Werken met een ontwikkelingsperspectief Conferentie SPPOH 12 november 2014 Arjan Clijsen
OPP driedimensionaal Hoe nu verder? Wat willen we bereiken? leerkracht Ik kan leermoment het niet bij benen. Help mij op weg. OPP leerling ouders Waar werkt school naar toe? Wat is ons perspectief?
Lezing.......... Vanuit het perspectief van de leerkracht Wat is een OPP en waarom stel je het op? Wat zijn de uitgangspunten van werken met OPP? Voor welke leerlingen stellen we een OPP op? Wat zijn de basiselementen van een OPP? Op welke wijze evalueer je het OPP? Hoe betrek je leerling en ouders op actieve wijze?
Steek je hand op als....
Wat is een ontwikkelingsperspectief? Wet en regelgeving Verwachte uitstroombestemming VO Onderbouwing verwachte uitstroombestemming, op basis belemmerende en stimulerende factoren Korte beschrijving te bieden ondersteuning en begeleiding, afwijkingen regulier programma Goede voortgangsregistratie vereist Minstens één maal per jaar met ouders evalueren en bespreken
Waarom een OPP? Reflectie Wat is volgens jou de meerwaarde van een OPP? Wat heeft het kind eraan? Wat heeft leerkracht eraan?
Waarom een OPP? Maken beredeneerde keuzes in doelen en aanbod vanuit een lange termijn perspectief Ouders weten tijdig wat realistisch perspectief is Leerling actief betrekken bij zijn ontwikkeling Goede voorbereiding op en overgang naar VO
Uitgangspunten OPP Niet de ontwikkeling volgen, maar doelgericht plannen Samen met de leerling en samen met de ouders Systematisch ontwikkeling monitoren en evalueren Inbedden OPP in cyclisch planmatig handelen (HGW) OPP is werkdocument: praktisch uitvoerbaar zijn Administratieve last zoveel mogelijk beperken
Voor welke leerling een OPP? Voorheen (Inspectie): Voor leerlingen die op één of meerdere vakgebieden in eigen leerlijn geplaatst worden Wet- en regelgeving vanaf 1-8-2014: Basisschool: OPP wordt opgesteld voor een leerling die extra ondersteuning (arrangement) ontvangt Valt de ondersteuning binnen de basisondersteuning van school dan hoeft géén OPP opgesteld te worden
Voor welke leerling een OPP? Marco heeft ernstige gedragsproblemen zijn lees-, spelling- en rekenontwikkeling is goed school vraagt extra ondersteuning aan SWV: ontvangt arrangement AB school is daarom verplicht een OPP op te stellen School stelt beknopt OPP op
Voor welke leerling een OPP? Anne heeft een ernstige rekenachterstand extra instructie en leertijd onvoldoende resultaat aanpassen reguliere rekenprogramma voor Anne school vraagt géén extra ondersteuning aan SWV maar besluit binnen de basisondersteuning een een OPP op te stellen
Wanneer stel je een OPP? Vuistregel Houd de leerling zo lang mogelijk bij de groep, door verlengde instructie, extra leertijd en extra oefening (zie groepsplan). Pas als dit herhaald onvoldoende resultaat heeft, leerling aanmelden leerlingenbespreking of MDO. Betrek de leerling en de ouders hierbij. Adviseur PaO inschakelen
waarnemen 6) Uitvoeren groepsplan realiseren 5) Opstellen groepsplan leerlingen 1) Groepsoverzicht/evalueren 2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften begrijpen Groepsbespreking 4) Clusteren leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften plannen 3) Benoemen onderwijsbehoeften OPP BESPREKING LEERLING MDO Extra ondersteuning: arrangement Aanvraag TLV SBO/SO
OPP = onderdeel groeidocument Opzet groeidocument 1. Algemene gegevens leerling 2. Voortraject: wat gedaan met welk resultaat? Beknopte weergave (multidisciplinair) overleg 3. Ontwikkelingsperspectief leerling 4. Aanvraag individueel arrangement óf aanvraag toelaatbaarheidsverklaring SBO/SO 5. Evaluatie/verantwoording na afloop arrangement 6. Handtekeningen
Basiselementen OPP Ontwikkelingsdeel: Factoren die ontwikkeling belemmeren en stimuleren Wat is er gedaan met welk resultaat? Leerontwikkeling Planningsdeel Uitstroombestemming (+ uitstroomniveau per vak) Geplande vaardigheidsgroei TL, BL, Sp en/of R&W Tussendoelen: vakken en/of SEO/gedrag/werkhouding Aanbod: afwijkingen regulier programma Evaluatiedeel Geplande vaardigheidsgroei behaald? Doelen bereikt? OPP bijstellen? Hoe nu verder? In gesprek met ouders
Verwachte uitstroombestemming Gewogen besluit leerkracht/ib-er op basis van: Uitstroomniveaus per vakgebied (profiel leerling) Factoren die ontwikkeling en leren belemmeren én stimuleren
Uitstroomniveaus per vakgebied Vakgebied PrO VMBO B/K VMBO-T > Technisch lezen X Begrijpend lezen X X Spelling X Rekenen X Verwachte uitstroombestemming (gewogen besluit) VMBO B/K
Wat zijn mijn verwachtingen? Hoge verwachtingen van de leerkracht hebben een positief effect op de leerprestaties Lagere verwachtingen leiden tot lagere doelen en lagere prestaties Ze werken door in het gedrag naar leerlingen. Cultuur in school: collectief educatief optimisme Verwachtingen: zichzelf waarmakende voorspelling
Kijken naar de leerling Wat gaat niet goed óf wat zijn positieve aspecten? Denken in beperkingen óf in mogelijkheden Opleidingsniveau ouders óf talenten van leerling Leerling is probleemdrager óf ook reflectie op het eigen handelen en interactie met leerling Leerling opgeven óf vertrouwen blijven houden Verwachtingen deels gebaseerd op opleidingsniveau en sociaal-economische status van de ouders
Als het moeizaam gaat.. Stevens zegt: Veel leerkrachten slagen er niet in de moed te houden als het moeizaam gaat: de leerling kan het niet. OPP vraagt pedagogisch hogeschoolwerk: hoge verwachtingen en vertrouwen blijven houden, blijven uitdagen en zoeken naar passend aanbod
Geplande vaardigheidsgroei Technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen Vanaf 3 toetsmomenten 2 toetsmomenten (midden en eind) vooruit: Gepland functioneringsniveau, bijvoorbeeld M5 of M5/E5 Geplande vaardigheidsscores (bandbreedte, met marges), bijvoorbeeld VS 40-44
Vaardigheidsgroei leerling in OPP-trap
Eind- en tussendoelen Uitstroomniveau vakgebied (bijv. PrO) Einddoelen die nagestreefd worden Tussendoelen per (half) leerjaar Aanbod om deze tussendoelen te bereiken
Keuzes in eind- en tussendoelen Referentieniveaus Taal en Rekenen www.taalenrekenen.nl www.leerlijnen.cedgroep.nl (vakspecifieke en vakoverstijgende leerlijnen) Passende perspectieven Taal en Rekenen (SLO) M. van der Stap: van kerndoel tot leerlijn en van kerndoel tot referentieniveau
Leerlijnen CED Groep
Passende perspectieven SLO Drie leerroutes: 1. Uitstroom naar vmbo-t/hoger: 1F, streven 1S 2. Uitstroom naar vmbo bb/kb: 1F 3. Uitstroom naar PrO of VSO arbeid Per leerroute: doelenlijsten + additionele leermiddelen www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_rekenen/pape/ www.taalenrekenen.nl/ref_niveaus_taal/pape/
Doelen SEO en werkhouding Erg belangrijk voor OPP Leren/ontwikkeling weer op gang te brengen Direct van invloed op de leerresultaten Minder kans op uitval in uitstroombestemming VO Welbevinden leerling Kijk niet alleen naar de cognitieve ontwikkeling, maar ook naar gedrag, sociale competentie, inzet en werkhouding van de leerling
Doelen SEO en Leren leren Tips stellen doelen SMART formuleren + wat heeft prioriteit? In termen van gewenst gedrag benoemen In gesprek met de leerling doelen formuleren Samenwerken met de ouders
Houd OPP beknopt....... Als niet afgeweken wordt van regulier programma, direct in OPP verwijzen naar het groepsplan Als er alléén gedrags- of werkhoudingsproblemen zijn, in het OPP enkel de doelen en aanpak voor gedrag, sociale competentie en werkhouding in OPP beschrijven. Voor de vakgebieden direct verwijzen naar groepsplan
Perspectief van de leerling Wat kan ik? Talenten? Wat vind ik moeilijk? Wat wil ik leren? Waar hulp bij nodig? Wat gaan we samen doen? Leerling actief betrokken Meer gemotiveerd
Match met perspectief ouders? Aan welke uitstroom V(S)O denken jullie? Als school plannen we Daarvoor gaan wij. Jullie kunnen het onderwijs ondersteunen door. Onderwijs ondersteunend gedrag ouders Kunnen/willen jullie dat? Wat nodig om? Hoe gaan we samenwerken?
Perspectief van de leerkracht Hoe voer ik het OPP in mijn groep uit???? Intern begeleider ga in gesprek met leerkracht over hoe hij/zij het OPP op een haalbare en effectieve wijze uitvoert qua instructie, klassenmanagement en organisatie (OPP=werkdocument) Kijk hoe je het OPP zoveel mogelijk kunt laten aansluiten bij het groepsplan.
Vergeet niet OPP te evalueren Meestal twee maal per schooljaar, met de leerling en met de ouders Is geplande vaardigheidsgroei behaald? Zijn de gestelde doelen bereikt? Waarom wel/niet? Ontwikkelt leerling zich conform verwachtingen? OPP naar boven of beneden bijstellen? Heeft mijn aanbod/aanpak gewerkt?
Weer perspectief........
Hoge verwachtingen...... "Het grootste gevaar voor menigeen is niet dat de lat te hoog ligt en we daardoor ons doel niet halen, maar juist dat de lat te laag ligt en we ons doel halen" Michelangelo
Meer informatie...... www.poraad.nl
Nog vragen..... a.clijsen@kpcgroep.nl
Veel succes!!!!!!!