Beslisdocument college van Peel en Maas Document openbaar: Ja Zaaknummer: 1894/2016/807705 Documentnummer: 1894/2016/835475 Besluitnummer: 40 9.2 Onderwerp: Actieplan participatieverklaringstraject gemeente Peel en Maas Advies: 1 Bijgevoegd actieplan participatieverklaringstraject gemeente Peel en Maas 2016-2017 vast te stellen; 2 Bijgevoegd plan van aanpak borgen pilot participatieverklaring arbeidsmigranten vast te stellen, waarbij gemeente Peel en Maas mede namens gemeenten Horst aan de Maas en Venray trekker is; 3 De gemeenteraad middels bijgevoegde raadsinformatiebrief te informeren over de inhoud van beide documenten; 4 Met genoemde raadsinformatiebrief tevens te voldoen aan de toezegging bij de behandeling van de kadernota over de integratie van statushouders; Besluit van het college Peel en Maas: volgens advies aangehouden anders, namelijk: Ondertekening gemeentesecretaris, datum: drs. H. Mensink
Zaaknummer: 1894/2016/807705 Documentnummer: 1894/2016/835475 Besluitnummer: Adviesnota Onderwerp Actieplan participatieverklaringstraject gemeente Peel en Maas Advies 1 Bijgevoegd actieplan participatieverklaringstraject gemeente Peel en Maas 2016-2017 vast te stellen; 2 Bijgevoegd plan van aanpak borgen pilot participatieverklaring arbeidsmigranten vast te stellen, waarbij gemeente Peel en Maas mede namens gemeenten Horst aan de Maas en Venray trekker is; 3 De gemeenteraad middels bijgevoegde raadsinformatiebrief te informeren over de inhoud van beide documenten; 4 Met genoemde raadsinformatiebrief tevens te voldoen aan de toezegging bij de behandeling van de kadernota over de integratie van statushouders; Inleiding Met het Bestuursakkoord van november 2015 en het Uitwerkingsakkoord van april 2016 zijn afspraken gemaakt over de integratie en participatie van asielgerechtigden in Nederland. Voor deze statushouders is overeengekomen dat de maatschappelijke begeleiding wordt uitgebreid. Onderdeel wordt het participatieverklaringstraject. Dit traject komt als verplichte start van de inburgeringscursus. Gemeenten dienen per 1 januari 2016 te starten met het aanbieden van het participatieverklaringstraject. Hiervoor is de vergoeding voor de maatschappelijke begeleiding verhoogd van 1.000,- naar 2.370,-. Om in aanmerking voor deze verhoogde vergoeding te komen, moest voor 1 september 2016 een plan van aanpak aan het COA te worden voorgelegd. Het bijgevoegde plan is aan het COA ter beschikking gesteld, in overleg met de portefeuillehouder. Gelijktijdig is de adviesraad Sociaal Domein om advies gevraagd. Met dit voorstel wordt het actieplan vastgesteld, waarna tot uitvoering van de genoemde acties wordt overgegaan. De gemeente Peel en Maas heeft samen met de gemeenten Horst aan de Maas en Venray als regio Noord Limburg in de pilotfase deelgenomen aan de participatieverklaring. Hierbij heeft de regio zich gericht op de doelgroep EU-arbeidsmigranten. In de brief aan de Tweede Kamer (27 november 2015) laat de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid weten dat Gemeenten die de pilot uitvoerden voor EU-migranten zullen daarom worden gefaciliteerd hun ervaringen te borgen met het oog op kennisopbouw en het vertalen van de werkwijze in het reguliere lokale beleid. Op een later moment zal mede op basis van deze ervaringen worden bezien of en zo ja, hoe de uitrol bij andere gemeenten zal plaatsvinden. Hier is op 31 mei bericht over ontvangen, waarna een plan van aanpak is ingediend, mede namens Horst aan de Maas en Venray. Omdat in de pilotfase de gemeente Peel en Maas de projectleider leverde, is hier nu ook weer voor gekozen. Bij de behandeling van de kadernota zijn door verschillende fracties vragen gesteld over de integratie van statushouders. De toezegging is gedaan de gemeenteraad te informeren over de wijze waarop dit in de gemeente Peel en Maas vorm krijgt. Met bijgevoegde raadsinformatiebrief wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de integratie en hoe het actieplan daar eveneens aan bij draagt. Doelstelling De integratie van statushouders en arbeidsmigranten in de gemeente Peel en Maas vorm te geven door middel van het participatieverklaringstraject. Dit waar nodig te ondersteunen door middel van taaltrajecten en taalmaatjes en de ervaringen met EU-arbeidsmigranten hierbij als voorbeeld te gebruiken. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 2 van 7
Relatie (programma)begroting Dit voorstel draagt bij aan de realisatie van de volgende doelstelling en uitvoeringsafspraak uit de (programma)begroting: 3.1.3. Meer acceptatie en begrip tussen inwoners en groepen inwoners en meer ruimte voor sociale en culturele diversiteit. Argumenten 1.1 Actieplan participatieverklaringstraject We spreken nadrukkelijk over een actieplan. Dit plan werkt als een trechtermodel. Om de integratie te bereiken zijn verschillende (wettelijke) kaders van toepassing. Dit plan schetst deze kaders en hoe binnen de gemeente Peel en Maas deze kaders toe worden gepast. Ook legt het plan verbinding tussen verschillende besluiten in het verleden en wordt dit in concrete acties benoemd. 1.2 Voor 2016-2017, optie tot verlenging in 2018 In dit plan wordt nader ingegaan op het kader vanuit de wet inburgering, de maatschappelijke begeleiding en het participatieverklaringstraject. Binnen deze terreinen worden wetswijzigingen verwacht. Tevens is nog niet duidelijk op welke wijze de Rijksfinanciering vorm gaat krijgen. Vanwege deze voorziene wijzigingen wordt dit plan in beginsel voor 2016 en 2017 opgesteld. De optie tot verlenging in 2018 staat nadrukkelijk open. Hier volgt medio 2017 een besluit over. 1.4 Modulaire opbouw verbreding mogelijk Door de opzet van het actieplan is het participatieverklaringstraject gemakkelijk uit te breiden. Vanwege het grote aantal EU-arbeidsmigranten dat zich in onze gemeente vestigt, is het voornemen deze groep ook het participatieverklaringstraject aan te bieden. Verder is de gedachte om als regio te blijven optrekken rondom het thema migranten. Het participatieverklaringstraject kent elementen die voor iedere gemeente gelijk zijn. Daarom wordt onderzocht of door regionale samenwerking voordelen kunnen worden behaald. 1.5 Diensten door derden De geraamde uitgaven zijn eveneens modulair opgebouwd. Door de verwachte samenwerking met Vorkmeer en/of Vluchtelingenwerk Limburg en/of Stichting Welkom op Weg in het programma, is financiering onderwerp van gesprek en volgt uit de inhoudelijke keuzes/ samenwerking. Omdat 2016-2017 een overgangsperiode is, afhankelijk van wetswijzigingen, volgen medio 2017 definitief keuzes qua vorm en inhoud van het participatieverklaringstraject. 1.6 Financiering Zoals uit de paragraaf budget van het actieplan blijkt, is de financiering budgetneutraal. 2.1 Borgen pilot EU-arbeidsmigranten Op basis van de kaders van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is een plan van aanpak voor de borging van de pilotfase opgesteld. Dit plan is door de gemeente Peel en Maas, namens Horst aan de Maas en Venray ingediend. 2.2 Relatie met provinciale subsidie taal De gemeenten Peel en Maas, Horst aan de Maas en Venray hebben gezamenlijk van de provincie Limburg een subsidie van 197.500,- ontvangen voor taalprojecten. Deze zijn aansluitend op de pilot participatieverklaring aangeboden. Met de middelen die ontvangen worden voor de borging, wordt onder andere een onderzoek uitgevoerd naar de effecten op sociale participatie van arbeidsmigranten en of een integrale aanpak hier aan bij draagt. 3.1 Kaders al door raad vastgesteld In oktober 2015 heeft de gemeenteraad de beleidskaders integratie statushouders vastgesteld. Dit actieplan is in lijn met de genoemde kaders. Met dit plan wordt een concrete vertaling van de kaders gemaakt naar de uitvoering in de dagelijkse praktijk. 4.1 Gemeenteraad informeren Bij de behandeling van de kadernota zijn door verschillende fracties vragen gesteld over de integratie van statushouders. Met de bijgevoegde raadsinformatiebrief ontvangt de gemeenteraad de toegezegde informatie over de integratie van statushouders, als ook hoe het actieplan daar verder aan gaat bijdragen. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 3 van 7
4.2 Aanbieden aan Adviesraad Sociaal Domein Het actieplan is aan de Adviesraad Sociaal Domein verzonden. Aan de adviesraad is gemeld dat vanwege de deadline die gesteld is door het COA het plan al wel aan het COA is verstrekt om de financiering veilig te stellen. Dit plan is een ontwikkelplan. Verder zijn in het plan evaluatiemomenten opgenomen, waarbij de adviesraad een rol kan spelen. 4.3 Reactie Adviesraad Sociaal Domein De Adviesraad Sociaal Domein heeft op 19 september het actieplan besproken. Haar reactie is als volgt: De adviesraad erkent dat het nadrukkelijk een actieplan is en vindt het positief dat het een integrale aanpak bevat. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan de wettelijke vereisten van de participatieverklaring. Door de gemeente wordt getracht een waaier aan activiteiten met elkaar te verbinden. Juist de combinatie van aspecten, zoals het leren van de taal, werkervaring en kennismaking met het leven in Peel en Maas, draagt ons inziens positief bij aan de integratie van nieuwkomers. [ ] De adviesraad adviseert u rekening te houden met de verscheidenheid van deze doelgroepen statushouders en arbeidsmigranten door een passende aanpak voor iedere doelgroep te hanteren. Het volledige advies is bijgevoegd. Kanttekeningen 1.1 Besluitvorming In overleg met de portefeuillehouder is besloten het actieplan aan het COA aan te bieden. COA heeft per brief van 15 juni 2016 laten weten dat om in aanmerking te komen voor de verhoogde vergoeding voor de maatschappelijke begeleiding gemeenten voor 1 september 2016 een plan moeten presenteren. Voor 1 november 2016 moet zijn gestart met het participatieverklaringstraject. Om die reden is in overleg met de portefeuillehouder het plan aan het COA verzonden. Voor de borging van de pilot met betrekking tot arbeidsmigranten was het noodzakelijk het plan van aanpak voor 15 augustus 2016 aan te leveren. Ook dit is met de portefeuillehouder afgestemd. 1.2 Inhoud programma Samen met Vorkmeer, Vluchtelingenwerk Limburg en Welkom op Weg wordt in september en oktober de inhoud van het programma en de rolverdeling tussen de partijen in de uitvoering verder vorm gegeven. Start is na de herfstvakantie (week 44) voorzien, per 31 oktober 2016. 1.3 / 2.1 Niet vaststellen van plannen De beide plannen zijn voor de fatale termijnen ingediend om de benodigde financiële middelen veilig te stellen. Zowel van COA als ministerie van SZW is akkoord ontvangen en wordt tot betaling over gegaan. Aangegeven is dat definitieve vaststelling door het college nog moet plaatsvinden. Het college kan besluiten de plannen niet vast te stellen of wijzigingen aan te brengen. Financiële consequenties In het actieplan is ook aandacht voor de financiering van de diverse onderdelen. Hierbij is een overzicht gegeven van onderdelen die al reeds lopen of al in gang zijn gezet (contract Vluchtelingenwerk Limburg, consulent Werk). De gemeenteraad heeft bij de eerste bijstellingsrapportage aanvullende middelen voor integratie ter beschikking gesteld. Voor statushouders ontvangt de gemeente Peel en Maas de vergoeding voor maatschappelijke begeleiding. Daarom worden deze extra middelen met name voor de doelgroep EU-arbeidsmigranten ingezet. In de meicirculaire zijn aanvullende middelen aangekondigd. Deze zijn met de septembercirculaire concreet gemaakt. Het gaat om een bedrag per statushouder en de toekenning van de bedragen vindt achteraf plaats op basis van de realisatiecijfers per gemeente van het COA/Opnieuw Thuis. Toekenning heeft alleen betrekking op de periode 1 januari 2016 tot en met 31 december 2017. Achterstanden in de taakstellingen tot en met 31 december 2015 worden in mindering gebracht op de realisatie van de taakstelling over de jaren 2016 en 2017. De taakstelling voor 2016 is 111 statushouders. Peel en Maas had een achterstand van 11 statushouders. Indien de taakstelling over 2016 volledig wordt gerealiseerd, ontvangt de gemeente in totaal 443.000,- (afgerond) over 2016 Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 4 van 7
aan aanvullende middelen. Voor de eerste helft 2016 wordt 155.000,- ontvangen (huisvesting 35 statushouders). Bij de tweede bijstellingsrapportage wordt de raad voorgesteld de financiële middelen voor integratie en participatie van migranten die nu over verschillende programma s verdeeld zijn, onder één programma te brengen. In de 2e bijstellingsrapportage is opgenomen dat bij een overschot van deze middelen bij de jaarstukken 2016 zullen voorstellen om deze te reserveren voor 2017. Juridische consequenties In de vereisten van het COA moet het plan van aanpak/ de brief door een lid van het college van B&W ondertekend worden. De teammanager Maatschappelijke Ontwikkeling is gemandateerd tot subsidieaanvragen. Daarom is de aanvraagbrief door de teammanager en portefeuillehouder ondertekend. Met dit besluit stelt het college het plan definitief vast. Dat zelfde geldt voor het plan van aanpak borgen pilot participatieverklaring arbeidsmigranten. Hierbij zijn bij de aanbieding aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ook de verklaring van de gemeenten Horst aan de Maas en Venray gevoegd. Met deze verklaring geven beide gemeenten aan dat Peel en Maas mede namens hen de benodigde bijdrage aanvraagt, ontvangt en conform plan besteed. Het programma moet nog vorm krijgen in samenspraak met Vluchtelingenwerk Limburg, Vorkmeer en stichting Welkom op Weg. Na overeenstemming over het programma, de rol en taakverdeling volgt de juridische wijze waarop dit wordt vastgelegd. Het aanbieden van het participatieverklaringstraject en de ondertekening van de participatieverklaring worden, na inwerkingtreding van de wijziging van de Wet Inburgering een nieuwe taak voor gemeenten. Tot aan de wetswijziging van juli 2017 mogen gemeenten zelf invullen of zij de ondertekende participatieverklaringen willen bewaren. De statushouder krijgt een getekende participatieverklaring mee naar huis. Ook wordt gemeenten gevraagd bij te houden hoeveel participatieverklaringstrajecten er worden aangeboden en hoeveel participatieverklaringen er zijn ondertekend. Het vastleggen, bijhouden en beheren van deze en andere informatie krijgt nadrukkelijk de aandacht in het kader van de privacywetgeving. Na de wetswijziging wordt de participatieverklaring onderdeel van het verplichte inburgeringsexamen en moeten inburgeringsplichtigen de participatieverklaring binnen 1 jaar ondertekend hebben. De gemeente geeft aan DUO door of het participatieverklaringstraject is doorlopen en de participatieverklaring is getekend. Gemeenten krijgen vanaf de wetswijziging voor het uitvoeren van het participatieverklaringstraject en maatschappelijke begeleiding (beide voorzieningen worden opgenomen onder de Wet inburgering), voor zover noodzakelijk, toegang tot gegevens uit het Informatiesysteem Inburgering (ISI). Communicatie Er komt actieve communicatie over beide plannen. Er volgt een uitnodiging voor een persgesprek, waarna een toelichting plaats vindt over de brede aanpak en modulaire opbouw hiervan. Uitvoering Het actieplan is reeds aan het COA ter beschikking gesteld. COA heeft hier akkoord op gegeven en de aanvullende middelen zijn ontvangen. Er vindt overleg plaats met Vorkmeer en Vluchtelingenwerk Limburg en stichting Welkom op Weg om het participatieverklaringstraject vorm te geven. In het actieplan zijn de verschillende acties benoemd die in 2016-2017 vorm krijgen met mogelijk doorloop naar 2018. Het plan van aanpak borgen pilot participatieverklaring arbeidsmigranten wordt conform uitgevoerd. Naar de aanbieders worden de opdrachten bevestigd. Ook de verantwoording van de subsidie van de provincie maakt onderdeel uit van de aanpak. De adviesraad sociaal domein wordt betrokken bij de (door)ontwikkeling van de participatieverklaring. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 5 van 7
Formulering besluit t.b.v. openbare besluitenlijst Het college heeft besloten het actieplan participatieverklaringstraject gemeente Peel en Maas 2016/2017 vast te stellen. Met dit plan krijgt de integratie van statushouders en arbeidsmigranten in de gemeente Peel en Maas verder vorm. Tevens ontvangt de gemeente Peel en Maas, mede voor Horst aan de Maas en Venray, een bijdrage van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om de lessen uit de pilotfase van de participatieverklaring voor arbeidsmigranten te borgen. De gemeenteraad is met een raadsinformatiebrief nader geïnformeerd over dit actieplan. Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 6 van 7
Zaaknummer: 1894/2016/807705 Documentnummer: 1894/2016/835475 Besluitnummer: Collegevoorstel ROUTINGBLAD Van team: Maatschappelijke Ontwikkeling Portefeuillehouder: Raf Janssen / Roland van Kessel Opgesteld door: Bert Peterse Datum: 4 augustus 2016 Wijziging: 28-september-2016 12:23 Paraaf Teammanager: Als Bijlage bijgevoegd: Documentnummer: 1894/2016/835445 Actieplan participatierverkl. 1894/2016/826307 PvA borgen pilot 1894/2016/850328 Raadsinformatiebrief 1894/2016/851694 Brief adviesraad Meezenden Ter inzage leggen Meezenden Ter inzage leggen Meezenden Ter inzage leggen Meezenden Ter inzage leggen Overleg gepleegd met: Emilia Saelmans Astrid Lenders Ivo Dohmen Yvonne Beijnsberger Nick Jansen Daniëlle Damoiseaux Herman Korsten Resultaat: Opmerkingen verwerkt Advies ingewonnen bij Advies en Control: Hans Lijssen John Mulder Frank van de Vondervoort Veronique Snijders- van den Beuken Overleg gehad met communicatieconsulent? Marloes Simons Resultaat: Besluit over budgetten via bijstellingsrapportage Toelichting over inkoop en aanbesteding dan wel subsidie Juridisch regelen ondertekening brief/ actieplan Ja, actieve communicatie Is de Wet KPB van toepassing? (zie toelichting/formulier WKPB op intranet) Voorstel naar OR/GO: Redactionele samenvatting (in overleg met PHO/teammanager): Na vaststelling doorgeleiden naar de gemeenteraad: Nee Niet van toepassing Nee Nee Gemeente Peel en Maas 1894/2016/835475 Pagina 7 van 7