Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen
|
|
|
- Norbert Bos
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen Bespreekbaar maken Eva Van Den Broeck CGG Andante Suicidepreventie
2 Suïcidepreventie reflex Bron: Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag. Multidisciplinaire richtlijn voor voor hulpverleners in de gezondheidszorg. VLESP, 2017.
3 Gilbert (65 jaar) meldt zich aan bij ons in het CGG. Hij vertelt zich sinds de dood van zijn vrouw heel eenzaam te voelen en nauwelijks nog buiten te komen. Hij lijkt nergens meer zin in te hebben en voelt zich heel moe. Desondanks kan hij s avonds vaak moeilijk slaap vatten. Dan kan hij uren liggen piekeren. Als hij wat alcohol gedronken heeft gaat het beter. Hij kan het ook niet opbrengen om zijn financiële papieren op orde te houden. Het lijkt alsof hij zich niet meer concentreren en vertelt de laatste tijd heel verward te zijn. Zijn dochter komt dagelijks langs om te helpen in het huishouden. Ze doet dit omdat hij sinds enkele maanden af en toe vergeet te eten of de gordijnen open te doen. Hij geeft een magere en fragiele indruk. Gilbert vertelt dat het leven voor hem zo niet meer hoeft. Zijn leven is toch gedaan nu hij op pensioen is. Hij zou liever terug bij zijn vrouw zijn.
4 Gilbert (65 jaar) meldt zich aan bij ons in het CGG. Hij vertelt zich sinds de dood van zijn vrouw heel eenzaam te voelen en nauwelijks nog buiten te komen. Hij lijkt nergens meer zin in te hebben en voelt zich heel moe. Desondanks kan hij s avonds vaak moeilijk slaap vatten. Dan kan hij uren liggen piekeren. Als hij wat alcohol gedronken heeft gaat het beter. Hij kan het ook niet opbrengen om zijn financiële papieren op orde te houden. Het lijkt alsof hij zich niet meer concentreren en vertelt de laatste tijd heel verward te zijn. Zijn dochter komt dagelijks langs om te helpen in het huishouden. Ze doet dit omdat hij sinds enkele maanden af en toe vergeet te eten of de gordijnen open te doen. Hij geeft een magere en fragiele indruk. Gilbert vertelt dat het leven voor hem zo niet meer hoeft. Zijn leven is toch gedaan nu hij op pensioen is. Hij zou liever terug bij zijn vrouw zijn.
5 Signalen bespreken Hoe doe je dat? Basisprincipe contact maken
6 Vraag Waarom praten ouderen niet spontaan over hun zelfmoordgedachten?
7 Iemand met zelfmoordgedachten denkt... Zullen ze me gek verklaren? Ik schaam me voor deze gedachten. Ik kan de ander hier toch niet mee lastig vallen? Ze zullen meteen andere instanties op de hoogte brengen. Als ik het zeg, mag ik niet meer thuis blijven. Niemand kan mij helpen.
8 Ouderen zijn minder geneigd om over hun gevoelens te communiceren! Communiceren veeleer over fysieke klachten.
9 Even nadenken... Wat houdt ONS soms tegen om zelf te vragen naar zelfmoordgedachten?
10 Redenen voor ons Breng ik hen niet op ideeën? NEEN Stel dat het niet zo is, shockeer ik hen dan niet? NEEN Geef ik de oudere door het te bespreken niet de boodschap dat het ok is en dat hij/zij het mag doen? NEEN Wat moet ik doen als het antwoord «ja» is?
11 Waarom er wel naar vragen? Risico-inschatting! Gevoel van opluchting Doorbreken van isolement Je geeft hiermee te kennen dat je niet bang bent om het onderwerp bespreekbaar te stellen De oudere kan gedachten over suïcide ordenen Intermenselijk contact / goede werkalliantie
12 Zelfmoord bespreekbaar maken Hoe begin je eraan?
13 Hoe concreter, hoe beter Je zegt dat het niet zo goed met je gaat Zou je me willen vertellen wat er aan de hand is? Als je dat zegt, bedoel je dan dat je liever dood wil zijn? Denk je wel eens aan de dood? Denk je aan zelfmoord?
14 Video basishouding
15 Even nadenken... Wat is de SLECHTST denkbare manier om te reageren als iemand zegt ik denk aan zelfmoord?
16 Hoe dan wel? Je te proberen verplaatsen in de situatie van de ander De persoon en zijn eventuele doodswens ernstig te nemen Geen oordeel te vellen Erkenning te geven voor de emoties Emoties te bespreken Tijd te nemen, stiltes en tempo te respecteren
17
18 erbij blijven 18
19 Belangrijk! Overleggen met collega s en/of andere hulpverleners Buikgevoel volgen Empathisch zijn Omgeving betrekken!
20 Gesprek met familie - Afhankelijk van setting - Beroepsgeheim - Nood aan overleg met collega s Ik maak mij toch zorgen over Robert Ik merk op dat Marie er de laatste tijd vaak triest bij loopt - Aftoetsen bij de familie Merken jullie dit ook op? Hoe concreter de plannen, hoe concreter de communicatie naar de familie
21 Hoe zet je dit om in de praktijk? Een interventie
22 Denk je aan zelfmoord? Ja. En dan? Risico-formulering = het in de weegschaal leggen van risico- en beschermende factoren
23 minder acuut Continuüm meer acuut minder directief ZORGEN Verzoeker heeft regie nog in handen Kan nadenken over alternatieven, pijn verdragen, oplossingen uitproberen Interventies : exploreren, samen kijken, erbij blijven BESCHERMEN Regie wordt gedeeld Concreet plan maar kan uitstellen Interventies: veiligheid installeren, steunfiguren zoeken, crisisplan opstellen meer directief BEWAKEN Regie wordt overgenomen Concreet plan en kan niet uitstellen of de man op het dak Interventies: crisis tips, handelen in het hier-en-nu is nodig, veiligheid installeren ANDEREN BETREKKEN + OVERLEG
24
25 Gilbert (65 jaar) meldt zich aan bij ons in het CGG. Hij vertelt zich sinds de dood van zijn vrouw heel eenzaam te voelen en nauwelijks nog buiten te komen. Hij lijkt nergens meer zin in te hebben en voelt zich heel moe. Desondanks kan hij s avonds vaak moeilijk slaap vatten. Dan kan hij uren liggen piekeren. Als hij wat alcohol gedronken heeft gaat het beter. Hij kan het ook niet opbrengen om zijn financiële papieren op orde te houden. Het lijkt alsof hij zich niet meer concentreren en vertelt de laatste tijd heel verward te zijn. Zijn dochter komt dagelijks langs om te helpen in het huishouden. Ze doet dit omdat hij sinds enkele maanden af en toe vergeet te eten of de gordijnen open te doen. Hij geeft een magere en fragiele indruk. Gilbert vertelt dat het leven voor hem zo niet meer hoeft. Zijn leven is toch gedaan nu hij op pensioen is. Hij zou liever terug bij zijn vrouw zijn.
26 Veel fysieke klachten Slechter slapen Geen zin hebben om te eten Naar mijn dochter bellen Mijn gazet lezen Gaan fietsen Afspreken met de vrienden van de KWB Alcohol vermijden Huisarts Langsgaan bij de buurvrouw Bellen naar Cindy van familiehulp
27 App: BackUp Mobiele applicatie die: Als zelfhulptool kan gebruikt worden door mensen die aan zelfdoding denken Als tool gebruikt kan worden door mensen uit de omgeving van deze kwetsbare personen en die mogelijkheden biedt om er voor hen te zijn
28 Contact Algemeen Suïcidepreventiewerking van de CGG Eva Van Den Broeck CGG Andante
29 Nog vragen?
Suïcidaal proces. Aan suïcide gaat een proces vooraf
Suïcidaal proces Aan suïcide gaat een proces vooraf Van gedachte naar plan naar daad Deels observeerbaar (verbale en non-verbale signalen), deels niet Tijdspanne verschilt van persoon tot persoon Over
Marie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/ Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag
Marie Van Broeckhoven Anneleen Depaire Suïcidepreventiewerking DAGG Lommel 011/54.23.62 Detectie en behandeling van suïcidaal gedrag 2 Wat? Multidisciplinaire richtlijn voor de detectie en behandeling
Detectie van suïcidaliteit
Detectie van suïcidaliteit Multidisciplinaire richtlijn - Deel 2 Nanouschka Verhamme (CPZ) Lien Neuckermans (CGG-SP) Inleiding 9 op de 10 mensen die overleden zijn door suïcide MINIMUM 1 KEER contact gehad
On Track Again & Back Up. Suïcidepreventie in je broekzak
On Track Again & Back Up Suïcidepreventie in je broekzak Welkom Sarah Holemans Suïcidepreventiewerker CGG Andante Merksem sarah.holemans@andante.be Bart Witvrouwen Wetenschappelijk medewerker Zorg voor
Suïcidepreventie 4 voor 12. Kirsten O CGG PassAnt Halle 13 oktober 2017
Suïcidepreventie 4 voor 12 Kirsten O CGG PassAnt Halle 13 oktober 2017 Inhoud Inleiding Theorie Signalen Motieven Bespreekbaar stellen Hulpmiddelen Beleid Inleiding Je kan een suïcide voorkomen Waar Niet
Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief
Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief Saskia Aerts saskia.aerts@preventiezelfdoding.be 7 november 2017 Klinische vragen Welke uitgangspunten en basisprincipes
Een dierbare verliezen. Informatie voor nabestaanden
00 Een dierbare verliezen Informatie voor nabestaanden Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren, en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt
Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014
Wat is een suïcidepreventiebeleid? Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Een stappenplan waarin uitgeschreven staat hoe er binnen een organisatie met suïcidaliteit wordt omgegaan en
Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt?
Hoe help je iemand die aan zelfmoord denkt? Bel bij accuut gevaar meteen Stel de vraag Als je denkt dat iemand aan zelfmoord denkt, vraag er dan naar. Kies de vraag die bij jou past. Of kies je eigen woorden,
Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website
Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt?
Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt? Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt? Als je het vermoeden hebt dat iemand waar je om geeft aan zelfmoord denkt, is het logisch dat je schrikt.
EEN DIERBARE VERLIEZEN
EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort
Een dierbare verliezen
Algemeen Een dierbare verliezen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG042 / Een dierbare verliezen / 14-07-2015 2 Een dierbare verliezen U heeft
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Een dierbare verliezen
Een dierbare verliezen Over de gevoelens die u kan ervaren en tips om goed voor uzelf te zorgen INFORMATIEBROCHURE VOOR DE NABESTAANDEN Een dierbare verliezen U hebt kort geleden iemand verloren. Dat
on track again Opnieuw op weg na een zelfmoordpoging
on track again Opnieuw op weg na een zelfmoordpoging Ben je alles even moe? Zag je geen uitweg meer? Dacht je aan zelfmoord als een oplossing voor je problemen? Dit boekje laat jou zien dat je een heleboel
een dierbare verliezen
een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of
30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex
30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag #SP_reflex Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag Basisprincipes in de zorg voor
Zelfdoding in het jeugdwerk. Crisissituaties
Zelfdoding in het jeugdwerk Crisissituaties 18 Je kan heel wat uiteenlopende crisissituaties tegenkomen waarbij iemand denkt aan zelfmoord, een poging onderneemt of dreigt een poging te doen. Het is meestal
DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG
DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG Multidisciplinaire richtlijn voor hulpverleners in de gezondheidszorg Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP) COLOFON Auteurs: Saskia Aerts, Eva Dumon,
Je gezond voelen Fitheid Klachten en pijn Slapen Eten Conditie Bewegen
Je gezond voelen Fitheid Klachten en pijn Slapen Eten Conditie Bewegen Zorgen voor jezelf Je grenzen kennen Kennis van gezondheid Omgaan met tijd Omgaan met geld Kunnen werken Hulp kunnen vragen Onthouden
Zelfzorg bij hulpverleners. CGG Largo Nike Baeten, Charlotte Lanneau CGG suïcidepreventiewerking West-Vlaanderen
Zelfzorg bij hulpverleners CGG Largo Nike Baeten, Charlotte Lanneau CGG suïcidepreventiewerking West-Vlaanderen «If you are really doing the work, then it gets inside you» (A. Obholzer) Belang van zelfzorg
Suïcidepreventie. Charlotte Aertsen CGG Andante
Suïcidepreventie Charlotte Aertsen CGG Andante 03 620 10 20 charlotte.aertsen@andante.be Stelling Iemand die een zelfmoordpoging doet, wil niet altijd dood. Stelling Iemand die het echt wil doen, kan je
Het verlies van een dierbare
Het verlies van een dierbare Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal
Zorgen voor jezelf 1
Zorgen voor jezelf 1 1 op 3 personen (15+) voelt zich slecht in z n vel. Ik ben angstig Ik voel me depressief Ik maak me ernstig zorgen 2 Vlaanderen in Europa Bron: Vlaams Agenschap Zorg en Gezondheid,
Terrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Suïcidepreventie in Vlaanderen: actieplan en multidisciplinaire richtlijn
Suïcidepreventie in Vlaanderen: actieplan en multidisciplinaire richtlijn Eva Dumon en Saskia Aerts info@vlesp.be 1 maart 2018 VLAAMS EXPERTISECENTRUM SUÏCIDEPREVENTIE Het aantal zelfdodingen in Vlaanderen
Een open dialoog.. Goede zorg rond het levenseinde Eindhoven. 5 juli 2016
Een open dialoog.. Goede zorg rond het levenseinde Eindhoven 5 juli 2016 Opzet Opstarten Oefening rond spreken over het levenseinde Kort overzicht STEM bij welk type patiënt is de kans op het onbesproken
Een dierbare verliezen
Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en
Inspiratiedag Het is ok om even niet ok te zijn. Karen De Waele 05/10/2017
Inspiratiedag Het is ok om even niet ok te zijn Karen De Waele 05/10/2017 Waarom deze workshop? Geslacht en studierichting Leerlingen uit 3 e en 5 e jaar secundair (n = 3516) ASO, TSO, BSO. Afgelopen jaar
Workshop POP-GG. Jasmine Mommen Kirsten O
Workshop POP-GG Jasmine Mommen Kirsten O Inhoud Screeningsinstrument Suïcidepreventiebeleid 3 casussen Screeningsinstrument Inhoud: gezondheidsgedrag + motivatie tot gedragsverandering Gedrag: 6 thema
Een dierbare verliezen en daarover verdriet hebben
Een dierbare verliezen en daarover verdriet hebben Verlies lijden is iets dat de meesten van ons op een bepaald moment in het leven meemaken. Dit kan een ingrijpende ervaring zijn. Het kan moeilijk zijn
Handleiding preventie en inschatting bij suïcidaal gedrag
Handleiding preventie en inschatting bij suïcidaal gedrag Algemene informatie Het is goed te weten dat depressie veel voorkomt onder jongeren. De cijfers laten ook een lichte stijging zien van geslaagde
Academie voor Integratieve en Humanistische Psychologie en Psychotherapie vzw. Zelfdoding: Signalen, mythen en aanpak
1 Academie voor Integratieve en Humanistische Psychologie en Psychotherapie vzw Zelfdoding: Signalen, mythen en aanpak Masterclass Amsterdam NAP Stefaan Boel 11 januari 2017 2 3 4 Zelfdoding is een permanente
Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress
Dit doe je zelf tegen stress Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Pak stress op tijd aan 4 - Herken eerst wanneer stress ongezond wordt - Tips
Online Psychologische Hulp Depressie
Online Psychologische Hulp Depressie 2 Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Depressie van. Je krijgt uitleg over wat een depressie is en hoe jou kan helpen
Pendelbemiddeling, wat is het
Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn
Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
VERLIES VAN EEN DIERBARE INFORMATIE OVER ROUWVERWERKING FRANCISCUS VLIETLAND
VERLIES VAN EEN DIERBARE INFORMATIE OVER ROUWVERWERKING FRANCISCUS VLIETLAND Verlies lijden en verdriet hebben Verlies lijden is iets dat de meeste van ons op een bepaald moment in hun leven meemaken en
Zelfmoordpreventie bij kind en jeugd. 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening
Zelfmoordpreventie bij kind en jeugd 30 oktober 2018 Judith de Heus Manager hulpverlening j.deheus@113.nl Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Samen bouwen aan vertrouwen tussen patiënt, naasten en hulpverleners
Samen bouwen aan vertrouwen tussen patiënt, naasten en hulpverleners Introductie Nadenken en met anderen spreken over als je niet meer beter kunt worden is niet makkelijk. Over je levenseinde spreken kan
Zelfdoding in het jeugdwerk. Op kamp, cursus,...
Zelfdoding in het jeugdwerk Op kamp, cursus,... 23 Op kamp of cursus gaan betekent: jongeren een onvergetelijke tijd bezorgen, de zotste dingen eerst proberen, een hechte groep creëren waarin iedereen
Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven
Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Gent 25 april 2013 Opzet Opstarten Toelichting op STEM Introductie in leefstijlen bij sterven + casuïstiekbespreking Verschillen in omgaan met verdriet Afsluiting
Depressie. Meer dan een somber gevoel. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie
ggz voor doven & slechthorenden Depressie Meer dan een somber gevoel Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie Herkent u dit? Iedereen is wel eens somber of treurig.
HOLEBI'S EN TRANSGENDERS: OOG OP WELZIJN. Katrien Vanleirberghe beleidsmedewerker Çavaria Ilse Conserriere CGG-SP medewerker
HOLEBI'S EN TRANSGENDERS: OOG OP WELZIJN. Katrien Vanleirberghe beleidsmedewerker Çavaria Ilse Conserriere CGG-SP medewerker INHOUD 1. Stellingen: juist of fout? 2. Cijfers en risicofactoren 3. Casussen
Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid
Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt
Het lastigste van leven met hiv is voor velen vreemd genoeg niet zozeer de aandoening zelf of de behandeling, maar vooral de reacties van anderen.
Het lastigste van leven met hiv is voor velen vreemd genoeg niet zozeer de aandoening zelf of de behandeling, maar vooral de reacties van anderen. Het houdt je misschien je leven lang bezig: Wie vertel
Schizofrenie. Leven in een andere wereld. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie
ggz voor doven & slechthorenden Schizofrenie Leven in een andere wereld Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over schizofrenie Herkent u dit? Denkt u wel eens dingen te zien
Uw wensenboek Wensen voor mijn leven in de laatste fase
Uw wensenboek Wensen voor mijn leven in de laatste fase Inleiding Dit is een notitieboekje waarin u kunt aangeven wat u belangrijk vindt in het leven en wat uw wensen zijn ten aanzien van uw leven in
Klachten na een hersenschudding algemene informatie
Een hersenschudding ontstaat door een klap op het hoofd, bijvoorbeeld bij een ongeluk. Je wordt duizelig of raakt bewusteloos. Meestal duurt het enige tijd voor de hersenen hiervan herstellen. Zolang de
Pesten. Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ
Pesten Christa van Diepen, Sociaal verpleegkundige JGZ Verschil pesten en plagen Plagen: over en weer Pesten: Systematisch Macht onmacht Steeds dezelfde slachtoffer Moeite met verdedigen Lichamelijk
Ik wil dood suïcidaliteit
Ik wil dood suïcidaliteit bij jongeren Mark De Bock Anneleen Franssens Annelies Kog Klinisch psychologen en orthopedagogen, psychotherapeuten UKJA Waar of niet waar? De meeste zelfmoorden gebeuren impulsief
Psychologische begeleiding. LM is er voor jou!
Psychologische begeleiding LM is er voor jou! www.lm.be 2 Steeds meer mensen krijgen te maken met psychologische problemen. Als naaste probeer je deze problemen zo goed mogelijk op te vangen, maar soms
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen?
Zelfbeschadiging; wat kun jij doen om te helpen? Familie of naaste zijn van iemand die zichzelf beschadigt kan erg moeilijk zijn. Iemand van wie je houdt doet zichzelf pijn en het lijkt alsof je niks kunt
RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER.
RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER. 1 Relatieproblemen? Geweld in je gezin? Erover praten is de eerste stap. In heel wat relaties en gezinnen zijn er problemen. In 1 op de 7 relaties is
Stoppen met zelfbeschadiging?
Stoppen met zelfbeschadiging? Hoe weet ik of ik eraan toe ben te stoppen? Besluiten om te stoppen met zelfbeschadiging is een persoonlijke beslissing. Niemand kan dit voor je beslissen. Stoppen omdat je
Tijdens het ontbijt kan mijn mama de klastitularis al een beetje leren kennen nog voor dat ze naar het oudercontact komt.
Ik vind het wel goed dat er zo iemand tussen de leerkrachten en de mensen is. Ik zeg het, ik heb dat nergens in geen andere school gezien. Het is beter om dit te hebben want ouders voelen zich beter hierdoor.
Luisteren en samenvatten
Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Zingroepen. Voorbereidingsformulier. Magda Vanderheere WERKCOLLEGE PASTORAAT 14 EN 28 OKTOBER 2016 PSYCHISCHE KWETSBAARHEID EN ZINGROEPEN I EN II
WERKCOLLEGE PASTORAAT 14 EN 28 OKTOBER 2016 PSYCHISCHE KWETSBAARHEID EN ZINGROEPEN I EN II Zingroepen. Voorbereidingsformulier Magda Vanderheere 1. Thema Welk onderwerp breng je aan bod? EENZAAMHEID 2.
Inspiratiegids 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid 1-10 oktober 2018 Werken aan geestelijke gezondheid in de huisartsenpraktijk
Inspiratiegids 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid 1-10 oktober 2018 Werken aan geestelijke gezondheid in de huisartsenpraktijk MIDDEN-WEST-VLAANDEREN Inleiding Krijgt Vlaanderen opnieuw een mentale
Goed Gevoel-plan. Schatkist voor moeilijke momenten. Kennismaking met WRAP. Versie: 06/04/2019
Goed Gevoel-plan Schatkist voor moeilijke momenten Kennismaking met WRAP. Versie: 06/04/2019 Lid van de Vlaamse werkgroep HerstelAcademies www.herstelacademie.be Gebaseerd op de app BackUp, Your Wellness
Het was mijn bedoeling deze nieuwsbrief eerder uit te brengen, ware het niet dat ik gordelroos kreeg op Oudejaarsdag! Een pijnlijke zenuwontsteking.
Nieuwsbrief februari 2016 Praktijk Inge Oud Het was mijn bedoeling deze nieuwsbrief eerder uit te brengen, ware het niet dat ik gordelroos kreeg op Oudejaarsdag! Een pijnlijke zenuwontsteking. Hoe kom
Patiëntenrechten. Een tweede mening
Patiëntenrechten Inhoudsopgave 3 Wat is een tweede mening? 4 Wanneer kunt u een tweede mening vragen? 5 Voordat u een beslissing neemt... 6 Aanvullende informatie 7 Hoe vindt u iemand die een tweede mening
Té gek voor woorden?! Praten over trauma. Enveloppen niet openmaken A.U.B.
Té gek voor woorden?! Praten over trauma Enveloppen niet openmaken A.U.B. Het doel van de TraumaMist programma s: Geestelijke gezondheidszorg De evidence based behandelingen worden toegankelijk(er) voor
Overzicht. Centrale inhoudelijke thema s Mensen willen niet dood (kort filmfragment) Suïcidaal proces, hoe gaat dat? Contact maken, hoe doe je dat?
Overzicht Twee nieuwe documenten: MDR en ketenzorgdocument Kern van ketenzorgdocument Belangrijkste thema s in MDR diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Implementatie richtlijn en onderzoek (PISTOP)
Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging
Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging Als iemand in jouw omgeving zichzelf beschadigt is dat erg ingrijpend. Het kan allerlei emoties oproepen. Je bent misschien erg verdrietig, boos of je voelt
Wat kan je doen na een suïcide of suïcidepoging? Multidisciplinaire Richtlijn: Detectie & Behandeling van Suïcidaal Gedrag Gent 30/03/2017
Wat kan je doen na een suïcide of suïcidepoging? Multidisciplinaire Richtlijn: Detectie & Behandeling van Suïcidaal Gedrag Gent 30/03/2017 Wat kan je doen na een suïcidepoging? Peter Beks - Zorg voor Suïcidepogers
SUÏCIDEPREVENTIE IN VLAANDEREN:
SUÏCIDEPREVENTIE IN VLAANDEREN: Eva De Jaegere Preventiemanager VLESP CIJFERS EN FEITEN Zomerschool 2016 VLESP? Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie Partnerorganisatie Vlaamse Overheid Samenwerkingsverband
Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven.
Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven. Alix Kuylen Psycholoog intensieve behandeleenheid Susanne Cuijpers Verpleegkundig specialist GGZ Inhoud
Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst
ggz voor doven & slechthorenden Angststoornissen Als angst en paniek invloed hebben op het dagelijks leven Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst Herkent u dit? Iedereen
Wat zeggen 500 ouderen over informatie & communicatie
Wat zeggen 500 ouderen over informatie & communicatie Inhoud Ouderenpanel Hoe gaat het met de Haagse Ouderen Thema: informatie en communicatie 1. Wat is het Ouderenpanel? Sinds 2011 denken 500 Haagse ouderen
Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit?
Hoe bouw je een sterk suïcidepreventiebeleid uit? Omgaan met suïciderisico. Lancering Vlaamse richtlijn en website voor hulpverleners - 30 maart 2017 Sarah Holemans - CGG-SP Antwerpen Ine Vermeersch -
Dit zijn Yara en haar moeder Suzan
Je kind als tolk? Dit zijn Yara en haar moeder Suzan Dit is Yara. Ze is 10 jaar oud. Yara woont 1 jaar in Nederland. Ze woont hier met haar vader, twee broertjes en haar moeder Suzan. Yara gaat naar school.
Wat kun je doen als je baby huilt? Kijk mee hoe de vader en moeder van Sam dat doen...
Wat kun je doen als je baby huilt? Kijk mee hoe de vader en moeder van Sam dat doen... Gefeliciteerd met jullie baby! Gefeliciteerd! Jullie hebben net een baby gekregen. Jim en Nora hebben ook een baby
Checklist mantelzorgoverbelasting laaggeletterde ouderen
Checklist mantelzorgoverbelasting laaggeletterde ouderen Voor wijkteams en huisartsenpraktijken Veel mantelzorgers zijn zelf ook patiënt Hogere therapietrouw kan door verbetering mantelzorgsituatie Eenvoudige
Heb ik een depressie?
Heb ik een depressie? 2 Heb ik een depressie? Iedereen voelt zich wel eens somber of neerslachtig. Wanneer het niet botert met collega s, je piekert over je relatie of wanneer je de tentamenweek hebt verpest,
Second Opinion. Wat is een second opinion? Waarover kunt u een second opinion vragen? Over de diagnose. Vóór de behandeling
Second Opinion Second opinion betekent tweede mening. Een andere deskundige geeft zijn mening over uw diagnose of behandeling. Dit is een stap die u wellicht niet zomaar neemt. Toch kan het veel mensen
OPGELUCHT STAAT NETJES
OPGELUCHT STAAT NETJES Krop de boel niet op, praat het van je af! Een dobbelspel voor wie durft... OPGELUCHT STAAT NETJES Je hart luchten is fijn: je voelt je minder alleen en samen kun je op een rijtje
Hoe verwerk je een. schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders
Hoe verwerk je een schokkende gebeurtenis? Informatie voor ouders Niemand is echt voorbereid op een schokkende gebeurtenis en als het gebeurt heeft dat voor iedereen ingrijpende gevolgen. Als kinderen
optimale HUISARTSENzoRg voor mensen met EEN verstandelijke beperking
NAAR DE HUISARTS optimale huisartsenzorg voor mensen met een verstandelijke beperking Mensen met een verstandelijke beperking hebben recht op goede medische zorg. De huisarts speelt hierin een belangrijke
VRAGENLIJSTEN. Verlatingsangst - Pagina 57. Wantrouwen en Misbruik - Pagina 79
Verlatingsangst - Pagina 57 1 Ik ben vaak bang dat de mensen die me dierbaar zijn me zullen verlaten 2 Ik klamp me aan mensen vast omdat ik bang ben om in de steek gelaten te worden 3 Er zijn te weinig
Ipeo. Jo Tambuyzer CGG De Pont
Ipeo Jo Tambuyzer CGG De Pont jo.tambuyzer@cggdepont.be Vlaams Actieplan Suïcidepreventie II De sterfte door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2020 verminderd zijn met 20% ten opzichte van 2000.
Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren
1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud
TOOLKIT ROUW EN VERDRIET
TOOLKIT ROUW EN VERDRIET ALS JE IEMAND DICHTBIJ VERLIEST. Rouwen: een werkwoord waarvan je de betekenis pas leert kennen als je voor het eerst iemand verliest die veel voor jou betekende. Misschien wil
Whitepaper Communicatie op de werkvloer WHITEPAPER. Communicatie. op de werkvloer. 10 tips om communicatie op de werkvloer te verbeteren!
Whitepaper Communicatie op de werkvloer WHITEPAPER Communicatie op de werkvloer 10 tips om communicatie op de werkvloer te verbeteren! Een organisatie is zo goed als de kwaliteit van de onderlinge communicatie.
Praten over jouw levenseinde
Praten over jouw levenseinde Bert Buizert Stichting STEM (Sterven op je eigen manier) Weerstand Weerstand beschermt hetgeen kwetsbaar is. Praten over de doodgaan Het gesprek erover, dat is voor mijn
Zelfdoding. en depressie Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.
Zelfdoding en depressie Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfdoding De Zelfmoordlijn tel. 02 649 95 55 www.zelfmoordlijn.be Werkgroep Verder Voor wie achterblijft na
Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden
Suïcidepreventie op de werkvloer: van signaalherkenning tot nabestaanden Studiedag Wel-zijn of niet-zijn op het werk - 18/03/2016 Stefanie Ghekiere Coördinator Suïcidepreventiewerking CGG Anwerpen Ine
Slaapproblemen? Een aantal feiten. Gezonde slaap. Soorten Slecht Slapen
Niet waar Soms waar Wel waar Slaapproblemen? Een aantal feiten Uit onderzoek blijkt dat èèn op de 10 jongeren zo nu en dan last heeft van slaapproblemen. Dit kan iedereen overkomen en eigenlijk is het
Baby s die veel huilen Informatie voor ouders
Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 1177 Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby
MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
...de draad weer oppakken
...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand
Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Heb ik een eetstoornis?
Heb ik een eetstoornis? Heb ik een eetstoornis? Eten is voor veel mensen belangrijk: het is gezellig, lekker en een centraal moment van de dag. Ook geeft het de broodnodige energie. Soms eten we wat minder,
TIPS VOOR DOCENTEN. Kim Koelewijn. Nu met nog meer tranen! HUIL! Het lucht op Vergroot je woordenschat rondom emoties, en laat je lekker gaan
TIPS VOOR DOCENTEN HUIL! Het lucht op Nu met nog meer tranen! Kim Koelewijn Vergroot je woordenschat rondom emoties, en laat je lekker gaan 9-99 TIPS VOOR DOCENTEN Dichtbij en verder weg Wanneer je met
Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding
Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Voorwoord Erger je je ook wel eens blauw als je net je kind bent gaan halen bij je ex-partner? Voel je je ook machteloos als hij of zij beslissingen