Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed Martin Mentink
Colofon Naam Martin Mentink Product P5 presentatie Titel Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed Datum 9 april 2014 Faculteit Bouwkunde, Real Estate & Housing Lab Real Estate Management 1 ste mentor Theo van der Voordt 2 e mentor Clarine van Oel Gecommitteerde Bas Gremmen Begeleider André Verschoor 3
Leegstand Huurder Ontwikkelaar Belegger Gemeente
7
8
10
Probleemanalyse Gezonde kantorenmarkt 4% 96% Verhuurd Frictieleegstand 11
Probleemanalyse Nederlandse kantorenmarkt 16% 84% Verhuurd Leegstaand 12
Probleemanalyse Nederlandse kantorenmarkt 12% 16% 72% Verhuurd Leegstaand Verborgen leegstand 13
Probleemanalyse x% Groeiend aanbod 12% 16% 72% Verhuurd Leegstaand Nieuwbouw Verborgen leegstand 14
Probleemanalyse Krimpende vraag 12% 16% 72% Verhuurd Leegstaand Verborgen leegstand 15
Probleemanalyse Beperkte transformatie/sloop 12% 16% 72% Verhuurd Leegstaand Verborgen leegstand 16
Voorgaand onderzoek Bedrijven nemen leegstandsproblematiek mee in het beslissingsproces rond een verhuizing (Hendrikx, 2012) & (Zaghdoud, 2013). Voor bedrijven is de kans op imagoschade de belangrijkste reden zijn om niet te verhuizen (Zaghdoud, 2013). 17
Theorie Imago Van invloed op winst Relatieve aantrekkelijkheid tov vergelijkbare bedrijven Big 4 Publiciteit daarin zeer belangrijk Communicatie van groot belang 18
Conceptueel model 19
Hoofdvraag Leidt het achterlaten van leegstand door bedrijven bij een verhuizing tot imagoschade onder hun werknemers en in hoeverre beïnvloedt de mogelijke verandering in imago het handelen van deze werknemers? 20
Methodologie 21
Interviews 22
Tijdslijn 23
Aanleiding voor nieuwe huisvesting 24
Afweging tijdens beslissingsproces 25
Bevindingen Zowel sturing op positieve effecten als op negatieve effecten Verschillen tussen private ondernemingen en publieke organisaties: gestuurd Verschillen tussen nieuwbouw en bestaande bouw/renovatie: beslisproces 26
MVO - Capgemini Sinds het bestaan van Capgemini komen principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) en duurzaamheid impliciet tot uiting in al onze werkzaamheden en ons doen en laten. ( ) Door steeds explicieter aan mvo en duurzaamheid te doen, wil Capgemini zich als duurzame, succesvolle onderneming blijven neerzetten, zijn aantrekkelijkheid als werkgever blijven vergroten en zijn positieve zakelijke reputatie behouden. 27
MVO - DHV DHV spreekt zich uit voor een duurzame ontwikkeling van onze leefomgeving en duurzaam ondernemen. Daarmee erkennen wij dat onze bedrijfsactiviteit invloed heeft op de samenleving. Als gevolg van dit inzicht wil DHV zich positief onderscheiden op het gebied van MVO. 28
MVO Grontmij Bij Grontmij zijn we van mening dat MVO onze aanpak op het gebied van duurzaamheid moet weerspiegelen. ( ) Ook verbeteren we onze eigen prestaties als werkgever en als lid van de maatschappij. Door zelf het goede voorbeeld te geven, profiteren onze stakeholders. 29
Bevindingen Capgemini: MVO niet tot uiting in huisvestingskeuzes DHV: Duurzame keuze + duurzaam gebouw Grontmij: Duurzame keuze Financiële gevolgen op korte of lange termijn 30
Tussentijdse conclusies Bedrijven zien zeker het belang om over het imago na te denken bij een huisvestingskeuze. Bedrijven nemen het imago tot op zekere hoogte mee in het proces, maar het is geen doorslaggevende factor. Communicatie is erg belangrijk, vooral naar de eigen werknemers toe. MVO kan tot uiting komen in de huisvesting door een duurzame keuze of door een duurzaam gebouw. 31
Overige bevindingen Leegstandsproblematiek houdt zichzelf in stand door concurrerende gemeenten en het gebouw als beleggingsobject. Duurzaamheid is minder een hype, er wordt steeds meer bewust voor gekozen. Huisvestingskeuzes worden steeds complexer, soms nieuwbouw daarbij geen optie meer. 32
Enquêtes Verdeling respondenten, N = 99 16% 24% 60% Capgemini, N = 24 Royal HaskoningDHV, N = 59 Grontmij, N = 16 33
Enquêtes 34
Enquêtes 90% Eerste optie wanneer huisvesting niet meer voldoet 80% 70% 60% 50% 40% 30% Renovatie Nieuwbouw Bestaande bouw 20% 10% 0% Capgemini RHDHV Grontmij totaal 35
Enquêtes 30 Belang van de keuze voor bestaande bouw vanwege leegstand 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N = 99 Mediaan = 8 Range = 1-10 80% 6 59% 8 11% < 4 36
Enquêtes 25 Huisvestingskeuze van invloed op imago onder werknemers 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N = 99 Mediaan = 6.5 Range = 1-10 59% 6 28% 8 22% < 4 37
Enquête 25 Positieve invloed op het gedrag door positieve huisvestingskeuze 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N = 96 Mediaan = 5 Range = 1-10 51% 5 23% 7 45% < 4 22% = 1 38
Hoofdvraag Leidt het achterlaten van leegstand door bedrijven bij een verhuizing tot imagoschade onder hun werknemers en in hoeverre beïnvloedt de mogelijke verandering in imago het handelen van deze werknemers? 39
Conclusies Werknemers hechten belang aan maatschappelijk verantwoorde keuze bij verhuizing. Werkgevers nemen het nu al mee in het proces, maar nog niet als doorslaggevende factor. Het achterlaten van een significante hoeveelheid leegstand bij een verhuizing van een bedrijf is duidelijk van invloed op het imago van dit bedrijf bij diens werknemers. Een verandering in het imago van een bedrijf onder werknemers is gecorreleerd met de invloed op de bereidheid van deze werknemers om te blijven werken bij het betreffende bedrijf, maar deze invloed is veel minder groot. Er bestaat zowel een positieve invloed als een negatieve invloed, vooral bij veel publiciteit. 40
Aanbevelingen Bedrijven/ adviespartijen In eerste instantie renovatie of bestaande bouw onderzoeken Communicatie, zeker bij nieuwbouw, cruciaal Gemeente In kaart brengen leegstand Initiatieven faciliteren en risico s wegnemen Overheid Sloopfondsen of het actief stimuleren van transformatie Concurrentie tussen gemeenten aanpakken 41
Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed Martin Mentink