>> Vragen en antwoorden CNV Metalektro is een vakgroep van CNV Vakmensen
Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Het is puur een samenvatting en uitleg van de regelingen. Werknemers en werkgevers kunnen uitsluitend aan de officiële teksten rechten ontlenen. Dit boekje is gebaseerd op de cao metalektro van 2013-2015. 2 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Voorwoord Je hebt de nieuwste editie in handen van het vraag- en antwoordboekje over de cao metalektro. Een handig naslagwerk, waarin je in begrijpelijke taal antwoorden vindt op veel voorkomende vragen. Het vragenboekje is een aanvulling op de cao metalektro, die geldt van 1 juli 2013 tot 1 mei 2015. Omdat de antwoorden in begrijpelijke taal zijn geschreven, kun je geen rechten ontlenen aan de tekst. De vragen en antwoorden verwijzen naar cao-artikelen. Die kun je terugvinden in de cao metalektro (kijk op www.cnvmetalektro.nl). Als je lid bent, kun je bij ons ook gratis een cao-boekje aanvragen. Heb je vragen over werk en inkomen? Neem contact op met CNV Info, telefoon: 030 75 11 007 of e-mail: info@cnvvakmensen.nl. Heb je vragen over vakbondsondersteuning in het bedrijf waar je werkt? Neem dan contact op met het dichtstbijzijnde districtskantoor: Drachten tel. 0512 583470 Apeldoorn tel. 055 5264250 Hoofddorp tel. 023 5684670 Breda tel. 076 5724670 Namens de cao-commissie metalektro CNV Vakmensen, Peter de Jong en Piet Verburg Bestuurders CNV Vakmensen Vragen en antwoorden over de cao metalektro 3
Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Werkingssfeer... 5 Arbeidsduur... 6 Arbeidstijden... 7 Scholing... 11 Salaris... 13 Vakantie- en adv-dagen... 16 Vakantiegeld... 17 Bijzonder verlof... 18 Weekend of feestdagen... 19 Tijd verkopen of sparen... 20 Arbeidsovereenkomst... 21 Uitzendkrachten... 23 Functieclassificatie en waardering... 24 Veilig en gezond werken... 25 Medezeggenschap... 26 Kinderen... 26 Reizen... 27 Ziekte... 28 Ontslag... 30 Pensioen en AOW... 32 Diversen... 34 Wat houdt de rechtshulp van CNV Vakmensen in?... 36 Notities... 37 Adressen... 38 4 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Werkingssfeer 001 Welke werkgevers moeten de cao toepassen? cao-artikel 1.2 / bijlage A Alle werkgevers die uitsluitend of in hoofdzaak werkzaamheden verrichten die onder de werkingssfeer van de cao metalektro vallen. In bijlage A van de cao metalektro is de werkingssfeer nader omschreven. 002 Welke werknemers vallen onder de cao? cao-artikel 1.1.1 Alle werknemers in een bedrijf dat valt onder de werkingssfeer van de cao en van wie de functie valt binnen de loongroepen zoals die in de cao zijn weergegeven. Ook werknemers waarbij in hun individuele arbeidsovereenkomst staat dat de cao metalektro van toepassing is, vallen onder de cao. Afhankelijk van de functie is òf de basis-cao òf de hp-cao van toepassing. 003 Ik heb een leerarbeidsovereenkomst. Geldt de cao ook voor mij? bijlage I (A&O-cao) De cao in de metalektro geldt voor een groot deel. Bijvoorbeeld het aantal vakantiedagen en de opzegtermijnen. Verder staan in de cao aparte regelingen voor werknemers met een leerarbeidsovereenkomst. Dit betreft onder andere het loon. Leerlingen met een leerarbeidsovereenkomst hebben gedurende de eerste helft van de opleiding recht op minstens het wettelijk minimum(jeugd) loon bij een overeenkomst voor vijf dagen per week. Als je de eerste helft goed hebt afgesloten, heb je in de tweede helft van de opleiding recht op minstens 110% van het wettelijk minimum(jeugd)loon bij een overeenkomst voor vijf dagen per week. 004 Krijg ik na het afronden van mijn opleiding een vast dienstverband bij mijn werkgever? A&O-cao artikel 14 Als je leer-arbeidsovereenkomst in 2013 is ingegaan, moet je werkgever jou een dienstverband voor onbepaalde tijd aanbieden. Deze afspraak geldt voorlopig tot 31 december 2015. Als de werkgever kan aantonen dat geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd in de eigen onderneming kan worden aangeboden, dan zal de werkgever zich (in overleg met jou) maximaal 6 maanden inspannen voor een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd bij een andere werkgever in de sector. 005 Mag de werkgever andere arbeidsvoorwaarden toepassen dan in de cao metalektro staan? cao-artikel 1.4 en 1.5.1 De cao in de metalektro is een minimumcao. De werkgever mag alleen betere arbeidsvoorwaarden toepassen. De cao in de metalektro is opgedeeld in zogenaamde A- en B-bepalingen. A-bepalingen kunnen nooit worden veranderd. B-bepalingen alleen in overleg met de bond en de werkgever. De bond en de werkgever kunnen beiden hiervoor het initiatief nemen. De bond gaat hier alleen op in als de leden in de onderneming dat ook willen. Er ontstaat dan een Metalektro B-cao (MB-cao). Deze MB-cao komt in de plaats van de B-bepalingen in de cao Vragen en antwoorden over de cao metalektro 5
Arbeidsduur in de metalektro. In deze MB-cao kunnen betere of slechtere arbeidsvoorwaarden staan dan in de B-bepalingen van de bedrijfstak-cao. 006 Op hoeveel roostervrije uren heb ik recht? cao-artikel 3.1.1 en 3.8.1 Het aantal roostervrije uren bedraagt 104 bij een volledige baan. Deze uren worden in halve diensten opgenomen. Je hebt bij een volledige baan recht op 26 roostervrije dagdelen. 007 Kunnen roostervrije uren eenzijdig door de werkgever worden opgelegd? cao-artikel 3.8.5 Nee, dit mag niet. De werkgever heeft het recht om na overleg met de ondernemingsraad de roostervrije uren in te roosteren. De werkgever mag 6 roostervrije dagdelen (24 uur) aanwijzen. Met instemming van de ondernemingsraad kunnen meer dan 6 roostervrije dagdelen worden ingeroosterd. 008 Kan de werkgever het aantal roostervrije uren verminderen? cao-artikel 3.1.2 De werkgever kan voor een kalenderjaar in overleg met de ondernemingsraad voor de onderneming of groepen werknemers het aantal roostervrije uren vaststellen op 32 (in plaats van 104). Gaat de werkgever daartoe over, dan wordt het salaris van de betreffende werknemers voor het betreffende kalenderjaar verhoogd met 0,383% voor elke ingeleverde roostervrije dag (8 uren). Het aantal van 32 roostervrije uren geldt niet voor de werknemer die de werkgever binnen 3 weken schriftelijk meedeelt, dat hij recht wil blijven houden op 104 roostervrije uren. 6 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Arbeidstijden 009 Heb ik recht op roostervrije uren als ik in deeltijd werk? cao-artikel 1.6.1 Ja. Het aantal roostervrije uren wordt vastgesteld op basis van het aantal te werken uren per jaar. 010 Ben ik mijn roostervrije dag kwijt als ik moet werken op een roostervrije dag of op die dag ziek ben? cao-artikel 3.8 (toelichting) Als je werkt op een roostervrije dag, wordt hiervoor een vervangende dag aangewezen; bij ziekte vervalt de roostervrije dag. 011 Welke wettelijke arbeidstijden zijn van toepassing binnen de metalektro? cao-artikel 3.5 Als er niets is afgesproken, geldt overlegregeling van de tot 1 november 2007 geldende Arbeidstijdenwet. Deze wet kende een standaard- en een overlegregeling. Afspraken over de overlegregeling moeten met de ondernemingsraad gemaakt worden. De nieuwe Arbeidstijdenwet (van kracht vanaf 1 november 2007) biedt ruimere mogelijkheden. Daar kan een werkgever gebruik van maken als hij daarover overeenstemming heeft bereikt met de betrokken vakbonden. 012 Mag je s nachts werken? cao-artikel 3.6.1 en 3.9 Ja, in een ploegensysteem van drie of meer ploegen, maar niet in aaneengesloten weken. De nachtdienst dient te worden afgewisseld met ochtend- en middagdiensten. Volgens de Arbeidstijdenwet moet je wel minimaal 18 jaar zijn. 013 Hoeveel uur per dag heb ik recht op rust? cao-artikel 3.9.3 In een periode van 24 uur moet je tenminste 11 uur aaneengesloten rust hebben. Per periode van 7 dagen aaneengesloten mag dit eenmaal beperkt worden tot 8 uur. Bij het werken in de nacht geldt een rusttijd van tenminste 14 uur aaneengesloten. Nachtdiensten zijn zwaar, vandaar dat bij die diensten strengere normen gelden. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 7
Met de vakverenigingen kunnen afwijkende afspraken gemaakt worden. 014 Hoe vaak heb ik recht op pauze? cao-artikel 3.5, 3.6 en 3.7 Na maximaal 5½ uur werken is er een half uur pauze. De pauzeregelingen worden in het bedrijf vastgesteld. Tenzij met de vakverenigingen afwijkende afspraken zijn gemaakt. 015 Mijn werkgever wil een nieuwe ploegendienst instellen. Wat nu? cao-artikel 3.10 De werkgever moet instemming hebben van de vakbonden en van de ondernemingsraad als het om de werkroosters gaat. 016 Ben ik verplicht om in ploegendienst te gaan werken? cao-artikel 3.10.2 Ja, mits de bond een ploegenregeling heeft afgesproken en de ondernemingsraad ermee heeft ingestemd. Werknemers van 55 jaar en ouder die vanaf hun vijftigste niet in ploegen hebben gewerkt, kunnen niet verplicht worden in ploegen te werken. Dit geldt ook voor werknemers die zich kunnen beroepen op hun (slechte) gezondheid. 017 Heb ik recht op afbouw van mijn ploegentoeslag? cao-artikel 4.12.5 & 6 Ja, in de cao staat een afbouwregeling. De periode van afbouw van de ploegentoeslag is leeftijdsafhankelijk. Zie voor de volledige tekst cao-artikel 4.12 lid 5 en 6. In bedrijven kan hier in gunstige zin van worden afgeweken. Ook als je door wijziging in een ploegendienst met een lagere toeslag te maken hebt, geldt de afbouwregeling. 018 Wanneer is er sprake van overuren en wanneer van meeruren? cao-artikel 4.14 Overuren zijn de uren die de werknemer in opdracht van de werkgever heeft gewerkt boven het aantal uren volgens het vastgestelde dagrooster. Ook feestdagen en roostervrije zaterdagen en zondagen vallen hieronder. Meeruren zijn de uren binnen het normale rooster. Bijvoorbeeld werken op een ingeroosterde vrije dag, zonder dat je de kans hebt gehad die dag op een ander moment op te nemen. Meeruren zijn uren die boven de basis jaarlijkse arbeidsduur uitkomen. De basis jaarlijkse arbeidsduur is in 2013: 1.712 uur, 2014: 1.720 uur, 2015: 1.720 uur. In de cao is een aparte regeling opgenomen voor doorlopende werkzaamheden. 019 Krijg ik een vergoeding wanneer ik overwerk? cao-artikel 4.14.4 Ja, in de basis-cao staan afspraken over de vergoeding van overwerk. De werknemer heeft het recht om de uren waarop is overgewerkt in tijd te compenseren met bovenop de uurvergoeding een toeslag welke wordt uitbetaald. Ook kan de werknemer in overleg met de werkgever kiezen om zowel de gewerkte uren als de toeslag uit te betalen. 8 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
In de cao voor hoger personeel staan geen afspraken over de vergoeding van overwerk. Alleen als er aparte afspraken zijn gemaakt, hebben deze werknemers recht op overwerkvergoeding. Veel bedrijven hebben een overwerkregeling die in positieve zin afwijkt van de cao. 020 Ik werk in deeltijd. Heb ik recht op overwerktoeslag? cao-artikel 1.6 Nee, als een deeltijdwerker meer uren werkt dan zijn normale werktijd, ontvangt de medewerker over die uren wel extra vakantie, extra roostervrije tijd, extra vakantietoeslag en (het werkgeversdeel) pensioenpremie. Overwerktoeslag wordt pas betaald als de volledige basis jaarlijkse arbeidsduur (BJA) wordt overschreden. Extra vakantie en roostervrije tijd kunnen worden uitgekeerd in geld of tijd. 021 Wat zijn verschoven uren (afwijkende werktijd)? cao-artikel 4.16 Dit zijn uren waarin buiten het normaal geldende rooster gewerkt wordt, zonder dat het totaal aantal uren per rooster worden overschreden. Een voorbeeld: als in een bedrijf normaal wordt gewerkt van 7.30 uur tot 16.00 uur en deze tijden veranderen in 6.30 uur tot 15.00 uur, dan spreken we over verschoven uren. 022 Hoeveel krijg ik betaald voor verschoven uren (afwijkende werktijd)? cao-artikel 4.16 - Voor het eerste uur voor of na een normale werkdag niets; 0,11% van het Vragen en antwoorden over de cao metalektro 9
maandsalaris - of 0,12% van het vierwekensalaris, of 0,46% van het weeksalaris voor de volgende twee uren - 0,21% van het maandsalaris, of 0,23% van het vierwekensalaris, of 0,92% van het weeksalaris voor de overige uren. 023 Wat is de basis jaarlijkse arbeidsduur (BJA)? cao-artikel 1.1.8 De BJA is een rekenkundige som, uitgaande van het totaal aantal kalenderdagen per jaar waarvan de zaterdagen, zondagen, feestdagen, vakantiedagen en roostervrije uren van worden afgetrokken. De uitkomst wordt vervolgens vermenigvuldigd met 8 uur. Dat is de BJA. meeruren. In de regeling moeten in ieder geval afspraken staan over vergoeding van reiskosten, telefoonkosten, een vergoeding per etmaal en over rusttijden bij werken in consignatie tussen 00.00 uur en 05.00 uur. Ook wordt aanbevolen om afspraken in de regeling op te nemen over vergoeding in geld en/of vergoeding van tijd van reisuren. De rusttijd na een oproep tussen 00.00-06.00 uur dient zoveel mogelijk direct na de oproep plaats te vinden. Voor het werken in een consignatiedienst zijn ook speciale regels in de Arbeidstijdenwet opgenomen. Het is raadzaam hierover contact op te nemen met je vakbond. 024 Hoe hoog is de BJA? cao-artikel 1.1.8 De BJA kan per jaar in aantal uren verschillen. Voor de meeste werknemers vallend onder de cao metalektro bedraagt de BJA in 2013: 1.712 uur, 2014: 1.720 uur, 2015: 1.720 uur. Voor die werknemers waarop de overgangsregeling extra vakantie voor senioren (cao-artikel 5.5) van toepassing is, bedraagt de BJA in 2013: 1.728 uur, 2014: 1.736 uur, 2015: 1.736 uur. 025 Welke regels gelden er voor een consignatie- of storingsdienst? cao-artikel 3.11 De werkgever die een consignatieregeling wil toepassen moet hiervoor een regeling afspreken met de bond of de ondernemingsraad. In de regeling gelden de cao-afspraken over overwerk en 10 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Scholing 026 Kan ik in de tijd van de werkgever een opleiding volgen? cao-artikel 3.12 Ja, in het kalenderjaar 2013, 2014 en 2015 heb je elk jaar recht op 2 opleidingsdagen (16 uur). De niet opgenomen opleidingsdagen van 2013 (ook 16 uur) kunnen in 2014 opgenomen worden, aan het eind van 2014 vervallen deze dagen. De niet opgenomen opleidingsdagen van 2014 kunnen in 2015 opgenomen worden, aan het eind van 2015 vervallen deze dagen. 027 Mag de werkgever een opleidingsdag weigeren? cao-artikel 3.12.1 Nee, het is een recht van iedere werknemer. Als je als werknemer problemen hebt bij het opnemen van deze dagen, neem dan contact op met je vakbond. 028 Mag ik zelf de opleiding kiezen? cao-artikel 3.12.4 Ja, als je maar overlegt met je werkgever. 029 Heeft mijn werkgever een studiekostenregeling? cao-artikel 3.13 Ja, voor het volgen van een opleiding na 31 december 2008 is de werkgever verplicht een studiekostenregeling vast te stellen. 030 Moet de werkgever meebetalen aan mijn opleiding? cao-artikel 3.13 Ja, dit is geregeld in de studiekostenregeling van de werkgever. In deze regeling is vastgelegd welke bijdrage de werkgever in tijd en geld geeft aan verschillende opleidingen. Over de studiekostenregeling moet overeenstemming zijn tussen Vragen en antwoorden over de cao metalektro 11
werkgever en ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. 031 Krijg ik verlof voor het volgen van vakbondscursussen? cao-artikel 6.3.1.b Ja, als de bond daarvoor tijdig een verzoek indient bij de werkgever. Het recht op cursusverlof hangt mede af van het aantal leden van de bond in het bedrijf. Ook kunnen er bedrijfsbelangen zijn, waardoor de werkgever geen toestemming hoeft te verlenen. 032 Wat is een EVC (Erkenning van Verworven Competenties)? cao-artikel 3.14 In de loop van je leven doe je veel ervaringen op. Niet alleen in je werk, maar ook door interesses en hobby ontwikkel jij jezelf. Door ervaring neemt je werken denkniveau vaak toe. Hierdoor kan iemand met bijvoorbeeld LBO-opleiding uitstekend functioneren op een MBOniveau. Ook is het mogelijk dat iemand die een specifieke MBO-opleiding heeft gehad op zijn niveau door ervaringen veel breder kan functioneren. De EVC-test meet aan de hand van ervaringen met welk niveau je kennis vergelijkbaar is en geeft inzicht in de hiaten. Na een EVC-test ontvang je een certificaat met daarop de kennis en vaardigheden die jij bezit. 033 Hoe kan ik een EVC-test aanvragen? cao-artikel 3.14 Een EVC-test kun je via je werkgever aanvragen. 12 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Salaris 034 Wie betaalt een EVC-test? cao-artikel 3.14 Eén keer in de 5 jaar heb je recht op een vergoeding van de werkgever van maximaal 850 bruto voor een EVC-test. 035 Mag ik tijdens of na mijn opleiding naar een andere werkgever gaan? cao-artikel 2.3.1 en 3.13 Ja, wel geldt dat de werknemer de opzegging schriftelijk moet doen als de werkgever hierom vraagt. Werkgever en werknemer moeten een opzegtermijn in acht nemen, tenzij is afgesproken dat er geen opzegtermijn geldt. Soms maken werkgevers, die de scholingskosten van de werknemer betalen, afspraken over de duur van het dienstverband of een terugbetalingsregeling bij ontslag op verzoek van de werknemer. Dit moet vastgelegd zijn in de studiekostenregeling. 036 Wat hoor ik te verdienen? cao-artikel 4.1, 4.5 In de cao is de persoonlijke minimum maandverdienste vastgelegd. Dit salaris is mede afhankelijk van de salarisgroep (zie je arbeidsovereenkomst) waarin je bent ingedeeld en je leeftijd, gekoppeld aan eventuele functiejaren. De bedragen in de cao zijn minimumsalarissen. Hogere salarissen mogen wel worden betaald, lagere niet. Veel bedrijven hebben een eigen salarissysteem. Wijzigingen in of van een dergelijk systeem moeten worden besproken met de vakbond. 037 Heb ik recht op loonsverhogingen? cao-artikel 10.9 Iedere werknemer die onder de cao valt heeft recht op de tussen de vakbonden en werkgeversorganisatie overeengekomen cao-loonsverhogingen*. Daarnaast heb je op recht op loonsverhogingen op basis van het in je bedrijf gehanteerde salarissysteem. * Dit recht op de overeengekomen salarisverhogingen geldt niet voor werknemers met een jaarsalaris van minimaal 90.000 in 2014 inclusief vakantietoeslag. Voor 2015 geldt dit voor een jaarsalaris van minimaal 91.000 inclusief vakantietoeslag (cao hoger personeel artikel 9) CNV Vakmensen en de werkgeversorganisatie FME-CWM hebben de volgende loonsverhogingen afgesproken (caoartikel 10.9): - 2,35% per 1 december 2013. Voor de werknemer van 23 jaar en ouder zal deze verhoging bij voltijdarbeid Vragen en antwoorden over de cao metalektro 13
tenminste 44,47 bruto per maand bedragen. - 1,5% per 1 augustus 2014. Voor de werknemer van 23 jaar en ouder zal deze verhoging bij voltijdarbeid tenminste 28,81 bruto per maand bedragen. - 0,35% per 1 januari 2015. Voor de werknemer van 23 jaar en ouder zal deze verhoging bij voltijdarbeid tenminste 6,75 bruto per maand bedragen. De minimum vakantietoeslag wordt voor de werknemer van 23 jaar en ouder bij voltijdarbeid per 1 december 2013 juli 2011 verhoogd tot 167,03 bruto per maand en per 1 augustus 2014 verhoogd tot 169,54 bruto per maand, per 1 januari 2015 verhoogd tot 170,13 bruto per maand. De minimum vakantietoeslag wordt voor de werknemer van 23 jaar en ouder bij voltijdarbeid per 1 juli 2011 verhoogd tot 158,24 bruto per maand en per 1 januari 2012 verhoogd tot 159,83 bruto per maand, per 1 juli 2012 verhoogd tot 161,58 bruto per maand en per 1 januari 2013 tot 163,20 bruto per maand 039 Moet mijn werkgever elke maand een salarisstrook geven? In de regel wordt maandelijks een salarisstrook uitgereikt, waarop de inhoudingen op het brutoloon worden vermeld. De werkgever is hiertoe niet verplicht als er zich geen wijziging heeft voorgedaan ten opzichte van de laatste salarisstrook. 040 Moet mijn salaris elke maand op een vast tijdstip worden overgemaakt? De werkgever is verplicht het salaris op de afgesproken datum te betalen. 041 Hoe zit het met de beloning van jonge werknemers? cao-artikel 4.5 lid 4 Per 1 januari 2014 vervalt de persoonlijke maandverdienste bij 18 jaar. Per 1 januari 2015 gaat het salaris van jonge werknemers die zijn ingedeeld volgens artikel 4.5 lid 4 met 3% extra omhoog. 042 Heb ik recht op een hoger salaris als ik geregeld verschillende functies uitoefen? cao-artikel 4.5.6 Als de functies die je uitoefent niet in dezelfde salarisgroep zijn ingedeeld, word je ingedeeld in de salarisgroep waarin de functie is ingedeeld die het hoogst is gewaardeerd. 038 Heb ik recht op een winstdelingsregeling? Nee. De werkgever kan een winstdelingsregeling invoeren. Bij aanpassingen moet hij met de bond overleg voeren. 14 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Vakantie- en adv-dagen 043 Op hoeveel vakantiedagen heb ik recht? cao-artikel 5.3 Dat hangt af van je leeftijd en dienstverband op 1 januari 2009. Voor werknemers die zijn geboren na 31-12-1968, of die na 1-1-2009 in dienst zijn getreden bij hun huidige werkgever, geldt cao-artikel 5.3.1. Je hebt recht op 27 vakantiedagen per jaar. Een extra vakantiedag ontstaat bij een ononderbroken dienstverband van 25 jaar; dan krijg je er 1 dag per kalenderjaar bij. Voor werknemers die zijn geboren na 31-12-1963 maar voor 1-1-1969 en die op 1 januari 2009 in dienst zijn van de werkgever, geldt cao-artikel 5.3.2 en 5.5.4. Je hebt recht op 28 vakantiedagen per jaar. Een extra vakantiedag ontstaat bij een ononderbroken dienstverband van 25 jaar; dan krijg je er 1 dag per jaar bij. Voor werknemers die zijn geboren na 31-12-1958 maar voor 1-1-1964 en die op 1 januari 2009 in dienst zijn van de werkgever, geldt cao-artikel 5.3.2 en 5.5.3. Je hebt recht op 29 vakantiedagen per jaar. Een extra vakantiedag ontstaat bij een ononderbroken dienstverband van 25 jaar; dan krijg je er 1 dag per jaar bij. Voor werknemers geboren voor 1 januari 1959 geldt cao-artikel 5.3.2 en 5.5.2. Je hebt recht op 25 vakantiedagen per jaar. 25 jaar; dan krijg je er drie dagen bij 2. leeftijdsdagen volgens onderstaande tabel (de peildatum is 1 juli en 1 dag is gelijk aan 8 uur) Leeftijd Aantal extra vakantiedagen 50, 51, 52, 53 of 54 jaar 3 extra 55, 56 of 57 jaar 5 extra 57,5 jaar 7 extra 58 of 59 jaar 10 extra 60 jaar 12 extra 61 jaar 13 extra 62 jaar 17 extra 63 jaar 22 extra 64 jaar 22 extra De dagen onder punt 1 en 2 mogen niet worden samengeteld! 044 Wanneer mag ik mijn aaneengesloten vakantie opnemen? cao-artikel 5.8.2 Bij voorkeur in het jaar waarin deze dagen worden opgebouwd. Zo mogelijk neem je de aaneengesloten vakantie tussen 30 april en 1 oktober op. Extra vakantiedagen ontstaan bij: 1. een ononderbroken dienstverband van Vragen en antwoorden over de cao metalektro 15
045 Welke vakantiedagen mag ik meenemen naar een volgend jaar? cao-artikel 5.8.1 Voor vakantiedagen opgebouwd tot en met 31 december 2011 geldt: Alle vakantiedagen kunnen in principe worden meegenomen naar een volgend jaar. Vijf jaar na de laatste dag waarin vakantie aanspraken zijn ontstaan kan je werkgever zeggen dat ze vervallen zijn. Voor vakantiedagen opgebouwd vanaf 1 januari 2012 geldt: Wettelijke vakantiedagen (20 dagen per jaar bij een full time dienstverband) kunnen in principe worden meegenomen naar een volgend jaar. Een half jaar na de laatste dag waarin vakantie aanspraken zijn ontstaan, vervallen deze dagen echter. Bovenwettelijke vakantiedagen (de meerdere vakantiedagen bovenop de wettelijke vakantiedagen) kunnen gespaard worden. Zie vraag 61. 046 Kan ik worden verplicht een snipperdag op te nemen? cao-artikel 5.7 Vaststelling vindt in overleg tussen werknemer en werkgever plaats. Na overleg met de ondernemingsraad kan de werkgever één collectieve snipperdag aanwijzen. Ook kan de werkgever met instemming van de ondernemingsraad twee collectieve snipperdagen vaststellen. De werkgever kan nog meer collectieve vakantiedagen vaststellen, maar alleen na overeenstemming met de ondernemingsraad. De collectieve vakantie wordt vastgesteld als de ondernemingsraad het ermee eens is. Deze vakantieperiode wordt zo mogelijk voor 1 februari vastgesteld. 047 Kan ik een 4-daagse werkweek krijgen? cao-artikel 3.3 Je hebt het recht* om tijdelijk 4 dagen per week te werken bij een voltijds dienstverband door het inzetten van daarvoor beschikbare vrije vakantieuren en roostervrije uren**. * De werkgever hoeft dat niet te doen als het bedrijfsbelang zich daartegen verzet. ** Seniorendagen en gespaarde vakantiedagen Let op: uren die al in de onderneming zijn vastgesteld, uren die zijn opgenomen in een rooster (bijvoorbeeld ploegendienst), collectieve vakantieuren en roostervrije uren en de jaarlijks individuele aaneengesloten vakantie zijn niet beschikbaar om vier dagen per week te werken. 16 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Vakantiegeld 048 Hoe hoog is de vakantietoeslag? cao-artikel 5.10.2 en 5.10.3 De vakantietoeslag bedraagt 8 procent van de maandverdienste voor elke maand in de periode van 1 juli tot en met 30 juni. Voor de berekening van de toeslag wordt uitgegaan van de maandverdienste over de maand juni, inclusief ploegentoeslag bij regelmatige ploegendienst. 049 Wanneer moet vakantietoeslag worden betaald? cao-artikel 5.10.1 De vakantietoeslag moet uiterlijk op 1 juli betaald worden. Ook bij beëindiging van het dienstverband moet de vakantietoeslag worden betaald. 050 Wordt de ploegentoeslag ook meegenomen in de vakantietoeslag? cao-artikel 5.10.2 Ja, als je in regelmatige ploegendienst werkt, wordt de vakantietoeslag verhoogd met 8 procent van de feitelijke ploegentoeslag. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 17
Bijzonder verlof 051 Krijg ik vrij voor bijzondere gebeurtenissen (bijvoorbeeld begrafenis, bevalling en huwelijk)? cao-artikel 6.1.2 In de cao staat een overzicht van de situaties waarin je vrij krijgt met behoud van salaris. De belangrijkste zijn: - Je hebt recht op vier dagen bij overlijden van partner of inwonend kind. - Je hebt recht op twee dagen bij overlijden van een niet inwonend kind of een van de ouders; bij huwelijk, een notariële samenlevingsovereenkomst of registratie partnerschap van jezelf. - Je hebt recht op één dag voor bevalling van je levenspartner. Beval je zelf, dan gaat het om zwangerschaps- of ouderschapsverlof. - Het recht op een dag verlof geldt ook in de volgende gevallen: adoptie van een kind, bij 25- of 40-jarig huwelijk van jezelf, overlijden of begrafenis van naaste familie. Ook heb je recht op maximaal een dag per jaar voor huwelijk, professie of priesterwijding in de naaste familie. - Bij bevalling van de levenspartner heb je naast het recht op kort verzuim ook recht op kraamverlof. worden geregeld. Ook zijn afspraken vastgelegd over het vrijaf geven voor diverse vakbondsactiviteiten met behoud van salaris. In de cao staat voor welke vakbondsactiviteiten kaderleden vrij kunnen krijgen met doorbetaling van het loon. Per bedrijf kunnen nadere worden gemaakt over vakbondswerk in de onderneming. 054 Krijg ik als lid van de bond vrij voor een vakbondscursus? cao-artikel 6.3.1.b en 6.3.2 Ja, als de bond daarvoor tijdig een verzoek indient bij de werkgever. Het recht op cursusverlof hangt mede af van het aantal leden van de bond in het bedrijf. Ook kunnen er bedrijfsbelangen zijn, waardoor de werkgever geen toestemming hoeft te verlenen. 052 Krijg ik vrij voor bezoek aan tandarts, dokter of specialist? cao-artikel 6.1.5 Dit moet worden geregeld via een regeling in het bedrijf zelf. 053 Krijg ik als vakbondskaderlid verlof voor vakbondswerk? cao-artikel 6.3.1 Dit kan in overleg met de onderneming 18 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Weekend of feestdagen 055 Moet ik werken op zaterdag en/op zondag? cao-artikel 3.9.4 en 3.6.1 In de regel zijn de zaterdag en de zondag niet opgenomen in het dienstrooster, tenzij hierover met de ondernemingsraad afspraken zijn gemaakt. Voor volcontinudiensten gelden aanvullende afspraken. 056 Heb ik recht op een vrije dag op een feestdag? cao-artikel 1.1.7 In de cao zijn de volgende dagen benoemd als feestdag: Nieuwjaarsdag, Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag, Eerste en Tweede Kerstdag en de Nationale Feestdag (27 april). Op deze dagen heb je vrijaf. Voor volcontinudiensten kunnen afwijkende afspraken gemaakt zijn. 057 Heb ik recht op een vrije dag op een religieuze feestdag? cao-artikel 3.9.4 en 1.1.7 Nee. Wel zijn in de cao een aantal dagen als religieuze feestdag aangewezen waarop je wel vrij bent. Daarnaast staat in de cao dat de werkgever ernstig rekening zal houden met de voor de werknemer van belang zijnde (overige) religieuze feestdagen. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 19
Tijd verkopen of sparen 058 Mag ik vakantiedagen verkopen? cao-artikel 3.16.1 De werkgever en de werknemer mogen afspreken dat de bovenwettelijke vakantiedagen worden vervangen door een uitkering in geld. Dit tot een maximum van zes dagen. 059 Wat zijn wettelijke vakantiedagen? Volgens de wet heeft iedere werknemer recht op vier weken vakantie per jaar. Wie vijf dagen per week werkt, heeft dus recht op tenminste (4 x 5 =) 20 vakantiedagen. Werk je in deeltijd, dan is dit aantal naar rato. Voorbeeld: een werknemer die drie dagen per week werkt heeft recht op 3/5 x 20 = 12 wettelijke vakantiedagen. 060 Wat zijn bovenwettelijke vakantiedagen? Alle vakantiedagen die je meer hebt dan de wettelijke vakantiedagen (zie vorige vraag). 061 Moet ik al mijn roostervrije dagen opmaken of mag ik dagen sparen? cao-artikel 3.15. In de cao staat dat de werknemer in principe het recht heeft per jaar maximaal zes roostervrije dagen te sparen (kapitaliseren) en te bestemmen voor pensioen. Hierdoor werk je zes dagen extra per jaar. De waarde van deze dagen in geld wordt gereserveerd voor het individuele sparen voor pensioen. Als de werkgever hiervoor dringende redenen heeft, mag hij dit spaarrecht weigeren. 062 Mag ik vrije tijd sparen? cao-artikel 3.16 en 3.17 De werknemer kan bovenwettelijke vakantiedagen sparen tot een maximum van 13 maal de overeengekomen arbeidsduur per week. Bij een fulltime dienstverband zijn dit 13 maal 5 = 65 dagen, voor een parttimer geldt deze afspraak naar rato van de overeengekomen arbeidsduur. Deze gespaarde vakantiedagen verjaren niet. Ook kan een tijdspaarregeling worden afgesproken met de vakbond en/of ondernemingsraad. Vrije roostertijd, overuren en bovenwettelijke vakantiedagen kunnen in het fonds worden gestopt. Omdat het een spaarregeling is, moet de werkgever garanties regelen. 063 Mag mijn werkgever mij verplichten om de (zes) roostervrije dagen te sparen voor pensioen? cao-artikel 3.15.1 Nee, het is een recht, dus geen verplichting. 20 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Arbeidsovereenkomst 064 Moet ik werken zonder dat ik een schriftelijke arbeidsovereenkomst heb? cao-artikel 2.1.3 De werkgever moet binnen een maand na het begin van het werk een schriftelijke bevestiging van de arbeidsovereenkomst overhandigen. 065 Hoe lang is mijn proeftijd? cao-artikel 2.1.2 De wettelijke proeftijd is maximaal twee maanden. De proeftijd moet schriftelijk zijn afgesproken, anders geldt een dienstverband zonder proeftijd. In de Wet Flex en zekerheid staat dat de proeftijd maximaal een maand mag duren bij een arbeidsovereenkomst die korter is dan twee jaar. Dit geldt ook voor een tijdelijke arbeidsovereenkomst zonder einddatum (project). De proeftijd mag maximaal twee maanden duren bij een vast dienstverband of tijdelijke arbeidsovereenkomst die langer dan twee jaar duurt. 066 Heb ik bij een contract voor bepaalde tijd ook een proeftijd? cao-artikel 2.1.2 Ja, ook bij een tijdelijke arbeidsovereenkomst mag de werkgever een proeftijd met je afspreken. Deze moet altijd op schrift staan. 067 Mag ik tijdens de proeftijd worden ontslagen? Ja, tijdens de proeftijd kan de werkgever elke dag de arbeidsovereenkomst beëindigen. Dit geldt overigens ook voor de werknemer. 068 Mag mijn werkgever mij twee keer achter elkaar een contract voor bepaalde tijd geven? Ja, dat mag. De werkgever mag meer tijdelijke arbeidsovereenkomsten na elkaar afsluiten met dezelfde werknemer. Die tijdelijke arbeidsovereenkomsten eindigen automatisch op de afgesproken datum. De werkgever kan dit niet tot in het oneindige herhalen. Als na drie opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten met niet meer dan drie maanden ertussen, een vierde arbeidsovereenkomst wordt afgesloten, dan is deze automatisch voor onbepaalde tijd. Ook wanneer die drie opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten samen langer dan 36 maanden duren, ontstaat automatisch een contract voor onbepaalde tijd. 069 Hoe moet mijn werkgever een contract voor bepaalde tijd opzeggen? Een tijdelijke arbeidsovereenkomst wordt afgesloten voor een duur die werkgever en werknemer samen afspreken. Op het afgesproken tijdstip eindigt de tijdelijke arbeidsovereenkomst automatisch. De werkgever hoeft geen opzegtermijn in acht te nemen of toestemming te vragen bij UWV Werkbedrijf. Als de werkgever de arbeidsovereenkomst tussentijds wil beëindigen, dan mag dat alleen als in de arbeidsovereenkomst hierover afspraken zijn gemaakt. De werkgever moet dan wel een ontslagvergunning vragen aan UWV Werkbedrijf en een opzegtermijn hanteren. Is geen afspraak hierover gemaakt, dan kan tussentijdse beëindiging alleen door tussenkomst van de kantonrechter. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 21
070 Mag je als werknemer naast je werk nog een bijbaantje hebben? In de arbeidsovereenkomst staat of je zonder schriftelijke toestemming concurrerend werk voor andere bedrijven of personen mag doen. Ook kan het belang van het bedrijf zich hiertegen verzetten. In alle gevallen geldt dat vooraf overleg met de werkgever nodig is. Een proeftijd moet schriftelijk worden vastgelegd. De proeftijd mag maximaal twee maanden duren bij een vast dienstverband of een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor twee jaar of langer. De proeftijd duurt maximaal een maand bij een tijdelijk contract korter dan twee jaar of voor de duur van een project, waarvan de einddatum niet bekend is. Nadat de uitzendkracht 26 weken heeft gewerkt voor een en hetzelfde uitzendbureau, gelden de regels voor de tijdelijke arbeidsovereenkomsten. Bij een faillissement hoeft geen ontslagvergunning te worden aangevraagd. De arbeidsovereenkomst kan worden opgezegd met een opzegtermijn van maximaal zes weken. 071 Wat betekent de Wet Flex en zekerheid voor oproepkrachten, tijdelijke krachten, proeftijd, uitzendkrachten en faillissement? Een oproepkracht heeft recht op ten minste drie uur loon per oproep, als er een contract is van minder dan vijftien uur per week en niet bekend is op welke tijdstippen de werkgever de oproepkracht zal oproepen. Er kan ook sprake zijn van een contract zonder dat duidelijk is hoeveel uren per week gewerkt zal worden. De werkgever kan met tijdelijke krachten verscheidene tijdelijke arbeidsovereenkomsten na elkaar afsluiten die alle automatisch op de afgesproken datum eindigen. Dit kan niet onbeperkt! Er zijn wetsregels opgesteld waarin staat dat onder bepaalde voorwaarden na opeenvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten een vast dienstverband ontstaat (zie vraag 65). Een proeftijd moet schriftelijk worden vastgelegd. De proeftijd mag maximaal twee maanden duren bij een vast dienstverband of een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor twee jaar of langer. De proeftijd duurt maximaal een maand bij een tijdelijk contract korter dan twee jaar of voor de duur van een project, waarvan de einddatum niet bekend is. Nadat de uitzendkracht 26 weken heeft gewerkt voor een en hetzelfde uitzendbureau, gelden de regels voor de tijdelijke arbeidsovereenkomsten. Bij een faillissement hoeft geen ontslagvergunning te worden aangevraagd. De arbeidsovereenkomst kan worden opgezegd met een opzegtermijn van maximaal zes weken. 22 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Uitzendkrachten 072 Valt een uitzendbureau onder de cao in de metalektro? cao-bijlage A Het uitzendbureau dat hoofdzakelijk werknemers laat werken in bedrijven die behoren tot de metalektro, valt onder de cao. 073 Mag een werkgever een willekeurig uitzendbureau inschakelen? cao-artikel 9.1 De werkgever is verplicht voor in Nederland te verrichten werkzaamheden gebruik te maken van een uitzendbureau dat NEN gecertificeerd is; ook moet dit bureau zijn geregistreerd in het register van de Stichting Normering Arbeid. 074 Wat is de hoogte van de arbeidsvoorwaarden van een uitzendkracht? cao-artikel 9.2.3, 9.2.4 en 9.2.5 Ten eerste: de cao-afspraken over minimum maandloon, overwerktoeslagen, ploegentoeslagen en kostenvergoedingen gelden ook voor uitzendkrachten. Ten tweede: het totaal van de arbeidsvoorwaarden van een uitzendkracht mag niet meer dan 10% boven of onder de arbeidsvoorwaarden liggen van vergelijkbare werknemers in vaste dienst. Uitzondering hierop is de gedetacheerde werknemer met een jaarsalaris van 60.000 of hoger inclusief vakantietoeslag. 075 Wie moet erop toezien dat de juiste arbeidsvoorwaarden worden betaald aan een uitzendkracht? cao-artikel 9.2.6 De werkgever moet zich ervan vergewissen dat de regels voor een uitzendkracht goed worden toegepast. 076 Heeft de ondernemingsraad een rol/taak bij het door de werkgever laten verrichten van werkzaamheden door uitzendkrachten? cao-artikel 9.2.2 De werkgever moet voorafgaand overleg voeren met de ondernemingsraad wanneer uitzendkrachten ingeschakeld worden. Tenminste tweemaal per jaar moet het beleid van de onderneming voor uitzendkrachten met de ondernemingsraad besproken worden. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 23
Functieclassificatie en -waardering 077 Wat is functiewaardering of -classificatie (cao ISF/SAO)? cao-artikel 4.1.2 Dit is een systeem om de verschillende functies in de onderneming zo objectief mogelijk in een rangorde naar zwaarte te plaatsen. In de metalektro is bij de meeste grote bedrijven het ISF/SAOsysteem ingevoerd. Dit systeem vervangt de verouderde Metaalmethode en het FC-systeem. De invoering van functiewaardering is een ingewikkelde zaak. CNV Vakmensen is betrokken bij het opstellen van de randvoorwaarden. In de cao is afgesproken dat de keuze voor een systeem van functiewaardering moet zijn gemaakt. Is dit niet het geval, dan geldt het systeem ISF. 078 In welke functie hoor ik thuis? cao-artikel 4.3 In de metalektro bestaat een (sleutel) functieboek. De bestaande functies zijn hier veelal van afgeleid. Bij invoering van ISF/SAO worden de bestaande functies doorgelicht en beschreven. Het is mogelijk dat je functie niet precies is omschreven, maar is afgeleid van een functie. De werknemer krijgt bij invoering van ISF/ SAO een functieomschrijving; deze moet kloppen met de werkelijke functietaken. De indeling van functies en de loonschalen staan in de ISF-cao. 079 Wat moet ik doen als ik het niet eens ben met de functiebeschrijving en/of de indeling? cao-artikel 4.4.5 en Bijlage E.IV Je kunt het beste contact opnemen met CNV Info, telefoon: 030 75 11 007 of e-mail: info@cnvvakmensen.nl In de cao zijn de kaders vastgelegd: een klachtenprocedure in het bedrijf zelf geeft de werknemer het recht om de functiebeschrijving en indeling te laten beoordelen. Als de klachtenprocedure leidt tot een indeling in een hogere salarisgroep, dient nabetaling plaats te vinden vanaf de datum dat de klacht schriftelijk bij de onderneming is ingediend. 080 Wat doe ik als ik het niet eens ben met de beslissing van de interne beroepsprocedure? Behalve de bezwaarprocedure in het bedrijf, heeft ieder vakbondslid de extra mogelijkheid om met hulp van de functieclassificatiedeskundige van de bond een externe bezwaarprocedure te starten. De deskundige van de bond maakt dit aanhangig bij de systeemhouder (de bedenker van het functieclassificatiesysteem). Samen met de deskundige van de systeemhouder wordt besloten over een bindende uitspraak over het bezwaar. 081 Wat is de relatie tussen functiegroep en salarisschaal? cao-artikel 4.4 en 4.5 In de cao staan afspraken over de minimumbeloning, rekening houdend met de salarisgroep waarin je bent ingedeeld en de leeftijd of de functiejaren. In de meeste ondernemingen wordt gewerkt met een eigen salarissysteem. De bedragen en leeftijden die in de cao staan, gelden als ondergrens. 24 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Veilig & gezond werken 082 Mag mijn werkgever mij in een andere functie plaatsen? cao-artikel 4.9 In de cao staat welke voorwaarden gelden voor de aanpassing van het salaris bij het uitoefenen van een hoger of lager ingedeelde functie, zonder dat daarbij sprake is van een reorganisatie. In een aantal gevallen zal een functiewijziging het gevolg zijn van een reorganisatie: in dat geval zijn de gevolgen vastgelegd in een sociaal plan. 083 Ik ben multi-inzetbaar. Ik verricht geregeld verschillende functies en/of taken uit andere functies. Heb ik recht op een hoger salaris? cao-artikel 4.5.6 Als de functies die je uitoefent niet in dezelfde salarisgroep zijn ingedeeld, word je ingedeeld in de salarisgroep waarin de functie is ingedeeld die het hoogst is gewaardeerd. 084 Waar kun je terecht met vragen over arbeidsomstandigheden? Bij de inspectiedienst van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (telefoon 0800 9051). Hier kun je vragen naar het dichtstbijzijnde regiokantoor van de Inspectie SZW. 085 Mag je gevaarlijk werk weigeren? De werknemer heeft het recht te stoppen met werken als er volgens hem gevaar voor personen aanwezig is en de Inspectie SZW niet tijdig kan optreden. Dit is geregeld in artikel 29 van de Arbeidsomstandighedenwet. In een dergelijke situatie is het van belang dat je op tijd de vakbond inschakelt. 086 Is de werkgever verplicht de veiligheidsmiddelen te betalen? De werkgever moet veiligheidsmiddelen verstrekken (en betalen) als het werk gebruik van veiligheidsmiddelen nodig maakt. De werknemer is verplicht deze te gebruiken. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 25
Medezeggenschap Kinderen 087 Is de oprichting van een ondernemingsraad verplicht? Ja, voor bedrijven met vijftig werknemers of meer. Bij bedrijven met minder dan vijftig werknemers gelden andere regels voor medezeggenschap. Daar kan een personeelsvertegenwoordiging worden opgericht. 088 Wordt een lid van de ondernemingsraad beschermd? cao-artikel 9.3 De bescherming tegen de benadeling is geregeld in artikel 670, 670a en 670b van het Burgerlijk Wetboek. De werkgever moet bij gedwongen ontslag altijd een ontbindingsverzoek indienen bij de kantonrechter. 089 Hoe kom ik in de ondernemingsraad? Voorafgaand aan de verkiezingen heeft de bond de kans kandidaten voor te dragen. De bond neemt hierover schriftelijk of via een ledenvergadering contact op met de leden en dient vervolgens een kandidatenlijst in. 090 Hoe is zwangerschaps- en bevallingsverlof geregeld in de cao? Dit staat niet in de cao, maar in de wet. Je hebt recht op minstens zestien weken zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Hoe lang de verlofperiode feitelijk duurt, is afhankelijk van de datum waarop je baby daadwerkelijk wordt geboren. Zwangerschapsverlof De datum waarop het zwangerschapsverlof ingaat, is afhankelijk van de datum waarop je denkt te bevallen. Je kunt vanaf zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum verlof opnemen. Je moet in ieder geval vier weken voor de dag na de vermoedelijke bevallingsdatum verlof opnemen. Bevallingsverlof Je hebt na de bevalling recht op minstens tien weken bevallingsverlof. Ook al wordt je baby later geboren dan verwacht. Tijdens de verlofperiode ontvang je een uitkering ter hoogte van je salaris. Er is een maximum aan deze uitkering. Dit maximum is gebaseerd op het maximumdagloon. Als je meer verdient, kan je inkomen tijdens het verlof dalen. Het maximumdagloon bedraagt per 1 januari 2014 197 bruto per dag. 091 Heb ik recht op ouderschapsverlof? Dit staat niet in de cao, maar in de wet. Iedere werknemer die tenminste één jaar bij zijn huidige werkgever in dienst is, heeft recht op ouderschapsverlof. Dit geldt voor het geval dat je kinderen hebt tot acht jaar. Het totaal aantal uren ou- 26 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Reizen derschapsverlof bedraagt de arbeidsduur per week gerekend over 26 weken. Het verlof kan over een periode van maximaal 12 maanden worden verdeeld. 092 Welke gevolgen heeft ouderschapsverlof voor mijn baan? De opbouw van pensioenrechten en dienstjaren lopen normaal door. Tijdens de verlofuren bouw je geen vakantierechten op. 093 Is er een bijdrageregeling in de kinderopvang? Dit is niet geregeld in de cao metalektro. Sinds 1 januari 2007 wordt de werkgeversbijdrage kinderopvang door de Belastingdienst uitbetaald aan werkende ouders. De Belastingdienst keert dit bedrag uit via de Toeslagenwet. Daarnaast bestaat ook nog de overheidsbijdrage. Deze wordt ook door de Belastingdienst uitbetaald. Deze bijdrage is wél afhankelijk van iemands inkomen, het soort opvang waar het kind gebruik van maakt en het aantal kinderen dat gebruikmaakt van kinderopvang. Voor meer informatie kun je contact opnemen met CNV Info, telefoon 030 75 11 007 of e-mail: info@cnvvakmensen.nl. Of kijk op www.toeslagen.nl. 094 Wordt woon-werkverkeer altijd vergoed door de werkgever? cao-artikel 8.2 en toelichting Dit is niet in de cao geregeld. Alleen als er in het bedrijf een regeling is, kan de werknemer aanspraak maken op vergoeding. 095 Wat zijn reisuren? cao-artikel 8.1 Dit zijn uren die je reist in opdracht van de werkgever om elders (dus niet in het eigen bedrijf) te werken. 096 Wanneer is er sprake van karweiwerk? cao-artikel 8.1 De werkzaamheden (het vervaardigen, installeren of onderhouden en/of toezicht, ontwerp en constructie) moeten ter plaatse, dus buiten de fabrieksterreinen, worden verricht. Voor zover het karweiwerk in Nederland, Duitsland, België of Luxemburg gebeurt, gelden de caoregelingen voor reistijden en reiskosten. Voor karweiwerk in andere landen moet de werkgever een regeling treffen met de vakbond of de ondernemingsraad. De werknemer die voorheen af en toe karweiwerkzaamheden verrichtte, kan na zijn 55ste niet worden verplicht karweiwerk te doen. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 27
Ziekte 097 Krijg ik minder salaris als ik ziek ben? cao-artikel 6.4 Ja, dat kan. De werkgever moet het salaris van een zieke werknemer twee jaar doorbetalen. Het eerste jaar van de ziekte krijgen werknemers volledig loon. Wel moet er rekening mee worden gehouden dat er geen onkostenvergoedingen of overwerktoeslagen worden betaald. In het tweede ziektejaar krijgen zieke medewerkers in ieder geval 70 procent van het loon. Werknemers die optimaal meewerken aan herstel en reïntegratie krijgen 80 procent van het loon in het tweede ziektejaar. Ook werknemers voor wie de gezondheid zo slecht is dat reïntegratie niet mogelijk is, krijgen 80 procent van het loon. 098 Kan ik mij verzekeren tegen financiële risico s bij arbeidsongeschiktheid? Ja, dat kan. De werkgever is verplicht om jou een verzekering aan te bieden. Voor de bedrijven in de metalektro is een collectieve verzekering (WGA hiaat) afgesloten tegen financiële risico s bij arbeidsongeschiktheid van tenminste 35% en minder dan 80%; de werkgever mag ook een andere verzekering aanbieden onder voorwaarde dat de dekking van deze verzekering ten minste gelijk is aan de collectieve verzekering. De werknemer kan er ook voor kiezen om financiële risico s bij arbeidsongeschiktheid van 15% tot 35% te verzekeren. Deze WIA-bodemverzekering geeft recht op een periodieke uitkering van 100% van het ziektewetdagloon. Voor vragen over de voorwaarden en de inhoud van de verzekering bij financiële risico s bij arbeidsongeschiktheid kun je contact opnemen met CNV Info. 099 Mag mijn werkgever een vakantiedag inhouden als ik ziek ben? cao-artikel 6.4 en 5.1.2b Als hoofdregel geldt dat de werkgever geen vakantiedagen bij ziekte inhoudt. De reeds opgebouwde rechten blijven bestaan. De werkgever mag wel vakantiedagen inhouden als vooraf individuele vakantiedagen of aaneengesloten vakantie is afgesproken op verzoek van de werknemer en deze op die dagen vrijgesteld is van re-integratieverplichtingen (oftewel, je mag vakantie houden). Als er sprake is van een collectieve vakantie(dag) en de werknemer wil vrijgesteld zijn van re-integratieverplichtingen (oftewel, je mag vakantie houden) dan wordt de vakantiedag(en) wel afgeschreven. Mogelijk is in het bedrijf afgesproken dat de bedrijfsarts hierin een dwingend advies afgeeft. 100 Bouw ik vakantiedagen op bij ziekte? Ja, per 1 januari 2012 wordt de vakantiewetgeving aangepast; er is dan geen verschil meer in opbouw van vakantierechten tussen zieke en gezonde werknemers. Voor de zieke werknemer geldt dat gedurende de periode van ziekte de opbouw van vakantiedagen gewoon doorgaat. Vakantiedagen die de werkgever vaststelt op verzoek van de zieke werknemer zullen worden afgeschreven. Collectieve vakantiedagen zullen bij de zieke werkne- 28 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
mer niet in mindering worden gebracht, behalve als de werknemer vrij wil zijn van re-integratieverplichtingen; dan worden deze collectieve vakantiedagen wel afgeschreven. 101 Mag ik tijdens ziekte worden ontslagen? Dit mag niet. Alleen als je twee jaar ziek bent, kun je worden ontslagen. Als je ziek wordt nadat bij UWV Werkbedrijf een aanvraag voor ontslagvergunning is ingediend, mag de werkgever je wel ontslaan onder voorwaarde dat de werkgever de ontslagvergunning heeft gekregen. 102 Welke rechten en plichten heb ik ten aanzien van vervangend werk bij ziekte? Als je langer dan zes weken ziek bent, krijg je via de arbodienst nadere informatie over je rechten en plichten. De arbodienst beoordeelt dan je situatie en bekijkt de mogelijkheden om wel of niet te werken. In dit oordeel staat een analyse van de ziekte en wordt er een advies gegeven over te ondernemen acties. Na ongeveer acht weken zal je werkgever, bijgestaan door de arbodienst, met jou een plan van aanpak opstellen voor terugkeer naar het werk. Zo kan langdurige arbeidsongeschiktheid worden voorkomen. Je moet actief meewerken aan terugkeer. Dit plan wordt elke zes weken geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Als in een vroeg stadium blijkt dat je niet aan het werk kunt gaan, is een plan van aanpak niet nodig. Uiterlijk na acht en halve maand ziekte wordt een reïntegratieverslag opgesteld. In dit verslag staan onder andere de reïntegratieactiviteiten vermeld, een oordeel over je gezondheidstoestand en beperkingen om te werken, een oordeel over de arbeidsverhouding tussen jou en je werkgever en jouw eigen oordeel over deze punten. Voor jou is van belang dat je initiatieven en reïntegratieactiviteiten en oordeel over de arbeidsmogelijkheden goed in het verslag zijn opgenomen. Hier moet je goed op letten. Als de arbodienst of de werkgever geen initiatieven neemt na zes weken ziekte, moet je aan de bel te trekken. Je kunt geen afwachtende houding aannemen. 103 Wat doet een reïntegratiebedrijf? De werkgever is verplicht een arbodienst of reïntegratiebedrijf in te schakelen om je te reïntegreren naar werk. Pas als in de eigen onderneming (aangepast) werk niet mogelijk is, zal het reïntegratiebedrijf proberen (aangepast) werk buiten de eigen onderneming te realiseren. Reïntegratiebedrijven houden zich onder andere bezig met bemiddeling, scholing, plaatsing van zieke en arbeidsgehandicapte werknemers. 104 Geldt bij werkhervatting in een ander bedrijf de aanvulling op het loon nog? In de cao is afgesproken dat de werkgever van de zieke werknemer het salaris gedurende de in de cao afgesproken aanvullingsperiode aanvult, ook al wordt de werknemer buiten de eigen onderneming herplaatst. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 29
Ontslag 105 Als ik een andere baan heb, mag ik dan mijn huidige baan zomaar opzeggen? Ja, wel geldt dat je de opzegging schriftelijk moet doen als de werkgever hierom vraagt. Zowel voor jou als voor je werkgever geldt een opzegtermijn, tenzij anders is afgesproken. 106 Moet ik akkoord gaan als de werkgever mij wil ontslaan? Nee, je moet in alle gevallen bezwaar maken tegen het ontslag. Als je geen bezwaar maakt tegen het ontslag, kun je daardoor het recht op een WW-uitkering in gevaar brengen! De werkgever is verplicht een ontslagvergunning aan te vragen bij UWV Werkbedrijf. Je wordt dan automatisch in de ontslagprocedure betrokken. Ook kan de werkgever een ontbindingsprocedure aanspannen bij de kantonrechter. Daarnaast bestaat de mogelijkheid tot beëindiging met wederzijds goedvinden via een vaststellingsovereenkomst. In alle gevallen is het raadzaam om zo spoedig mogelijk contact op te nemen met CNV Info, 030 75 11 007. 107 Wat is ontslag op staande voet? Bij ontslag op staande voet moet er sprake zijn van een dringende reden. Bijvoorbeeld diefstal, fraude, intimidatie, vechten, enzovoorts. Neem in dat geval altijd contact op met CNV Vakmensen. 108 Moet mijn werkgever een ontslagvergunning aanvragen als ik een contract voor bepaalde tijd heb? Als het een arbeidsovereenkomst voor 30 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
bepaalde tijd is die eindigt, hoeft de werkgever geen ontslagvergunning aan te vragen. De arbeidsovereenkomst beëindigt van rechtswege. Als de werkgever een contract voor bepaalde tijd tussentijds wil beëindigen en er zijn hierover geen afspraken in de arbeidsovereenkomst gemaakt, dan moet hij bij de kantonrechter ontbinding aanvragen. 109 Hoe lang is de opzegtermijn voor de werkgever? Als je korter dan vijf jaar bij deze werkgever hebt gewerkt: één maand; vanaf vijf tot tien jaar: twee maanden; vanaf tien tot vijftien jaar: drie maanden; vijftien jaar of langer: vier maanden. De werkgever mag de opzegtermijn met één maand verkorten, als hij een ontslagvergunning van UWV Werkbedrijf heeft. Er moet minstens één maand opzegtermijn overblijven. 110 Hoe is dit voor oudere werknemers geregeld? Werknemers die op 1 januari 1999 45 jaar of ouder waren en op dat moment al een opzegtermijn hadden opgebouwd die langer is dan in de huidige wetgeving mogelijk is, houden hun oude opzegtermijn. Zolang het huidige dienstverband niet is beëindigd, geldt de aanspraak voor oudere werknemers. 111 Wat is de opzegtermijn voor de werknemer? cao-artikel 2.3.1 toelichting De opzegtermijn voor de werknemer is één maand. Korter of langer mag, als dit schriftelijk is overeengekomen. De opzegtermijn voor de werknemer mag bij verlenging maximaal zes maanden zijn. In geval van verlenging van de opzegtermijn moet de opzegtermijn voor de werkgever minstens twee keer zo lang zijn als die van werknemer. 112 Is het toegestaan halverwege de maand te vertrekken? cao-artikel 2.3.1 Opzegging van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt schriftelijk gedaan en zodanig dat het dienstverband eindigt aan het einde van een kalendermaand. 113 Mag mijn arbeidsovereenkomst door de rechter worden beëindigd? Ja. De werkgever kan kiezen of hij naar het UWV Werkbedrijf of de kantonrechter gaat. Als de werknemer lid is van de ondernemingsraad, kan het dienstverband alleen via de kantonrechter worden ontbonden. 114 Ik ben kaderlid van CNV Metalektro, gelden er voor mij bijzondere regels? cao-artikel 10.5.3 De rechtspositie van kaderleden is verbeterd. Voordat de werkgever een kaderlid ontslaat, is hij verplicht hierover een gesprek te voeren met de vakgroepbestuurder van de bond. In dit gesprek zal moeten worden geprobeerd een oplossing te vinden. Natuurlijk moet de werkgever dan wel weten wie als kaderlid actief is binnen het bedrijf. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 31
115 Wat moet je doen als je werkgever jouw arbeidsovereenkomst door middel van een vaststellingsovereenkomst wil beëindigen? Neem dan onmiddellijk contact op met CNV Vakmensen. Zie voor adressen en telefoonnummers het voorwoord. 116 Heb ik bij het einde van het dienstverband nog recht op vakantiedagen en vakantiegeld? cao-artikel 2.4 Nog niet opgenomen vakantiedagen en vrije roosteruren worden verrekend in tijd of in geld. De waarde van een vakantiedag bij een volledige baan is acht uur. Vakantiegeld wordt uitbetaald over de maanden waarover nog geen vakantiegeld is betaald; het vakantiegeld wordt verdiend in de periode 1 juli tot en met 30 juni. 32 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
Pensioen en AOW 117 Wanneer gaat de AOW in? De AOW gaat in op de dag waarop je de AOW-leeftijd bereikt. De AOW-leeftijd lag op 65 jaar en is per 1 januari 2013 met 1 maand verhoogd. Per 1 januari 2014 is de AOW-leeftijd nog eens met 1 maand verhoogd. In de komende jaren gaat de AOW-leeftijd verder in stapjes omhoog. PME werkt aan een nieuwe pensioenregeling. Naar verwachting gaat deze regeling in 2015 in. De standaard pensioenleeftijd (de richtleeftijd) van PME blijft in 2014 65 jaar. Op het moment van samenstellen van dit vragenboekje is nog onvoldoende duidelijk over de eventuele wijzigingen van de pensioenregelingen in 2015. Voor actuele informatie kun je op onze website terecht of op www.metalektropensioen.nl 118 Kan ik eerder dan op 65-jarige leeftijd met pensioen? Ja, dat kan. Wie in de metalektro werkt, spaart voor een eigen pensioen bij PME. Dat pensioen heeft een richtleeftijd van 65. Afhankelijk van je geboortejaar, persoonlijke omstandigheden en geschiedenis in de sector, kun je eerder stoppen. Hoe eerder je stopt, hoe lager het pensioen wordt. Langer doorwerken kan ook. Je uitkering wordt dan hoger. In 2014 worden aanpassingen verwacht van de pensioenregelingen. Voor actuele informatie kun je op onze website terecht. geboren na 31 december 1949. Dat is per 1 januari 2006 in de plaats gekomen van de TOP-SUMO, de vroegere vroegpensioen aanvulling. Met het VEOP is je pensioen vanaf 65 veel hoger en daardoor kun je makkelijker je pensioen vervoegd laten ingaan. 120 Wanneer kan ik met VEOP? Het VEOP wordt doorgaans op 31 december van een jaar ingekocht. Voor 1950, 1951, 1952 en 1953 is dat al gebeurd. Naar verwachting wordt het VEOP voor 1954 op 31 december 2014 ingekocht. Vervroegd pensioneren inclusief het VEOP kan vanaf het moment van inkoop. Neem voor meer informatie contact op met de pensioenconsulent. 121 Waar kan ik met mijn vragen terecht over mijn pensioen? Als je deelnemer bent bij PME, kun je voor vragen over je pensioen contact opnemen met CNV Info. Ook kun je contact opnemen met twee pensioenconsulenten: - Joost Asser, telefoon 06 53911984, e-mail joost.asser@metalektro.nl - Rob van der Wal telefoon 06 12505404, e-mail rob.vanderwal@metalektro.nl Ben je deelnemer bij een gedispenseerd (ondernemings)pensioenfonds, dan kun je voor vragen over jouw pensioen contact opnemen met CNV Info of met het bestuur van dat pensioenfonds. 119 Wat is VEOP? Het VEOP staat voor voorwaardelijk extra ouderdomspensioen voor deelnemers Vragen en antwoorden over de cao metalektro 33
Diversen 122 Als ik per ongeluk schade veroorzaak aan eigendommen van het bedrijf, mag mijn werkgever dan loon inhouden? Als de schade te wijten is aan flinke nalatigheid van de werknemer, kan de werkgever de schade geheel of gedeeltelijk verhalen op de werknemer. De werkgever moet dit binnen zes weken na constatering van de schade schriftelijk aan de werknemer laten weten. Verder meldt de werkgever, binnen een maand nadat het bedrag van de schade redelijkerwijs bekend kan zijn, de werknemer schriftelijk hoe hij het geld wil ontvangen. Als de werkgever het niet op deze manier doet, verliest hij zijn recht op schadevergoeding. 123 Wat is een concurrentiebeding? cao-artikel 2.1.3 In een arbeidsovereenkomst kan een concurrentiebeding staan. In zo n beding staat dat werknemers niet hetzelfde werk mogen doen als zelfstandige of bij een concurrent. De regeling kan per geval verschillen. Bij verschil van mening wordt de zaak voorgelegd aan de kantonrechter. Bij gedwongen ontslag is het van belang afspraken te maken over het nietig verklaren van het beding. 124 Wie mag mijn arbeidsvoorwaarden aanpassen? Arbeidsvoorwaarden kunnen in beginsel niet eenzijdig worden gewijzigd. Hiervoor is wederzijdse toestemming nodig van werkgever en werknemer! In overleg met de vakbond kunnen arbeidsvoorwaarden worden aangepast (bijvoorbeeld tijdens cao-onderhandelingen of bij reorganisaties). De bond overlegt dan altijd met de leden, die het laatste woord hebben. 125 Mijn werkgever houdt zich niet aan de cao. Mag dat? cao-artikel 1.4.4 De werkgever mag niet in ongunstige zin afwijken van de cao. De cao in de metalektro is overigens een minimum-cao. Afwijken naar boven is wel toegestaan. Verslechteringen kunnen alleen in overleg met de bond worden vastgesteld. 126 Hoe kom ik aan het caoboekje? Je kunt dit aanvragen bij CNV Info, telefoon: 030 75 11 007 of e-mail: info@cnvvakmensen.nl. Je vindt het caoboekje ook op www.cnvmetalektro.nl. 127 Moet de werkgever een reorganisatie melden bij de vakbond? cao-artikel 10.6 Ja. Bij sluiting van een afdeling of ingrijpende wijziging van het aantal personeelsleden moet de werkgever de vakbond hierover inlichten. Als de vakbond op de hoogte is gebracht, mag de werkgever de ondernemingsraad inlichten en daarna het personeel. De vakbond ontvangt alle informatie over de reorganisatieplannen. Met de bond worden in een sociaal plan afspraken gemaakt over de gevolgen voor het personeel. 34 Vragen en antwoorden over de cao metalektro
128 Wat is een sociaal plan? cao-artikel 10.6.3 In de cao staat dat de werkgever met de vakbond moet overleggen over de gevolgen van reorganisaties of fusies. De afspraken over de voorwaarden waaronder de werkgever mag overgaan tot een reorganisatie of fusie worden vastgelegd in het sociaal plan. Voordat de bond met een sociaal plan akkoord gaat, worden de afspraken met de leden besproken. 129 Hoe kan ik mijn vakbondscontributie verrekenen? cao-artikel 9.9 De mogelijkheid bestaat de vakbondscontributie fiscaal te verrekenen. Leden van een vakbond kunnen eenmalig hun vakbondscontributie op het brutoloon laten inhouden en netto laten uitkeren. Dit levert vakbondsleden een voordeel op. CNV-leden in de metalektro krijgen automatisch een lidmaatschapsverklaring thuis met een toelichting hoe dit voordeel geïnd kan worden. De werkgever is verplicht hieraan mee te werken. 130 Wat is de werkkostenregeling? De werkkostenregeling staat niet in de cao, maar in de wet. De werkkostenregeling of WKR is een nieuwe wet in de belastingwetgeving. Door deze regeling kan de werkgever tot 1,5% van de loonsom besteden aan onbelaste vergoedingen en verstrekkingen voor zijn werknemers. Vragen en antwoorden over de cao metalektro 35