknemer van de loondoorbetalingsplicht worden afgeweken bij cao indien het gaat om bepaalde, in de cao genoemde functies. Het moet dan gaan om functies die incidenteel van aard zijn en geen vaste omvang hebben. De Stichting van de Arbeid kan verzoeken dat er bij ministeriële regeling wordt bepaald dat er voor bepaalde bedrijfstakken niet ten nadele van de werknemer mag worden afgeweken van de loondoorbetalingsplicht (ook niet de eerste zes maanden). De Stichting van de Arbeid heeft een dergelijk verzoek al gedaan ten aanzien van de nulurencontracten in de zorg. In het sociaal akkoord is afgesproken dat dit verzoek zal worden ingewilligd door het kabinet. Voor (onderdelen) van de bedrijfstak Zorg, zal dan ook worden geregeld dat er niet ten nadele van de werknemer mag worden afgeweken van de loondoorbetalingsplicht. De hoofdregel met betrekking tot het betalen van salaris luidt geen arbeid geen loon. Als u de arbeidsovereenkomst met de werknemer wilt voortzetten moet u dit dus ook één maand van tevoren melden. 10 11
Advocatenkantoor Rechtdoor BV Nieuwe Markt 6 7622 DD Borne T: (0546) 89 82 48 F: (0546) 89 82 47 info@rechtdoor.nl www.rechtdoor.nl