Patiëntveiligheid. Prof. dr. L. Herregods. Dienst Anesthesie UZ Gent



Vergelijkbare documenten
Accreditatiethema s in het tweede meerjarig programma kwaliteit en patiëntveiligheid

Patiëntveiligheid & 1 e en 2 e Meerjarenplan Dr. Margareta Haelterman DG1 FOD VVVL


STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID


STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID

Contract kwaliteit en patiëntveiligheid 2016 Sp-ziekenhuizen

Lentesymposium Dienst Orthopedie

Toespraak van de mevrouw de Minister Laurette Onkelinx. Geachte Dames en Heren,

Vragenlijst SAFE SURGERY voor het uitvoeren van een zelfevaluatie in contractjaar 2013

ZELFEVALUATIE VAN DE THEMA S HOOG RISICO MEDICATIE IDENTITOVIGILANTIE

Dagindeling. Inhoud plenaire sessie. Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid Informatiesessie meerjarenplan

De kunst van fouten maken

STILZWIJGENDE VERLENGING VAN HET CONTRACT COÖRDINATIE KWALITEIT EN PATIËNTVEILIGHEID

Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier.

Een meld- en leersysteem: stand van zaken

Bevraging over het veiligheidsmanagementsysteem voor het jaar 2016

Bevraging over het veiligheidsmanagementsysteem voor het jaar 2017

Bevraging over de interne organisatie van het kwaliteits- en patiëntveiligheidsbeleid in Vlaamse ziekenhuizen

Meten van veiligheidscultuur in de Belgische ziekenhuizen 7de Limburgse Patiëntveiligheidssymposium 15 november, Atrium Heerlen

ZNA : ziekenhuisfusie, kwaliteit en patiëntveiligheid : een hobbelig maar boeiend parcours

Veiligheidscultuur als voedingsbodem voor een Veiligheid Management Systeem

Handleiding Veiligheidsrondes

Afdeling Sociale Geneeskunde Patiëntveiligheid en verantwoordelijkheid in de zorg

Kwaliteit en patiëntveiligheid: de meerwaarde van accreditatie in de thuisverpleging

Rapport Safe Surgery 2016

Patiëntveiligheid in ziekenhuizen. 12,5 jaar onderzoek, successen en nieuwe uitdagingen

Nationale Campagne Safe Surgery Checklist Eerste resultaten en doelstellingen van de federale overheid

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling

Handleiding Veiligheidsrondes

Kwaliteit en patiëntveiligheid: 9 vragen

Een veiligheidsronde is veel meer dan een inspectieronde

Risicoanalyse volgens de SAFER methodiek

De transfusieketen: alle schakels OK!, maar wie bewaakt de keten? Martin Schipperus, internist- hematoloog HagaZiekenhuis Den Haag

Philippe BOUCHERIE Diensthoofd verpleging OK en PAZA Sector Kritieke Diensten Patiëntveiligheid

EEN MEERJARIG BELEIDSPLAN MET SMART DOELSTELLINGEN

BEVRAGING OVER HET QS-CONTRACT 2018

Workshop Veiligheidscultuur

Yvonne van Oosterhout, Stichting Robuust/ Zorg voor Veilig Judith van der Vloed, NVLF

Beleidsplan Kwaliteit en veiligheid 2018

Wat is belangrijk in teamwork? 16/02/2016. Human factors in de zorg. HUMAN FACTORS in HEALTHCARE

Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema?

Introductie patiëntveiligheid.

Klinisch Pad Suïcidepreventie

FEEDBACKFICHE VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM 2017 VERSIE ACUTE ZIEKENHUIZEN

Wat heeft Qmentum te vertellen over ziekenhuisbestuur? Zorgnet Studiedag ziekenhuisgovernance Woensdag 17 juni 2015 Jo Leysen

Over de lijnen heen. Daan Aeyels Departement maatschappelijke gezondheidszorg & eerstelijnszorg KU Leuven

FEEDBACKFICHE VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM VERSIE ACUTE ZIEKENHUIZEN

Vlaamse Kwaliteitsindicatoren. Moeder en Kind Dirk De Wachter TTP & Agentschap Zorg en Gezondheid

BEDOELING INLEIDING WS E. DESCHEPPER VMS IN EFQM. WAALSE GEMEENSCHAP: VMS integreren in het kwaliteitsysteem van ROB S en RVT S (Basis EFQM)

FEEDBACKFICHE VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM 2017 VERSIE SP ZIEKENHUIZEN

VEILIGHEID! een kwestie van VOORUIT zien

P R O G R A M M A I N F O R M A T I E D A G. 1 8 s e p t e m b e r

FEEDBACKFICHE VEILIGHEIDSMANAGEMENTSYSTEEM VERSIE PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN

24/09/2014. Indeling. Definitie Klinisch Pad. Klinische paden in de psychiatrie: twee jaar later. Sabine Buntinx

NIAZ-accreditatie in het Jessa Ziekenhuis

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem

Surgical Safety Checklist

Global leader in education technology innovations & solutions. What s in it for you?

What matters to you? IC nivo. National institutes of health, USA. Nivo van zorg. Nederland, CBO

Studie over de implementatie en het gebruik van de Safe Surgery Checklist in het operatiekwartier

Proefauditbezoek september 2017

P4P indicatorenset Domein Patiëntenervaringen/ Patiëntgerichtheid Datum April 2018 Versie 5 Status Gevalideerd door de werkgroep P4Q.

Vlaams Indicatoren Project VIP²: Veilige heelkunde

Bedside scanning, de toekomst? Mia Vandervelpen Hoofdverpleegkundige E230 - Geriatrie Xavier Lemaitre Verpleegkundig manager UZ Leuven

Patiëntveiligheid. "Medicatieveiligheid en incidentmeldingssystemen" Claudine Ligneel Marc De Beukeleer

De stem van de patiënt in de ambulante chirurgie

Documentenanalyse Veiligheidsvisitatiebezoek

K.U.LEUVEN Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen Karel De Witte. Delta 5 jaar personeelstevredenheidsenquêtes in de zorg

Kwaliteitsindicatoren Patientveiligheid. Dr Chris Bervoets

Op weg naar veilige zorg met de veiligheidsthema s

Teamtraining IC Kinderen, Sophia, en de rest. Ada van den Bos Cynthia van der Starre

Meting cultuur patiëntveiligheid

WEEK VAN DE PATIËNTVEILIGHEID

De suïcidale patiënt. op de Intensieve Zorgafdeling. van PZ Sint-Camillus.

PATIËNTENPARTICIPATIECULTUUR OP MICRONIVEAU IN ALGEMENE EN PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN

Raamwerk patiëntveiligheid IC-AMC

Praktijkadvies incidenten melden aan de CMR (inclusief handleiding)

Factsheets indicatoren Verwisseling van en bij patiënten

CHIRURGISCH DAGZIEKENHUIS B1-04 K12E-04

Meting cultuur patiëntveiligheid

Tweede evaluatie VMS Veiligheidsprogramma

Het kwaliteitshandboek

Management van risico s in de zorgprocessen

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk?

Van incidentmelding naar risicomanagement in de zorgsector

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Populatiegericht en kwaliteit Dhr. Gert Peeters, voorzitter kwaliteitsgroep

Project Ontslagmedicatie

Decentraal Incident Melden. Hoe gaat dit in de praktijk?

Hoofdstuk 5 MANAGEMENT VAN ZORGPROCESSEN

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie

VEILIGHEIDSCULTUUR OP EEN DIALYSEAFDELING. 30 april 2009 Ludo Meyers Directeur patiëntenzorg

Proefauditbezoek Heilige Familie Rumst

Incidenten op de intensive care volwassenen

ISO Zorg en Welzijn ISO-9001/EN-15224

De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen

Opstart labeling ANE. ZP project

Kwaliteit van Goed Werkgeverschap

Transcriptie:

Patiëntveiligheid Prof. dr. L. Herregods Dienst Anesthesie UZ Gent 18 oktober 2013

Achtergrond 1. Klein probleem tot ramp Patiënt arts ziekenhuis Kennis organisatie 2. Patiëntsafety: - EBM - gezond verstand In normale gezondheidszorg de impact van menselijke fouten minimaliseren

het voorkomen van schade aan de patiënt als gevolg van de zorg of door het contact met het zorgsysteem dimensies van kwaliteitsvolle zorg (IOM) doeltreffend (juiste dingen doen) doelmatig (dingen juist doen) patiëntgestuurd billijk veilig tijdig continu geïntegreerd

Model van Reason

Soorten medische fout Adverse event Injury caused by medical management rather than the underlying condition of the patient Prolongs hospitalization, produces a disability at discharge, or both Classified as preventable or unpreventable Negligence Care that falls below a recognize standard of care Standard of care is considered to be care a reasonable physician of similar knowledge, training and experience would use in similar circumstances

Near Miss An error that does not result in patient harm Analysis of near misses provides the opportunity to identify and remedy system failures before the occurence of harm Sentinel event An unexpected occurrence involving death of serious physical of psychological injury The injury involves loss of limb or function

This type of event requires immediate investigation and response Other examples Hemolytic reaction involving administration of blood or blood products having major blood group incompatibilities Wrong-site, wrong-procedure of wrong-patient surgery A medication error or other treatment-related error resulting in death Unintentional retention of a foreign body in a patient after surgery

Quid? Verkeerde kant Verkeerde procedure/verkeerde patiënt Compres of instrument Verkeerde bloedtransfusie Allergie voorkomen door organisatie of hospitaal informatiesysteem

doorligwonden val medicatiefouten (dosis, gebrek aan medication reconsiliation ) nosocomiale infecties gebrek aan herkenning achteruitgang van patiënt failure to rescue gebrek aan communicatie andere oorzaken

Patëntveiligheid als uitganspunt Maatschappelijk veilige systemen bevatten een hoog risico en weinig fouten bv. Nucleaire programma, luchtverkeerleiding, luchtvaart Geneeskunde wordt als een maatschappelijk veilig systeem beschouwd, maar heeft een hoge foutratio

Cuturele Context Culturele context for high quality communications under high risk and high stress conditions Iedereen bewust altijd verstaan waarom en gevolg en elke actie

Cultuurverschil Iedereen en bewust Besef van individueel eigendom Besef van verantwoordelijkheid Aandacht voor detail Professionalisme Morele integriteit Wederzijds respect

High reliable Geneeskunde: veel fouten toch maatschappelijk groot vertrouwen Kernenergie: weinig fouten toch maatschappelijk laag vertrouwen Frekwentie en relevantie van fout

Hoogrisicosystemen De mogelijkheden om om catastrofen of angst te creëren met verlies van mensenleven(s) Complexe organisatie met verschillende onderdelen en verschillende samenhang Onderdelen nauw verbonden dominoeffect

Eigenschappen van veiligheid Besef dat een bedrijf mensen zijn Mensen: Steunen elkaar Vertrouwen Geloofwaardigheid Vriendelijkheid Attentie Gemeenschappelijke doelstellingen

Institute of medicine Geneeskunde/ziekenhuis haalt de norm niet Menselijke fouten In de USA 44000 tot 98000 doden per jaar en 1 miljoen letsels in ziekenhuizen per jaar Reactie van de zorgverleners: beledigd, kwaad en gaan er iets aan doen

Hoe veranderingen aanpakken? Structuur: tools Organisatie uitrusting afspraken Proces: toepassen van de tools Worden afspraken nageleefd Outcome: t.o.v. patiënten Worden patiënten beter of niet door de vorige 2 Worden doelstellingen behaald Schade vermijden

Design Veiligheidsstrategie strategie leiderschap governance meld- en leersysteem enterprise risk management middelen protocollen guidelines patiënt empowerment patiëntveiligheidscultuur metingen indicatoren verbeteracties opleiding research

Het creëren van cultuur van veiligheid Cultuur hoort bij een organisatie, zoals persoonlijkheid bij een persoon Bewust zijn van fouten in een hoogrisicosituatie Vrijheid mening ventileren zonder schrik voor vergelding Verwachting van samenwerking Bereidheid van de organisatie om te investeren in veiligheid

Alles wat de karikaturale chirurg niet is Ik een fout? Zwijg ik ben chirurg zwijg ik weet het beter Negatie van stress of vermoedheid Hiërarchische structuur Intimidatie Wel investeren in rendement, weinig in veiligheid

Beoordelen van veiligheid Safety attitudes questionaire Veiligheidsproblemen melden Cultuur staat toe te leren uit de fouten Medische fouten worden besproken Wie moet ik aanspreken of iets vragen Feedback over prestaties Ikzelf zou mij hier veilig voelen Leermomenten uit medische fouten

Team Complexe organisatie Grote hoeveelheid data Verschillende bestanddelen of onderdelen Verschillende geledingen van zorgverleners

Team Mening van de arts: ik heb een goed team Mening van de verpleging: de arts doet zijn goesting en werkt niet in team

Situering 2005- : Hemovigilantie en biovigilantie (2009) 2007 : Visitatiecommissie : Wettelijk verplichte FONA-registratie majeure afwijking 2008- : FOD Volksgezondheid.. : Contracten kwaliteit en patiëntveiligheid afgesloten met de ziekenhuizen: indicatoren/procesoptimalisatie/incidentanalyse Analyse van nonconformiteiten maakt deel uit van elk kwaliteitssysteem, waaronder EFQM Nederland: incidenten /complicatieregistratie

Percentage deelnemende ziekenhuizen Contract 2013: participatiegraad 100% 80% 80% 90% 91% 91% 92% 95% 184/193 Vlaanderen: 98 % 60% 40% Brussel: 81 % 20% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wallonië 95 %

Voor 9 (6 voor PZ) knelpunten (3 per thema) verbeteracties ontwikkelen Verbeteracties kunnen betrekking hebben op de verschillende knelpunten en kunnen kleinschalig van omvang zijn 30

Eerste meerjarenplan: 2007-2012 melden missie, visie, strategie, doelstellingen veiligheids -cultuur Incidentanalyse verbeteracties Indicatoren V O O R B E R E I D I N G 2007 2008 2009 2010 2011 2012 definiëren meten verbeteracties meten verbeteracties implementatie meld-en leersysteem voor (bijna-) incidenten met inbegrip van taxonomie retrospectief retrospectief en proactief definiëren intramurale zorgprocessen transmurale zorgprocessen enkel acute ziekenhuizen cartografie verfijning indicatoren vorming indicatoren } geïntegreerd patiëntveiligheidsmanagementsysteem 2013-2017 2007-2012 Pijler 1: STRUCTUUR Pijler 2: PROCES Pijler 3: RESULTAAT

Tweede meerjarenplan 2013-2017: generieke domeinen

Tweede meerjarenplan 2013-2017: specifieke domeinen

Tweede meerjarenplan 2013-2017 SO = Strategisch Objectief

Safe Surgery is een prioritair aandachtspunt in het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de acute instelling waarbinnen alle betrokken actoren hun verantwoordelijkheid opnemen en waarbij innovatieve instrumenten en methodes worden geïmplementeerd om een Safe Surgery te garanderen.

Strategische objectieven tegen 2017 Hoog risico medicatie is een prioritair aandachtspunt in het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de instelling waarbinnen alle betrokken actoren hun verantwoordelijkheid opnemen, inclusief de patiënt en zijn familie. Safe Surgery is een prioritair aandachtspunt in het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de acute instelling waarbinnen alle betrokken actoren hun verantwoordelijkheid opnemen en waarbij innovatieve instrumenten en methodes worden geïmplementeerd om een Safe Surgery te garanderen. 36

Currently, we do MOST of the right things, on MOST patients, MOST of the time. The Checklist helps us do ALL the right things, on ALL patients, ALL the time

3. 10 doelen (WHO) 1. Het team moet de juiste ingreep op de juiste plaats en bij de juiste patiënt uitvoeren 2. Het team moet bij de anesthesie methoden/middelen gebruiken waarvan geweten is dat ze schade voorkomen, zonder dat de pijnbestrijding in het gedrang komt 3. Het team moet het verlies van de luchtweg/respiratoire functie tijdig kunnen onderkennen en er ook op voorbereid zijn 4. Het team moet belangrijk bloedverlies tijdig kunnen onderkennen en er ook op voorbereid zijn

3. 10 doelen (WHO), vervolg 1 5. Het team moet allergische reacties/adverse drug reactions voorzien, tijdig kunnen onderkennen en er ook op voorbereid zijn 6. Het team moet op een consistente wijze methoden/middelen gebruiken die het risico op surgical site infections minimaliseren 7. Het team moet op een consistente wijze methoden/middelen gebruiken die het risico op het achterlaten van compressen, instrumenten en andere vreemde voorwerpen minimaliseren

3. 10 doelen (WHO), vervolg 2 8. Het team moet op ondubbelzinnige wijze alle prelevementen (pathologiestalen, lichaamsvochten, ) markeren zodat verlies/verwisseling voorkomen wordt 9. De teamleden moeten op een efficiënte manier met elkaar communiceren en belangrijke informatie over de patiënt uitwisselen opdat de operatie in de veiligste omstandig- heden zou kunnen verlopen 10. Ziekenhuizen en overheidsinstellingen moeten een routine surveillance systeem opzetten om de capaciteit, het volume en de outcome van het chirurgisch handelen te kunnen opvolgen

CRITERIA HOOG RISICO MEDICATIE Veiligheidsmanagementsysteem Criterium 1 Leiderschap Criterium 2 Proactief de risico s voor hoog risico medicatie in kaart brengen zodanig dat deze beheerst en beheerd zijn. De kennis over hoog risico medicatie bij alle zorgverleners verhogen zodanig dat ze deze gepast toedienen. Communicatie Criterium 3 Patiënt en familie empowerment De kennis en richtlijnen m.b.t. hoog risico medicatie zodanig communiceren dat deze medicatie gepast wordt toegediend. Criterium 4 Rekening houdend met hun behoeften en mogelijkheden, de patiënt en zijn familie zodanig informeren bij het gebruik van hoog risico medicatie dat hij/zij - actief bijdraagt - in alle omstandigheden zelf autonoom en gepast kan handelen. 41

Veiligheidsmanagementsysteem Criterium 5 Leiderschap Criterium 6 Communicatie Criterium 7 CRITERIA SAFE SURGERY Een checklist van het type Safe Surgery overnemen in een ziekenhuis-/diensteigen checklist zodanig dat deze toegepast wordt bij elk invasief onderzoek en elke geplande ingreep. Een systeem van veiligheidsrondes voor het perioperatief zorgproces en invasieve onderzoeken zodanig organiseren dat -algemeen en klinisch leidinggevenden systematisch en gestructureerd hieraan deelnemen -de veiligheidscultuur verhoogt. In multidisciplinair verband communiceren over de resultaten van de steekproeven over het gebruik van de checklist zodanig dat -bij elk invasief onderzoek en bij elke geplande ingreep de checklist systematisch wordt gebruikt -de veiligheidscultuur verhoogt. Patiënt en familie empowerment Criterium 8 Bij elke geplande ingreep en invasief onderzoek de patiënt en zijn familie zodanig op de hoogte brengen van de werkwijze, de risico s en gevolgen dat -ze goed voorbereid zijn om de interventie te ondergaan -ze actief betrokken zijn bij hun eigen veiligheid. 42

Veiligheidsmanagementsysteem Leiderschap Criterium 9a CRITERIA IDENTITOVIGILANTIE Een systeem voor alle patiëntidentificatieprocessen zodanig ontwikkelen en toepassen dat bij elk onderdeel van het zorgproces de identitovigilantie gewaarborgd is. Criterium 10a Een systeem van veiligheidsrondes voor alle patiëntidentificatieprocessen zodanig organiseren dat -algemeen en klinisch leidinggevenden systematisch en gestructureerd hieraan deelnemen -de richtlijnen over identitovigilantie toegepast zijn. Communicatie Criterium 11a Patiënt en familie empowerment In multidisciplinair verband communiceren over de resultaten van het meet- en opvolgingssysteem zodanig dat bij elk patiëntidentificatieproces het toepassen van de richtlijnen over identitovigilantie verbetert. Criterium 12a Rekening houdend met hun behoeften en mogelijkheden, de patiënt en zijn familie zodanig inzetten bij patiëntidentificatieprocessen dat de patiënt actief betrokken is bij zijn eigen veiligheid. 43

Veiligheidsmanagementsysteem Leiderschap CRITERIA VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN Criterium 9b Proactief de risico s van structurele en situationele vrijheidsbeperkende maatregelen in kaart brengen zodanig dat deze beheerst en beheerd zijn. Criterium 10b De kennis over vrijheidsbeperkende maatregelen bij alle zorgverleners verhogen zodanig dat ze deze gepast hanteren. Communicatie Criterium 11b Patiënt en familie empowerment De kennis en richtlijnen m.b.t. vrijheidsbeperkende maatregelen zodanig communiceren dat deze gepast worden gehanteerd. Criterium 12b Rekening houdend met hun behoeften en mogelijkheden, de patiënt en zijn familie informeren bij het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen zodanig dat hij/zij -in alle omstandigheden weet waarom deze worden toegepast -maximaal kan participeren. 44

Veiligheidsmanagementsysteem Criterium 13 Leiderschap Criterium 14 Communicatie Criterium 15 CRITERIA TRANSMURALE ZORG Een medicatieanamnese systematisch in kaart brengen en beoordelen voor de door het ziekenhuis gekozen patiëntengroep zodanig dat bij geplande opnames de patiënt zijn medicatie volgens het medicatieplan krijgt toegediend. De 6 dimensies van het Chronic Care Model zodanig gebruiken in de visie over transmurale zorg dat patiëntgerichte zorg gegarandeerd is. Patiënt en familie empowerment De visie over transmurale zorg zodanig communiceren dat deze gekend is bij alle betrokken actoren. Criterium 16 Rekening houdend met de behoeften en mogelijkheden van de patiënt en zijn familie, het medicatieontslagplan zodanig verduidelijken dat de patiënt het autonoom beheert. 45

2008 Universitair Ziekenhuis Gent 48

No check, no fly! OR 5 O 2 N 2 O Destination PACU ETA 17h30

2008 Universitair Ziekenhuis Gent 50

2008 Universitair Ziekenhuis Gent 51

6. De UZ Gent-checklist: post-op fase Checklist 2 fasen i.p.v. 3 fasen WHO-checklist 3de fase gelinkt aan OP protocol Medische gegevens 2008 Universitair Ziekenhuis Gent 52

Contract 2013 Voor alle generieke thema s: bevraging van verwachtingen met als doel: consolideren van activiteiten uit het eerste meerjarenplan (bv. VMS) opvolging over de jaren heen ev. nood aan specifieke ondersteuning detecteren 54

Omzendbrief van directie: onderschrijft de directie van het UZ Gent volgende afspraken: De directie ondersteunt de implementatie van een gebruiksvriendelijk elektronisch meldsysteem onder het motto dat incidenten veilig moeten gemeld kunnen worden, met als uiteindelijk doel de kwaliteit van zorg in het UZ Gent te verhogen..

Algemene principes Verhogen Patiëntveiligheid Inzicht in HOE en WAAROM : oorzaken en uitlokkende factoren NIET penaliserend : actor is onbelangrijk Meldingsdossiers zijn vertrouwelijk Vervangt het medisch of verpleegkundig dossier niet Link met dossier BA, indien belangrijke schade Verbeteracties op basis van inschatting van potentiële ernst en herhalingsfrequentie

Wat melden? Incident = Onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces Die tot schade aan de patiënt heeft geleid Had kunnen leiden Of (nog) zou kunnen leiden

250 200 150 100 50 0 BAS BWS HHZ KD KOS MCA MVK Apotheek Pat.vervoer Overig medici n=153 28 2 11 74 5 12 16 4 0 1 vpk, paramedici n=958 139 143 67 122 36 169 177 89 1 15

250 200 150 100 50 0 BAS BWS HHZ KD KOS MCA MVK Apotheek Pat. vervoer Overig 2010 2011 2012

Vallen Org. / Comm. / Doc. / Adm. Ond. / Beh. / Dec. Medicatie Hemovigilantie Fixatie Extravasatie cyto. Biovigilantie App. / Mat. / Hulpm. Anders 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 vpk, paramedici n=958 medici n=153

400 368 350 300 78% zonder schade met schade 22% 250 209 200 159 150 139 100 Ernstige schade (3%) 50 0 48 29 18 3 5 0 A B C D E EB F G H I

Voorbeeldlijst van te melden incidenten in OK Valincidenten Wrong side chirurgie Niet melden van latex-allergie andere allergieën Niet melden van relevante, bij de patiënt aanwezige infecties Het achterblijven van compressen in de patiënt Medicatie-incidenten Onjuiste dosis Onjuist product Onjuiste concentratie

Voorbeeldlijst van te melden incidenten in OK Incidenten met bloed of bloedproducten Problemen met identificatie patiënt (ID-armbandje, verwisseling van dossiers, adrema s, patiënt, ) Steriliteitsfouten Incidenten met biopten (APD, punctaten, vriescoupes, bacteriologie, ) Incidenten ten gevolge van defecten aan toestellen of instrumentarium Accidenteel verwijderen van : Canule, Centraal Infuus Ventrikeldrain, Andere Drains, Blaassonde Andere : nog aan te vullen

Ernstscore A: Omstandigheid of situatie die een incident kan veroorzaken B: Incident dat de patiënt niet heeft bereikt C: Incident dat de patiënt heeft bereikt, zonder schadelijke effecten D: Incident dat de patiënt heeft bereikt, en opvolging vergt om te checken of er schade is en/of interventie om schade te voorkomen

Ernstscore E: Incident met een tijdelijk schadelijk effect dat geen behandeling vergt (zelf limiterend) EB: Incident met een tijdelijk schadelijk effect dat bij de patiënt behandeling vergt F: Incident met tijdelijk schadelijk effect bij de patiënt en dat een (verlengde) hospitalisatie vergt G: Incident met blijvend schadelijk effect bij de patiënt H: Incident waarbij een levensreddende interventie noodzakelijk is I: Incident met de dood van patiënt als gevolg

Verbetermaatregelen Aandacht voor bestaande en geldende afspraken, eventueel met de gepaste opleiding. Vallen: sensibilisatie patiënten cfr. Werkgroep valpreventie Medicatie-incidenten: werkgroep veilig geneesmiddelenproces Ad hoc vergadering bij ernstige incidenten actiematrix Verbetermaatregelen hebben vaak generieke waarde

Vaststellingen Ernstige incidenten gemeld Communicatie: kwartaalrapportage Soms moeilijke analyse door - gebrek aan kennis over dienstafspraken, - vrijgestelde tijd (medicatie en vallen) Crosstalk managementinformatie

Besluit aanbevelingen (1) Incidenten worden goed gemeld verdere sensibilisatie Verhogen betrokkenheid lijnverantwoordelijken en artsen bij Analyse Verbetermaatregelen: bepaling en uitvoering Op operationeel niveau kernteams Invloed attitude, voorbeeldfunctie Meldingsbereidheid Discretie - No blame!

Besluit aanbevelingen (2) (NIAZ) agendapunt op vergaderingen Focus op: Ernstige incidenten - Hoog risico Opvolging van verbetermaatregelen Stuurgroep kwaliteit (proces) Rol kernteams - sectorbureaus (inhoud)

Campagne Time-out Operatiekwartieren UZ Gent Algemeen rondschrijven naar alle chirurgen Algemeen rondschrijven naar alle verpleegkundigen Uitnodiging gericht aan alle medische diensthoofden: beschikbaarheid om presentatie te komen geven op stafvergaderingen, overlegmoment, Postercampagne

Time-out OK?!

No Time-Out, no Party!

Supported by: Have a nice flight!

Campagne Time-out Operatiekwartieren UZ Gent Voorstelling op werkoverleg april 2010 Presentatie Implementatie april 2010 Evaluatieperiode tot eind juni 2010 Elektronische versie (al dan niet verfijnd op basis van ontvangen feedback)

Inhoud Presentatie 1. Campagne WHO 2. Uitdagingen rond Surgical Safety (WHO) 3. 10 doelen (WHO) 4. Surgical Safety: status Nederland & België 5. Surgical Safety in het UZ Gent 6. De UZ Gent-checklist 7. Discussie

Strategische objectieven tegen 2017 Identitovigilantie is een prioritair aandachtspunt in het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de instelling dat zichtbaar wordt gemaakt door een beleid over het bewaken en voorkomen van fouten en risico s gerelateerd aan alle mogelijke patiëntidentificatieprocessen. Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn een prioritair aandachtspunt in het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de instelling waarbinnen alle betrokken actoren hun verantwoordelijkheid opnemen, inclusief de patiënt en zijn familie. 86

Strategische objectieven tegen 2017 Transmurale zorg is een prioritair aandachtspunt binnen het kwaliteits-en patiëntveiligheidsbeleid van de instelling waarbij integratie en continuïteit van de zorg bevorderd wordt met het oog op de realisatie van een meer patiëntgerichte zorg. 87

Contract 2013 Transmural zorg 1 verbeteractie per dimensie van het chronic care model voor de 'negatief' gescoorde items indien geen 'negatief' gescoorde items voor een bepaalde dimensie: geen verbeteractie voor die dimensie 88

Contract 2013 Transmural zorg starten met ontwikkeling van een visie en communicatieplan waarbij de 6 dimensies van het Chronic Care Model het uitgangspunt vormen 89

VMS Contract 2013 stappenplan voor verbeteracties uit zelfevaluatie van 2012 intergreren van criteria 1, 5, 4 en 9 vanaf 2014: starten met procesmatige uitvoering van verbeteracties uit stappenplan 90

Contract 2013 Leiderschap starten met uitvoering van criteria 2, 6, 10 en 14 Communicatie starten met uitvoering van criteria 3, 7, 11 en 15 Patiënt en familie empowerment starten met uitvoering van criteria 4, 8, 12 en 16 91

2008 Universitair Ziekenhuis Gent 92

2008 Universitair Ziekenhuis Gent 93

3. Contract 2013 94

Contract 2013 Van 1 januari 2013 tot 31 december 2013 Rapportage tegen 31 maart 2014 Per type ziekenhuis 95

Contract 2013 Ondersteuningsplan: in voorbereiding Inhoud rapportage: in voorbereiding Gebaseerd op de criteria 96

Melding Melding van artsen / melding van verpleegkundigen Alle meldingen worden bekendgemaakt aan medisch diensthoofd (en hoofdverpleegkundige) Melding wordt behandeld door coördinator Hemovigilantie: Prof. Dr. L. Noens Medicatie: Apr. A. Somers Biovigilantie: Prof. Dr. H. Beele Vallen/fixatie: Vpk. J. Geeraert Andere: Medisch Diensthoofd Kan hulp inroepen van coördinator patiëntveiligheid Kan gedelegeerd worden aan coördinator patiëntveiligheid

Patiëntveiligheid@uzgent.be

200 180 Incidentmeldingen 2011 per sector n=978 181 160 147 140 120 115 107 124 100 80 88 79 60 58 40 20 0 31 15 10 7 6 5 3 1 1 0 BAS BWS HHZ KD KOS MCA MVK Overig Pat.vervoer vpk, paramedici n=845 medici n=134

250 Evolutie incidentmeldingen per sector 200 187 191 165 150 146 154 139 120 100 94 84 68 70 55 50 31 29 0 6 4 0 1 BAS BWS HHZ KD KOS MCA MVK Overig Pat. vervoer jaar 2010 n=566 jaar 2011 n=978

Incidentmeldingen 2011 per aard incident n=978 Vallen 426 8 Org. / Comm. / Doc. / Adm. 30 11 Ond. / Beh. / Dec. 42 27 Medicatie 184 31 Hemovigilantie 4 Fixatie 7 Extravasatie cyto. 7 Enkel Mat. schade 25 Biovigilantie 9 App. / Mat. / Hulpm. 50 8 Anders 61 42 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 vpk, paramedici n=845 medici n=133

Evolutie incidentmeldingen per aard incident Vallen 211 434 Org. / Comm. / Doc. / Adm. 59 41 Ond. / Beh. / Dec. 43 69 Medicatie 98 215 Hemovigilantie Fixatie Extravasatie cyto Enkel Mat. schade 15 27 Biovigilantie App. / Mat. / Hulpm. Anders 57 58 73 103 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 jaar 2010 jaar 2011

Incidentmeldingen 2011 per ernstscore n=686 300 271 250 72% zonder schade met schade 28% 200 150 143 100 50 56 75 91 Ernstige schade (4%) 0 23 16 1 7 3 A B C D E EB F G H I

Specifieke data sector KD Per medische discipline Per aard incident Per ernstscore Per locatie Medici / verpleegkundige, paramedici Per kwartaal

KD - 2011 - incidentmeldingen per medische discipline n=159 Anesthesie / PACU 18 46 Brandwondencentrum 4 1 hirurgisch Dagziekenhuis 6 Intensieve Zorgen 15 1 IZ- Pediatrie 15 Logistiek-CSA-OK 7 OK 18 2 Spoedopname 25 5 Weefselbank 0 10 20 30 40 50 60 70 vpk, paramedici n=108 medici n=55

20 KD - 2011 - incidentmeldingen per ernstscore n = 77 18 18 18 16 16 14 57% zonder schade met schade 43 % 12 10 9 8 6 7 Ernstige schade (8%) 4 3 3 2 1 2 0 A B C D E EB F G H I 0

Melding Melding wordt behandeld door coördinator Volledige documentatie Schade bij patiënt Risicoscore op basis van ernst (reëel en potentieel) en frequentie Analyse en preventieve maatregelen Ad hoc vergadering olv betrokken coördinator (hoge risicoscore)(confidentialiteit) Trimestriële vergadering patiëntveiligheid olv coördinator patiëntveiligheid Supervisie op functioneren van geheel door coördinator patiëntveiligheid Continue ondersteuning door coördinator patiëntveiligheid