Met de deur in huis Een onderzoek naar een ethische en methodologische onderbouwing van outreachende huisbezoeken in het sociaal werk. HoGent PWO Met de deur in huis 1
Opbouw 1. Opbouw onderzoek 2. Resultaten 6 thema s 3. Keuze 3 thema s 4. Gesprek 5. Besluit foto s en filmen? HoGent PWO Met de deur in huis 2
Opbouw onderzoek: Probleemstelling Hoe gebeurt dat? Niet iedereen wordt bereikt Vermaatschappelijking Hoe moet dat? Leefwereldperspectief Ethische kwesties Bemoeizorg HoGent PWO Met de deur in huis 3
Opbouw onderzoek: onderzoeksvraag Wat zijn ethische en methodologische knelpunten bij huisbezoeken? HoGent PWO Met de deur in huis 4
Opbouw onderzoek Stap 1: literatuur verzamelen rond outreachende huisbezoeken Stap 2: een deelrapport schrijven met probleemstelling en beschouwing op die literatuur Stap 3: datacollectie door middel van interviews Stap 4: uitschrijven resultaten Stap 5: observaties Stap 6: focusgroepen Stap 7: alles integreren in een rapport Stap 8: eindproducten ontwikkelen HoGent PWO Met de deur in huis 5
Opbouw resultaten in ethische spanningsvelden 1. Proactieve afwachtende blik 2. Ratio emotie 3. Afstand nabijheid 4. Regie cliënt regie hulpverlener 5. Aanklampen loslaten 6. Directief non-directief HoGent PWO Met de deur in huis 6
Proactieve afwachtende blik Maar ik vraag wel om naar het toilet te gaan, ondertussen moet je door de keuken en heb je zoveel dingen gezien. Verkenning. Want als ze dan binnenkwamen en het was proper zeiden ze, amai het is nier nogal veranderd. Ook een beetje rondkijken, of het er goed uitziet. Dan zie je ook veel hoe het gewoon is. HoGent PWO Met de deur in huis 7
Proactieve afwachtende blik Het is Je vooral hebt de er eerste die hier keer dat mensen binnenkomen het moeilijk en hebben, ze je laat een beginnen vreemde alles toe in te je keuren. huis. Ik zou daar Dat ook moet niet ik echt niet happig weten. op En zijn, een vreemd het zijn iemand er zoveel. op je terrein is niet zo vanzelfsprekend. Je Je hebt hebt er er die die hier hier binnenkomen binnenkomen en en ze ze beginnen beginnen alles alles te te keuren. keuren. Dat Dat moet moet ik ik niet niet weten. weten. En En het het zijn zijn er zoveel. er zoveel. HoGent PWO Met de deur in huis 8
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 9
Ratio emotie Ik heb wel nood aan een theoretisch kader. Om een stuk dat buikgevoel soms wat af te wegen. Als het gaat over ethische situaties, suïcidaliteit is er ook een, wanneer neem je over, wanneer niet, dat is iets waar wij dagelijks mee geconfronteerd worden en om daar een gezonde afweging in te maken heb je dat theoretisch kader nodig, want hoe taxeer je? Het zijn zaken ook al ben ik bezorgd, toch objectiveren, nodig om op terug te vallen. HoGent PWO Met de deur in huis 10
Ratio emotie Heel de tijd, je kan niet op theoretische kaders terugvallen want het is altijd anders. Als je ergens binnen komt heb je al een bepaald gevoel. Ik ken mijn eigen lichamelijke signalen, voor mij is het buikgevoel, als je lichaam begint te reageren en je voelt het in je knieën enz. dan weet ik van het is niet goed. Ik denk dat wij het mag geen routine worden maar wij zijn veel gewoon als ik ergens toekom en ik voel mijn lichaam dan weet ik dat het niet goed zit. HoGent PWO Met de deur in huis 11
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 12
Afstand nabijheid Het is te zien wie, ik kan wel een goede band hebben, maar verder gaat dat niet. Er was een cliënte, goed weer, opent in bikini, gaat in de zetel liggen. Ja ok. (gelach) dat is dan wel een beetje problematisch. HoGent PWO Met de deur in huis 13
Afstand nabijheid Dat was meer zoals een vriendin of bezoek die kwam. Ik had ook koekjes en koffie klaar, en we zaten in de zetel een conversatie te doen. Je krijgt steun, maar dat niet alleen, het is ook vriendschap. Je bereikt daar meer mee. Geen formele relatie, het wordt persoonlijker/dieper. HoGent PWO Met de deur in huis 14
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 15
Regie cliënt regie hulpverlener Ik denk net dat je ervoor opgeleid bent. Het is de bedoeling dat je daarvoor komt, want dat is mijn verhaal. Maar zij zeggen, verander van rekening of doe dit of dat, maar ik durf dat allemaal niet. HoGent PWO Met de deur in huis 16
Regie cliënt regie hulpverlener Meestal wel, hebben we toch wel een aantal doelstellingen, ja. Toe leiden van hulp, netwerkopbouw, andere diensten inschakelen, of een aantal ondersteunende gesprekken en dan stopt het. Meestal, ja, hebben we wel doelstellingen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik toch meestal het gesprek leidt. Natuurlijk ook door ervaring misschien, ik ervaar dat dus ook met jongere collega's dat die misschien maar, allez Waar dat ik vooral moet op letten, en dat merk ik nu, is dat ge moet op, het wordt altijd gezegd, ge moet op het ritme van de cliënt zelf gaan. Ja, dat is mooi in theorie, maar als het echt prangende zaken zijn. HoGent PWO Met de deur in huis 17
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 18
Aanklampen loslaten We gaan het niet vlug opgeven Ik ga blijven gaan, maar altijd met respect en op een gegeven moment mag je toch eens binnen en leggen ze misschien eens uit waarom het niet paste en voor sommige blijft dat gewoon. Die hebben er dan geen boodschap aan, ja. HoGent PWO Met de deur in huis 19
Aanklampen loslaten Wij gaan enkel op vraag van de cliënt. Wij kondigen ons bezoek aan. Je hebt niet graag dat ze komen eigenlijk? Waarom niet? Dat het de gedachte van mij. Als er iemand komt, het ligt proper, je ziet het zelf, maar dat is een gedacht van mij. Ik heb van niemand geen hulp nodig. Maar niet iedereen wil geholpen worden, daar ben ik wel van geschrokken. HoGent PWO Met de deur in huis 20
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 21
Directief non-directief Voor ons is het eigenlijk duidelijk, dan zitten we op die criteria. Op het moment dat er een toeleiding gemaakt is naar een voorziening die wat aanbiedt, bouwen wij af. HoGent PWO Met de deur in huis 22
Directief non-directief Ja, ja, ik vind dat van wel. De vrijheid binnen een bepaald kader natuurlijk wel hé. In die zin dat iedereen zijn eigen stijl heeft, vind ik van team ook. Iedereen heeft zijn eigen manier van werken en dat heeft natuurlijk ook wel een meerwaarde, hé. Dus uiteindelijk heb je echt wel je vrijheid om te doen, in je job, wat je denkt dat belangrijk is; HoGent PWO Met de deur in huis 23
gesprek HoGent PWO Met de deur in huis 24
Besluit Heel wat variabelen van invloed op de manier waarop je een huisbezoek aflegt: doelstelling, tijdsbestek, visie, Elke relatie is anders Huisbezoek is geen evidentie Pleidooi voor beschouwing in de organisatie, met je collega s, met jezelf en je cliënt De beleving hulpverleners is ook vaak anders dan de beleving van de cliënten Onderzoek resulteert in ethisch vragenspel HoGent PWO Met de deur in huis 25
contact Isabelle: Mail: isabelle.moncarey@ hogent.be Tel.: 09 243 26 55 HoGent PWO Met de deur in huis