De transformatie van het sociaal domein in financieel perspectief VNG-congres gemeentefinanciën 18 november 2013
Budgetontwikkeling sociaal domein Ruim 1,5 miljard bezuinigen (excl. extramuralisering) Risico groei (alle gemeenten) > 0,7 miljard? Risico herverdeling (deel gemeenten) smal budget: 9 miljard Breed budget: 14 miljard
Budgetontwikkeling sociaal domein omvang bestaande taak omvang nieuwe taak nieuwe middelen bestaande taakstelling aanvullende taakstelling risico groei risico herverdeling schatting risico totale opgave jeugdzorg 31.000.000,00 26.350.000,00 4.650.000,00 zeer groot zeer groot 3.000.000,00 25% jeugdbeleid 7.100.000,00 7.100.000,00 7.100.000,00-0% jgz 3.400.000,00 3.400.000,00 3.400.000,00-0% AWBZ - begeleiding 35.000.000,00 35.000.000,00 - zeer groot groot 5.000.000,00 14% ogz/oggz/mo 9.210.000,00 9.210.000,00 9.210.000,00 - Participatiewet - Reintegratie WWB 7.400.000,00 7.400.000,00 6.400.000,00 600.000,00 1.000.000,00 neutraal neutraal - 22% tekort SW 2.000.000,00 hoog 1.000.000,00 reintegatie SW 6.400.000,00 6.400.000,00 4.800.000,00 1.600.000,00 neutraal neutraal - 25% reintegratie Wajong 1.600.000,00 1.200.000,00 400.000,00 laag groot 300.000,00 44% Wmo - HV 15.400.000,00 15.400.000,00 9.240.000,00 1.650.000,00 6.160.000,00 laag laag 51% scoots en rolstoelen 2.500.000,00 2.500.000,00 2.000.000,00 500.000,00 laag laag 20% Inkomensregelingen - bijzondere bijstand 9.000.000,00 9.000.000,00 10.000.000,00-1.000.000,00 groot neutraal -11% maatwerkvoorz.cg 2.640.000,00 2.640.000,00 - zeer groot groot 660.000,00 25% Welzijn accommodaties 1.000.000,00 1.000.000,00 1.000.000,00 trajekt 6.100.000,00 6.100.000,00 6.100.000,00 xxxx burgerkracht subs mp 340.000,00 340.000,00 340.000,00 vrijw mazo 740.000,00 740.000,00 740.000,00 info zorg 560.000,00 560.000,00 560.000,00 middelen swt uitvoering (sd+ MEE+intakers) 4.850.000,00 4.850.000,00 4.850.000,00 totaal omvang 144.240.000,00 130.930.000,00 2.250.000,00 15.310.000,00 25.270.000,00 18%
Kansen Ombuigen claim-cultuur Ontmedicalisering Ontbureaucratisering Ontkokering, ontdubbeling Kwaliteit van leven Maatschappelijke participatie Van systeem naar leefwereld alwaar meer eigen kracht
Basis-pad: transitie huidig stelsel Prijs drukken Mogelijkheden beperkt door bestaande regelgeving en instituties. Gevoelig in Den Haag Volume verlagen In transitie vooral vermindering, geen substitutie Mogelijkheden beperkt door zorgplicht/open einde Trendmatige groei In smal zeker niet genoeg te halen, in breed wel? Gevoelig in college en raad. Conclusie Kansen nauwelijks in beeld Laag maatschappelijk rendement, evengoed grote risico s
Alternatief Maximaal maatschappelijk rendement: het kan beter ondanks minder Sturen op kansen Sleutelwoorden Maatwerk Preventie Burgerkracht Generalisten Leefwereld
Andere arrangementen Vaker burgerkracht Soms volledige substitutie Vaak verschuiving in mix burgerkracht-publieke inzet Vaker algemeen Vaker collectief Minder vaak individueel, specialistisch Andere invulling individueel, specialistisch Zowel intensiever (preventie) als extensiever (mee-ademen) Minder lang individueel, specialistisch
Andere sturing Burger voert regie Meer ruimte en mandaat professionals Partnerschap met organisaties Voorwaarde: wie ruimte wil, maakt zich medeverantwoordelijk voor budgetbeheersing Vermindering wij-zij karakter arrangementen-mix laat zich niet protocolleren. Maatwerk nodig Gekantelde uitvoering. In sociale teams
Waar moet de winst dan komen? Prijs: Productiviteit Ontbureaucratisering, groter mandaat Lagere caseload, grotere blokken Kortere lijnen Salaris (aan voorkant lager dan aan achterkant) Overhead (administratie en vastgoed) Volume Meer mogelijkheden in nulde lijn Burgerinitiatieven & Basisvoorzieningen Ontdubbelingen Minder individueel, specialistisch Strengere richtlijnen, meer ruimte voor maatwerk Einde groei, door einde wij-zij
Zijn er nog extra kosten? Sociale teams 2% Misbruik 1% Aanzuigende werking 0% (is er wel, maar rendeert) Dus totale taakstelling = 18 + 2 + 1= 21%
Wanneer sluit het? Nieuwe taken (+HV) (65%) 12,5% minder volume 15% lagere prijs Bestaande taken (35%) 5% minder volume 2,5% lagere prijs Reëel? Samen ontdekken Eerdere ervaringen stemmen optimistisch tenminste op middellange terwmijn
Conclusie Het alternatief lijkt beter dan het basis-pad Veel hoger maatschappelijk rendement Fors kleinere financiële, juridische en politieke risico s
Drie problemen (die u moet helpen oplossen) De onzekerheden van alternatief hoewel kleiner dan die van het basis-pad zijn groter dan onze spelregels toelaten De kost gaat (deels) voor de baat uit Investeren in 2014 en 2015 Huidige begrotingssystematiek volstaat niet. Nieuwe nodig Andere programma-indeling? Hoe groot? Welke ordening? echt begroten (aannemen en volgen)