Fiscale aspecten van aandelenvennootschappen met een dubbele vestigingsplaats

Transcriptie

1 Fiscale aspecten van aandelenvennootschappen met een dubbele vestigingsplaats door Dr. M. van Dun 1997 KLUWER - DEVENTER

2 Inhoudsopgave LUST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN XVI 1 INLEIDING 1 2 DE ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN DE VESTIGINGSPLAATSFICTIES Art. 2, derde lid, Besluit Vpb Art. 1, derde lid, Wet Div.bel Art. 2, vierde lid, Wet Vpb Algemeen Parlementaire behandeling art. 2, vierde lid, Wet Vpb Archiefstukken Ministerie van Financien inzake art. 2, vierde lid, Wet Vpb Verband tussen de vestigingsplaatsfictie in de vennootschapsbelasting en de Rijkswetten zetelverplaatsing Wet van 26 april Rijkswetten zetelverplaatsing Art. 49, zesde lid, Wet IB ZETELVERPLAATSING VAN VENNOOTSCHAPPEN: FISCALE GEVOLGEN Verplaatsing van de statutaire zetel Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de statutaire zetel vanuit Nederland over naar het buitenland Naar buitenlands recht opgerichte vennootschap brengt de statutaire zetel vanuit het buitenland over naar Nederland Verplaatsing van de feitelijke leiding Verplaatsing van de feitelijke leiding vanuit Nederland naar het buitenland Algemeen 29 VII

3 Toepassing art.16 Wet IB 1964 bij zetelverplaatsing: tekst versus strekking Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding over naar een niet-verdragsstaat Algemeen Belastbaarheid Valutaresultaten Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding over naar een verdragsstaat Algemeen Beperkte binnenlandse belastingplicht Zetelverplaatsing naar verdragsstaat door naar Nederlands recht opgerichte vennootschap: de overgang van onbeperkte naar beperkte binnenlandse belastingplicht Naar buitenlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding over naar het buitenland Eindafrekeningsplicht dividendbelasting bij zetelverplaatsing Verplaatsing van de feitelijke leiding vanuit het buitenland naar Nederland Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding over naar Nederland Algemeen Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding vanuit een niet-verdragsstaat over naar Nederland Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding vanuit een verdragsstaat over naar Nederland Naar buitenlands recht opgerichte vennootschap brengt de feitelijke leiding over naar Nederland 57 VIII

4 DSTHOUDSOPGAVE 4 OMVANG EN SAMENSTELLING VAN DE HEFFINGSGRONDSLAG BLT BEPERXT BINNENLANDS BELASTINGPLICHTIGE VENNOOTSCHAPPEN Inleiding Beperkte binnenlandse belastingplicht voor de vennootschapsbelasting HR 17 februari 1993, nr , BNB 1994/ Analogische toepassing grensambtenarenarrest in de sfeer van de vennootschapsbelasting Beperking binnenlandse belastingplicht in geval van een dubbele vestigingsplaats: subjectieve versus objectieve belastingplicht Voorkoming van dubbele belasting bij vennootschappen met een dubbele vestigingsplaats: eliminatie versus belastingvrij Stelling Conclusies Heffingsgrondslag beperkte binnenlandse belastingplicht Algemeen Voordelen uit binnenlandse bronnen Voordelen uit in Nederland gelegen onroerende zaken Winst behaald met behulp van een vaste inrichting in Nederland Dividenden, intrest en royalty's betaald door een inwoner van Nederland Voordelen uit derde staten Voordelen uit onroerende zaken gelegen in een derde Staat Winst behaald met behulp van een vaste inrichting in een derde Staat Dividenden, intrest en royalty's betaald door een inwoner van een derde Staat Valutaresultaten 82 5 DEELNEMINGSVRIJSTELLING EN DUBBELE VESTIGINGSPLAATS Inleiding Kosten in verband met een buitenlandse deelneming met dubbele vestigingsplaats (art. 13, eerste lid, Wet Vpb. 1969) Dubbele vestigingsplaats en deelnemingsbegrip (art. 13, tweede lid, Wet Vpb. 1969) Algemeen Niet-ter-beleggingseis 90 IX

5 5.3.3 Onderworpenheidseis Vervreemding afgewaardeerde vordering aan verbünden buitenlandse vennootschap met dubbele vestigingsplaats (art. 13b, vijfde lid, Wet Vpb. 1969) Omzetting vaste inrichting in deelneming Omzetting vaste inrichting in deelneming met dubbele vestigingsplaats (art. 13c, eerste lid, Wet Vpb. 1969) Vervreemding deelneming aan buitenlandse vennootschap (art. 13c, tweede lid, onderdeel a, Wet Vpb. 1969) Verwerving belang bij de winst van een buitenlandse deelneming door een niet in Nederland gevestigd verbonden lichaam (art. 13c, tweede lid, onderdeel c, Wet Vpb. 1969) Omzetting vaste inrichting in deelneming door verbreking fiscale eenheid met dual resident dochtermaatschappij Ontvoeging van in Nederland gevestigde dochtermaatschappij met vaste inrichting in het buitenland Ontvoeging van naar Nederlands recht opgerichte, feitelijk in het buitenland gevestigde dochtermaatschappij Liquidatieverliesregeling in geval van een deelneming met dubbele vestigingsplaats (art. 13d, Wet Vpb. 1969) 106 FISCALE EENHEID EN DUBBELE VESTIGINGSPLAATS Inleiding Historische ontwikkeling Vestigingsplaatsvereiste art. 27 Besluit WB Vestigingsplaatsvereiste art. 15 Wet Vpb HO 6.2 Fiscale eenheid met een naar Nederlands recht opgerichte, feitelijk in het buitenland gevestigde NV of BV Algemeen HR 29 juni 1988, BNB 1988/ Omvang en samenstelling heffingsgrondslag in geval van een fiscale eenheid met een dubbele vestigingsplaats Algemeen Dochtermaatschappij heeft dubbele vestigingsplaats Moedermaatschappij heeft dubbele vestigingsplaats 116

6 6.3 Fiscale eenheid met naar buitenlands recht opgerichte, feitelijk in Nederland gevestigde vennootschap Algemeen HR 16 maart 1994, BNB 1994/ Beleid staatssecretaris naar aanleiding van het arrest HR 16 maart 1994, BNB 1994/ Dochtermaatschappij heeft dubbele vestigingsplaats Moedermaatschappij heeft dubbele vestigingsplaats Fiscale eenheid, dubbele vestigingsplaats en verliescompensatie Verliesverrekening over het verenigingstijdstip heen Verliesverrekening gedurende het bestaan van de fiscale eenheid Verliesverrekening over het splitsingstijdstip heen Fiscale eenheid, dubbele vestigingsplaats en dividendbelasting Voorontwerp van wet betreffende wijziging van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 in verband met een evenwichtige behandeling van internationale fiscale verhoudingen 132 FUSIE EN DUBBELE VESTIGINGSPLAATS Inleiding Aandelenfusie en dubbele vestigingsplaats Algemeen Aandelenfusie tussen twee in Nederland gevestigde vennootschappen (art. 14b, tweede lid, onderdeel a, Wet IB 1964) Algemeen Aandelenfusie en aanmerkelijk belang Aandelenfusie tussen twee in verschillende EU-lidstaten gevestigde vennootschappen (art. 14b, tweede lid, onderdeel b, Wet IB 1964) Aandelenfusie tussen een in Nederland gevestigde overnemende vennootschap en een buiten de EU gevestigde overgenomen vennootschap (art. 14b, tweede lid, onderdeel c, Wet IB 1964) Bedrijfsfusie en dubbele vestigingsplaats Juridische fusie en dubbele vestigingsplaats FISCALE BELEGGINGSINSTELLING EN DUBBELE VESTIGINGSPLAATS Vestigingsplaatsvereiste fiscale beleggingsinstelling (art. 28, eerste lid, eerste volzin, Wet Vpb. 1969) 150 XI

7 8.1.1 Algemeen Naar Nederlands recht opgerichte, feitelijk in het buitenland gevestigde NV of BV vormt fiscale beleggingsinstelling Naar buitenlands recht opgerichte, feitelijk in Nederland gevestigde vennootschap vormt fiscale beleggingsinstelling Uitsluiting belang gehouden via een buitenlands lichaam (art. 28, tweede lid, onderdeel d, Wet Vpb. 1969) Uitsluiting belang gehouden door een buitenlands lichaam (art. 28, tweede lid, onderdeel e, Wet Vpb. 1969) Waarderingsverplichting belang in buitenlands beleggingslichaam (art. 28b, Wet Vpb. 1969) DrVTDENDBELASTTNG EN NAAR NEDERLANDS RECHT OPGERICHTE, IN HET BUITENLAND GEVESTIGDE VENNOOTSCHAPPEN 161 XII 9.1 Inleiding Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap met dubbele vestigingsplaats keert dividend uit Algemeen Aandeelhouder is inwoner van Nederland Aandeelhouder is inwoner van de Staat waar de feitelijke leiding van de vennootschap wordt uitgeoefend Aandeelhouder is inwoner van derde Staat Algemeen Art. 10, vijfde lid, OESO-Modelverdrag HR 2 September 1992, BNB 1992/ Verrekening door derde Staat van meervoudig geheven dividendbelasting Naar Nederlands recht opgerichte vennootschap met dubbele vestigingsplaats ontvangt dividend Algemeen Dochtervennootschap is gevestigd in Nederland Algemeen Vrijstelling van dividendbelasting in deelnemingssituaties: art. 4, tweede lid, Wet div. bei Verrekening van dividendbelasting door Nederlandse moedermaatschappij met dubbele vestigingsplaats: de reikwijdte van art. 25 Wet Vpb

8 9.3.3 Dochtervennootschap is gevestigd in Staat feitelijke leiding moedermaatschappij Dochtervennootschap is gevestigd in derde Staat Algemeen Beleid staatssecretaris inzake de afgifte van woonplaatsverklaringen aan Nederlandse vennootschappen met een dubbele vestigingsplaats Art. 4, eerste lid, tweede volzin, OESO- Modelverdrag 1977 en 1992: tekst en commentaar OESO-rapport 'Double taxation Conventions and the use of conduit companies' DIVIDENDBELASTING EN NAAR BUITENLANDS RECHT OPGERICHTE, IN NEDERLAND GEVESTIGDE VENNOOTSCHAPPEN Naar buitenlands recht opgerichte vennootschap met dubbele vestigingsplaats keert dividend uit Aandeelhouder woont c.q. is gevestigd in Nederland Aandeelhouder woont c.q. is gevestigd in oprichtingsstaat dividenduitkerende vennootschap Aandeelhouder woont c.q. is gevestigd in derde Staat Naar buitenlands recht opgerichte vennootschap met dubbele vestigingsplaats ontvangt dividend Dochtervennootschap is gevestigd in Nederland Dochtervennootschap is gevestigd in oprichtingsstaat moedermaatschappij Dochtervennootschap is gevestigd in derde Staat DUBBELE VESTIGINGSPLAATS EN INKOMSTENBELASTING Inleiding Fictief rendement (art. 29a Wet IB 1964) Algemeen Vestigingsplaats buitenlandse beleggingsmaatschappij (art. 29a, eerste lid, Wet IB 1964) In Nederland gevestigde vennootschap met buitenlandse vaste inrichting (art. 29a, tweede lid, onderdeel b, Wet IB 1964) Tussengeschoven Nederlandse holding (art. 29a, zesde lid, Wet IB 1964) 208 XIII

9 11.3 Aanmerkelijk belang buitenlandse belastingplichtige Winst uit aanmerkelijk belang (art. 49, eerste lid, onderdeel c, Wet IB 1964) Algemeen Buitenlandse belastingplicht: Nederlands nationaal recht Verdragstoepassing; feitelijke leiding vennootschap bevindt zieh in woonstaat aanmerkelijk-belanghouder Verdragstoepassing; feitelijke leiding vennootschap bevindt zieh in derde Staat Zuivere inkomsten uit aanmerkelijk-belangaandelen (art. 49, eerste lid, onderdeel b, 4, Wet IB 1964) Algemeen Zuivere inkomsten uit aanmerkelijk-belangaandelen in een naar Nederlands recht opgerichte, feitelijk in het buitenland gevestigde vennootschap Verdragstoepassing: feitelijke leiding vennootschap bevindt zieh in woonstaat aanmerkelijk-belanghouder Verdragstoepassing: feitelijke leiding vennootschap bevindt zieh in derde Staat ENKELE ASPECTEN VAN FORMEELRECHTELIJKE AARD RONDOM VEN- NOOTSCHAPPEN MET EEN DUBBELE VESTIGINGSPLAATS Aangifteplicht binnenlands belastingplichtige vennootschap met dubbele vestigingsplaats Aangifteplicht naar Nederlands recht opgerichte, feitelijk in het buitenland gevestigde vennootschap Aangifteplicht naar buitenlands recht opgerichte, feitelijk in Nederland gevestigde vennootschap Gemeente van aanslag binnenlands belastingplichtige vennootschap met dubbele vestigingsplaats SLOTBESCHOUWTNG 229 LUST VAN GERAADPLEEGDE LITERATUUR 239 XIV

10 CHRONOLOGISCH REGISTER 249 TREFWOORDENREGISTER 251 XV