Dé stappen om je doel te bereiken: de combinatie van de creatiespiraal en het enneagramprocesmodel. Ontspannen. Handelen

Transcriptie

1 Van wens naar doel Dé stappen om je doel te bereiken: de combinatie van de creatiespiraal en het enneagramprocesmodel. Het combinatiemodel Ontspannen Doel bereiken Willen/wensen Verbeelden/ verheugen Geloven/ vertrouwen Feedback ontvangen Onderzoeken Handelen Waarom een combi? Elk model heeft zo zijn voor- en nadelen en geen enkel model is perfect. Allereerst leerde ik de creatiespiraal kennen van Marinus Knoope. Een mooi model met stappen, die in zijn boek goed worden uitgelegd. De eerste 6 stappen van het model zijn ook goed te gebruiken om een persoonlijk ontwikkelingsplan op te stellen dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden in coaching. Toch miste ik hierin een duidelijke confrontatie met je valkuilen die je toch tegen zou moeten komen in dit proces. Het procesmodel in het ennegram Twijfelen/ doorzetten De creatiespiraal Daarna leerde ik het procesmodel in het enneagram kennen en dan met name de versie van Jan Willem van de Wetering. Het voordeel van dit model is dat het je dichter bij je valkuilen brengt die je belemmeren om het doel uiteindelijk te bereiken. Er zit meer dynamiek in dit model, omdat je als je op een punt staat, meer bewust bent en meer in contact bent met de ander punten van het model. Het nadeel bij dit model vond ik dat bij sommige punten of items van het model belangrijke onderdelen miste, die wel bij de creatiespiraal aan de orde kwamen. Ik besloot om het beste uit beide modellen te halen en te integreren tot een combinatiemodel. Hieronder volgen de uitgewerkte stappen. Het model werkt vooral goed als je eerst de negen stappen globaal invult voor jezelf op papier en vervolgens dit model loopt. Je legt bijvoorbeeld A4-tjes met de termen op de grond en je gaat erop staan. Aangezien het een procesmodel is, zul je tijdens je proces op meerdere momenten het model moeten doorlopen om te kijken wat er verandert is.

2 De eerste stap: van 9 naar 1. Er ontstaat een eerste impuls tot ontevredenheid en er ontstaat een verlangen naar verandering. Je gaat iets willen of wensen. 1. Willen Je hebt besloten dat je echt iets wilt veranderen. Vaak zijn er wat losse ideeën. Het doel is nog niet helemaal duidelijk. Probeer eens een beetje te verduidelijken wat je wilt veranderen. Wat wil je veranderen? Wat moet er anders? Formuleer wat je wilt positief. Vaak is het nog lastig om te verwoorden wat je helemaal wilt of het eindresultaat ervan al helemaal te zien. Dat is ook prima. Ga gewoon eens brainstormen en vooral: ga er eens over fantaseren. Gebruik je verbeelding! Verbinding met 7: verbeelden en verheugen: maak contact met je verbeelding. Hoe ziet het ideale plaatje eruit? hoe ziet het eruit als je het helemaal hebt bereikt? Wanneer ben je helemaal tevreden? Waar verheug je je het meeste op? Als je bezig bent met het ideale plaatje en wat je wel en niet wilt, is het ook belangrijk te kijken naar de mogelijke belemmeringen die je tegen kunt komen. Verbinding met 4: twijfelen en doorzetten: maak contact met je twijfels. In hoeverre zie je al dat het misschien moeilijk gaat worden? Zijn er mogelijke gevoelens/emoties als je daarnaar kijkt en je dat beseft? In hoeverre besluit je desondanks dat je door wilt gaan? Hoe groot is je werkelijke wilskracht? Als je deze stap voor jezelf goed hebt uitgezocht. Ga je naar de volgende stap. 2. Geloven /vertrouwen Het beeld wordt helderder. Door erover te praten en erover na te denken wordt je doel duidelijker. Je gaat er steeds meer in geloven. Je krijgt er vertrouwen in. Als je van mening bent dat je wensen niet realiseerbaar zijn, dat anderen het niet toestaan of dat je ervaring is dat toch niets lukt Dan gaat het ook niet lukken. Wie denkt dat hij iets niet kan of dat iets niet kan, blijkt uiteindelijk gelijk te krijgen. In de creatiespiraal wordt ook het belang benadrukt van het uiten van wat je wilt naar je omgeving. Vertel de mensen in je omgeving over je wensen. Door hun vragen kan je beeld aangescherpt worden. Het geloven en vertrouwen wordt hierdoor ook sterker. Je komt misschien op ideeën over hoe je het aan kunt pakken. Ze dagen je uit doordat ze je wellicht ook moeilijke vragen gaan stellen. Je krijgt nu ook zicht op het doel (verbinding met 8): doel bereiken. Je kunt jezelf de volgende vragen stellen: - Is het haalbaar wat je voor ogen hebt? - Hoe wordt het nog concreter? - Hoe krijg je vertrouwen dat het gaat lukken? Doordat je wens of wat je wilt hebt geuit naar je omgeving worden de stappen die je gaat zetten wellicht duidelijker. Het kan ook zijn dat je omgeving ervoor zorgt dat je meer gaat twijfelen aan de haalbaarheid. Aan de ene kant heb verbinding met 8, je doel bereiken en aan de andere kant heb je contact met 4, je twijfels, je belemmeringen. Zoek eens goed contact met je twijfels. Loop er niet voor weg, maar bekijk ze eens goed. Verbinding met 4: twijfelen en doorzetten. Door er goed contact mee te maken, word je je er meer bewust van dat je die twijfels zal blijven houden gedurende het proces. Accepteer je twijfels en angsten. Ze zijn er nu eenmaal. Door je twijfels en angsten te erkennen, gaan ze minder ruimte innemen. Er komt meer ruimte voor het bereiken van het doel en kun je naar de volgende stap. 3. Onderzoeken (naar buiten) Waarschijnlijk heb je al wel globaal nagedacht over hoe je het doel gaat bereiken. Maar nu ga je dat serieus doen. Je gaat onderzoeken op welke wijze en met behulp van wie je je doel kunt bereiken. Verzamel kennis en informatie. Ga een tijdsplanning maken en maak afspraken.

3 Het enneagramprocesmodel benadrukt dat je contact maakt met je buitenwereld om je doel te bereiken. Het gaat hierbij niet als bij punt 2 om je vraag helder te krijgen, maar het gaat erom dat je contact zoekt met mensen die kennis hebben van wat je nodig hebt om je doel te bereiken. Veel mensen denken dat ze helemaal alleen hun doel kunnen bereiken en dat ze niemand anders nodig hebben. Dat is een illusie. Je hebt anderen nodig om je doel te kunnen bereiken. Het kan zijn dat doordat je iets aanbiedt van jezelf dat je reactie krijgt van de buitenwereld. Het kan ook zijn dat je actief op zoek moet. - Wat heb je van de buitenwereld nodig om je doel te bereiken? - Wat heb je nodig waar je nog niet over beschikt? De meesten vinden het eng om iets aan de buitenwereld te vragen of om iets aan te bieden aan de buitenwereld waarop ze commentaar kunnen krijgen. Iedereen heeft angst voor afwijzing. Verbinding met 6: Feedback ontvangen. Als je met stap 3 bezig bent, heb je ook verbinding met 6. Je weet dat je later feedback kunt verwachten. Het kan je belemmeren om jezelf te laten zien of om de buitenwereld om hulp te vragen of er contact mee te leggen. Maar feedback hoort er nu eenmaal bij. Je kunt dit niet ontlopen. Het kan ook zijn dat je graag feedback wilt ontvangen, omdat je dan weet waar je aan toe bent of wat je nog kunt veranderen of verbeteren aan jezelf of aan je plannen. Deze kracht kan belemmerend werken of ervoor zorgen dat het proces zich juist voortzet. Wees je er gewoon bewust van en accepteer het. Aan de andere kant, heb je verbinding met 9. Verbinding met 9: Ontspanning. Je ziet uit naar de ontspanning die het oplevert als je je doel bereikt hebt. Als de stappen helder zijn die je moet zetten, als je een tijdsplanning hebt gemaakt, als je contact hebt gelegd met mensen die je eventueel kunnen helpen in het proces, dan ga je naar de volgende stap. 4. Twijfelen en doorzetten Eigenlijk ben je nu pas aangekomen bij de keuze of je het echt gaat doen of niet. Je bent al een tijd bezig met het proces, maar dat was pas een verkenning. Nu moet je gaan beslissen of je er helemaal voor gaat of niet. - Hoe staat het me je twijfels en je angsten? - Zijn je angsten groter dan je wil om je doel te bereiken? - Hoe gaat je leven eruit zien als je er niet mee doorgaat? Aan de ene kant heb je verbinding met je willen (stap 1). Wil je nog wel? Door onzekerheden en angsten ben je geneigd je af te vragen of je het nog wel wil. Ik doe het niet, hoor! Laat ook maar. Misschien moet ik toch maar iets anders gaan doen. Teruggaan kan een optie zijn. Dan moet je dit opgeven en wat anders willen. Een nieuw proces bijvoorbeeld. Hoe graag wilde je het? Of heb je de neiging altijd af te haken op dit punt? Aan de andere kant heb je verbinding met 2: Geloven. Het kan ook zijn dat je door onzekerheid het geloof en vertrouwen verliest dat je het kunt. Misschien moet je even terug naar het geloven en vertrouwen. Dan zie je wel het doel weer. Misschien kun je dan besluiten verder te gaan. - Durf je de emoties in de ogen te kijken? Afstand scheppen zodat je werkelijk kunt gaan creëren met alles wat je bij 3 hebt vergaard? Zo ja, dan kun je nu de sprong wagen. Als je hebt besloten om het te gaan doen. Om er helemaal voor te gaan. Dan kom je bij stap Handelen Je zet nu al je kwaliteiten, kennis en vaardigheden in. Je gaat het doen. Je gaat aan de slag. Je hebt verbinding met het doel (8) en het komt binnen bereik. Verbinding met 8: Doel bereiken. Je ziet het beoogde resultaat al voor je. - Wat ervaar je als je nu naar 8 kijkt? - In hoeverre sterken deze perspectieven je? Ga je zo door?

4 Er is ook een verbinding met 7: Verbeelden/verheugen. Kun je nog steeds de voorstelling maken van hoe het eruit ziet als je het doel bereikt? Kun je er al op verheugen? - Wat ervaar je als je naar 7 kijkt? Automatisch kom je bij stap Feedback ontvangen Als je jezelf gaat manifesteren, krijg je automatisch feedback. Al dan niet gevraagde feedback ontvang je hier in reactie op hetgeen tot nu toe tot stand is gebracht. Het kan positief zijn, maar ook kritisch of negatief. Daar heb je geen invloed op en je kunt het ook niet tegen houden. Je hebt het nodig voor de voortgang. Ook hoort hierbij het kunnen ontvangen van tegenslagen en tegenwerking. Weet dat iedereen die iets wil bereiken, te maken heeft gehad met negatieve feedback of tegenwerking. Kun je volharden? Kun je zien dat je kunt herstellen? Kun je het zien als iets wat je juist beter kan maken? - Heb je alles gedaan wat gedaan moest worden? In hoeverre kun je deze feedback verdragen/ontvangen? Als je in dit proces zit van feedback ontvangen, heb je ook verbinding met stap 3. Verbinding met 3: Onderzoeken. Is het nodig om hulp van buiten te vragen om dingen bij te stellen? Besef dat hulp van buitenaf van belang is. Je hoeft het niet helemaal alleen te doen. Maak gebruik van de wijsheid of de ervaring van anderen. - als je nu naar 3 kijkt, wat ervaar je dan? Verbinding met 9: Ontspanning. Geeft het idee van ontspanning na het bereiken van het doel je energie? Als je de feedback hebt verwerkt, kom je bij stap 7 terecht. 7. Verbeelden en verheugen Je bent er bijna. Verbinding met 5: handelen. Het gestelde doel is bijna bereikt. De puntjes moeten nog op de i gezet worden. De reacties van 6 moeten verwerkt worden. De laatste veranderingen integreren. Nog even de schouders eronder. Je hebt ook verbinding met 1: willen. Je herinnert je nog het begin van het proces. Je realiseert je dat je bijna bereikt hebt, wat je wilde en dat je wilskracht sterk genoeg was om het proces voort te zetten. - Hoe voelt het om je doel bijna bereikt te hebben? - Wat zijn je gedachten erbij? - Wat ervaar je? - Kun je je al verheugen? En ja, dan eindelijk. De laatste stap. 8. Doel bereiken Het doel is bereikt. Schouderklopje voor jezelf. - In hoeverre sta je jezelf toe dat je blij mag zijn? Het resultaat mag vieren? In hoeverre kun je de complimenten van anderen in ontvangst nemen? - In hoeverre ervaar je nu een vertrouwen in processen zoals ze gaan? Is daar mogelijk iets aan veranderd? (verbinding met 2: Geloven/vertrouwen). Verbinding met 5: Handelen. je mag je realiseren dat je hetgeen je hebt gerealiseerd kan integreren in je werk, je zijn, je stijl, in je manier van handelen. - Zijn er hier op dit punt aangekomen nog meer gevoelens? Dan mag je nu ontspannen.

5 9. Ontspannen Tijd voor bezinning, inkeer, de dingen op waarde schatten. Neem deze rust en ontspanning en evalueer. Juist door deze ontspanning te nemen, komen er weer nieuwe belangrijke wensen en begint de creatiespiraal weer van voren af aan. - Overzie je nu het geheel? - Hoe zou je het evalueren? Mag je rust nemen van jezelf? Als je op dit punt staat, heb je verbinding met 3: besef je wat je allemaal op eigen kracht hebt gedaan en welke kracht je hebt aangesproken van buitenaf? Het is belangrijk om je dit te realiseren. Het kan je sterken in je volgende proces. Ook heb je op dit punt verbinding met 6: besef je hoe je hebt gereageerd op de feedback van de buitenwereld en hoe je hier mee omgegaan bent? Neem deze ervaring mee voor je volgende proces. Succes met je proces! Auteur: Tonny de Bie Bronnen: Wetering, Willem Jan van de (2011). Het procesmodel in het Enneagram: in negen stappen je doelen bereiken en processen tot een goed einde brengen. Middelie: Uitgeverij Andromeda Knoope, Marinus (1998). De creatiespiraal: natuurlijke weg van wens naar werkelijkheid. Nijmegen: KIC Nijmegen