Als ik mijn baan kwijtraak. Voorkom dat u werkloos wordt Hoe komt u weer aan werk? Wat moet u doen voor een WW-uitkering?

Transcriptie

1 Als ik mijn baan kwijtraak Voorkom dat u werkloos wordt Hoe komt u weer aan werk? Wat moet u doen voor een WW-uitkering?

2 Werk boven uitkering UWV verstrekt tijdelijk inkomen in het kader van wettelijke regelingen als de WW en de WAO. Maar koppelt dat altijd aan het onderzoeken van mogelijkheden om terug te keren op de arbeidsmarkt. uwv.nl werk.nl

3 Inhoud Waarom deze brochure? 4 Waar moet u op letten bij uw ontslag? 6 Voorkom dat u werkloos wordt 10 Als u toch werkloos wordt: een WW-uitkering? 12 Meer informatie 15

4 Waarom deze brochure? U bent in dienst van een werkgever en u ziet aankomen dat u uw werk kwijtraakt. Natuurlijk doet u er dan alles aan om uw baan te behouden óf ander werk te zoeken. CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) ondersteunt u hierbij. Maar wat als het, ondanks uw inspanningen, niet meteen lukt? Dan kunt u misschien tijdelijk een WW-uitkering krijgen. U krijgt dan te maken met UWV (Uitvoering werknemersverzekeringen). 4

5 In deze brochure leest u wat u kunt doen in uw situatie: als u zelf ontslag neemt; als u een vaste baan heeft; bij collectief ontslag of faillissement; bij ontslag voor een deel van uw uren; als u een tijdelijke baan heeft of werkt als uitzendkracht; bij ontslag via de kantonrechter. 5

6 Waar moet u op letten bij uw ontslag? Als u uw ontslag krijgt, komt er veel op u af. Hoe vindt u zo snel mogelijk ander werk? Hoe zit het met uw inkomen? Al op het moment van uw ontslag is het verstandig om goed op een aantal dingen te letten. Zo heeft uw werkgever bepaalde regels waaraan hij zich moet houden. Verder kunnen bepaalde zaken later van invloed zijn op uw eventuele WW-uitkering. Wat dat precies inhoudt, leest u hierna. Als u zelf ontslag neemt Als u zelf ontslag neemt en daardoor werkloos wordt, krijgt u meestal geen WW-uitkering. Ook niet als u nog in uw proeftijd zit. Er zijn uitzonderingen: u kunt bijvoorbeeld soms wel een WW-uitkering krijgen als u uw baan opzegt om met uw partner mee te verhuizen naar een andere stad. Maar ook dan staat werk zoeken voorop. CWI kan u hier meer over vertellen. Als u een vaste baan heeft Mag uw werkgever u zomaar ontslaan? Als u een vaste baan heeft, mag uw werkgever u niet zomaar ontslaan. Daarvoor moet hij een ontslagvergunning hebben van CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) of hij moet de arbeidsovereenkomst ontbinden via de kantonrechter. In beide gevallen moet de werkgever goed beargumenteren waarom hij u wil ontslaan. Vraag altijd naar uw rechten, bijvoorbeeld bij CWI of uw vakbond. U mag en moet weten wat de reden van uw ontslag is. En u heeft recht op een opzegtermijn en eventueel op een ontslagvergoeding. CWI kan u meer vertellen over de ontslagprocedure en over de vraag of uw werkgever u mag ontslaan. Zet nooit meteen uw handtekening onder de ontslagbrief van uw werkgever. Bewaar alle papieren die met uw eventuele ontslag te maken hebben, zoals de ontslagbrief van uw werkgever, of kopieën van brieven die u naar uw vakbond of uw werkgever stuurt. 6

7 Let op uw opzegtermijn Uw werkgever moet bij uw ontslag rekening houden met een opzegtermijn. In elk geval moet hij zich houden aan de wettelijke termijnen. Dienstverband Korter dan 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 jaar of langer Opzegtermijn 1 maand 2 maanden 3 maanden 4 maanden De opzegtermijn gaat in op de dag die volgt op de dag waarop u ontslag is aangezegd en loopt door tot het einde van een kalendermaand. Dus als u bijvoorbeeld op 9 september te horen krijgt dat u wordt ontslagen en er geldt een opzegtermijn van 2 maanden, dan loopt de opzegtermijn van 10 september tot en met 30 november. Ga na of uw werkgever de juiste opzegtermijn aanhoudt. Doet hij dat niet, geef dit dan aan in de protestbrief die u uw werkgever schrijft. Uw werkgever mag alleen van een kortere opzegtermijn uitgaan als dat in de CAO is geregeld. Staat er in uw contract of in de CAO een langere opzegtermijn? Dan moet uw werkgever zich daaraan houden. In uw proeftijd geldt geen opzegtermijn. Uw werkgever kan u dan van het ene op het andere moment ontslaan. Een proeftijd kan één of twee maanden duren. De proeftijd geldt trouwens alleen als die schriftelijk is vastgelegd. Heeft u vragen over uw proeftijd, dan kunt u contact opnemen met CWI. 7

8 Bij collectief ontslag of faillissement Worden er tegelijkertijd twintig mensen of meer ontslagen? Bij zo n collectief ontslag komen andere zaken kijken, bijvoorbeeld overleg met de ondernemingsraad en de vakbond, een collectieve ontslagvergunning of een sociaal plan. Gaat het om een faillissement, kijk dan ook op uwv.nl onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden. Bij ontslag voor een deel van uw uren Accepteer niet zonder meer dat u voor een deel van uw uren wordt ontslagen. Het is wel belangrijk dat de relatie tussen u en uw werkgever goed blijft. Vermijd conflicten, maar maak het ontslag of een mogelijke oplossing wél bespreekbaar. Lukt het niet om uw volledige baan te behouden? Dan moet u op zoek naar een aanvullende baan waarmee u uitkomt op hetzelfde aantal uren als u nu in uw volledige baan werkt. Maar misschien is het gemakkelijker een complete vervangende baan voor dit aantal uren te vinden. Heeft u bij uw werkgever een tijd lang meer uren gewerkt dan in uw arbeidsovereenkomst staat, en komen deze extra uren nu te vervallen? Lees dan op uwv.nl, onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden wat in uw situatie geldt. Als u een tijdelijke baan heeft of werkt als uitzendkracht Als u een tijdelijke baan heeft of werkt als uitzendkracht, dan bent u niet meer in dienst zodra de afgesproken periode is afgelopen. Uw werkgever of uitzendbureau hoeft hierbij geen rekening te houden met een opzegtermijn. Om eventueel in aanmerking te kunnen komen voor een WW-uitkering, moet u wel vragen om verlenging van uw dienstverband, zeker als uw werkgever of uitzendbureau iemand anders zoekt voor het werk dat u heeft gedaan. 8

9 In bepaalde gevallen geldt uw tijdelijke baan of uw baan als uitzendkracht als vaste baan. Op uwv.nl, onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden kunt u nagaan of uw tijdelijke baan of uitzendbaan als vaste baan kan worden gezien. Als uw tijdelijke baan of baan als uitzendkracht kan worden gezien als vaste baan, dan kunt u niet zomaar worden ontslagen. Bij ontslag via de kantonrechter Probeer ook bij ontslag via de kantonrechter uw baan te houden. Houd dan in elk geval rekening met de volgende punten: schrijf de rechter een brief om uit te leggen dat u het niet eens bent met de redenen waarom uw werkgever u wil ontslaan; eis een schadevergoeding bij de rechter en vraag of hij daarbij rekening houdt met uw dienstjaren en de opzegtermijn die eigenlijk voor u zou gelden. Deze punten zijn ook belangrijk als u eventueel een WW-uitkering wilt krijgen. Als de rechter vindt dat uw ontslag redelijk is, stelt hij vast op welke datum uw baan eindigt. Ook bepaalt de rechter of uw werkgever schadevergoeding aan u moet betalen, en hoeveel. Bij ontslag via de kantonrechter kan UWV aan CWI vragen om uw ontslag te toetsen en advies uit te brengen. De uitslag daarvan kan gevolgen hebben voor uw eventuele WW-uitkering. Meer over deze ontslagtoets vindt u op uwv.nl. onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden. 9

10 Voorkom dat u werkloos wordt U hoeft niet zomaar akkoord te gaan met uw ontslag. Er zijn verschillende mogelijkheden om te proberen of u uw baan toch nog kunt behouden. Hieronder leest u hier meer over. Wordt u toch ontslagen? Dan is het zaak om zo snel mogelijk ander werk te vinden. In dit hoofdstuk leest u hoe u dit kunt doen. Probeer uw baan te behouden U kunt verschillende dingen doen om te proberen uw baan te behouden. Accepteer niet zonder meer dat u wordt ontslagen, ook niet als u een ontslagvergoeding aangeboden krijgt. Probeer te vermijden dat u door een conflict met uw werkgever uw baan juist op het spel zet. Let op de volgende punten die van belang kunnen zijn als u een WW-uitkering wilt krijgen: schrijf uw werkgever een brief om uit te leggen dat u het niet eens bent met de redenen waarom hij u wil ontslaan. Bewaar zelf een kopie van deze brief. Alleen als bij voorbaat al duidelijk is dat ontslag op geen enkele manier te voorkomen is, hoeft u deze brief niet te schrijven; vraag uw werkgever: Waarom ik? Worden collega s in dezelfde situatie die jonger zijn dan u of minder dienstjaren hebben, ook ontslagen? ga na of uw werkgever of het uitzendbureau u ander werk kan geven binnen of buiten het bedrijf; ga na of uw werkgever zich bij uw ontslag gehouden heeft aan wettelijke regels, zoals het aanvragen van een ontslagvergunning; schakel zo nodig hulp in. U kunt advies vragen aan bijvoorbeeld de ondernemingsraad, uw vakbond, een bureau voor rechtshulp of CWI. Ga op zoek naar ander werk De ervaring leert dat u vanuit een baan sneller aan ander werk komt. Ga daarom direct op zoek. CWI kan u daarbij ondersteunen. 10

11 Solliciteer Begin hier zo snel mogelijk mee, direct nadat u van uw werkgever te horen heeft gekregen dat u ontslagen zult worden. Houd uw sollicitaties bij, en zorg ervoor dat u beschikbaar bent als u werk krijgt aangeboden. Leg u dus niet vast op afspraken waardoor u niet direct aan de slag kunt. Schrijf u in bij CWI als werkzoekende Doe dit zodra u weet dat u waarschijnlijk werkloos wordt, maar uiterlijk op de tweede werkdag na de laatste dag van uw dienstverband. Als vrijdag bijvoorbeeld de laatste dag van uw dienstverband was, schrijft u zich uiterlijk op dinsdag in. Neem uw sofi-nummer mee en een geldig paspoort of geldige identiteitskaart. CWI maakt meteen met u een afspraak, eerst om uw kansen op werk te bespreken en vervolgens om de aanvraag voor een WW-uitkering in te vullen. Als u bij CWI langsgaat om bepaalde zaken te bespreken of te regelen, dan mag u altijd iemand meenemen. Zoek actief Een CWI-adviseur kijkt samen met u naar uw kansen op werk. Bij CWI kunt u meteen op zoek naar een geschikte vacature, bijvoorbeeld op de vacatureborden en op computers via de website werk.nl. Kijk ten minste één keer per twee weken in de vacaturebank van CWI. Maak gebruik van de ondersteuning die CWI u biedt Als u zelf niet meteen succes heeft, kunt u bij CWI workshops volgen over solliciteren. Bijvoorbeeld over het schrijven van sollicitatiebrieven en het voeren van sollicitatiegesprekken. 11

12 Als u toch werkloos wordt: een WW-uitkering? Natuurlijk doet u er alles aan om uw werk te behouden of weer aan het werk te komen. Als dat toch niet lukt, kan uw inkomen sterk dalen. Een WW-uitkering kan u de eerste tijd helpen om de gevolgen daarvan op te vangen. U kunt een uitkering aanvragen bij CWI. UWV beoordeelt vervolgens de aanvraag. Wanneer heeft u recht op een WW-uitkering? U heeft recht op een WW-uitkering als u werknemer was, uw baan bent kwijtgeraakt, beschikbaar bent voor werk en uw werkgever niet langer verplicht is uw loon door te betalen. Ook als u maar een deel van uw baan kwijtraakt, bent u werkloos. Het moet dan wel om minimaal vijf verloren werkuren per week gaan. Werkte u minder dan tien uur per week? Dan bent u werkloos als u minimaal de helft van uw uren kwijtraakt. Of u een WW-uitkering kunt krijgen, hangt ook af van hoeveel u in het verleden heeft gewerkt. Meestal gaat het daarbij om de laatste 39 weken (driekwart jaar) voordat u werkloos werd. Tijdens deze periode moet u in 26 of meer weken hebben gewerkt. U kunt alle weken meetellen waarin u minimaal één uur heeft gewerkt, maar ook alle weken waarin u vakantie of ander doorbetaald verlof heeft opgenomen. In sommige gevallen gelden andere regels. Op uwv.nl onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden kunt u bekijken of er voor u andere regels gelden. Bent u Assistent of Onderzoeker in Opleiding? Dan gelden andere regels voor uw recht op uitkering. Op uwv.nl, onder Werknemer > Dreigend ontslag of werkloos > Werkloos worden ziet u wat voor u geldt. Vanaf wanneer kunt u een WW-uitkering krijgen? Uw werkgever moet uw loon doorbetalen totdat uw officiële opzegtermijn is afgelopen. Pas daarna gaat uw eventuele WW-uitkering in. Heeft u via de kantonrechter een schadevergoeding gekregen? Dan gaat uw 12

13 WW-uitkering pas in als de opzegtermijn voorbij is waarop u normaal recht zou hebben gehad. Uw schadevergoeding geldt namelijk deels als loon voor deze termijn. Alleen als de schadevergoeding daarvoor niet hoog genoeg is, kan uw WW-uitkering eerder ingaan. Bent u op vakantie op het moment dat uw opzegtermijn afloopt, of gaat u direct daarna op vakantie? Dan kan uw eventuele WW-uitkering pas ingaan wanneer u weer van vakantie terug bent. Als u ziek bent wanneer uw opzegtermijn afloopt of als u direct daarna ziek wordt, kan uw WW-uitkering pas ingaan wanneer u weer beter bent. Hoeveel WW-uitkering kunt u krijgen en hoe lang? Hoeveel u krijgt en hoe lang, hangt onder meer af van uw leeftijd, van het aantal jaren dat u in het verleden heeft gewerkt en van wat u verdiende. Er zijn twee mogelijkheden: als u in de afgelopen vijf jaar voorafgaand aan het jaar waarin u werkloos bent geworden minder dan vier jaar heeft gewerkt: een uitkering voor zes maanden. Dan wordt uw uitkering gebaseerd op het voor u geldend minimumloon. U krijgt dan meestal 70% van het minimumloon. Als uw salaris lager was dan het minimumloon, dan wordt uw uitkering gebaseerd op uw salaris; als u vier jaar of meer heeft gewerkt: een uitkering die gebaseerd is op uw loon. De duur van de uitkering is mede afhankelijk van uw leeftijd. Deze uitkering duurt in elk geval een halfjaar en wellicht langer. Ziektekostenverzekering en pensioen Een WW-uitkering kan eventueel gevolgen hebben voor uw ziektekostenverzekering en uw pensioen. Als dat voor u het geval is, krijgt u persoonlijk bericht. 13

14 Meer informatie Deze brochure geeft algemene informatie. Wilt u na het lezen preciezer weten wat voor u in uw situatie geldt? Kijk dan op uwv.nl. Als u daarna nog vragen heeft, bel dan met het dichtstbijzijnde UWV-kantoor. U vindt de telefoonnummers op uwv.nl. Als u al contact met ons heeft, vindt u het telefoonnummer op de correspondentie die u van ons ontvangt.

15 UWV Oktober 2004 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.