Waarderingsmethoden voor deelnemingen in de jaarrekening

Transcriptie

1 12 Waarderingsmethoden voor deelnemingen in de jaarrekening 1201 a 1 Een NV/BV heeft een deelneming in een andere NV/BV, indien wordt voldaan aan de volgende drie voorwaarden: 1 er moet sprake zijn van kapitaalverschaffing; 2 deze kapitaalverschaffing dient om een duurzame band aan te gaan; 3 de kapitaalverschaffing en de duurzame band worden aangehouden ten behoeve van de eigen werkzaamheid. 2 Een NV/BV wordt aangemerkt als dochtermaatschappij, als een andere NV/BV: meer dan de helft van de stemrechten in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders kan uitoefenen, al dan niet krachtens een afgesloten overeenkomst met andere stemgerechtigden; óf meer dan de helft van de bestuurders of van de commissarissen kan benoemen of ontslaan, al dan niet krachtens een afgesloten overeenkomst met andere stemgerechtigden en dit zelfs kan indien alle stemgerechtigden stemmen. Een neveneis hierbij is dat de NV/BV die dit recht kan uitoefenen, aandeelhouder moet zijn. 3 Een NV/BV wordt aangeduid als groepsmaatschappij, als deze samen met een andere NV/BV in een groep is verbonden. Om in dit verband te kunnen spreken van een groep, moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden: 1 er moet sprake zijn van een economische eenheid; 2 de in de economische eenheid opererende vennootschappen moeten organisatorisch verbonden zijn. 4 Het begrip rechtspersoon waarop overheersende invloed kan worden uitgeoefend, of waarover centrale leiding bestaat speelt een rol bij de bepaling van de consolidatiekring. Dit begrip is in de wet opgenomen om te voorkomen dat de consolidatieplicht zou worden ontlopen voor rechtspersonen waarop wel overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend zonder dat er een formele zeggenschapsstructuur bestaat. b c d Wanneer de moedermaatschappij niet de zeggenschap kan uitoefenen over de deelneming. Wanneer er geen sprake is van kapitaalverschaffing. Wanneer een NV/BV (of meer algemeen: een rechtspersoon waarvoor Titel 1 Boek 2 BW geldt) een deelneming heeft in een NV/BV spreken we van een deelneming in een kapitaalvennootschap. De deelneming kan ook betrekking hebben op een vennootschap onder firma of Hoofdstuk

2 een commanditaire vennootschap. In dat geval wordt gesproken over een deelneming in een personenvennootschap. Ook een dochtermaatschappij resp. een groepsmaatschappij kan een personenvennootschap zijn. Een overheerste rechtspersoon heeft, zoals de naam al aangeeft, uitsluitend betrekking op rechtspersonen dus kapitaalvennootschappen a Volgens de Nederlandse wet- en regelgeving zijn er drie methoden voor de waardering van deelnemingen in de vennootschappelijke balans: waardering op verkrijgingsprijs; waardering op actuele waarde; waardering volgens de vermogensmutatiemethode. Waardering volgens de vermogensmutatiemethode kan en moet alleen worden toegepast voor deelnemingen die kunnen worden aangeduid als associated companies. Andere deelnemingen moeten worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of op actuele waarde. Volgens de IASB mogen deelnemingen in de vennootschappelijke balans alleen worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of fair value (= reële waarde). b Volgens de Nederlandse wet- en regelgeving moet voor de waardering van de associated companies in de vennootschappelijke balans de vermogensmutatiemethode worden toegepast a Verkrijgingsprijs Dotraco BV d Zichtbare intrinsieke waarde Dotraco BV op verkrijgingstijdstip 90% van d = Goodwill d b Deelneming in Dotraco BV d Aan 110 Bank d Te vorderen dividend Dotraco BV d % van d Aan 030 Deelneming in Dotraco BV d c Te vorderen dividend Dotraco BV d % van d Aan 9.. Uitkeringen uit niet op netto-vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen d Hoofdstuk Bank d Aan 138 Te vorderen dividend Dotraco BV d

3 1204 a Verkrijgingsprijs Damco BV d Zichtbare intrinsieke waarde deelneming Damco BV 90% van d = d % van d = Goodwill d b Deelneming in Damco BV d Aan Bank d c Te vorderen dividend Damco BV d % van d Aan 9.. Uitkeringen uit niet op netto-vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen d Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend d Aan 162 Te betalen dividend d a Pakket 2004: (30% belang) Intrinsieke waarde = d Verkrijgingsprijs hiervoor Goodwillbedrag 2004 d Pakket 2006: (40% belang) Intrinsieke waarde = d Verkrijgingsprijs hiervoor Goodwillbedrag Totale goodwillbedrag Deelneming Wit NV d b Winst 2007 (na belasting) d Aan 044 Winstreserve d Aan 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend Winst 2007 (na belasting) d Aan 044 Winstreserve d Aan 049 Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend Hoofdstuk

4 c Zichtbare intrinsieke waarde 31 december 2007 d d d d = d Zichtbare intrinsieke waarde 31 december /40 x d = Toename van de zichtbare intrinsieke waarde d d 1 70% van de zichtbare intrinsieke waarde per 31 december 2007 is 70% van d = d de boekwaarde is d d = De herwaardering bedraagt d Deelneming Wit NV d Aan 045 Herwaarderingsreserve deelneming Wit NV d e Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend d Aan 162 Te betalen dividend d Te vorderen dividend Wit NV d % van d Aan 9.. Uitkeringen uit niet op netto-vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen d Herwaarderingsreserve deelneming Wit NV d Aan 030 Deelneming Wit NV d Voorgesteld nog niet gedeclareerd dividend d Aan 162 Te betalen dividend d a De waarde van de identificeerbare activa en passiva van Delphi NV is gelijk aan het eigen vermogen volgens de gegeven balans: Aandelenkapitaal d Agio Algemene reserve Winst 2006 (na belasting) d Netto-vermogenswaarde van de 80% deelneming is 80% van d = d Hoofdstuk 12

5 b 030 Deelneming in Delphi NV d Aan 110 Bank d c Te vorderen dividend deelneming d % van d Aan 030 Deelneming in Delphi NV d Deelneming in Delphi NV d % van d Aan 990 Aandeel resultaat Delphi NV d d 030 Deelneming in Delphi NV b d c1 d c Hieruit blijkt een debetsaldo van d Netto-vermogenswaarde per 1 januari 2007 d af: dividend bij: winst 2007 (na belasting) d Aandeel 80% van d = d a Balanspost Wettelijk toegestane waarderingsgrondslag Verkrijgingsprijs/ Actuele Nominale Vervaardigingsprijs waarde waarde Immateriële vaste activa x x Materiële vaste activa x x Financiële vaste activa x x Voorraden x x Hoofdstuk

6 b Waarderingsmethode deelneming Als resultaat deelneming wordt in de winst-en-verliesrekening verantwoord 1 Verkrijgingsprijs d 0 2 Vermogensmutatiemethode met als beginwaarde: a netto-vermogenswaarde d b zichtbare eigen vermogen d c Waarderingsmethode deelneming Goodwill als afzonderlijke post in de enkelvoudige balans 1 Verkrijgingsprijs niet 2 Vermogensmutatiemethode met als beginwaarde: a netto-vermogenswaarde wel b zichtbare eigen vermogen wel d Waarderingsmethode 1 Verkrijgingsprijs d Vermogensmutatiemethode a Beginwaarde is de netto-vermogenswaarde: Eigen vermogen volgens gegeven balans Deta d Correcties: Goodwill Octrooien en patenten Gebouwen Machines Voorraden Begin netto-vermogenswaarde d Winst 2007 (Deta) d b Beginwaarde is het zichtbare eigen vermogen: Eigen vermogen volgens gegeven balans Deta d Winst 2007 (Deta) d Hoofdstuk 12

7 1208 a 045 Reserve deelneming Dass BV d Aan 030 Deelneming Dass BV d b Na de afboeking van de herwaardering is de boekwaarde van de deelneming Dass BV d d = d Het aandeel in het verlies is 75% van d = d Het aandeel in het verlies van d is groter dan de boekwaarde van d De laagste waardering voor een deelneming is d Aandeel resultaat deelneming Dass BV d Aan 030 Deelneming Dass BV d c d e Het volledige verlies van Dass BV, dus d (waarvan aandeel derden d ). Dat kan ze pas doen als het niet verwerkte cumulatieve aandeel in het verlies van d d = d is ingelopen. Het eigen vermogen van Dass BV volgens de grondslagen van Marg NV is dan d : 0,75 = d a Verkrijgingsprijs deelneming d Netto-vermogenswaarde deelneming 80% x d = Betaalde goodwill d b 030 Deelneming in Dolomat BV d Goodwill Aan 110 Bank d c 437 Afschrijvingskosten goodwill d Aan 020 Goodwill d d Verkrijgingsprijs deelneming d Netto-vermogenswaarde deelneming 80% x d = In de verkrijgingsprijs begrepen negatieve goodwill d e 030 Deelneming in Dolomat BV d Aan 110 Bank d Aan 190 Negatieve goodwill Hoofdstuk

8 f In 2007 maakt Modem BV de volgende journaalposten: 190 Negatieve goodwill d Aan 980 Vrijval negatieve goodwill wegens toekomstige lasten deelneming d (een zelfde journaalpost wordt gemaakt in 2008 en 2009) 190 Negatieve goodwill d d : 5 Aan 990 Vrijval negatieve goodwill (systematisch) d (een zelfde journaalpost wordt gemaakt in 2008, 2009, 2010 en 2011) 1210 a 030 Deelneming Dulst BV d % x d Goodwill Aan 040 Aandelenkapitaal d Aan 043 Agio Aan 110 Bank b (a) 60% x (d d d d d ) = d (b) d % x d = d (c) d (salderend bepaald). (d) 25% x d = d (e) 60% x d = d (f) d (salderend bepaald) Er moet een wettelijke reserve deelneming in verband met de ingehouden winst worden gevormd voor het bedrag van de door een deelneming ingehouden winst, wanneer: de moedermaatschappij niet rederlijkwijs in staat is deze gereserveerde winst alsnog in de vorm van dividend uitgekeerd te krijgen; door de moedermaatschappij in de deelneming wel invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, maar zij niet de meerderheid van zeggenschap in de deelneming heeft. 158 Hoofdstuk 12