GBE3.2 (FE) les 4 programma Wat is een fusie Bedrijfsoverdracht en bedrijfsfusie Bedrijfsfusie Juridische fusie Een fusie is het samengaan van twee meer ondernemingen die daarna als economische eenheid onder gemeenschappelijke leiding functioneren. Een fusie kan zijn: een horizontale fusie concentratie twee meer ondernemingen binnen dezelfde schakel van de productkolom (groothandel 1 en groothandel 2) een verticale fusie integratie twee meer ondernemingen in opeenvolgende schakels van de productkolom (groothandel en detailhandel) Als de vervreemder haar activa en passiva tegen betaling in contanten aan de verkrijger overdraagt, is sprake van een bedrijfsoverdracht bedrijfsfusie in contanten. Als de verkrijger doorvoor eigen aandelen uitreikt, is sprake van een bedrijfsfusie. voor de fusie Vervreemder BV vervreemdt activa en passiva, verkrijgt aandelen Overnemer BV na de fusie naamt activa en passiva over, rijkt eigen aandelen uit. 1 2 3 1
Bedrijfsfusie voorbeeld 1 Juridische fusie 1 van 3 Juridische fusie 2 van 3 Gebouwen 900 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom.) 150 Machines 300 Winstreserve 450 Crediteuren 600 Totaal 1.200 Totaal 1.200 Gebouwen 100 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom.) 50 Machines 50 Winstreserve 50 Overige activa 150 Crediteuren 200 Totaal 300 Totaal 300 neemt het bedrijf van Vervreemder BV over tegen uitgifte van eigen aandelen. Vervreemder BV (x 1.000) Vervreemder BV Aandelenkapitaal 150 Waarde Activa 300 Winstreserve 450 Af: schulden -200 Het hoe en wat van de juridische fusie vind je in het BW. Artikel 2:309 BW Fusie is de rechtshandeling van twee meer rechtspersonen waarbij één van deze het vermogen van de andere onder algemene titel verkrijgt waarbij een nieuwe rechtspersoon, die bij deze rechtshandeling door hen samen wordt opgericht, hun vermogen onder algemene titel verkrijgt. Artikel 2:311 BW 1. Met uitzondering van de verkrijgende rechtspersoon houden de fuserende rechtspersonen door het van kracht worden van de fusie op te bestaan. 2. De leden aandeelhouders van de verdwijnende rechtspersonen worden door de fusie lid aandeelhouder van de verkrijgende rechtspersoon, uitgezonderd De overgenomen rechtspersonen houden op te bestaan! Waarde 600 Waarde 100 600 100 Waarde per aandeel 4 Aantal uit te reiken aandelen 25 150 4 aand.kap 150 + 25 nieuw Commercieel Commercieel Gebouwen 1.000 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom.) 175 Machines 350 Agioreserve 75 Overige activa 150 Winstreserve waarde 100 - aandelen 25 450 Crediteuren 800 Totaal 1.500 Totaal 1.500 \ Vervreemder BV (x 1.000) Deelnemeing BV O 100 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom.) 50 Winstreserve 50 Totaal 100 Totaal 100 vergroting Er zijn dus twee vormen. Bij de eerste vorm verkrijgt één van de bestaande rechtspersonen het vermogen van de andere(n). Bij de tweede vorm verkrijgt een nieuw opgerichte rechtspersoon het vermogen van de andere rechtspersonen. 4 5 6 2
voor fusie Juridische fusie 3 van 3 juridische fusie zuivere juridische fusie (aandelenfusie) driehoeksfusie Juridische fusie voorbeeld 1 fuseert met Verdwijner BV Gebouwen 400 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 50 Machines 125 Winstreserve 450 Liquide middelen 75 Crediteuren 100 Totaal 600 Totaal 600 Verdwijner BV (x 1.000) Gebouwen 200 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 50 Machines 75 Winstreserve 200 Overige activa 25 Crediteuren 50 Totaal 300 Totaal 300 Fiscale gevolgen 1 van 2 Bij de IB-ondernemer De aandelen behoren tot het ondernemingsvermogen. Artikel 3.7 IB Winst uit een onderneming is het bedrag van de gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden verkregen uit een onderneming. Verdwijner BV Aandelenkapitaal 50 Waarde Activa 300 Winstreserve 450 Af: schulden - 50 na fusie Waarde 500 Waarde 250 500 250 Waarde per aandeel 10 Aantal uit te reiken aandelen 25 50 10 aand.kap 50 + 25 nieuw Commercieel Commercieel Gebouwen 600 Aandelenkapitaal ( 1.000) 75 Machines 200 Agioreserve 225 Overige activa 100 Winstreserve 450 Crediteuren 150 Totaal 900 Totaal waarde 250 - aandelen 25 900 vergroting Art. 3.55 IB is niet verplicht. Als dat voordeliger is, mag een belastingplichtige het voordeel tot de winst rekenen bij te verrekenen verliezen. Artikel 3.55 IB 1. Een belastingplichtige hoeft bij het bepalen van de ( ) winst het voordeel uit de vervreemding van aandelen winstbewijzen in het kader van een aandelenfusie niet in aanmerking te nemen. De eerste volzin is niet van toepassing op een in het kader van een aandelenfusie genoten bijbetaling. \ Verdwijner BV (x 1.000) BESTAAT NIET MEER 7 8 9 3
Fiscale gevolgen 2 van 2 Fiscale voorwaarden aandelenfusie 1 van 3 Fiscale voorwaarden aandelenfusie 2 van 3 Bij de Vpb-ondernemer De aandelen behoren tot het ondernemingsvermogen van een lichaam (Vpbonderneming). Artikel 8 Vpb 1. De winst wordt opgevat en bepaald op de voet van de artikelen ( ) van de Wet inkomstenbelasting 2001, waarbij voor ondernemer wordt gelezen belastingplichtige. Conclusie: desgewenst geen Vpb-heffing bij houdstermij. Bij de aandeelhouder Artikel 4.41 IB 1. Op verzoek van de belastingplichtige wordt het voordeel uit de vervreemding van aandelen winstbewijzen in het kader van een aandelenfusie als bedoeld in artikel 3.55 niet in aanmerking genomen. ( ) Voorwaarden bij aandelenfusie Eisen t.a.v. de vennootschappen overnemer en vervreemder zijn in Nederland gevestigd overnemer en vervreemder zijn in verschillende EU-landen gevestigd overnemer is in Nederland en vervreemder is buiten EU gevestigd. Eisen t.a.v. de zeggenschap overnemer verwerft meerderheid van de stemmen in vervreemder overnemer vergroot bestaande meerderheid in vervreemder. 10 11 12 4
neemt het bedrijf van Vervreemder BV over tegen uitgifte van eigen aandelen. fiscaal commercieel fiscaal Gebouwen 800 1.000 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 600 Machines 225 300 Winstreserve 180 Debiteuren 75 75 Kostenegalisatiereserve 150 Liquide middelen 30 30 Crediteuren 200 Goodwill 100 Totaal 1.130 1.505 Totaal 1.130 Vervreemder BV (x 1.000) fiscaal commercieel fiscaal Gebouwen 350 400 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 300 Machines 50 100 Winstreserve 150 Debiteuren 40 40 Herwaarderingsreserve Voorraden 35 35 Crediteuren 35 Liquide middelen 10 10 Totaal 485 585 Totaal 485 Vervreemder BV kostenegalisatieres. Aandelenkapitaal 600 Aandelenkapitaal 300 Winstreserve 180 Winstreserve 150 Fiscaal beclaimde reserves 150 Fiscaal beclaimde reserves 0 Af: Vpb-claim 20% 30 Af: Vpb-claim 20% 0 120 0 Stille reserves + goodwill 375 Stille reserves + goodwill 100 Af: Vpb-claim 20% 75 Af: Vpb-claim 20% 20 comm. 1.505 - fisc. 1.130 300 80 comm. 585 - fisc. 485 Waarde 1.200 Waarde 530 1.200 530 Waarde per aandeel 2 Aantal uit te reiken aandelen 265 600 2 + bestaande winstres. 180 - fisc. beclaimde res. vervreemder BV - stille res. + goodwill vervreemder BV -80 (NIET stille res. + goodwill overnemer BV) fiscaal Commercieel fiscaal Commercieel Gebouwen 1.150 1.200 Aandelenkapitaal ( 1.000) 865 865 Machines 275 325 Agioreserve 265 265 Debiteuren 115 115 Winstreserve 100 225 Voorraden 35 35 Kostenegalisatiereserve 150 Liquide middelen 40 40 Latente Vpb som van de 125 Crediteuren Vpb-claims 235 235 Totaal 1.615 1.715 Totaal 1.615 1.715 \ Vervreemder BV (x 1.000) Deelnemeing BV O 530 Aandelenkapitaal 300 Winstreserve 230 Totaal 530 Totaal 530 Fiscale voorwaarden aandelenfusie 3 van 3 Fiscale gevolgen bedrijfsfusie Bedrijfsfusie voorbeeld 2 Eisen t.a.v. de overdracht de overnemer reikt nieuw uitgegeven eigen aandelen uit een eventuele bijbetaling in contacten (afronding) bedraagt maximaal 10% van de nominale waarde van de uitgereikte aandelen. Eisen t.a.v. het motief niet in overwegende mate gericht op ontgaan uitstellen belastingheffing. Hodregel Overdrager is over de met die overdracht behaalde winst Vpb verschuldigd. Faciliteit Artikel 14 Vpb 1. De belastingplichtige die zijn gehele onderneming een zelfstandig onderdeel van een onderneming overdraagt (overdrager) aan een ander lichaam ( ) behoeft de winst behaald met bij de overdracht niet in aanmerking te nemen, mits Indien de winst buiten aanmerking blijft, treedt de verkrijgende rechtspersoon ( ) in de plaats van de verdwijnende rechtspersoon. Als aan de voorwaarden wordt voldaan, is over het behaalde voordeel geen Vpb verschuldigd de ongecompliceerde geruisloze bedrijfsfusie. vergroting 13 14 15 5
Standaardvoorwaarden Extra eis bij bedrijfsfusie Fiscale gevolgen juridische fusie 1 van 3 Als niet aan de voorwaarden wordt voldaan, biedt het tweede lid alsnog een mogelijkheid tot geruisloze bedrijfsfusie. De rechtspersonen moeten dan wel akkoord gaan met de voorwaarden die de Belastingdienst stelt. Het gaat dus om buitenwettelijke voorwaarden. Om de rechtsgelijkheid en rechtszekerheid te vergroten heeft de staatssecretaris een aantal modelvoorwaarden vastgesteld, de standaardvoorwaarden. 16 Hodregel Er bestaat geen recht op de faciliteit als de bedrijfsfusie in overwegende mate is gericht op het ontgaan uitstellen van belasting. Daarvan is volgens art. 14 lid 4 Vpb sprake als: de bedrijfsfusie niet plaatsvindt op grond van zakelijke overwegingen, de aandelen in de overdrager de verkrijger binnen drie jaar na de overdracht worden vervreemd aan een derde, tenzij het tegendeel aannemelijk wordt gemaakt. 17 Artikel 14b Vpb 1. Indien vermogen van een belastingplichtige onder algemene titel in het kader van een fusie overgaat (de verdwijnende rechtspersoon), wordt de verdwijnende rechtspersoon geacht zijn vermogensbestanddelen ten tijde van de fusie te hebben overgedragen aan de rechtspersoon waarop deze vermogensbestanddelen onder algemene titel overgaan (verkrijgende rechtspersoon) en ten tijde van de fusie te zijn opgehouden uit de onderneming in Nederland belastbare winst te genieten. Op grond van art.14b lid 1: behoort het voordeel behaald met de overdracht bij de overdrager/verdwijner tot de winst; wordt de overdracht aangemerkt als staking van de onderneming. Het gevolg is dat over de stille reserves en goodwill met de fiscus moet worden afgerekend. 18 6
Fiscale gevolgen juridische fusie 2 van 3 Fiscale gevolgen juridische fusie 3 van 3 Extra eis bij juridische fusie Artikel 14b 6. De verkrijgende rechtspersoon wordt ten tijde van de fusie als een met de belastingplichtige verbonden lichaam, aangemerkt. Deze bepaling leidt ertoe dat de sancties, die gelden bij vervreemding van vermogensbestanddelen aan een verbonden lichaam, van toepassing zijn (bijv. de regeling voor een afgewaardeerde vordering in art. 13b Vpb). Faciliteit Artikel 14b 2. De winst ( ) behoeft niet in aanmerking te worden genomen, mits Indien de winst buiten aanmerking blijft, treedt de verkrijgende rechtspersoon ( ) in de plaats van de verdwijnende rechtspersoon. 3. Ingeval niet is voldaan aan ( ) bedoelde vereisten, kan onze Minister, op ( ) verzoek ( ), onder door hem te stellen voorwaarden de inspecteur ( ) toestaan de winst ( ) geheel ten dele buiten aanmerking te laten. Daarbij Evenals bij de bedrijfsfusie zijn er dus twee mogelijkheden: er wordt aan de wettelijke voorwaarden voldaan voordeel blijft o.g.v. art. 14b-2 buiten de winst; alle bij de fusie betrokken rechtspersonen aanvaarden de buitenwettelijke voorwaarden voordeel blijft o.g.v. art. 14b-3 buiten de winst. Net als bij de aandelenfusie (art. 3.55 IB) bestaat geen recht op de faciliteit als de juridische fusie in overwegende mate is gericht op het ontgaan uitstellen van belasting. Daarvan is volgens art. 14 lid 5 Vpb sprake als: de bedrijfsfusie niet plaatsvindt op grond van zakelijke overwegingen, de aandelen in de overdrager de verkrijger binnen drie jaar na de overdracht geheel ten dele worden vervreemd aan een derde, tenzij het tegendeel aannemelijk wordt gemaakt. 19 20 21 7
fiscaal commercieel fiscaal Gebouwen 800 1.400 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 220 Machines 200 400 Winstreserve 900 Voorraden 100 100 Kostenegalisatiereserve -- Overige bezittingen 500 500 Crediteuren 480 Totaal 1.600 2.400 Totaal 1.600 fiscaal commercieel fiscaal Gebouwen 200 400 Aandelenkapitaal ( 1.000 nom) 100 Machines 50 100 Winstreserve 220 Voorraden 40 40 Herwaarderingsreserve 50 Liquide middelen 200 200 Crediteuren 120 Totaal 490 740 Totaal 490 fuseert met Verdwijner BV. Verdwijner BV Verdwijner BV Aandelenkapitaal 220 Aandelenkapitaal 100 Winstreserve 900 Winstreserve 220 Fiscaal beclaimde reserves 0 Fiscaal beclaimde reserves 50 Af: Vpb-claim 20% 0 Af: Vpb-claim 20% 10 0 40 Stille reserves + goodwill 800 Stille reserves + goodwill 250 Af: Vpb-claim 20% 160 Af: Vpb-claim 20% 50 640 200 Waarde 1.760 Waarde 560 1.760 560 220 8 + bestaande winstres. 900 - fisc. beclaimde res. vervreemder BV -40 - stille res. + goodwill vervreemder BV -200 (NIET stille res. + goodwill overnemer BV) fiscaal Commercieel fiscaalcommercieel Gebouwen 1.000 1.200 Aandelenkapitaal ( 1.000) 290 290 Machines 250 300 Agioreserve 490 490 Debiteuren 140 140 Winstreserve 660 740 Liquide middelen 700 700 Herwaarderingsreserve 50 Latente Vpb 220 som van de Crediteuren 600 600 Vpb-claims Totaal 2.090 2.340 Totaal 2.090 2.340 Verdwijner BV (x 1.000) BESTAAT NIET MEER 2009 -- Bedrijfsadministratie - GBE3.2 (FE) - Deel 2 Juridische fusie voorbeeld 2 EINDE Waarde per aandeel 8 Aantal uit te reiken aandelen 70 vergroting 22 23 8